R. K. SPAARBANK
L. POSTHOUWER
hotel-Restaurant „Ter Horst"
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken - Vrijdag 17 Nov. 1922 - No. 66
ZES EN DERTIGSTE JAARGANG
L«otegr*cbt 28, Aneriloort
oe EEMBODE verschijnt Dlnsdae- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke
gaan. doch opzegging van abonnement m
geschieden voor den aar
kwartaal.
den aanvang van een nieuw
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en njverheld bij geregeld
adverteeren.
plaats kan niet worden gegarandeerd.
De eigenlijke inhoud van het
leven hangt af van het doel waarop
het gericht is.
De Katholieke Pers.
De Pers is een wapen in de hand
van waarheid en logen; een macht
ten goede of ten kwade.
Daaruit volgt noodzakelijk, dat wij
Katholieken die macht ten goede moeten
gebruiken, dat wil zeggen alle geoor
loofde middelen moeten aanwenden
om onze Roomshe couranten te steu
nen en de couranten die verkeerde of
slechte beginselen ingang willen doen
vinden te bestrijden.
De katholieke pers, zoo schreef Pater
Alberdingk Thijm S.J, onlangs in «De
Heraut*, staat als zoodanig niet alleen
tegenover de uitgesproken onchristelijke,
maar ook tegenover de dusgenaamde
neutralen Hier geldt bijzonder Christus'
uitspraak«Wie niet met Mij is, is tegen
Mij en wie niet met Mij verzamelt,
verstrooit. Ware een blad niets dan een
dorre onpersoonlijke kroniek der feiten
van den dag, men zou zich die, mits
eerlijk en volledig, strikt neutraal kun
nen denkenmaar wij weten het te
goed, een blad is veel meer
meldt, niet alleen feiten, maar brengt
die met elkaar in verband, beoordeelt
ze, trekt er gevolgen uitdie beoor-
deeling geschiedt noodzakelijk in het
licht van beginselen, en beginselen zijl
uiteraard waar of valsch. Daarbij eer
blad geeft meer dan geschiedenis, zelfs
dan beredeneerde geschiedenishet is,
en dikwijls tegenwoordig op de eerste
plaats, een staatkundig orgaan, en staat
kunde kan wederom niet worden be
oefend zonder leidend beginsel, aan een
bepaalde wereldbeschouwing ontleend.
Kortom, een blad, dat dien naam ver
dient, kan niet neutraal zijn, helt nood
zakelijk over naar rechts of naar links
en oefent in die richting gestadige
invloed uit op zijn lezers. Maar zelfs
gesteld, dat dit mogelijk ware dan stond
het reeds hierdoor tegenover den katho
liek, die zich zijn eenige levenstaak
God te dienen, bewust, daarmede ook
bewust is dat daaraan alles onderge
schikt moet zijn, dat de waarheid een
wet hem van Godswege, neen door
God zeiven geschonken, al zijn denken
en doen moet regelen.
Het bevorderen der Katholieke Pers,
zoo gaat Pater Alberdingk Thijm S.J.
voort, brengt mede, dat wij niet met
zekere hooghartigheid als stonden wij
tegenover hen als tegenover kooplieden,
die ons voor den prijs van 't abonne-
meut zekere geestelijke winkelwaar in
ruil geven, neerzien op de zoo verdien
stelijke redacteurs en schrijvers der
bladen in dienst van de goede zaak.
Bedenken we, dat zoo er met recht
e is van de macht der pers, die
t wordt ontwikkeld en uitgeoefend
door lien die de pers maken tot tolk
hunner denkbeelden en streven, en waar
het de Katholieke pers geldt, de dragers
en voortplantcrs zijn van goede begin
selen, voortvloeiend uit de leer en den
geest der R. K. Kerk.
Ja, de katholieke pers heeft een waar
lijk benijdenswaardig apostolaat te ver
vullen en wij begrijpen het woord van
den ijvervoller priester, die verklaarde
aanstonds tot de Orde te zullen toe
treden, welke ooit zou gesticht worden
het uitsluitend doel om door middel
het blad de zaak van Christus'
Keik te dienen.
Welk een invloedsfeer, welk een
macht in de geesteswereld, maar ook
welke ontzaglijke verantwoordelijkheid I
Of zou het woord van den H. jacobus
over het kleine ding. dat zulk een ont
zettend kwaad kan stichten, de kleine
vonk, die heel een woud in vlammen,
t, het kleine roer, dat den koers van
n reuzenschip bepaalt, alleen van de
menschelijke tong gelden en niet van
zijn pen? De dagelijkscheondervinding
bevestigt het noodzakelijke antwoord,
o ten goede als ten kwade.
Maar dan volgt daaruit vanzelf, dat
is gevoelen voor de katholieke pers
zich niet mag bepalen tot een algemecne
wensch voor haar bloei, hiar uitbrei-
ea kracht, maar dat wij daarbij
de personen niet mogen vergeten, zoo
schrijvers als lezers, van wie die bloei
grootendeels afhankelijk is; dat wij,
zooveel wij maar kuonen, ook mtt
daden dien bloei moeten bevorderen
rat dienjjkan weerhouden, weren.
Gemengde Berichten
De heer Kaarsgaren te Bussum wilde
zijn broeder pater Kaarsgaren, te
Nijmegen per auto halen, ten einde bcm
naar zijn stervende zuster te brengen.
Pater Kaarsgaren was echter naar het
Eucharistisch Congres te den Bosch
waarheen toen werd gereden. Op den
terugweg van den Bosch naar Bussum
reed de auto aan de overzijde der t
de Lek, nabij café Landlust gem. Tuil
i 't Waal te water.
Door den zwaren mist misleid zag
de chauffeur niet dat de weg draaide.
Hij merkte het pas toen de auto van
de helling afreed. Direct remde hij,
met het noodlottig gevolg echter, dat
de auto kantelde en ondersteboven"
de sloot terecht kwam.
De heer Kaarsgaren kon zich, door
het verbrijzelen van een ruit, uit de
verwijderen en met groote moeite
zijn broer bevrijden. Den chauffeur
konden de inzittenden niet redden. De
inmiddels ingeroepen hulp van café
«Landlust", kon met groote moeite
den chauffeur, welke geheel onder de
olie en modder zat, na drie kwartier
arbeid uit zijn benarden toestand ver
lossen. De heer Kaarsgaren en de
chauffeur bekwamen niet het minste
letsel, doch de Pater bekwam een lichte
hoofdwonde en enkele verwondingen
aan zijn been.
Een Duitsche lirma heeft opdracht
ontvangen voor levering en montage
van het traject 's-GravenhageLeiden
van den te electrificeeren spoorweg
Amsterdam—Rotterdam, met inbegrip
van de beide stations 'l-Gravenhage en
Leiden. De spanning zal 1500 Volt
gelijkstroom bedragen. De gemiddelde
afstand der masten zal 75 meter zijn.
Knge'sche bladen bevatten de bij
zonderheden over de ontzettende aard
beving in Chili, die nog niet heelemaal
voorbij ig en daardoor een ernstige
belemmering vormt bij het reddingsweik.
De eerste en hevigste aardschokken
waren echter Vrijdag en duurden 3 uur
en I daardoor aangerichte
schade laat zich nog niet schatten. Ook
de zee schijnt over een lengte van
2000 K. M. gebeefd te hebben, waar
de vloedgolven het gevolg waren.
Schepen die dich', bij de kust waren,
werden meegesleurd als drijfhout en
soms met ongelooflijke kracht aan land
geslingerd. Bij Ccijuimbo deden
scheidene vaartuigen een luchtreis
de spoorbrug heen.
Alleen in Coquimbo en La Serena
aren 700 dooden. In de laatste plaats
gebeurde nog iets bijzonder afschuwe-
'ijks. Daar stortte de vloedgolf zich op
een kerkhof en spoelde honderden
dooden uil hun graven. Ook ver in het
noorden, bij Antofagasta, is leeiijk huis
gehouden. Aan de kust staat geen huis
meer en tot een diepte van bijna 2 K.M.
het bosch werden schepen neerge-
smakt. 50 K.M. ten Zuiden van Valpa-
Tatcuhuano, kapte de beman
ning van de daar liggende Chileensche
oorlogsschepen snel de kabels door
toen men de ramp voelde aankomen.
Door zoo snel mogelijk het ruime rop
te kiezen werd een anders zekere ver
'ictigiiig voorkomen.
Van Vallcnaar, het centrum der aard
beving, is eigenlijk niets meer over be
halve het schoolgebouw. De gevangenis
is in elkaar gestort; 12 gevangenen
gedood en vele gewond. In Coquimbo
elders braken ontzettende branden
Te Illapel raakte het
electrische centrale defect, waardoor de
paniek nog grooter werd, daar men niets
Een telegram uit Santiago meldt nog,
dat daar opnieuw ernstige aardschokken
werden waargenomen, Het aantal slacht
offers van den eersten aardschok wordt
geschat op 1500 2000. Zeshonderd
lijken zijn reeds geïdentificeird en daarna
verbrand.
Te Delft is in de Oliefabrieken
deel van een oliepers uit elkaar geslagen,
waardoor de werkman J. in de borst
getroffen en inwendig zwaar gekneusd
werd. Door den schok sloeg J. tegen
uur, waarbij hij een diepe hoofd
en een verbloeding in de her-
opliep. Na voorloopig veibon-
den te zijn, werd bij in hoogst zorgwek
kende tocstdQi! naar het gasthuis ver-
ODeenigheden tusschen de eige-
an een villa in het Nerothal, bij
Wiesbaden, en den daar wonenden
Eranschen majoor heeft laatstgenoemde
verscheidene schoten op den eigenaar
gelost. De getroffene is in hopcloozen
toestand naar het ziekenhuis gebracht.
De majoor werd door de Duitsche po
litie gearresteerd.
Nabij Naarden is eeo auto
melkfabriek uit Bunschoten, door den
mist misleid in botsing gekomen
met de Gooische stoomtram. De auto
de locomotief der tram werden be
schadigd.
De nieuwgebouwde wonir„
uurweikmaker A. Middel te Maium (Gr.)
is door het omvallen van een bus ben
zine, die met een kachel in aanraking
kwam, geheel verbrand.
Voor den aanvang van den ochtend-
schooltijd is in de R. K. school
AMERSFOORT
onder controle Centrale Accountantsdienst
van den Nederlandschen Boerenbond.
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden
gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT.
ZONDAGS van 12 tot 1 uur
WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur.
Dadelijk ingaande Rente 36/io pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Utrechtschestraat 25 Tel. 81
BULLI
f6.75
Een PRACTISCH en NUTTIG
ST. NICOLAASGESCHENK vindt U bij ons.
HANDBESCHERMERS, LANTAARNS, ZAKLAMPEN, en*.
Lage Prijzen. DOUGLASMOTOREN
Amersfoort, Utrechtscheweg 2 Bondshotel A. N. W. E
- Telefoon No. 22
Uitstekende gelegenheid voor Lunch
en Diner - Prima Keuken.
Apeldoorn een ongeval gebturd. Om
de leslokalen goed te verwarmen had
men een tweeden verwarmingsketel,
aangebracht. Vermoedelijk hadden zich
ontplofbare gassen opgehoopt in den
kelder. Er ontstond een ontploffing
waardoor het voorste lid vao den ketel
zno'n geweld werd weggeslagen
dat de trap werd opgelicht en een deel
den zijmuur onder die trap weg viel.
Gedurende drie dagen is Londen in
een zwaren mist gewikkeld en volgens
berichten hebben gelijke toestanden ge-
heerscht in andere deelen des lands.
Het verkeer door de lucht met hel
vasteland was stop gezet.
Te Woudenberg had een 17-jarige
joogen ruzie met zijn 9-jarig broertje.
De vader die dit hoorde, kwam in drifi
naar buiten en gaf zijn oudsten zoon
een slag tegen het hoofd. De jongen
slaakte een kreet, liep nog enkele schre
den, viel tegen een muur en werd dood
opgenomen.
De actie van den Amsterdamschen
bakker Houtman, die begonnen is met
de verlaging van den broodprijs heeft
succes gehad en de georganiseerde
bakkers patroons hebben hun contra
actie verloren. Tot dezen uitslag heell
zonder twijfel zeer mede gewerkt de
sleuD, die het college van B. en W.
aan bakker Houtman heeft verleend in
den boycot van dezen ondernemer door
de patroonsorganisaties met medewer
king van de bloerahandekren. Houtman
en strijd, aiet hebben kunnen vol
houden, indien niet B. en W. met name
de wethouder voor de levensmiddelen-
voorziening hem van een voldoende
hoeveelheden bloem hadden voorzien,
om zijn bedrijf gaande te houden.
Zoo is de strijd geëindigd en het
ije bedrijf hersteld, wat tengevolge
heeft gehad, dat de volksbakkerijen den
prijs hebben bepaald op 16 cent en
de grootere bakkerijen op 18 cent. Deze
verlaging van den broodprijs bespaart
de Amsterdamsche burgerij, ruw ge
schat, een uitgaaf van ODgeveer 50
duizend gulden per week.
De vereeniging «Het Christelijk
Volkslied* te Amsterdam heeft eeo
groot draaiorgel aangeschaft, en zendt
'ut als zooveel andere orgels
e straat op. Het orgel speelt uitsluitend
rijzen van bekende christelijke liederen
en deze worden te Amsterdam, waar
lieuwe muziekinstrument rond reed,
groote belangstelliog ontvangen.
Centen worden er niet bij opgehaald,
om de concurrentie met andere orgels
te keeren.
Nabij de Liebrug is een 50 jarige
man, vermoedelijk een Amsterdammer,
door de tram overreden. De man wilde
uitwijken voor een fietsrijder, maar is,
daar hij een houten been had, gestruikeld
de grasberm en op de rails ge
vallen, juist toen een tram uit Amster
dam in aantocht was. De man werd 30
r meegeslingerd en totaal ver
morzeld.
UIT HET VERLEDEN.
21
«Och, die roofsloten zullen niet weg
loopen, en wie weet, of gij nu uwen
zin niet krijgt. De Koning heeft thans
de handen ruim, en ik wilde wel, dat
hij oaBr Holland trok, dan kon ik Jolanda
eens zien. Gij kunt niet begrijpen, hoe
ik naar haar verlang
«Houd maar moed, Koenraad! Koning
Willem is u zeer genegen, en dat ge
bijna als eener zijner Pages beschouwd
wordt, doet mij veel voor uwe toekomst
hopen. Laat hij u ook niet onderrichten
In alle ridderlijke oefeningen, en waar
om zou hij dat doen, als hij niet voor
nemens was u eenmaal in den Adel
stand te verheffen? Kom, houd moed,
jonge vriendGij zult het verder brengen
dan ik, de zwervende Minstreel. Stil,
daar komt de Koning van de jacht
Koning Willem naderde aan het hoofd
van eenen aanzienlijken stoet Edelen,
en gaf aan de Onderbevelhebbers last,
de legerplaats op te breken en hem Ie
volgen naar Keulen, waar hij dan zijne
Moeder en Moei hoopte te ontmoeten.
De mannen van wapenen hadden
echter weinig te doen, en liepen
door de straten om te genieten
het woelige en gezellige bedrijf der
Keulenaars, die alles deden
hunnen gasten naar den zin te maken.
Ook Wolfaart en Koenraad volgden
het voorbeeld vao hunne makkers, en
dwaalden nu hier dan daar, en zelfs
bracht Wolfaart zijnen jongen vriend
in kennis met Doctor Albertus, die niet
weinig verbaasd stond zijnen vroegeren
leerling, niet alleen in kiijgsgewaad,
maar ook wat zijn uiterlijk betrof, zoo
ongunstig veranderd te zien.
Terwijl hij nog aan 't spreken was,
hoorde men op de straten een aan
houdend gejuich, waarop nu de twee
vrienden den Doctor verlieten om ge
tuigen te zijn van hetgeen op straat
voorviel.
«De Moeder des Konings, de Gravin
weduwe van Holland, Vrouwe Machteld
Brabant, is in de stad gekomen,
haren zoon te begroeten en hem
zijne schitterende overwinningen
geluk te tvenschen,* zeide iemand lot
Wolfaart, die naar de oorzaak van het
gejubel gevraagd had.
«Met gevolg?' vroeg Koenraad.
«Ja, vele Edelen en ook aanzienlijke
vrouwen vergezellen haar,< luidde het
antwoord van deD man, die nu haastig
heenliep.
«Wie weet of Vrouwe Richardis, de
Jonkvrouw van Delft, er niet bij is, en
en als die er is, dan zal Jolanda er ook
wel bij zijn. Kom, Wolfaart, ga medel
Mijne voeten branden van ongeduld,
sprak Koenraad opgewonden, Wolfaart
moest zich nu zelfs in het gedrang
reppen om zijnen jongen vriend bij te
houden. Op het laatst moest hij het
echter opgeven, en uit de verte het
tooneel der hartelijke ontvangst gade-
Eer Vrouwe Machteld de poort van
het Bisschoppelijke verblijf, dat voor
hare komst geheel ingericht was, binnen
trad, wendde zij op de bovenste trede
zich om, teneinde de dicht opeenge
pakte menigte minzaam te begroeten.
«Heill Heil der Moeder des Konings 1
Heil der Hooge Vrouwe van Holland I-
klonk het uit duizenden monden.
Koenraad was een van hen, die het
dichtst bij de trap stonden, en, hoe
wel hij op echte jongens-manier onder
het geroep eene groote keel had op
gezet, stond hij toch niet weinig ver
baasd over het luide geschreeuw van
man, die in eenen groveo mantel
gekleed was, en met den vilten hoed
stond te zwaaien als een dolle, Ja, toen
Vrouwe Machteld reeds naar binnen
gegaan was, gaf hij het sein
eenmaal te roepen «Heil I Heil der
Moeder des Konings!»
Na dit geroepen te hebben, keerde
bij zich om en wilde heengaan, doch
n hij Koenraad ontdekte keek hij hem
tijdlang met vreemde blikken aan.
Wie zijt gij vroeg hij.
3e man scheen een eenvoudige poor-
te zijn, en daar Koenraad hem id
het geheel niet kende, zeide hij op bru-
talen toon: «Wat gaat u dat aan? Ik
aag naar uwen naam toch ook oiet?«
Zoodra Koenraad den vreemdeling
deze woorden toegeduwd had, wrong
hij zich door het volk heen en had
weldra Wolfaart gevonden.
«Ik geloof niet, dat Jolanda er bij is,
Wolfaart,zeide Koenraad, eenigszins
verdrietig over de teleurstelling.
«Wat geeft ge toch gauw den moed
op. De Jonkvrouwe van Delft is op
geene eerbewijzen gest.-ld, en zij zal
daarom reeds naar binnen zijn gegaan,
dat de Jonkvrouw er bij is, dat weet
ik zeker. De omstanders hebben het
mij verhaald. Maar wat moet toch die
poorter
Wolfaart wees Koenraad op eenen
man, die beiden aankeek.
«Die man is een groote schreeuwer,
zeide Koenraad. «Hij heeft mij na;
mijnen naam gevraagd en zie, nu komt
bij weer op ons af. Kom, laten
heengaan.*
«Waarom! Gij zijt toch niet bang
«Neen, dat niet, maar ik ontmoet
hem toch liever niet. Ik heb hem reeds
meer gezien, dat weet ik zeker, en toch
het mij onmogelijk te zeggen waar
of wanneer.*
Nu goed. er is gelegenheid genoeg
hem te ontwijken,* zeide Wolfaart, die
met zijne elbogen zich door de menigte
baan maakte. Spoedig hadden beiden
-blijf bereikt, waar Koenraad
binnenging om eens in de eenzaam
heid te klagen, dat bij Jolanda niet
gezien had.
Wolfaart was aan de deur blijven
staan, om de drukte aan te zien, en
juist toen hij naar het einde der straat
keek, waar een stoet van Hollaodsche
Edelen voorbijtrok, klopte hem iemand
op den schouder.
Wolfaart keek om, en zag den man
achter zich staan, dien ze in het ge
drang ontweken waren.
«Gij verstaat de kunst om u baan
te maken door het volk, maat,* dus
zeide de vreemdeling lachend.
Wel mogelijk," luidde Wolfaarts
korzelig antwoord. «Maar wat wilt gij
toch
«Van u nu eigenlijk niets, goéman 1
(Wordt vervolgd.)