R. K. SPAARBANK
Weet U
L. POSTMOUWER
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken - Vrijdag 26 Jan. 1923 - No. 85
ZES EN DERTIGSTE JAARGANG
Kantoor i Laofcïracht 28,
Amersfoort
.'iS™ D"""-
ABONNEMBNl'ËN kunnen elke week In-
Hills per drie maanden i l.oo Bulten de
gemeente Amcrstoorl t l.io. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVERTENTfeM 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en njverheld bij geregeld
adverleeren. M
Advcrlentiên moeien Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Volgt uit het betere welen niet
het betere doen, dan maakt het de
menschen slechter en het innerlijke
leven meer in de war
Gemengde Berichten
ongetwijfeld i.iet neerleggen en daar ue
mijnwerkers weten dat de loonei door
betaald zullen worden, ook al wordt er
niet gewerkt, zullen zij zeker gemak
kelijk besluiten om het werk in de
mijoen geheel over te laten aan de
Tsjccheu, die daarmede natuurlijk geen
raad weten. Bovendien moet het pomp-
systcem vau de Kuhr-mijnun zóó inge
wikkeld zijn, dat slcchtB zeer b proefde
werkkrachten, met grootc ervaring,
ermede overweg kunnen. De Tsjechen
zouden dus als ratten kunnen verdrin
ken. De illusie, dat de talrijke Poolsche
arbeiders in het Rulirgebied nuttige
werkiuiger. voor de bezeliingsauloritc-i-
len zouden blijken te zijn, is vervlogen.
De Polen hebben zich solidair ver
klaard met de Duitschcrs. Ei dit ligt
de hand. Zij moeten met hun
Duitscbe kameraden same,lcven en
werken.
Te Hilversum hebben B. en W.
den gemeenteraad een voordracht
gereed tot het stichten van een open
baar slachthuis met koeliuriebting.
In 'i bezet gebied.
Frankrijk gaat voort met onverstan
dige maatregelen te nemen in 't bezet
gebied en is zoo oorzaak dat baat en
Duitsche beambten die gehoorzamen
aan bevelen uit Berlijn worden gestraft.
Ingegrepen wordt in de moeilijke spoor-
wegverkeersregeling enz. enz.
Dat loopt mis aïs 'tniet verander!.
't Wesifaalsche volk is minder be
rustend dan de Rijnlanders.
Al is men overwonnen, dan betee-
kent dat nog niet dat mijn zijn eerge
voel kwijt is, en een volk van 60 of
70 millioen, hoezeer machteloos voor
een tijd, blijft zich een groot volk voe
len, cn te sterker wordt dat nationali
teitsgevoel naai mate men zich meer
vereenzaamd weet in de schatting der
wereld,
Wat voor redenen de Duitscheis In
en ria den oolog mogen gegeven heb
ben voor der beliaudeliug die zij uu
van de zijde der overwinnaars moeten
ondergaan, maakt in dit verband niets
uit.
Niet te ontkennen is, dat de Fian-
scheo de Duitschers nog steeds, vier
jaren weldra na den vrede, met een
minachting en een belesdigende hoog
hartigheid behandelen alsof dezen 't
uitvaagsel der menschheid waren.
De onrechtmatigheid van het arrestee
ren van personen die zich, in vredestijd I
naar de bevelen van hun eigen regee
ring gedragen, ligt er zoo dik bovenop,
dat 't voor het oordeel van het publiek
geen verschil maakt of een jurist ergens
'n artikeltje opdiept of een stok vindt
om den hond te slaaD.
Het is alsof de Duitschers nu plot
seling weer ruggcgiaat in zich voelen.
En zeker kan dal ten deele verklaard
wotden uit 't overloopen van de gal,
voor een goed deel ook uit het besef
dat de wereld er langzamerhand van
doordrongen raakt dat een oorlog als
deze er een was, niet geheel cn op
zettelijk gemaakt wordt door ééa partij,
en dus niet op die ééae partij alle
schuld geworpen mag worden.
De Geallieerden werven thans mijn-
weikers in Tsjccho Slowakije, om het
weik in het Ruhr-gebied over te ne
men. Er moet reeds een convooi uit
Praag onderweg zijn. Maar d.t lijkt eeo
zeer gewaagd plan. Want bij dezen
maatregel zullen de vakbonden zich
tegenbezoek bij onze Koningin af te
Vier gemaskerde mannen drongen
in een boerderij te Porturnna in Ierland
binnen en viocgen al het geld, dat
aanwezig was. De verschrikte bewoners
gaven hun spaarpenningen waarop drie
de gemaskerden weggingen er. i
ben ove.blcif om den af'.ocbt te
dekken. De jongste zoon van deu boer
echter in een onbewaakt oogen-
:en bijl en, voor dat de ander
kon schieten, sloeg hij hem de hersens
waarbij diens masker afviel. De
lover bleek toen de oudste zoon van
den boer te zijn.
Het dak van bet zes verdiepingen
lioogc- gebouw van het Berliner Tage-
blatt* te Berlijn is ingestoit. In zijn
sleurde het neerstorrende puin alles
tot op de eerste verdieping. Hel
gebouw is van binnen grootendeels
Vroeg in den middag waren reeds
10 dooden cn 16 gewonden onder het
puin vandaan gehaald. Het aantal slacht
offers is echter veel grooter.
Dezer dagen kregen drie werklieden,
Harderwijk, verschil over de vraag
een vat dat gevuld geweest was met
benzol, al dan niet ledig was.
Een der werklieden beging de onvoor
zichtigheid een brandeude lucifer boven
het vat te houden. Met eeu geweldige
knal sprong daarop de bodem uit het
terwijl een vuurzuil oprees, De
onvoorzichtige werkman kreeg den
bodem met kracht tegen zijn linkerbeen,
tengevolge waarvao bij eeo kneuzing
Moderne ontwikkeling. In zijn boekje
Sokrates vertelt prof. van Dijk de
volguude anecdote
Eeu schoolopziener bezocht een
school, waar ook «gedaan* werd aan
vaderlandsche letterkunde. Aau eer. van
de jongens vroeg bijZeg mij eens wie
heeft deu «Lucifer* geschreven
De jongen wist het niet en dacht
rmoedelijk dat er onderzoek werd ge-
lan uaar de een of ariderlijke onbe
hoorlijkheid met lucifers.
Hij antwoordde«Ik weet het niet,
meneer, ik heb 't niet gedaan*.
Daarmee liep d: zaak voor'tongen
blik al. De schoolopziener geb-uikte
het tweede ontbijt bij den burgemees
ter der plaats. Hij vertelde van zijn
wedervaren op school, van deu jongen,
bij vroegwie heeft den Lucifer
geschreven, met het antwoord: ik heb
u zei de burgemeester: «Hcud 't
maar geiust voor, dat hij het wel
gedaan heeft, hoor
Em glans van inn'g zelfbehagen
overtoog daarbij 's burgemeesters gelaat
i zijn gade glimlachte minzaam achtei
in oesterschelp.
De schoolopziener ging des avonds
lar huis, en ontmoette i.i den trein
:n lid der Provinciale Stater.
Hij vertelde naluuilijk van het geia.'
et den jongen cn den burgemeester
Het Siatenlid antwoordde: O, kende
dien bui gc meester niet, die man heeft
geen fliuw begrip vau muziek*.
Ouiteche ellende.
Al dieper cn dieper zinkt Duitsch
land in het moeras van honger cn
diende. De loonen stijgen wel, maai
de duurte saelt ze in vlugger tempo
't Gevolg is, dat het hongeispook,
t men alleen nog mair in Rusland
zijn vreeselijke gedaante heeft gez en,
ook in Duitscbland meer cn meer gaat
dreigen. Ongeveer in midden 1922 is
de geweldige daling van de Maik ge
komen.
De overgroote meerderheid van het
Duïtsche volk kan zich nu het allernco
digste voedsel nist mee: verschaffen,
daar de prijze^ voorver, vUescb, melk.
eiereu, enz. zoo enorm gestegen zijn.
Een gezin, van vier personen heeft,
om zich be&porlijke hoeveelheid vet
voor de voeling aan te koopen, op 't
oogeoblik een jaarlijksch inkomen noo-
dig van minsters 200.000 MaikfioNe-
derlandsch geld op 't oogenblik ruim
f50). Wil zoo'n gezin zich normaal
voeden, dan zijn minstens 750.000 Mark
noodig (ongeveer f200). En verlangt
men nok behoorlijke kleediug, schoon
ondergoed op tijd, enz., dan is zeker
het dubbele uoodig van dit laatste bedrag.
Hoewel men dao volgens Nederland-
sche begrippen nog zeer goedkoop uil
is, kan in Datitochland slechts een zeer
klein percentage van het volk zich dal
veroorlooven.
De middenstand, de kleine beambten,
dc renteniers, de weduwen, kunnen het
zeker niet. Uit tal van cfficieele gege-
blijkt al, dat deze hooderdduizen-
mcnschcn reeds sedert geruimen
lijd honger lijden. En reeds doen zich
dc eerste gevallen van de vcischrikke-
iHke scheuibuik veor, een ziekte, die
beschaafde landen zoo goed als nil
er waargeaomen wordt. Er bestaat
eds eeo droevige statistiek
in gevallen van hongerdood,
-lijks breidt zich het aantal berichten
van zeifmooid uit hougcr uit,
Maar nog erger is 't lot
Duitsche kinderen I
De sterfte der zuigelingen neemt toe.
Rachitis, klierziekten nemen met t'
dag toe. Dit is vooral te wijlen aan i
gebrek aau melk, die voor dc mee
izinncn bijna niet meer te betalen
Maar ook dc tabel der tuberculose
dreigend, wal vooral te wijtt
:g woningnood, waardoor vele gezin-
in in verschrikkelijke vervuiling en
verwaarloozing tezamen moeten hokken.
Tengevolge san het nijpend gebrek
an steenkolen neemt ook het aantal
iektcn tengevolge van verkoudheid
schrikbarend toe.
AMERSFOORT
onder controle Centrale Accountantsdienst
van den Nederlandschen Boerenbond.
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen'van gelden worden
gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT.
ZONDAGS van 12 tot 1 uur
WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur.
Dadelijk ingaande Rente 3'
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
pCt.
wij per abonnement voor slechts 30 cent per week
Uw rijwiel schoonhouden?
't Is het behoud van Uw karretje!
wij een uitstekende werkplaats hebben, waar alle her
stellingen van ieder merk vakkundig geschieden?
Utrechtschestraat 25 - Tel. 81 - Amersfoort
dat
dat
Ook dat dn waschrekemngen en de
prijzen van de zeep dc krachten der
meeste Duitschers te boven gaan,
wreekt zich reeds duidelijk. Met den dag
melden zich meer hu'dzieken. Breekt
onder zulke omstandigheden een cho
lera-, pest- of pokkenepidemie uit, dau
zijn dc gevolgen niet te overzien.
De groote armoede is inlusscheo ook
orzaak, dat vele zieken er tegen op
Ien, dtn dokter te laten komen, omdat
e de hoe ge rekeningen onmogelijk
betalen kunnen. Wat weer tengevolge
heeft, dat de geneesheeren op weinige
uitzonderingen na, langzamerhand zoo
zeer verarmen, .dal, rij *l|e mogelijke
bijbaantjes zoekeD.
Gevallen zijn bekend van artsen, die
nachts adressen schrijven, als nacht
portiers optreden, boekhouder spelen,
ja zelfs op straat staan en lucifers of
arme wors'.jes verkoopen
De apothekers beschikken niet o\
het geweldige kapitaal, dat noodig
m nieuwe artsenijen te koopen. Vele
icdicainer.ten ontbreken leeds. De
ekenhuizen hebben geen geld meer
oor behoorlijke centrale verwarming,
oor het aankoopen van nieuwe instru-
Hel is noodig dat zulk: toestanden
bekend worden, opdat tr.cn zich afvrage
waar het heen nioet met Europa, als
tengevolge van Fransch en Belgisch
politiek onverstand het Duitsche volk
nog dieper in de elleDde gestort wordt.
Uit den Omtrek
Barneveid
Wegens toeneming van het zielental
in deze gemeente, zal T aantal raads
leden van 13 op 15 wordeu uitgebreid.
Blaricunt
il vrouw uit Eemns Buiten wilde
op de in beweging zijnde tram
springer, die 9.05 in de richting Laren
vei trekt, dcch struikelde en werd een
heel eind medegesleept. Zij kwam zoo
ongelukkig terecht, dat haar hoofd in
minder dan geen tijd nagenoeg was
verbrijzeld.
De tram bestond uit eeu groot aantal
wagens, cd aangezien de vrouw op
het laatste rijtuig wilde springen, duurde
het nog even voor de machinist stopte.
Het lichaam der ongelukkige was
toen reeds geheel onder het rijtuig ge
komen en rond de achteras gewonden,
zoodat het de grootste moeite kostte
haar te bevrijden.
Het duurde geruimen tijd, alvorena
de tramwagen was opgevijzeld en de
assen waren losgemaakt. Te ongeveer
kwart over 10 slaagde men er in het
gruwelijk verminkte lichaam tusschen
de assen weg te halen.
Tijdens het reddingswerk kwam een
zuster van het slachtoffer langs de
plBals van het ongeluk. Zij was zoo
ontsteld, dat zij geheel van streek in
een woning moest worden binnenge
bracht. Dc verongelukte was moeder
vau twee kiuderen.
Soest
Alhier is opgericht eene R. K. Gym
nastiekvereniging. De lessen zijn be
gonnen in dc Mariaschool.
Alhier zal worden opgericht een
brandstof-spaarkas, onderafdeeling der
Sr. Joseph Werkl. Vereeniging.
Socsterberg
De Luclitvaartafdeeling zal 10 Mei
s. haar 10-jarig bestaan herdenken.
Utrecht
Aau het Hoogeland kregen twee
knikkerende jongens ruzie, we'ke ont
aardde in een vechtpartij. De jongste,
en jongen van vijftien jaar heeft den
'Udste zuö met een klomp geraakt, dat
Naar Rome
Florence—AssistRome.
Hoog vóór ons lag het stadje,
door een bti'cht overheerscht door de
geweldige San Franc.sco, de keik
dc H. Fraociscus begraven ligt. Achter
ons aan de andere zijde van deu spoor
baan de groote Renaissance dom Santa
Maria degli Attgcli, die met zijn ge
weldige afmetingen wat vreemd aandoet
bij het kleine stali nneljc en dc overigens
bijna ledige vlBkte. De koepel over
welft Francticus' dierbaarste plekji
Porliuncula, het vervallen kapcllelji
dat hij zelf herstelde, in welks nabijheid
hij jarenlang woonde en waar Item de
wereldberoemde aflaat door Christus
zelf toegezegd werd.
In een groote auto-omnibus gingen
we in ons wel wat te snelle vaart lacgs
de boschen van den zig-zag weg naa
boven, waarbij we aldoor schooner uit
zicht wonnen op de vruchtbare U mbrischc
vlakte, aan den verren horizon duo
hooge bergen afgesloten. We haddei
echter ditmaal met zooveel oog -
voor, waar de allernaaste omgeving
boeide en we speurden naar herlnue-
ppgen aau den Povcrillo. Halverwege
latinn en stad zagen wc op een ouden
muur een koper-relief aangebrachtde
bekende voorstelling van den hai'
venden Fraociscus, die omringd van
zijn leerlingen zich opricht op ziju draag-
bed om een laatste maal zijn dierbaai
Assisi te zien cn te zegenen. Lees iD
de bekende levensbeschrijving van S.
Fraociscus door Jörgcnsen hel aandoen
lijk verhaat van de laatste dagen der
heiligen en ge zult begrijpen, dat het
is ontroerde ons te bevinden op een
o geheiligde plek.
Maar de natuur behoudt haar rech-
Toen we eenige minuten later
midden in Assisi uitstapten,
eerste zorg in dit oord, dat zooveel
versterving zag, wat eteo te kiijgcn
,r lezer matig uw verontwaardiging:
portie spaghetti (een soort macaroni)
tomaten kan hoogstens dienen om
den honger te stillen, voor lekkerbakkerij
geeft het geen aanleiding. En de r
Signor Giotto's menu lieten
gaarne over aan Italiaansche pelgrii
die het beter honoreerden.
Toen we ons aldus wat gerestaureerd
hadden, gingen we zoodra mogelijk
Assisi in om de korte uren te benutten.
Door de bochtige, hobbelige straaijes
huppelde de levendige cicerone (gids)
dien we hadden opgedaan, ons vóór,
in een mengelmoes van Fransch
Italiaansch ons vertellend van »i! SanUx
en de dingen, die op hem betiekking
hadden. De Dom even besienFr
mil hier reed; bidden, behalve
de gedachtenis daaraan h.-cft hij even
wel niet veel meikwasrdigs, Onder een
oude pooit dvor leidt onze gids ens
dau uaar Santa Chiara, een gu'.hische
keik.(wat een merkwaardigheid is iu
Italië) die ons kil en hol aandeed. De
iypte vrrp'-cdie dat ecblerdaar ver-
srden we het heilig lichaam van Sint
Clara, dat een van baar dochteis ons
toondegelaat en handen biuin ge
worden, maar nog ongeschonden. 1".
zijkapel knielden we neer voer het
kruisbeeld, een primitief Umbrisch beeld,
lat eens tot Franciscus de woordc
iprak «Franciscus ga en herstel mijn
huis, dat zooals gij ziet geheel vervalt.*
Vandaar kcetden c t' iug om Fran-
scus geboortehuis en dan lijn grf-f. den
San Francisco, te bezo ken. Wc ging p
binnen in het huis, waar hij geboien
werd, waar hij zijn j.ugd door daitelde
en over den toonbank hel Toskaanscht
laken verkocht. Van de oorspronkelijke
ichting is echter zoo goed als niets
:er te zien het huis is omgebouwd
een kerk, het hoogaltaar staal op
de plaats, waar hij geboren werd. Dc
gids kan ons echter nog laten zien hel
hok in den muur, waarin Franciscus als
twintig-jarig jongeling door zijn vader
werd opgesloten om hein zijn «buiten
sporigheden* af te leercn.
let gebouw verlatend oatwa:
tot onzen schrk, dat losgek»
wat rctds den lieelcn d3g gedreigd
Ihet regende 1 Alleen wie
Iuliaaneche regenbui kent, zal
kunnen begrijpen wat nu volgt
wij, Hollardsche jongens, die toch niet
van suiker zijn, al bi enen wat we had
den de 100 nieter d^afdeu.
in ons hotel scheidden en
i;t brraad tien minuten later
auto-bus stapt; n, waaim.-e we nog
juist den namiddag-ltein konden halm
lor Rome,
Assisi, ons Bezoek was te kort on
uw heiligdommen te zien, uw heer
lijkheden te bewonderen. Gcd geve
revcderci* 1
iVe waren onder den indruk
hetgeen we hadden gezien ér van het
geen nn ging komen. Ue gedachte aan
heigeen nu otuniddciijk vóór ons lag,
verdrong dra alle andere. Hoe zou dc
eerste indruk van Rome zijn Zou het
al donker zijn als we aankwamen
Hoe lang het nog zou dureD, eer we
er waren Deze vraag werd gedaan
aan een jong spoorwegambtenaar, dir
met ons in de coupé zat. Hij bleek
een Romein te zijn, die een paar dagen
naar huis ging. Hij noemde ons dc
stations, die we passeerden, maakte
opmerkzaam op den Tiber, dien
paar maal k-.uislen, praatte wat
Rome, tot bij op een maal opstond
>i s aan het pottier wenkte het
wat daar in de verte opstraalde
Rome. Nog een twintig minuten,
i:i alles, wat we langs den weg
nog konden ontwaren, onze belang
stelling had, en met popelend hart
stonden we op het perron van de
Stasi one di Termiui.
De enl;é: in Rome valt niet mee,
vooral niibij avond. Geen spoor ervan,
dat ge komt een stad, die ge geleerd hebt
als cén heiligdom te beschouwen en
waarvan uw hunkerende verbeelding u
allerlei verhevens cn eerbiedwaardigs
heeft voorgetooud. Als ge het station
I vei laat, staat ge oer ge u bezinnen kunt,
in de roerende drukte eeuer wereldstad.
Het heilige en rielsverhcffende moet
men in Rome niet zoeken in de moderne
stadsgedeelten, maar in dc oude wijkeo,
in de keiken, in de ruïnes en onder
den grond. We wisten dat, maar toch
ontkwamen we niet aan de teleurstelling
van den eersten indruk.
We zochten ons maar gauw een
karrctj? uit, dal ons naar de Via della
Pace 20 zou brengen. En daar reden
wc langs een vorstelijke fontein met
hoogopspuitendc waterstralen de Via
Nazionalc in, een breed aangelegde
straat, die met de Corso Vittorio
