N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Bel dan op No. 42 DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 15 Mei 1923 - No. 13 Zeven en Dertigste Jaargang ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. 1'rQs per drie maanden 11.0C. Bulten de gemeente Amersfoort 11,10. Afzonderl|ke n KANTOOR: LANOEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG ADVERTENTlfiN 25 cent per regel. Blll|ke tarieven voor handel ea nijverheid bij geregeld adverteeren. - AdvertentlCn moeten Dlnsaag en Vrfdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Waar geen orde is, daar sluipt lediggang binnen en gaat veel tijd verloren. Socialisten willen Socialisatie. Het rapport over socialisatie indertijd door een Commissie uil de Sociaal Democratische Aibeiders Partij uitge bracht en als leid-raad geldend bij der Socialisten sctie voor socialisatie, geeft van dat »begrip« de volgende om schrijving Socialisatie is doelbewuste vermaat schappelijking der voortbreng Dg. Het is niet hetzelfde als socialisme. Het is de weg naar het socialisme. Het is zoo veel als van het socialistische beginsel thans reeds verwezenlijkt kan worden. Het is eeD proces met verschillende phaseo en als eindelijke uitkomsthet socialisme. Het is de ophrfTiog van den particu lieren eigendom der productiemiddelen in bun overgang in maatschappelijken eigendom, maar het is dit aanvankelijk slechts voor bepaalde takken van voort brenging, vervoer en verdeeling en voor bepaalde vormen van eigendom. Het is dus een proces van geleide lijkheid, wat niet hetzelfde beleekent als langzaamheids Deze .ifiicieele* begripsomschrijving moge wellicht wat breedvoerig zijn en daardoor aan scherpte niet direct winnen toch kan niet worden ontkend, dat hier mede een definitie is gegeven, die het gemakkelijker maakt zijn houding ten aanzien van de socialisatie te brpaleo, dan het geval zou zijn geweest, wauneer men ons omtrent haar wezen in ver warring stichtende duisternis had ge laten. En die houding zeer scherp en zeer stellig te bepalen, is van een groot principieel practisch belang voor elke gemeente, waar 'n socialistische wet houder met raadsleden de mede-ver antwoordelijkheid dragen in hel bestuur. Wij behoeven niet breedvoerig te zijn om te bewijzen, dat de socialisatie in haar grondslag een aanval is op den pr. vaten eigendom, Het rapport zegt het met zooveel ondubbelzinnige en duidelijke woorden, sprekende van »de ophc (ling van den particulieren eigendom der productie middelen en hun overgang in maat schappelijken eigendom r, en daaren boven, wat zou de socialisatie anders aan essentieels bezitten, dat inet recht en reden van haar gezegd kan worden, dat zij is «de weg naai het socialisme De socialisatie is de geleidelijke af schaffing van den privaten eigendom der productiemiddelen. In »De Katholiek»., lazen we eens een artikel van prof. Aengenent, waar in hij van deze grondgedachte der socialisatie bet volgende zegt en het is niet aan ons, om aan de woorden van den geleerden priester iets toe te voe gen »die grondgedachte is voor ons volstrekt onaannemelijke. Immers, niet eens maar meerdere malen hebben Leo XIII en Pius X het streven naar afsch; fling van privaatbezit veroordeeld. ...Zoolang nu de encyclie ken der Pausen voor ons katholieken wegwijzers blijven voor onze sociale aciie, zoolang wij niet eenzijdig daaruit onze rechten willen leeren kennen, maat ook de plichten, die wij h.bben in achi te nemen, zoolang is het duidelijk, dal wij ofs niet kunnen vereenigen met het beginsel, dat geleidelijk het privaat bezit der productiemiddelen moet wor den afgebrokkeld. En nu meene men niet, dat er misschien ooit een tijd zou kunnen komeD, waarin zulks zou kun nen veranderen. Want de noodzakelijk- eeid van privaatbezit wordt door Leo XIII afgeleid uit de natuur van den door de erfzonde gevallen menscb. Welnu, die bedorven natuur is in wezen onveranderlijk.! De socialisatie is de geleidelijke af schaffing van den privaten eigendom der productiemiddelen. Evenmin als desocialisatie van alle bedrijven op eenzelfde tijdstip tot stand zal komen, evenmin zal de socialisatie van alle bedrijven zich op dezelfde wijze en in dezelfden vorm voltrekken». Geleidelijkheid dus in het tempo en in de methode van de afschaffing van den particulieren eigendom aller pro ductiemiddelen. De methode moge ons voor het oogenblik nog .neer interesseeren en vooral nog meer oplettend doea zijn dan het tempo. De drijfveer, die de socialisten leidt naar gemeenschaps-exploitatie, mono- 'poliseering, enz. waaraan óók een gansche wereldbeschouwing ten grond slag ligt moet voor ons een voort durende luidsprekende waarschuwing zijn en onze nauwlettende aandacht verdubbelen bij de beoordeeling van de vraag, waar het voor ons Katholieken hier op aankomt, of n.l. bet algemeen belang in eenig geval eenigen vorm van overheidsproductie, dit woord in den meest ruimen zin genomen, inder daad vordert. De noodzakelijkheid uit het oogpunt van het algemeen welzijn immers is de eenige rechtvaardigheidsgrond daartoe. Maar wij moeten niet tot de beoor deeling van die vraag overgaan, of wij moeten zelf goed doordrongen zijn van de waarheid der Katholieke Sociologie en het socialistische streven moet ons er toe brengen, ons telkeDs en telkens weer van die waarheid opnieuw diep te doordringen dat de particu liere eigendom zijn grondslag en recht vaardiging vindt in het algemeen wel zijn, dat dc particuliere eigendom eeD der grondpeilers is, waarop iedere maat schappelijke orde wil zij aan haar doel, de bevordering van het algemeen welzijn, beantwoorden moet iusten. Eu met die grondgedachte van de onmisbaarheid van den particulieren eigendom die rechten geeft, maar ook zware plichten heeft voor oogen, zie men aandachtig toe, dat de Ovei- heid niet overneemt, wat het particulier initiatief vermag, maar kweeke men anderzijds ook het particulier initiatief aan, opdat voor de aanvullende taak van de Overheid slechts overblijve. Gemengde Berichten Zondagmiddag twaalf uur. Lui lag hij langs de stamtafel, de beenen ge strekt, het hoofd op één arm leunend, suf, haast wezenloos kijkeDd naar de voorwerpen in die omgeving, hem zoo bekend. De eenige beweging was, nu en dan het glas aan de lippen zetten of het s'ompje pijp uit den mondhoek nemen om het weer eens te stoppen. Zijn voerden waren naar huis gegaan, want het was etenstijd. Hij dacht er met aau, ook op Te stappen, zoo aac- lokkend was het maal met dat in huis wachtte. De keukendeur bleef achter den bin nentredenden waard openstaan een prikkelende geur van gebraden vleescb vulde de gelagkamer. Heerlijk daar kreeg hij trek in. Begeerig snoof hij de lucht iD, als kon hel hem verzadigen. »De vrouw braadt een stukje vleesch in de pan» zei de waard. En daar flitste hem opeens de gedachte door het hoofd Dat moesten wij thuis ook hebben! En waarom niet Er is geen geld voor, omdat ik teveel geld hierheen breng 1 Wat zouden vrouwen kinderen smullen van eeD stuk vleesch, voor hen de laatste iaren een ongekende heerlijkheid. Waar om "Omdat ik drink 1» Dan met eeo ruk overeind, haastig betalen en weg naar builen. Hij ging niet meer naar de herberg en iedere week zijn vrouw naar den slager. (Historisch.) Een Hollandsche dagblad corres pondent schrijft uit Berlijn het volgende In den tUDnelspoor lusschen Witten- bergplatz en Zoo ontstaat storing in hei bedrijf. De reizigers zijn verplicht mid den in den tunnel uit te stappen en onder leiding van den conducteur bun reis te voet tot het eerste station voort te setten. Het uitstappen zonder perron is moeilijk. De uitgang ligt hoog boven den beganen grond. Een edele, zeer elegant gekleede menschen vriend ver heugt zich in veler dankbaarheid door aaD te raden, dat de reizigeis hem met beide handen om den hals zullen pak ken en zoo naar beneden zullen glijden. Vele oude dames blozen, maar doen het toch maar. Wat schiet er o De bescheiden helper wil van geen dank hooren. Hij vlucht voor dankbe tuigingen. Als eerste verlaat hij het station. Tableau een paar uur later op het politiebureau. Bijna alle oudere heeren en dames, die de edele ridder had geholpen, komen diefstallen van horloges en stukken van waarde aan geven. Toeo^ze hulpeloos in het don ker om den hals van hun redder hin gen, had deze van de gelegenheid ge bruik gemaakt, om te steleo als een raaf. Als dat geen gebruik maken is, plotseling en geniaal, van de conjunc tuur Wat dan? Dat is typisch voor het snelle overleggen en handelen van het misdadig Berlijn. Wij zijn hier gezegend met misdadi gers. In een vergadering der crimineele politie deelde een beambte het volgende mede In het jaar 1900 vonden te Berlijn gemiddeld twee inbraken per dag plaats, het gemiddelde cijfer van 1922 is geweest 150 .per dag. In dc eerste maanden van dit jaar, dus drie stuks, is er reeds een waarde v meer dan twee en een half milliard ais gestolen aangegeven. Dit cijfer heeft alleen betrekking op particulier bezit, Aan stadseigeodom wordt per dag voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Depositorente van 3'/, - 5 circa vier mtllioen ontvreemd. Het getal der inbreekcolonnen is enorm gestegen. Tenden van twintig lot veertig man :ijn aan de orde van den dag. In Lichtenberg (bij Berlijn) ontdekte men zelfs een bende van zestig, in Hamburg honderd man. In een proces werd vastgesteld, dat een bende negentig villa's had geplunderd. Berlijn slaat nog niet eens aan den spits der criminaliteit. In Milnschen en Dresden is het nog erger. En wat het ergste is de in braken geschieden meestal zóó origineel, dat de vaardigste beambte er verwon derd over staat. En het publiek blijft, als altijd, even onvoorzichtig als vroeger. Vroeger had Berlijn een paar honderd, thans meerdere duizenden politie-agen- ten. Helpen doet het nier, ofschoon eiken nacht 380 patrouilles door de stad trekken en een leger van de »Wach- und Schliess-Gesellschsifwaakt over de slapende burgerij. Een tramwagen vol arbeiders, die een sleilen heuvel afreed tusschen Morlcy en Leeds, raakte buiten de macht van den bestuurder, botste tegen onder aan den heuvel aan co sloeg om. Zes personen werden ge dood en meer dan dertig gewond. Te Wapse, gem. Diever (Dr.) kwam men tol de ontdekking, dat de vrouw en het Éénjarig kind van A. Verlin vermoord waren. De echtgenoot is af wezig. lm te protesteeren tegeo de itie van hun patroon hebben de arbeiders van Krupp eenige uren den arbeid gestaakt. Om elf uren begonnen de fabrieks- -enen te loeien en de arbeiders stroom den de straat op en begaven zich naar bun woningen. Ook de winkels werden gesloten. Om 12 uur waren de straten leeg. Eerst om 4 uur werd het werk De staking heeft kalmeerend op het personeel gewerkt. De spanning was zoo groot, dat ontlading noodig was. De toestand werd nog verergerd, door dat het lid van den bedrijfsraad Muller, die bij hel personeel van Krupp zeer bemind co geacht was, niet slechts d veroordeeld, maar na het vonnis iet tuchthuis te Werden werd op gesloten. de chr. vakvereenigingen was vooral verontwaardigd over zinsnede in de rede van den aanklager aaleiding van Krupp's verklaring, Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. dat hij een onderhoud met den pause lijken gedelegeerde mgr. Testa had trachten te verkrijgen. Hieromtrent merkte de auditeur ironisch opAls dit waar is, heeft Krupp misschien Testa om absolutie willen vragen voor hetgeen hij voornemens was.» Te Essen reed een auto van Krupp arin arbeiders uit de fabriek naar de stad werden gebracht, tegen een muur. Een arbeider was onmiddellijk gedood, 22 werden gewond, waarvan drie zwaar. Negen gewonden moesten naar het zie kenhuis worden gebracht. Een Hollandsche rentenier is in den trein Berlin-Amsterdam door dieven bestolen. De waarde van het gestolene bedraagt 75 millioen Mark, bestaande uit buitenlandsche geldswaarden en sieradeD. Aan den Biluchenweg onder Maar tensdijk even voorbij de Batterijen is in den nacht de groote buis van de Utrecbtscben Waterleiding gesprongen waardoor een groote massa water naar buiten spoelde, tengevolge waarvan een gat in den weg ontstond ter lengte van ongeveer vijf Meter en ter breedte van twee Meter, terwijl de grasberm aan de vaartzijde werd weggespoeld. De Maasstreek in Midden-Limburg van Stevensweert tot Reuver, wordt ge teisterd door een zware meikeverplaag. De wilgen- en eikebooraen in deze streek zijn reeds grootendeels kaal ge vreten, en thans deen deze bladveraie- Iers een aanval op pruimen-, kersen-, kastanje- en beukeboomen. Op sommige plaatsen zijn de onder wijzers begonnen met de schoolkinderen jacht te maken op dit schadelijk onge dierte. Te Buggenum, Asselt, Wesseni en Stevensweert ziju reeds millioenen kevers gevangen cn vernietigd. De ge meente Swafmen heeft zes werkloozen ingezetenen arbeid verschaft met het vangen van meikevers. Te Asselt werden uit drie jonge boomen 60 liter van deze beestjes geschud. 6 Margaretha Woodford. Juist toen zij den zieke de hand gaf, sptak vrouw Hale •Zij was het toch, gelijk gij ziet, en gaal het haar niet juist als de bloe men in den tuin, doet de regen haar geen geed Dien avond werd vrouw Hale beneden geroepen, juist toen zij thee wilde gaan schenken. Mag ik uderaocite vergen, juffrouw?» vroeg zij Margaretha cn snelde heen. Margaietha ging naar dc tafel, zij deed juist de melk in het kopje, toen er een stem achter haar riep Margaretha!» EeD gevoel van iets onwezenlijks in al wat haar omringde, overviel haar, Zij keerde zich om het was de heer Whitvear, die gesproken had hij had zich half van de canapé opgericht zijne oogen zochten de hare, hij hield zijn hand naar haar u gestrekt. Toen zij hare hand in de zijne legde, vroeg zij eenvoudig en verwonderd te gelijk Wie zijt gij En toen hij antwoordde»James Grant», knielde zij voor de canapé. Vrouw Hale kwam teiug en rond de thee koud en onaangeroerd. Mtrga- rtlba zat op den stoel naast de caaapé, de zieke hield hare hand in beide de zijne en had zi|D gelaat naar haar toe gekeerd. Margaretha maakte zich los en stond op. Glimlachend, beschroomd zeide zij •Ik heb een oud vriend onder een nieuwen naam teruggevonden. De thee is koud geworden, gij moet mij andere laten zetten Zij gaf vrouw Hale een kus en ont snapte. Toen zij terugkwam, was hel gemakkelijk te zien dat zij geweend bad; tranen zooals men ze slechts eens in het leven vergiet, uit den overvloeienden beker van geluk. Het duurt lang eer hel morgen namiddag is,« sprak James Grant, toen Margaretha hem goedenavond wenschte. Mag ik morgen voor den middag komen, vrouw Hale, of zou het uwen zieke te veel vermoeien vroeg Mat- garetha nederig, en zij kreeg verlof om tegen elf uren te komen. Margarethagingnaar huis; het regende oog altijdde weide was doorweekt, de lucht was kil, een zware mist kwam uit de rivier op en verspreidde zich over het geheelc landschap. Maar zij bekreunde er zich niet over zij had den zomer in het hart. En toch was blijd schap niet het overheerschende gevoel in haar hart. De voorspellende woorden van vrouw Hale, eenige weken te vt voor onverschillige ooren uitgesproken, kwamen thans in haar geheugen terug zij matigden haar geluk, maar ver stoorden haren vrede nietuit de haar zoo nieuwe en diepe erkentenis ont sproot een nieuw en innig geloof 1 Den volgenden morgen vonl Mar garetha bij haar ontwaken eene helder blauwe lucht eu de zon schijnende, Haar nieuw geluk had haar vroeg doen ontwaken. Er moest intusschen nog menig verloopen, eer het tijd was om i de boerderij te gaanzij herinnerde zich dat James veel van leliCtl der dalen hield, en ging derhalve uit om te zien, of er reeds in bloei waren, en ja, zij kon er een handvol van plukken en legde ze op een beschaduwd plekje van bet met dauw bevochtigde groen. Vrouw Hale was in de geheimenissen van den melkkelder verdiept en zocht Margaretha of zij alleen boven wilde gaan. Ik heb in het vertrouwen geleefd dat deze tijd zou komen,» begon James, •maar toen ik de klok hoorde luiden voor het huwelijk van juffrouw Wood ford Toen het ijs eenmaal (.ebroken was, hadden zij veel la pralen de ervarin- :n van dertien jaren cérszijden worden medegedeeld. Maar hoe lioint gij aan een anderen tam dan diei. van James Grant vroeg Margaretha. Dien anderen naam heb ik van mijn oom. Hij heette James Grant Whityearik beu James Whityear Grant. Zijn naam staat in mijne meeste boe kenvrouw Hale noemde mij zoo gij placht een tegenzin te hebben ir James Graut, ik deed dus geen moeit» om haar beter in te lichten.» Toen Margaretha zich klaar maakte om heen te gaan, gewaarschuwd door een wenk van vrouw Hale, dat het tijd was voor James om iets te eten en daarna wat rust te nemen, zag zij dat hij haar verlangend aankeek. Wil ik als gewoonlijk vanavond teiug komen vroeg zij, zijn wensch radende. •Ja, doe dat,» antwoordde hij. Toen zij dien avond terug kwam, zag zijdat James nog Diet sterk ge noeg was om zijn geluk te dragen. Zij las hem voor en daarna bleven zij stil bij elkander zitten. Eenige dagen later toen Margaretha hare namiddagwandeling naar de boer derij deed, bleek het dat men haar aldaar een verrassing had bereid. Toen zij de veranda in het oog kreeg, zag zj iemand van onder een zonne/.eiltje opstaan, en het steenen pad naar het hek opgaan. Een groote Bering hing aan den eenen kant van het hek en eeo gouden regen aan de andere zijde geen nieuwsgierige ocgen konden dus zien hoe James en Afargaretha elkander onmoetten. Licht op hareu schouder leunende, keerde hij naar zijn zitplaats terughet lage stoeltje, waarop zij gaarne zat, stond er naast voor haar klaar, -Lieve», zeide hij, zijn hand op haar hoofd leggende, »mag ik u waarschu wen mij niet te stellen in Gods plaat» Heb Hem lief boven alles, Margaretha, anders zal uw aardsche liefde niet ge lukkig zijn.» De woorden, waatmede James afscheid van haar nam -spoedig hoop ik tot aan het oude huis te kunnen gaan,» gaven een andere wending aan de ge dachten van Margaretha. Zeer tot ver bazing van Anna bemoeide zij zich den volgenden morgen met huishoude lijke zaken. Alle bevelen vervulden de goede oude lieden met verbazing, maar waren nog niets bij de verandering, die er in Margaretha zelve had plaats gegrepen. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1923 | | pagina 1