N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 26 Juni 1923 - No. 25
Zeven en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANGEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
ADVBRTBNTIËN 25 cent per regel. Blllflke tarieven voor handel en
nijverheid bij geregeld adverteeren. Advert en tl en moeten Dinsdag
en Vrijdag vóór 8 uur worden berorgd. Een bepaalde plaats kan
niet «orden gegarandeerd.
Hierin ligt al de ernst, al de ver
antwoordelijkheid van ons leven,
dat van ons geëischt wordt, niet
iets te doen, maar iets te zijn.
Bet üaticaan.
De «loggia* zijn de drie boven elkan
der gelegen galerijen langs den Oost
kant van bet St. Datnasus-plein, een
der grootste binnenpleinen van het
Vaticaan. Ze werden begonnen door
Bramante en voltooid door Rafaél, die
ook bouwmeester was. Die op de
tweede étage wordt bijzonder de Loggia
van RafaSl genoemd, omdat bij bier de
gewelven en wanden heeft versierd met
kleine, maar wonderfijne tafereeltjes, die
gebeurtenissen uit het Oude en Nieuwe
Testament voorstellen en daarom wel
de «Bijbel van Rafaël worden genoemd.
De bibliotheek, eveneens door bouw
en versirring een waar kunstwerk bevat
meer dan 300.000 boeken, waaronder
de meest ko'stbare en zeldzame
plaren en 50.000 oude handschriften.
Zij biedt een onuitputtelijk materiaal
vooral voor de studie der kerkelijke en
algemeene geschiedenis.
Alleen een rondgang door het Vati
caan is bewijs genoeg, hoe de Pausen
door de eeuwen heen behalve bewaar
ders van den schat des Geloofs ook
bewakers, beschermers en bevorderaars
zijn geweest van kunst, wetenschap en
beschaving.
Tot slot van onzen rondgang willen
we nog even vermelden de Sala
Clementina met zijn reusachtig schilderij,
de wonderbare vischvangst voorstellend,
en zijn beroemde gewelfschildering, die
een heel paleis met zuilen en gangen,
helden en nymphen boven onze hoof
den toovert. En vooral de Sixtijnsche
kapel met het geweldige «Laatste
OordeeU van Michel Angelo. Dit groot
ste genie der Renaissance was beeld
houwer, schilder, bouwmeester en dich
ter en in alles even geniaal, grootsch
en geweldig.
Zooals de koepel van St. Pieter zij:
roem als bouwmeester, «Mozes* in di
S£ Pietro zijn roem als beeld
houwer, zoo draagt het aLaatste Oor
deel* zijn roem als schilder hoog boven
alle kunstenaarsroem door de eeu
heen.
Wel heeft de tand des tijds het
gespaard en zijn de restauraties
erg gelukkig aangebracht, maar het
toont nog 9teeds de geweldige majes
teit van den Rechter, die komen zal
op den dag der verschrikking.
Ook de gewelfschildering met zijn
heerlijke profetes en sybillen is van
dezen grootmeester der kunst en maakt
met de schilderingen van andere be
roemdheden de Sixtijnsche kapel tol
een tempel van de hoogste kunst, die
dagelijks dan ook door honderden wordt
bezocht.
't Is in deze gebenedijde ruimte, dat
in de laatste halve eeuw steeds het
Couclave voor de Pauskeuze
houden.
het kader van den opzet dezer Room-
sche reis-brieven,
In Venetië, de oude Dogenstad met
haar kanalen en gondels en duiven
hielden we een paar dagen halt om in
rustige rust van deze geruischlooze
stad zonder treinen en trams, zonder
auto's en rijtuigen, wat te bekomen van
vermoeienissen, die het reizen nu
eenmaal meebrengt en te genieten van
haar sprookjes-achtige bekoring, vóór
we weer over de bergen
zouden gaan en terugkeeren in het
altijd meer prozaïsche van de gewone
dagelijksche omgeving.
Sprookjes-achtig was het er io die
wonderstad van eilandjes vol marme
ren paleizen midden in de zee. Sprook
jes-achtig vooral 's avonds, wanneer we
op het terras van ons hotel onder de
palmen zaten te luisteren naar de wee-
moedigklinkende liederen, die van ver
af uit fantastisch verlichte gondels over
as een waardig slot van onze
heerlijke, onvergetelijke Roomsche reis.
addio Italia 1 Vaaiwel Italië
grauwe bergen, uw groene
heuvelen en blauwe meren, uw koeste
renden zonneschijn I Vaarwel met uw
verrukkelijk natuurschoon, uw glorierijke
kunstschatten I
Vaarwel bevoorrecht land
kerken en heiligdommen, waar uitstraalt
vollen luister de Roomsche
schoonheid
Vaarwel met uw steden en dorpen,
larwel vooral met uw geheel cénig
Rome Addio
'erlangen waren we uitgegaan,
vol dankbaarheid zijn we teruggekeerd,
dankbaarheid om al wat we hadden
genoten, bewonderd en vereerd. En
die dankbaarheid zal blijven, want een
r Rome is meer dan een ver-
poozing, een uitstapje, een genieting,
die vooibij gaat. Een reis naar Rome
een weldaad voor het leven,
en iederen dag weer opnieuw genieten
n en die ons leven verrijkt heeft.
TH, BREMER, Pr.
Wij gaan het Vaticaan en dra Rome
verlaten. Maar wij gaan niet heen al
vorens eerst een bezoek te hebben
gebracht aan het graf van den man,
die meer dan iemand anders in het
hart van Katholiek Nederland liefde
geestdrift voor Rome heeft gewekt
Dr. Schaepman.
>Rome«, zoo heeft hij gezongen,
«...bron, in wier levensslroomen, als in
Bslhseda's bad, de dorre lijder daalt
en oprijst met een blos, waarin jong
leven straall.*
Dat bad is hij doorgegaan en hij
heeft er de reuzenkracht in gestaald en
geheiligd, waarmee hij Roomsch Neder
land «uit het diensthuis uitgeleid* heelt
hij heeft er die kracht telkens veijongd
en verfrlscht tot voor hem ook de tijd
der ruste, der eeuwige rust was geko
men, die hij is gaan vinden io zijn
Rome, waar zijn lichaam op het Campo
Santo dei Tedcschki, vlak naast St. Pieter
de opstanding der dooden verwacht.
Wij hebben neergeknield bij het graf
van dezen grooten voorganger en zijn
voorbeeld en daden voor Katholiek
Ned-rland dankbaar herdacht en be
loofd waar zija grootsche daden
te ver buiten ons bereik liggen z
geloof, dat de bron er van wa9, m
het Schriftwoord te willen navolgen.
En nu, na deze plicht van hulde en
dankbaarheid te hebben volbracht, gaat
het »huis-toe«. Een beschrijving van
ons uilstapje naar Napels, Pompei,
Sorreuto en Capri valt te zeer builen
Binnenland
Non-actlef.
Naar aanleiding van de wijze waarop
de Kolonel Ridder von Rosenthal te
Amersfoort zijn noc-actitf stelling werd
beteekend, antwoordde de Minister vai
Oorlog op deswege geuite klachten
«Het feit, dat een hoofde fficier vai
de cavalerie, in Amersfoort thuiskomend
vergadering, waar hij
Minister van Oorlog had vertegenwoor
digd, het telegram vond, dat hij den
volgenden dag de dienst had te verlaten,
maakt zoo zonder meer vermeld, wel
een vreemden indruk. Spreker m
echter opmerken, dat deze officier
evenals allen die afvloeien enkele
weken van te voren was gewaarschuwd,
dat hij op dien datum op non-activiteit
zou worden gesteld. Wat hij thuis kreeg
de beschikking, nadat hl) van te
was gewaarschuwd, met aan
duiding van datum. De beschikking zelf
is door drukte van den secretaris van
het Departement wat laat gekomen,
ook dooidatereen Zondag tusschen viel.
as een dubbele beleefdheid.
Het bericht ging niet uit van den Minister
van Oorlog, maar va
dant van het veldleger
Voor de officieren i
dienstverlating, maar e
nonactiviteitstelliogzij hebben krach
tens de wet het recht om bij vacatuie
- wanneer zij de geschiktheid bezitten
-, te worden herplaatst.
Couperus.
Louis Couperus, een letterkundige
.ju naam, werd dezer dagen in de
residentie gehuldigd. Van regeerings-
wege werd hij door de Koningin met
ridderorde onderscheiden. r,~
.er van ouderwijs, kunsteu
wetenschappen zwaaide hem kwistig
s het nog geen
l tijdelijke op-
lof V
het
Een nadere beschouwing
werk van Couperus doel echter zien,
dat deze lof door een christen staatsman
geuit over het werk van dezen modernen
romancier onverdiend en daarom m
plaatst is.
Terecht merkt dan ook H. v. M.
een Tijd-feuilleton over Couperus
zijn werk op, dat deze schrijver,
van de vijf lalentec., die hij van God
ontving, er diie in de modder smeet,
die zich heeft vastgewurmd in decadente
en overspannen millieu's, wiens onge
breidelde tantazie geen verboden ter
rein kende, wiens taal en stijl vaak
smakeloos overladen en hortend van
gewrongenheid zijn en die met zijn
ziekelijkheid tal van geestelijk gezonden
heeft besmet, dat deze schrijver een der
gevaarlijkste individuen voor het lezend
publiek moet worden geacht, juist om
dat bij vaak zoo satanisch verlokkelijk
en gersffi-eerd roooi-doenerig voor den
dag weet te komen.
Bezit dat blijft.
Ja, werkelijk, dat moeten al onze
lezers nu eens zien. En bet kost hun
niets om 't in hun bezit te krijgenze
behoeven slechts aan een der kantoren
Amsterdam, Amersfoort, Arnhem,
Leiden, Leuven, Naaldwijk, Roosendaal,
Utrecht, Zaandam, aan te loopen, of
briefkaartje te schrijven, of
foneeren en ze krijgen gratis ee:
ongeveer honderd bladzijden in
fijnen omslag.
En dit boek kan hun den weg wij:
l het bezit dat blflft.
Want het gaat hier toch werkelijk
n een groot en algemeen belang, het
welk ook voor ieder onzer persoonlijk
t voordeel kan zijn.
Hoeveel geld wordt er eiken dag
gegeven, onberekenbare sommen,
bezit dat niet blijft, dat misschien
oogenblik genoegen verschaft, s
zelfs wel schade doet en in elk geval
terstond weer verdwijnt.
Zet daar tegenover een goed boek.
Het komt in huis en het blijft in huis
altijd staat het gereed om weer zijn
'ijsheid of ontspanning te geven. Ge-
heele gezinnen met familieleden, buren
vrienden kunnen er van profiteeren
telkens weer. Ja, 't is toch eigenliji
tnbegrijpclijk, dat we er niet tegen op-
:ien om guldens uit te geven v
sigaren of dranken of lekkernijen
ize dubbeltjes angstig vast houden,
anneer we daarvoor een blijvend be-
t kunnen verkrijgen.
Er zijn veel goede boeken van veel
goede uitgevers, ducii die van wFutura«
mogen er in elk geval óók zijn.
Stelt men belang in maatschappe
lijke vraagstukken en wie 't niet doet,
wordt door die vraagstukken zelve al
heel gauw aan de ooren getrokken, de
boekenlijst van «Futurax, die thans weer
nieuw gedrukt vóór ons ligt, geeft de
keus uit een reeks van werken, ge
schreven door onze allervoornaamste
leiders op dit gebiedprof. Aengenent,
p. Victor Calhrein, p. Jos. Schrijvers
s.s.R., dr. Nouwens, p. Rijken, prof.
r. Aalberse, neen, we kunnen ze allen
die ze soms krijgen.
We moeten bij zooveel dat wankelt
verdwijnt nu eens in de eerste plaats
gaan zorgen voor bezit dat blijft.
Centrum. G.
Leest men graag ontspanningslectuur,
:ventien pagina's der Boekenlijst
et titels en korte beoordeelingen ge
vuld, en tegen prijzen, die in dezen
tijd versteld doen staan vijftig, zestig,
zeventig cents voor een completen
Ook grootere als men die ver
langt, en klemeie die men koopen kan
voor eeu uitgespaard tramritje.
Wat is er meer opvoedend dan de
levensbeschrijving van groote
ja toch dan zijn er nog de allergroot
ste, de Heiligen onzer Keik.
Maar die Kerk wordt aangevallen
welnu de wapenen ter verdediging lig
gen gereed en niet minder de middelen
de strijders te versterken in over
wegingen en preeken. Maar we kunnen
niet doorgaan, niet vertellen wat
oo voor Vrouwen, Middenstanders,
Gemeenteraadsleden en nog zoovele
anderen te vinden is.
Ja, even nog gewezen op de bij
zondere aanbieding der weiken van den
onvcrgetelijken, altijd weer boeienden
Conscience, naar wien thans de gezonde
smaak terugkeert na langen tijd door
veel quasi-kunst te zijn teleurgesteld.
Men kan dat alles beter zelf zien als
en deu catalogus der »Futura«-uit-
gaven nu dadelijk even aanvraagt.
Wij hebben hier te wijzen op het
groote algemeen en katholiek belang,
dat daar ligt in het bezit van zulk be
zit als eeu goed boek is. Wat
in de geesten komen, v
veel hol gepraat door degelijke lectuur
vervangen werd, hoe zou ons volkspeil
daardoor kunnen rijzen, nog afgezien
van onze taak om 't kwaad te besnijden
door het goede daarvoor in de plaats
te zetten en een dam op te weipen
tegen den vloed van lichtzinnige en
lectuur, waarmede we voortdu
rend worden bedreigd.
Hoe wo:dt de opvoeding
kinderen eu jongelieden verbeterd door
'n eenvoudig maar een mooHroek r J~
huiskamer te zetten, of 't hun bij
jaardag of andere gelegenheid ten ge
schenke te geven in plaats van de
kostbare en toch waardelooze zaken,
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht «o. 4 - Telefoon no. 304
Depositorents van 3'/, -5%
Amersfoort
De Gemeente secretaris.
De heer K. Kaan, tot dusverre hoofd-
rmmies ter gemeente-Bccretarie is door
den Raad met meerderheid van stem
men buiten de voordracht om, benoemd
tot gemeente-secretaris, ais opvolger
in den heer A. R. Veenstra.
Den beer Kaan wacht in zijl
ambt veel nuttig werk en wanneer hij
zich zuiver tot dat ambtswerk bepaalt
moge blijken, dat de keoop van de
meerderheid van den Raad een goede
geweest.
Huldigingsfeesten.
Medegedeeld werd ons dat het ge
bouw Necofa is gehuurd, om dit als
feestgebouw te gebruiken.
De feesten beginnen Dinsdag 28
Augustus en eindigen 1 September.
Maandagavond Godsdtenstoefening
alle kerken.
Dinsdag Reveille, klokgelui. 10 uur.
Officieele opening. Opening winkelweek.
Bloemencorso. Muziekuitvoeringen. Ge
il- en balconversiering.
Woensdag Sportdag. Lichtstoet.
Donderdag Allegorische optocht.
Vrijdag: Aubade. Boerenfeest. Con-
rten. Vuurwerk.
ZaterdagKinderfeesten. Prijsuit-
deeling.
Van een autobus vao den dienst
AmersfoortSoestdijk brak de vooras
Gelukkig bevonden er zich geen
passagiers in den wagen. Persoonlijke
ODgelukken kwamen niet voor.
Zou toezicht van overheidswege op
dit nieuwe middel van vervoer
nuttig zijn
Amersf. Dagblad deelde mede dat
de heer Th. H. J. Nieuwendijk tegen
het gerechtshof te Am
sterdam cassatie heeft aangeteekend.
Gemeenteraad,
Vrijdagavond vergaderde degemeente-
raad onder leiding van Graaf van Rand-
'tjek.
Nadat mededeeling was geschied
eenige ingekomen stukkeu, houdende
goedkeuring van raadsbesluiten door
Gcd. Staten, werd om advies naar
W. gezonden een schrijven van de pa
rochiën H. Franc. Xaverius en O. L. Vr.
Hemelvaart, waarbij verzocht wordt de
voor de stichting van een school voor
ULO. aai de Schimmelpenninckstraat
bcnoodigde gelden uit de gemeentekas
te verstrekken.
Een verzoek van Johan van Geere-
stein te Soest, ondernemer van de
Eerste Soester Auto-omnibusonderne
ming Socstdijk-Soest-Amersfoort,
subsidie ging om advies;
een rekest om met ingang
Sept. e.k. aan één of meer openbare
scholen het zesde leerjaar uitsluitend
leerlingen voor het U. L. O. en i*
gelijke inrichtingen te bestemmen.
De heer Van Veen verzocht bg
plaatsing van leerlingen rekening te
houden met de wenschen der oudeis en
de hoofden van scholen te hooren waar
toe de voorz. zich bereid verklaarde.
Tot leden der schattingscommissie
jor de Rijksinkomstenbelasting wer
den benoemd de heeren T. van Daal,
J. van Wessum, H. Noorman en J.
Overeem.
Tot curator van het gymnasium wordt
benoemd mevr. VeenstraMr. Van Eek.
Voor de benoeming van een ge
meente-secretaris werd een vergadering
met gesloten deuren gehouden.
Na heropening der vergadering werd
mi i «iiiiis
Uurwerkmaker
Kamp 59
Horlogei, Goud- en
Zilverwerken
Brillen
en Baromatere
Kaan, hoofdcommies, met 11 sl
tegen 5 op Abema, 1 Haars en 1 Snellen.
De Voorzitter wenscht den nieuwen
secretaris geluk. Als de Raad hem be
noemd heeft, is dit gedaan omdat hij
bekend is als een bekwaam man. Voor
zitter vertrouwt dat de heer Kaan in
zijn taak zal slagen.
De heer Kaan dankt voor het in hun
gestelde vertrouwen bij de benoeming.
Vervolgens kwam in behandeling het
aanbod van de Nutsspaarbank, bij aan-
'aarding waarvan het besluit van de
pas gestichte stortings- en ophaaldienst
kan vervallen.
De heer Hebenkamp is op gronden
aan de praktijk ontleend voor intrekken
in het genomen raadsbesluit.
Ook de heer Boas wil het aanbod
van de Nutsspaarbank aanvaarden.
Mr. Stadig meent dat de Nutsspaar
bank nu'practisch kan nagaan of zoo'n
stortings- en ophaaldienst mogelijk is,
ja dan neen. Hg is voor een proef.
Wethouder Hofland verdedigde het
leven van zijn geesteskind.
Hij vreest versnippering wanneer ook
andere corporaties hetzelde gaan doen.
De gemeente heeft 't personeel dispo
nibel en heeft moreele kracht. Tusschen
sparen en belasting-betalen enz. bestaat
geen verband, meent de Wethouder,
die ook nog wijst op de nadeelen van
achterstand bij de invordering van
schoolgeld enz.
Vervolgens becritiseerde raadsheer
Boas de verdediging van den dienst
door Wethouder Hofland en wijst diens
argumenten als niet steekhoudend af.
Kunnen er voor schoolgeld geen voor-
loopige aanslagen worden uitgereikt?
informeerde de heer Hebenkamp.
Raadsheer De Lange die de vorige
maal vóór den dienst stemde, meende
dat men 't gerust met de Nutsspaar
bank kan probeeren.
Wethouder Hofland beweerde dat
voor schoolgeld geen voorloopige aan
slagen kunnen worden uitgereikt.
Waarop de heer Hehenkamp uitriep
En de ontvanger heeft zoo weinig te
Dat is niet juist zeide de Wethouder.
Er is veel werk geneest en er mag
niet gezegd worden, dat de lijn wordt
getrokken. Er wordt veel tijd verpraat
met menscheo, die komen vragen om
uitstel.
Na nog eenige discussie volgde stem
ming. De stemmen staakten. Later dus
opnieuw.
Aangenomen zonder discussie werden
daarna de volgende voorstellen
Tot het verleenen vau eervol ontslag
san H. J. Veldhoen, hoofd van school 12.
Tot vaststelling van een besluit,
regelende de jaarwedden en pensioens
grondslagen van onderwijzers bij het
ipenbaar lager onder w^s.
Om dit jaar geen overgangsexamens
te houden aan het gymnasium.
Tot opheffing der school in de Heeren
straat no. 10 werd niet besloten dan
nadat de heer Boas it formeerde of wel
overdacht is of er in de toekomst
voldoende ruimte tal fijn voor het open
baar onderwijs.
Wij meenen dat we voldoende scholen
hebben, meende de voorzitter.
Raadsheer Noordewier wil in elk
geval dertien scholen voor openbaar
lager onderwijs behouden.
Mr. Stadig komt naar zijn opvatting
tot een aantal van hoogstens 10 scholen.
Er zou dus moeten komen een ver
tol gemeente-secretaris benoemd K. mindering van 3 scholen.
