CROKA-SLAOLIE
R. K. SPAARBANK
L. Posthouwer
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort ATmii Vrijdag 31 Aug. 1923 No. 44
en Omstreken fiirfe'nj Zeven en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van II
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEPOON 314
Atrondedlki'nuZlew lVcf'BUlte" gemeen'e Am"5,00r' n'10' DE EEMB0DE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO
Het geld kan wel een goed
dienaar zijn, maar is altijd een
slechte meester.
Binnenland
Onze ambtenaren.
In Nederland zijn thans me
200.000 gemccnschapsdicnaren
zaam. Op pl.m, 7,000.000 in-
hebben we dus thans 200.000 ambte
naren, of op elke 35 inwoners één.
Stellen we het aantal kiezers op p lm.
2.800.000 en het aantal ambtenaren
boven de 21 jaar op 7/8 van het aan
tal dan krijgen we op 2.800.C00 Neder
landers, boven 21 jaar, 175.000, d.i. op
16 meerderjarige Nederlanders, één
ambtenaar. Het aantal Rijksambtenaren
bedraagt thans pl.in. 50.000, d.i.
op elke 140 inwoners.
Zomertijd.
Het voornemen is de zomcrtiji
eindigen in den nacht van 6 op 7 Oct,
Luchtvaart-
De Koninklijke Luchtvaartmaatschap
pij heeft het plan opgevat gedurende
de Jaarbeurs plczicrvluchtcn te houden
boven Utrecht en omliggende Ge
meenten, evenals zij met groot succes
heeft gedaan gedurende de Jaarbeurs
in Maarter werden toen niet minder
dan 530 personen vervoerd.
De vluchten worden gehouden met
de alleszins betrouwbare Fokker vlieg-
De vluchten zullen plaats hebben van
uit het militaire vliegterrein „Socstcr-
berg" waarheen men zich kan begeven
per speciale autoverbinding Jaarbeurs-
Socstcrberg.
De prijs voor een vliegtocht is be
paald op f 10.en zal zooveel moge
lijk rekening worden gehouden met de
wensch om boven eigen woonplaats te
vliegen.
De Vlootwet.
In enkele R. K. Kiesverecnigingen
laat men zich het voor en tegen der
milliocnen-vergendc Vlootwet uitleggen.
Zoo ook dezer dagen in den Haag.
waar kapitein Lambooy vóór de Vloot
wet sprak en prof. Veraart het ontwerp
Kapitein Lambooy verdedigde het
ontwerp als het cenige middel om aan
een behoorlijke verdediging van Indië
te kunnen denken. Hij uitte vrees voor
de hebzucht van Japan en maakte duide
lijk van hoe grootjfmanciecl belang Indië
Prof. Veraart tapte uit een ander
vaatje.
Hij maant tot voorzichtigheid bij hel
aanhooren der vrees-aanjagende voor
spellingen der pro-Vlootwct-mannen.
Aan de marine-specialitcilcu heeft
men geen hou-vast. Er is met onze
marine zoo lang gesold dal ze nu vrij
wel waardeloos is, hoewel er jaarlijks
millioenen aan besteed zijn.
Men moet de houding der marine
mannen sedert 1892 eens goed bekijken.
In 1913 kwam het rapport, dat als
motto had 5 a 6 groote dreadnoughts,
die ieder 20 i\ 25 millioen zouden kos
ten I Deze zouden Indië en de koop
vaardijvloot moeten beschermen. Thans
en verlekkerd op het klcin-matcriaal,
men het in Marinekringen over|
groote of een kleine vloot nog lang
niet eens.
De deskundige v. d, Toorcn (oud
commandant in Ned.-Indifi) verklaart de
■drie Indische steunpunten» volkomen
waardeloos. De secretaris van de Vloot-
1912 oordeelt het tegen
woordige plan eveneens dwaasheid en
bepleit een goed georganiseerden gue-
rilla-oorlog, die ons alleen f400 millioen
materiaal zal moeten kosten. Hoe
men nu verwachten, dat er cenige
ïo zou kunnen bestaan voor een
Vlootwet, waarvan men de bezwaren
niet kan ontzenuwen.
Bovendien wat heeft Duitschland met
zijn enorme vloot kunnen doen, toen
het leven der Duitschc burgers
ging Als men geen gelijkwaardige
macht heeft, noemde spr. het mis
dadig, dat men zulk een onbcteekc-
nende macht tegenover Amerika en
Japan durft stellen I
Wat onze ucutraliteitshandhaving be
treft wc hebben ons moeten laten
trappen, toen men onze koopvaardijvloot
wegnam en den invoer van levensmid
delen afsneed I We moesten dat doen,
zonder gekletter van ons blikken sabel-
Ije I Maar de mi'itairen leven nog le
veel in 1672, 'm de dagen vi
tiendaagschen veldtocht, iu de
tick I
Dit vlootapparaat echter kan en mag
niet dienen tot verdediging, omdat het
ongelijkwaardig is, maar bovendien
de wet beteekent vermeerdering der
schuld met 1 milliard. Dat Indië bet
grootste deel beti
Vraagt Uwen winkelier
in/,./. en'a flesschen
FABR: CROK LAAN WORMERVEER
op de Ncderlandsche welvaart. Het
zet van Palijn, Trip en De Geer gaat
tegen het opnemen van nieuwe lasten
in dezen nijpenden tijd. Waarop zal
meng die kosten moeten verhalen
zullen offers worden gebracht, die
verpletteren, omdat de welvaart ei
geofferd wordt, en de culluurbelangen
door te niet gaan.
Wat de staatkundig-ethische zijde be
treft, men moet er al zijn krachten', op
ïetten om de wereld in een andeie
achting te drijven dan tot 1914 en sinds
1918. Er moeten andere internationale
verhoudingen komen, die een wereld-
rede zullen bestendigen, gunstig
vel voor kapitaal als voor arbeider.
Dat brengt risico met zich,
is te verkiezen boven een ongelijkei
strijd, waaruit wij verpletterd te voor
schijn zul'c.i komen. Nederland heeft
en wereldvrede, als kleine staat,
groot belang. Laten wij daarop
krachten richten.
Te Brcll-sur-Merize sprong de kr iel
locomotief, die een dorsch-
machine dreef. De stukken werden meer
dan honderd meter weggeslingerd. Een
landbouwer werd gedood zestien per-
werden gekwetst, onder wie
zeer ernstig. Men vermoedt, dat
ometer, die een normalen druk
iwces, niet meer functioneerde.
De Britsch- Indische prins de Gaekwar,
uil Berlijn naar Vlissingen reisde,
bleek bij ?ankom*t aldaar overleden.
Het stoffelijk overschot van den 28-
jarigen prins werd voorloopig in de
vorstelijke wachtkamer neergelegd.
Gaekwar behoorde lot de invloed-
rijkste vorsten van Brltsch-Indlë.
Onder leiding van twee geestelijken
maakte een aantal kinderen
stapje naar den Forcetla del Montezzo,
abij Brescia, een gedeelte
lorlogsterrein. Een der kinderen vond
granaat eu kwam daarmee caar
der priesters. Deze wees op het
gevaarlijke van de granaat, doch nog
voordat hij haar had kunnen wegwer
pen, ontplofte zc midden tusschen de
kinderen. Drie kinderen werden op slag
gedood en drie anderen ernstig gewond.
Van den priester weid een hand afgc-
Gemengde Berichten
Hevige stormen worden gemeld uit
alle deelen vaa Italië. Ten gevolge
overstroomingen verkeerden twee
honderd personen te Napels in levens
gevaar.
Een cycloon richtte groote schade
aan de bruggen en schepen te Triëst.
Een Gron. boerderij, in 1917
140.000 aargekocht, is dezer daget
oor f76 000 aan den oorspronkelijkeu
tigenaar terug verkocht.
AMERSFOORT
onder controle Centrale Accountantsdienst
van den Nederlandschen Boerenbond.
Dc zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden
gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT.
ZONDAGS van 12 tot 1 uur
WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur.
Dadelijk ingaande Rente 3\0 pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Adek in luxe uitvoering van f 99.-
(uit voorraad leverbaar.)
Douglas motoren vanaf f675.-
Evans f285.-
Accuraat werk heeft onze reparatie-inrichting een groote
bekendheid gegeven
Utrechtschestraat 25 Tel. 81 Amersfoort
Op de Grinthoeve te Heerlen waicn
inderen aan het spelen. Twee kinderen
-erden onder het zand bedolven. Spoe
dig toegesnelde hulp kon één der kin
deren nog tijdig redden, doch hel
andere kind werd dood te voorschijn
gebracht.
Te Deventer schuilt blijkbaar een
inbrekersbende, die reeds in twee
'oningen heeft ingebroken, terwijl
tevergeefs gepoogd is de deur van de
R. K. Kerk aan den Zwolschenweg
aldaar te forcceran en zich toegang te
verschaffen tot de villa «Het Schob
bij Deventer.
Alles bij elkaar geleld, blijkt, dal
klein landje nog heel wat door
tir verteerd wordt, 't Orgaan
de Brandweervereniging, geeft een
somming van branden gedurende de
maand Juli. In die maand zijn aan het
vuur ten i ffer gevallen 50 boerderijen,
4 labricken, 3 werkplaatsen, 40 woon
huizen, 19 l&ndbouwschuren, 1 loods
van de Ned. Spoorwegen, 2 brandstof-
fenloodsen, 3 winkelhuizen, 3 bakkerijen,
ilagcrswinkel, 1 hotel, 3 koffiehuizen
3 autogarages.
Behalve de slachtoffers van den blik
sem kregen een schildersknecht
kinderen zeer ernstige brandwonden,
terwijl een 5'/j jarig meisje verbrandde
door het omgooien van een petroleum
stel. Een vrouw overleed aan verwon
dingen, die veroorzaakt werden door
het aanmaken van een fornuis mcl
petroleum.
veel pluimvee om.
Zes gevallen van brand werden ver
oorzaakt door kinderen, die met lucifers
speelden. Tengevolge hiervan gingen 2
boerderijen, 2 werkplaatsen, 1
huis en 1 hooiberg verloren.
Te Peine zijn 18 personen door het
eten van vergiftige paddestoelen ernstig
ziek geworden. Volgens een nader be
richt zijn reeds 12 van hen overleden,
terwijl enkele anderen nog in levens
gevaar verkcercn.
Bij de overbrenging van Hagcbeck1'
menagerie naar Amsterdam heeft een
olifant kans gezien, 'n glippertje
maken,
t onze dikhuid midden in
te Nieuwer-Amstel, waarbij hij
allereerst 'n haag omverliep om daarna
liet aardappclrooicn te gaan. Ver
volgens grasduinde de bezoeker in een
bed met wortelen die hier en daar
ettelijke centimeters dieper den grond
werden gestampt.
Vandaar stapte hij over op een bed
et sperciebooncn cn daarna met uien.
Dc wandeling eindigde bij 'n stevlgen
uur, waar des olifants oppasser
achtervolger* den vluchteling bij
slurf wisten te pakken, doch niet dan
nadat hij zich had tegoedgedaan aan
cenige heerlijke druiventrossen, die al
tc verleidelijk in den wingerd tegen dien
muur blinkten.
Dezer dagen heelt de 19-jatige dienst
bode van de familie de Wit, Florislaum
Hilversum brand gesticht in de woning
van de familie De Wit. De brand werd
spoedig gebluscht.
Het meisje isin arrest gesteld.
De Duitschers denken politiek zeer
ongelijk, maar in één opzicht moeten
ze sedert het Verdrag van Versailles
wel allemaal, zonder een uitzondering,
van eenzelfde sombere meening geweest
zijn dat elk hunner persoonlijk nooit
zou beleven den dag, dat Duitschland
zich weer op normale wijze, d.i. dus
in de eer9te plaats ten eigen profijte,
U kunnen ontwikkelen.
Alle verschijnselen, die zich sedert
lang in dit rijk voordoen het gewoel
der arbeiders, het woedend spcculeeren
der enkelingen, de overgroote zelfzucht
der bezitters, zijo te verklaren uit de
omstandigheid, dal niemand in Duitsch
land gelooft in de mogelijkheid, dat hij
ooit weer, ats voor den oorlog, de kans
krijgt door gewone werkmansvlijt, ge
wone eerlijke koopmansgeest, gewone
fabrikanten-energie een behoorlijk
menschwaardig bentaan te krijgen.
Duitschland Is veroordeeld tot «levens
lang», en van zulke ongelukkigen mag
men niet verwachten, dat zij zich in
ernst gereed maken om nog eens weer
een nuttig lid der maatschappij te worden.
Vooral niet als zij, niet zonder reden,
voor zich zelf overtuigd blijven, dat
hunne rechters feitelijk in de cellen
naastaan haddeu moeten zitten, ats
mede-schuldigen aan den vreeselijken
massa-moord.
Amersfoort
- Als een daad van piëteit voor wat
-roegere geslachten tot stand brachter
hebben de Regenten van de Stichth
•de Armen de Poth» dit jaar één de.
oudste gedeelten van deze stichting, en
wel »dc Camere van de Celzusterz»,
gelegen tegenover de plaats waar vroeger
het Pesthuis stond, gerestaureerd.
Gedurende de jubileumfeestenopende
16 Biienn nn Pilti 1. ran lliimlti
Missionaris van het H. Hart.
Vrijdag 16 Febr. Van nacht om iialf
een werden we alle vier tegelijk plotseling
klaar wakker. Wc hadden onze patrijs
poortopeen kiertje laten staan van wege
de warmte. Een golf was naar binnen
geslagen, cn gaf ons alle vier genoeg
zeewater tc slikken om cr van wakker
te worden. Daar ik vlak onder «le patrijs
poort slaap had ik ruim mijn deel.
Gauw 't noodlottig gat gestopik had
nog even den tijd om te bemerken dat
de wind cn dc golven een hclsch
spcctakcl maakten, dat de boot als een
dronkeman slingerde en dat onze buren
en overburen ook wakker waren,
mafte toen weer lekker in, vergenoegd
dat de golf om half een gekomen was
en niet om half zes.
Dezen morgen is 't watkalmcr.il
der stewards verzekert ons ook rial
kalmer geworden is, in dc hoop dat hij
een sigaar krijgt.
dc vliegende visschen die hier
rijk zijn. Heele zwermen van die dicrtji
vliegen glinsterend nis zilver over
watermet hun lange zwarte vin-vleu
gels cn hun gebogen achtereinde lijk.
wel ccnigszins op groote waterjuffers
of „glazenmakers. De kleinen onge
veer een decimeter groot, ten minste
zoo op! ccnigen afstand gezien, zijn
talrijkste; maar dikwijls ziet men
ook, die op afstand reeds zoo groot
nis een haring lijken. Xe zijn geheel
zilver geschubt, zoodat zc werkelijk veel
,n haringen weg hebben.
Br, Wijoands zit er maar op te wach-
n, dal twee van die beestjes zich op de
masten van dc draarlloozc zullen neder
zetten, en nis merels elkander zullen
antwoorden.
Zaterdag 17 Febr. Kalm weer eu
kalme zee. Warm maar dc wind brengt
nog al koelte. Br. Wijnamis heeft
alweer een boffcrlje. Dp zijn --entje ziet
hij een walvisch. Wij kwamen vijf mi
nuten te laat. Een vliegende walvisch
heeft hij echter tot nu toe, evenmin als
wij gezien. Weer een nieuwe sport
Een heel clubje jongens staan bij el
kaar. Een van hen moet zich door dc
anderen op 't hoofd laten slaan, net
zoolang tot hij geraden heeft, wie
slagen heeft. Als hij zich omdraait
nan tc wijzen wie er sloeg, staan al tic
nndcrcn met bibberende handen in dc
hoogte. We hebben er fameus bij ge
lachen. Door al die slagen, die dikwijls
klinken als ccn klok, wordt de patient
langzamerhand naar voren gedreven,
zoodat dc spelers nu cn dan weer nnn
't einde van 't dek moeten beginnen.
We hooren dat dc boot gisteren 50 mijl
minder heeft afgelegd dan gewoonlijk.
Maar wij zullen toch a.s. Dinsdag
Colombo zijn. L" ziet evenwel, dat
veel kan schelen of cr hooge zee is
tegen wind of niet.
Zaterdag 17 Febr. Van de Vnsi
merken wc hier weinig. Alleen Vrijdags
wordt er rekening mee gehouden dat
dc Katholieken geen vlecsch mogen
eten op bepaalde dagen. Maar vasten
tijd kennen zc niet. Enfin wc kunnen
versterving genoeg doen. door Hink te
etenzoonis ik reed* zcide worden alU
spijzen gewoon in water gekookt zon
«Ier verdere toebereiding. Zelfs de haver
mout komt op tafel zonder melk ge
zien tc hebben. Wc krijgen eiken morgen
een pnnr lepels oat* zooals zij 't noemen,
daar iloc je zelf koude melkj bij cn
klaar is jc papje. Gelukkig hebben zij
bij de melk (gedroogde) zelf al water
gedaan, anders moest dat ook nog
gebeuren. Al 't eten smaakt ccnigszins
naar de olie. waarmede de boot
dreven wordt. Nufje* hoeven dus
mui tafel tc komen. Gelukkig heb ik
zelden te kingen over eetlust,
dat gebied geloof ik nog al
wend. Koolraap krijgen we ookW
al niet goed voor is vroeg geleerd
hebben, raapjes te eten. Dat etens-
praatje naar aanleiding van dc vasten
en omdat ik niet meer weet wal
te schrijven.
Zondag 18 Febr. Wc verslapen
Gauw ccn pekclbad genomen.
Dc eerste H. Mis zou in de cantinc
gelezen worden. Daar is het nu te laat
voor. Dus eerst H. Mis gelezen in dc
Sociëteit. Wcerongcvcer 30 aanwezigen.
Dat zal dus ongeveer 't getal Katho
lieken aan boord zijn. 's Avonds is de
gcliccte zee overdekt van lichtende
diertjes, 't Is werkelijk alxof geheel de
sterrenhemel in 't zwarte wa
spiegeld is. Som» ziet men
lichtende sterretje* bij elkaar. Dat maakt
een effect alsof cr bcngaalsch
die plaats ontstoken is.
Maandag 19 Febr, Sinds ccn weck
hebben wij geen land meer gezien, niet
't minste. Ook bijna geen booten. Maar
morgen zullen wij in Colombo zijn en
blijven daar ongeveer ccn dag. Wc
zullen wat wijn moeten inkoopen want die
is ongeveer op. Over onze indrukken
in Colombo In een volgenden brief,
Veel nieuw» is er niet meer. Dezen toch plezierig
avond gemaskerd bal. Zij, die crl morgen zouden
cr liccn gaan. I elf uur I
plezier iu hebben, kunnen ci
Ik ga niet mee. Maar laten ze nu mijn
rcinpel' gestolen hebben. Misschien is 't
een kwade gedachte, maar ik vind ze
nergens. En wie weet loopt er van
avond een heer of dame bij 't gemas
kerd bal mee te pronken, wel wetend
dnt wij toch niet present zullen zijn bij
die poppenkaaterij. Onlang* kwamen zc
ook al om ccn toog vragen, voor Nep-
tunus cn zijn trawanten,falg wij den
evenaar p.usecren. Wc hebben gezegd
dat wij Neptunus niet uit den nood
kunnen helpen. Wat zal hij verbolgen
zijn al* wij Sn zijn rijk komen. Maar
zijn nu eenmaal tegenstanders van
heidendom en helpen 't niet. zeker
ct met ccn toog.
Dinsdag 20, Febr. Die* liberl wat
ccn drukte I Wat werd er gepend, wat
werd er gezucht, wat werd er getranspi
reerd, wat bromde „opa" (br. van
Adrichcm) over „te laat naar bed gaan",
over „veel tc veel schrijven", over
:crder klaar zijn met brieven cn knartcn."
Jawel, jawel, en dan moest nog be
raadslaagd worden over den dng van
morgenen moest op nieuw van rechts
cn van link* bekeken worden, hoe we
goedkoop vooral goedkoop eu
den heugelijken dag van
Baccrcn. En 't wa» ul
.Wordt vervolgd).