N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 4 Sept. 1923 - No. 45
Zeven en Dertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen elke week la gaan, doch opzegging van
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
PrO* per drie maanden f 1.00. Bullen de gemeente Amersfoort f 1.10.
Afxonderl|kr nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
ADVBRTBNTlfiN 25 cenl per regel. Bill|ke tarieven voor har
nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertenties moeten D
en Vrfdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plat
niet worden gegarandeerd.
Als men ziet, hoe bijna alles, wadr-
naar vele menschen heet hun leven lang
met rustelooze krachtsinspanning en
onder duizend moeilijkheden streven,
tot einddoel heeftzich in de meening
van anderen te verheffenhoe niet alleen
ambten en rijkdommen, maar ook weten
schap en kunst, ja zelfs een schijn van
deugd en ootmoedigheid daartoe worden
nagejaagdhoe het veler hoogste wensch
is, door anderen meer er meer geëer
biedigd te wordendan bewijst dit alleen,
hoe groot de menschelijke dwaasheid is,
De Aartsbisschop en de
Bisschoppen pan ftederland
aan de hun toeve' trouwde Geestelijk
heid en Seloovluen.
Zaligheid in den Heer.
Woensdag a.s. den 5dcn September
viert geheel het Nederlandsche volk het
25-jarig regceringsjubilé van Onze ge-
eerbiedigde en geliefde Koningin.
Op dien dag moet allereerst dank ge
bracht worden aan God, Die on9 zulk
een Koningin heeft gegeven en zoo
lang voor ons heeft gespaard, maar
vooral omdat Hij hare langdurige regee
ring zoo zichtbaar heeft gezegend
immers wl) kunnen wel blijde getuigen,
dat geen enkel volk zoo rijken zegen
en volkomen vrede heeft genoten als
het onze, en dit mede door de vast
heid en wijsheid, waarmede Zij haar
volk heeft bestuurd en door alle ge
varen rustig heengeleid.
En dit dankgebed worde dan
r smeekbede, dat de Gever
goed o
i die kostbare
nog lang
aan Haar
:t Zijn ov
wat Zij
r haar volk
- gav
bewareen tevens dat Hij
en Haar Koninklijk Huis mi
vlocdigen Zegen vergelde,
die vijf en twintig jaar voc
heeft gedaan.
Daarom schrijven Wij voor, dat op
dien dag, d.i. Woensdag den 5den
September, in alle kerken en kapellen,
waarover een Rector is aangesteld, een
plechtige H. Mis aan God zal worden
opgedragen, en de Lofzang „Te Deum
laudamus" zal gezongen worden met
het gebruikelijke Zondags-gebed voor
H. M. de Koningin.
En zal dit Ons schrijven op de ge
wone wijze in alle tot het Aartsbisdom
en de Bisdommen van £Neder-
land behoorendc kerken alsmede
in de kapellen, waarover een Rector is
aangesteld, worden voorgelezen op
Zondag 2 September.
Gedaan, den 9 Augustus 1923.
t H. VAN DE WETERING,
Aartsbisschop van Utrecht,
t A. J. CALLIER,
Bisschop van Haarlem,
t L. J. A. H. SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond,
t P. A. W. HOPMANS.
Bisschop van Breda,
t A. F. DIEPEN,
-* "s-Hertogenbosch.
Koninklijke Dank.
Onze Koningin dankte de leden der
Staten-Generaal voor bunne geluk-
wenschen bij haar zilveren regeerings-
jubileum met de volgende toespraak.
De wenschen welke de Eerste Kamer
der Staten-Generaal Mij ter gelegenheid
van de herdenkirg Mijner regeerings-
aanvaarding vijf en twintig jaren ge
leden aanbiedt stel ik op hoogen prijs
en ik breng U daarvoor mijnen dank.
Nn ik aan het einde dier periode ge
komen, het voorrecht heb heden de
vertegenwoordigers mijns Volks hie>
voor mij te zien, deck ik opnieuw met
ontroering aan de liefde en steun di
het mij steeds zoo overvloedig gescho:
ken heeft.
In lijden van vrede en voorspoed
mocht ik de regeeiing aanvaarden, doch
sedert dien zijn ook ons beproevingen
niet bespaard gebleven en menigmar.f
was de toekomst donker. Innig dank-
baar gedenk ik daarbij met U, dat Gi ds
Har.d ons voor het ergste heeft behoed,
zoodat ons lot tot heden benijdbaai
geweest is boven dat van velen.
Ook thans nog zijn de tijden moei
lijk en voor velen zwaar te dragen.
Maar ook dat zullen wij met Gods hulp
en eendrachtig samen arbeider de
belang van bet Vaderland te l
De wil om vrij en zelfstandig te zijn.
die mijn Volk in de ure des gevaars
staande hield, moge het ook in
komst doordringen. De wensch
slot van Uw adres vervat, zal dau on
getwijfeld in vervulling gaan en de
betere tijd annbreken waarop wij Ihans
nog slechts durven hopen in vertrouwen
op Hem, die ons tot heden heeft ge-
Gij, mijne heeren, hebt een belaDg-
•ijk aandeel genomen in hetgeen Re
geering en Volksvertegenwoordiging in
onderlinge samenwerking hebben tot
stand gebracht in het tijdperk dat thans
achter ons ligt. Met voldoening kurt
gij terugzien op veel dat dank zij uw
i jverige en toegewijde medewerking is
gewrocht in het belang van het Vader-
land en van de gewesten van overzee.
Voor den heilwensch tot Mij en Mijn
Huis gericht, ben ik U zeer erkentelijk.
Van ganscher harte geef ik U de ver
zekering, dat ik, naar beste krachten
zal bijven medewerken aan het welzijn
en den voorspoed van Ons dierbaar
Vaderland,
Voor de gclukwensehen welke de
Tweede Kamer der Staten-Generaal mij
aanbiedt ter gelegei heid van de her
denking van den dag waarop ik voor
de regeering aanvaardde ben
gevoelig en ik betuig Haar
daarvoor mijn dank.
Wanneer ik op die jaren terug
i heden ontvang de vertegenwoord'gers
in mijn Volk, wensch ik openlijk uii
spreken mijn groole dankbaarheid en
erkentelijkheid voor den steun van dat
Volk immer ondervonden, voor de trouw
ihankelgkheid waarroede het mij
steeds heeft omringd.
Wel verre van mij te worden ont
houden is die s.euo Mij hel daadwerke
lijks! betoond toen de vreedzame en
voorspoedige jaren van het begin Mijner
Regeering helaas gevolgd werden door
andere, waarin wij doorgrootegevaren
omringd bedacht moeslen zijn op eigen
veiligheid en behoud.
Toen deed Mijn Volk Mij gevoelen
dat het hier en overzee als
achler Mij stond doordrongen
groole gedachtede handhaving van
zijn vrijheid eu zelfstandigheid. Toen
waren wij één van zin en vast besloten
ons erfdeel ongerept te bewareo.
Ook thans nog beleven wij donkere
tijden. Echter wij zullen als toen ook
de toekomst bezield blijven met c"
sten wil om vrij en zelfstandig
n niemand afhankelijk zijn bestem
ming te volgen, Dan twijfel ik niet ol
bet zal ons met Gods hulp en naast
Hem op eigen kracht vertrouwend ge
geven zijn eeo betere toekomst teg<
'e gaan. Dan zal ons Vaderland
ij der staten een eigen en eervolle
plaats bthoudeo.
Het tijdperk dal thans achter cos ligt
beeft uhgemuot door parlementairen
arbeid van ver-strekkende beteekenis.
Een gerst van samenwerking heeft onder
nagenoeg algemecnc instemming veel
stand gebracht tot heil van Land
Volk zoo hier als in de overzeesche
gewesten, dank zij Uwe bijkans onaf
gebroken arbeid en toegewijde mede
'eiking, welke ik steeds hoogelijk heb
waardeed.
Ik dank U ook voor de wooiden i
Mij en Mijn Huis gewjjd. De vijl
twintig jaren die voorbij zijn, het lief
en vooral het leed te zamen met Mijn
Volk gedeeld hebben ons slechts nader
t elkander gebracht.
God behoede en bescherme als
het verleden ook in de toekomst o
dierbaar Vaderland.
Binnenland
Onze Financiën.
We hebben gelukkig weer ee
Minister van Financien. De lieer Colijl
heeft de moed gevonden de draad
te nemen die Minister de Geer in ai
moede liet vallen. Over het algemeen
is de keuze van den heer Colijn toege
juicht, doch, wetende dat deze krachtige
figuur nooit in zijn leven iets
halve deed, is er tevens vrees voi
komende maatregelen. En die
demonstreert zich ten duidelijkste
spotprenten die nu reeds ten aa
i den nieuwen Minister verschenen
door het streven in een deel
pers om bij voorbaat het werk van
nieuwen bewindsman te saboteeren
Toch is een buitengewoon krachtig
an noodig, iemand die niets en
mand ontziet of spaart, ten einde
evenwicht te herstellen tusschen inkom
sten en uitgaven van den staatvóór
alles noodig, om ons land voor valuta-
ellende te behoeden, Of het Minister
Colijn gelukken zal t Lang niet zeker.
tegenwerking zal niet ontbreken.
Men wcnscht, eerlijk wel, krachtige be
zuinigingsmaatregelen maar... dan uit
sluitend toegepast op zijn buurman.
Of het dan zoo erg met 's lands
financiïn gesteld is Tamelijk erg, al
thans, voldoende erg om ons den weg
e sturen van België, Frankrijk en
Denemarken, om nu maar niet van
Duitschland te spreken.
Eenige dagen geleden wijdde Prof.
r. G. W. J. Bruins, heuscli niet een
professor met den bekenden profeten
mantel, in «Economisch Statistische
Berichten* een beschouwing aan den
financieelen toestand van ons land die
domper zet op aller luchthartigheid,
beschouwing is geen aangename
lectuur, vandaar dat ik er slechts eenige
vermeld om de stemming
Het alles bcheerschende feit, zegt
Prof, Bruins is dit, dat onze gewone
dienst, die vóór den oorlog f200 mil-
lioen beliep en in 1918 tot f300 mil-
lioen gestegen was, door het wanbe-
der daarna volgende jaren in 1921
litgedijd tot f 631 millioen en in 1922
f640 millioen. Voor 1923 is f615
millioen geraamd, waarna bij supple-
begrooting nog een op het oogen-
onbekend bedrag zal worden toe
gevoegd. Voorts staat vast, dat, terwijl
ontvangsten aan alle zijden slinken,
bedrag der 'uitgaven alleen reeds
door van vroeger wettelijk vaststaande
verplichtingen in de allereerste toekomst
met minstens f50 millioen stij(_
Verder is er van 1920 tot 1923
reeds een ongedekt tekort op den ge
wonen dienst van f 100 millioen.
Minister de Geer had aan verdere
opvoering der uitgaven, voorzoover in
zijn vermogen lag, paal en perk gesteld.
Op verschillende ondergeschikte punten
werden maatregelen genomen, die 't lof
felijk resultaat hebben gehad dat thans
over voorstellen, die nieuwe uitgaven
medebrengen, tevoren met Financiën
overleg wordt gepleegd en dat bij de
raming der uitgaven en de besteding d<
gevoteerde uitgaven eenigszins grooter
zuinigheid wordt betracht. Het was
echter, wat de Duitscher noemt „Klein-
arbeit". Met het groote werk moet nog
worden begonnen.
Wat dit groote werk is, wordt door
de Vtoot-commissie uiteengezet. Alleen
reeds om het teloor gegane evenwicht
op de begrooting te herstellen, is het
volstrekt noodig het totaal der uitgaven
met f 120 millioen of in doorsnee met
25 pCt. van dc daarvoor in aanmerking
komende posten te verminderen. Van
verlaging der belastingen is dan nog
volstrekt geen sprake.
Dit is het aliesbeheerschende punt.
En dit werk kan niet wachten. De
waardevastheid van den gulden,
een jaar geleden zooveel gesproken
werd, interesseert thans het publick niet
Het zal wel losloopen, meent
De waarheid is, dat er voo
zorgdheid voor den gulden thans
reden is dan ooit tevoren. Vergetei
niet worden, dat de gulden reeds
dan een jaar lang kunstmatig
wordt hoog gehouden, doordat de
Nederlandsche Bank van de opbrengst
het buitenland gesloten leeningen
bijna wekelijks eenige millioenen afgeeft.
Is straks het potje van de Neder
landsche Bank op, dan is de gulden
weder aan zichzelf overgelaten. Ont
vangt hij dan niet den steun van een
sluitende begrooling, dan is dc kans
zeer groot, dat hij bij de verdere ge
varen, die hem boven het hoofd hangen,
zich niet zal kunnen handhaven. Reeds
wij op het vasteland van Europa
alle zijden, in Zwitserland, Dene
marken en elders, afbrokkeling.
Ernstiger misschien nog dan de ge
varen voor den gulden is de ontzagl ke
kapitaalintering, die voor onze Neder
landsche volksgemeenschap in haar ge
heel genomen in de afgcloopen jaren
heeft plaats gevonden. De vermeerde
ring van de staatsschuld van f 1 op c
milliard bij dit cijfer is, zooals 1
hoort, het in een annuïteit aan de Rijks
verzekeringsbank gecamoufleercicbedrag
1 milliard bijgeteld overtreft
de cijfers van de overige kleine
landen van Europa in gelijke conditie.
Ook ons volk neemt jaarlijks met 80.000
tot 100.000 zielen toe. Willen de hier
toe behoorende nieuwe arbeiders
binnenland te werk kunnen worden
steld, dan is evenredige nieuwe
sparing noodzakelijk. Door wie deze
besparing geschiedt is onverschillig,
zij geschiedt. Voor den oorlog was de
nieuwe kapitaalvorming hier te lande
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 Telefoon no. 304
Daposito ente van 3'/2 - 5%
hiervoor voldoende en liet deze boven
dien nog een overschot voor belegging
het buitenland. De hooge directe
belastingen en successierechten, waar
mede Nederland, wat den werkelijken
druk op de bevolking betreft, thans op
.asteland van Europa het record
houdt, maken het meer dan waarschijn
lijk, dat niet alleen geen overschot voor
beleggingen in het buitenland meer aan
wezig is, doch dat straks blijken zal,
dat, de Ned. kapitaalvorming niet meer
bij machte zal zijn in de normale eigen
behoeften te voorzien, zoodat dan ge
kozen zal moeten worden tusschen toe
nemende werkloosheid of aantrekking
vreemd kapitaal, voorzoover dit op
verhouding onereuze voorwaarden
erkrijgen zal zijn.
Ook hier dus kapitaalintering, die,
dank zij de soberheid van een vorig
geslacht, niet dadelijk haar drukkenden
invloed op de positie van ons land en
den levensstandaard onzer bevolking
behoeft te doen gevoelen, doch welker
fatale gevolgen onvermijdelijk zijn.
De ondeskundigheid, die thans hoogtij
pleegt eerst te worden opgeschrikt,
de algemcene nood daar is. Wie
echter eenigszins verder ziet en er zich
rekenschap van geeft, hoe droevig veel
reeds thans van de gunstige financieele
positie van ons land van vóór 1914
reddeloos is verloren gegaan, gevoelt,
dat ook hier moet worden inge
grepen. Met het in evenwicht gbren-
de begrooting zijn wij er dus
i. Belastingverlaging is niet min
der noodzakelijk."
Men kan na lezing van hetgeen prof-
Bruins ons voorhoudt, óf zijn schouders
ophalen over het spoken-zien van dien
deskundige óf er een ernstige waar
schuwing uit putten voor de naaste toe
komst. Het optreden van Minister Colijn
zal spoedig leeren inzien wie gelijk heeft,
de pessimist of de optimist.
De K.
Vlootwet.
hun verdediging van de Vlootwet
laten de voorstanders niet Da te wijzen
op de indirecte voordeelen door Indiê
ods land bezorgd.
Zoo berekende Kapitein Lambooy
dat Nederland zonder Indië afzakt tot
q duf zesderangsstaatje. De Kon,
iketvaart liet voor 45 millioen hier
bouwen. Onze groote scheepvaart-
scheepsbouwbedrijven, onze textiel
nijverheid enz. zetten 50 procent
hun productie in lodië sf. Duizenden
en duizecden arbeiders hebben belang
bij Indiê. Bijna alle takken van onze
bedrijven leven voor een groot deel
van lnd>ë, van de zee en van de Indi
sche bodemschatten, waarin duizendeD
Nederlanders hun bestaan vinden.
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
bejaarde dames en heeren, hetwelk
thans zijn voltoo i ig nadert. October
zal het gereed zijn. Ook dit pensionge-
sticht wordt door de Zusters van St.
Jozef bediend.
De verblijdende bloei der Congre
gatie maakt het mogelijk deze nieuwe
stichtingen te beginnen naast de twaalf
andere, die zij in ons land reeds bezit.
Amersfoort
De Congregatie der Zusters van
St Jozef-
De Congregatie der Zusters vao St.
Jozef, moedethuis aan de Barchman
Wuijiierslaan, Vlasakkers te Amcrsfucrt,
heelt te Doctinchem een klooster aan
gekocht van Deensche missie-zusters.
Reeds 10 September zullen de Zusters
St. Jozef, zich daar vestigen, r
h te wijden aan wijkverpleging
andere liefdewerken.
Ook te IJsselstein komt over eeD paar
weken eei nederzetting vati de e con
gregatie; 14 September beginnen de
Zusters daar wijk- en ziekenverpleging.
Ia de stad Utrecht werd het vorig
ar aan de Zusters opgedragen het
liefdewerk der wijkverpleging en zieken
verpleging in huis, en op den eersten
Augustus van dit jaar werden zij aldaar
ook belast met dc zorg voor het R.K.
Doorgangshuis.
Te Amersfoort wordt aan den We
verssingel reeds ongeveer een jaar lang
met kracht gebouwd aan een monumen
taal gesticht, een pension eerste klas
R. K. Onderwijs,
Zaterdag was voor ons R. K. Bijzon
der Onderwijs een dag van beteekenis.
Dien dag toch werd bereikt de ver
vulling van veler wenschen op onder
wijsgebied.
Allereerst verdient genoemd te wor
den de opening der R. K. Jongensschool
voor de parochie St. Ansfridus. Speciaal
voor Pastoor Sandkuijl en zijn assis
tenten een verheugend feit. Ookiinjdc
St. Ansfridus-parochie is nu het Lagei
Onderwijs naar den eisch verzorgd. Een
lagere school voor meisjes onder de
'treffelijke leiding van de Eerw.
Zusters van O. L. Vrouw en de nu
geopende lagere school voor jongens,
hoofd de heer Schoenmaker uit Amster-
Nadat in de parochiekerk door den
ZeerEerw. Heer Pastoor een H. Mis
opgedragen ter intentie van het
R. K. Parochiaal Ooderwijs, had de
inzegening van het gebouw met het
gebruikelijk kerkelijk ceremonieel plaats,
tegenwoordigheid van den Burge
ester als representant van het Ge
meentebestuur, leden van Kerk- en
Schoolbestuur en tal van belangstel
lenden.
Met gepaste woorden werd daarna
gewezen op de beteekenis der nieuwe
onderwijsinrichting voor de parochie van
St. Ansfridus. Over en weer werden
de beste wenschen voor het succes der
nieuwe school geuit en op samenwerking
tusschen school en huis aangedrongen.
Dienzelfden morgen had de opening
plaats der nieuw gestichte inrichting
voor R. K. Uitgebreid Lager Onderwijs,
voorloopig gevestigd in de beschikbare
schoollokalen aan den Westsingel.
In de parochiekerk van O. L. Vr.
Hemelvaart werd door den Hoogeerw.
heer Deken Fock een H. Mis ter in-
in R. K. »U. L. O.* opgedragen,
de inzegening der lokalen ge
schiedde door den Hoegeerw. Heer
Deken Fock, in tegenwoordigheid van
den heer Wethouder N. Veis Heyn en
den gemeentesecretaris den heer Kaan,
leden van het R. K. Schoolbestuur en
genoodigde ouders.
Na de plechtigheid der inzegening
richtte de Hoogeerw. heer Deken een
woord van dank tot de gemeentelijke
onderwas-autoriteiten en het gemeente
bestuur voor de correcte samenwerking
de betoonde hulpwaardigbeid, waar
door het mogelijk werd- zoo spoedig
de inrichting gereed te zijn. Het
hoofd der school dankte voor de goede
hulp der Eerw. fraters en deed een
beroep op de ouders om met hem mede
te werken in het belang bunner kinderen.
Samenwerking van schoot en huis zal
goede vruchten leveren.
Wethouder Veis Heyn wenschte den
Hoogeerw. heer Deken Fock, president
van het R. K. Schoolbestuur in wel
gekozen woorden bartel ijk geluk en uitte
de beste wenschen voor den bloei der
School.