DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gaan, doch oplegging ran
abonnement moei geschieden voor den aanvang ran een nieuw kwartaal.
7'J' P0,f'le maanden 11X0. Bulten de gemeente Amerafoor! I l.ia
Ahonderlfke nummer* 10 et.
Vrijdag 14 Dec. 1923 - No. 74
Zeven en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VR1JDAOMIDDAQ
ADVBRTBNTitN 25 cent per regel. BiUfkc taricrca voor handel en
n(*erbeld bg geregeld ar
en Vrgdlg vóór uw
niet worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 14 DECEMBER 1923
Godsdienst en Kerk.
Epistel en Evangelie
3e ZONDAG VAN DEN ADVENT.
LES uit den brief van den H. apostel
Paulas san de Phillppensen IV, 47.
Broeders! Verbiedt u in den Heer
ten allen tijde I nogmaals zeg ik u:
verblijdt u I Uwe zedigheid zijn allen
menschen bekendde heer is nabij,
Weest in niets bekommerd, maar laat
in alles door bidden en smeeken met
dankzegging uwe begeerten bekend
worden bij God. En de vrede Gods,
die alle begrip te boven gaat, beware
uwe harten en uw verstand, in Chris
tus Jesus onzen Heer.
EVANGELIE
volgens den H. Joannes; I, 191
In dien tijd zonden de Joden uit
Jeruzalem prlettera en Levieten tot
Joannes, om hem te vragen: Wie zjt
gij? Hij nu beleed en loochende het
niet; en hij beleed: Ik ben de Christus
niet. En zg vroegen hemWal dan
zijt gij Elias En bij zeideIk ben het
niet. ZQt gij de profeet? En hij ant
woordde Neen. Zij zeiden dan tot
hem: Wie zijt gij? opdat wij antwoord
geven aan degenen die ons gezonden
hebbenwat zegt gij van u zeiven
HIJ zeide Ik ben de stem eens roepen
den in de woestijnmaakt recht den
weg des Heeren I gelijk de profeet
Isaïas gezegd heeft. De afgezondenen
nu wareD uit de Pharizeën. En zg
vroegen hem en zeiden tot hemWat
doopt gij dan, indien gij de Christus
niet zijt, nog Elias, nog Profeet? Joan
nes antwoordde hun, zeggendeIk doop
met waterdoch midden onder u staat
Hg dien gjj niet kent; Hg is degene,
die na mg komen zal, die vóór mg
geweest is, wiens schoenriem ik niet
waardig ben te ontbinden. Dit is ge
schied te Bethania, aan de overzgde
van den Jordaan, waar Joannes doopte.
Liturgische Kalender
ZONDAG 16. 3e Zond. v. d. Advent.
Tgdeigen. Mis Gaudete, 2e geb. H.
Esebius, 19 Dec., 3e geb. v. d. H.
Maagd, Deus, qui de beatae. Praef. v.
d. H. Driev.
MAANDAG 17. Mis als gisteren, 2e
geb. Deus, qui de beatae, 3e geb.
Fidehum (2 Nov.) 4e geb. voor de
Kerk. Eccelesiae, of voor den Paus.
Deus omnium.
DINSDAG 18. Mis als Zondag. 2e
geb. Deus qui. 3e geb. Ecclesiae of
Deus omnium.
WOENSDAG 19. Mis van Quater-
temper-Woensd, Tgdeigen 2e en 3e
geb. als Dinsdag,
Heden Gulden Mis Rorate. (Votief-
mis H. Maagd). Credo. Praef. v. d. H.
Maagd.
DONDERDAG 20. Vigilie H. Tbo-
mas, 2e geb. Aurem. uit de Mis van
Zondag, 3e geb. Deus, qui de beatae.
VRIJDAG 21. H. Thomas, 2e geb
Aurem. Credo. Praef. v. d. Apost.
ZATERDBG 22. H. Hungerus, 2=
geb. en laatste Evang. Quatertempci-
Zaterdag.
Candbouw, tuinbouw,
Pluimvee.
Proafneminfl om een klein
vsehoudersbedrljf te explolteeren
zonder bljhuren van hooiland
Er zgn tal van boeren bier in den
omtrek die voor hun vee alleen gedu
rende het zomerhalfjaar op het gehuurde
land voldoende voeder kunnen vinden.
Niet zelden wordt daarbg dan nog door
toepassing van stalvoedering de opper
vlakte land tot een minimum beperkt.
Het wintervoer verkrggen deze vee
houders door het bghuren van hooiland.
Gedurende en na den oorlog zgn vaak
bg de verhuringen van hooiland uiter
mate hooge prijzen berekend.
Wanneer zooals bgv. in 1921 en
1922 het geval was de hooi-oogsten
geting zgn, dan bieden de menscheD
zoo wild tegen elkaar op, dat met het
dure hooi geen rendabel bedrgf kan wor
den gehouden.
Dit wordt niet zelden nog verergerd,
doordien in tgden van schaarschte ook
de grootere boeren mee beginnen te
bieden.
De toestand zou zeer veel gunstiger
zijn, indien tg niet per té gedwongen
waren voor hun wintervoer hooiland ie
huren.
Wanneer zg bgv. hun koeien
voordeel stroo, aardappels, bieten
krachtvoer kondeD voederen, dan
een aantal hunner zich in een tgd
hooischaarschte als gegadigden kunnen
terugtrekken.
Zg zelf zouden dan goedkooper
tervoer voor hun vee kunnen verkrggen
en door vermindering van de vraag zou
het hooiland dat anderen huren, minder
tur worden.
In Friesland hebben deze overwe-
ngen geleld tot het nemen van een
proef in dien geest.
En de resultaten ervan zgn ook voot
de landbouwers in onze omgeving van
groot belang.
Ze mogen tot Dadenken stemmen.
Het doel van de proefneming was
te onderzoeken, of het werkeigk voor
een kleinbedrgver zonder bouwland
mogeigk is, zgn vee des winters
voordeel zonder hooi te voederen,
dit duur is. Daarnaast is nagegaan of
bg evemueel lage hooiprgzen het vooraf
huren van hooiland evenmin beslist
noodzakeigk is voor de rentabiliteit
het bedrgf.
Beschrgving van het bedrgf.
Het bediijf van S. Jelsma le Wolvega,
sar de proef werd genomen, bestond
1922 uit een schuur met stalling,
ongeveer midden in het dorp Wolvega,
en 3'/j H.A. weiland gelegen aan den
Zuidkant van den weg, die van het
dorp naar den spoorwegovergang leidt'
Van het land is 2.30 H.A. vrg hoog
niet zeer vruchtbaar, terwijl het
•etige lager gelegen is en zear goed
land kan wordea genoemd.
De sul was zeer slecht ingericht. De
tilling was laag. de verlichting slecht.
was geen gier kolk co de kwaliteit
het drinkwater gehec 1 onvoldoende.
Aangezien het Voeder bureau van mee-
ning was, dat |de beoogde wgze van
voederen ook moet kunnen worden
toegepast in bedrgfjes, die, wat stalin
richting betreft, er even slecht of slech
ter voorstaan, meende het dit bedrgf
voor de proef te kunnen aanvavdeo.
Levende have.
Het beslag vee, dat bg de proef was
betrokkeo, bestond uit 4 koeien vi
jaar of ouder, 3 stieren, 1 pink i
kalveren. De opbrengst der koeien
niet gecontroleerd, doch daarmee werd
zoo spoedig mogeigk begonnen.
Op 1 Augustus 1922 is het bedrgf
door het Voederbureau overgenomen,
zoodat over de periode 1 Aug. 1922
Mei 1923 nog geen volledig overzicht
van de tinancieele resultaten gegeveo
kon worden, omdat de uitkomsten van
het bedrgf, de drie eerste maanden,
waarin zonder hooi en krachtvoer de
meeste melk wordt verkregen,
de berekening kon worden
Wg zullen ons hierom nu bepalen tot
eenige mededeelingen die van algemeen
belang geacht kunnen worden, het vol
ledig overzicht ovei de financieele uit
komsten uitstellende tot het tgdstip
waarop de uitkomsten van een volledig
boekjaar kunnen worden overzien.
Overzicht der wintervoe
ring.
De koeien kwamen 30 Oct. 1922 op
stal. Tengevolge van den geringen gras-
groei in den herfst (vooral op het hooge
land) waren zg slecht bevleescbd. Het
dageigkscbe rantsoen bestond aanvan-
kelgk voor '/i uit kuilvoer (9 tot 11 K.G.
per koe en per dag) benevens van
bet volgende rantsoen10 K.G. aard
appels, 12 K.G. stroo, 1 K.G. mais, 1
K.G. grondnotenmeel, 1 K.G. Sesam-
meel. Een derde gedeelte van het stroo
werd tot haksel verwerkt en daarna het
haksel met meel en water in een oude
kaasbak dooreengemengd. Het toege
diende voeder werd door het vee mei
graagte verorberd. Dit rantsoen werd
gehandhaafd tot 16 Nov. terwgi het
stroo bestond uil roggestroo. Met dien
dalum werd het roggestroo vervaDgeo
door haverstroo, terwijl inplaats van
van 10 K.G. aardappels voortaan werd
uitgereikt deel van 5 K.G. bieten
5 K.G. aardappels. De oudere koeien
ontvingen meer meel dan in van
bovengenoemd rantsoen voorkwam.de
jongere minder.
De gezondheidstoestand van het vee
was over het geheel genomen best.
De koeien gedgden vrg goed. Over de
meikgift der oudere koeien was de heer
jelsma zeer tevreden, doch de enter-
dieren hebben te weinig gegeven. Een
tweejarige koe kalfde in November
onder zeer ongunstige omstandigheden.
Zij kreeg dikke beenen en een betrapt
speen het laatste had nog tengevolge
dat het kwartier ziek werd. De meik
gift was gemiddeld eerst 8 a 9 K.G.
per dag en einde Dec. 4 5 K.G.
De kuilvocderiog werd aaDgehoud
tot half December. Toen werd dit
voeder langzamerhand verminderd. Io
verband met de mindere melkgifte werd
ook de boeveelheid meel ingekrompen.
Langzamerhand kwam men zoodoende
tot een raDtsoen van: 5 K.G. aard
appels, 5 K.G. bieten, K.G. r
K.G. grondnotenmeel, 1 K.G. sei
meel, 8 K.G. slroo. Begin Januari
den de aardappels vervangen door
bieten, zoodat de dieren 10 K.G. bieten
ontvingen.
Aan de oudere nieuwmelke koeien
werd het volgende rantsoen gegeven
12 K.G. kuilvoer, 8 K.G. haverstroo,
5 K.G. suikerbieten, 5 K.G. aardappels,
1 K.G. 6csammee), 1K.G. maïsmeel,
1V2 K.G. grondnotenmeel, 1 K.G.
soyamecl.
Dit rantsoen was berekend op een
meikgift van 25 d 23 K.G. Het bleek
later, dat de koeten meer melk gaven,
terwgi tevens het vetgehalte abnormaal
laag was. Zoo spoedig mogeigk werd
hierin met goed gevolg voorzien door
het geven van meer eiwitrgk krachtvoer.
De kosten van de winlervoedering, met
uitzondering van het kuilvoer, waarvan
de waarde moeiigk op een bepaald
bedrag kon worden aangegeven, hebben
11561.66 bedragen.
Wanneer men nu berekent welke de
kosten zouden zgn geweest wanneer in
plaats van aardappelen en strooi, hooi-
was gevoederd met evenveel ingekuild
gras en krachtvoeder als nu, en tot
danige hoeveelheid dat evenveel i
en zetmeel zou zgo vervoederd, dan
zouden, het hooi berekend op f 80 per
1000 K.G. den prgs waarop het deo
huurders van hooiland in 1922 onge-
komen te staan, de voederkoeten
f308.13 hooger zgn geweest.
Of in dat geval meer melk met
hooger vetgehalte zou zgn verkregen
natuurigk niet te zeggen, maar wel
n men mei gerustheid,aan deze proef
het advies ontleenen aan de huurders
hooiland om zich niet door de
standighr Jen te laten verleiden tot het
bieden van ruïneerende prijzen.
Het is de bedoeling de proeven tot
Mei 1925 doorjte zetten. Voor het boek
jaar 1923-1924 is weer geen hooiland
gehuurd.
Correspondentie.
B„ te A.
Het rentevraagstuk is een zier inge
wikkeld vraagstuk. En de gemakeigk-
heid waarmede vele pseudo-economen
tegenwoordig hun BXioma's daaromtrent
leveren, dreigt bg niet weinig menschea
een verwarring in hun denkbeelden
stichten, die allertreurigst Is.
Wanneer gg en uwe vrienden ernstig
van plan xgt, daarover te gaan lezen
om zoo meer weg-wgs te worden, ver
dient het aanbeveling dat gg vooraf
deskundig advies betreffende die lectuur
vraagt.
Uit uwe mededeelingen en uit die
uwer vrienden bigict reeds overduideüjk,
dat het u aan een juist begrip aan
gaande het recht op eigendom mangelt.
Het recht is het den mensch van
naluurwsge geschonken moreel be-
schermmiddel in zgn verhoudingen tegen
over den evenmensch, zoodat elk recht
op de eerste plaats bestemd is
voordeele van den rechthebbende te
strekken.
Het recht is primair aan den plicht;
zgn plichten, omdat er rechten zgn
de omvang en de zwaarte var
plicht wordt naar den omvang e
raarte van het recht afgemeten.
Met het privaat eigendomsrecht is het
niel anders gesteld, zoo betoogde nog
onlangs Pater ror. dr. Arn. Borrel S. J.
Het recht, dat iemand een befg
zaak kan uitoefenen, strekt a
tot zgn eigen voordeel en hg i
kan aanspraak maken op het v<
nut, dat die zaak in staat is af te w
Het voor te «tellen, alzof de r«
verhoudingen van den privaten e
dom een plicht jegens de gemeenscha!
tot grondslag hebben, veronderstelt dt
verkeerde praemisse, dat de goederen,
alvorens inparticulier bezit over te gaan,
In positief gemeenachappcUJken eigen
dom geweest zg*, wat met de scholas
tieke wgabegeerte ia strijd is.
Aan welk recht zou anders de plicht
kunnen beantwoorden, die beweerd
wordt ten aanzien der goederen op den
eigenaar jegens de gemeenschap te
rusten Het feit, dat de goederen vóór
de private in-bezit-neming negatief ge-
meenschappeigk zgn, brengt slechts
voor ieder het recht mede sich op ge
oorloofde wgze tot eigenaar dier goede
ren te maken en den daaraan be ant
woordenden plicht om niemand in het
rechtmatig zich toe-eigenen te hinderen.
De rechtvaardigheid ia het fundament
van het gemeenschapsleven.
Want het ztyn wederom motieven
van eigenbelang, die den mensch tot
het leven in gemeenschap aopCO, en
onder deze motieven is een der voor
dat hg de bescherming igner
rechten nu beter verzekerd weet.
En uit het ongeschonden behoud van
elkanders rechten, waarvan alleen In
geval van botsing met een recht van
hooger orde, een uit de rechtvaardig
heid zelve gemotiveerde achterttelllng
kan plaats hebben, bloeit de welvaart
van het gemeenschapsleven op.
Het individu bezit, ook in het ge
meenschapsleven, zgn rechten allereerst
voor zich zelf.
De gemeenschap heeft op deindivi-
leele rechten geen aanspraak, z$ heeft
haar eigen rechten en evenals als
rechtssubject wexenigk onderscheiden
is van de iudividueelc rechthebbenden,
zoo «gn geheel haar rechtsobjecten
ook geheel anders
De mensch bezit derhalve den pri
vaten eigendom wel voor zich zelf en
dat door middel van het particulier
eigendomsrecht de goederen beter En
zekerder strekken tot algemeen belang,
komt niet voort uit een aanspraak of
een recht, dat de gemeenschap op de
eigendommen der particulieren kan doen
gelden, maar uit het feit, dat de voor
deden, die de eigenaren uit het rustig
bezit en het redeigk] gebruik huaner
eigendommen trekken, noodxakeigker-
wijze gevolgen medebrengen, die aan
hei algemeen belang ten goede komen.
Dat ongetwgfeld ook de naastenliefde
een der gewichtigste bestanddeelen van
een zedeigk goed ingericht maatschappe
lijk leven is, mag ons er niet toe ver
leiden de zaken op den kop te zetten.
En dat doet men, wanneer men, uit
verlangen naar het herstel van meer
Christeigke opvattingen in de verhou
dingen der menschen onderling, de
rechtsbetrekkingen van mensch tot zaak,
eerder naar de begrippen der liefde
dan naar die der rechtvaardigheid orde
nen wilbet is een rare naastenliefde,
die de rechtvaardigheid niet eerbiedigt.
UIT HET GOUDLAND.
15
Kooie Rubc was desperado in harl
en nieren, en dientengevolge was hij
overtuigd dat, als hij hieraan niet ge
hoorzaamde, aan dit bevel van uit het
yenster onherroepelijk gevolg zou woi-
den gegeven; dat rijn leven dan nicis
meer waard was. Met een gemaakten
lach stak hij daarom de revolver weer
in den gordel, terwijl hij een spottende
buiging maakte voor Dick.
»Tot later, kereltje,, sprak hij dan
smalend.
»Hei, meneer den Engelschma»,*
klonk de sten» van den onzichtbaren
persoon door het gebroken venster.
•Het zal je daar aanstonds wel wat te
warm worden, vermoed ik. Kom hier
bij mij. Ik zal den boel zoo lang wel
in bedwang houden.*
Na een oogenblik geaarzeld te heb
ben, besloot Dick aan dc uitnoodiging
tc voldoen. Het gemor en gevloek van
de mccstcn der aanwezigen gaf hem
dc vaste overtuiging, dat de sympathie
voor het meerendeel was aan de zijde
van den rooden schelm, en dat hg,
geheel alleen staande, niet veel kans
had om zich dus behoorlijk te kunnen
icdden. Beschermd door den glinsteren,
den loop van den onzichtbare, zocht hg
den uitgang naar dc deur en spoedig
drukte hij in de duisternis dc hand van
zgn beschermer.
Ik weet niet, wicn ik inijn dank
moet betuigen,* zei hij, .maar niette-
blijf ik evenzeer dankbaar.*
.:oor zulke praatjes hebben wg geen
tijd; mijn naam is Hank Devine,. was
het antwoord. »Uw bagage is in dat
hotel, vermoed ik?«
Niels anders dan een valies,* zei
Dick. »Ik was voornemens hier een
uitrusting te koopen.*
»Ik geloof dat gij verstandig deedt,
snneer gij door die deur ging, even
v vallies haien en dan meeging naar
mgn tent. Daar kunt ge den ganschen
nacht blijven,* sprak de jonge mijn
werker. «Later zullen wij nog wel
eens praten, maar hier is het geen
plaats voor u.«
ZESDE HOOFDSTUK.
Een ti
bondgenoot.
:t was te donker om hem te onder
scheiden maar de stem klonk zoo op
recht, en hij had zulk een doorslaand
bewijs gegeven van zijn go de trouw,
dat Dick onmiddeligk het voorstel aan-
i. Na eenig nadenken nu vroeg hij
echter
Moeten wij het meisje overlaten aan
de genade van dien schurk en zijn
vrienden
•Maak u maar niet ongerust over
haar,* antwoordde Hank Devine, »Vick
kan wel voor zich zelf zorgen en
oude vrouw zo. ieder op een kogel
tractecrcn, die haar cenig leed zou
willen doen. Die streek was alleen maar
aardigheid om Rooie Rube de
gelegenheid le geven eens tegen u uit
vallen.*
Terwijl Hank Devine de wacht bij
het gebroken venster bleef houden, liep
Dick om het huis, kwam weldra tecug
zijn valies en de nieuwe kennissen
begaven zich nu op weg naar de
van den mgnwerker, welke buiten de
plaats gelegen was,
Hank ging naar binnen, maakte licht
verzocht toen zijn gast, eveneens
binnen te komen.
•Hier is een buffelhuid en een wolfs-
:l waarvan u een bed moet maken,
aar gg zult hier nog wat veiliger zijn
dan onder dc lakens en dekens bg
moeder Mursell*, zei Hank.
Dick bedankte hem nogmaals, doch
gaf er zijne bevreemding over te kennen,
dat hij in het hotel iets zou hebben te
vreezen, daar hg zich niet kon begrijpen,
waarom een vreemdeling iets tegen hem
iu hebben.
Hank glimlachte, terwijl hij zijn pijp
stopte, en Dick verheugde zich dat hij
in dezen poel van ongerechtigheid
delijk een man had gevonden, op 1
hij zich kon verlaten.
Vastberaden, onverschrokken zag de
jonge mijnwerker er uil, maar zijn oogen
ren die van een eerlijk man.
,Gij zijt niet geheel en al een vreem
deling en ik had reeds verplichting aar
u, voor ik nog een vinger had op
geheven,* zei Hank. »De ontmoeting
mij evenveel genoegen hebben ge
daan ook ai waart gij niet in den val
geloopen, die zoo handig door den
of anderen schurk gelegd was.*
En Dick's verbazing opmerkende, gaf
Devine nu de noodige ophelderingen.
'Vick Mursell*, zgn verloofde, »had
hem dien morgen opgezocht, omdat hij
niet in het huis van haar moeder meer
durfde te komenen zij had hem ver
teld, dat een Engelsche lord, die in een
vermomming verblgf hield in het hotel,
het slachtoffer moest worden van een
gemeen complot Zij had gehoord hoe
twee personen, wier namen zg niet wilde
noemen, het plan hadden opgevat
door middel van «ene weddenschap
Rooie Rube er toe over te halen, haar
de gelagkamer te hinderendaardoor
wilden zg dan den Engelschman nood
zaken tusschenbeide te komen en als
zulks eenmaal geschied was, zou Rooie
Rube hem zeker dood schieten. Hoe
wel Vick zich in het geheel niet onge
rust maakte over zich zelf, wilde zg
toch dc misdaad voorkomen en daar
om had zg het programma opgemaakt,
hetwelk met zooveel juistheid was uit
gevoerd.
Maar zou het niet veel gemakke
lijker voor haar zijn geweest, wanneer
ze bij mg was gekomen en mg ver
zocht had niet in de zaal te komen?»
vroeg Dick.
•Oogenschijnigk hebt gg gelgk; maar
het schgnt mij toe, dat, als zg u niet
op een of andere wijze uit het hotel
wist te krggen, er pogingen zouden
worden gedaan, om u op een andere
wijze uit den weg te mimen,* ant
woordde Hank.
De nacht ging zonder verder incident
voorbg ea Dick sliep gerust, hoewel
zijn gastheer, beter bekend met de
hcerschende gewoonten, met één oog
open sliep.
(Wordt vervolgd,)
