S I
Amsterdamsche Bank
H. ELZENflflR
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan,
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|s per drie maanden J 1.00. Bulten de gemeente Amersfoort I
Afionderllkc nummers 10 ct.
Vrijdag 13 Juni 1924 - No. 22
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANGEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
ADVERTBNTIÊN 23 cent per regel. Blll|ke tarieven voor handel cn
nijverheid bfl geregeld adverteeren. Adverter.tlïr moeten Dinsdag
en Vr(dag vóór 8 uur worden beiorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Zooveel eer- en schaamtegevoel heeft
iedereen, dat onverdiend geluk Item ter
neiter drukt. Vandaar het misnoegen
van lien, die door geboorte of toeval,
zonder eigen verdienste tot aanzien en
rijkdom gekomen zijn. Zij zullen ook
op geen andere wijze gelukkig worden,
dan door zich voor te houden, dal zij
hun geluk door ernstige en nuttige
werkzaamheid verdienen moeten.
Binnenland
t A. F. de Savornin Lobman.
Op 87-jarigen leeftijd is te 's Hage
overleden de oud-minister A. F. de
Savornin Lobman, een hoogst bekwaam
Christen-staatsman. Hij was voorheen
leider van de Christelijk Historische
Staatspartij.
Zomertijd en Onderwijs.
Naast de vele voordeelen, kleeft den
zomertijd toch ook een ernstig nadeel
aan, een nadeel, waarover wij ons dit
jaar meer dan eens gcergerd hebben,
schrijft de Amersfoortsche Arts dr. G.
A. Prins in »Vox Medicorumc, n.l. dat
de jonge kinderen al zoo vroeg op de
schoolbanken zitten, zonder 's avonds
een uur vroeger in te slapen.
In Amersfoort b.v. beginnen de
scholen om halfnegen. Zoo zijn er meci
gemeenten in or.s land.
Welnu, bovendien wordt de zomer
tijd ingevoerd, niet als het zomer is,
maar in Maart als het nog bar koud
is. En al de nerveuze kinderen, die
's ochtends eeD half uur noodig hebben,
tot wanhoep der moeders, om hun
boterhammetje naar binnen tc krijgen,
eu al de kinderen, die gemakkelijk een
bronchitis hebben wegens een groote
gevoeligheid hunner slijmvliezen op dien
l.eftijd, worden gedwongen om 's och
tends reeds even na zevenen zonnetijd,
in Maart te b.iginnen, naar school te
gaan om te half 8 (zomertijd half-9) de
wijsheid met paplepels te consumeercn.
Er is een commissie benoemd, om
den zomertijd te bestudeeren. Dr. Prins
geeft in overweging, om, in overleg
met de schoolartsen, eens na te gaan,
of er, direct na den zomertijd, niet
meer zieke leerlingen in dr klas komen,
dan gewoonlijk het geval is.
Hij vreest, dat 't zeer matineuze
schoolgaan der kinderen in den zomer
tijd nvt belangrijke nadeelen voor
onderwijs en gezondheid gepaard gaat.
»Het lamskarbonaadje.v
Toen dc tante, die David Copper-
ficid als zoon had aangenomen, zwaar
geldelijk verlies had geleden, voelde
hij aanstonds, dat het zijn plicht was
aan tc paltken, cn dat hij zijn eigen
brood moest verdienen. En liefst nog
iets er bij. om haar tc kunnen sturen.
En als hij dan aan zijn meisje, dc lief
tallige, maar onbenullige Dora, mede
deelt, dat voor hem de harde strijd
des levens begounen is, dat zij zich
moet inleven in dc waarheid, dal haar
aanstaande man geen luxe zal kunnen
bieden, als zij getrouwd zullen zijn,
krijgt hij het ontstellend antwoord, dat
Jip, dat is haar hondje, toch iederr-
i.laii iamsknrbonaadje zal moeten blijvi
krijgen.
Ziedaar de mentaliteit van vele Ncdi
landers op dit oogcnblik. Al is dc nood
van de schatkist nijpend, Jip moet zijn
Innisknrbonaadje houden. Wij begrijpen
die mentaliteit, want het is nu eenmaal
uiterst moeilijk afstand tc doen van
hetgeen men tijden lang als vanzelf
sprekend heeft ontvangen. Maar onze
grief is. dat niet alle politieke partijen,
naast hare critici:, billijk of onbillijk, op
de bezuinigingsplannen d<
In dc eerste plaats niet kracht deze
primaire waarheid in ons volk hebben
ingedragen, dat, als wij niet binnen
korten tijd tot een sluitend budget
komen, er een toestand zal
waardoor niet alleen de lamskarbo-
nnailjcs, maar zelfs ook dc kaas v
liet brood en misschien de boter
margarine daarbij tot dc tempi pass
ck n verleden tijd) zullen gaan behooren.
Aldus liet vrijzinnig dagblad
Vaderland.*
Hanze-spaaib nk.
De schulden bi dragen in totaal
f3.014.81O.99. Dc balen bedragen
I' 1.914.733.98, zsodat in dit laillis:
'n tekort is van f 1.190.083.01.
Het bla:
verbonden met 21679 leden (5230 ge
heelonthouders, 15603 afschaffers, en
834 Paulistcn), 342 Mariavcreenigingcn
42375 leden (6144 gehcelonlhoud-
36102 afschafstcrs)174 jongens-
bonden met 7809 geheelonthouders
207 meisjesbonden met 11667 gekecl-
onthoudslers 235 St. Anna-vereenigin-
gen met 25665 gezinnen en 76917
kinderen (geheelonthouders). De sectie
»St. Pranciscusc (spoormannen) telde
875 leden (geheelonthouders)de R.K.
Drankwccr-Interacademiale (35 geheel
onthouders, 30 afschaffers)2 diocesane
Ondcrwijzcrs-drankbcslrijdersclub cn 1
dioc. schoolcommissie (86 geheelont
houders, 136 afschaffers), 4 diocesane
Priester-Kruisverbondcn (14 geheelont
houders, afschaffers.
Gemeentebestuur.
3 leger
der gemeente wordt
gekozen door den Raad uil een aan
beveling van twee candidaten door
Burg. en Wetli.idem de benoeming
van een Ontvanger.
Wat wordt begrepen onder het woord
Gemeentebestuur Het woord duidt
dan eens den Raad, dbn 3
college van Burgemeester en Wet
houders aan. Geldt liet de uitvoering
van wetten, algemeenc maatregelen van
bestuur of provinciale verordeningen,
dan beteckent, krachtens art. 126 der
Gemeentewet het woord gemeente
bestuur het college van Burgemeester
en Wethouders zoolang tenminste dc
medewerking van den Raad niet be
paaldelijk is gevorderd. Komt het aan
op dc regeling en het bestuur van de
huishouding der gemeente, dan is liet,
volgens art. 134 dier wet, de Raad die
onder gemeentebestuur wordt begrepen,
mneer niet uitdrukkelijk liet college
in Burg. en Weth. is genoemd.
Aan het gemeentebestuur in beide
beteekenis van het woord kan worden
opgedragen de zorg voor dc uitvoering
van maatregelen die door de rijks- of
provinciale regeering verordend zijn.
Voor een deel behoort dit tot de taak
den Burgemeester. Dc rijksregecring
maakt vooral in de laatste jaren van
de Gemeente-wet neergelegde
bevoegdheid een zeer ruim gebruik,
zoo ruim dat wel eens den indruk wordt
gewekt als zouden het gemeentebestuur
en de Burgemeesters slechts filiaal
houders zijn. Voortdurend ook worden
de gemeenten verplicht de door dc
rijksregecring en de wetten gegeven
voorschriften uit te voeren en t
betalen. Of dit dc bedoeling is geween
van Minister Thorbeckc, de ontwerper
der Gemeentewet, betwijfel ikZ.Ed.
dood, dus kan hem niets mee
ingd wordenin Amsterdam
zijn standbeeld en gezegd moet worden
dat op zijn bronzen gezicht een zeer s
bere trek ligt. Maar dat kan wel
gevolg zijn van ergernis over dc onbe
hoorlijke plek die hem als standplaats
is aangewezen en waar hij nacht aan
nacht moet zien wat een fatsoenlijk
an liever niet ziet.
In dc reeds genoemde Gemeentewet
wordt de Raad en ook dc Burgemeester
het richtsnoer voor hunne handelingen
daar wordt ieders bevoegd
heid afgebakend.
Aan den Raad worden de regeling
i het bestuur van de huishouding der
gemeente overgelaten cn tot die huis
houding behooren, behalve dc bij bij
zondere wetten aan dc gemeente op-
gedragenzorg voor onderwijs en armen-
bedceling, die voor dc verkeerswegen,
lictverkcer, de verlichting, de reinigings
dienst enz enz. Aan den Raad is ook
bevoegdheid gegeven verordeningen tc
maken maaralleen, zooals dc Gemeente-
bepaalt, in liet belang der open
bare orde, zedelijkheid en gezondheid
de huishouding der gemeente
betreffende. Alle verordeningen, tegen
wier overtreding straf is bedreigd wor
den zooveel mogelijk ontworpen door
raste commissie uit den Raad.
die commissie moet dc Burgt
er, voorzitter zijn. Wanneer cc
dergelijke verordening door den Raad
•astgcsteld, wordt zij binnen 2 X 24
i in afschrift aan Gedeputeerde
Staten toegezonden. Gedeputeerde
Staten geven den Raad bericht binnen
14 dagen. Daarna geschiedt, tenzij
Gedeputeerde Staten bij hun bericht
tevens vermelden, dat zij bij de Kroon
schorsing of vernietiging hebben ge
vraagd, dc afkondiging door middel
van aanplakking cn vermelding in dc
Behalve door afkondiging wordt aan
de verordeningen openbaarheid ge
geven door ze gedurende drie maanden
na de afkondiging voor ieder ter lezing
op de Secretarie neder tc leggen, en
tegen betaling, in druk of afschrift
:rkrijgbaar te stellen. De verordenin
gen zijn binnen drie dagen na den dag
der afkondiging van kracht, tenzij zij
een ander tijdstip daartoe aanwijzen.
De hoogste straf, die op overtreding
van een gemeenteverordening kan
worden gesteld, is f 25 of 6 dagen
hechtenis, alsmede verbeurdverklaring
van dc voorwerpen door middel van
de overtreding verkregen of waarmede
de overtreding is gepleegd, voorzoover
zij den veroordeelde toebchcorcn.
Minstens eenmaal in de 5 jaren mo
de Raad al de bestaande verordeningt
weder ter hand nemen, ze voorzoov
noodig herzien en verklaren, welke nog
gelden. Geschiedt dit niet dan be
houden de verorderingen toch haar
rechtskracht.
Gemengde Berichten
Bij het Katerveer had een er
igeval plaats. De heer Boddendijk,
e met zijn auto op den dijk voor het
café van den heer Nieuwacl stond
wilde naar de pont rijden en
daartoe zijn auto aan toen deze op volle
snellirg stond. Plotseling vloog de
:o naar voren eD overteed den heer
Boddendijk. Na dezen ernstig gewond
hebben reed de auto met mevr. B.
twee kinderen in volle vaart den
■SLftOUB.
CRPKeLMN
vrtWMcnyiui.
dijk op, vernielde
reed naar de IJsel
vaart gestuit zwa
De toestand vai
Mevr. B. en haar tw<
lantaarnpaal
ir de auto in zijn
werd beschadigd.
is zeer ernstig,
kinderen werden
door een tweetal veldwachters uil bun
benarde positie verlost.
Binneu enkele dagen zal de regcering
i ontwerp van wet indienen, waarbij
de accijns op sigaren met 5 pet. en
die op sigaretten met 10 pet. verhoogd
Te Bussum is ingebroken
villa van den lieer v. Ecghen. Ongeveer
40 stuks tafelzilver ziju ontvreemd.
Een post-vliegtuig van de luchtlijn
Praag Pressburg is in de lucht
brand gevlogen en gevalleu. Twee p
werden gedood, ee.i derde ernstig
gewond.
In Noord-Ber'ija is een volle auto
bus op een overweg op een trein gebotst
kantelde om. De locomotief
derailleerde. Vier personen werden ge-
Hel Spaarfonds voor Budemcultuu<
verkeert in fmancieele moei'ijkheden.
Door den secretaris-penningmeester
Dr. E. Verviers, is aan de spaarbank-
nleggcrs cn deposanten een circulaire
verzonden, waarin wordl meegedeeld,
dat het bestuur der Stichting zich heeft
genoodzaakt gezien te verklaicn, dat
het haar bezwaarlijk valt, de terugbe
talingen van de gclder, welkt
maand of koiter geplaatst zijn, binnen
deovereengekomeu termijnen ie voldoen
Bij geleidelijke afwikkclii g is geen
verlies te duchten.
Na den kopduikclaar en den mi
met de ton, ihaus de atcltenloopei
die van Amsterdam naar Paiijs willen
wandelen. Twee jongemannen, op 1;
stelten loopend, willen nu, »op In
beener.» naar Parijs. Zondag 15 dezer,
te 12 uur vertrekken zij van het H.
lemmerplein, zonder geld, maar r
een aantal foto's, welker verkoop-
brengst de noodige middelen voor het
levensonderhoud moet verschaffen.
Ia Frankrijk waar de verkiezingen
een socialistisch getinte regeeringsmccr-
derheid leverden, gaat de presidei
republiek aftreden, omdat men 1:
verstaan gaf, niet van zijn richtiDg ge-
I diend te zijn.
te Amersfoort
Kapitaal f55.000.000
Kortegracht 16
Reserve f42.000.000
Alle Bank-, Kassiers- en Efl'eetenzaken, Deposito's
Verhuring van SAFE-LOKETTEN
I
Amersfoort
Tijdens ccn oefening niet scherpe
dooshandgranatcn aan de Stormschool
ontglipte bij het uitwerpen dc granaat
aan de hand van een der miliciens 16e
R. L, en ontplofte in eigen loopgraaf.
De onhandige werper bekwam eenige
vlceschwondcn aan de achterzijde van
liet lichaam. Bij den naaslstaanden
sergeant sneed een stuk ijzer door den
schoen heen en veroorzaakte boven
den hiel een wond van enkele c.M.
breedte.
Deze gekwetste is ter onderzoek met
in'gcnstralen naar liet hospitaal te
Utrecht overgebracht.
Om teleurstelling te voorkomen,
niaken Burgemeester en Wethouders
bekend dat in het vervolg slechts bij
itzondcring vergunning zal worden
gegeven om doeken (voor icclame)
de openbare straat te spannen.
Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort dcclcn mede, dat dc jaar-
lijkschc collecte ten behoeve van het
fonds ter aanmoediging en onder
steuning van den gewapenden dienst
n de Nederlanden, langs dc huizen der
ingezetenen zal plaats hebben op
Maandag 16 Juni cn volgende dagt
Deze collecte wordt door hen in
belangstelling der ingezetenen aanbe-
- Dinsdag stond voor dc Ulrechtsche
rechtbank terecht B. J. V., drogist te
Amersfoort, verdacht van poging tot
moord op zijn cchtgcnootc.
Volgens dc dagvaarding wordt bc
klaagde o.a. ten laste gelegdle. dat
hij met voorbedachten rade tusschcn
Aug. en 11 Nov. 1923 zijn echtgenoot!
Anna van Leeuwen gepoogd heeft vat
het leven tc beroovcn, door haar
chocolade cn melk te drinken tc geven,
bckl.. vooraf een hoeveelheid
loodarscuaat had gedaan cn haar daar
door opzettelijk zwaar lichamelijk letsel
heeft toegebracht, daar zich bij haar
:en ernstige arsenicum-vcrgi'tiging heeft
'oorgedaan, waardoor zij in levens-
;evaar heeft verkeerd.
2e. dat hij op 19 Januari 1924 ge
poogd heeft zijn cchtgcnootc door gas-
vcrslikking om het leven tc brengen
door, na eerst dc hoofdkraan tc hebben
afgesloten, op dc slaapkamer dc gas
kraan open te zetten en deze open te
iatcn staan en ten slotte, nadat zijn
cchtgcnootc zicli ter ruste had begeven,
de hoofdkraan weder heeft opengezet,
waardoor het gas in de slaapkamer
stroomde. De poging mislukte, doordat
i vrouw ccn sterke gnslucht waarnam
i het ontsnappende gas hoorde suisen
i toen het vertrek ontvlucht is.
Het O. M. had veertien getuigen ge
dagvaard, o.a. de cchtgcnootc van be
klaagde en als deskundigen prof. dr.
Magnus en dr. Meerburg.
Als verdediger van beklaagde treedt
mr. Geldrop Meddcns, advocaat en
procureur tc Utrecht.
Er was zeer veel publick. De recht
bank werd voorgezeten door den
president, jhr. mr. J. W. M Bosch van
Aincliswcerd,
Bij het verhoor bekende beklaagde
pogingen tot vergiftiging met
loodarscuaat. doch hij ontkende de ver
giftigingspoging met lichtgas, hoewel
luj dit vroeger heeft toegegeven. Hij
deelde mede, dal zijn huwelijk heeft
plaats gehad door middel van
advertentie, llekl. had geldgebrek
kreeg na zijn huwelijk van zijn vro
f 16000 in contanten. Hij kocht daar-
autotje en stortte de rest van
het bedrag in zijn zaken. Beklaagde
verklaarde niet Itct voornemen te hebben
gehad zijn vrouw te doodc
geld, maar omdat zij niets van de huis
houding verstond en er niet met ha;
tc praten viel. Toen zij steeds ov(
ziekte klaagde, vermoedelijk tengevolge
van de toediening van het loodarscuaat.
heeft beklaagde haar aangeraden een
dokter te raadplegen. Na diens behan
deling is zij hersteld in huis terugge
keerd en heeft hij weer gewoon met
Boek-en Kantoorboekhandel
Langestraat 84 - Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
haar voortgeleefd, zonder een poging
tot gasvergiftiging op haar te doen.
Op een vraag van den president,
aarom hij dat dan destijds heeft toe
gegeven, antwoordde beklaagde dc
politie maar te hebben nagepraat, toen
deze uiteenzette, hoe zij meende dat
zich het geval zou hebben toegedragen.
Hij heeft den avond van dc gasont-
snapping een tochtje met een winkel
juffrouw gemaakt, daar het hem,
volgens zijn, zeggen, niets kon
schelen, wat er met zijn vrouw gebeurde.
De president wilde daarop de des
kundigen hooren, maar dr. Bierens de
Haan verklaarde op het oogcnblik nog
niet in staat te zijn een vaste mcening
De president stelde daarop het ver
hoor der deskundigen uit. tot na het
getuigenverhoor, gedurende hetwelk de
deskundigen den beklaagde kunnen
waarnemen. Ook ltct verhoor van dr.
Kamerling en prof. Magnus werd tot
het getuigenverhoor uitgesteld.
Daarna nam het getuigenverhoor een
aanvang.
Losekoo", inspecteur van de recher
che tc Amersfoort, heeft in het huis
van den beklaagde een busje lood-
arscnaat gevonden cn in den avond
van den I9en Jan. j.l. een hoeveelheid
gas in de slaapkamer van den be
klaagde geconstateerd.
Zuster Beatrix (religieuze) heeft de
vrouw van beklaagde verpleegd en
hare uitwerpselen naar het Centraal
Laboratorium te Utrecht gezonden,
daar er gedacht werd aan arsenicum
vergiftiging.
Dan werd getuigenis afgelegd door
Anna van Leeuwen, echtgenoote van
beklaagde, die ondersteund werd bin
nengeleid.
Zij vertelt van haar huwelijk per ad
vertentie en deelt mede, dat zij onniid-
delijlc na haar huwelijk veel last had
n moeheid. Haar man zeidc, dat zij
el meer melk moest drinken, maar
dc melk vond zij een eigenaardig
bezinksel. Toen zij hierover met haar
man sprak zeidc deze, dat hel niets tc
beteckcnen had. Doch zij werd steeds
zieker, zoodat zij ten slotte ter verple
ging moest worden opgenomen in het
ziekenhuis en later te Putten, Omstreeks
■stillis kwam zij weer thuis, maar
verhouding met haar man was toen
niet goed.
Op 18 Januari j.l. hadden huiselijke
laangcnaamhcdcn plaats gevonden
lar aanleiding van familaritciten van
haar man met de dienstbode. Boven
dien constateerde getuige, dat van de
i op haar slaapkamer dc koorden
doorgesneden, zoodat zij niet
open konden. Er bevond zich
onder haar bed een gaskraanlje cn toen
n des avonds op 19 Januari
t huis was gegaan, hoorde zij
ondci haar bed ccn gcruiscli. Ze is
daarop ontvlucht.
Juffrouw Van Knik, winkeljuffrouw
bij beklaagde, deelde mede, dat be
klaagde haar vroeger eens had gezegd,
dat hij maar wilde, dat zijn vrouw weg
was en dat hij alleen om het geld met
haar was getrouwd.
Beklaagde ontkent dit.
Hcndrika Aartscn, vroeger dienstbode
bij beklaagde, deelde mede. dat zij op
bevel van beklaagde de raamkoorden
had doorgesneden, daar beklaagde
zeidc bang tc zijn, dat zijn vrouw zich
van kant zou willen maken.
Van de volgende getuigen dient nog
vernield, dat dc scheikundige Frima