Amsterdamsche Bank l. K. Spaarbank - Amersfoort CREDIETEN Bel dan op No 42 DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken abonnbmbntbn kunnen elke week In gun, doch opzegging van abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per drie maanden 11.00. Bullen de gemeente Ameraloort I I.IO. Alionderlfke nummert 10 ct. Dinsdag 9 Sept. 1924 No. 47 Acht en Dertigste Jaargang KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAQ- EN VRIJDAOMIDDAO ADVHRTHNTlflN 23 e n|verheld b| geregeld en Vrgdag vóór ut Wijze woorden geven als de aarde grootcr schatten, naarmate denken dieper hl hen wroet. Henrïétte Roland Holst. Provinciaal Concilie. Binnen enkele weken zal onze Kerk provincie haar tweede Provinciaal Con cilie houden, na het herstel der Hiër archie in ons vaderland, Werd het eerste Concilie gehouden in de Kathedraal van St. Jan te 's-Her- togenbosch, van 24 September tot 4 October 1855, het tweede, noodzakelijk geworden door de invoeting van het rieuwe Wetboek van het Kerkelijk Recht, zal in de Metropolitaankerk van Utrecht op 22 September a.s. een aan vang nemen en waarschijnlijk slechts zeer kort duren, omdat de voorbe reidende studiën en werkzaamheden reeds zóó ver gevorderd zijn, dat zij tijdens het Concilie nog slechts een laatste definitieve beslissing vragen. In dit Concilie, dat ook gedeeltelijk zal bijgewoond worden door den Inter nuntius, zullen samenkomen de Metro politans Aartsbisschop van Utrecht en de Bisschoppen der Nederlandsche Bisdommen. Deze brengen daar volgens het Kerke lijk Recht een beslissende stem uit. Voorts zullen aanwezig zijn met raad gevende stem twee afgevaardigden van elk der vijf Nederlandsche Kathedrale Kapittels, de gemijterden Abten der Kerkprovincie, de in Nederland ge vestigde Algemeene en Provinciale Oversten der mannelijke Religieuze priesterorden of congregatiën en de vijf professoren van het Kerkelijk Recht aan de vijf Groot-Semioariën der Kerk provincie. In afwijking met het eerste Concilie zal bij de uitvaardiging der besluiten thans de volgorde ingevoerd worden van het Kerkelijk Wetboek, met ver wijzing naar de daartoe voorkomende Deze regeling zal van groot nut zijn voor de gemakkelijke bestudeering toepassing der wetten en voorschriften en der gegeven uiteenzettingen en toe lichtingen. Achtereenvolgens worden in het Con cilie behandeld de verplichtingen en rechten der priesters, religieuzen en leeken, voorts de kerkelijke welgeving over de H.H. Sacramenten en hare toediening, over de kerken, kapellen begraafplaatsen,'over de feestdagen vastendagen, over den eeredienst het leeraarsambt der H. Kerk in d uitgebreidsten zin genomen, eindelijk over de kerkelijke goederen en hun be heer. Het Concilie moet gehouden worden met buitengewone plechtig heden, die uitdrukkelijk zijn voorge schreven in het Caeremoniale Episco- porum en het Pontificale Romanum. Deze plechtigheden verhoogen niet alleen den luister der hooge vergade ring, maar doen ook levendig uitkomen haar groote waarde en beteekenis den bloei van het godsdienstig en zedelijk leven en voor het bewaren der kerkelijke tucht, met welk de eer God en het heil der zielen zoo innig samenhangen. De besluiten en verordeningen een Provinciaal Concilie moeten vorens door de behoorlijke afkondiging rechtsgeldig en verplichtend te kunneu worden, door het Pauselijk gezag on derzocht en deugdelijk bevonden zijn. Zoo zijn er! Elk bestuur, dat wat doet, heeft en dan last van menschen, aan w zuivere intentie men niet behoeft twijfelen, maar die zonder tact en zonder zich rekenschap te geven van standigheden er maar op los hakken, zich blijkbaar niet bekommerend om de gevolgen. Die altijd klaar en blaam cn in hun bedilzucht zich soms niet ontzien krenkende veronder stellingen te lanceeren aan het adres van te goeder trouw werkende menschen, die niet aanstonds bereid zijn des criti casters gezag als 't officieele te vaarden. Van deze nurksche menschen valt weinig te verwachten. Ze kunnen op het einde leven een bundel crltieken uitgeven, welke niemand koopt. En vraagt men dan, wat hebben positief gedaan, wat hebben ze bereikt, A.r. mn.t hrl iammerlilk antwoord ziiil Uit het flnursfoortscbe GUdclcoen, nooK A, F. van Bkurdrn, VI. Bakkers cn lakenkoopers. Het lag op den weg van den Raad der Blad vooral te zorgen dat de dingsmiddelen ouder toezicht stonden, zoowel wat hoedanigheid als gewicht betrof. Daarom mochten volgens eene verordening van 1467, de slachters het vleesch niet opblazen en de bakkers mochten geen onzuiver of voos koren verbakken en mochten alleen brood 'erkoopen, dat zijn gewicht had, goed doorbakken was en aan redelijken, door lagistraat bepaalden prijs. In later tijd, toen de bakkers in een gilde te samen getreden waren, ver langde de Magistraat dat hij de regle menten moest goedkeuren, wat dan ook geschied is zoowel 11 Mei 1618 en nog eens 28 Augustus 1741, in hoofd zaak als volgt De Regeerders der Stad Amersfoort, gehoort het rapport van de heeren Borgermeesteren, voorzittende scheepe nen en raaden, cameraar en gecommit teerden van de Rijdingen (broodzetting)* hebben goetgevonden aan den bakker-' gilde alhier toe te staan de volgende sendertig poincten. De bakkers zullen zich stiptelijk naar rejdinge van witte brood, groff weijtebrood en roggebrood houden. Wie te licht hakt, krijgt eerst 12 gl, boete, tweede maal 25 gl., derde maal 25 gl..cn een halfjaar stilleggen, wel zal consideratie gebruikt worden op koek en corstig brood dat inbakt. Boele r de toezienders en half voor 'eeshuis en Armen Noothulp. Geen brood minder te verkoopen dan reijding zegt en niets toegeven. Ieder bakker drukke zijn no. op het brood. De bakkers moeten beloven geen koe- Kebakkers weijle zemelen of roggecar- nel, ook geen boekweitemeel, grof, derde of vierde meel onder haar rogge meel of deeg te verbakken. De koeke- bakkers zullen geen bakkersweijteseme len aan bakkers verkoopen, evenzoo de grutters niet, Ieder bakker verkoopt zijn eigen brood van zijn eigen oven. Op feestdagen niet bakken op boete stuivers. Niemand als de koekc- bakkers en bakkers zullen weitemeel bij het pond, groote en kleine maat mogen verkoopen. Anderen moeten lid zijn van het bakkersgilde. Een grutter mag geen minder maat meel verkoopen dan :en spint. Niemand zal brood, om te ilijten, verkoopen. Niemand buiten de bakkers, mag brood, beschuit, klein- rogge, prenten van weijtendeeg, gebak ken goed of diergelijke verkoopen. Wie roggebrood verkoopt mag geen klein roggenbrood of koek bakken, wie koek bakt, zal geen roggebrood verkoopen. Een koekebakker, geen weijtebrood bakkende, kan met het half gild vol ar anders het volle gild be talen. De banketbakkers betalen het half gild. Ieder gildebroeder moet borger zijn. Wie een leerjongen houden moet dien aangeven binnen acht dagen, deze betaalt twee gulden als inschrijvingsgeld. De leerknecht moet twee jaar leeren. Wordt hij meester ah geboren borger, dan betaalt hij 10 gl. een ander 12'/i gl- De oudste zoon volgt zijn vader op. Wie getrouwd zijnde het vak leert, kan thuis blijven wonen. Wie zijn proefstuk wil maken, moet het vier weken vóór uit aanzeggen. De proef zal bestaan uit een buksel witte brood van vier mingelen melk; daarvan moeten gemaakt wordtn brooden van 2 stuivers, 1 stuiver, 1 halve stuiver en oortjes weggen. Dan nog in een baksel grof t brood van twee mingelen zoete melk daarvan te maken brooden stuivers en 1 stuiver, alles in een oven en op zijn gewicht, goed gerezen goed van kleur, zonder hulp van iemand i van een vrouwspersoon of de bode m het gild, die het deeg weegt. Een nagelaten weduwe zal in haar weduwstaat het gild aanhouden. Wie trouwt, geef l'/a gl- Wie uit de stad en uit het gild trekt, geeft 10 stuivers. De bode krijgt een tractement van zes gulden jaarlQks voor het aanzeggen der morgenspraak en alle twee jaren een nieuwen hoed en een schelling van ieder lid en af en blijft betaalt 4 stuivers. Als de ouder man daarbij het puntboek niet bij zich heeft, krijgt hij 12 st. boete. Meerder heid van stemmen, niet schelden op de rguderingen. De overheid draagt op den eersten Maandag 4 personen aan de stad voor, om daaruit het bestuur kiezen als ouderman, busmeester en raden. 28 December doet de busmees- rekening en verantwoording, die alle geld ontvangt. 28 Augustus 1741. Aan het grutters- gilde wordt toegestaan haar gruttemeel bij het pond te verkoopen (1746). Eerre verandering kwam doordat voorgeschreven werd, dat in de be- muurde steden de vestiging als bakker afhankelijk gesteld werd van 4 jaar praetijk, twee als knecht, twee als bakker (1755). In 1785 werd nogeena op het volg:n van de reidlng gewezen. Een der vier gezworen stadsmeters zal Vrijdags op de Markt zijn als het harde koren ver kocht wordt en het koren, dat de bak kers koopen, meten, genietend voor elke schepel twee penningen, ook als het niet gemeten wordt. Een tweede gilde was het gilde der lakenkoopers of het Sint Nicolaasgilde, dat in 1617 een nieuw reglement ont- 'ing dat hier volgt: In 't jaer ons Heeren eenduysend seshondert ende 17 den derden April, :i)n de gemeen lakenkopers alnier binnen Amcrsfoord geadverteert voor dat dezeB van dc Ghedeputeerden van de koopluyden van d® lakenen in deze vereenigde Nederland. Hoe dat ende dienstelijck soude wezen te soecken aan de Magistraat om te hebben een Gildt, uyt welke gildt sullen wor den gekozen eenige hooftluyden ende opsienders tot Conservatie der neringe waer over de gemeen lakencopers ver geert zijn ende hebben om 't gene voorss. ghecommitteerd Jacob Jacob van der Eems den ouden, Hendrick Hert, Herman Jacobss van Hagenouwen rrij drank. Wie een morgenspraak wil beleggen u*u moet het jammerlijk antwoord zijn I moet aan den ouderman geven een niets of heel weinig. gulden en zestien stuivers, wie weg| onder controle Centrale Accountantsdienst Ned. Boerenbond Dc zittingen voor het Inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREÊDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur Dadelijk ingaande rente 36/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Zalen tegen zeer billijk tarief te huur. Inlichtingen bij den concierge. >it garen, gesponnen van witte wol en deze verkoopen, op straf van vijftig gulden boete ten behoeve van den Armen Nooihulp (1670). Ook uitdraagsters zullen geen nieuwe Isppen mogen verkoopen, op straf van verbeurte van het goed cd 25 gl. Deze zullen ook niet met nieuwe kleeren venten gemaakt van nieuw goed 1686. Niemand zal vertering ten laste van het gilde maken. Niemand zal eenige baar- Iskens, rouwmantels, noch behangsels van bet sterfhuis verhuren als de gild- broeder en Albert van Minnen, wien leven lang dit toegestaan Is 1693. (Wordt vervolgd.) ende Evert Lubbertsz dewelcke volgens hare commissie aen de magistraet ver- socht hebben dese navolgende poincten, welcke hen lieden bij mijn E. Heeren lijn gearresteert ende geapprobeerl. Vier oversten, een deken, een bi leijster, twee raden en een bode, cvt als bij de andere gilden, om te hebben opzicht opte necringen ende gildlbroe- ders dat deze navolgende leges in acht genomen worden. Niemand zal mogen verkoopen eenige wollen, lakenen, pletsen, bajen of car- seijen in 't gros of bij de elle of inkopen bij heelen of halveo, om blnneus of buijtenshuijs tot horzen te laten makeu. En ook geen laken inkoopen ende aan eenige kleeding te maken om weder tc verkoopen tenzij hij het borgerschap cn 't giit heeft. Alle gildebroeders moeten op dc morgenspraak komen op boete van tien era, dadelijk door den bode te i. Men zal op een vergadering dc iten gehoorzaam zijn. Wie lid wil worden betaalt zes gulden i s stuiver aan den bode. Men zal geen vergadering houden zonder voorkennis van deD Officier. Geen gildebroeders worden aangenomen dan bij de algemeene vergadering. De oudste zoon volgt den vader in 'l gild op. Men kiest en vergadert op 1 Mei, de rekening wordt 1 Juni door den bus- meester overgelegd. De broeders zullen de begrafenis van een lid bijwonen. Alle boeten zijn tot profijt van hel gilde. Bij het Btemmeu gelden de meeste Wie van quader geruchte it cijnedlgh zal ontgild worden. Wie >uwl betaalt dertig stuivers. Men zal den deken en de busmeester niet mogen kiezen biunen de drie jaren. Geapprobeert door de regeerders actum 7 April 1617. Oorcoode mij johan Hamel. Op 21 September 1646 verbieden dc geerders van Amersfoort aan de dra- peniers en andere, die niet gildebroeders zijn, gekleurde en ongekleurde lakenen te verkoopen. De iiikomenden zullen dertig gulden entree betalen 1646. Hij die drapenier is, zal in zijn huls, dus niet in een winkel, de overgebleven lappen onder de hand mogen verkoo pen en verhandelen. De gezonde heele stukken mag men niet tot lappen snij den (1660) de lappen zullen ten hoogste vier elleo groot zijn. Hij moet desge- vorderd den lap eerst aan de overlieden vertoonen. Men zal geen lappen mogen maken Nederland behoefte heeft. te Amersfoort Kapitaal f55 0 00.000 Kortegracht ir> Reserve f 42.500.000 INDUSTRIE Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. Binnenland >08 Morgen*. De herinnering aan de vermaning in den jubileerenden Metropollet, die op zijn jubeldag zoo ernstig tot eenheid onder de Nederlandsche Katholieken aande aldus lezen we in «Nieuw Nederlands is niet van onpas In deze week, nu te Helmond een handige uitgever, speculeerende op zekere tijde lijke stemmingen cn volksgroepeerlngen, De Morgens wil doen opgaan,omdat laar mijn opinie zooals hij schrijft hieraan behoefte bestaat.* Het is een betreurenswssrdig ver schijnsel in ons katholiek beschavings leven, dat niet aan de bevoegdheid vnn de geroepen leiders dier beschaving, maar aan de mercantiele Inzichten van een uitgever wordt overgelaten om gelijk hij in een hoofdartikel van het te nummer opzette «nu en dan toon te laten klinken, die wellicht sommigen niet zal bevallen, noodlg zal zijn aan te slaan Nog meer is het te betreuren, dat de uitgever, die aldus den nieuwen toon wil aangeven, welke «sommigen niet zal bevallen* en onder deze zommigen kan men veilig de meerder heid van den gezaghebbenden clerus en de leidende figuren in ons politiek en maatschappelijk leven rekenen enkele bekwame journalisten heeft weten te vinden en tot een redactie te organt- seeten, aan wier talent en goede meenlng men evenmin behoeft te twijfelen als aan den durf, waarmede zij aan de uitgeversgedachte zullen beantwoorden, om «in deze verwarde tijden critick uit te oefenen. Wij hebben, Goddank, in onze katho lieke pers voldoende «chiijverB, die hun plicht kennen en berekend zijn voor de tank om te pas en zelfs te onpas met een even krachtige als ge gronde kritiek ongcwenschte toestanden icrschijnselen in het katholieke leven te tasten of het Initiatief voor noodzakelijke nieuwe stuwing en strooming van dit leven te riemen Maar durf in het onbesuisde; het niet rustig en verstandig leiden, warren van bepaalde volksgroepen en haar neigingen het rauwelings in het publiek gooien van onrijpe vraagstukken, die niet eens In de studeerkamer van deskundigen haar oplossing hebben gevondenhet opzweepen van de openbare meening In de Jacht naar een onbepaald doel en zonder een helder geformuleerd program ziedaar een drijven, dat noodlottig kan worden voor de eendracht en de rustige ontwikke ling, waaraan het Katholicisme R. K. Middenstand. Vermoedelijk uitgaande van het Cen traal Hanze-Bureau, werd aan de ver weesde Hanzeleden te dezer itede de volgende oproeping thuis bezorgd: «Aan de leden der Vereeniglng I Na de vorige vergadering van 26 Juni heeft het oude bestuur besprekin gen gehad met het hoofdbestuur van den Aarlsdloceeanen R, K. Midden standsbond. Deze besprekingen hebben er toe geleid dat er Dinsdag 9 September Amersfoort bouw der R. K. Spaarbank wederom eene «algemeene vergadering* plaats vindt; waarop een of meer afgevaar digden van het hoofdbestuur van den R. K. Middenstandsbond in bet Aarts bisdom Utrecht aanwezig zullen zijn. Agenda: 1. Bespreking der reorgani satie van de Hanze te Amersfoort. 2. Eventueele verkiezing van nieuwe bestuursleden. Wat verder ter tafel zal worden gebracht. Het spreekt wel vanz.lf, dat het oudt bestuur zeker voor deze vergadering wel op aller opkomst der leden en der leden, die den laatstcn tijd hebben bc- dnnkt, mag rekenen. Het gaat thans om het bestaan der ifdeeling. Indien ooit, dan is juist nu wel aller medewerking geboden. Reeds veel te lang beeft onze Middenstand dc deprimeerende gevolgen ondervon den van onkunde, lusteloosheid, achter- uitgang en verslechtering en daardoor ingeboet een gedeelte van zijn vroegere kracht cn positie. Met aller medewerking kan daaraan een einde worden gemaakt, kan de middenstand weer eene betere toekomst tegemoet gaan tredvti. Tijden» de vergadering zal er volop gelegenheid ziju vragen te stellzn over diverse onderwerpen, Door deze vergadering moeten wij, ondanks malaise, ondanks tegenslagen, onen, te durven, te willen, te kunnen. Wij rekenen op uwe aanwezigheid. Het Bestuur.* Hieruit blijkt dus, dat men, bij na dere overweging tot de overtuiging is gekomen, dat de besluiten der vorige ledenvergadering niet in overeenstem ming waren met de ook voor Amers foort geldende statuten. In elk gevalEr blijft In Amersfoort een R. K. Mlddenstaodsverceniging. De muandelijktiche Godsdienstoefe ning voor de R. K, Militairen van alle rangen wordt gehouden door den Zeer Eerw. Heer Majoor Aalmoezenier op 11 en 12 Sept. a.s.; respect. Donder- dagsmiddags half 4 de conferentie, 6 tot 8 uur gelegenheid tot biechten en Vrjjdngsmorgens 7 uur de H. Mis met preek cn algem. H. Communie.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1924 | | pagina 1