DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort Vrijdag 10 Oct. 1924 No. 56
en Omstreken Acht en Dertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gaan. doch opzegging *an II .unpnpirHT o» AMFRSFnriRT TPiFFnON na II ADVBRTBNTlfiN 25 cenl per:regel. Blll|ke tarieven roor handel en
abonnement moet geschieden voor den aanvang ran een nieuw kwartaal, KAtvTOOR. LANuEuRAL.nl 28. AmLKoruuKJ, lELcruuw 314 nlverheld bg geregeld adverteeren, Advertentlïn moeien Dinsdag
Pril» per drie maanden i 1.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. de EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG «n Vrgdag v6ör 8 uur worden beiorgd. Een bepaalde plaats kan
Alionderl|ke nummer* 10 ct. II II niet worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
gen landbouw liet
tredende punten behandeld n.I.
de sterke intensiveering van onzen
Godsdienst en Kerk landbouw, waaraan on» land zijn op
komst dankt, en de daardoor ontstane
groote afhankelijkheid van het buiten-
Epistel en Evangelie.
ACHTTIENDE ZONDAG
NA PINKSTEREN.
LES uit den eersten brief van den H.
apostel Paulus aan de KorintbiSrsI, 4-8
Broeders I Altoos dank ik uwentwege
mijnen God, voor de genade Gods, die
u gegeven is in Christus Jezusdat gij
int Hem rijk geworden zijt in alles, in
alle leer en in alle kennis, gelijk ook
de getuigenis aangaande Christus u
bevestigd iszoodat u in geenc genade
gave iets ontbreekt, terwijl gij de open
baring verwacht van onzen Heer Jezus
Christus, die u ook standvastig maken
zal ten einde toe, om zonder misdaad
te zija op den dag der komst onzes
Heeren Jezus Christus.
EVANGELIE
volgeDS den H. Mattheiis; IX, 18.
In dien tijd ging Jezus in het schip
en voer over en kwam in zijne stad.
En zie, zij brachten tot Hem eenen
lamme, die op een bed lag. En Jezus,
hun geloof ziende, sprak tot den lamme
Vertrouw, zoon I uwe zonden worden
u vergeven. En zie, eenigen van de
schriftgeleerden zeiden bij zich -.elven
Deze lastert God. Daar nu Jezus hunne
gedachten zag, sprak HijWaarom
denkt gij kwaad in uwe harten Wat
is gemakkelijker te zeggen uwe zonden
worden u vergeven, of te zeggen sta
op en wandel? Doch opdat gij moogt
weten dat de Zoon des menschen macht
heeft om op aarde zonden te vergeven,
sta op, sprak Hij toen tot den lamme,
neem uw bed op en ga naar uw buis I
En deze stond op en ging naar zijn
buis. De scharen nu, die het zagen,
werden bevreesd en verheerlijkten God,
die een zoodanige macht aan de men-
schen gegeven had.
Liturgische Kalender.
Week van 1219 October,
ZONDAG 12. 18e Zondag na Pink
steren. Mis pacem, TijdeigenH. Wil-
fridus, Nedcrl. 2e geb. cunctis en 3e
geb. naar keuze.
MAANDAG 13. H. Eduard, 2c geb.
A cunctis 3e geb. naar keuze.
DINSDAG 14. H. Callistus.
WOENSDAG 15. H. Teresia.
DONDERDAG 16. Kerkwijdiogsfeest
Mis Terribllis, Gemeenschappelijke v.
Kerkwijding.
VRIJDAG 17. H. Hedwig 2e geb.
Octaaf Kerkwijding, 3e geb. v. de H.
Maagc. Concede.
ZATERDAG 18. H. Lucas, Praef.
v. d. Apost.
Binnenland
De Drooglegging der Zuiderzee.
Aan het verslag der Commissie van «her
nieuwd* onderzoek naar de baten welke
zullen voortvloeien uit de eventueele
afsluiting der Zuiderzee ontleenen wij
het volgende
Als uitgangspunt voor de voordeden
die voor den landbouw verwacht kun
nen worden, worden de, bij den huidi-
land. Deze laatste wordt veroorzaakt.
i. doordat de gekweekte fijnere pro
ducten voor een groot deel door bui-
tenlandsche consumenten worden afge
nomen
b. doordat in groote hoeveelheden
pondstoffen voor ons landbouwbedrijf
veevoeder, kunstmest) uit het buiten
land worden betrokken
c, doordat in de voedselvoorziening
in onze bevolking voor een groot
deel door het buitenland moet worden
De vraag of het mogelijk zou z;?n de
afhankelijkheid van den vreemde te
verminderen door den inteusieven land
bouw te vervaDgen door een meer
extensieven moet met groote stellig
heid ontkennend worden beantwoord.
Zoodra daartoe werd overgegaan zou
aan vele duizenden, die thans iD den
landbouw een bestaan vinden, dat be
staan worden ontnomen. De Neder-
landsche landbouw zou een nieuwen
crisistijd moeten doormaken ernstiger
te voren het platteland zou
verarmen en daarmede het gebeele
land. Onze landbouw moet in zijn
tegenwoordigen toestand gehandhaafd
worden, dat is een eisch, waarvan niet
mag worden afgeweken. Dit neemt Diet
weg, dat de gevaren, welke aan odzc
alhankelijkheid van het buitenland zijn
verbonden niet moeten worden onder
schat (de oorlogs- en na-oorlogstijd be-
'ijst zulks) en dat elk tegenwicht tegen
deze afhankelijkheid van groote waarde
lor ons moet worden geacht.
B. Het gebrek aan cultuurgronden
hetwelk zich uit door splitsing
landbouwbedrijven tot beneden de
ecne economische exploitatie gewen-
schte grootte en door stijging der pacht
en koopprijzen der gronden tot boven
hunne reïele cultuurwaarde. Deze beide
gevolgen van het gebrek aan cultuur
grond vormen eene ernstige bedreiging
voor de economische kracht v
landbouwersstand.
Hieruit blijkt, dat voor zijne gezoDde
itwikkeling en voor het behoud
zijne economische kracht de Neder-
landsciie laodbouw dringend behoefte
de door de droogmaking der
Zuiderzee te verkrijgen landaanwinst.
De invloed, welke hiervan zal uitgaan,
wordt als volgt samengevat
le. Het groote tekort aan cultuur-
D oud, een gevolg van het voortdurend
toenemen der bevolking van het platte
land, zal merkbaar verminderen door
de uitbreiding van de voor de cultuur
bestemde oppervlakte met ongeveer
1/10 deel van de totale oppervlakte,
die thans door bouw- en grasland
wordt ingenomen.
2e. De koop- en vooral de pacht
prijzen zullen door verminderen van het
nijpend grondgebrek meer in overeen
stemming worden gebracht met de
reéele cultuurwaarde van den grond.
3e. De verdere versnippering van d<
grootere bediijven op de klei zal door
de aanwinst van eene groote
oppervlakte grond van uitstekende hoe-
danigheid in elk geval worden beperkt,
terwijl bet aantal bedrijver
gcwenschte grootte b elangrijk za
4e. Doordat meerendcels gronden
m groote vruchtbaarheid in cultuur
worden gebracht, zal de uitvoer van
producten toenemen en de invoer niet
merkbaar stijgen.
Bovendien zal onverhoopt de voedsel
voorziening van het land beter gewaar
borgd zijn, daar verwacht kan worden,
dat na de drooglegging der Zuiderzee
teelt van granen vooral van
tarwe aanzienlijk zal vermeerderen.
5e, De thans bestaande drang om
bij de steeds voortgaande bedrijfssplit-
sing de bedtijven in de richting van
den tuinbouw te leidnn zal verminde-
De beteekenis van dit feit worde
oiet onderschat, daar door toenemenden
tuinbouw een steeds grooter hoeveel
heid uitvocrproducten wo.dt voortge
bracht, waarvan loonende afzet slechts
bij welvaart der ons omringende rijken
verzekerd is.
6e. Voor de volkswelvaart in haar
geheel is eene landaanwinst van ver
moedelijk omstreeks 200.000 ha. goe-
dan grond van verstrekkende beteekenis.
'n de tweede afdeeling wordt weg
igetoond, dat de scbade welke in het
'eehoudersbedrijf in de beide provin
ces gemiddeld per jaar wordt geleden
door deo Invloed van het zoute water
de boezem op eenige millioenen
guldens 'sjaars mag worden gesteld.
De gevolgtrekkingen waartoe de be
handeling der indeelingen der technische
inrichting der polders leidde worden
als volgt samengesteld
a. dat de landbouwbedrijven welke
de polders de gunstigste voorwaar-
n voor hunne ontwikkeling zullen
bezitten, voor zoover het akkerbouw,
of gemengde bedrijven zijn, 40 a 60 ha.
groot zulleo moeien zijn en voor zoo.
:r het weidebedrijven zijn 20 a 30 h.a
b. dat door dc grootte der kavels op
omstreeks 20 ba. te bepalen op doel
treffende wijz.' in de hand kan wordeD
gewerkt, dat zich van meet af a
de poldets bediijven vormen vs
voor hunne verdere ontwikkeling
gewcnschte grootte
c. dat voldaan kan worden aa
booge landbouweischen voor di
watering van den grond, wanne-
polderpcil wordt vastgesteld op 1.40
n. beneden het land en bemaliDg eene
:oodanige capaciteit verkrijgt, dat stij
gingen van meer dan 0.20 m. boven
dit peil als regel kunnen worden voor
voor de verkaveling eene
econumische en tevens aan hooge land
bouweischen beantwoordende oplossing
wordt aangegeven door: kavels te doen
ui'koraen op evenwijdig met de hoofd-
tochten gelegen wegen en de verbinding
dezer wegen in het algemeen te leggen
langs de grens der polderafdeeling; dc
grootte der kavels op 800 m. te bepalen.
e. dat de ernstige bezwaren, die bi)
bel in cultuur brengen van de met
water doordrenkte gronden zullen
den ondervonden, voornamelijk zullen
lijn te overwinnen door eene intensieve
diepe ontwatering vaj den grond
vooits door toepassing van verschil
lende middelen.
f. dat bij eene dergelijke behandeling
mag worden verwacht, dat de gronden
snel in productiviteit zullen toe-
in en reeds na enkele jaren
hooge landbouwopbrengstcn in staat
zullen zijn
g. dat de mogelijkheid, bestaat de
practische toepassing van verschillende
voor het in cultuur brengen der gron-
gen aangegeven middelen op kleine
schaal in een proefpolder aan de prak
tijk te toetsen alvorens deze in den
droog te malen polder in het
groot toe te passen en dat het zoo
spoedig mogelijk tot stand brengen van
:n dcrgelijken proefpolder ten zeerste
overweging dient te worden genomen.
Wat de koop en prachtprijzen der
inderfjen betreft, komt de Commissie
tot de volgende conclusie
a. Dat in weerwil van prijsschomme-
lingen gedurende korter of langer tijd
niettemin over periodeo van langeren
duur eene voortdurende aanzienlijke
itijging der grondprijzen kaa worden
vastgesteld. Deze stijging leert, dat
wanneer men de grondprijzen van
eenigszins langdurige opvolgende pe
rioden (b.v. van 20 jaar) beschouwt,
het gemiddelde eener volgende periode
belangrijk hooger is dan dat eener
voorgaande.
b. Aangezien er geen enkele oor
zaak bestaat, op grond waarvan in
de toekomst de votming der pacht- en
koopprijzen door andere factoren be-
heerscht zal worden dan in de alge-
loopen eeuw, zal met deze blijvende
toeneming bij de waardebepaling van
de gronden in de toekomstige Zuider
zeepolders rekeniDg mogen worden ge
houden.
Ia verband hiermede bestaat er
grond om aan te Demen, dat wanneer
de Zuiderzeegronden zullen worden
uitgegeven hetgeen vermoedelijk
de jaren tusschen 1930 en 1950 zal
igen worden tegemoet gezien
gemiddelde pachtprijzen voor goede
kleigronden van niet miDder dan f 125
150 per jaar en per ha. kunnen
worden verwacht, terwijl voor deze
gronden op gemiddelde koopprijzen
omstreeks f 3000 per ha. gerekend mag
worden. Voor de lichtere gronden die
nen de prijzen iets lager te worden
d. In verband met het in cultuur
brengen der gronden en de behuizing
mogen deze prijzen voor de Zuiderzee
gronden niet van den aanvang af en
niet ten volle in rekening worden ge
bracht, doch dieneD met eenige in het
-erslag aangegeven reducties in eene
rentabiliteitsberekeoing te worden op
genomen.
De Commissie eindigt haar verslag
et eene slotbeschouwing, waarin zij
den wensch uitspreekt, dat hare arbeid
moge bijdragen tot eene spoedigste
volledige uitvoering der werken
tot afsluiting en droogmaking
Zuiderzee.
't Lijkt heel mooi.
Dwars door de stad stroomt
riviertjeoverkluisd en overkclderd,
schiet het voort onder huizen en staten,
allerlei ongerechtigheden
in zijn stroomend water, want wat
kwijt wil, werpt men daarin.
Soms btj langdurigen regenval, bruist
i schuimt het er iu de donkere diep-
n, men beg'nt angst te gevoelen vooi
het aoders zoo onschuldige riviertje, eo
hoe het buiten zijn banen treedt
kelders en benedenhuizen te
Maar als dat weer voorbij, en de
ede teruggekeerd is, denkt men niet
eer aan dat stroomende water, men
heeft slechts oog voor een schilderachtig
plekje, daar waar tusschen een huizen
hoek het riviertje zichtbaar is. En men
denkt niet aan het ongezonde van zulke
open riolen in stadsgedeelten die diuk
bewoond zijn.
Lees nu in plaats van stadsamen
leving, in plaats van riviertje: alcohol-
stroom, en vraag dan eensgaat het
niet evenzoo ten opzichte van het al-
ik?
Allerlei ongerechtigheden gebeuren
er, waar die stroom voorbijgaat. Bij
sommige gelegenheden als er gevochten
wordt en overdaad gepleegd, staat men
de handen hoofdschuddend samen en
doet verder niets. Hoeveel volksge
zondheid verspoeid wordt, rekent men
nieten als soms een schijnbaar schoon
plekje in de samenleving te danken
is aan alcohol, wordt dit opgehemeld
als de groote weldaad.
De rest ziet men nieten zoo lijkt
heel mooi wat het in zijn aard niet is.
Gemengde Berichten
De Spoorwegdirectie heeft aan het
personeel bekend gemaakt, dat het in
geen geval op loonsverbooging of
"•toelagen m
de prijsstijging niet van dien aard is
om daartegen iets bijzonders te doen
en de fmancieele toestand der maat
schappijen dit trouwens niet zou toelaten.
Het gebeurde in de Spuistraat te
Amsterdam. Een kantoorlooper, met
een zwaren zak met guldens en rijks
daalders, ging tegen wil en dank voor
St. Nicolaas spelen. Blijkbaar scheurde
de zak en de zilveren munten rolden
de straat, op en naast de tram
rails. Tot overmaat van ramp kwam er
juist een tram aan, welke niet tijdig
genoeg kon stoppen. De wielen persten
de geldstukken tusschen de sporen.
Nadat de wagen zijn weg bad voort
gezet kon het rapen van de schat be-
ginnen. Helpers waren er spoedig ge
noeg bij de band. Met mesjes werden
de guldens uit de rails gewipt. Enkelen
vertoonden wel wat zonderlinge vormen,
maar zij kwamen toch te voorschijn.
Een agent verleende hulp, zette het
verkeer stop en deed een tweede tram
stilstaan, tot het zilverrapen was ge
ëindigd.
Gelukkig zijn de menschen in zulke
gevallen meestal nogal eerlijk.
Niet lang geleden had een loopjongen
ongeveer op dezelfde plaats het ODge-
tuk een zak met 500 guldens te laten
vallen. Ook daar waren tal van helpers
actie gekomen. De jongen kwam
handen te kort om alle muntstukken in
ontvangst te nemen en hij vreesde het
ergste. Bij het natellen bleken er echter
slechts 2 guldens te ontbreken. En die
konden nog in den modder zijn gerold.
In den ouderdom van ruim 75 jaar
's Gravenhage overleden Staats
raad prof. mr. J. Oppeubeim.
Door dit verscheiden heeft de rechts
wetenschap een zwaar verlies geleden.
Talloos zijn de rechtsgeleerden die
discipelen zijn geweest van dezen hoog
leeraar, eerst aan de GroDingsche, later
de Leidsche Universiteit.
De brieven van Jantje.
Nadruk verboden.)
Mei 1912.
Pater!
Grootmama is kwaad geweest, omdat
ik alle dagen te Kommunie ga en zij
niet, al is ze zooveel ouder, Ze zei
«daar zijt ge niet braaf genoeg voor.«
En toen heb ik terug gezegd wat U
ons geleerd hebt
«Grootmama, 't is ook niet, omdat ik
zoo braaf ben dat ik alle dagen ga,
maar 't is om het te worden.... cu ik
zal mijn best doen en altijd beter op
passen.* Nu zegt zc niets meer.
'8 Morgens sta ik alleen op. Piet helpt
me soms, als ik mijn schoenen niet
gauw kan dichtrijgen. Dan gaan we
naar beneden, heel, heel zacht, om vader
niet wakker te maken..,.
Ik zeg dikwijls tegen vader, dat hij
zijn Paschen moet houden, maar hij wil
toch oiet eo hij bidt ook nooit. Ik wel,
ik bid alle dagen, dat O. L. Heer hem
moge bekeeren. Soms ben ik bedroefd,
omdat ik bang ben naar den hemel te
gaan zonder vader. Want U hebt eens
gepreekt, dat de menschen, die hun
Paschen niet houden, een groote zonde
deden.... van ergernis, zei U. Ik heb
het tegen vader gezegd, maar hij was
kwaad, en ik moest mijn mond houden.
U moet ook maar voor hem bidden.
Tot ziens, Pater 1
Jan.
ik du helft voor de arme kindereD,
die Zaterdags langs hier komen,
ik het dan geef, vraag ik, of ze voor
vader willen bidden.
Juni 1912.
Vader heelt aan tafel gezegd, dat
Christus geen God was, maar net een
mensch als alle menschen. Ik heb ge
roepen «Dat '8 niet, dat 's niet I Hij
is wel God, de pater heeft het gezegd....
Piet zei het ook; en Lina ging recht
op haar stoel staan en riep ons maar
i: »'t Is well 't is wel, 't is well«
U hebt ons onder de Missie dikwijls
gezegd, dat we niet alleen moesten
preken voor vader en moeder en alle
maal, maar dat we ook voor hen moesten
bidden en verstervingskens doen. Daar-
om bid nu alle avonden mijn rozen
hoedje, en dan blijf ik onderwijl op mijl
knieün voor het bed zitten, en achter
elk tientje zeg ik: Kindje Jezus, zorg
voor Vader.*
Als ik lekkers krijg of koekjes, be-
Juli.
Goed nieuws, Pater I Moeder gaat
atle dagen tc Konimuaie, net als ik,
Vroeger ging ze maar alle Zondagen.
Toen heb ik gezegd«Waarom niet
alle dagen, moeder Voor vader, ziel
ge!« Ze heeft me dicht naar baar toe
getrokken en gekust, maar ze zei niets.
Ea den volgenden dag ging ze
Nu gaan wc iederen morgen alle drie
gelijk, moeder tusschen Piet en mij in
Wal ben ik blij I Als 't nu niet lukt
Jan.
Augustus.
Hoera! Vacantic I Wat ben ik blij!
i weer bij de zee. Gisteren
de duinen. Later hebben
r en een groote roodc krab gevangeu,
die hebben we bij elkaar gezet, om
zien hoe lekker ze sameo vechten
konden.
De krab heeft gewonnen,
er is op den loop gaan.
Toen we van het strand terug kwamen,
zag ik een schooiertje, niet greoter dan
Papa zijn laarzen; hij droeg eeo
papier, zwaarder dan hij-zelf was.
:t regende en 't was koud, ei
jongen was blootsvoets. Erg, hé?
Hij liep langs de huizen om de bakken
leeg te maken, waar oud papier iu lag.
Drie kwajongens kregen bem in de
gaten; 't waren al groote. Ze hebben
hem zijn zak afgepakt.
Als U hem had zien wegloopen
Du tranen liepen over zijn gezicht,
hij kon de anderen geen baas
gooiden bem steenen achterna. Toen
heb ik den grootste voor mijn rekening
genomen, en ik heb hem eeas laten
zien, hoe goed ik «boksen* heb geleerd.
Toen hij er genoeg vao had, heeft hij
het op een loopen gezet, eo zijn kame-
heb ik 120 garnalen gevangen en Piet raden achter hem I Ik ben nazr het
100.... Lina heeft ze laten koken, en arme ventje gegaan,
toen hadden we een klein feestje, in| «Hoe heet ge, zeg?* «Tuurke»
«Waar woont ge «Bij de brug*
«Waar zijn uw schoenen?* «Die
heb ik niet* «Kom op, dan I Moeder
heeft er wel* «Ik heb geeo moeder.*
«Ja, maar ik wel, en die zal u
schoenen geven.«
Ik heb hem mee naar huis genomen
en moeder heeft hem mijn oude laars
jes gegeven, en nog een boterham op
den hoop toe. Ik heb hem geholpen
om de schoenen dicht te rijgen. Toen
heb ik gevraagd, of hij ook knikkers
had. Nee, hij had er geen «Kom
op dan! ik heb er genoegI* Ik heb
hem zijn twee zakken goed volgedaan,
en hij is vertrokken, zoo blij, zoo blij
u had hem eens moeten zietil En
hoe hij in zijn boterham beet)
was zelf even blij als hij. U hebt
gezegd, dat alles wat we doen
voor de armen, even goed is of we
Kindje Jezus zelf deden. En
toen ik daaraan dacht, moest ik wel
dansen van plezier: «Moeder, moederI
ik heb bijna al mijn knikker* aan 't
Kindje Jezus gegeven.... Nu zal vader
gauw zijn Paschen gaan houden.*
Jan.
