N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
Amsterdamsche Bank
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 14 Oct. 1924 No. 57
Acht en Dertigste Jaargang
ABONNEMRNTBN kunnen elke week In gaan, doch opiegging van
abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Prt|a per drie maanden f 1.00. Bulten de gemeente Ameritoort 1.10.
AlsonderlQke a
KANTOOR: LANQEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAQ
ADvHRTUNTtüft 23 cent per regel. BIU|ko tarieven voor Handel en
n|verheld b| geregeld advertecren. - Advertentlïn moeten Dinsdag
en Vigdag vóór 8 uur worden betoegd. Een bcptelde pleala kan
niet worden gegarandeerd.
Er is niet één heilige of er was althans
grootheid van Wil in hem, en er zijn
hiiizenliooge stapels van professoren op
te tassen, waarin niet één vonkje glimt
van grootheid van ziel of geest.
Beschaving zonder Bod en
Godsdienst.
:r 7.00velen,
i denkwijze
n voortbreng-
Uit de uitvoerige dagbladbijzonder
heden heeft men zich een beeld kunDen
vormen van de beide j<ugdige Aineri-
kaansche millionr.nir-inisdadigers Leo
pold en Loeb, die hun kleinen buur
jongen vermoordden, alleen »om een
nieuwe sensatie op te doen*.
Me i weet, d:.i de moordenaar Leopold
een jongmensch is, dat twaalf Uien
kent, maar even gemeen is als begaafd.
Hard en cynisch betoogde hij tegen
over zijn rechters de leer van den
modernen wereidling: «er is geen ver
schil tusschen goed en kwaad*. Zelfs
de correspondent van de »N. K, Ct
die liet proces bijwoonde, schreef over
het pleidooi van den moordenaar, die
zijn wijsheid uit allerlei hedendaagsche
ongcloovige en'zedelooze lectuur had
gehaald: »Men hoort in Leopold's
beweringen den geest van den tijd.
Onder de jongeren zijt
die zijn cynische spreek-
deeien.*
Inderdaad is Leopold e
sel van zijn goddcloozen lijd. Men
herinnere zich nog eens in al zijn
boosheid het nioordgcval:
Een schooljongen van een jaar o
dertien, joDgste kind van schatrijki
menschen, komt op zekeren middag
niet terug van school. Terwijl de in
doodsangst verkeerende ouders eenige
malen door een onbekende worden
opgebeld, die hen wijsmaakt dat het
kind tegen betaling van een hoog
losgeld zal worden teruggegeven, vindt
onderiusschen een bloedverwant van
den vermisten knaap het lijkje
Morgue. Spoedig worden nu door de
politie de daders ontdekt. Het zijn twee
jongelui, van plus minus negentien jaar,
die in koelen bloede en met voorbe
dachten rade het jongetje hebben
getroond in hun auto, daarna buiten
de stad op een eenzame plek in
moeras hebben geworpen.
Tot zoover gaat deze verschrikkelijke
misdaad echter niet uit boven een roof-
of lust-mcord, gepleegd door het b3n-
dietcnschuim eencr grootc stad, ware
het niet, dat de persoonlijkheid der
daders dit drama in een geheel ander
licht stelt en niet alleen maakt tot
»zaak« voor politie en rechters, maar
ook voor de psychiaters en voor
opvoeders. Immers, het zijn geen ge
wone apachen geweest, die de daad
bedreven, doch het waren twee jongelui,
afkomstig uit overbeschaafde milieu's,
zoons van schatrijke oudeis, multimil-
lionairs; niet de gewone Pro Juventutc-
types, achterlijke of verwaarloosde of
door te vroegen arbeid over-geöxploi-
teerde wezens, wier hersens verward
raakten door het lezen van prikkel
lectuur en het aanschouwen van moord
en doodslag-films, neen, twee jonge
mannen, kinderen haast nog, bezittend
reeds alles wat vele volwassenen als
einddoel hunner wenschen plegen te
beschouwenauto's, vrouwen, geld voc
het opscheppen, en daarenboven e
dit is het verwonderlijkste van alles, -
een blijkbaar superieure ir.telliger.tii
De een, de oudste, een «intellectueele
reus*, zooals zijn vrienden hem
aanmatigend, helder van geest, brutaal,
knap van uiterlijk, pedant, Behalve zijn
studie heeft hij tal van liefhebberijs
Literatuur is een van zijn stokpaaidji
waarmee hij rechter en recheiclicurs
overbluft. Hij leest alle moderne talen
en spreekt ze vloeiend. In het gewone
leven gooit hij zijn hoorders met citaten
dood. Hij springt van Nietzsche op
Dante en van Spinoza op Macaulay.
Maar dit is niet alles. Hij iB door en
doot blasé en heeft een enormen dunk
vau zichzelf. Gedurende de eerste dag'
van het onderzoek, als het tweetal in
een der groote hotels vart Chicago
«vordt bewaakt, is hij voortdurend aan
het woord en hebben ziju bewakers
de grootste moeite rijn conversatie bij
te houden. Waar hij het ook over heeft,
hijzelf is altijd het onderwerp van
gesprek. En als het dit cgccenlr'
jongmeosch wordt toegestaan naar 1
te telefoneeren, schept hij er behagen
in de verontwaardiging zijner bewakers
te constateeren over de arrogante ma
nier, waarop hij zijn familie tceblafi
om hem een ander pak kleeren te
i langzamerhand ook eens met veil
Ivocant voor den dag te kcmei,
De ander, de jongste, treedtlet zóó
op den voorgrond, maar overrent K
ook hij het waardig pendant van zij
vriend. En als de rechter hen vraag'
het motief hunner misdaad, dan
•gt de oudste, dc wo; rdvoe:d'r. dutj
zij werden gedreven door de nieuws
gierigheid om een nieuwe sensatie te
beleven in den vorm van een e'gcn-
handig gepleegden moord en hij haalt
de wetenschap bij en allerlei theo
rieën om hun bedrijf te verdedigen.
Wat blijkt uit dit luguber geval? Dat
en jongeus van 19 jaar cn wie
eet hoeveel jorger ze al begonnen
/i met die vermaken niet inoct
begiftigen met eigen auto's en mot":-
fi etsen, met of zonder zijspan wagen,
noch met zakgeld i discrétion, noch
met zooveel vrijheid, dat ze er «vrien
dinnen* op na kunnen houden of lief
hebberijeo, die nog orcontrolecrbnardei
zijn. Er blijkt weer eens uit, het jammer
lijk fiasco van eea opvoeding en be
schaving, die meent met God cn Gods
dienst niet meer behoeven te rekenen
die het niet meer noodig acht om kin
deren onder het wakend oog van vader
en moeder te houdendie nog slechts
let op de examencijfers (niet eens al
tijd). maar de zedelijke opvoeding als
quantité r.égligeable* bc-schouwtdie
cn balzaal cn 'n sociëteit een geschikter
ingeving vindt voor jongens en meis
jes, nog lang niet de kindeirchoenen
ontwasschen, dan de speel- of huis
kamer; die de arme, hulpulooze kinder-
zieltjes ijdel maakt lang voor hun tijd;
die meisjes van 14 jaar uitdost in ge
decolleteerde avondjurken en «sorties
dc bal* cn toestaat om met poeder
«rouge* te werken die jongelui met
i korte broek hun eigen leven laat
lev.-n, buitenshuis, en die de jeugd in
't algemeen, óf uit zwakheid, óf uit
onverschilligheid, zich laat vergasten
aan prikkels van bioscoop, tooneel,
lectuur en gevaarlijken omgang, welke
des te erger den geest vergiftigen, naar
mate het goede voorbeeld der ouders,
dat nog misschien verbeterend zcu
kunnen werken, zeldzamer wordt.
Vader en moeder 2ijn, is een ont
zettende verantwoordelijkheid op zich
Als da3r ginds twee jonge levens
hun eiude vinden in de gevangeni"
zal de misdadige zwakheid va
paar ouders daaraan niet vreemd
zijn gebleven.
selstein; Jhr. H. E Ram,Ho -fd-lngenicur
vat» de Provinciale Waterstaat te Utrrclit
J. C. Graaf van Randwijck, Burge
meester van Amersfoort cn A. H. van
Wijngaarden, koopman te Utrecht.
Gemengde Berichten
Binnenland
Militairen Vooroefening.
Bij het vorige week gehouden exa
)or het behalen van «het bewijs
3orgeoefendheid« hetwelk 4 maanden
vermindering vau oefentijd in de kazerne
waarborgt, slaagden de volgende jonge
lingen G. J. H. v. d. Hoeven, A. C.
A. Neu, W. J. Nieuwkerk, I. d. Baas,
M. Hagenbeuk, J. J. Hartogsvtld, C.
W. O /ercem woonachtig te Amersfoort,
W. F. H. Tabernat uit Soest en J. T.
Galesioot, W. J. H. Schothorst
Dekker uit Baarn.
Post Giro.
De rekeninghouders van den Post
cheque- en Girodienst wo;den in hun
eigen belang aangeraden voor de
zendiug van hunne opdrachten r.an
centrale girokantoor te 's Gravenhagc
steeds gebruik te maken van dc spe
ciale omslagen G 39, aan het postkan-
or verkrijgbaar tegen den prijs
l cent per 100 stuks, teu einde
aging in de afdoening te voorkomen,
Verkeerstoezicht.
Op iniialief van dr. A. Baron Schim-
melpenninck v. d. Oye en Ir, H. de
Beaufort, lid van de Prov. Staten, is op
gericht de Prov. Utr. Verkeers-inspectie,
die zich ten doel stelt te waken voor
de richtige naleving der wettelijk
gestelde vcikeers-voorschriften, op alle
wegen in de provincie buiten bebouwde
kommen van Gemeenten, meer in hel
bijzouder op de Provinciale wegen.
Het bestuur werd als volgt sam
gesteld; Dr. A. Baron Schimmelpeo-
ninck, Burgemeester van Doom, Voor
zitter C. J. van Wijngaarden van Rees,
te Utrecht, SecretarisJhr. Mr. G. C.
J. van Reenen, Burgemeester van Baaru,
PenningmeesterW. H. de Beaufort,
Lid der Provinciale Staten te Maarn
Jhr. C. Dedel, Burgemeester van
coudeJhr. M. L. van Holihe
Echten, Burgemeester van Rhenen H,
J. Kronenburg, Burgemeester van IJt
ÜDomboler is niil maar li bsliltn.
Van Roomboter niet te onderschei
den en de helft goedkooper la De
Qruyter'» hoogfi|ne Melange, Per
pond slechts 80 ct.
Alléén In De Oruytcr's winkels I
Men kan, ook in dezen tijd, altijd
een sigaar van ééo cent koopen.
men ze ook rocken kan, weten wc
t. Eri wie voor zijn rookgenot Alles
overheeft, kan ook sigaren krijgen van
per stuk. Dat zijn de duurste, die
verkocht zijn, Ze worden trouwens
iar zeer weinig veikochtverleden
jaar slechts 75 stuks.
Vroeger rookte de doorsnee-burger
sigaren van 2 ct, per stuk, en als hij
'ichzelf eens trakteeren wilde, deed hij
een halven cent bij. Over die kiui-
digheid vroeger noentdc men het
zuinigheid, en 't is nog de vraag, wie
't bij het rechte eind heeft zijn we
thans heen. Men koopt thans even grif
sigaar van een dubbeltje als vroeger
n van 2 a 2'/, cent. Getn sigaar
wordt zooveel verkocht als dc 10 cents
sigaar; verleden jaar wel ruim 227
ÜoeD stuks, De 10 cents-sigaar sou
dus dc «volkssigaar» moeten worde-,
genoemd. Had men vroeger nooit van
irven droomen.
Na de 10 cents-sigaren volgen in
aantal d: sigaren van 8 cent (218 mil-
liocti), vaa 6 ct 87 mlllioen), van 5 cent
(144 millioen) en van 4 cent (53 mll
lioen). Ia totual ziju verleden jaar bijni
1059 millioen sigaren verkocht.
Dezer dagen is geslaagd voor he'
Middelbaar Wiskunde (akte KV)
an Kampen, eeD knaap van ev»n
16 jaar oud, wonende te 's Gravenbage.
Het voiige jaar slaagde hij voor de
akte K I. Deze jeugdige wiskunstenaar
is leerling der 5e klasse der Clir. H.B.S.
aldaar cn heeft in zijn vrijen tijd ge
werkt. Privaatlessen heeft hij niet gehad.
Hij heeft nu de volledige bevoegdheid
verworven om ais Iseraar aan een
H.B.S. 5j. c. op te treden. Eigenaardig
dat hij voor het eindexam.-n geen
ijstelling van wiskunde kan verkrijgen.
Het is ook wellicht niet eerder voor
gekomen, dat een examinandus dezelfde
onderwijs bevoegdheid bezat als zijn
inator.
De stoomboot, welke den dienst
ondeihoudt tusschen Foetsjan en Sjang
hai, is door zeeroovers overmeesterd.
Zij roofden dc bagage van alle 300
passagiers, die aan boord waren,
wisten met een enormen buit in
buurt van Hongkong aan land te komen
vluchten.
Te Axel zijn, bij het vervoer der
suikerbieten in plaats van gc
werklieden o.a, gepensionneerde onder
wijzers, gediplomeerde gemeentc-secrc-
:u, notarisklerken en rentenier»
te werk gesteld.
Amersfoort
Amorsfoorlsche Kunstkring
Reeds eerder werd in dit blad het
voorloopig programma gepubliceerd.
Thans nadert de datum van de eerste
uttvoeiing wcikc op Vrijdag 17 October
a,8. in Amicitia ia vastgesteld. D:ze zal
zich naar onze meening een bijzondere
beteekenis in het plaatselijk kunstleven
verschaffen. Het Utrcchtsch Stedelijk
Orkest onder leiding van Evert Cornells
is namelijk voor dezen avoud geënga
geerd en zal uilsluitend achttiend;
ceuwsche muziek ten gehoore brengen,
Een concerto grosso van Coielli,
Suite Castor et Pollux van Kameau
dc Jupiter symphonic van Mozart. De
heer Cornells zal zelf de pianopartij
vcrvulicn in het Concerto van Corelti.
Aangezien het optreden van een
beste Nederlar.dsche orkesten ouder
uitnemend dirigent tot de hooge zeld
zaamheden te dezer stede behoort,
nen wij van te voren de aandacht
dit conceit wel t: mogen vragen. Toe
gang wordt evenwel uitsluitend aan
leden verleend, cn aan hen, die bulten
Amersfoort wonen. Men raadplege
bijzo tderheden de advertentie, welke
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Orncht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositor»»!» van 3'/, -5%
voorkomt, Hebt IJ een
Op een der volgende bijeenkomsten I
Nov,) wordt een Maskerspel door| lUXl 01 fllltO flUOUIg
ensembcl onder leiding v- J
begaafden acteur Albeit van DnUum
gegeven, tei wijl du eminente voordrachts
kunstenaar Jan Musch toezegging ge-
dran heeft voor een afzonderlijken voot-
drachlsavond in Februari (6 Fcbiuarl).
Verder znl in het voorjaar waarschijnlijk
ballet opgevoerd en een tentoon
stelling worden gehouden van I-idische
Coöperatie „Helpt Elkander"
Het heeft heel wat zorgen, moeiteo
overleg gekost, voordat het er stond,
nieuwe gebouw van de Coöperatie
Helpt Elkander«, doch nu het er staat,
kunnen de leden er trotsch op gaan,
Architect Plooy heeft het mooie aan
het doelmatige gepanrd terwijl door
aannemer J. Vos een flink stuk werk
geleverd. De firma de Man en Abel
en zorgde voor 't schilderwerk.
Direct als men dc ruime, heldere
'Inkel binnentreedt, krijgt men reeds
een goeden indruk van het soliede ge-
bauw. Bij beschouwing van de andere
lokaliteiten als kantoor, bestuurskamer,
berg-, meel- en graanzolder, de heldere
bakkerij cn frlszche kelder, wordt deze
indruk bevestigd.
Zeker, vernieuwing van het gebouw
as noodig, hoog uoodtg, maar
den de cooperatoren voor 14 jaar,
zij begonnen, kunnen denken dat zij in
een dergelijk ruim en tevens practisch
gebouw zouden terechtkomen
Het was geen wonder dat het be-
uur der Coop, aan de ofiicieele ope
ning een feestelijk cachet gaf. Dit ge
schiedde Zondag. Des morgens werd
in de St. Frarc, Xtv.-kerk een H. Jjlis
opgedragen om Gods zegen over de
onderneming te vragen.
Des middags om 1 uur werd het
gebouw door den ZeerEerw, Heer
C. Hartman ingezegend, nadat
hij in een toespraak de beste wenschen
voor dc Coop, had uitgesproken. Als
deze godsdienstige plechtigheid was
gtëindlgd, vcrcenigde zich dc aanwezi-
w.o. Pastoor C. Hartman, architect
W. Plooy, aannemer J. Vos, de
I van commissarissen der Coop.,
het bestuur der R, K. W. V. en die
der schillende vakver. en andere be
langstellenden in de bestuurskamer. De
Voorzitter der Coop, de heer D. Huur-
deman verwelkomde en sprak de hoop
uit dat Gods zegen op de onderneming
Hij bracht hulde aan
architi ct, aannemer met hun helpers,
oud-Voorzitter Kraan als pionier der
coopcrAtic, aan de raad van commis-
rissen cn allen die tot de bloei had-
:n meegcwcikt.
Ook dankte de voorzitter voor de
bloemenhulde en dc getoonde belang
stelling. Architect Plooy schetste dc
moeilijkheden waarvoor de Ccüp. zich
geplaatst zag alvorens zij tot het bouwer
van dit gebouw kon overgaan. Hij prees
de prettige samenwetklng met het be-
aannemer en werklieden en be
sloot met de beste wenschen voor de
-peratle*. De heer Kraati moedigde
deze arbeidersinstelling te props-
geeren. De voorzitter van den Rand
van Commissarissen de heer A. Laacur
huld'gde het bestuur. De heer Brouwer
Amersfoort,
dankte namens de Hooglandsche Ccöp.
voor den ondervonden steun en samen
werking. Ook de heer Bulselaar, be
drijfsleider mocht voor zijn onvermoei-
den arbeid een woord van hulde ont
vangen evenals het personeel.
Des avonds werd in het gebouw der
R. K. Werkl.ver. een feestelijke bijeen
komst gehouden. Waar de heer A. G.
v. d. Linden uiteenzette wat de Coöpe
ratie beoogt en de heer Kraan de ge
schiedenis ten beste gaf van de Coöpe
ratie. Dc aangver. «St. Caecilia* onder
leiding van den heer Helmich, de familie
Kalveen en de heer Kooltje» met hun
voordrachten, me). Rouwhorst met haar
pianospel, zorgden voor een gezelligcn
avond,
Als attractie werd een groote koek
onder de aanwezigen verloot. Van de
gelegenheid welke er des morgens en
des middags bestond om het gebouw
te bezichtigen, werd druk gebruik ge
maakt.
Inatrumantaal en vooaal conoart.
Zondag j.l. hebban wij de eerste
uitvoering bijgewoond van het instru
mentaal en vocaal concert, gegeven
door de meisje* en jongens van het
Patronaat «St, Lucia* en «St. Theodorus
in Embdeu*.
De zaal was geheel gevuld, voor
goede orde en een keurige regeling was
tzorgd. Het programma bestond uit
i verschillende nummers, die vlot
werden afgewerkt, soodat het concert
ook bijtijd» wns nfgeloopen. Aan afwis
seling was groote zorg besteed, daar
nu eens het strijkorkest dan wederom
het mandollncorkest speelde, en deze
instrumentale muziek op haar beurt
weer werd afgewisseld door mcerstem-
migen jongcnsznng. Deze zang muntte
uit door zuiverheid van toon cn fijnheid
vnn afwerking. De zungetijes, anders
!;ewoon om een onversneden Amers-
oortsch dialect te spreken, zongen nu
met een zuivere uitspraak Fransclte en
Dultsche liederen van Delcrosc en
Mendelssohn.
Over de Instrumentale muziek kunnen
wij ook niet ui.de.» dnn met groote
waardecrlog schrijven. Natuurlijk kan
men van kinderen, die twee jaar ge
oefend hebben, niet alles vorderen, dat
zou te dwaas zijn, gezien de oefening
die vooral hot vioolspel vordertmaur
toch stonden wij verwonderd over de
resultaten die in zoo korten lijd bereikt
wnren. Wij zijn er heen gegaan om een
liefdadig doel te steunen, maar wij
hebben teven» een genotvollcn avond
gehad, zoodat de tweede uitvoering van
dit concert, n s. Woensdag 8 uur, niet
uuders dan met warmte kan aanbevolen
worden.
«Limvio* speelde Zondag een wed
strijd Vegen een Zwaluwelftal.
A's scheidsrechter Greven de elftallen
binnen dc lijnen roept komen de Amcrr-
l
Kortcgracht 16
Reserve (42.500.000
te Amersfoort
Kapitaal (55.000.000
Alle Dank-, Kassiers- en Effectenzaken, Deposito's
Verhuring van SAFE-LOKETTEN
I
