N.V. Middenstands-Credietbank
Bel dan op No 42
Credieten - Incasso's - Deposito's
Amersfoort.
Amsterdamsche Bank
CREDIETEN
ft
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Prl|s per drie maanden 11.00. Bullen de gemeente Amersfoort 11.10.
Afionderl|ke nummers 10 ct.
Dinsdag 28 Oct. 1924 No. 61
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 3U
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VR1JDAOMIDDAQ
ADVHKTHNTlflN 23 ccnl per regel. Blllgke tarieven voor h
nfverheld b| geregeld adverteeren. - Advertenties moeten
en Vrgdag vódr uur worden besorgd. Een bepaalde p
niet worden gegarandeerd.
Morgen hebben we misschien noodig
vat nu waardeloos schijnt.
Over zaken.
Neem eens een xemplaar van een
adresboek van 'n groote stad als b.v. A m-
sterdam van twintig jaar, of zelfs van tiet
jaar terug en vergelijk dat eens met hel
adresboek van thans. Een vergelijking
zal U twee belangrijke leBsen lecren
le, Zaken zijn verwonderlijk kort van
levensduur.
2e. Er is niet veel lijd voor noodig
om een bloeiende zaak te stichten.
Zelfs in tien jaren tijds zijn een aantal
zaken welke eens gezond en krachtig
schenen, verdwenen en gedurende die
periode is menige andere verrezen en
heeft alreeds een verzekerde positie
ingenomen.
Menigeen maakt de fout te der ken,
dat hij de bezitter is van een gevestigde
zaak welke geen initiatief vereischt,
geen stuwende kracht meer. Üit is
verkeerd.
Sluit de stoom af van een locomotief
en ze zal stil staanze zal nog een
zekeren afstand uit eigen kracht door
gaan, maar stilstaan z; I ze zeker.
Sluit stoom af, dat is te zeggen,
initiatief, enihrusiasm; en energie van
een zaak en gij zijt in een slechte
positie, Een locomotief zal stil b'ijven
staan, marr ren zatk zal nooit stil
blijven staan, zij zal achteruit gaan, den
heuvel af.
Dat is omdat alle zaken gedaan wor
den cp een helling tegen de con-
Zeken doen is strijd voeren, een strijd
tegen menrchen en tegen omstandig
heden. Laat ef en gij zult verslagen
worden, hoe goed uw tegenwoordige
positie ook ,moge zijn. Strijdt, en hoe
uw tegenwoordige tecstard oc k moge
zijn, zoo hebt gij de kans en waar
schijnlijk de zekerheid van te winnen.
De meeste zaken laten op een ge
geven mement den strijd varen en dan
worden ze weggevaagd. Iedere zaak
wordt op den een of anderen dag weg
gevaagd.
Wij hebben enkele zaken thans nog,
die den strijd twee eeuwen ef lar ger
gestreden hebben; onderzoek hun ge
schiedenis en gij zult bevinden dat er
reeds een invloe ïng van nieuw bloed
had plaats gevonden, voordat zij we
kelijk zich begonnen te onttrekken aa
den strijd.
Maar ik ken er geen enkele, die nit
verdwenen is door een zaak in dezelfde
branche, die in de laatste tien of vijf
tien jaren is opgericht.
Al de groote zeken zijn gebouwd en
worden nog gebouwd door de meest
progressieve, krachtige, voorwaartsche
methoden van hun tijd.
Zij zijn meestal opgebouwd door jonge
De oude zaken, die zich op kuom
houden, kunnen dit, enkel omdat zij de
meest progressieve methoden van heden
aannamen. De mm is gevonnist die
denkt dat zijn zaak safe is. Zijn zaak
gaat denzelfden weg uit ais die van
andere «gevestigde* zaken die in de
adresboeken van 1900 en 1910 voor
kwamen, maar niet in dat van 1924,
Bestudeert de methoden van vandaag.
Binnenland
R. K. Staatspartij.
Naar aanleiding van eene bespreking
indej.l. gehouden vergadeiirg van het
Bondsbestuur, inzake het veikiijgbaai
stellen vao ptopagandabrcchures, kan
worden medegedeeld, dat Futura te
Leiden bereid is gevonden eene seiie
brochures veikiijgbaar te stellen. Daar
over zullen door Futura nadere mede-
deelirgen geschieden.
Hierdoor meent het hoofdbestuur
bijgedragen te hebben tot het voorzien
in eene behoefte, welke zich bij de a.s.
verkiezingscampagne in de locale kies
verenigingen en propagandaclubs zal
doen gevoelen.
Voorts zij nog medegedeeld, dat
t xempiaren van het Algemeen Kies
reglement voor een ieder vetkiijgb;
zijn bij mr. Frans Teulings, te '«-H
togenbosch.
Roomboler is oigiknil dw.
Vsii Roomboter niet te onderschei
den en de helft RAedkooper Is De
Oruyter's hooglljne Melange. Per
pond slechts 85 ct.
Plantenboter slechts 60 ct. p. pond.
Alléén In De Oruytei's winkels I
Program der werkzaamheden vt
de verhiesingscamjmgiie /p.y—1925-.
Zaterdag 18 October: Bondsbestuurs-
vetgadcring ter aanwijzing van het
Adviseerend College (afgev. der Rijks
kieskringen).
Zaterdag 8 Nov.: Eerste bijeenkomst
van het Adviseerend College.
Zaterdag 29 November: Dag van
overleg door het Adviseercod College
—et derden.
Zaterdag 20 DecemberVergadering
van het Adviseerend College volgens
art. 7 Kiesreglement. Vaststelling aantal
der tc verwachten zetels; bespreking
verkiezing; besprcltirg te stellen card:-
daten,
Tusschen 1 Jan. en 1 MaartGelegen
heid in de Kiesvereenigingen om can-
didaten te stellen. Vóór 1 Maart moeten
de verzamel'ijtten, volgens ast. 10
laatste alinea, bij het Bordsbestuur,
worden ingediend.
15 Maart: Indiening door de
gecandideerden van de verklaring be-
bedoeld in art. 11 van het Kiesreglement.
Zaterdag 28 MaaitVergadering van
het Adviseerend College lot samen
stelling van het Politiek Advies. Waatna
onmiddelijk publicatie.
In den lor p der maand AprilStem
ming in du Kiesvereenigingen over de
candidaten.
Onmiddelijk na 1 Mei: Vaststelling
in den uitslag der stemming door het
Bondsbestuur.
Protestants! lie Kerkbouw.
Naar aanleiding van den nleuwin
kerkbouw voor de Ned. Herv. Gemeente
den Leusdcrweg, gaf de heer
lar.s, een niet kath. architect, in
»A. D« o m. de volgende beschouwin
gen teu beste
Wij ccnstateeren dat de rcnaissarce-
men niet geschikt zijn voor Chris
lelijke keikbcuw. De Renaissance was
veiheerlijking van de Giieksclir
st en zoo was zij var.uit Christelijk
dpunt gezien in haar voedingsbodem
hridensch. Het is dus zeer logisch dat
met deze vormenspraak geen gods
dienstige stemming voor een Christelijke
kerk bereikt kon worden. Geheel Bnders
het met de Gclhiek. Zij is gegroeid
en vanuit een diep religieus levens
besef.
De idee is primair en de kunstuiting
secundair. Dat is ook zoo met de Rc
naissarce. Het is niet een teruggrijpen
de Grieksche kunstvormen zonder
reden, maar is het gevolg van het
Humanisme, dat het der.ken in de
richting der Grieken dreef.
Eerlijke, ware kunst zal altijd dc
plastische uitbeelding van de levende
tijd-idee zijn.
De gothische vorm past niet in de
Protestantscbe gedachtesfeer. Men voelt
dit zeer sterk als men een godsdienst-
:fenitig van een protestantsche gr
oente meemaakt io een vroegere
Roomsche Keik. Er is iets tweeslachtigs
'1 houd van de protestantsche
eeredienst, die de vertolking is van een
bepaald religieus leven, is niet in har
monie met de vormen van de voor
malige Roomsche Kerk. Wat mij in
middeleeuwsch Roumsche kerk
altijd frappeert, is, dat naast dc
tolking van een levensbeschouwing als
die der middeleeuwsche mystici er in
die middeleeuwsche kerken door al de
pracht en praal, die men er ziet,
echt de sfeer is geschapen voor een
mirakel-geloof.
Niet enkel dat het Protestantisme
met dit rooit geloof gebroken het ft.
maar ook het Katholicisme heeft ii>
deze verardelingen ondergaan met liet
noodwendig gevolg, dat de middel
eeuwsche kerken in al hare détails niet
meer de zuivere vettolking zijn dei
Roomsche gedachtesfeer zooals wijdi
nu kennen.
De protestantsche idee is de idee
die zich ontworsteld heefi aan Rome
en nu is de tragedie, dat het dit in
zijn kerkbouw nog nooit heeft kunnen
doen. Met de toepassing van Renais
sance-vormen komt het onder Huma
nistische-, met die der Gothick onder
Roomsche sfeer. Het ontbreken van een
diep religieuze stemming in protes
tantsche kerken is slechts het gevolg
van het niet leven der idee bij den
bouwmeester. De kerkbouw is verwor
den tot een praktisch vraagstuk cn geen
religieus vraagstuk. Een kerk ontstaat
tegenwoordig niet meer uit den drang
aan het in de gemeente levende
religieuze bcg'niel uiting, vorm te géven,
maar is et kei de oplossing van hel
plaats.-utmtsvraagsluk geworden.
De glans der middeleiuwsche keiken
is de glans van de toentertijde levende
gemeenschapsidee. Just omdat het
ideaal gemecnschxppcljjk was, waren
de omstandigheden aanwezig om die
hoogte te bereiken. Tegenover dit ge
mccnschsppelijke streven rtsat de ver
deeldheid van het protestantisme.
Hierin ligt de oorzaak van de alge
eene mislukking vao het protestant
sche keikgebouw.
De bezieling tot het scheppen van
het kerkgebouw, zooals daar in de
middeleeuwen de factoren vcor aan
wezig waren, ombreckr, met het gevolg,
dat ons ot k de bezieling door het
kerkgebouw ontvalt.
Dit valt niet op te lossen door een
copie van middeleeuwsche kerken te
maken. Deze weg zou tot algeheele
machteloosheid vosreo, aangezien het
een ichijnvertooning zou worden.
Oorlog-voeren.
Naar aanleiding van het gehouden
debat over ontwapening noemt Mevr.
Bakker—v. Bosse het de groote ver-
dierste van prof. v. Embden, dat hij
door zijn schildering van den gasooriog
een dusdanige huivering van afgrjjsen
ia ors volk heeft gewekt, dut bij Hui
zeden een: «dat nooitin het hart
is gerezen. Daaricgcaover staat evenwel,
gaat zij vooit, dut hij al te veel der.
nadruk legt op het onmenschelijke van
deze wijze vaa oorlogvoering, verge-
lek**!, bij vroegere meihodes, en aldus
het gcheele probleem overbrengt in een
sfeer van vergelijking, waarbij de onder
grond uit het cog wordt verloren.
De oorlog is oiet verwerpelijk omd3t
hij wordt gevoerd met gasbommen io
plaats van met br!s..ni granaten, en
omgtk'erd wischt ook de meest Ideaa!-
humane wijze van oorlogvoeren de
schande van den oorlog zelf niet uit.
Het kan ons niet schelen of, vcigeos
Edison, een stad als Londen binnen
enkele uren door een betrekkelijk gering
aantal vliegtuigen geheel kan worden
verwoot, of dat, zooals de generaal
or.s voorrekende, duizenden vliegtuigen
hieraan honderden nachten werk zuuden
hebben, wij willen de meosch-
dclglng in beginsel niet, overschillij of
zij op meer of op miuder humane,
meer of minder afdoende wijze plaats
vir.dt.
Wanneer van de rijde der ontwape-
naars was aangetoond dat het r.iet gaat
rminderieg van belastingdruk en
over vtijstelling vaa een tot misJaad
verwotden plicht, maar dat een volk
dut uit vrijen wil en uit hoog zedelijk
besef afstand doet van den moord als
middel van zelfverdediging, bereid
:ijn in den stiijd tegen onrecht ci
weid op andere wijze zijn t lï.Tvaardig
heid tot het uiterste te bewijzen dun
ware waarschijnlijk het luidruchtige sue
ces achterwege gebleven, en bij de
aanwezigen het besef gewekt, dat het
beslissende element niet gelegen is in
de meerdere of mindere gevaarlijkheid,
wreedheid of doeltrr ffendht id van een
brpsald stelsel van verdediging ook
niet in de hooge kosten maar dat
liet hier in laatste instantie een zedelijk
vraagstuk is, warr alleen zedelijke
den den doorslag kunren geven.
Alles tezamen genomen, berust de
k-us der nationale ontwapening, zooals
zij door Prof. Van Embden wordt toe
gelicht op een afwegen van verschil
lende mogelijkheden en een vergelijking
van tweeërlei kwaad, waaibij iedi
inzicht en temperament meewerken
het resultaat te bepalen.
Prof. Van Enibikn bieekt af, mt
hij buuwt niet op. Hij wil aan ons volk
ontnemen het eenige middel van zelf
verweer, dut lirt volksbewustzijn tot
dusver kent en aanvaardt. Hij brand
merkt dit middel als oriiKiischelijk,
ondoiltri ffadd en ze'.fmootdend een
duivclsch wapzn, dat zich ook keert
tegen hem die h;t vecit.
Ma:r hij blijft iu gtbrtke hij doet
zelfs geen poglr g ons nieuwe verschieten
te openen en de volkspsyche lu andere
banen le leiden. Zijn syrtctm is in
wezen negatief, destructief, F. i hierdoor
begaat het de fout, dat het dc als het
ware gekanaliseerde volkskluchten be
vrijdt en ombindt, zonder dt: nieuwe
bedding aan te wijzen, waarin de
zich storten kan.
Kantor van Koophandel Amersfoort.
Vrijdag 24 Oct. 1.1. kwam de Kamer
in vergadering bijeen. Afwezig met ken
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3'/2-5%
nitgeving Den Ouden, Van Vollenhovto
en Kramer.
Het ontwerp-begrootirg 1925 werd
aangenomen.
Op voorstel Calier.bi.ch besloot de
Kamer een adres te richten tot dc Di
rectie der Spoorwegen en den Min, van
Waterstaat, om toch «indenk eens eet
redelijke regeling te geven vao de dienst
op het baanvak Nijkark—Ede, en niet
lar ger Barneveld maar Nijkerk cf Ede
tot eir.dpunt der lijn te maken, altmede
de beide dsfóts te Wegemngen cn
Barneveld te vervangen door een te
Ede. Ook zal, op voorstel van d« ver.
nsch Belang, gevraagd worden
1804 uit Nijmegen naar Amerc-
foort, zooveel vroeger te laten vei trek
ken, dat de reizigets vati dien trein
eve tu:e! de aansluiting in Amersfoort
et het Noorden kunnen halen.
Voorts besloot de Kamer, terwillc
_,n een geregelder contact tusschen
het Bureau der Kamer en de ingnschrc-
in het Handelsregister en ter-
wille van een beter en geregelder bc-
bendmak.-n aan dc irgesehreveoen vat*
allerlei, voor hen van belang, over te
gaan tot de uitgifte van een eigen
San der Kamer.
et Dag. Bestuur deelde nog mede,
dat de Kamer op verzoek haarbemld.
Heling verleende io een cor tl.ct tusschen
de Amersfoortschc installateurs en de
gasfabriek over den verkoop van gas-
toestellen, welke onderhandelingen thans
in een vergevorderd stadium van ont
wikkeling waren.
Verschillende verzoeken om subsidie
moesten met het oog op de onvol
doende kasmiddelen der Kamer worden
afgewezen.
Besloten werd bij den Mia.
alsnog aan tc dringen tot het opnemen
in de voorgestelde wijziging der Ge
meentewet van de ophdïmg der Zake
lijke Belasting op het Bedrijf, terwijl
bij het gemeentebestuur te Ede op
intrekking dier belasting aldaar, welke
zeer onbillijk wordt toegepast l.a.v. de
Kunstzijdefabriek, stappen gedaan zul
len wotden.
Inzake een bezwaar der gein. Etmelo
tegen bet vestigen eener gemeentelijke
markt voor eieren enz. te Voorthuizcn
door de gem. Barneveld, over welke
ijuacstie door Gedep. Staten het advies
der Kamer werd gevraagd, besloot de
Kamer te adviseeren tot goedkeurio
dier matkt en tot onvoldoende gegrom
verklaring der Ermelosche bezwaren.
Op reis.
De directie der Spoorwegen heefter
op gewezen, dat wanneer door de
reizigers afdeelingen worden veront
reinigd o.a. door het plaatsen van voeten
op zitbanken, dc reizigers op het onge
oorluefde zijn te wijzen en dat incn tegen
dergelijke overtredingen moet optreden.
Tevens heeft de directie nog eens in
hciinnerlng gebracht de b •palingen
omtrent de handhaving van liet rook-
vei bod in de treinen, lozondeiheld wordt
daarbij de aandacht gevestigd op het
verbod om lelzigers, die rookcnlnecn
afdeeliog «niet rooken» tc Jaten iustsp-
Taxi of auto noodig
de welcerw. heer j. G. van Schaik,
pastoor tc Utrecht, tot dusverre geestc-
jk adviseur van het Bureau voor de
K. Vakorgaoisatie, met het geeste
lijk adviseurschap van het R. K. Werk
lieden verbond belast.
Hot R. K. Worklleibnverbonil.
Mgr. de Asitsbisschop heeft zijn
goedkeuring verleend aan de statuten
het R. K. Werkliedenverbond,
Hebt U een
Amersfoort
De Beholmen der Mis.
Van dit tooneelspel van den Spaan-
tchen dichter Calderon de la Barca
hadden wij het voorrecht vroeger al
eens een goed geslaagde opvoering bij
te wonen en te genieten. Dat was mo
gelijk mede oorsaak, dat ik van een
A'foortsche vertooning door nog weinig
geschooide krachten ou juist geen hooge
verwachting koesterde. Ook vreesde ik,
dat onze A'foortsche menechen voor
dit soort kunst niet ontvankelijk souden
zijn. Gelukkig maar, dat Ik nte deer lijk
late,
at we Zondagavond in St. Aechtcn
en en te booren kregen, heeft al
mjjii vrees en vetwechtlog beschaamd.
Trots eenlg lawaai, dat van beneden
opkiock, kon de geheel gevulde zaal
met aandacht luisteren naar een korte
proloog van den Hoogeerw. Deken, die
den inhoud van 't stuk in groote trek
ken aangaf, onder 't uitspreken van den
wensch, dat deze avond dc leering cn
stichting die uitgingen van Eucharistisch
Congres en Adoro Te film, mocht ver-
hoogen cn bestendigen. Reeds vooraf
prees Z, Hoogeer*, den ijver, betoond
door leiders en executanten, een ijver,
die naar zijn stellige verwacht'ng, dezen
avond met succes zou bekroond worden.
Dat succes was er ia alle opzichten i
De décors van Kap. Croonen en zijn
helper den Heer C. v. Valkenhocfde
costumes, van hier en elders (Groningen)
bijeengehaaldde grime van den Heer
Grootkop en alles gaf blijk van dc
meest artistieke opvattingen der Leiders,
Voor de uitvoering zelf niets dan lof.
Alle spelers vervulden hun rol met
de vlotheid van berocpsmeaschcti.
Vooral trof ons de juiste dictie en het
onafgebroken „er in" blijven van de
geperson fiserde wijsheid (W. Bunoik),
die zeer zeker de zwaarste taak vct-
vuldc. Ook de „Onwetendheid" deed
het uitstekend en gaf, juist door z'n
hoogs kinderstem tusschen de andere
volslagen mannenstemmen, een echt
nuchtere onwetendheid te geniete». De
Christusfiguur, prachtig gegrimeerd en
gecostumcerd behield tot het eiudc toe
de waardigheid iu houding, toon en
gebaar, die onmisbaar is voor zoo'u rol.
Van de overige spelers noemen we
vooral nog: Moze» cn „Heidendom",
liefst door dénzelfdcn vertolkt, Adam,
ook geheel verdienstelijk, het „joden
dom" en St, Jan, den Evangelist. Ook
vao St. Jan, den Dooprr en St. Paulua
had Regisseur van Buijienen Jr. gemaakt
wat hij bon. Dat door Kap. Tempelman
gezorgd «as voor ten goede uitvoering
te Amersfoort Kortegracht 16
Kapitaal f55.000.000 Reserve f42.500.000
I
HANDEL - NBRINQ
INDUSTRIE