DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week in gun, doch opzegging vin
abonnement moet geachleden voor den aanving van een nieuw kwartaal.
Prijs per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersloort f 1.10.
Ationderlgke nummers 10 ct.
Vrijdag 21 Nov. 1924 No. 68
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
advertbntiSn 25 cent per. regel. Bill|ke tarieven voor handel en
n|verheld b| geregeld adverteeren. Advertentiïn moeten Dinsdag
en Vrjdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan
nlcl worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
Godsdienst en Kerk
Epistel en Evangelie.
LAATSTE ZONDAG NA
PINKSTEREN.
LES uit den brief van den H. apostel
Paulus aan de KolossensenI, 914.
Broeders I Wij houden niet op voor
u te bidden en te smeeken, dat gij ver
vuld moogt worden met de kennis van
Gods wil in alle wijsheid en geestelijk
verstandopdat gij wandelt, Gode waar
dig, in alles welbehagelljk zijnde, vrucht
dragend in alle goed werk en opgroeiend
in de kennis van God, versterkt zijnde
naar de macht zijner heerlijkheid, met
alle kracht tot alle lijdzaamheid en
lankmoedigheid met blijdschap, God
den Vader dankend, die ons waardig
heeft gemaakt om deel te hebben aan
de erfenis der heiligen in het lichtdie
ons onttrokken heeft aan de macht der
duisternis en overgebracht heeft in het
Kijk van den Zoon zijner liefde, in wien
wij hebben de verlossing door zijn bloed,
de vergiffenis der zonden.
EVANGELIE
volgens den H. Mattheüs; XXIV,
15-35.
In dien tijd sprak Jesus tot zijne
leerlingenWanneer gij den gruwel
der verwoesting, waarvan door den
profeet Daniël gesproken is, zult
zien staan in de heilige plaats
die het leest, dBt hij het be-
grijpel dat dan zij die in Judea
zijn, vluchten naar het gebergte; en
die op het dak is, dale niet af om
iets uit zijn huis te nemen; en die op
het veld is, keere niet terug om zijn
kleed te halen 1 Wee echter baar, die
zwanger zijn jen die zogen in die dagen I
Bidt ook dat uwe vlucht niet plaats zal
hebben in den winter" öl öp eeaen bot>-
bath. Want er zal dan eene groote
ellende zijn, gelijk er niet geweest is
van het begin der wereld af tot nu
toe, noch wezen zal. En waren die
dagen niet verkort, geen vlecsch zou
behouden worden; maar om der uit
verkorenen wil zullen die dagen ver
kort worden.
Alsdan, zoo iemand u zeggen zal:
Zie, hier is de Chrisius of ginds is Hij,
gelooft het niet, Want valsche Christus
sen en valsche profeten zullen opstaan
en zij zullen groote teekenen r
wonderen doen, zoodat (indien h
mogelijk ware) zelfs de uitverkoren*
in dwaling gebracht worden. Ziet, Ik
heb het u voorspeld. Zoo men u dus
zegt: ziet, Hij is in de woestijn! gaal
er niet heen ziet, in de binnenkamers 1
gelooft bet niet. Want gelijk de bliksem
uitgaat van het Oosten en schittert tol
in het Westen, zóó zal ook de komst
van den Zoon des menschen zijn. Overal
waar een lichaam is, daar zuilen ook
de arenden zich verzamelen.
Eo terstond na de verwarriDg dier
dagen zal de zon verduisterd worden,
en de maan haar licht niet geven, en
de sterren zullen van den hemel vallen,
en de krachten der hemelen zullen ge-
schokt wordeD. En dan zal het teekeu
van den Zoon des menschen
hemel verschijnenen dan zullen alle
geslachten der aarde weeklagen, en zij
zullen den Zoon des menschen op de
wolken des hemels zien komen met
grooie kracht en majesteit. En zijne
'gelen zal Hij zenden met een bazuin
i groot geschal; en zij zullen zijne
uitverkorenen vergaderen van de vier
winden, van de uiteinden der hemelen
taan derzelver uiteinden.
Leert ook de gelijkmis van den
'ijgeboom. Als zijn tak reeds teeder
zijne bladeren uitspruiten, dan
gij dat de zomer nabij is. Zóó
ook gij, als gij al deze dingen ziet ge
beuren, weet dan dat bet nabij, voor
de deur is. Voorwaar, Ik zeg u: dit
geslacht zal niet voorbijgaan, totdal
al deze dingen geschieden. Hemel en
aarde zullen voorbijgaan, maar mijne
woorden zuilen niet voorbijgaan.
Liturgische Kalender.
Maand November.
ZONDAG 23. Laatste Zond. na Pinkste
ren, Mis Dicit, Tijdeigen2e geb.
H. Clemens, 3e geb. H. Felicitas,
Praef. v. d. H. Driev.
MAANDAG 24. H. Joannes v. b. Kruis,
2e geb. H. Chrysogomus.
DIMSDAG 25. H. Calharina.
WOENSDAG 26. H. Silvester, 2e geb.
Octaaf H. Catharina 3e geb. H. Pc-
tius, 26 November.
DONDERDAG 27. Van het Octaaf,
Mis als Dinsd. 2e geb. van de H.
Maagd, Concede, 3e geb. voor de
Kerk, Ecclesiae, of v. d. Paus,
Deus omnium.
VRIJDAG 28. Alles als Donderdag.
ZATERDAG 29. H. Radbodus, Nederl.
29 Nov. 2e geb. Octaaf H. Catha
rina, 3e geb en laatste Evang. Vigilie
v. d. H. Andreas, Feesteigen 29 Nov.
4e geb. H. Saturnninus.
binnenland
i hoe vele
n veel geld
Ons dagelijk8ch brood.
Dr. Frederick van Eeden hield
R. K. Werkgevers een rede over «Ons
dagelijksch brood*, waarin bij de sociaal-
economische theoriën van Henry Ford
behandelde. Hij ving aan met zijn
blijdschap te betuigen, dat bij lid is ge-
woiden van de R. K, Kerk. Lang heeft
hij het socialisme* gebruikt als ccn
leuze, dcch omdat de Kerk het veroor-
schillende opvatticgen over het socialis-
zijo. Het socialisme zooals het van
x is afgeleverd, behoort te worden
verworpen als zijnde strijdig tegen den
godsdienst. Het socialisme evenwel, dat
voor sociale verbeteringen strijdt langs
goede banen, verdient alle waardeering.
Hij gaf een overzicht van zijn eigen
verleden en zette uiteen hoe hij tegen
lijn 30e jaar tot nadenken ging komen
i een leven vol gemak en genot.
Hij ging eens ca hoe hij als iedereen
,n zijn dagelijksch brood kwam en
stelde daarbij vast, dat de verdeeling
der goederen wel zeer onrechtvaardig
was geregeld. Hij moest zich laten
betalen, om te leven, zonder te weten
het vandaan kwam. Dit kwelde
hem en nog meer betreurde hij het,
dat het geld dikwijls niet eerlijk was
verdiend. Zijn streven naar hulp kwam
uit zijn hart, daarom achtte spr.
eikeerd, dat hij voor zijn hulp
betaald worden. Ook kreeg hij
inzicht in het zakenleven en herinnerde
verband hiermee a
menschen door het neme
len op hun gemak leven
te doen.
Dr. Van Eeden geeft toe dat er
inst moet gemaakt worden en rente
trekken is niet verboden, doch verkeerd
blijft het parasitisme, nl. geld
trekken uit bezit, zonder daarvoor iets
Den handel noemde hij nog erger
dan het drankmisbruik. De grootste
kwaal van den mensch noemde spr.
dit, dat hij zich veel te veel door werkt
op zijn kleine eigenbelang en zeer
wenschelijk zou hij het achten wanneer
en eens een bond stichtte om stelling
nemen tegen het giftige parasitisme.
De term «heiligheid van het beziti
noemde spr. volkomen gewettigd, zoo
dra het geldt zelf-verworven jgebruiks-
eigendom of eigen haard, maar niet
als dit geldt het »bezit* van iets om
de rijkdommen te vermeerderen zonder
eigen arbeid. Hoe weinigen, merkt hij
zijD er in een groote stad, die
lijk hun geld »verdieneo«. Er zijn
inderdaad veel te veel dood-eters, die
leven door datgene wat aan honderden
dood-armen te kort komt, doordat
moeten werken voor een loon, dat hun
van bovenaf wordt opgelegd.
Ford nu, de bekende groot iodus
trieel, heeft gedaan wat hij heeft wil
len doen destijds met zijn Walden
stichting. Ford doet het zakelijk cn met
goede bedoelingen. Dit jaar maakte hij
400 millioen dollar winst en hij be
paalt zeer menschelijk hoe het geld
moet besteed worden. Deze Ford is
zoo rijk en machtig geworden, doordat
hij streed tegen het parasitisme. Al de
door hem gemaakte winst houdt hij in
de zaak cn dat achtte spr, de eenig
juiste opvatting. Bovendien is het mooie
van Ford's arbeid, dat al zijne arbeiders
absoluut datgene ontvangen, waarop
zij als mensch recht hebben. Bij het
organiseeren immers van een bedrijf
moet niet naar woeker worden gezocht
ar persoonlijke belangen,
strenge eerlijkheid zij de leuze 1
ODze huidige politieke Staten kunnen
kwalijk economische eenheden worden
genoemd, daarom dient er te komen
een zoogenaamde productievereeniging.
Maar vooral behoort men te bedenken
dat de winst in elk bedrijf het resultaat
van gezamenlijk werken van vele
individuen, dus behoort de
de gemeenschap. En dat is iets,
dat nog door iedereen, zelfs door de
sociaal-democraten in hun coöperaties
wordt bestreden. Toch meent bij dat
het hierheen moet.
Het tegenwoordige stelsel van
i woeker is wel zóó onheilspellend
s men het zich maar denkeu kan.
Geen wonder daarom dat de tijden
zoo bitter slecht zijn.
dus een winstprikkel,
winstregeling en een verzet
tegen het parasitismevrije arbeid door
samenwerking zonder patroon en zonder
aandeelhouders, ziedaar de heilstaat I
Dr. Van Eeden verklaarde ten slotte
naar te streven de vele groepen,
die «vrije arbeid* wenschen, te veree
nigen tot één groot geheel, om dit dan
te laten bezielen door den H. Geest
aldus zal eeDS verwezenlijkt kunnen
worden de geest van «Rerum Novarum*.
Gemengde Berichten
Dr. Koesoma te Kitasoeta (Japan)
heeft medegedeeld, dat hij de mazel-
bacterie ontdekt heeft,
De oudste inwoner van Engeland,
Nathan Lapatnik, is overleden. Hij werd
112 jaar oud.
Te EilBum zijn van één landbouwer
koeien en 24 schapen uit het land
gestolen.
In Biitsch-Indië is een ernstige builen-
pest-epidemie uitgebroken. Meer dan
4000 personen zijn reeds overleden.
De vuurwerkfabriek te Pasoeroean
(Ned.-IndiC) is in de lucht gevlogen.
Er zijn twaalf lijken gevonden.
Een antwoord op de vraag: «Wat
is communisme vond iemand in een
ouden almanak van Uilenspiegel.
«Als niemand een dienst of beleefd
heid meer doet.
Als niemand op zij gaat en niemand
eer groet,
Als niemand meer vraagt wat te pas
komt, of niet.
Als niemand gehoorzaamt en ieder
gebiedt.
Als ieder uw wijn schenkt en drinkt
t uw glas,
Als ieder 't zich gemakkelijk maakt
het n
stukecheurt en niemand
Als iedereen vuil maakt en niemand
eer veegt,
Als niemand de flesch vult die ieder-
:n leegt,
Als niemand de hamer heeft, ieder
het woord,
Als allen maar schreeuwen en nie
mand meer hoort,
Als iedereen afbreekt en niemand
Als iedereen bier drinkt en niemand
Als ledereen hakt cn niemand r
kweekt,
Als niemand weer heel maakt
iedereen breekt,
Als niemand wat weet en toch ieder
doceert,
Als niemand wat heeft en toch ieder
Everardus van Boekei, Carmeliel, door
den Bisschop van Castorien i.p.i. voor
z(|n leven werd gemachtigd, de kerke
lijke diensten te verrichten aan de
„statie van den Crommen EUeboogh".
Pater van Boekei is dus de eerste
pastoor van de O. L, Vr. parochie.
Pater Leo Snaters, van 1700—1703
pastoor, bouwde een kerkje aan de
Langegracht, ter plaatse waar thans de
Kerk van O. L. Vr. ter Hemelopneming
is. De ingang was in de Cromme
Elleboogsteeg.
Van 1703'09 was de parochie zon
der pastoor en werd bediend door de
paters Jezuïten van «het Zand*.
Van 1709'39 vinden wij als pastoor
pater Ildephonsus Duijst van Voorhout
bijgestaan en later opgevolgd dooi
pastoor de Mulder.
Pater Mattheus van Barel was de
laatste Karmeliet, die hier van 175479
:lijke bediening heeft waarge
nomen. Na -rijn dood ging het bestuur
der parochie over in hauden der wereld
geestelijken.
In 1783 dienden pastoor en kerk-
eesters van de O. L. Vr. Kerk aan
den Stadsraad een verzoek in om een
nieuw bedehuis te mogen bouwen. Het
oudje kerkje was bouwvallig en te klein
geworden. Zij verkregen de gevraagde
'ergunning.
Ook stond bet stadsbestuur aan de
parochianen van de Elleboog op aan
vrage, toe, gedurende den bouw van de
nieuwe Kerk, gebruik te maken van het
pakhuis der wed. Hooft van Huijsduij-
nen aan de Nieuwstraat, ter uitoefening
van hun godsdienst.
De ingang van de Kerk werd van
de Cromme Elleboogsteeg naar de
LaDgegracht verplaatst.
Onder het pastoraat van Johan
nes Gerardus Wennekendonk, van
18231863, werd de Kerk vergroot en
ia een nieuwe pastorie gebouwd.
In den laatsten tijd is in onze stad
r veel veranderd aan de winkelpan
den. Zoo is er nu weer in een van de
oudste straten onzer stad een winkel
gebouwd en wel door den heer A, ten
Hove in de Groote Haag, in koloniale
sren, aardappelen, groenten enz.
Wie het oude pand van voorheen
heelt gekend, kan zich den ouden toe
stand Diet meer indenken. Ontwerper
bouwplan was de bouwkundige
E. Maats, aannemers Bartenea de Wilde,
Amersfoort
De Statie van den Crommen Elleboogh.
Van 1640—1660 heeft pater Johan
Baptista van Langevelt van de orde
der Capucijnen, geboortig van Amers
foort, zich met de zorg der parochie
O, L. Vr. Hemelvaart belast. Hij werd
opgevolgd doorpater Hyppolytus, even
een Capucijn, toen in 1661 pater
Dezer dagen is te Amersfoort een
vereenigicg opgericht welke zich ten
doel stelt te komen tol het stichten
in een gebouw.
Dit gebouw zal ingericht worden
>or het geven van concerten, tooneel-,
opera- en bioscoopvoorstellingen, het
houden van congressen, tentoonstellin
gen, lezingen en vergaderingen op elk
gebind en van elke grootte.
Tot voorloopig bestuur van deze
vereeniging zijn toegetreden de volgende
heeren J. van Doorn, L. A. Houbaer,
A. H. Martens, J. H. van der Meiden,
Dr. R. Miedema, N. A. Los, G. A.
Luycxjr., A. Reiman en W. Wijk.
Dit bestuur ia voornemens binnen
korten tijd de propaganda voor deze
vereeniging krachtig ter hand te nemen
hare plannen nader bekend te mak :n
uiteen te zetten.
De rechercheur in de ton.
1) Fietie heeft de daden van i
handigen rechercheur opgeluisterd
veiheerlijkt.
Als wij een verhaal uit de wereld
der geheime politie lezen, dan weten
we, dat, al heeft de ellendige boef niet
meer dan den afdruk van zijn duim op
een bestoven vensterkozijn achterge
laten, zijn opsporing en gevangen
neming slechts een quaestie zijn vaD tijd,
tenzij de schuldige er de voorkeur
aan geeft zelfmoord te plegen, zooals
in de litteratuur van die soort herhaalde
lijk voorkomt.
De bescheidener, maar er
dienstelijke daden echter van de gewone
politieagenten worden voorbijgegaan als
niet voldoende belaDgrijk, om lezers te
hebben. Toch zijn de booswichten op
wie zij jacht moeten maken, onder elk
opzicht gevaarlijker, zoowel voor de
maatschappij in het algemeen als voor
de politie in het bijzonder, dan de
gladde schurken, die eeu rol spelen op
de bladzijden van de geheime-politie-
roman.
De gewone politieagent, nachtdienst
verrichtend, loopt in zekere gedeelten
van de groote steden ernstige gevaren.
De boeven, met wie hij te doen krijgt,
zijn ratteD, lafhartig zoolang er r
en kans tct ontsnappen blijft, mi
'anhopig vechtend, wanneer zij geen
uitweg weten, zooals reeds menig
wakker politiebeambte te zijnen koste
ondervonden heeft.
Te Parijs zijn steeds verscheiden
buurten, waar misdaad vergezeld van
geweld maar al te welig tiert. Een der
slechtste is wel Bercy, een district
het oostelijk gedeelte der stad. Onder
sommige opzichten gelijkt het op het
East-End van Londen. Het is gelegen
dicht bij de Seine en de groote zuider
spoorweglijn Paris-Lyon-Méditerrarée.
Al de wijn, die te Parijs per spoor ol
te water aankomt, wordt daar opge
slagen in lage pakhuizen, die een tachtig
tal morgen gronds bedekken. In deze
«wijnstad*, in straten en pleinen ver
deeld, hebben alle voorname wijnhan
delaars en gros hun kantoren. Waar
schijnlijk zijn ze te verstandig om geld
achter te laten in de gebouwtjes van
een of twee kamers, welke hun tot
kantoor dienen, teD minste inbraken
zijn zeldzaammaar er liggen duizend
volle en leege vaten in het rond,
voortdurende bekoring voor de one
lijke, die als van zelf tot de meening
wordt gebracht, dat het er bij dien
overvloed op eeu paar vaatjes meer
of minder niet aankomt. De volle w<
dikwijls gestolen, want e
okshoofd weegt nagenoeg 500 pond
al kon bet worden meegenomen,
gemakkelijk zijn kwijt te rakeD,
Maar leege vaten zijn gemakkelijk
behandelen en kunnen gereedelijk vc
eenige franks worden van de hand
gedaan.
Zóóveel klachten van diefstallen va
leege vaten bereikten het oor van de
parijschcn commissaris van politie
wiens bureau vlak bij het hek van he
entrepot is gelegen, dat hij een van d
schranderste en sluwste beambten,
brigadier Polgnet, opdroeg te trachten
de dieven te ontdekken. Poignet is een
goed soort van fraosch politeagent. Hij
is Gascogner en bezit van dat type
alleen de goede qualiteiter, want hij
is geen opsnijder't is zelfs moeilijk,
hem over zijn verrichtingen aan
praten te brengen. Evenwel is het
scbien eer discipline dan bescheiden
heid, die zijn tong in bedwang houdt.
Lichamelijk is hij slechts even boven
de gemiddelde grootte, maar hij
krachtig gebouwd en zijn banden zijt
als van staal. Sterke spieren en zenuw er
zijn echter een gewoon verschijnsel
onder een politiekorps, maar niet altijd
I gaan sluwheid, geduld en liefde
het beroep daarmee gepaard, en deze
vereeniging van hoedanigheden was
het, welke de politie autoriteiten ertoe
brachten, Poigaet uit het centrum der
stad, waar hij gewone politiefuncties
verrichtte, te verplaatsen naar het
distrikt, waar meer dan elders tegen
de strafwetten gezondigd werd.
Zijn instructies ontvangend, begOD
Poignet met een onderzoek in te stellen
het kantoor der firma, welke
t van de diefstallen te lijden
had. Er lagen daar dozijnen vr
alle grootte in het rond. Vlak
weg lag een vat, open aan
einden. De rechercheur bestudeerde het
uwkeurig. Verscheidene hoepel:
lichtelijk gesprongen, en het trof
Poignet terstond dat, zoo hij zich in dit
vat verborg en de opening weder sloot,
de spleten in het val hem genoeg lucht
zouden toevoeren, om te verhinderen
dat bij stikte, en hem zelfs misschien
staat zouden stellen, de dieven zóó
zien, dat hij ze Eter zou kunnen
herkennen.
Even vóór middernacht deihalve,
gekleed in een oud pakje en met zijn
onafscheidelijken metgezel, een revolver,
n den zijzak van zijn jas, Btapte Poignet
naar het entrepot en kroop in het vat.
Er is niet te veel keuze van houding
ton. Niemand behalve Diogenes
beval ooit een ton a's woning aan, en
Diogenes gaf niets om gemak. Poignet
echter, otschoon een philosoof, dweepte
allerminst met zoo'n nauw verblijf.
Zijn knieën waren tegen zijn kin ge
drukt, en ODgeacht een beginnend ge
voel van kramp, wist hij nog niet wat
gebeuren kon. De dieven bleven mis
schien weg, en dan had hij zich al dien
last bezorgd voor Diets, of wei ze kon
den zijn afwezigheid ontdekken en aan
den haal gaan voordat hij vermocht
zich uit zijn houten gevangenis los te
werken. Het alternatief, dat in den ge-
n mensch zou zijn opgekomen,
ilijk dat ze hem in deze positie,
in het hem onmogelijk zou zijn
zich te verdedigen, konden dooden
daaraan dacht hij allerminst. Poignet
gevoelt een souvereine minachting voor
wat «de gevaarlijke kansen* heet.
Toen hij naar zijn gissing ongeveer
drie kwartier in de ton had doorge
bracht, hoorde Poignet een licht geluid,
en hij wist al gauw dat een paard en
wagen zoo stil mogelijk naderden.
