OE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 15 Mei 1925 - No. 13
Negen en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch oplegging v»n
abonnement moei geschieden voor den «anvatig van een nieuw kwartaal,
Prl|s per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10.
AIsonderl|ke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 31
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAQMIDDAO
ABVBRTFNTlfiN 25 cent per regel. Bllllke tarieven voor handel en
ngverheld b| geregeld adverteeren. Advertentlfn moeten Dinsdag
en Vr|dag vóór t uur worden beaorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Parochiekerk van Onze Lieve Vrouwe van Altijddurendcn Bijstand te Bilthoven.
Architecten I'erm. Kroes en Zoon te Amersfoort,
TWEEDE BLAD
Godsdienst en Kerk
Epistel en Evangelie.
VIJFDE ZONDAG NA PASCHEN.
LES uit den briel van den H. apostel
JacobusI, 2227.
Zeer geliefden 1 Wccst daders van
het Woord en niet slechts hoorders, u
zeiven bedriegend. Want als iemand
hoorder van het woord is en niet dader,
die zal vergeleken worden met eenen
man, die zijn natuurlijk gelaat in eenen
spiegel beschouwtdeze heeft namelijk
zich zeiven beschouwd en is heenge
gaan, en is terstond vergeten hoe hij
was. Maar die aandachtig staart op de
volmaakte Wet der vrijheid en daariD
volhardt, geen vergeetachtig hoorder,
maar dader des weiks geworden zijnde,
hij zal door zijn doen alig zijn. Doch
zoo iemand meent dat hij godsdienstig
is, terwijl hij zijne torg niet in loom
houdt, maar zijn* hart misleidt, diens
godsdienstigheid is ijdel. Zuivere en
onbevlekte godsdienstigheid bij God en
en den Vader is dezeweezen en
weduwen in hunnen diuk bezoeken, en
zich zeiven onbesmet van deze weteld
EVANGELIE
volgens den H. JoannesXVI, 2330
In dien lijd sprak Jesus tot zijne
leeilingcn: Voorwaar, voorwaar, lk zeg
uzoo gij den Vader in mijnen naam
iets zult vragen, Hij zal u geven. Tot
nog toe hebt gij niets in mijnen naam
gevraagd. Vraagt en gij zult veikiijgen,
opdat uwe vreugde volkomen zij.
Ik heb deze dingen in gelijkenissen
tot u gesproken. Het uur komt, dat Ik
niet meer in gelijkenissen tot u spieken,
maar u openlijk van den Vader ver
kondigen zal. Op dien dag zult gij in
mijnen naam bidden; en niet zeg Ik u,
dat Ik den Vader voor u zal vragen;
want de Vader zelf heeft u lief, omdat
gij Mij liefgehad en geloofd hebt, dat
lk van God beD uitgegaan. Ik ben
van den Vader uitgegaan en in de
wereld gekomen wederom verlaat Ik
de wereld en ga lk tot den Vade.-.
Zijne bedingen zeiden t.t Hem: Zie,
nu spreekt Gij openlijk cn zegt geen
gelijkenis I Nu weten wij dat Gij alles
weet en niet noodig hebt dat iemand u
ondervrage. Daarom gelooven wij, dat
Gij van God zijl uitgegaan.
Liturgische Kalender.
Week van 17—24 Mei.
Tot en met Woensdag Prefatie van
l'aschen daarna van Hemelvaart.
ZONDAG 17. 5e Zondag na Paschen,
Tijdeigen, Mis Voccm, 2c geb. H.
Paschalis Bsylon,. Maandag, Dinsdag
en Woensdag Groote Litanie.
MAANDAG 18. H. Vcnamius, 2t
geb. en laatste Evang. uit de Mis
Exaudivit van de Kruisdagen.
DINSDAG 10. H. Petrus Celestinus,
19 Mei, 2e geb. als Maandag, 3e geb.
H. Pudentiana, 19 Mei.
WOENSDAG 20, H. Hernardinus
van S Boa, 20 Mei, 2e geb. en laatste
Evang. uit de Mis Vocum der Vigilii
van Hemelvaart.
DONDERDAG 21. Hemelvaartsdag,
Mis Viri. Gedurende het Octaaf Credi
e"VRIJDAG 22. Van het Octaaf, Mie1
als Donderdag, 2e geb. van de H.
Maagd, Concede, 3e geb. voor de Kerk,
Ecclesiae, of voor den Paus, Deus
ZATERDAG 23. Als gisteren.
De Pyramid* van Jïustcrlitz
dook T. PLUIM.
II.
Het kamp van Zeist zou voortaan
niet meer betrokken worden, want de
oorlog riep de Fransche troepen elders,
doch de piek zou niet geheel verlaien
blijven.
Immers er was reeds een kleine
kolonie van neringdoenden ontst
aangelokt door de Fransche soldaten.
Dit had Maimont, nog vóór hij het
kamp verliet, op het denkbeeld gebracht
een nieuw dorp tc stichten. Reeds iu
April 1805, dus nog vóór de inscheping
naar Engeland, kccht hij hel omliggende
land aan en vestigde er een necrzelting,
die hij onder toezicht stelde van dv
Amsierdamsche stadsregeering. Eerst
noemde hij dil dorpje «Napoleons, maar
na zijn roemrijke overwinning gaf hij
het den naam van Aus/tr/iU, hoewel
len omwonende nog langen lijd van
Maimonlbergen* spraken.
Om dit dorpje nog meer Ie bevolken
koos hij oude cn invaliede infanteristen
uit, die met meisjes uit de omgeving
getrouwd waren bovendien zouden zij
het gedenktecken (de pyramids) be
waken. Voor elk dezer oudgedienden
liet hij een stecoen huisje bouwen. Ier-
wijl zij den beroodigden heidegrond
ter ontginning kregen, evenals de ver-
eischte wcikiuigen en een of meer stuks
undvee. Ook aan niet-militairen werji
dit alles eveneens kosteloos aange
boden, natuurlijk om des te meer be-
oners te trekken.
Zoo ontstond hier va lievenlede het
doipje «Austerlitz», dat, zoo men weet
iets ten Zuiden van den gro.'ten straat
weg ligt.
De naam voor het gederkteeken was
nu ook gevondenPyramid* van
Austerliu, al ligt deze op ongeveer een
hall uur afstand van het dorp.
De Koning van Holland, L-.dew k
Napoleon, die hier In 180O begon te
regeeren, scheen met dit Ausnrlitz in
genomen te zijn; reeds kort na zijn
kroning verhief hij bij afzonderlijk be
sluit (van 11 Dec. 1300) de nieuwe
nederzetting tot stad, terwijl l.jj tut
gouverneur den heer E, de Pineda
aanstelde. Maar na zijn afstand, in 1810,
toen Napoleon ons land bij Frankrijk
inlijfde, werd 't bij de gemeente Zeist
gevoegd; liet was te klein om een eigen
bestuur te kunnen bekostigen.
Nieuwe opbloei scheen te zuilen
komen, toen eenigen lijd later een ge
pensioneert! kapitein van 't Fransche
leger, n.l. F. A. Hubert, er gronden en
woningen aankocht en er voor zich
een huis liet bouwen benevens eenige
arbeiderswoningen. Cm den menscheu
werk te verschaffen en de welvaart van
zijn dorpje te bevorderen, opende hij
er een pollenbakkerij (1828), die helaas f
vier jaar later met veie aibeiderswonin
gen in vlammen opging. Door deze
ramp had hij zijn belangstelling in het
opkomende dorp verloren cn verkocht
hij liet aan denheer J, B. Stoop (1830)
Door den iatcren eigenaar, den liter
A. J. dc Beaufort werd in 1801 in 'i
dorpje Austerlitz een Herv. Keik ge
sticht, Weldra stond Mevrouw De
Bcaufoit-Stoop ook ren terrein vooi
begraafplaats af. Met opzet koos zij
daartoe den gtord, waarin de reed*
genoemde kapitein het stoffelijk over
schot van zijn t chtgenoote had to
aaide besteld. De familie De Beaufort
is nog sterds eigenaar van Austerlitz
en sedett 1876 oek van de tcireiuer
rondom dc Pyramide.
En hor ging bet ru met die Pyrz
mide zelf
Na het vertrek begon de houten naald,
die riet brhoorlijk ordohouden werd
-poedigtc vervallen. Op iast van den Mi
roster van Oorlog werd dan Cok besloten
»de obtliiijue stanr.de op de piramide
iu het Camp van Austcrlitr» te doei
nlbrckcn rn li l houtwerk te verkoopen
(Juli 1808) Wel was hij voornemens
den aarden htuvel te herstellen
voortaan te ondeihcuden en verzocht
daartoe opgave vsn de kosten. Het
antwoord iudde, dat «de reparatie tot
na regenachtig weer diende uitgesteld
te worden, vermits de zooden door de
aanhoudende droogte niet bewerkbaar
zijn. «De kosten van herstel werden op
f 500 begroot, die geheel of gedeeltelijk
in de opbrengst van de afbraak der
houten naald zouden gevonden wotden.
De verkoop van liet getimmerte bracht
evenwel slechts f 225 op.
Zoo bleef alleen de aarden heuvel
over, die evenwei nog altijd tot in
verren omtrek ziel ibaar bleef.
Met de houten naald waren ook de
vier stetnen met de Fransche opschriften
verloren gegaan. Alleen werd in 1892
door Majoor Heldriog te Ameisfooit
een stuk met een pnar woorden terug
gevonden, dat dooi den heer J. B, de
Beaufort aan het Museum «Flehltes
werd afgestaan. Dit gaf aanleiding, dat
men een nader onderzoek omtrent de
Pyramide instelde. De top van den heu
vel bleek van 24 M. hoogte tot 20 M. te
zijn gedaald, terwijl brokstukken van d«
inscnpten-steenen voor alletlei doelein
den in de omgeving in gebtuik waren,
l deksteenen op zuurkoolpotten toe.
In Febr. 1893 liet de heer De Beau-
rt een onderzoek doen naar de looden
bus, die in het binnenste der Pyramide
st rusten. Na heel wat moeite werd
dodelijk gevonden, maar zij bleek
helaas, op twee plaatsen gescheurd.
'Iet binnengedrongen water had den
houd tot een soott pap gemaakt, die
:n on houdbaren stank verspreidde.
De bus hBd de respectabele lengte van
8M. bij een middellijn van 1M.
Enkele kleine stukjes peikament weiden
nog gevonden, waarop soms nog eenige
letters leesbaar waren. Verder vond
neg: een 20 franc-stuk met den
beeldenaar van Napoleon als «premier
consul», benevens een ktuis van 't
Legioen van Eer.
Reeds een paar jaar v oeger had de
Amersfooitsche architect du heer D.
van der Wetf een plan tot heistelling
't geduukleeken ontworpen en toen
door de genoemde vondsten de belang
stelling weer was opgewekt, verklaarde
de heer J. B, de Beaufort zich na in
gewonnen advies van dr. Cuypers, be
reid de restauratie op zich te nemen,
Zoo werd in Apnl 1894 niet het
weik begonnen. De aaiden heuvel werd
bijgeweikt en daarop niet een houten,
r een liatdsteencn zuil geplaatst,
binnen hol en vootslen van een
wenteltrap. Bovenin kwam een luik, dat
gesloten kan worden, vanwaar, en dat
door vl.-r tuilen, een prachtig panorama
te genieten gecll. Eik zijvlak heelt bo
vendien op verschillende hoogten een
kijkgat.
De heuvel is bijna 19 M„ de zuil 14
M. hoogde laatste meet aan den voet
3 M. in het vierkant. Een balustrade
loopt er veiligheidshalve omheen. Daar
de begane grond 5.' M, boven A.P.
ligt, ei heft zich de top dt-r Pyramide
85 M. boven den zeespiegel.
l i 1895 werd aan de vootsijde
den heuvel een ttap van spoorleggers
igebrachl om hel brklimmcn tc ver
gemakkelijken. Want U begiijpt, dat ei
genoeg Iu (hebbers voor .uu'a beklim
ming zijnimmers op zulk een hoogte
ontrolt zich een onbcschr^liijk schoon
vergezicht. Bovendien wuia er nog
gedenksteen geplaatst rechts van de
deur, die toegang tot het binnenste
verleent, met dit opschrift:
DE PYRAMIDE IS OPGERICHT IN 18U4.
DE HOUTEN OBELISK,
IN 1808 REEDS GESLOOPT,
IS IN 1894 DOOR DEZEN STEF.NËN
OBELISK VERVANOEN
Dc eigenaar was tr bescheiden om
er bij te voegen«op laat cn op kosteu
van den heer j. B, de Beaufort.»
Brengen wij aan zijn nagedachtenis
hulde voor de herstelling van dit eigen
aardig monument.
En nu lezer) spring eens op uw fiets
en ga op een mooien dag de Pyramide
eens opzoeken. Het fietspad ove
Leusderheide is alleen reeds zulk
toch'je waard.
Baarn, 1925.
Binnenland
De Geldereche Vallei
De Kamer var Koophandel v
Geldersche Vallei publiceerde haar
jaarverslag, waaraan wij de volgende
plaatselijke mededeelingen ontleener
Amersfoort 34945 Inwoners, 2249
H.A. oppervlakte.
Op een klein deel kleilaag na is de
bodem vrijwel overal zand. De plaats
ligt bijzonder gunstig wat betreft ver
bindingswegen. Men heeft er de spoor
lijnen in de richtingen Amsterdam,
Zwolle, Apeldoorn, Nijmegen en Utrecht
en een tramlijn naar Driebergen enz.
Groote straatwegen gaan in de richtin
gen Utrecht, Amsterdam, Arnhem en
Apeldoorn. Tal van autobusdiensten
verbinden al de omliggende plattelands
plaatsen. Te water ts er het transport
over De Eem, die echter als bevaar
baar water voor eenigssins zwaardere
vrachten veel te wcoschen overlaat, Al
deze vetbiodingen leenen zich ook voor
goederenvervoer.
Door de hooge ligging eo de bosch-
en heidelucht is het klimaat gezond.
Het natuurschoon in de omgeving
der stad trekt veel toeristen, terwijl de
stad ook in haar Toren, haar vele oude
gebouwtjes en geveltjes en torentjes,
haar Koppelpoort en stadswallen, haar
St. Joriskerk met het kunstig oxaal enz.
>or velen een attractie blijkt.
Dc stad is voorzien van gas, electri-
teil en waterleiding. De bestrating is
rer het algemeen voldoende en wordt
steeds verbeterd, wat ook geval is met
straatverlichting cn brandweer, rlolee-
ring erz.
Het karakter der stad zou men kun-
n aanduiden als handelscentrum der
omgeving en als villaplaats. De hoofd-
bronnen van bestaan der bevolking zijn
handel en industrie, deela landbouw en
veeteelt, hoendetfokkeijjen enz., terwijl
de stad een groot aantal ambtenaren
telt door een instituut als het Kijksop-
'oedingsgesticht, het groote garnizoen,
de Spoorwegen enz. Een bepaalde In
dustrie predomineert hier nietmen
heeft ze er in vrij bonte mengeling,
groote en kleine.
De godsdienstige gezindheid der be
volking is in pCt. uitgedrukt ongeveer
aldus: Ned. Herv. 42 pCt.; R. Kaïh
33 pCt.Geref. 7 pCt.Isr. 1 pCt.
overige of geen godsdienst 16 pCt.
De gemeente exploiteert industrie
terreinen.
Behalve het gewoon Lager onderwijs
er ruime studie-gelegenheid.
De stad heeft een tich zeer uitbrei
dende weekmarkt, en verder een kaas
eieren- en botermarkt.
Dc organisatiezin der bevolkingneemt
toe. Het verenigingsleven is groeiende.
Het algemeen welvaartspeil gaat voor
terwijl dz stad gestadig in omvang
toeneemt.
SOEST 11191 Inwoners, 4683 H.A.
oppervlakte.
Naar de bodemsoorten verdeeld treft
eo in deze gemeente aan 482 H.A.
bouwland1502 H.A. grasland309
H.A. bosch364 H.A. struikgewas,
1682 H.A. heide; 02 H.A. duingrond
en 350 H.A. wegen en erven.
Du communicatie wordt onderhouden
langs de verbindingswegenspoorlijn
Amersfoort—Utrecht en Baarr-Utrecht
electr. tiam Amersfoort—Zeist en auto-
busdiensten naar Baarn. Soesteiberg en
Amersfoort (losplaats der Eem), waar
van de meeste ook voor goederenver
voer kunnen dienst doen.
Het klimaat Is droog cn gezond.
Hier en daar trelt men eenig hoogveen
aap. l)e bosauhen en heide en de dui
nen trekken veel toerisme. Andere bij
zondere attracties heell de plaats niet.
dan het paleis van H.M. de Koningin-
Moeder.
De gemeente is voorzien van elee-
triciteit en waterleiding. Dc straatver
lichting en beslratiog zijn voldoende,
terwijl een vrijwillige brandweer goed
functionneert.
De gemeente draagt het specifiek
karakter van vlllaplaats. Men treft nog
eenige landbouw aan, maar industr e
is er niet noemenswaard, om de
plaats een bepaald cachet te geven.
De bevolkings-verhouding is onueveer
1.3 landbouw en winkelstand, 1.6 arbei
ders, 1,2 tonder beroep.
Naar de godsdienstige gezindheid
verdeeld is de bevolkings-verhouding
5.12 Ned. Herv5.12 R. Kaïh. en
2.12 Geref.
De gemeente exploiteert grondbedrijf
met vrg goed resultaat.
Door de onmiddellijke nabijheid van
Baarn, Amersfoort en Hilversum is er
ruime sludie gelegT.hetd op allerlei
terrein.
Het is eigenaardig, dat een zoo
groote en vooruitgaande gemeente als
deze geen markten heeft. Dit Is wel
licht toe te schrijven aan de omstan
digheid, dat de plaats zoo sterk villa
plaats is en aan de nabijheid van groote
andere markten, als bijv. te Amersfoort.
Dr organisatiezin der bevolking t*
goed en toont zich In druk vereni
gingsleven. De gemeente vertoont
sterke groei.
LEUSDEN. 2114 inwoners, 4726
H.A. oppervlakte.
De verdceling van den grond is aldus
bouwland (zand) 352 H.A.grasland
1187 H.A tuingrond 60 H.A.bos-
schen 1957 H.A.dijken 10 H.A.;
heide 923 H.A.moeras -nz. 20 H.A.
ven enz. 139 H.A.
De verbinding met omliggende plaat-
n geschiedt langs den siraatweg en
per autobus waardoor goederenvervoer
beperkt is.
Het klimaat is droog en gezond.
Schilderachtig gelegen landgoederen en
de uit 1100 dateerende toren van Oud-
Leusden blijve-i voor veel toeristen een
groote attractie.
Hier eo daar is de gemeente voorzien
van gas, en electriciieil en waterleiding.
Brandweer en bestrating zijn voldoende,
rioleering i* er niet, verlichting alleen
bij tollen en postkantoor.
De bevolking leeft van landbouw cn
veeteelt en tuinbouw.
Naar godsdienstige gezindheid is de
erdeeling aldus Ned. Herv. oO pCt.
L Kath. 33 pCt.Geref. b pCt.overige
1 pCt.
Er worden landbouw-cursussen ge
geven. Verder is men aangewezen op
Amersfoort, dat zeer nabij is.
Markten worden niet gehouden. Or
ganisatiezin ia er niet.
HOOGLAND 3168 iowonerz 4127
H.A. oppervlakte.
De grond bestaat hier voornamelijk
t zand en veen.
De gemeente wordt doorkiuist door
de spoorlijn en straatweg en autobus-
dierst Amersfoort—Nunspctt. Er komt
allengs meer behoefte aan een goede
losplaats aan dc halte Hooglanderveen.
Het klimaat is vochtig, Er is gern be
paald natuurschoon of attractie, dat
erisme trekt,
De gemceotc is voorzien van electri-
clteit.
De hoofdbronnen van bestaan der
bevolking zijn landbouw en veeteelt.
DcbevolkingisovcrheerschendRoomsch
Katholiek.
Andere studiegclcgenheid dan L. O.
1 niet.
Matkten worden niet gehouden.
De organisaliezin is vrij sterk cn uit
sich in coöperatie.
STOUTENBURG 1057 inwoners,
1403 H.A. oppervlakte.
De grond bestaat hier uit bouwland
1403 H. A.grasland 802 H. A.tuin
grond 10 H.A.bosch 163 H.A.;
dijken 2 H.A.heide 92 H.A., erven
en*. 83 H.A.
Verbinding met andere plaatsen
larg» den straatweg en per autobusdienst.
Het klimant is droog en gesend.
Eenige landgoederen en merkwaardige
historische boomen vormen een attractie.
Dc gemeente is voorzien van elec-
cite t. Bestiatlug en brandweer zijn
voldoende; veilchtlng cn rlolecrtrg
ijn er niet.
Dehoofdbronr.ei van bestaan vormen
landbouw, veeteelt en tulrbmrw. die
95 pCt. dzr bevolking bettrffzn.
Naar de godsdienstige gezindte ver
deeld ia de bevolking voor 85 pCt.
R. Kath.10 pCt. Ncd. Herv. cn 4 pCt.
Gerei.
Naast gewoon L. O worden gegeven
landbouwcurssen. Markten worden niet
gehouden.
Over het algemeen vertoont dc be
volking veel orgaolsatlezin.
