Adviezen voor Geldbelegging S. DUYKER Havik 29 Amersfoort Bel dan op No 42 DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 10 Nov. 1925 No. Negen en Dertigste Jaargang 64 cBONNUMBMBN kunnen elke week in gun, doch oplegging Tin abonnement moet geschieden voor den stnvang van een nieuw kwirtul. Pr|» per drie maanden 11.00. Buiten de gemeente Amersfoort 11.10. Alionderlilke n KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOM1DDAO A9VUKTBNTIÖN 25 cent per regel. Blll<ke tarieTea voor handel en n|verheld b| geregeld adverteeren. AdvertenHIn moeten Dlnedag en Vr|dag vóór uur worden bciorgd. Een bepaalde planti kan niet worden gegarandeerd. Het is moeilijker een mensch, die alleen den schijn der deugd heeft, tot zelfkennis te brengen, dan een groot zondaar. Cegcn vrijdenkerij. De vrif-denkerij is een door en door verkeerd en verderfelijk beginsel, het welk de mensch die er zijn leven naar richt, ongelukkig maakt. Zooals ons begeervermogen van na ture is gericht op het goede, zoo wordt ons deokvermogen bepaald door het ware. En terwijl de wil het recht niet heeft, om het niet-goede te kiezen, mist het verstand het recht, om het niet- aan te hangen. Dit laatste is evenzeer een misbruiken van ons verstand, als het niet-goede doen een misbruik maken is van wilsvrijheid. Eigenlijk is het vrij-denken bovendien een onmogelijkheid. Onze wil kan het niet goede kiezen, zij hel alleen in ver het begeerlijk lijkt, maar wie ïijn verstand geweld wil aandoen, kan onmogelijk het niet-ware, de dwaling, als zoodanig gekend, voor waarheid houden. De ware, de eenige vrjjheid vat verstand is het recht om zich te richten naar de wetten van zijn natuur; het recht om het ware, dat het als zoodanig leerde kennen, aan te hangen. Wij hebben het recht, om alles te houden wat ons waar blijkthet recht, om niets aan te nemen waarvan ons de waarheid niet is gebleken het recht ook, om, waar vrije meeningen tegen elkaar opwegen, te kiezen, welke wij zullen aanhangen. Maar wij hebben niet het recht, de dwaling aan te hangeodit strijdt tcch tegen de natuur zelve van het redelijk Gegeven de onuitdelgbare tegenstel ling tusschen waarheid en dwaling, kan er geen sprake zijn van een absolute vrijhtid van denken, gehouden als om verstand is om binnen de grenzen tc blijven van heigeen als waar werd er kend, hetzij de gekende waarheid var natuurlijke dan wel van bovennatuurlijk* Wanneer b.v. ons verstand langs den weg der redeneering komt tot bet heidei inzicht van Gods bestaan, handelen wij volstrekt onredelijk, en onze menschc- lijke natuur onwaardig, door trots dal verstandelijk inzicht den Schepper tc willen loochenen. Wij zijn dan niet vrij om te denkener bestaat geen God. Komen wij tot de eikenning van die andere waaiheid, dat God Zich aan de meoschen geopenbaard heeft, dan zijn wij wederom niet vrij het tegendeel Zoo verzet zich tegen het vrij der keo de natuur zelve van ons verstand. Zoo leert ons de rede zelve, dat de vrij denker een dwaashoofd is. Wie zegt op godsdienstig gebied te denken, aan te nemen, te gelooven wa' hij wil, verdient niet minder drn spot lach van alle redelijke w zer.s dan wie voor zich de «vrijheid» opvordert, te denken dat een ciikel vierkant ii 5 EEN GEVANGENE De grijsaard begon nu zijn levens geschiedenis te vertellen. Ik ben Faria. Sedert 1811 wordl ik op dit kasteel gevangen gehouden, na eerst drie jaren in de vesting Piéniont te hebben doorgebracht. En waarom houdt men u gevangen? Omdat ik in 1807 reeds hetzelfde plan vormde, dat Napoleon in 1811 wilde ten uitvoer brengen. Al die kleine vorstendommen in Italië zijn een broeinest van tyrannie en ik wilde ze onder één hand brengen. In een laafaard, die een kroon droeg, meende ik een Cesar Borgia te zien. Hij gaf voor, mij te begrijpen, om mij te zekerder te kunnen verraden. De grijsaard boog het hoofd onder hei gewichl van zijn herinneringen. Geeft gij alle hoop om te ontkomen op? vroeg Dantès. „De vlucht schijnt mij iets onmoge lijks, hernam Faria". Besef eens wat ik doorgestaan heb. Vier jaar had ik noodig om die werktuigen te maken en twee jaar heb ik noodig gehad om de steenen door te krassen. Meermalen was ik 's avonds overgelukkig als ik maar een vierde van een duim was gevorderd. Om het puin Ie verbergen, een kubus rond. En nu werpe de »viij denker» niel tegen, dat de erkende waaiheid, in bet bijzonder de bovennatuurlijke, dan eigen lijk onze vrijheid van denken aan banden legt. Want juist het tegendeel is hel geval. Zoo wij niet het recht hebben de dwaling aan te hangen, hebben wij evenmin het recht om haar te verspreiden. Absolute vrijheid van spreken, vaD schrijven, volstrekte vrijheid van druk- pers alle even zoovele «vrijheden» m den modernen tijd zijn daarom den grond beslist te veroordeelen. Wij kunnen natuurlijk dwalen, en anneer wij daarbij te goeder trouw o, zal ons de dwaling niet aange rekend worden, maar objectief genomen hebben wij geen enkel recht om haar 1 te hangen dan wel tc verspreiden daarom druischen de genoemde «vrij heden» lijnrecht in tegen de menrche- lijke rede. Dat vele uitloopers van het liberale stelsel ons Katholieken zijdelings eenig voordeel brachten, zullen wij niet ont kennen en als het waar is, dat abso lute vrijheid van spreken en van druk pers een eisch des tijds heeten mag, dan pleit dit enkel tegen den lijd. Men mag een eisch van bet gezond verstand niet afwijzen, omdat bij in de tijdsomstandigheden van het oogenblik als onverdraagzaamheid klinktdit is hooge mate onredelijk. Daarom is bet te midden va tegenwoordige ideeën-verwarring, hope loos gevolg van de prediking der val sche vrijheid, boven alles redelijk, het Katholieke standpunt met nadruk te bandhaven dat de ware vrijheid verstand bestaat in het recht de waaiheid aan te hangen, de w heid, zooals wij baar, hetzij langs Dat lijken, hetzij langs bovennaluurlijken weg hebben leeren kennen; en dat de or ge- breidelde verspreiding door woord en geschrift van de dwaling een jammer lijk misbruik beteekent van onze vrij heid, dat in het zuivere licht van de O. C. Ureuwentorcn van Amersfoort. Door T. PLUIM. I. Amersfoort mag er roem op dragen, en der schoonste torens van Neder land te bezitten. Men zegt, dat de be kende toren van Rhenen en die van Antwerpen, door denzelfden bouw meester zijn ontworpen, waardoor hun onderlinge gelijkenis zou verklaard wor den. De naam van den kunstenaar is heisas I verloren gegaan, terwijl men evenmin het stichtingsjaar weet. Wel mag worden aangenomen, dat om streeks 1450 met den bouw begonner dal ik uitgroef, moest ik het gewelf onder een trap doorbreken en in de holle daarvan begroef ik het tot er geen plaats meer was voor een handvol. Het voorbeeld van dien grijsaard, die mei zooveel geestkracht aan leven en vrijheid hing, vervulde hem met den moed der vertwijfeling. „Ik heb gevonden, wat gij zocht sprak hij, na eenig stilzwijgen. Gij? vroeg de ander verbaasd, en wat hebt ge dan gevonden? „De gang, dien gij van uw kerker lot hier hebt gegraven loopt in dezelfde richting als die buitenweg. Is dat niet zoo? Faria gaf een toestemmend ant woord. Welnu, laat ons van het mid delpunt van uw gang in een rechten hoek een zijgang aanleggen, dan kun nen wij den buitenweg bereiken en wij zullen den schildwacht als wij dien zien, dooden en ontvluchten. Neen, stil, stil, hernam Faria. Toen ik mij zelve bevrijdde, diende ik God, door een zijner schepselen in vrijheid te stellen, die onschuldig was en geen straf verdiende. Met dit bewustzijn kon ik wel een muur doorgraven, doch met het bloed van een verslagen mede- mensch op mijn geweten, zou ik niet uit deze kerker kunnen gaan. Slank en sierlijk heft hij zich nog altijd omhoog, zoodat men hem nog verre van de Eemstad ontwaart. En wat hel eigenaardige, het kunstrijke van den toren is, de bouwmeester heeft O. L. Vrouwe met het Kind willen voorstellen. Immers tusschen den tweeden en derden omgang heeft de ontwerper met opzet de trap aan de buitenzijde gemesteld, zoodat hierdoor bet Kindeke wordt af gebeeld. Hoor, wat daarom de bekende schrijver Ds. Craanrijk in zijn «Wande lingen door Nederland» van den toren zegt: «Het omwonende volk begroette in het Btatig gevaarte het beeld d:r Ge zegende onder de vrouwen, en vooral als de schemering de vormen wat om. sluierde, als de verre afstand de ëétails in een nevel hulde, dan zag bun oog de^ statige gestalte der gebenedijde Móeder des Heeren mtt Haar Godde lijk Kind op den arm, die beschermend en zegenend te midden van het uitge strekte landschap stond en de geloovigen tot dankbare aanbidding en vertrouwe lijke vereering uitnoodigde.» Men zegt, dat de toren een herinne- ring moest blijven aan hel in Amers foort gevonden miraculeus beeldje van O. L. Vrouwe met het Kindeke Jesus, dat eeuwen lang een dit hte schare van geloovigen trok. Zóó gelukkig is de bouwmeester die voorstelling van het gevonden beeldje geslaagd, dat het uitgebouwde trapiorenije door het volk «Het Kindje» wordt gebeetsn. En wijlen de Eerw. Heer Roctse- laar, die zijn Eemstad zoo liefhad en haar geschiedenis als geen ander kende, schrijft«Niet alleen is er van een misstand in het geheel geen sprake, maar «het Kindjr» is een sieraad te heeten. Statig en slank, edel ea vrij rijst de toren omhoog en wekt de bewondering zoowel dooi de schoonheid van ell der deelen, als door de juistheid dt: afmetingen en de harmonie van he geheel. Op verren afstand zichtbaar, overheerscht bij het geheele Eemdal, en trekt voortdurend de aandacht, als stond hij daar sinds den dag van gisteren en werd hij voor den eersten keer aan schouwd. Reeds meer dan vier eeuwen duurt die bewondering voort en men behoeft geen profeet te zijn om te voorspellen, dat het verre nageslacht aan de Koninginne van Eemlard den cijns zijner hulde eerbiedigzal brengen Volgens de gewone opgaven heef: ten de navolgende hoogten Eerste omloop 31 60 M. Tweede Derde De spits Totaal digen indruk vergeten, dien, veertig jaar geleden, het onvergetelijke panorama op mij maakte, toen ik iu de Mei-maar,d den toren had beklom- en en mijn blikken daar diep beneden wijden boog over Eemland liet wijden, et was, zooals ik reeds zeide in de ei-maand en dan heeft althans toen iedereen op een bepaald uur (ik meen van 4 tot 5) vrijen toegang, Wat, riep Dantis, als u de vrijheid zoo nabij waart, zoudt gij dan terug deinzen voor zulk een beletsel? En gij dan? vroeg Faria, waarom hebt gij niet op den een of anderen avond uw cipier met een poot van uw tafel verslagen zijn klecren aangetrok ken en getracht te ontvluchten. Eenvoudig omdat ik nooit op die gedachte ben gekomen, antwoordde Dantès. Neen, hervatte de man, liet was veel meer, omdat gij een instinctmatigen afkeer van zulk een misdaad had, dat gij er zelfs niet aan gedacht hebt. Intusschen daalde de avond en maakte een einde aan het gesprek van de beide gevangenen. Hij keerde naar zijn cel terug en de opening werd zorgvuldig gesloten. Nauwelijks was echter de cipier vertrokken of Dantès opende den gang weer en kroop naar zijn lotgenoot om te zamen met hem zijn avondbrood te eten. Dag en nacht waren de samenkomsten van de beide gevangenen een bron van de reinste ugde en beider vriendschap nam t den dag in innigheid toe. Vijftien maanden snelden op die wijze om, toen een tjroevig voorval hun eenzaam geluk verstoorde, De arme Italiaan leed aan vallende ziekte en kreeg on- voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 Telefoon no. 304 LIP'S SAFE-INRICHTING. Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den Piano- on Orgelhandel Fluweelen Costumes f 10.w Fantasie Costumes - 9." Dames Vesten - 3.30 Zeer voordeelige prijzen. daar dan tevens de «Mei-klokjes» den bespeeld, ongetwijfeld een c oude, goede gewoonte. Want een heerlijk klokkenspel bezit de toren 33 klokken, groot en klein, en bijna alle door den Amsterdam- schen grootmeester der klokkengieters Franciscus Hemor y gegoten zeer zeker een kostba'ar bezit. (Wordt vervolgd) Amersfoort De gewor.e maandelijksche Gods dienstoefening voor de R. K. Militairen van alle rangen wordt gehouden door den H. E. G. Heer Aalmoezenier Donderdag en Vrijdag a.s. 12 en 13 November, Donderdag half 4 de conferentie. Vrijdag half 8 de H. Mis met algc- meenc H. Communie, Deze H. Mis wordt opgedragen voor de zielerust van Aalmoezenier F. Padberg, Des avonds 7 uur plechtig Lof met opdracht der Dieuwe leden van de Katb. Militairen vereeDiging. Deze plechtigheid die voor ieder toe gankelijk is wordt geleid door den Kolonel-Hoofd-aalmoezenier van Leger en Vloot, Mgr. F. J. H, Evers. Daarna feestavond in de Militairen 'ereeniging. Toen in Deventer de eerste nazorg- dag werd gehouden en daar uit alle deelen van het land de vrouwen en nen te zamen kwamen, wien het lot der T B C.-patiëuten ter harte gaat en die werken in het belang van hen, die hulp noodig hebben, nadat het verwacht een van zijn hevigste aan vallen. Het gevolg was een totale ver lamming aan de rechterzijde van het lichaam. Kort daarop werd hij door een nog sterker aanval gegrepen en toen Dantès in den nacht bij hem kwam om hem door woorden van troost op te beuren, maakte een laatste crisis een einde aan het lijden van dien eens zoo krachtigen grijsaard. Een half, een uur, zelfs nog twee of drie uur bleef Edward bij zijn vriend, lot de aanbrekende dag hem het ge broken oog en de verstijfde handen van het lijk liet aanschouwen. Een huivering overviel hem en hij keerde zijn cel terug. Dien dag luisterde Dantès alles af, wat er in de kerker van zijn verschei den vriend gebeurde. Hij hoorde de cipier om hulp roepen en toen het geluid van heen en weer loopen der cipiers en soldaten ophield, volgde een bezoek van den gouverneur en den geneesheer van de citadel. Beiden vergenoegden zich niet met de gewone symptomen van den dood te consta- teeren, maar zij lieten den doode gloeiend ijzer tegen de voetzolen leggen. Toen deze proef genomen was gingen beiden weg, nadat de gouver neur eerst nog bevel tot begraven Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort, verblijf geëiadigd is, kwam bij Mevrouw Schiedges en den Heer Ad. ter Cock de gedachte op«Wat kunnen we doen om hier in Amersfoort de Nazorg-idee ingang te doen vinder Het initiatief werd genomen tot het houden van eene bespreking over den Nazorg-arbeid. Deze bespreking nu had plaats in de lighallen aan den Utrechtschen weg. Door den Voorzitter van den Raad van Arbeid, den Heer Ad. ter Cock, die deze vergadering presideerde, werd eene inleiding gehouden over «Nazorg.» Gedocumenteerd door de reeds ver schenen lectuur, als brochures en ver slagen van gehouden lezingen, werd kort, doch zoo volledig mogelijk, aan gestipt wat reeds op dit gebied was geschied. Besloten werd een comité voor Na zorg» te stichten. Bestuur Ad. ter Cock, voorzitterMevrouw Schiedges, secretaresse Dr. Adriani Ds. Visserj. v. DoornMevrouw Helderman. De bouw van het nieuwe Missie- i te Soesterberg is in vollen gang gaat zeer voorspoedig. Voor een gedeelte moet die bouw bekostigd wor den uit de opbrengst van een loterij gegeven had, in den nacht tusschen elf en twaalf. De cipier en zijn sup poosten bleven nog een oogenblik en Edward hoorde een eigenaardig geluid als het scheuren van grof linnen. Ver volgens werd het lijk met zwaren slag oo het bed geworpen en in het grove linnen genaaid. Bij de gedachte, dat hij die gevangenis wel op geen andere wijze zou verlaten dan zijn vriend, was hij diep lerneeigeslagen, maar op dit oogenblik zelf voer hem een ontzet tende gedachte door het hoofd en deed zijn adem stokken. Twee of driemaal liep hij in ver twijfeling zijn kerker op en neer en daarop sprak hij met de overtuiging van iemand, die tot een vast besluit is gekomen. Welaan, als alleen de dooden dit verblijf van schrik en jam mer mogen verlaten, dan wil ik de plaats innemen van den doode. De cipier en zijn gezellen waren vertrokken en Dantès kroop in de kerker van zijn vriend. Hel lijk van Faria lag in een zak genaaid op zijn legerstede. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1925 | | pagina 1