R. K. Spaarbank - Amersfoort S. DUYKER Havik 29 Amersfoort Dames- en Kindervesten DE EEMBODE R- K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken tbonn^P ku°"° eU« "d In gua, doch opiegglng van «bonnement moet geschieden voor den ssnvtng van een nleuv kwartaal. *1 B"nden "-OR Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. Afsonderllke nummers 10 et. Dinsdag 17 Nov. 1925 No. 66 Negen en Dertigste Jaargang KANTOOR.' LANOEQRACHT 28, AMERSPOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAQM1DDAQ ADVBRTBNTlfitt 29 cent p«r regel. Blll|ks tarieven voor handel en ngverheld b| geregeld adverteeren. Advert en tlfn moeten Dinsdag en Vr|dag vóór uur worden besorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Wat de mensch durft, dat kan hiiI ook. Wat men niet opgeeft, heeft men I^AISIflAvANVALKEriBURC^S-* niet verloren, 't is beter, dat er vee/1 'e -'iLEVERTRA' mislukt dan dat er niets tot stand komt. Utrkeerdt method*. In ons land heeft de groote pers langen rijd zich zekere reserve weten op te leggen ten aanzien van moord en andere sensatiewekkende processen, een reserve, die men in andere landen, als België en Frankrijk volkomen miste. Sinds echter enkele groote bladen voordeel gezocht hebben in sense wekkende opschriften en uitvoerige slagen van pikante moord- en rnofzaken, zulks in navolging van bu tenlandsche boulevard bladen, is de berichtgeving omtrent belangrijke strafzaken steeds uitgebreider geworden en hebben bijl alle groote kranten het geg-ven slechte voorbeeld gevolgd. Men huivert hetgeen men leest en men krijgt den indruk, alsof moord en doodslag in ons lardtotde alledaagsche gebeurtenissen behcoren. Ongetwijfeld is de criminaliteit toe genomen, maar niet in lóó erge mate. als men, afgaande op den iodruk door het lezen van al die dagblad-verslagen, meenen zou. Er wordt van groote strafzaken in de peis tegenwoordig veel te veel notitie genomen. De sensatielust van het publiek wordt door het uitvoerig mededeelen van allerlei bijzonderheden zooveel mogelijk bevredigd. Toch is de toename der criminaliteit groot genoeg om er ons over Er blijken in de maatschappij tal van menschen rond te loopen, die voor leven en eigendom van anderen vol strekt geen eerbied meer gevoelen. Moordenaars van den tegcnwoordigeo tijd lijken heelemaal niet op de boos doeners uit oude romans, die na hun misdaad door wroeging vervolgd wer den en nergens meer rust konden vinden. O, neen, vlak voor dat ze levenslaog tegen zich hooreo eischen staan ze oog te lachen om de een of anriere ge tuigenverklaring, die ze grappig vinden en men weet van ze te vertollen, dat ze in het Huis van Bewar.og tot de meest opgeruimde logé's behoorden. Hel strengste politie-toezicht zal niet baten, wanneer de straffen niet zoodanig zijn, dat ze werkelijk afschrikken. Nu valt het Op, hoe genad'g moordenaars er tegenwoordig bij de rechtbaok af komen. Uit alles haalt men verzachtende omstandigheden drift of dronkenschap is een gangbaar excuus en 1 h 2 jaar gevangenisstraf voor een doodsla g is vrij normaal. Zulke rechtspleging boezemt geen eerbied voor het leven in. Levenslang werd gedischt tegen den man in Amsterdam, die eerst zijn vrouw worgde, toen, met zijn kinderen bij zich, de café's afliep en dronken naar het bureau geleid werd, thuisgekomen een der kinderen worgde en den volgenden dag ook zijn tweede kind om het leven bracht. De rechtbaok ging niet met den eisch van den Officier mee en veroordeelde den man tot 12 jaar, omdat zoo motiveerde de rechtbank het vonnis zij niet den indruk ontvangen had, dat beklaagde een diep verdorven mensch was. Moet men uit zulk vonnis niet de conclusie trekken, dat men tegenwoor dig heel wat doen kan, voor men het daaibij i erg viodt De berechting zelve afschnkwekkeud meer. Moordenaais worden met onder scheiding behandeld en toegesproken voor en na heet bet »u«. De groote pers vcihaalt niet in kolommen maai in volle pagina's van het misdadig ge beuren. Getuigen en verdedigers vertellen meer kwaad van dt(n) verslagene dan van den dader, voor wicn velerlei cuses worden aangevoerd. Op beluste lezers verslinden kolommen diuks in de avond- en ochtendbladen en de strijd tusschen den Officier justitie en de verdediging wordt meer belangstelling gevolgd dan menige i uilige verhandeling. De moord is op den achtergrond geraakt en het gaat er nog slechts om wie het winnen zal». Op de foto-pagina's van de kranten ziet men de beklaagde: 'n Interes; kerel, vinden de lezers, zoo'n individu dan. Justitie en pers zijn ten deze op den verkeerden weg. Wil men de toenemen de criminaliteit beteugelen, dan zal men o.m. ook de rechtspleging van het romaneske moeten ontdoen. Geen ver tooningen in de rechtzaal, geen demon straties met doodkisten, doorschoten deuren, raamgordijnen e.a., een ri vaardige maar geen overgevcelige be handeling van de aang< klaagden, streng vonnis voor hen, die zich het leven van andeen vergrepen. De pers matige zich en lteere terug tot het inachtnemen van de reserve, die zij zich vroeger oplegde. Het moge al voordeelig zijn om aan de sensatie- lust van het publiek te voldoen, ren blad, da( zich zelf respecteert, mag z$o werk niet al'één uit dat oogpunt bezien. Zooals thans de verslagen van rechts zittingen vaak gegeven worden, maakt men boosdoeners tol helden van graag gelezen interessante romans, wekt men allerminst weerzin van de misdaad, kweekt men geen eerbied voor het Oude straffen in Amersfoort. Door T. PLUIM. I. De stad Amersfoort bezit in haar Archief een geschreven wetboek, dat omstreeks 500 jaar oud is. De Eerw. heer Archivaris Rootselaar zegt in zijn bekend werk .Amersfoort, terecht daarvan.Op de belangrijkheid van zulk eeo Document, niet alleen voor de geschiedenis der zeden, gebruiken en rechtstoestanden van geheil Neder land, maar vooral voor de geschiedenis van Amersfoort in het bijzonder, be hoeven wij niet te wijzen. Ons is niet bekend, dat van eenige stad in ons ■aderland zulk een volledig Wetboek is geschreveo.x Die geschreven wetten zijn zoo e reeds zeiden omstreeks 5 eeuwen ld, maar we kunnen veilig aannemen, tt ze toen al langen tijd i-j gebruik aren. Zij geven dus een aardig kijkje 't leven van 't oudste Amersfoort. Ik zal enkele van de meer dan 309 artikelen hier iBten volgen, en wel in onze hedendaagsche taal, want dat oud- Nederlandsch is moeilijk te verstaan, bijv. ymandt die de anden scelt dytff of diefegge valscher c-ff verrader, Roeuer iff moirdener cff menedich de verbuert 1 B gl. totter statz behoef.. Ter zake dus. 1. Iemand, die een ander uitscheldt ior dief, dievegge, valschaard, ver rader, roover, moordenaar, meineedige net dergelijke woorden, welke iemands eer aantasten, die verbeurt Beieische gulden ten voordeele der stad (d.i. 14'/a stuiver.) 2. Een verkoopster, die dagelijks op maikt staat, een dieostmaagd of eeo brouwmeester.(Amersfoort was beroemd om zijn brouwerijen, en cok de vrouwen helpen in dat bedrijf), indien zulke wen kwaadspreken van een gcede w, 't zij achter haar rug, hetzij in haar tegenwoordigheid, die zal den dragen. (In dien tijd bestond er de vrouwen een straf, waarbij zij haar schande een steen door de stad moesten dragen.) En als zij den steen niet wilden disgen, zt-'ir.ihsai onder 't luiden der klok de stad voor maar den lang uitleiden en als zij dien lijd weer terugkomt, zal z$ toch den steen moeten dragen. (Mij dunkt, die babbelachtige vrouwtjes kregen een welveidiende straf). 3. Iemand van de Raadsleden, die in de raadsvergadering eeo ander uit scheldt, zal daarvoor 5 pond (5 gld verbeuren. Evenzoo als iemand der gezetenen op het Raadhuis wordi ontboden en scheldwoorden werpt op iemand van den Raad of op een der ingezetenen, die zal eveneens 5 pond verbeuren, 4. Wie tegen een onzer buigers mes trekt of hem met verboden wapenen dieigt, die verbeurt 5 pond, 5. Iemand, die in «kwaden moedei de kleedcren van een onzer burgers scheurt, welke hij aan heeft, verbeurt drie pond. 6. Iemand, die in boozen moede onzer burgers slaat of stoot rnet verboden wapen, róó, dat de geslagene nergens bloedt of blauw wordt, die zal 5 pocd verbeuren, maar als de ge slageoe wel ergeos blauwe plekken krijgt, dan zal de misdadiger tien pond 7. Als iemand een onzer burgers de vuist een bloedwonde slaat, die zal vijf pond verbeuren maar doet bij dii met een vei boden wapen, 'dan zal hij 10 pond betalen. 8. Iemand, die een andet water, bier, wijn of andere drark in bet aangezicht werpt, verbeurt 5000 s'eenen (voor den stadsmuur 9. Iemand, die bij een ander het huis binnerdringt verbeurt 25 000 steenen en hij zal een jaar lang u' stad gebannen zijn. 10. Wie een hi van den Raad of n stsdsdienaar, die door den Raad ergens heen wordt gezonden, slaat, zoodat de mishandelde eeo bloedwonde of ergens blauwe plekken krijgt, die zal zijn leven verbeuren en wie zulk een Raadslid of dienaar met woorden of werken misdoet, zal 20.000 steenen verbruien. i Wordt vervolgd Binnenland Da politieks toestand. De Koningin heeft den in den Ministerraad ontvangen, die, ofschoon er in constitutioneel parit mec- tairen zin eigenlijk tusschen Kabinet en Kamer geen corflici bestaat, niettemin aaoleidirg vao de ontslag-aanvrage vier tot de R. K. Staatspartij be- hoorende Ministers en de daarmede samenhangende politieke mogelijkheden, de portefeuilles der overige leden het Kabinet ter beschikking van H. M. de Koningin gesteld heeft. De Koningin helft een en ander rerweging genomen en inmiddels zoowel eerstgenoemde bewindslieden ils de andere ministers verzocht, zich net de behandeling en afdoening zoo mogelijk, der loopende zaken te willen blijven belasten. Het Gezantschap bij den Paus De Paus behoort., zeide Minister Cort van der Linden in 1915 «tot de groote machten, al is bij dan ook geen wereldlijk souveiein.. En in ver band hiermee deed hij toen met nadruk uitkomen, dat de zending van eeo ge zant enkel ten doel had de belangen het land te dienen. .Ook indien geen enkel katholiek hier in bet land- vezig was., sprak de Minister, .dan oog hei belang, dat wij hebben, in aanraking met den Paus te komen, precies helzelfde zijn». Op dien grond pleitte de liberale premier Cort van der Linden in 1915 het zenden van een gezant naar Rome. Waterschap Eemnes. In verband met het door Ged. Staten ■geldig verklaren der gehouden stem ming, voor het opmaken van een aan bevelingslijst voor de benoeming van O heemr-ad, is thans door het bestuur >n het Waterschap Eemnes een euwe stemming uitgeschreven. Deze wordt gehouden op Dinsdag 1 Dec. des voormiddags van 9 12 uur, ten gemeentehuize van Eemnes. Waarschuwing. •De Tijd. wil de vraag onbesproken laten, of wij niet tegen de voorzichtig heid handelden door het zee bouwen een Kabinet zonder de zekerheid, onze coalitiegenooten met ons t óór het gezantschap zouden stemmen, al in dat geval wellicht niet hetkabinet- Colijn zijn opgetreden. Maar zeker is nog niet voldoende ider ons het bi wustzijn doorgedrongen, dat wij een minderheid vormen in het land en naar dit feit ook op politiek gebied onze gedragingen hebban in te richten. Het zwaaien met de roomsche stroef, door propag ndisten op braveerei.de meetings moest evenseer vermeden als het omedelijk kankeren b.v. door »D« Morgen. tegen de antirevo lutionairen, die ten slofte onze meest br- trouwbare coalitiegenoote- blijken te zijn. Eu al mag bet waar wezen, dat de leden der S. D. A. P. in elk geval tegen het gezantschap zoudeo hebben onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uu en VRIJDAGS van 10 tot 11 uu Dadelijk ingaande rente 3*/,o pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den Piano- en Orgelhandel Wollen Buitengewone mooie keuze Zeer voordeellge prijzen gestemd, nu tegen de samen wei king der christelijke partijen storm moest worden geloopen, het blijft afkeurens waardig hen ODDOodig te prikkelen, zoodat de heer Vliegen in zijn ver klaring tegen het gezantschap kon motivceren «Tijdens de verkiezing! zijn er van onze katholieke collega geweest, die o.a. hebben gezegd: wij willen zaken, waar wij overigens als Katholiek veel piijs op stellen, niet uit de handen van socialisten aannemi Dit is gebeurd door mr. Bomans Maastricht, toen hij sprak over het processie vei bod en over ah. 123 bet Indische Regeringsreglement.i Alleen dieper zelfinkeer, ernstiger be sef van onze werkelijke positie in Pet land en toogvaste voorzichtigheid zon der oppervlakkige bravades kan ons van gebreken vrijmaken, die aan onze leiding niets dan ongelegenheden en aan onze partij niets daD schade toe brengen. Gefgpt. We hebben in Utrecht, de vierde stad van het Rijk, Datuurlijk een zeer bekwaam gemeentebestuur met een bekwamen stadsbouwmeester. Er is ook :en actief bestuur van eeu Volksbond- .fdeeling. Deze afdeeling exploiteerde sedert jaren met goed succes een alcoholvrij paviljon in het Wilhelmina- paik en droeg een deel van de winst an de eigenaresse, de gemeeDte af. Zooals alles moest dit ook verbouwd, ergroot en verfraaid worden. Daarna ging de exploitatie nog beter, terwijl het alcoholvrij bleef. Maar natuurlijk n er meoschen, die het, betreurden, ze er geen bier kooden krijgen. De Volksbond is. zooals we bij gelegen heid van zijn 50-jarig bestaan reeds opmerkten, verstard en ziet niet, dat bier en wijn thans een veel grooter gevaar vormen dan 10, 20, 30 jaar geleden en relatief de steike drank op den achtergrond treedt. Zoo kwam het orgelukkige idee om in het nieuwe paviljoen ook bier en wijn te verkoopen. We vermoeden, dat dit idee reeds ge- koesteid werd toen tot de verbouwing besloten werd, B. en W., die anders wel op hunne wijze en met hunne mid delen het alcoholisme bestrijden, wareD helaas bet denkbeeld ook welwillend gezind, misschien omda: ze nog grooter winstaandeel verwachtten, eu dienden iet zake een voorstel bij den Raad in. Natuurlijk protesteerden de geheelont houders, maar verder reikte bun macht niet. Intu8sch«n is de zaak gered door fout van den bouwmeester 1 Bij Kon. Besluit zijn de eischen vastgesteld, waaraan vergun- niogslokalen en verlofslokalen voor biei en wiju moeten voldoen. Vlak voor de raadzitting bleek nu het paviljoen daar aan niet te voldoer, de hoogte was mioder dan '/ioo 2'/z centimeter te klein I Dat had de bouwmeester Diet voorzien, dat had de Volksbond niet voorzien en dat hadden aanvankelijk B. en W. niet voorzien. En zoo bleven de stad Utrecht de Volksbond bespaard voor een sluit, dat in onzen tijd zeker niet hun eer zou hebben gestrekt. BI. V. M Roomschs Blijdschap. Te Rotterdam wilde men St. Canjsius ter eere feesten en jubelen. Maar men verstaat bet blijkbaar niet meer, zoo iels op passende wl)ze te doen. Te feesten zooals bet Katholieken betaamt. Want in het verslag der feesten, op genomen in De Tijd, moesten we o.m. lezen «We vragen ons af of de ontzaglijk groote kosten aan onze feesten ver bonden, naar verluidt luoprn deze ver naar de f 10 000 op deze wijze een loooende bestemming hebben gekreger? »De apologetische vereenigiog «Petrus Canisius. had met zoo'n bedrag zeer zeker vruchtbaarder werk verricht en ten slotteden heeren geestelijken, wieo door hun bisschop het bezoek aan dezen avond was verbodeD, heb ben zich daardoor de ergernis bespaard, welke sommige der dames door haar kleeding op een zoo bij uitstek godsdienstige plechtigheid hebben ge geven.» Tegeastrijdlg. Toen de Olympiade-subsidie werd afgestemd, schreeuwde geheel de link- sche partij in de Kamer, moord en brand over de wgze, waarop we ons tegen- >er het buitenland blameerden. Maar nu men zich door een drijverij in enkele menschen, en door politieke hakzetterij hebt laten verleiden tot een daad, die de diplomatieke belangen van ons land in het buitenland onmid dellijk schade doet, nu voelt niemand ter linkerzijde blijkbaar eenige vrees, of we ons daarmee misschien niet op veel openlijker wijze voor bet buiten land belachelijk hebben gemaakt. Ook de vrees voor het prestige tegen over bet buitenland is al afhankelijk politieke berekening en succes- jageifj. "at te denken van lieflijke betuigingen welwillende steun, aan de regeering :os den Vrijheidsbond toegezegd, den dag vóórdal men datzelfde ministerie ten val poogt te brengen? Samenwerken. De Katholieken waren steeds bereid, n met hun beide Prctestantsche bond- genooten saam te werken. Veel ge- 'oeligheid hebben wij bij beu ontzien, neer zelfs dan velen katholieken kiezers lar.genaam was. Maar wat men nooit ran hen kon vergen, was dat zij zich 'ooranti-papistisch get el zouden buigen. Daarom speelden de Christelijk Histon- schen iu verkiezingsdagen met vuur, tij in plaats van, gelijk de Anti revolutionairen, tegen het anti-papiBme vierkant front te maken, uit vrees voor verlies, in hops op winst, hel specu- leei en op anti-papisme niet versmaadden. Daardoor kwam die Pattij in een sfeer, waarin het baar op den duur moeilijk moest worden, om met de Katholieken saam te werken. Provinciale Staten Door den voorzitter van het Centraal Stembuteau is wegens hel niet aan nemen van zijn benoeming duor H. Haring (vacature v. d. Wesieringh) be noemd veiklaard tot lid van de Prov. Staten van Utrecht J. Dijkxhoorn te Baaro.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1925 | | pagina 1