R. K. Spaarbank - Amersfoort DUYKER Havik 29 Amersfoort Kantoorboekhandel h.ELZENAAR Bel dan op No 42 DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 20 April 1926 Veertigste Jaargang No. 6 abonnementen kunnen elke week In gun, doch opzegging Tin lbonnement moet geschieden voor den tanvang vin een nieuw kwartiil. Pr|» per drie miinden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10. AtsonderlUe nummers 10 et. KANTOOR: LANQEORACHT 28, AMER8POORT. TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG «•THTMTll* 29 e olvertMld b« geregeld m en Vr«dag vóór uur niet worden getirudeenL Geen kool Is zoo gloeiend, of ze dooft uit, zoodra ze met water begoten wordt, en geen mensch zoo deugdzaam, of hij kan bedorven worden, als hij zich bij slechte menschen aansluit. De sociale organisaties en de politiek. In 1917 heelt het Doori, Episcopaat beslist, dat hel voorxeker wenscheiyk is, dat de R K. Standsorganisaties haar leden ook op politiek terrein ontwikke ling bijbrengen en hen aansporen als lid tot de R. K. Kiesvereenigingtoe te treden, ten einde aldaar hunne politieke belangen te behartigen, doch dat die organisaties als zoodanig, of hunne besturen, niet met de besturen der Kath. Kiesvereenigingen in overleg mogen treden, om in of door de kiesver eenigingen hunne Standsbelangen te doen behartigen en dat zij het stelten van candidaten aan de R. K. Kiesver eenigingen hebben over te laten. In 1918 werd het volgende besluit uitgevaardigd. »De Aartsbisschop en de Bisschoppen van Nederland, brengen by deze ter kennis van alle Katholieke Sociale Organisaties, dat het over eenkomstig het meermalen uitgediukt verlangen des Pausen hun ernstige en uitdrukkelijke wensch is, dat de sociale organisaties in het algemeen de zuiver politieke actie steeds zullen houden buiten hunne sociale werk zaamheid. In het bijzonder zullen zij zorg dragen, dat in en door de sociale organisaties nimmer over te stellen candidaten voor de vertegenwoordigende lichamen worde beraadslaagd, noch in welk ver wijderd verband ook op candidaat- stellingen of op het verkiezen van be paalde candidaten eenige invloed worde uitgeoefend dat in de Katholieke Kies vereenigingen de leden der sociale organisaties zich niet gedragen als leden der organisaties, maar als Katholieke Staatsburgers, met allen medewerkend tot bereiking van het doel, dat de kies vereenigingen zich hebben gesteld dat de leiders der sociale organisaties aldaar er niet naar streven op welke wij: en met welke middelen dan ook - zelf z.g. Standscandidaten te stellen, noch zullen eischen dat door anderen bij het stellen van candidaten met ledental der sociale organisaties worde rekening gehouden, maar, onder de leiding der politieke besturen, zullen medewerkeo, die personen te brengen in dc vertegenwoordigende lichamen welke ongeacht tot welken stand zij behooren den meesteo waarborg bieden, de door de Katbollekeo aldaar te vervullen taak te zullen volbrengen. het is gebleken, dat voor laatstge noemde toen propaganda werd gemaakt onder de Katholieke van Nederland. Hiertegen hebben de Bisschoppen in Nederland reeds in 1906 gemeend openlijk te moeten optreden met de verklaring, dat het hun ernstig en uit drukkelijk verlangen ia, de hun onder- hoorige Katholieken te vereenigen en vereenigd te houden in katholieke organisation omdat van den eenen Want alleen In deze de katholieke be ginselen tot hun volle recht kunnen komen en van den anderen kant eene samenwerking met andere vereenigingen voor bepaalde, wenschelijk geachte doeleinden, in zoover de katholieke be ginselen die toelaten, noch onmogelijk gemaakt, noch bemoeilijkt wordt. Het is en blijft de ernBtige en uit drukkelijke wensch der Hoogwaardige Bisschoppen, dat de hun onderhoorige Katholieken zich vereenigen en ver eenigd bijven in katholieke organisatiCn. Deze moeten het spreekt vanzelf niet slechts vereenigingen van Katho lieken, maar inderdaad Katholieke ver eenigingen zijn, waarin de Katholieke beginselen tot hun volle recht komen. Wat ook het naaste doel dier ver eenigingen moge zijn, het voornaamste :n hoogste doel, zoo van de vereeniging ils van den enkelen mensch, is de dienst van God. Bij herderlijk schrjven van 10 Dec. 1918, zeide Mgr. de Aartsbisschop »Gj moet U aansluiten bij de Katho lieke Bonden en Vereenigingen en ijverige leden dezer Organisaties zijn, Blijft gij alleen staan, dan wordt de strijd voor U moeilijk. Sluit gij U vast aan elkander onder de banier van Uwen Heer en Koning Jezus Christus, dar zult Gij de overwinning behalen met Hem, die door Zijn Goddelijke kracht de wereld heeft overwonnen. Strijdend met Hem en voor Hem, zult gij dan ook eens mogen staan aan Zijne zijde, wanneer Hij zal komeo, om Zijne vrienden te beloonen en om Zgi 'janden te oordeelen.s Waarom Katboiisk vereenigd Meermalen werd voorheen éi i katholieke b'mlen én in brochur. geschreven over de vraag of bet al of niet ook voor Nederland weuscheljk zou zijn niet Katholieke maar christe lijke vakvereenigingen op te richten, reiip. de bestaande katholieke ver eenigingen in christeljke te hervormen, VERSTOOTEN. Weer verloor de jonge man spel op spel, zonder Ie bemerken, dat de oogen van den ander telkens en telkens weer onderzoekend op hem rustten. Nadat er een uur ongeveer gespeeld was, rekenden de beide mannen af. Johan nam een bankbiljet uit zijn portefeuille en legde het op tafel. De vreemde hield het legen het licht, onderzocht het nauwkeurig en keek onderwijl zijn medespeler doordringend aan, Johan werd vuurrood: hij wilde spreken, maar de woorden bleven hem in de keel steken. Zijn geheele houding sprak van schuld. De ander stond op, hiel het bankbiljet omhoog en sprak met iuide stem: „Gij zijt betrapt, gij zijt een valsche munter I" Alle gasten in geheel de zaal spron gen op en snelden toe. Johan wilde in verwarring zijn hoed grijpen en zich uit de voeten maken, toen van een der andere tafeltjes een man op hem toe trad met de woorden: „Qij zijt mijn arrestant. Sinds een week volgt de politie uw spoor." Eenige oogenblikken later werd de jonkman, onder het hoongelach en de bespotting der menigte, zwaar geboeid naar de gevangenis gevoerd. Reeds Binnenland De Katholieke Staatspartij. Ia de hoofdstad des lands hebben oud minister mr. P. J. M. Aalberse eo prof. Veraart de positie der Katholieke Staatspartij besproken. Mr. Aalberse begon met te zeggen, dat wij op het oogenblik het abnormale iscbijnsel zien, dat er in de Tweede Eerste Kamer een Christelijke meer derheid, maar dat er geeu Christelijk be- Hoe zijn we in dezen abnormalen toestand geraakt? Ia den zomer van 1925 trad als resultaat der verkiezingen het kabinet- Colijo, een rechlsche regeering, op, waarin 4 Katholieke ministers zitting hadden. Enkele maanden daarna kwam reeds de kink ia den kabel. Deu llden November nam de Kamer een a dement aan strekkende tot opheffing in het Gezantschap bij den H. Stoel. Spr. herinnerde dan aan de bekende verklaring van Mgr. Nolens, w Ike t overduidelijke waarschuwing inhield. Spr. voor zich is heilig overtuigd, bij het eerste verhoor bekende Johan alles en een uur later was de politie al ijverig in de weer om de beide on bekenden op te sporen. Aanvankelijk echter bleven alle pogingen tevergeefs. Dc valsche munters hadden de arres tatie van hun handlanger spoedig ge noeg vernomen om zich als eenvoudige handwerkslieden Ie vermommen en hun onwaardig handwerk In den steek te laten. Maar Johan had meegedeeld, dat die twee mannen vroeger arbeiders geweest en ontslagen waren. Daardoor kwam de politie er toe, in alle fabrie ken dc lijsten van de pas aangekomen werklieden op te vragen en nu waren de beide vogels spoedig op een papier fabriek in een der buitenwijken ge vonden. Terwijl Johan daar zoo eenzaam in zijn cel zat met de waterkruik naast zich, dacht hij in bitter zelfverwijt aan zijn geboortedorp. Zijn vader en Broni hadden toch gelijk gehad toen ze zei den: „Het zal je nog tot den onder gang brengen". Dat zelfverwijt werd hem ten zegen. Wan! wat de smeekingen eener lief hebbende moeder en zuster niet ver- moogd hadden, dat bewerkte onder Gods genade de eenzaamheid en de smart der gevangeniscel. Johan luis katholiek volk er niets van zou hebben begrepen, indien de katholieke Kamerfractie zich rustig zou hebben neergelegd bij het gevallen votum. Verder mag men de vraag stellen na deze verklaring de mogelijkheid niet geschapen was, om de stemming een ander resultaat te doen hebben, dan zij heeft gehad. Men mag toch vragen of deChrist.- Hist., de gevolgen van de aanneming bet amendement kennende, niet verstandig gebruik behoorden te maken van de vrijheid, dlejxlj zich In Juni hadden voorbehouden. Het argument van gewetensbezwaren kunnen wij niet accepteeren, omdat men in 1915 onder bet kabinet Cort. v. d. Linden, niet met dat gewetens bezwaar voor den dag kwam. Het argument, dat het Gezantschap toen maar tijdelijk was, ia geen argument. De onaanvaardbare (voor een Protes tant) erkenning van den Paus als hoofd der Christenheid gold in 1915 ook. Trouwens, de Antl-Revolutionnalren, die toch zeker geloovig protestant zijn, maakten nooit bezwaar. Het bewijs, dat het gewetensbezwaar geen bezwaar is, leverde dr. De Visser, op de ver gadering der Christ.-Hist. Unie door te ontkennen, dat er een gewetensbezwaar of zelfs maar een principieel bezwaar het spel was. Waaraan ontleeoden de Katholieken het recht, dit geval zoo hoog op :men? Spr. antwoordt wanneer het was f. gaan over de vraag om de instelling n een Gezantschap bij den H. Stoel de Cbrist.-Hist. hadden dit onmoge lijk gemaakt, dan hadden wij ons daarbij dienen neer te leggen. Maar nu gold het een bestaande toestand. Godsdienstige belangen ot kerkelijke stonden by ons niet op het spel. Daar voor hebben wy andere verbindingen. Het ging om 't landsbelang. Waar de intrekking van het gezant schap dus geschiedde op anti-papisti- sche gronden, was dit een beleediglng >or de Katholieke Nederlanders en >or den Paus. Theoretisch kan men zich een samen gaan met de S. D. A. P. denken, in bepaalde vraagstukken. Maar de heer Albarda heeft op bet Paaschcongres der S. D. A. P. van een blijvend aamen gaan gezegd, geen heil te verwachten. Vroeger heeft spreker wel eens ge dacht aan den mogelijkheid van samen gaan van Anti Rev„ Vrijz.-Dem. en Katholieken. Maar waar de tweede partij tegenwoordig een draaitol plaats van een staatsman aan het roer heeft, stelt spr. er thans geen prijs meer op. Ook van samengaan met den Vrijheidsbond zou niets komen, omdat katholieken evenmin zich met socialis tische als met liberale ideeSn kunnen vereenigen. Spr. brengt hulde aan de houding der Anti-Revolutlonnairen, die den moed hunner overtuiging hebben getoond. Wat nu het herstel der samenwerking betreft, maakt spr. oaderscheld tus- schen den grondslag der samenwerking de samenwerking zelf. De grondslag de gedachte van Kuyper, Savornin Lohmann eo Schaepman, dat ons volk geregeerd moet worden volgens de Chrlstclgke beginselen. Deze is bewaard. De mogelijkheid daartoe moet echter worden geschapeo. Herstel der samenwerking moet niet 'orden geforceerd, het moet weer lang- am groeien. Tenslotte wees spr. op het groote belang om In deze dagen de eenheid Ie bewaren, hetgeen by de katholieken, ééa in het H. Geloof, niet moeilijk kan zijn. Doordat de Katholieke Patty, met de Antl-Rev.de eenige is, die alle groe pen der bevolking omvat, kan zij aan het geheele volk ook het meeste goed terde weer naar de stem van zijn ge weten en vroeg om te biechten. En toen hij zich weer met zijn God verzoend had, aanvaardde hij zijn ver blijf in de gevangenis als boete voor zijn misdaad en opstand tegen het vaderlijk gezag, en luisterde in volko men zielevrede naar de woorden des biechtvaders, die hem ook wat de uit spraak der rechtbank betrof, wist te troosten en moed in te spreken. In zijn geboortedorp was intusschen de tijding van zijn misdrijf en ongeluk al spoedig doorgedrongen. En bijna uitdagend had de vader op het gemeentehuis gezegd: „Schrijfaan de rechters, dat hij mijn zoon niet meer is. Ik heb hem onterfd en verstootcn en wensch, dat al de gestrengheid der wet op hem neerkome." De oude man ging naar huis en het was bijna mef een rilling van vreugde, dat de trotsche boer dacht: .Ik heb toch gelijk gehad. Nu heeft hij zijn verdiende loon!" En toch moest hij, bijna thuis geko men, zich aan een boom vasthouden om niet ineen te zinken. Want midden in de zegepraal van zijn hoogmoed was als een bliksemstraal de gedachte in zijn geest opgekomen: „Door uw onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in net R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANÓEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSD AO AVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur Dadelijk Ingaande rente 3'/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Prof. Veraart besprak de reorganisatie der Katholieke Staatsparty. De voorstelling wij »yn Roomsch eo daarom lid van de R. K. Staatspartij, is In het rapport der Reorganizatie- commlssic niet terug te vinden en de aodere voorstelling ten eenmale in strijd met de historie, dat onze party geeo speciaal staalkundig karakter kan heb ben. ia er eveomin In neergelegd. Het rapport vat de eenheid aldus op De Katholieken van Nederland moesten op goed gefundeerde historische gron den gaan vormen een staatkundige een- beid eo in de toekomst moeten *y deze behouden. Spr. zet uitvoerig uiteen, xooali in 't rapport in 't kort geschiedde, welke doelmatlgheidzgronden er voor de katholieken waren, om zich tot 'n staalkundige eenheid tarnen te Tweëerlei goed zal in de toekomst de eenheid in onze Pariy helpen bewaren. Vooreerst omdat de mogeiykheid is geschapen alle groote vraagstukken van politiekcn en socialen aard te onder zoeken en met elkander te behandelen, terwijl er uitzicht it geopend om een beslissing te nemen op redehjke gron den, d.i. zoodanig dat de meerderheid nooit dat kan verwezenlijken, wat voor de minderheid onaanneembaar is. Fout i« het, bet voor te stellen of het rapport zou beslist hebben over de reorganisatie van het verkiezingsappa raat. Hieromtrent zal een tweede com missie zicb nog beraden. De Partyraad wordt het vertegenwoor digende lichaam der R. K. Staatsparty. De inschakeling van sociale organisaties in de beslissingen van een politieke instelling als de Partijraad is, moest naar spr.'a meening worden onmogeiyk gemaakt. Het is 'n feit, dat de meerderheid der politieke vraagstukken niets te ken heeft met de sociale organisaties. Problemen aan het departement van Justitie, van Koloniaal beleid van landa- detenslc e.a., hebben in het algemeen 'els gemeen met orae sociale organi ses. Het Is dan ook onjuist, dat deze pro blemen van bijzonder belang zyn voor middenstanders, landbouwers of andere sociale groepeeringen. De politieke moeilijkheden van de Katholieke Party In Belg komen ook grootendeels uit de iomengiog der sociale ganisaties. Toch heeft men gemeend de schillende sociale groepeeringen licht te doen geven over bepaalde vraag stukken. Zoo wendde men zich dan tol fficieren, artsen, tot vertegenwoordigers 'an gewyde en ongewyde wetenschap. Alvorens u beslist bij het koopen van een Instrument is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den Piano- on Orgelhandel Vraagstukken van handel et kunnen het beste worden bekeken door de leden van de Kamers van Koop handelvoorlichting wordt ook gegeven door de leden van den Hoogen Raad van Arbeid, die ook de Regeering voor lichten. Volkomen begiypeiyk acht spr. 't dat men niets wil weten van 'n orga- satie opgebouwd op »vier standen*. Hoe komt in bet vervolg hel program der Party tot stand? Het program komt in den Partyraad tot stander wordt vier jareo aan ge werkt. De veelzydlge samenstelling van den Partyraad is verzekerd. Wat de studie clubs betreft zeide ;spr. o.a. dat men met eenvoudige formules en improvi- geen groote vraagstukken, als de kwestie der zendingsvryheld oplost. Dat eischt studie. Voorkomen moet worden, dat onse eenheid verloren gaatde eenige ge zonde politiek kan worden gevoerd door eene ware volkaparty, waar allen op hun tyd offers weten te brengen. Laten de NederUndache katholieken, die eenheid weten te bewaren en waar dig biyven. Nationals Bankvsraenlglng. Aan het jaarverslag over 1925 der Nationale Bankvereeniging ontleenen •ij het navolgende: Het afgcloopen jaar 1925 kenmerkte ch door een daling in den rentestand eenerzyda, anderzijds door levendigheid in het effecten-bedryf. Beide factoren, welke in onze rente- en provizie-winet tot uitdrukking komen, in aanmerking nemende, achten wy de resultaten |van ons bedryf in het afgcloopen boekjaar bevredigend. In September 1925 werd door osa ivergenomcc het bedryf van deLcchem- sche Bankvereenlging te Lochem en Borculo en met onze in deze plaatsen gevestigde kantoren vereenigd. Het aan tal onzer vestigingen, met inbegrip van correspondentschappen en geregelde zitdagen, bedraagt thans 177. Het deblteuren-cyfer daalde afgcloopen jaar wederom, tcrwyi het aantal der debiteuren bleef stygen. Het totaal der door derden one i vertrouwde gelden vermeerdetde in het s LflNGESTRflflT 84 a - Iiilpnw ui u nndit rind -: lillin (litpoin in lil. blus in mi Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort, afgcloopen jaar. Ook het aantal perionen, hetwelk van onze safe-inrichtingen ge bi nik maakt, biyft by voortduring eene atygiog aan- toonen. Van onze giro-afdccllng werd dit jaar wederom een druk gebruik gemaakt. Door het groot aantal onzer vestigingen zyn wy in staat op circa 180 plaatsen in ons land de gireering rechtstreeks op de meest snelle wyse te cffcc- eren met een garantie voor de rlch- tige uitbetaling tot aan de begunstigden toe. Deze nfdeellng blijkt In onz geld- vetkeer een bevende plaats te hebben iogenomeo. Na eene nauwkeurige revisie van onse debiteuren achten wy desc, in aanmer king nemende de onder ctedltcuren op genomen speciale reserve, volwaardig. Wy stelleo u voor evenals verleden »r uit de winst (500.000.te be- rmmen voor onse speciale reserve tegen debiteuren, opgenomen onder crediteuren f 100.000.toe te voegen in de statutaire reserve en f 150.000. te schiyven op gebouwen. Wy stellen U voor daarna bet divi dend te bepalen op 4 pet. Het handhaven van een conservatieve dividend-politiek meenen wy te moeten biyven voorstaan in het belang van hardheid hebt ge Item in het verderf gestort. Wanneer ge zachter met hem gehandeld hadt, zou hij niet in de ge vangenis terecht zijn gekomen, zou uw naam tegelijk met de zijne niet met schande overdekt zijn!" En als met donderende stem riep zijn geweten hem toe: „Gij zijt dc schuld er van, dat uw zoon ongelukkig en misdadig is geworden." Maar slechts een oogenblik over- heerscht deze gedachte, weer overwint de hoogmoed en met gebalde vuist roept hij uit: „Een valsche munter, een schurk is hij geworden. Ik heb hem verstoeten en onterfd, maar dat is nog et genoeg, ik zal hem..." Reeds wilde zijn trotsche mond de vervloeking van zijn eigen kind uit spreken, toen eensklaps achter hem een stem, de stem van den grijzen herder der parochie klonk„Boer, spreek dat vreeselljke woord niet uit, ge zoudt uw eigen vonnis uitspreken!' Bleek als een lijk wandelde de oude man huiswaarts. „Zijt ge ziek, vader?" vroeg Broni. „Johan zit in het tuchthuis,' klonk het bijna toonloos en de boer ging met diep gebogen hoofd naar binnen. Dienzelfden avond was het in heel het dorp bekend, dat de zoon van den trotschen boer onder de valsche ters terecht was gekomen. Men ver oordeelde den jongen man, maar nog meer den vader. „Johan zou zoo diep niet gezonken zijn, als zijn vader niet veel tc streng en onverbiddelijk hard voor hem ge weest was," zoo luidde het algemcenc oordeel. Toen Broni de huiskamer binnentrad, keek haar vader op. „Als er een brief van hem mocht komen, dan lees jc hem niet, Broni, maar geeft hem ter stond aan mij." Zwijgend boog het meisje het hoofd. Johan werd tot drie jaar gevangenis straf veroordeeld. Men had zijn rouw moedige bekentenis, zijn onervarenheid en zijn moeilijken toestand als verzach tende omstandigheden aangenomen, Geduldig en onderworpen droeg de gevangene zijn boete. En al gingen dc maanden ook langzaam voorbij, toch naderde langzaam het uur der bevrij ding. Hoezeer de gevangene naar dit einde ook reikhalsde, nochtans be- hcerschte hem voortdurend de gedach te: Wat zal mijn toekomst zijn? •d De verdtfling der nettowinti f 1 621 758.67, na aftrek diverzen, overbiyveod winst-aaldo van f 88 265 42 op nieuwe rekening over te boeken. Gewestelijke ultbreldlngeplannen. De Regeering heeft ingesteld ccnc Commissie voor de bestudeering van het vrnagstuk van gewesteiyke uitbrei dingsplannen, die zat hebben te advl- seeren over maatregelen, noodlg om vaststellen en uitvoeren van zoodanige plannen te bevorder"'. Tot lid werd o.a. benoemd mr. J. C. grasf van Randwyck, burgemeester der gemeente Amersfoort. Staatsraad Kooien. By Kon. besluit is benoemd tot lid i0 den Raad van State mr. D. Kooien, oud-minister van arbeid. Door het aanvaarden dezer benoe ming verlaat mr. Kooleo practisch het terrein der politiek. (Wordt vervolgd.) Voor Allen dia Sukkelen met Verstopping of moeilijkheden en onregel- mallgen Stoelgang zijn Ml|ar—•••- tabletten onmisbaar. Zij vi dlcaal en veroorraken nfetc Doos 00 ct. BH Apolh. en Drogisten,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1