Bel dan op No 42 Anders dan andere ST. WILLIBRORDUS N.V. Middenstands-Bank 13 Adviezen voor Geldbelegging Hl Pianohandel S. DUIJKER Afdeeling Radio Edison toestellen Verbrandei^i huid doordezon PUROL Vulpenhouders Kantoorboekhandel h.ELZEHAftR DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 6 Juli 1926 No. 28 Veertigste Jaargang AUONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch opzegging ren abonnement moei geschieden voor den ssnvsng vin een nieuw kwartaal. Pr|i per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. Ationderll^e nummer» 10 et. KANTOOR: LANQEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAQ- EN VRIJDAOMIDDAO APTBRTEWYlfiw 25 cent per rtgeL HUgke tartevtn root headal ea nlverfeekl bfl geregeif en Vrgdeg vóór t Om gelijk te krijgen, eischt men dik wijls ongelijk. Roe in 1775 Jimersfoort beschreven werd. Naverteld door A. F. VAN BEURDEN. Bachiene is goed te spreken over bet uitlicht der stad Amersfoort. Doorgaans is deie stad voorsien, xegt hij, van goede buiten, die echter wat 't meeren- deel belangt, meer wegens hare groote ruimte, dan wel, door fraaiheid van bouworder, verdienen geagt te worden. Ik denk, dat hij 't meeat aan de groote gebouwen der Muurbuiten gedacht beeft, daar men in de stad xelf nog al eens met gebrek aan ruimte te kampen had. In de nieuwstad, dus in den uitleg, ging dat beter. Onder de openbare gebouwen, merkt hij twee kerken op, de groote en de kleine keik. Daarmede bedoelt hij de S'. Joris en de O. L. Vrouwe kerk, beide Ge reformeerde kerken, die bij nog al uit voerig beschrijft, waarvan hij de ge schiedenis vertelt. Daarna volgt de Waalsche kerk, de Luthersche kerk, de Remonstrantscbe kerk, terwijl dan de Koomschen en Joden volger-. Verma kelijk ia het, evenwel geheel in den stijl dier dagen, dat hij de Roomichen, '/j der bevolking, aebteraaozet en eerstens i.i Jansenisten en dan tenslotte in jeiuifsgesinden verdeelt, welke soorl xeker dan onze voorcudets geweest zijn Dat was soo wat de gewoonte in de Republiek der Vereenigde Neder landen ainda 1648 en na de menigvul dige «placcaeten tegen die van den Pausdomme met haere verdampte superstitiën», dat bij de beschrijving van land en volk allereerst de bescherme lingeo van den Staat genoemd werden, dan die volgden welke wel niet tuiver in de leer waren, maar geduld werden: dat er dan een tijdlang allerlei bijwerk verteld werd en dan pas heel achter aan in bet passeeren «die van den Pausdomme, volgden met de noodigr swartmakerij, gewoonlijk door onkundi gen beoordeeld en beschreven. De menschen waren er door al dat pcleu ter ea getwam in de geschriften van die dagen en door dat godsahgc ge tchimp aan gewend geraakt en men wist niet beter. Het was bij vele orden telijke schrijvers volstrekt geen kwaad willigheid, maar eene ingewortelde ge woonte, die zich, jammer genoeg, af en toe nu nog openbaart in onzen tijd ala laatste nabloei, Bachiene ia anders in dit opsicht gewoonlijk redelijk, terwijl ik den Amersfooitschen geschiedschrijver van Bemmel steeds bewooder, dat hij in dien tijd soo gematigd en eerlijk was tegenover zijne Rocmsche medeburgers in rijn waardig boek, waar hij toch ook stadsambtenaar wbs, gewis omge ven dcor ren' cordon van straffe eenzijdig denkende menschen. Maar lattn wij daarover niet meer spreken, die nare tijden liggen ver achter ons en verdraagzaamheid heeft plaats ge maakt voor dwang en vervolging. Vroeger bad Amersfr ot verschi'- 3 DE VERGISSING. Kort en goed, hij gaf hef me, en ik heb hef opgevoed, en hier zijn we nou. „Juist juffrouw Stoop," zeide mr. Dodd, op wien de plotselinge afloop van deze dramatische geschiedenis wat ontnuchterend had gewerkt. „Ik geloof, dat de graaf u een zekere som gelds betaald heeft?" „Moet u mij dat soms voor de voeten gooien," zeide juffrouw Stoop veront waardigd. „Moest ik soms mezelf dood werken voor een kind dat in weelde was geboren, zonder een cent er voor te krijgen?" „Heelemaal niet, juffrouw Stoop," zeide mr. Dodd weer, „ik stel alleen maar de vraag voor den vorm." „Zoo, nu, je mag het vragen, en ik mag je antwoorden. Precies. Ik heb er een beelje geld voor gekregen, maar het was weinig genoeg. Hij gaf mij een onnoozele honderd pond, en ik heb aan de freule duizend pond be steed I Dat zeg ik je, en dat zal zij je ook zeggen I Freule Frances, aldus in het gesprek getrokken, wendde haar blik af van een buste van Plato, die op de boeken kast stond, en bevestigde dat gezegde met hoogsteigen mond. Mr. Dodd lende kloosters, die door de Stadsover heid aangeslagen werden. Sint Agnes, waarin de Latijosche school gevestigd was (Heetcstraa')het Franciscaner of Minderbroederklooster, daarna Stads- doelen of Schuttershof of Stadsherberg Mariêohof, thans Weesbuis sedert 1611 St. Jsn, St. Agatha en St, Barbara zijn afgebroken en verkocht. St. Pieters-Gasthuis voor 24 oude lieden ligt bij bet Spuihet H. Sacra ments Gasthuis aan de Langestraat voor 12 oude mannen noemt men nog het Apostelhuis. Het Sint Elisabeths gasthuis is Ziekenhuis, het H. Geesthuis of de Poth geeft geen woning, wel brood en boter wekelijks. Amersfoort handelde vroeger veel in koren, in bier en in tabak. Men vond er veel lakenweverijen. In 1636 had Amersfoort al 50 tabaks planters, in 1760 al 120. Dc tabak werd meest nsar Zweden, Denemarken en Noorwegen verscherpt. Ook naar Duin kerken en Si. Omer, om daar tot touil- tsbak verwerkt te worden. Er is daaraan veel geld verdiend, maar daar de prijzen terugliepen van 12 stuivers het pond tot twee stuivers, was er destijds (1775) malaise. Duitsche waren worden met zooge naamde Hesseokarren ingevoerd en verder naar Amsterdam verscheept. Tusschen Amsleidsm en Arnhem rjjdt een postwagen co viermaal weeks een wsgen tusschen Amersfoort eo Utrecht, waaibg bij de heiberg het Huis ter Heide van paarden verwisseld wordl. De stad Amersfoort is ingedeeld in drie kwartieren: of borger-compagr Ci, blauw, wit en oranje Vendel genoemd. De kapitein» zijn leden der regeeriog, de tweede regeerende borgemeetter is Kolonel. Bij elke compagnie sjo twee luitenants en twee vendrtgs. De vroedschap beslaat uit een schout, twee borgemeesters, tuaaij schepenen eo twaalf raden, een secretaris en een kameraar. Het gerecht bestaat uit een schout, twee borgemeesters en twaalf schepenen. De borgemeesters dienen iwee jaren, jaarlijks een afgaande en een aankomend. De stads vrijheid, die 1280 morgen lands omval, ligt meest Oost en West waaits van de stad. Dt knapste werkers aan 't front. Een groot lichaam als Subi-ëtas, dat zoo'n id- ëele, tegen het geldelijk belang van velen, tegen de genotzucht van allen ingaande roeping beeft te vervul len, en wei bij heel ons volk, in al zijn rangen of standen zoo'n lichaam kan onmogelijk bestaan zonder een be hoorlijk aantal intellectuede werkers en werksters. Zelfs plaatselijk is zoo iets onmisbaar. Toen het Kruisverbond te Enschede een pzar jaar bestaan bad en de knapste leden zich aan de vakbeweging gaven, de leiding der drankbestrjdiog over latend san tweede-rangs-krachten, gal dat terstond een leelijken knak. Het leven bleef er nog wel in, omdat, de sympathie en bet lidmaatschap der vooraanstaanden het Kruisveibond 'ei muur omgaven, maar de bloei maakte echter bij zich zelf de restrictie, dat hij over hel bedrag van de bestede som toch nog niet zoo geheel en al met de dames het eens kon zijn. „Intusschen, voor die som hebt u op u genomen het kind op Ie voeden, en het geheim te bewaren, zeide hij." „Precies," zeide juffrouw Stoop be vestigend. „Heel goed, juffrouw Stoop," knikte nu de advocaat. „Uw verhaal komt overeen met wat ik hier heb," en hij klopte het bundeltje paperassen. „Nu, en nu inoet u mij niet kwalijk nemen, dat ik, heelemaal voor den vorm, weet u, om aan de wet te vol doen, natuurlijk.... Ik geloof u heele maal zonder voorbehoud, ziet u, maar ik behoef u niet te zeggen.... hebt u ook papieren, die kunnen bewijzen dat u beiden werkelijk de dames zijt waar naar wij zoeken?" Tot mr. Dodd's onuitsprekelijke ver lichting nam juffrouw Stoop deze vraag op de vriendelijkste wijze op. „Wet zeker, die heb ik," zeide zij „Ik heb ze in deze tasch gestoken, van morgen, met mijn eigen handen, wat ik je zeg!" Zij rommelde in de touwen tasch en haalde uit den veel- soortigen inhoud ervan een vuile enve loppe te voorschijn, waarin een half verdween en kwam pat terug, toen aodermaal een man van talent de teugels gegrepen bad. Voor een landelijke organisatie geldt hetzelfde in nog veel hoogere mate. Die moet noodwendig op bedenkelijke wijze achteruitgaan, wanneer niet een flink aantal personen van erkende be- teekenis invloed eo talent er, met hun sympathie, een niet onbelangrijk deel in hun bijzondere aandacht en actlvi- it aan schenken. Mannen en vrouwen ali de genoem den hebben door hun actieve mede- erking Sobrietas groot gemaakt. Door bun heengaan en niet-vervan- ging door anderen iz Sobt (tas aan merkelijk verzwakt. Indien Sobriëtaa andermaal zgn on- misbaren beschavingsarbeid zal voeren als in vroegere dagen, is versterking von het intellectueele kader een eerste vereisebte. Aldus schreef Mgr. Ariéoa op 19 April 1925. Veel Is over deze woor- den gesproken, niet door drankbestiJ- deri alleen. En in SobriCtaz is getracht, de knapste eo de beste welkers aan het front te krjgeo. Plaatselijk heeft men contact gi zocht et de iotcllectueeleo, men beeft trach- n ben te overredeo ticb achter het Sobrëtasvaandel te scharen, doch de resultaten waren uiterst geiiog. Io de pers heeft meo een beroep gedaan op alleo, die, meer vooraan staan in het Katholieke gemeenschap: - leven, maar ook dat baatte weinig. Zoodat de Federatie Sobr ëtas zich tenslotte ging afvragen is er misschien iets dat de intellcctueclen van Neder land afhoudt vao deelt ame aan de R. K. Drankbestrijding? Waar mag de oor zaak liggeo, binnen of buiten Sobrietas, dat de vooraanstaar.de Katholieken zich t als vroeger geven met hun persoon hun taleoteo, om deze noods^elijke Katholieke actie te vestigen Het is gewenscht dal hierop een ant woord worde gegeven, en wel door de intelleclueeleo zelf. Daarom nu zoekt SobriCtaz een gelegenheid, met ben deze vraag te bespreken, eo ooodigt daarom alle Katholieke intelleclueeleo van Ne derland uit, het congres bij te wonen dat op Maandag 19 Juli n.m. 2 uur te Utrecht gehouden wordt. Bijna duizend uilnoodigingen rijn verzordeo volgens verstrekte gegevens, wij hopen vele kaarten deelname vermeldend terug te ontvangen, waarop toegangskaarten met nadere bijzonderheden werden toege zonden. Niet Sobt ëtas alleen, de Katho lieke zask van Nederland kan er sltchts bij winnen, als door dit congres bereikt wordt dat de knapste werkers aan het front komen, C. J. J. TERWISSCHA VAN SCHELT1NGA. pr. Secretaris. Mijnhardt's Laxeertabletten Amersfoort - De Roomsche Garde houdt Vrijdag- vond in het gebouw S'. Jozef een 'edenvergadering. velletje smerig geworden postpapier bleek te zitten. Dit haalde juffrouw Stoop er uit, en met twee handen het vasthoudend, hield zij het voor het gezicht van mr. Dodd. Het bevatte het volgende „Tegen betaling van honderd pond, door mij uitgekeerd, heeft Elisa Stoop de geheele zorg op zich genomen van mijn minderjarige dochter Frances, om deze op te voeden als haar eigen kind. Ik heb in mijn bezit een getee- kende belofte van juffrouw Stoop om het geheim der werkelijke afstamming van dit kind te bewaren. Dit is ter bevestiging, dat als deze belofte wordt verbroken, zij zal vervolgd worden met al de strengheid van de wet. Weston." Mr. Dodd bekeek nauwkeurig dit zeldzame document, dat van achttien jaren geleden was gedateerd. „Niemand kan ontkennen dat dit papier een handschrift is van wijlen lord Weston", zeide hij, en de door u onderteekende acte héb ik onder de papieren hier liggen. Dit is dus zoover goed, juffrouw Stoop. U zult zelf wel geen moeite hebben om uw eigen identiteit te bewijzen, denk ik, en die van de freule. Hebt u eenlge bewijzen dat deze dame werkelijk lady Frances Weston is?" Hel eiud-< xameo H. B. S. werd met gUDtllg gevolg afgelegd door ODze stadgeoooten Verwer en Van Buijtenen, leerlingen van de R. K. Hoogere Burger school te Hilversum. Aan het St. Igoatius-collegc R. K Gymnasium te Amsterdam s'aagde bij bet eind xameo, onze stadgenoot Wim Ramselaar. Donderdagavond om 8 uur is ei weder orgelbespeling in de S'. Joriskcrk door den organist A. J. C. Mor y, met medewerking van Even M edema, tenor zanger uit den Haag. Programma'* bij Berend'» boekhandel, Varkensmarkt. Nament het Ministerie van Oorlog zullen op Vrjdag 9 Juli e.k. des v.m om 11 uur, voor de veldartillerie te Amersfoort in het openbaar worden verkocht, eenige op reform geateldc rljkspaaiden, welke gedurende éés uu- voor den verkoop aldaar ter bezichti ging tja. Overzicht van de werkzaamheden der arbeidsbeurs, gedurende Juni, Afdeeling voor mannenaanvrager van werkgevers 141, aanbiedingen var werkzoekenden 484, aantal plaatsin gen 85. Afdeeling voor vrouwenaanvragen van werkgevers 45, aanbiedingen var werkzoekenden 79, aantal plaatsingen 8. 'reuwc boeken in de R. K. Open bare Leetsaal aan de Nieuwztraat. Dr. Wageoaar, N'ed. belastingrecht. Buchner, Molekulen en atomeq. Tasdaar, Moderne romankunst. Itaiaa. De profetieën van Arno* zoon De volkenbond. Samenstelling en in richting. J. de Jong. Rome een gevaar voor Nederland PJck, Doodr n-ymboliek ala leermiddel. Pieraoa, Sir William van Horoc en de Canadian pac 6c spoorweg. Bliek, Opkomst en ootwikkeliog van Sumatra alt econ. geograph. gebied Hendrick, Het leven en de brieven van Walter H. Page (Amerik. gezant). Vizier, Oadcr Portug.-Spiaasche vlag Kronenburg, De eerbiedw. dienaar Gods Petrus Donders. Saudck, Wetenschappelijke graphologi*. De psychologie van het schrift. Saote, De God Menscb. Friethiff, De predestinatie leer van Thomas en Calvijn. Ruusbroeck, Licht- en licfdebloemen. De R. K. Openbare Leeszaal en Bi bliotheek aan de Nieuwztraat, is dage lijks kosteloos toegankelijk voor alle personen boven 18 jaar. Alle gewenschte inlichtingen over lectuur van allerlei aard, worden gaarne in de bezoekers verstrekt Aan de R. K. Openbare Leeszaal 0 ruim voorziene uitleenbibliotheek verbonden. Programma voor de carillon-bespe ling, Woensdtgavond van 910 u 1. Aon Durskea van de Meierij. 2. Moederke alleen. 3. Hij het naderen van de nacht. 4. Zonneije. 5. Frijsce Sang. 6. Sinte Anna-dag. 7. Ze wisten het we'. 8 Opoe. 9. O Heer, die daar. Mr. Dodd werd al stouter en durfde blijkbaar beter. „Huil maar niet, lieve, huil maar niet," zeide juffrouw Stoop tot freule Frances, die, om haar recht te doen, geen enkel tèeken van zulk een emotie gegeven had. „Wij zullen je wel recht laten wedervaren. Wat zou beter bewijs zijn, dan dét, dat zou ik wel eens willen hooren." En juffrouw Stoop haalde bij deze woorden uit de tasch een geboortebewijs voor den dag, dat duidelijk niemand anders betrof dan een dochter van den graaf en de gravin, lord en lady Weston. „Juist," zeide mr. Dodd. „Natuurlijk heb ik niet den minsten twijfel omtrent deze zaak, ik zelf, wel te verstaan. Maar in onze positie zijn wij verplicht alles te keeren en te wenden, en alles volgens de letter van de wet te behan delen. En ik ben bang, dat voor de wet, ziet u, dat enkele geboortebewijs van het kind nog niet voldoende zal zijn om te bewijzen dat deze juffrouw het kind is!" „Zoo, dan heb ik wel wat anders," zeide juffrouw Stoop, terwijl ze weer haar vuile hand in de tasch stak en een klein pakje voor den dag haalde, gewikkeld in een stuk groezelig papier, dat, eruit gehaald, bleek te bevatten Verzekerings Maatschappijen is de Ned. Verzekerings Mij. Verzekerd Kapitaal ruim ELF MILLIOEN GULDEN Zjj besteedt een groot deel der Netto-Winst aan zieke en zwakke verzekerden. Thans worden er ZES patiënten voor onze rekening in Sanatoria verpleegd. Ons streven is, aan dit verplegingswerk de grootst mogelijke uit breiding te geven. Door Uwe verzekeringen te sluiten bjj „SINT WILLIBRORDUS" helpt U ons, ons doel bereiken. Inlichtingen worden gaarne verstrekt door de Directie te Utrecht CATHARIJNESINGEL 48, of bjj de Hoofd-Inspectie te Amsterdam, Admiraal de Ruyterweg 242. voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 LIP'S SAFE-INRICHTING. Havik 29 Telefoon 773 Amersfoort De nieuwste uitvindingen practisch toegepast Vraagt inlichtingen. Accu's laden per keer en bij abonnement De burgemeester maakt bekend, da' de loting voor den dienstplicht, lichting 1927, voor deze gemeente zal plaati hebben io bet Militair Tehuis, Langt Beekstraat 28, op Dinsdag 17 Augustus 1926, des voormiddags te 9.15 uur voor its 1—75, 10.15 uur voorde 76-150 en 11.15 uur de overige nummers van het alphabeliscb Ien stukloopen van huid en voeten geneest men met HET ADRES voor alle soorten v Tevens reparatie v LANQESTRflAT 84 v TEL. 528 een paar koralen oorbellen in zilver gevat, met de initialen I. D. „Dat be hoorde aan de moeder van Frances, en zoo zijn haar naamletters," zeide juffrouw Stoop. „Voor zoover mij betreft, stelt dat de kwestie heelemaal boven allen twijfel," zeide mr. Dodd. „Maar kunt u iemand bijbrengen, die kan zweren voor de rechtbank alleen voor den vorm weet u dat deze jonge dame hetzelfde kind is dat u achttien jaren geleden gekregen hebt om op te voeden? Iemand die voort durend in dien tijd haar gezien heeft bijvoorbeeld „Ik kan er wel een dozijn bijbren gen, die alles willen zweren wat je maar wilt," zeide juffrouw Stoop vol zelfvertrouwen. „Goed, dan zou het het beste wi dat u morgenochtend om elf uur bij voorbeeld maar terug komt juffrouw Stoop," zeide mr. Dodd, „en dat u dan een of twee kennissen medebrengt die u kennen van het oogenblik af dat u lady Frances bij u hebt gehad. Als ik dan de hist rie geheel heb gehoord, kunnen we aa'n het werk gaan." Wordt vervolgd. Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. Woensdagavond te 8 uur, vergadert in het St. Jozefgebouw de Propaganda- club »Leo XIIli. Bij de dezer dagen door het Hoog heemraadschap «de Bunschoter Veen- en Veldendijk» gehouden onderhandsche aanbesteding ten behoeve der nieuw in te richten electrische bemaling van dit Hoogheemraadschap en de daarin gelegen Waterschappen, is de bouw der bruggen in den Biaschopperweg, den Zevenhuizenweg en den Bunschoter- weg opgedragen aan de firma Fokkens en Kielman te Leeuwarden. Het leveren der pompen is gegund aan de fabriek «Hoogelanden» vooth. Pannevis Zn. te Utrecht, terwijl de electrische installatie geleverd zal wor den door de Eleclrotechnische Industrie voorh. W. Smit Co. te Slikkerveer. Zooala wij reeds eerder schreven is de technische leiding van het geheele wetk opgedragen aan het Ingenieurs- Bureau de Wit te Amsterdam. De bouw van de bemaliogsinrich- ingen wordt binnenkort, vermoedelijk 10 dezer, eveneens onderhands aan besteed. Hier wordt een zeer omvangrijk werk tot zland gebracht, dat een groote ver betering beteekent voor alle omliggende I Waterschappen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1