COMPLETE WOmHGINBICHTIKG
A. H. van Nieuwkerk
Bel dan op No 42
R. K. Spaarbank - Amersfoort
Pianohandel S. DUIJKER
Afdeeling Radio Edison toestellen
Vulpenhouders
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 27 Juli 1926 No. 34
Veertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen eik* week In gaan, doch opiegglng van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|a per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort I MO.
Atsonderllke nummers 10 et.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON SU
DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAQUUDDAO
advbrtbnTiAh 29 seat per! regeL BUlfke
n|verbeid b« geregeld adverlMrcu. - Adverlenttta
en Vrgdag vóór uur worden besorgd.
niet worden
Heb veel kennissen, één vriend en
geen vijanden.
D< rijke bron.
In een «neutraal» blad komt r
1 eens de bewering tegen, dat
godsdienstige belangen eigenlijk slechts
«nevenbelangen» zijn.
Dit verwondert ons geensxins. Wat
immers in «neutrale» bladen geschreven
wordt, is zelden of nooit afkomstig van
een overtuigd katholiek.
En een niet-katholiek kan sich blijk
baar xoo moeilijk iodenken in 't Room-
sche leven.
Hij komt er wel eens mee in aan
raking, maar ziet hij dan de vonken
I der geestdrift spatten, dan zoekt hij
I hiervoor een andere verklaring.
n eene vakvereeniging ie het dan
bijvoorbeeld het «solidariteitsgevoel der
arbeiders» en in eene drankbestrijders-
organisatie »de afkeer van het alco
holisme» die zooveel enthousiasme bij
de Roomschen wekken.
De meosch is gewoon op eigen er
varing te steunen en alles te bekijken
door eigen bril.
Daarom is dit verschijnsel bij onge-
loovigen zoo goed te verklaren.
Menschen aan den overkant kunnen
zich met voorbeeldigen ijver wijden aan
eene zaak, maar dan vinden zij daarin
klaarblijkelijk hun levensideaal, een klein
deel van de redelijke kracht en bet
zedelijk genot, voor ons zoo overvloedig
neergelegd in onzen godsdienst,
Voor den sociaal-democraat, den
communist of een ander ongeloovige
kunnen bijvoorbeeld de vakbeweging
of de drankbestrijding zoo buitengewoon
gewichtig zijn, dat zij zich bepaald diep
oogelukkig zcuden gevoelen, dat zij hun
levensdoel zouden verliezen, wanneer
die maatschappelijke werken nu eens
plotseling overbodig zouden zijn.
Zij misten dco Godsdienst an maken
nu •godsdienst» van datgene, waar hun
hart het meest aan hecht.
Personen en zaken, ja alles wat hen
omringt, geheel de wereld wordt door
hen beschouwd en beoordeeld in 't
licht van hun «godsdienst», van hun
levensideaal, hetzij dit de politiek, de
vakbewegirg, de drankbestrijding of
Dat bij zulke merschen verbazende
eenzijdigheid geen zeldzaamheid is, dat
spreekt van zelf.
Vandaar die fanatieke baat, dat wan
trouwen en die groote afkeer jegens
tegenstanders bij menschen, die overi
gens «van nature toch zoo kwaad niet
zijn», zooals de wereld het uitdrukt.
Vandaar ook die geheel verkeerde
beoordeeling vap ense aclie en ons ideaal.
Aan alle goede werken doen wij mede
naar best vermogen, maar in geen
dezer werken vinden wij een Incnsidcaal
doch slechts een middel om dat ideaal
te bereiken.
Dit ideaal is en blijft voor ons en
kan ook alleen zijn de dienst van God,
het werken voor het eeuwig leven.
Maar daarom juist spatten de vonken
van geestdrift overal waar wij uit dit
levensideaal meedoen, waar wij ons
geven met onze volle Roomsche kracht.
Bij onze Roomsche geestdrift voor
alles wat goed is, hebben wij ook de
zekerheid, dat onze zaak moge ze
ook al eens met tegenspoeden te kam
pen hebben ten slotte zal zegevieren.
T.G.
Rom* een gevaar voor
Rederland?
De April beweging.
DOOR DR. J. DE JONG, RIJZENBURG,
Met genoegen en veel belangstelling
heb ik bovenstaand werkje der Petrus
Canisius-vereeniging gelezen. Wat was
de aanleiding tot het schrijven hiervaD?
Prof. de Jong zegt het ons zelf: «om
dat ook du, evenals toen, velen in de
Kath. Kerk een bedreiging zien van
maatschappij en vaderland, en als een
der oorzaken van het Roomsche gevaar,
het herstel der Kerkelijke Hierarchic
beschouwen.»
En inderdaad. Men is weer in zekere
kringen, waar men het «protestantsch»
karakter der natie meent te moeten
handhaven, Ibez g een tweede April-
beweginkje, als in 1853, te verwekken,
door het aanvuren van een hatelijk
dom anti-psp'smr. Met recht mag m
het hatelijk noemen, omdat noch het
doel, noch het gebruik der middelen
ook maar iets met christelijke liefde
gemeen
beeft i dom ook, omdat e
ruim 70-jarige ondervinding 1
geleerd beeft. Die domheid echter heeft
niets te maken met goede trouw, -
zij is een onwetendheid van vrijwillig
oogen-sluiten voor de feiteo, een ge
zochte gelegenheid voor bun agitatie.
Mogen wij echter, als beeld van de
treurige mentaliteit van voorgangers en
volgelingen, dit feit ernstig betreuren,
en het niet schouderophalend voorbij
gaan, toch behoeven wij, dunkt mij,
niet hl te ongeruit te worden le. om
dat die beweging alsnog door betrek
kelijk weinigen wordt gevolgd2e.
omdat maar hl te veel der waarheid
geweld wordt aangedaan. En omdat
deze waarheid, (die tenslotte toch altijd
overwint), door veel meer ernstige
denkers dan vóór 70 jaren wordt ge
kend en erkend. Deze hebben, door
ondervinding geleerd, in de Katholieken
even loyale burgers leeren erkennen,
als zij zeiven zijn. Ze achten daarom
uit rechtschapenheid iedere agitatie
tegen de Roomschen verkeerd en uit
den booze.
Daarbijde groot-agitators onder de
Hervormde dominé's zullen, dunkt mij,
spoedig genoeg buiten adem komen.
Het aanblazen van een kunstmatigen
storm is erg vermoeiend, Men bemerkt
de symptonen van een bedenkelijk
asthma reeds in een aanhoudend te
berde brengen van dezelfdd, reeds
honderd malen weerlegde beschuldi
gingen, en in bun telkens zich herha-
lendtegenspreken hunner eigen woorden.
Toch heeft bet boekje van prof. de
JoDg alle reden van bestaan, 't Is
waard door zeer vele Katholieken en ook
Katholieken, gelezen te worden.
Schitterende polemische en oratorische
wendingen moet men, weliswaar, daarin
niet zoeken. Dit was ook geenszins de
bedoeling van den schrijver, die aller
eerst geschiedschrijver is, een man van
de feiten, met den nuchteren blik op
de realiteit van het gebeurde, zonder
le talen -rerteldcn lot onnoodige
divagatie's. Het wat zijn bedoeling,
blijkens de vele aanhalingen van bij
voorkeur niet-Katholicken, van dit
kleine boekje een rijk arsenaal te maken
wapeoen tegen onze vijanden, en
te toonen, hoe die wapenen te ge
bruiken zonder branie van spot en
geleerddoenerij, en vooral zonder
hatelijkheid.
De professor gaat recht door zee.
'aar hij spreekt over de middeleeuwen,
daar vergoelijkt bij niets, waar niets
ergcelijken valthij noemt bijv.
irquisilie nu juist niet onder de
glorievolste instituten der Kerk uit dien
tijd, maar vraagt billijkheidshalve deze
te plaatsen in het kader van dien tijd,
toen Kerk en Staat één waren, toen
afval van geloof en ketterij ook ver-
giijpen waren tegen den Staat, en
daarom ook vooral het wereldlijk gezag
dikwijls onder protest der Kerk
tegen de r xcessen de itquisitie
meende te moeten gebruiken voor de
handhaving der orde. Verkeerd doet
zegt de Schrijver terecht, de fei-
:n gestie's van Kerk in de om
lijsting der tegenwoordige levensom
standigheden te plaatsen, Destijds waren
de meDscben, ofschoon in massa geloo-
viger, in hun xedeo veel ruwer dan
thans, nu men zich beroepen kan op
althans meer uiterlijke beschaving. Ver-
giijpen tegen Kerk en maatschappij,
die thans strafbaar zijn, waren het
vroeger ook. Alleen waren ze toenmaal
meer veiklaarbaar. Zoo ook de straf
middelen uit dien tijd.
De objectiviteit der geschiedschiij-
wordt, behalve door een groepje t
papistische drijvers, gelukkig, meer
eer betracht.
En, steunend op de algemeene m
dere Ontwikkeling dier kennis, zouden
wij ook het recht hebben aan dominee
Lisgbeek, Gravemeijer en tutti quanti,
die ons de vergrijpen der vroegere ka
tholieken verwijten (zooals bijv, in de
doodstraf van Jan de Bakkei) te vragen
:ijt gij dan vergeten wat de katholieken
teuwen lang te verduren hadden onder
de hatelijke, door de domiré's geïnspi
reerde placcaten Vergeten het intens
wreede en afzichtelijke drama, dat in
den Briel werd afgespeeld l
Doch die lijden zijn, gelukkig, voorby.
Wij erkennen, als christenen, allen
samen in den loop der historie, in t
tred der eeuwen, Gods leiding en
stuur, en een misslag daartegen, moeten
-ij als een opstand tegen God erkennen,
ïaar de liefde vordert, dat wij de mis
daden van individuen en volkeren, hoe
ontzettend somtijds ook, vooral en op
de eerste plaats beschouwen met mede
lijden.
Het menschelijke in den menich
klaart zoo veel. Laten dat de leiders
der anti papistische hetze dezer dagei
bedenken. Het leven bij den baat, ii
een onchristelijk, droevig leven, zonder
perspectief op Gods barmhartigheid.
«Wat gij niet wilt, dat u geschiede»....
De katholieken van Nederland, die
zich in vroeger eeuwen zoo ver I moes
ten laten welgevallen, en die nu eerst
in 't begin staan van een periode van
gelijk recht, zij zijn minstens even trouwe
onderdanen als al de anderen. Dat z$n
ze altijd geweest, ook sinds de iostelliDg
van de kerkelijke HiCrarchie, die wij
voornamelijk te danken hebben aan
KoDiog Willem II en het liberale mi-
oisterie Thoibecke.
Wij hebben daarom recht de vraag
te stellenwat hebben wij dan toch
sinds 1853 misdaao, dat reden geeft tot
de tegenwoordige April-beweging
Wanneer wij lezen, hoe in bet boekje
n prof, De Jong, alle aantijgingen
tegen ons, die ééa derde der bevolkiog
uitmaken, op zakelijke, meesterlijk»
wijze worden wiérlegd, dan kunnen wij
die beweging niet anders zien dan
1 zeer onchristelljken naijver over den
meerderen invloed, dien wij sindsdien
in 's lands zaken verkregen. En ook die
invloed is nog, vooral in de hoogere
ambtenaarswereld, zeer problematisch.
In dit opzicht is onze toestand nog
trre van rooskleurig. En bestaat er
is voor naijver nog geen reden.
En wanneer de tegenwoordige volks
agitators waarlijk christelijk dachten,
moesten zij het met ons betreuren, dat
de geloofsbloei zich in den laatsten tijd
allerminst handhaaft, door socialisme,
gemengde huwelijken enz. (met wee
moed lezen wij er van in het boekje)
want zij moesten inzien, dat ook katho
lieken christenen zijn, en dat met iederen
afvalligen katholiek uit de maatschappij
verdwijnt een deel van dat christeljke,
dat het fundament en het cement moet
zijn van hare instellingen van vrede en
Moge de hooge waarde en de geringe
piijs van het boekje, voor talloos velen
aansporing zijn, om het te lezen,
zoo mogelijk, ook te laten lezen
door niet-katholieken, dan zal het be
slist veel nut stichten.
F. B. F. STROETMAN Pr.
Binnenland
Vijf Mark.
Een Berlijner dagblad (aldus Dr.
Sonnenschein in zijne Notizen van Oct.
1924) bevatte dezer dagen een ontzettend
bericht. Het is zóó ontzettend, dat het
verder moet bekend gemaakt.
In het Station van Frankfort kocht
iemand een spoorkaartje voor Bremen.
Hij kreeg o.a. een briefje van vijf Mark
terug. Een briefje zooals er millioenen
bestaan. Een briefje met nummer I
9023754. Een briefje vet, beduimeld,
smerig als gewoonlijk. Maar op den
rand van het briefje stond iets. Met
inkt was daar geschreven «Om jou
gaf ik mijn onschuld prijs 1/4 1920.»
Dat was alles.
Maar mijn God, wat een roman I
Voor vijf mark de onschuld kwijt.
Waar In een kneip, een hotel, eeo
eenzamen hoek, een krotwoning Hoe
was de weg daarheen en hoe de
weg van daar tot op dit oogenblik
Voor vijf mark I Ontzettend I
Dat gevloekte uur staat steeds in
het verstand gebrand. Zóó'n dag ver
geet men nooitVoor vijf mark I
Van vjicn was dat vijfmarktbiljet
Men moest het fotografeeren, afdrukken
en overal laten aanplakken met als
onderschrift: «Van wien is dit bi'jet
afkomstig l Wie heeft dit biljet uitge
geven 1 Wie was de dief, de moorde
naar eener onschuld
Wat is er veel geld in omloop, dat
óók tot zonde heeft gediend en door
zonde is verdiend 1
Dat geldstuk, dat biljet, dat ni
eerlijke wijze in uwe handen kwam,
het is vroeger misschien in handen
geweest van eeo zielenmoordenaar het
beeft misschien vroeger gediend
eene gruwelijke zonde te koopenhet
heeft misschien vroeger gediend om
God een slag in het aangezicht te doen
geven.
Zeker, dat was niet uw schuld.
Maar zoudt gy, als ge bet maar eenigs-
zins missen kunt, nu datzelfde geld ook
niet graag moeten doen dienen om een
God gevallig werk te doen
Mag ik daarom uw aandacht vestigen
op een modern liefdewerk, in ons eigen
Vaderlandop een werk dat t;
steun verdient en uwen steun
hoogelljlc waardeert Denkt dan
aan bet St Jozefs-retraitenhuis te
Zenderen.
Mijn adres, zoolang het huis daar
nog niet gereed is, blijft: Pater Mosmaos,
Wittem. Postrekening 46966.
Amersfoort
Jaarfeest an prljtultdeeling van het
Patronaat St. Tbeodorui yan Eatbden.
Zoodag j.l. is in de groote zaal van
het gebouw St. Aechten het jaarfeest
en de prjsuitdeeüng gehouden van het
R. K.^ Jongenspatronaat St. Tbeodorus
m Embden.
Half acht waren de jongens en bijna
alle ouders present.
De vroolijke toonen der muziek (het
patronaatxsnijlijr) brachten terstond een
opgewekte stemming. De leden der
R. K. Tooneelvereeniging Euripides
brachten voor hel voetlicht een prachüg
drama in 4 bedrijven «De wees van
het gebergte.» Onder artistieke leiding
van een energieken regisseur, den heer
Welling, werd het drama vloten boeiend
gespeeld. Het dankbare applaus na
ieder bedrijf vertolkte wel de gevoelens
J*w aanwezige ouders en jongens.
Na bet eerste bedrijf nam de Direc-
ur van het Patronaat het woord, om
:t een en ander met de ouders te
behandelen.
Hij wees op het bevredigende resul-
at van de algemeene H. Communie
i het gehouden Triduum, bij spoorde
m tot groote activiteit in het «paren
(dit jaar was voor 7526.73 gespaard),
hij belichtte de juiste beteekenis van
het openluchtspel waarvan in October
een dr -"«"«••Vc gcgcvcu wu wuw...
By zette den veredelenden en bescha-
venden invloed van de muziek uiteen,
hij wees de ouders op het aspirant
lidmaatschap van de resp. vakbonden,
op de Jonge Wacht, op het rooken,
het uitgaan, het bioscoopbezoek enz.
Er werden zoovele punten behandeld
dat onwillekeurig het verlangen opkwam
□aar een oudersavond waarop dit alles
nog uitvoeriger behandeld zou kunnen
Na het gespeelde drama werden
enkele prijzen, kleine weliswaar maar
uit een goed hart zooals de Directeur
zeide, uitgereikt. Dit waren belooningen
voor het aantal keeren dat men gespaard
voor het aantal spelwinstpunten,
nen gemaakt had, en voor getrouwe
opkomst bij de Blgemeene H. Communie
i de wekelijkscbe bijeenkomsten.
De voorafgaande Zaterdag was druk
kend geweest, deze Zondagavond echter
speelde een koele wind door de zaal
zoodat van warmte niets te bemerken
en alle aanwezigen geestelijk en
lichamelijk gesteikt huiswaarts keerden.
Gedubde de maand Augustus staat
hel patrffiiatswetk stil, de eerste Zondag
in September wordt de algemeene H.
Communie gehouden, op den tweeden
Zondag in September wordt begonnen
met.frisschen moed. De goede God blijve
zijn Zegen schenken aan dezen heer
lijken arbeid.
Aldegondestraat 105 107 Telef. 543 Amersfoort
Uitvoering meubelen volgens elk ontwerp
Specialiteit in betimmeringen-
Prima uitvoeringVraagt vrijblijvend onze prijzen
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAG AVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur
Dadelijk Ingaande rente 3'/,„ pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Havik 29 Telefoon 773 Amersfoort
De nieuwste uitvindingen practisch toegepast. Vraagt inlichtingen.
Accu's laden per keer en bij abonnement
12'/a i>rig bestaan van het meisjes-
patronaat St. Lucia an de Zf (avereen ig Ing
A.s. Zondag zal op luistertijke wijze
gevierd wordeo het 12'/, jarig bestaan
van het R. K. Meisjespatronaat St,
Lucia en de Zitavereen<ging. Aan deze
vieriDg zal voorafgaan een Tiiduum
dit Donderdagavond, Vrijdagavond
Zaterdagavond 8 uur in de kapel i
St. Joseph door Rector B. de Groot
zsl worden gegeven. Dit Triduum wordt
a.s. Zondag besloten met een algemeene
H. Communie onder de H. Mis van 8
uur, die in de kapel van St. Joseph
voor de leidsters en leden aan God
zal worden opgedragen. Na deze H.
Mis volgt in de groote zaal van St.
Aecbten een gemeenschappelijk ontbijt,
waarbij bet patronaatsstrijkje mede-
weiking zal verleenen.
Bij goed weer zal een herinnering»-
photo worden gemaakt in den tuin van
St. Aechten.
Middags half drie wordt de prijs-
uitdeeling gehouden voor de meisjes
van het Patronaat waarbij de Zitaver-
eeniging en alle ouders worden uitge-
noodigd.
's Avonds half >8 begint de feest
avond.
Door meisjes van patronaat en Zita-
HET ADRES voor alle soorten
J" Tevens reparatie s
Kantoorboek handel
H. ELZEnnnrt
LANGESTRflflT 84 s TEL. 528
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
verceniging zal een zeer mooi tooneel-
stuk'in 4 bedrijven wordeo opgevoerd
n.l. de H. Hedwig. De regie van dit
stuk is in uiterst bekwame handen,
terwjl vele dames reeds weken achter
een genaaid en geknipt hebben om de
schitterendste costuums te maken,
toegang de Patronaatsme7s]es én'~3?
meisjes der Zitavereeoigi.ng met bare
resp. ouders.
De week daarop, 8 Augustus, zal
-Q tweede uitvoering worden gegeveo
van dit tooneelstuk voor belangstellen
den, familie broers en zusters der leden,
tegen een entree van 25 cent.
Aldus zal, in korte trekken, het 12'/,-
jarig bestaan worden gevierd.
A.s. Vrijdag hopen wij nog een kleine
historische schets te geven van deze
afgeloopen jaren.
Waar de organisatie der vrouwelijke
jeugd reeds zulke heerlijke vruchten
beeft afgeworpen en nog voortdurend
afwerpen zal, daar vertrouwen wij ook
dat wij de volle medewerking der
pardthianen mogen ondervindeo, en niet
alleen persoonlijke, doch ook fioantieele.
De goede God zegene ook dezen
arbeid I
Daar het noodzakelijk is het pomp
station der gemeente-waterleiding uit
breiden en te verbeteren, wordt voor
gesteld dat de gemeenteraad daarvoor
beschikbaar stelt f 80.000. Een geraad
pleegd deskundige acht de bestaande
wijze van ontijzering en filtreering goed
en vindt het tevens gewenscht de uit-,
breiding in hoofdzaak volgens hetzelfde
systeem te doen plaats hebben.
Het is ook noodzakelijk, v
pompstation tot aan de eerste splitsing
van bet buizennet, dat is over een af
stand van pl.m. 1200 M., een tweede
hoofdbuis te leggen. Het is n.l., ten
gevolge van het sterk toegenomen
verbruik van water, noodzakelijk, ge
durende vele uren met 2 machines te
pompen. De druk loopt daardoor sterk
op en verhoogt het gevaar voor buis
breuk niet onaanzienlijk. Bij eventueele
buisbreuk zou de stad gedurende vele
uren zonder water komen.
Bij bet leggen van een tweede toevoer
buis naar de stad zal tevens beretkt
worden, dat de druk aan het pomp
station verlaagd wordt, hetgeeD de
economie van bet bedrijf ten goede
komt. De kosteu van deze aanvoerbuis
worden geraamd op 1 20.000.
Enkele perceelen op het hoogste
punt van den berg hebben op de boven- Zoon lustin'twerkal zoo vroeg in den morgen f
verdiepingen dikwijls geen wateraanvoer. -f
Om aan dit btzwaar tegemoet te haven-arbeider^heb 11) qoeien Lin
Nee. niet altijd Lt is een [even vol zorgen:
De kosten van een en ander met fi|aar Q.l.K.tlOUdtden moederwel in
aansluiting van de beide genoemde
J. A. v. Eist, J. G. Fontein, J. v. Gent,
I. Hammelburg, A. H. M. v. Hem
men, K. v. Heuvelen, J. H. Jans, A.
Kroonenburg, J. Laseur, G. H. M.
Muller, T. v. Ooik, D. C. Prins, P. H.
Smits, Maria Tesson, H. Veen, K. J.
Versteeg, W. G. Vink, R. J. Visser,
I. de Vries, H. L. de Vries, D. A. de
Vrije L. v. Zuiden, A. v. Zweeden,
allen te Amersfoort, J. Stolp te Baarn
Jitske Reeder en H. A. de Ridder te
SoestJ. van Buuren te Veenendaal
G. v. Wetering te Woudenberg en J.
J, B. Jansen te Zeist.
1-adeiderprumt B Z K
perceelen zullen bedragen f 3000.
Toegelaten tot de le klasse der
Gem. Middelbare Handelsschool met
4-jarigen cursus H. C. de Bie, F. Bouw,
JC. v. Colrojoo, G. A. J.
Donzen,
LOUIS DOBBELMANN
ROTTERDAM
Slot volgt Vrijdag a.».
