«Bartbbss».
De Amersfoortsche afdeeling »De
Jonge Werkman nam het Bijbelsch
tooncelspel »Barabbas« in studie, voor
een openluchtuitvoering ter gelegenheid
van den Bondsdag der Utrechtsche
Diocesane «Jonge Werkman».
Lag 't In de bedoeling dit spel alleen
op te voeren voor de leden van ge
noemden Bond, toen er van verschil
lende zijden werd aangedrongen ook
eenige publieke uitvoeringen te geven,
is het centraal comité voor dieti aan
drang bezweken en het besloot op 22
en 29 Aug. a.s. publieke voorstellingen
te geven.
Dat zij nu op een druk bezoek rekent
is vanzelf sprekend.
Trouwens, er zijn reeds verscheidene
aanvragen voor plaatsbewijzen. Ook van
uit den omtrek.
Men gelieve zich dus tijdig van een
plaatsbewijs te voorzien.
De voorverkoop geschiedt bij den
heer C. Lorijn, 't Zand 11 en in het
sigarenmagazijn Boekenoogea, Langestr.
Voor de uitvoering van den daarbij
passenden zang, gaf de beer Ant. J.
Helmich met het jongenskoor der St.
Ansfridus-parochie zijn welwillende me
dewerking.
De gebouwen voor het tooneelspel
werden door de leden der »J. W.« zelf
opgetrokken. Voor een goede regeling
op het terrein zal worden rorg gedragen.
De Propagandsclub Leo XIII stelde
zich hiervoor beschikbaar.
Diverse goede consumptie is op het
terrein verkrijgbaar, terwijl een ruime
auto, en fietsenstalling aanwezig is.
Op de dagen der uitvoering loopen
speciale autobussen van N. Hilversum
van de Varkensmarkt naar het speel
terrein.
Onze gemeentelijke autospuit moest
Zaterdag practiscbe bruikbaarheid de-
monstreeren ten overstaan van den
Baarnschen burgemeester en eenige
hoofdambtenaren.
De spuit werkte perfect.
Na het Soesterkwartier heeft du ook
het Leusderkwartier zijn Kinderspeeltuin,
die Zaterdag cfficieel werd geopend met
toespraken door verschillende autori
teiten. De muziek van Wilskracht luis
terde een en ander op.
De speeltuin is practisch ingericht en
bij goed toezicht een uitkomst voor de
ouders in dit dichtbevolkte stadsdeel.
De Burgemeester brengt ter kennis
dat in deze gemeente een geval van
mond- en klauwzeer is voorgekomen.
In het voormalig de Bosch Kempen
huis aan de Snouckaertlaao opende de
firma Beurscbgens en Co. hare toon
zalen voor meubileering.
De firma Beurscbgens was vooiheen
gevestigd te Dü ken bij Venloo.
In de Perse yastraat is hare meubel
fabriek in bedrit.
Van Zaterdag op Zondag werd aan
drie personen en van Zotdag op Maau-
dag aan vier personen nachtverblijf
verleend door de politie.
Drie stoei-lustigen waren in de
Coninkstraat aan den gang met het
gevolg dat een hunner door de ruiten
van een woonhuis werd gedrukt.
In de plantsoenbeek raakte een
beschockeo man te water. De bachant
werd nog bijtijds gered en is door
hulpvaardige omstanders huiswaarts
geleid.
Voor het ziekenhuis werd kort ge
leden een rijwiel ontvreemd. De dief
is ermee naar Vriezeveen gereden, waar
bij het aan een bakkersknecht verkocht
voor f15. Deze deed het karretje weer
over aan zijn vader die het op zijo
beurt voor f30 met een oude fiets aan
een kastelein in genoemd plaatsje over
deed. De Amersfoortsche dief stal in-
tusschen in Vriezeveen weer een andere
fiets, waarmede bij zich over de grens
begaf. In Duitschland werd hij aange
houden en in de gevangenis gezet.
Politieberichten.
Tegen een verlof houder, die zonder
vergunning van B. en W. vrouwelijke
bediening aanwezig had, is proces
verbaal opgemaakt.
Terzake openbare dronkenschap zijn
drie personen in arrest gesteld.
Vier wielrijders, die zonder licht reden
zijn geverbaliseerd. Een hunner liet
zich meetrekken door een auto. Des
wege kreeg bij 'n tweede bekeuring.
De Catijnscbe School en het
tiymnasium can Amersfoort
1376*1926.
DOOK A. F. VAN BEURDEN.
II.
Het archief der allereerste school is
verloren. Politieke beroeringen, pluode-
ringen, branden hebben dat waarschijn
lijk vernietigd. Daarmede is het gegaan
als met de Librije of boekverzameling,
van de Sint Joris Kerk, die,verdwenen
is, en welker boekeo waarschijnlijk naar
alle windstreken verspreid zijn.
Wel zijn de namen van de rectoren der
school bekend, maar van de lesroosters,
van de inrichting der leeigangen is
weinig bewaard,
Er bestond, evenals op vele andere
plaatsen in ons vaderland, eene paro
chiale of kapittelschool, die ingericht
was om de koorknapen of cboralen te
onderwijzen in het lezen, schrijven, den
godsdienst en den zang. Die
sin en roeping hadden voor den geeste
lijken stand, vondeo daardoor den
weg, om tot de hoogere studiéo te
geraken.
Het gratis onderwijs aan onver
mogende» en beboeftigen is geeo uit
vinding van den laatsten lijd, maar een
terugkeeren tot de gewoonten der XVe
en XVIe eeuw.
Ecd bijzonderheid van Amersfoort,
die het echter met meerdere steden
gemeen heeft, was de H. Geest-stichting,
welke oudtijds lag ter plaatse, waar
zich nu de Luthersche kerk en het Hof
van Cleve bevindt. Daarin werden niet
alleen arme reizigers en pelgrims ge
herbergd, maar ook aan de armen een
poleteDuitgereikt. Men vindtdaarvan nog
de voortzetting in den H. Geest-Poth,
nu aan de Coninstraat gelegen. Maar
de bestuurders, die zich de «zorg voor
den arme ter liefde Gods en tot profijt
der zielen aantrokken, hadden ook een
open oog voor het belang der jonge
jeugd. Zij zagen noode, dat de aller
armsten verstoken bleven van een regel
matige opleiding en van onderwijs, en
ze wisten de rondzwervende kinderen
ook in een school, in den H. Geest, te
vereenigen, waar ze gratis onderwijs
en leermiddelen en zoo noodig kleeding
en voedsel kregen. Het gratis verstrekken
van brooden bestaat nog altijd en als
men het klokje van de Poth hoort
luiden, kan men er zeker van zijo, dat
een der regenten met den vader en de
moeder ij verig bezig zijo de oude traditie
te handhaven en brood en boter uit te
deelen, geschiedende zulks «ter eere
Gods en tot profijt der schamele ge
meente.» Keeren wij nu tot de Latjnsche
school terug, dan vinden wij het volgende.
Een rector stond aan het hoofd der
Latijosche school. Toen de Broeders
van het Gemeene Leven onder Geert
Groote de zaak ter band namen, kreeg
het onderwijs meer vaste leiding, en
doelbewuste richting.
Deze broeders kwamen naar Amers
foort om hier het schoolonderwijs te
verbeteren. Hunne eerste plaats van
vestiging was een huis, gelegen achter
't Sint Pieters-gasthuis. Dit bleek echter
spoedig te klein, waarom zij een nieuw
buis op den Kamp, voorbij Monniken
dam bouwden en dit het Sint Andries-
klooster noemden. Nog bestaat de Sint
Audriesstraat en stond daar eens de
Sint Andries- of de Triesgenspoort.
Daarna verhuisden zij naar het klooster
der broeders van Sint Jan, gelegen bij
de Kapel van denzelfden naam, daar
waar nu de houten, rijloods van
de cavallerie staat. Om dien tijd kan
men uit de archieven de ontwikkeling
vaD het onderwijs beter volgen. De
zeer belangwekkende bijzonderheden
zullen wij, zooals gezegd, aan de hand
van Di. Reijnders nagaan.
Ia 1530 namen de stadsregeerders
zich voor om een goed rector te laten
komenzij toch interesseerden zich bij
zonder voor het onderwijs. Deze zou
volgens contract door het Convent van
St. jan onderhouden worden.
De Regulieren van Vredendaal bij
Utrecht waren inmiddels in het klooster
van St. Jan de Broeders opgevolgd en
hadden deze verplichtingen tot onder-
houdder Latijosche school overgenomen.
Willem Hendriksen was de eerste
rector der I.aljjnsche school, door de
Broeders opgericht. Hij was een broe
der des gemeenen levens, medestichter
van het Fraterhuis en werd later Overste
der opnieuw ingerichte Latijosche school.
De Kapittelschool werd nu dus Lalijn-
sche school.
Van Bemmel I 186. zegt hiervan
gezegde heer Willem Hendriksen enz.
Ia de eerste tweehonderd jaar van
13801580 zijn alleen meest de namen
van rectoren en enkele praeceptoren
opgeteekend, anders niet.
Op Willem Hendriksen volgt Meester
Simon tot 1437 als rector.
In 1506 Petrus Montanui of Peter
van üleerenberg.
Verhoeven in de Rerum Amenfort.
noemt hem een grooten vriend van
Erasmus. Zie Prinsen Jhz. in Nijhoffs
Bijdragen 1903.
In de rekeningen der stad van 1507
staatItem Mr.. Peter, rector, op sijn
loen IV gl. gegeven.
1522 trad Gerardus Lijstri us op hij
was een leerling van de Deventer school.
Hij wilde den geesleloozen ballast, die
de leerlingen belette goed te studeeren.
weg. hebben.
Tot 1526 was rector Ocker Janss.
van Dordrecht. Ooder hem wordt ge
noemd «des rectoers broeder Meijster
Jan van Keerden».
Tegenover hem werd een krasse
maatregel genomen waarom is niet na
Ia het Dagboek 5 Maart 1526 staat
het besluit opgeteekend, dat de rector
Sint Michael (8 Mei 1526) zal ontsla
gen worden, wat 12 Maart nog eeos
bevestigd werd.
Bij Mattheus Crooicon Amersfoort
in certe auctoris p. 179 staat geboekt
Lambertus Ilortensius,
Bij S. de Wind. Bibl, der Nederl.
Geschiedenis blz. 46 wordt vermeld,
dat Hortensius in 1527 te Utrecht was
en daar tot 1544 verbleef, toen hij nBar
Naarden vertrekken zou.
Hortensius wai leeraar aan de School
der Broeders van het Gemeeoe leven,
Wordt vervolgd.
Uit den Omtrek
HOOGLAND
Maandagmorgen brak er brand uit in
een der hooibergen van den landbouwer
H. Voskuilen op Coelhorst. Het vuur
greep zoo snel om zich heen, dat aan
blusschen niet viel te denken. Ook de
aangrenzende berg, die mede tot boven
in met hooi was gevuld, ging in de
vlammen op. Ook een groote houtmijl
en een schuurtje waarin de kippen zijn
gehuisvest en een 2 roeden berg werden
een prooi der vlammen.
De Hooglandsche brandspuit was
spoedig ter plaatse, waardoor men met
spuiten nog eeo hooimijt die inmiddels
had vlam gevat, wist te blusschen. Het
woonhuis bleef ook gespaard.
Later werd nog de spuit uit Hoog
landerveen ontboden, die bij het verdere
blusschingswerk behulpzaam is geweest.
Door afsteken en zagen van de zij
kanten der hooiberg, wist men het mid
dengedeelte nog te redden, De verze
kering was gesloten bij de Hooglandsche
Brandassurantie.
Als oorzaak der brand werd aanvan
kelijk gedacht aan hooibroei doch met
zekerheid is zulks nog niet vastgesteld.
Binnenland
Geneeskundig toezicht.
Naar bet oordeel van Ged. Staten
van Utrecht zouden de gemeenten
Baaro, Eemnes, Bunschoten, Hoogland,
Soest, Maartensdijk, Leusden en Stou-
tenburg samen één schoolarts kunneo
aanstelleo, teneinde gemeenschappelijk
het geneeskundig toezicht te kunnen
uitoefenen,
B. en W. van Baarn hebben hierop
aan Ged. Staten geantwoord, dat er
voor hun College geeo aanleiding be
staat, den Gemeenteraad een zoodanig
voorstel te doen, wijl de gemeenten
Eemnes, Bunschoten, Hoogland, Maar
tensdijk, Leusden, Stoutenburg en Soest
oiet bereid zijn hare medewerking te
verleenen tot het instandkomen van
een gemeenschappelijke regeling inzake
het geneeskundig toezicht.
Op raia.
Dinsdag 17 Augustus loopt een extra-
trein van Amersfoort en omstreken naar
Rotterdam. Aan deze reis is een boot
tocht door de Rotterdamsche havens
verbonden.
Buitenland
De «Osservatore Romano» bestrijdt
in een uitvoerig artikel de beschuldiging
van president Calles van Mexico dat
de Katholieke Kerk sinds drie eeuwen
het land volkomen beheerscht heeft,
den vooruitgang heeft tegengehouden
er niets heeft gedaan voor de verbetering
van den toestand des volks.
Uit Rusland worden tegenstrijdige
berichten ontvangen omtreut een revo
lutie, die onder leger en vloot zou* rijn
uitgebroken en welke gericht zou zjn
tegen de Sovjet regeering. De meeste
berichten maken eveneens melding van
ren muiterij op de Zwarte Zee-vloot,
welke de kuststeden van de Krim zou
bombardeeren.
Verder melden de meeste berichten
eeo terugtrekken van de Sovjet-troepen
voor de revolutionnairen. Volgens ge
ruchten zouden Trotsky en Zinovjef
zich bfl de opstandelingen hebben aan
gesloten. In de Oekraïne moet thaos
reeds hevig gevochten worden.
Uit Moskou wordt gemeld, dat een
aanslag is gepleegd op het leven van
Stalm Verschillende steden o.a, Odessa
moeten zich reeds in handen der op
stardige Russen bevinden.
Maar de Sovjet regeering spreekt
officieel de berichten over een cpstand
tegen.
Het is moeilijk de waarheid aar.-
gaaode Russische toestanden te achter
halen. Eerst wanneer de b >cren in
massa zich gaan verzetten tegen de Sov-
jetregeertng is er kans op verandering.
Want men moet niet vergeten, dat
van de 150 miltioeu Russen er 100
miitioen boeren zijn. Deze hebben in
1917 land gekregen, dat zij vroeger
moesten pachten van de groote grond
bezitters of soms niet konden pachten,
omdat de groote heeren hun jaebt-
gronden wilden houden.
Omdat ze land gekrrgen hebben, zijn
de 100 millioen Russische boeren een
steun voor het nieuwe bewind. Dat wil
niet zeggen, dat ze ook doordrongen
zijn van de nieuwe ideeën.
Verre van daarMaar wanneer de
regeering het de boeren niet al te lastig
maakt, blijven ze rustig en behoeft de
regeering eeo oproerige beweging niet
te vreezrn.
In Frankrijk ondervindt de zege
vierende Poiocaric op zijn beurt, dat
het 'quitersl moeilijk is iedereen naar den
zin te maken. Want volgens de mee
ning vaD sommigen, gaat de stijging
van den franc nu eigenlijk veel te bard.
Het Kamerlid Nicolle Industrieel
bad er dezer dagen op gewezen,
dat in veertien dageD de munt het meer
dan 30 procent opgehaald had, zoodat
men zegt, dat enkele industrieele onder
nemingen al failliet gingen en de werk
loosheid, die eerst nagenoeg nut was,
toeneemt. Ook meenen sommigen, dat
Polecat de kwestie van de s(lossing
en de tabaksc xploitatie niet krachtig
genoeg aanpakt. De gewiekste advo
caat en geroutineerde parlementariër
weet echter zijn beleid uitstekend te
verdedigen, zijn eerste bemoeienis moet
nu zijn de onontbeerlijke stijging van
de prijzen in te perken.
Gemengde Berichten
Een trein, die twee mijl zonder
machinist gereden had, Is bij Manorsea-
station op de lijn New-Castle tegen een
goederentrein gebotst. Vijf passagiers
kregen een zenuwschok. Het lichaam
van den machinist werd op twee mijl
afstand gevonden. De man is waar
schijnlijk van de locomotief gevallen.
Bij het schoonmaken van zijn rijwiel
geraakte de 13-jarige H. v. B. in de
Haverzaklaan te Leiden met den mid
delvinger van zijn rechterhand zoodanig
bekneld tusschen ketting en traprad,
dat de top van dezen vinger werd af
geknepen.
Door een hotelgast te Noordwijk
aan Zee werd dezer dagen een collier
met brillanten slot verloren van hooge
waarde. Een badgast vond het verlorene
en ontving van de eigeosrease f200
als belooning.
Vrijdagmiddag is eeo jongetje van
zes maanden io de ouderlijke woning
aan de Anna Paulownastraat te Rot
terdam uit de wieg gevallen. Het kind
kwam met het hoofd op een naaima
chine terecht. Een pin van een garen-
klos drong in een van de oogen. Een
lid van de Eerste Hulp bij Ongeluk
ken heeft de eerste hulp verleend.
Daarop is het kind vervoerd naar het
kinderziekenhuis. Vandaar Is het over
gebracht naar het ooglijdersgesticht Ban
de Nadorstraat. Het kind zal waar
schijnlijk het oog moeten missen.
Te Kaalte heerscht in erge mate
het mond- en klauwzeer. Jonge kalve
ren sterven bij tientallen, terwijl het
aantal noodslachtingen toeneemt.
Te Diepenveen zijn in de maand juli
ruim 40 gevallen van mond- en klauw
zeer voorgekomen.
De politierechter te Zwolle verooi-
deelde den 40-jarigen arbeider, die een
hond levend begroef, tot 3 maanden
gevangenisstraf.
In een dorp bij Hamburg zijo drie
kindereo van een arbeider tengevolge
van het eten van bedorven vleesch
gestorven.
Op de Dreef te Haarlem ii een
75-jarig man, toen hij de tramrails
wilde oversteken, door de tram over
reden en gedood.
Onder Kieuwebitdtzijl is een 6 jarig
jongetje door een motorrijder overreden,
doordat het jongetje plotseling van
achter eeo wagen de straat overliep.
Enkele oogenblikken later overleed het
slachtoffer.
De Duitsche posterijen leden over
1925 eeo verlies van 26 millioen mark.
Het aantal immigranten io Canada
in de eerste 5 maanden van 1926 be
draagt meer dan 58.000, Het aantal
over dezelfde periode van 1925 be
droeg 35.100.
Op f4000000 4'/, pCt. obligatifin
der gemeente Utrecht, is voor zoodanig
bedrag ingeschreven, dat op de vrije
inschrijvingen een belangrijke reductie
zal plaats vinden.
Er is vastgesteld, dat door den
cycloon bij de Bahama-eilanden en
Florida niet minder dan 4000 menschen
zijn gedood.
Kerknieuws
Aartsbisdom Utrecht.
Z.D.H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft eervol ontslag verleeod aan Pater
J. Th. Bannenberg als pastoor van St.:
Augustinus te Utrecht, en heeft be-j
noemd tot pastoor van St. Augustinus;
te Utrecht Pater J. X, C. Wouters; tot
pastoor van de parochie van St. Monica
te Utrecht Pater J. A. Th. v. Engelen
tot pastoor te Wttmarsum Pater C. Fl.
Tijburg tot assistent te Utrecht Pater
Van der Vloodttot kapelaans te
Utrecht Pater J. A. van Lieshout en
Pater A. J. 1. M. Borst Pauwels en tot
assistent te Witmarsum Pater A. F.
A. M. Dameo. Verder is eervol ont
slag verleend aan Pater Agasi als
kapelaan te Utrecht.
St. Franciccui' mede-lijden.
Het medelijden is een der schoonste
gaven, welke God in ons hart legt.
Het medelijden wil verzachten het
lijden. De medelijdende menscb wil
gaarne een deel van andermans leed
dragen.
Niet beter kunnen we deze kostelijke
gaven benutten en vruchtbaar maken,
dan door 't overdenken van 't lijden
des Heeren. Hij is de Duider bij uitstek.
Hij leed overalHij leed altijdHij
leed in alles.
Overal; als God was Hij alwetend
en zag alles voor zijn oogen. Zoo ver
gezelde Hem overBl de gedachte aan
zijn bitter lijden en sterven.
Altijdvan Zijne geboorte tot den
dood bewandelde Hij een weg des
tijdens. Bij de kribbe stonds reeds de
heertchzucbtige en moordlustige Hero
des. Aan 't kruis hoorde Hij nog de
smaadredeoen Zijner vijanden.
In alles Hij droeg de grootste ziele-
smartzoo hevig was Zijn zielelijden,
dat 't Hem water en bloed uit 't
lichaam perst. Over Zijn lichaam zegt
de profeetvan 't hoofd tot de voeten
is er geen gezonde plek meer aan Hem.
Wat de aardsche eer en goederen be
treft armoe was de gestadige gezellin
Zijns leven i. Zelfs In Zijn vrienden leed
Hij. Alle Apostelen verlieten Hem
judas verried en Petrus verloochende
Hem. Alleen Zijn heilige Moeder bleef
Hem trouwmaar ook om haar leed
Hij. Hoe koa zoo een fflngevoellge en
fijn bewerktuigde Zooi de zeven zwaar
den zien die haar moederlijk hart door
boorden De Heeie Jezus dan is de
groote Lijder. Met Hem moeten we
hebben 't grootste medelijden. Het
bitter lijden en sterven onzes Heeren
kan ons zijn een onuitputtelijke bron
van innig medelijden, Dat zal ons voeren
op een hoogea trap van volmaaktheid.
De arme hei'.ige van AssisiS, Sint
l'ranciscus, wiens eeuwfeest we dit jaar
vieren, is ons daar een sprekend voor
beeld van.
Er is misschien wel geen heilige in
Gods Kerk, die zoo diep medevoelde
en medeleed met den Man van Smarten.
Zoo groot, zoo intens was zijn mede
lijden met den Goddelijken Duider, dat
bij vaak in zuchten en klagen uitborst.
Dan vluchtte hij 't gezelschap der
menschen en zocht de diepste een
zaamheid op. Daar sprak hij tot den
Heere, als zag bij Hem met zijn sterfe
lijke oogen voor zich: Hoe, mijn Jezus,
Gij zijt aan kruis gehecht, en ik ben
vrij Gij, de onschuld zelf, lijdt voor
mjj, zondaar Zie, mijne ziel, het on
recht, wat gij den geheiligden I'ersoou
des Verlossers hebt aangedaan I Waar
zal mijn hart liefde genoeg vinden, om
al die liefde te vergelden
Wandelde onze heilige door velden
en bosschen, dan vorderde bij van alle
schepselen liefde tot hunnen gekruisig
den Scheppar.
Wanneer de heilige, bij dooiweer ot
na groote onwedets, de kleine beekjes
langs de rotswanden van den berg Al
verna zag slloopen, gelijk tranen over
logevallen wangen, dan bleef hij staan,
brak zelf in tranen uit en riepO, mijne
broeders, de rotsen, wij zullen te zamen
weenen. De bergen echoden terug
weenenweenen
Als eens een ridder den «kleine
arme» in zulk een smartelljken toe
stand zag, vroeg hij, wat hem zoo be
droefde en hoe bij hem kon troosten
De heilige antwoorddelaat ons tot
eenigen troost te zamen weenen over
het smartelijkste en liefdevolste lijden
van onzen Verlosser, De ridder was
zoo getroffen, dat hij op de knie ïf
zonk ea te zamen storlteo rij tranen
en weenden over's Heeren bitter lijden,
Vele wereldlingen zullen den ge
moedstoestand van dezen heilige niet
begrijpen. Zij zullen zijn haodelwijre
dwaas of op zijn best naïef vinden.
De kleioen echter beg'ijpen hem.
Den hoogvaardigen en trotschen im
mers is T niet gegeveG, Gods beschik
kingen te kenneo aan deu eenvoudi-
gen en nederigen mensch deelt God
zich mede,
Wie met kinderlijk geloof het lijden
van den Heer Jezus en het medelijden
van onzen heiligen Broeder Franciscus
beschouwt, kan geen versteend hart
hebben of houden.
Naar Kevelaar!
Zij, die nog verzuimden zich aan te
melden voor deelname aan de Processie
van Amersfoort en Omstreken na»r
Kevelaer worden dringend verzocht zulks
niet langer uit te stellen, Vrijdag worden
dc lijsten gesloten.
Aangifte kan geschiedeo bij het Be
stuur en de Broedermeesters.
missie-nieuws.
Het Koppensnellen op Nleuw-6uinea.
Het bestuur op Nieuw-Guinea liet in
't begin van dezen eeuw nog veel te
weoschen over. De zeer primitieve,
barbaarsche gebruiken vao menschen-
eten en koppensnellen werden niet
tegengegaan en namen eer toe dan af.
Waar ook dc Missie al haar best deed,
't arme volk te beschaven, deed 't
laksche bestuur niets hoegenaamd, om
de arme Kaja Kaja's op te hrffen.
Het koppensnellen, of 't afsnijden der
hoofden der hoofden der vijanden,
tegen wie men in 't geheim ten strijde
trok, kwam voort uit twee voorname
beweegredenen.
Allereerst ware» «Anim» de «groote»
Kaja's van de kust, ijverzuchtig op de
mindere volken, van 't binnendl.md, ea
ze trokken daarom tegen hem ten strijdr
Dengenen hnnner vijanden die ze ge
dood hadden, ontnamen ze 't hoofd, dat
ze afsneden van den romp,
Maar, de hoofdgrond van 't koppen
snellen ligt ergens anders.
Alles in de samenleving der Kaja-
Kaja's werd benoemd met eigen naam.
Een naam is voor de Kaja's alles.
Het geven van namen leert hun aard
rijkskunde en mythologie. Ziehier hoe
dit geschiedt.
De namen der landen, waarmee de
Kaja-Kaja's bevriend waren werden ge
geven Ban de honden. Komt nu een
hond de hut binnen, dan wordt hij met
z'n aardrijkskundigen naam genotmd
Namen van vijandige landen worden
aan de varkens gegeven.
Ook in de geschiedenis en mytholo
gie krijgen op dergelijke wijz: hun
onderricht.
De namen van de «denia's» of gees
ten, die geheimzinnige schimmen, die
de wilden in gansch hun leven zien
rondwaren, worden gegeven aan hun
kanoes of booten. En zoo, de booten
bij hun naBm noemend, doorloopt men
de gcheele geschiedenis en aagenleer
der oermenschen van Nieuw-Guinea.
Bovenal moeten de kindcrer. natuur
lijk namen hebben. Zij nu ontvangen
de namen die toebehoorden aan de
verslagen vijanden. Elke vijand, of
beter, elk hoofd van een vijand be-
teekent voor de Kajz-Kaja's een nieuwe
naam voor de kiodercn. Waren er
voorheen weer 'n aantal kiudcren ge
boren, dan werd 't tijd weer eensA op
sneltocht te gaan naar de vijandige
De voornaamsten van 't volk werden
bijeen geroepen, er werd druk beraad
slaagd en in 't gtheim werd de dag,
of juister, de nacht vastgesteld waarop
men uil zou trekken. Vrouwen en kin
deren werden dan thuis gelaten en de
mannen, sommigen reeds beroemd,
omdat ze een verzameling «koppen»
bezaten van vroegere kiijg>tochten, en
verder de jongelingen, vol geestdrift om
mee uit te trekken, gingen op pad,
soms vele dagreizen ver.
In den nacht, in 't diepst geheim
werden de niets kwaads vermoedende
vijandige naburen overvallen en ver
raderlijk vermoord. Zoo veel mogelijk
echter werden alle slachtoffers nog
zoolang in leven gehouden, tot ze door
hun beulen gedwongen, hun namen
hadden genoemd, Dan werd hun 't
hoofd afgesneden. De buitgemaakte
hoofden of koppen werden in triomf
naar huis gevoerd. Een ieder voegde
zijn eigen veroverde koppen bi) z'n
reeds verzamelde voorraad en... men
had weer namen voor de kinderen.
Deze wreede gebruiken zijn door het
heerlijk beschavingswerk van de M'ssie
en ook nu, door 't kr achig ingrijpen
der regeering, die 't koppensnellen ver
bood, de overtreders straft en de buit
gemaakte «koppen» upelscht, in dezen
tijd gelukkig haast verdwenen. Doch
nog niet heelemaal, want tot z'n groote
teleurstelling en diepe droefheid, hoort
soms de Missionaris dat een der dor
pen weer op snelfchl is geweest, in
diep geheim.
Dan volgt weer 'n zware vervolging
van de schuldigen, door de regeering.
De straf helpt, doch voor hoelang
Alleen het groote genadewerk kan
ook hierir. de standvastige verandering
brengen en dit volk ervan afhouden
de medemenschen zoo g'iiwzaam te
vermoordenTh. KI.
Eandbouwnteuws.
In den polder Wilnis woiden 550
H A. nieuw drooggelegd land verkocht.
De gronden zijn uitmuntend geschikt
voor weiland, tuin- en landbouw, de
kleigronden ook vcor steenaarde. De
landerijen zijn gelegen onder dc ge
meente Wilnus, lunchen de dorpen
Wilnis en Mijdrecht, aan de Vaart en
nabij de Spoorweg-stations Wilnis en
Mijdrecht.
Dcperceelen worden geveild in kavels
van 18 .i 19 H A in combinaties en
in massa op Woensdag 18 Augustus
1926 dc» morgens om 10 uur (nieuwe
tijd), in het Nulsgebouw te Mijducht
zullen de perceeien ieder afzonderlijk
worden ingezet en afgeslagen en op
Woensdag 1 September 1920 op het
zelfde uur en plaats zullen ze worden
gecombineerd en in massa afgeslagen.
Uitvoerige veilingboekjes met condi
ties en kaarten zijn verkrijgbaar bij den
notaris Van der Heijden, Mijdrecht.
Overzicht der opeebire verkoopingen.
Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort zullen op Vrijdag 20 Aug.
10 uur precies, ia het gr bouw Open
bare Werken (Achter Davidshof No. 2.
te Amersfoort, publiek veikoopen
Het Grasgewas tweede snede, cp de
gronden gelegen onder Bunschoten en
Eemnes nabij deu Eemmoad in 19
peiceelen.
I dichtingen verstrekt II. Jansen op
Birkhoven en J. Boelhout aan het
Havenlje te Bunschoten.
Fietstochten
Met doorzitten bij Wiclrijdcn en verbranden
der Huid door de zon. alsmede het stukloopen
van Huid en Voeten, verzacht en geneest
men met PUROL. Doos 30, Tube 80 et.
marktberichten
AMERSFOORT 9 Aug.
Kaasmarkt. Aangevoerd 57 wagens
bevattende 15000 kilo. Prijs f 36.5
144.00 per 50 Kilo. Handel vlug.
BARNEVELD 5 Aug.
Tamme eenden f 1.00 a f l.oO Wilde
eenden f 000 a f 000 Tamme konijnen
f 1.00 a f 2.00 Wilde konijnen f 0 00
a 10 00; Jonge hanen 10.50 a f 1 60
Oude hanen f 1.a f 1.70 i Jonge
hennen f 1.50 a 12.75; Oude kippen
fl.a 11.90; Vette ganzen f2.00 a
f300; Biggen f 13—al 23 Zeugen
f 7000 a f140 00; Nuchtere kalveren
f 10.— a f 15.— alles per stuk Tamme
duiven f0 50 a fO.öO per paar; Vette
varkens f 0 35 a 10 36 Lichte varkens
f0 32 a f 0.33Schrammen 10.18 a
f 0.20 Vette kalveren f 0.25 a <0.30,
alles per pond; Eeieren f6 75 af7.75
per 100 stuks.
Aangevoerd 45000 stuks pluimvee
en 600000 eieren.
UTRECHT, 6 Aug.
Kaasmarkt.
Aanvoer 169 wagens.
Wegende 55770 K G.
Eerste Kwaliteit f39.d (44.—,
Tweede kwaliteit f35.5 f38.—,
Rflksmeik f 39.en f 46.
Zwaardere tot f 48.
Handel redeljk.
