R. K. Spaarbank Amersfoort
Pianohandel S. DUIJKER
Vulpenhouders
Kantoorboekhandel
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 25 Januari 1927
Veertigste Jaargang
No. 86
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
Advertentiën 25 ct, per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid
bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Gods roeden, die het Uehaam plagen,
zijn bezems om de ziel Ie vagen.
Vondel.
De H. Geeststichting van
Amersfoort.
Toon A. F. VAN BEURDEN.
n.
De eerste onderwjjzeres en onder
wijzers in die Zondagschool van den
H. Geest waren Gijsbcrtje weduwe,
Bart van LcckhorstMr. Dirk Ras, Mr.
Jan van Beusichem, Crijn Gerritsen en
Mr. Heorick de Vlocq. Zij verdienden
«n .j__ pfr jagr^ wal |a|( n
1 werd. Zeer zeker
ie bezoldiging. Toen
I nog de bisschoppelijke goed
keuring hebben, waarom »de beveel-
hebberen, verzocht hadden.
De aartsbisschop Fredenk van Touten-
burg zond eene commissie van onder
zoek, waaromtrent in het memorieboek
der school aangsteekend slaat: »op ten
XIV Juni in 't selve jaer 1569 tyn die
boecken, die men in de HeylighenGeest-
scbool lezen soude, by de irquisileurs
goedgekeurd en dair ;y twee acten »ff
Deze zijn een blad van Bene-
dicite. een latijosche corfiteor, zeven
psalmen, eene manier van lesen, sciiven
en catechismus.
De aartsbisschop keurde 7 Juli 1569
alle punten gord.
Xu was de school geheel en al erkend,
kon ze «chenkiogeti eu legaten ont
vangen, die met uitbleven.
Jan van Wyck Gerrittzoon vermaakte
een bedrag van 12 gulden rente 's jaars
met de bepaling, dat 10 gld. daarvan
aan de armste armen van Doorn zou
geschonken worden.
laken scheren om ze van den
straat af te houden zij beg ngen
iwen streken en groote Insolen-
Men huurde een buis van Cornelia
Tbomnssen voor 14 guide i 'sjaars, voor-
loopig voir twee jaren. In 1577—1578
kocht men een huis voor dat doel In
de Muerhuyzen vóór aan de straat,
achter de stadsgralt, noordwaarts Krans
Noortwijk, zuidwaarts Dresselaars
n gelegen, en toebehoorende aan
Gerrit van Oldeobarneveld, den vader
grooten Staatsman, welke ver-
kooper ook wel in de wandeling zeker
niet om zijn deugd, genoemd werd
■slechte Gerrit*.
Men hield zich in die jaren ook aan
de brooduitdeeling zelfs maakte men
de broeden, die eiken Zondag uitge
reikt werden, grooter tot 5 pond
Na een tienjarig bestaan had de sc
al ruim 180 gulden aan
Zondags brooduitdeeliogen
den Po;h en in de O. L. Vr. Kapel,
zooals dat zoo mooi te zien is op eene
schilderij in den l'oth. Dat begon den
eersten Zondag in den Advent. Er
werden aao 72 kinderen elk een rogge-
brood vao 5 pond uilgedeetd, om te
voorkomen, dat ze om brood zouden
gaan bedelen. Een eigenaardige gift,
waarvan melding gemaakt wordt is die
der Minderbroeders, waarvan wij lezen:
•Nog op Sint Peters dach ad calbe-
stram*, dus op Sint Pelerstoel dag,
welke waa Dinsdag van Vastenavond
aan de Minderbroeders geschouki
vijf kannen Rijnwijn tot een recreatie
en omdat zij op Sinte Malthysdag de
meisjes en op den eersten Zondag in
dtu Vaste de jongens biechtten en deze
oodeinchien. Ook de bevelhebbers ver
gaderden af en toe'in vrolykbeid, zoob v.
in de Poth op 2 Juni 1569. Maar dat be
viel bun maar half, want sommige Poth
heeren namen hun dat vergaderen al
daar kwalijk, waarom zij den Prior in
Marienhotff verzochten voortaan daar
te mogen komen, >'i geen desc gerne
vergum heeft, ende syn voorts twr
maal sjaers eerlicke en geschicklick
dit convent vergaderd geweest en hebben
een kan wijos uit onzen eigen buidel
gedronken, terwijl de Piior uit heuscll-
heid daaraan den kost en nog twee
kannen wijn* toegevoegd heeft.
Die teerdagen waren vastgesteld op
den eersten dag, dat men vleesch mocht
gebruiken na de heiligdagen van Kerst
mis en Dondt.-dags na Pinksteren.
In den H. Geest deed men ook be
hoorlijk aan weikverschsffiig. Naar de
behoefte en gewoonte, dier tijden dacht
men daar aan spinnen om garen voor
linnen en doek te maken. Als eerste
bewijs zien wij dat op 6 Dcc. 1569
Maiylje vbd Latgeveld, een der
stuurdeiessen cf der beveelbebbers e
gom van 25 gulden ter hand gesteld
door Wolter, heer van Blokland om
daarvoor vlas te koopen en bet spin-
loon te betaleo, aan eenige schamele
meisjes, ter schole gaande. Om die
zaak dóór te zetten werden dit j sa-
aangekocht 15 spinnewielen en t
kaarden. In 1573 en 1574 had i
reeds een werkbuis ingericht, v
Maiytgen bovengenoemd, kreeg t
14 gulden toegelegd tot ondeihoud
het werkhuis. Om dien tijd begon
12 jongens met het bewerken van het
linnen eerst in het huis van Margriel
van Weede, eene aanzienlijke dan
toen deze echter in stervensnood kws
in het buis van Sieuije Jacobs eu lal
bij Peter Sebreck. Men was toen d
weg van het fabricetren ingeslagi
Dat aan 't werk zeiten der jongens
had zijn reden. Men
De jongelieden van onze landen stu
deerden destijds ook aan de Universiteit
van Keulen. Zel.zre Lamfers Willemse
uit Amersfoort had veel sympathie
de H. Geestichool en vroeg uit
e toewijding verlof om daar les
te geven, wat hem gerredelijk werd
toegestaan. In 1580 werd hij priester
en deed den 21en October zijne eerste
H. Mis. De beveelbebbers van den H.
Geest waren op dat feest genoudigd
kwamen bij het H. Broeders-altaar
de Groote Kerk van Sint Joris bijeen
offerden en namen tozn de maaltijd
bij Gijabert den Cremer. Wij halen dit
aan ,als een bewijs, dat Amersfoort
destijds nog geheel zonder eenige stoor-
's de Roomrche gebruiken volgde.
Teneinde de geregelde
broeders en zusters op i
dagen te bevorderen had de E«rHecr
Jacob van Hees een kapitaaltje van
75 gulden vastgezet, waaruit ieder een
stuiver presentiegeld zou ontvangen op
Sint Jan, Sint Jacob, Sint Laurens, Sint
Maria en op ZoDdag na Laetare.
Nog moet herionerd worden, dat de
.tempel te geb;u>ken en een zegel
tercD, Dat hield verband met het
voorecht dal de stad aan de Zondags-
umenschool afgestaan bad, om de
vlscbnetten die gebruikt werden tegen
vaste betaling in geld van eer
pel cf loodje te voorzien. Geene
re mochten, gebruikt worden. Dat
dus een soort belastingheffing. Ei
veel gevischt in de Etm en in
de stadsgrachten. In den beginne zegelde
1115 netten, van iedere honderd,
ituuvers en een blank, samen 9
gulden 9 stuivers.
In 1572 werd het rumoerig in Amers
foort, er kwamen troebelen en kerk
schenderijen. vcor D t had grooten in
vloed op het gewone, dagelijksche leveD,
om men ook aangcteekcod vindt,
men het niet zou verwachten, in
de rekening der Zondagsschool >deur
mclichcijt en quade neringe,
in den troubtl zijn in 1572
netten bezegeld», terwijl het volgende
.jaar omdat het graafschap Holland door
de opstandelingen bezet wi
er bier aquade neringe» wai
ook geen intrest in en geen
het zegelen der netten. Ook volgende
jaren kreeg men daarvan niets blom
alhoewel de post nog altijd op
■ekening staat: men borg het merkij
met loodjes tot betere lijden in de H.
4 Kist, maar die betere tijden kwa-
niet. Een driest optredende kleine
minderheid drong zich op den voo
grond en trachtte de overmacht
krijgen, eerst door geweld, dan door h
smoren van de stem der zwak voor
recht opkomende meerderheid,
(Wordt vervolgd).
Binnenland
trgeering pc
Twenthe-Rijn-Kanaal.
Naar wij vernemen zullen er b§ de
pogingen in het werk
de werkzaamheden
het Twcnte-Riju-kanaal
een vlugger verloop te doen hebben
dan tot nog toe het geval was. Over
het algemeen is men eenigermate
sti-md over de houding der Regeering,
vooral nu reeds cootractueel meer d
f6.250000.van particuliere zijde
toegezegd. Daatbij dient men nog in
aanmerkiDg te nemeo, dat de uitge
trokken f300.000. op de Water-
staatsbegrooting bij lange na niet ge
bruikt z0n en de werkzaamheden zeer
langzaam voortgang vinden,
R. K- Kiezertorgar iaalisg.
van alle plaatselijke R. K. Kies-
vereenigicgen, aangesloten bij den Bond
van R. K, Kiezers in den Rijkskieakring
Utrecht, de gevraagde gegevens bij het
Secretariaat van den Bond te Maarssen
zijn ingekomen, kan worden medege
deeld, dat het aantal georganiseerde
L kiezers in dezen kring op 31
December 1926 bedroeg16150.
n deze 16150 zijn er 2373 lid van
de plaatselijke K. K. Kiesvereeniging
in de stad Utrecht en 13777 van de
plaatselijke R. K. Kiesvereenigingeo
liten de hoofdstad der provincie.
Amersfoort noteerde 1040 georgar.i
seerde kiezers. In meerdere gemeeotco
van kleiner omvang zijn nagenoeg alle
R. K. kiezers lid.
Woerrdag komt de Kamer te Amers
foort bijeen. De agenda vermeldt
Nieuwjaarsrede door den voorzitter.
Verkiezing van leden van het bestuur
en van de vaste commissies. Aftre
dend de voorzitter der Kamer H. Co-
zijnsen Gzn,, de voorzitter afd. Groot
bedrijf J. H. van Lonkhuijzen, de voor
zitter der afd, kleinbedrijf N. van Os,
de vice-voorzitter afd. kleinbedrijf G.
H. RuitersVerkeerscoromissie E. v.
:tikhoven, P. C. W. Focken, J. H. v.
Lonkhuijzen, M. Pel, M. H. v. Schup-
ppenComm. Fm. en Hand,J. C.
Knottenbelt, B. Kramer, N. v. Os, W.
RoessinghOnderwijscommissieIr.
L. B. Huygen, C. den Ouden, J. v.
Scliuppen, J. F. de With.
Organisatie.
Z. D. H. Mgr. de Aartsbisschop beeft
■mens bet Doorluchtig Episcopaat, In
antwoord op een gedaan verzoek, aan
het bestuur van het R. K. Werklieden
verbond meegedeeld, dat het Doorluch
tig Episcopaat inwilligt het verzoek om
fabrieksmeisjes te organiseeren in de
R. K. Aibeidersbsweging, doch dat in
alle Bisdommen van kracht moet zijn
mor de Bisdommen Den Bosch,
Breda cn Roermond vastgestelde i
lieg tegenover den R.K. Vrouwenbond.
Het bestuur van het R. K. We k-
liedenverbond zal binnenkort instal-
n een commissie, welke zal rap
porteeren over de stichting van een
katholieke sociale hoogeschool voor
Er hebben zich bereid verklaard in
.-ze commissie zitting te nemeo Mr,
P. J. M. Aalberse, Den Haag B. Hinter-
dmg. AmsterdamAlb. v. d. Mcys,
UtrechtP. J. S. berrarens, Rijgenburg
Henri Herman», Den Haag, en dr. M.
Verhoeven, Tilburg.
ball bevrusteloozen toestand werd hij
opgenomen door de buisgenooten. On
middellijk werd dr. de Konitik ontbo
den, welke constateerde, dat behalve
inwendige kneuzingen een vijftal ribben
en gebroken.
Sedert Maandag wordt te Panne: -
'e vermist de 17 jarige dochter van
[fmitie D. Ze was door haar ouders
uitgestuurd om boodschappen te doen
Sedert heeft men niets meer van
Gemengde Berichten
Te Oberndorf zal
worden opgericht voor den priester
Frans Jazel Mohr, die 100 jaar gele
den aldaar den tekst en de melodie
schreef van het bekende Kerstlied Stille
Nacht, heilige Nacht,
De 7l-jarige maharadja van Benares
heeft in 20 minuten tijds
neergelegd. Hij was op jacht met zijn
zoon, toen er plotseling een troep var
vijf tijgers onder schut kwam. D<
maharadja doodde er vier van, zijn zoor
éé-i. Vroeger op den dag had de maha
radja ook reeds een tijger neergelegd.
Te Oud-Vossemcer is dezer dagen
82-jaugc man, erg hatdbuoreud en
bijna blind, op siraal door een wagen
ingereden. Hij is aan de gevolgen
overleden.
Toen de landbouwer F. Smit
Schoonveldc als uaar gewoonte d
stier wilde voederen, werd hij o,v
wachis dnnr het dier aaneevallen. In
Influenza en Griep
Koorlswerend en genezend zijn
Sanaplrin- tabletten
(Wettig beschermd tegen vervalschlng)'.
Bij Apoth. en Drog. Buisje 75, 40 en 25 cl" karaktergeboren uit een
Ernstige sneeuwstormen gepaard
gaande met een koudegolf, teisteren
Rusland. Volgens berichten in de Rus
sische bladeu hebben er vele drama's
Zoo wordt o.m. door den cor
respondent van de »Pravda« te Rostov
gemeld, dat de politie de lijken gevon
den heeft van negen en twintig dak-
looze kinderen, die waren doodgevro-
onder spoorwagons ge
kropen om een beetje warmte te vinden.
wordt gemeld, dat de
wolven dertigduizend stuks levend vee
hebben opgevreten.
Andere berichten maken er melding
in dat hulpploegen reizigers ontdekt
hebben in ingesneeuwde treinen, die
vreeielijk van de vorst hadden te lijden
wie sommigen doodgevroren
terwijl de sterfte onder de ge
vangenen, die de wegen trachten vrij
maken vap sneeuw, groot is.
Tweehondetd visschers zijn io de
jongste stormen omgekomen.
De bekende kunstschilder en heral
dicus Floris Verster is oo een bruggetje
vijver op zijn buitenplaats
uitgegleden en in den vijver verdronken.
Hoewel de d:finitieve cijfers nog
niet bekend zijn, kan reeds voorloopig
worden meegedeeld, dat de opbrengst
Weldadigheidspostzegels voor het
kind welke gedurende December van
het afgeloopen jaar zijp uitgegeven,
aanzienlijk grooter is dan verleden jaar.
Het aantal verkochte zegels wordt
geschat op 3.983.116 (vorig jaar
3112.993).
Hiervan komt aan de misdeelde jeugd
:en goede een winst van f 108.721.13
>orig jaar f 77.356.77). Bijna de helft
152 508 15) werd bijeengebracht door
den verkoop in de 3 groote i
De 38jsrige mej. De B. ui
beek, 'n moeder van 10 kinden
met de Oostertram naar Wageningen
familiebezoek. Zij beging de on
voorzichtigheid van de in beweging
te springen, waarbij zij
tegen een hek terecht kwam
volgens door de tram een meter of tien
werd meegesleurd. Haar linkerbeen werd
boven de knie afgereden.
Nadat ter plaatse een voorloopig
verband was gelegd, werd zij in ernsti-
gen toestand naar bet ziekenhuis ver-
Zaterdagmiddag heeft zich in het
Noordbrabantsche dorpje Budel een
ernstig familiedrama afgespeeld.
Een 58-jarig landbouwer beeft in een
krankzinnigen diift-aanval zijn vrouw
vermoord en daarna zich zeiven ver
dronken.
Terwijl de landbouwer Corstiaanse
Standaardbuiten, met zijn vrouw
r de missiepreek was, hebben vreem-
zich toegang verschaft tot de
ling, waar slechts een veertienjarig
thuis was. De beide in-
s, die zich in vrouwenkleeren
i gestoken, roofden geld eu kost
baarheden.
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van'7
ot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur.
Dadelijk ingaande rente 3®/,0 pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
KassierAmsterdamsche Bank.
PIANO'S - ORGELS - MUZIEK
RADIOTOESTELLEN
Krommestraat 65, Havik 29, Amersfoort, Telefoon 773
e alles doorlrok en
de eenheid der kerk
:oo zelfs, dat ze de vormen
van de burgerlijke bouwkunst, ja zelfs
het meubilair btïivloedde; toch heeft
kerk, haar eigen haard. Een
e keik wordt gebouwd en men
kan zich heel goed indenken, dat men
tweede volkomen gelijk aan de
e kan doen verrijzeneen middel-
eeuwsche kerk is meer ontstaan, als
t ware gegroeid eo daarom niet na
mskeo. E k medewerker kon zelfstan
dig aibeiden aan de taak hem door den
meester aangewezen, omdat hij vol
komen vertrouwd was met de leidende
kunstgedachte en daaraan met die toe
wijding weikie, die alleen een goede
uitvoering waarborgt. Zoo kon bij groote
eeobeid, in de ooderdeelen toch
grootst mogelijke afwisseling
Nsasti
Amersfoort
De Sint Joris Kerk.
Aan de Ned. Herv. Amersf. Kerk
bode ontleenen we het volgende over
ooze St. Joriskerk
Wij hebben in de St. Joriskerk een
belaugwckkend gebouw, natuurlijk kan
niet op één lijn gesteld worden,
t b.v. de St. Bavo te Haarlem, de
Jaoskeik te 's Hertogenbosch, den
Dom te Utrecht enz. Maar hoe be
scheiden onze kerk ook, in vergelijk
met andere moge zijn, het treft toch
telkens weer dat de aangeboren adel
zich nooit\eiloocheot. Welk
ming en wijding gaan er
GObele zuilen, die de handen als omhoog
bt ffenen het beschermende gewelf boven
u uitgespreid houden. Hoe verkwikt de
ruimte, de stilte, de voorname rust. Een
oude Gothische kerk beeft haar eigen
nscbe
kunnen, vormt de nog voelbare liefde
en toewijding, waarmede alles gemaakt
U, de bron dier wondere bekoring welke
van een gothische kerk uitgaat.
Veel van het oude schoon is in
loop der eeuwen te loor gegaan, mis
schien ook verborgen geraakt ODder veif
of witkalk. Of het veel is, of weinig,
kaD niemand zeggen, maar dat een
restauratie, een zoo goed mogelijk her
stel in den ouden luister, dringend eisch
is, staat wel vast, «noblesse oblige»,
m«g ook hier wel 'gezegd worden.
De maandelijksche Godsdienstoefe
ning voor de R. K. militairen van alle
rangen wordt gehouden door den Heer
Aalmoezenier, op a.s. Donderdag en
Vrijdag, 27 en 28 Januari, resp, Donder
iiddags om half 4 de Conferentie
gelegenheid tot biechten, van 6 uur tot
half 8. Daarna begroeting van den
Hoofdaalmoezenier Mgr. Evers io de
Katholieke Militairen Vereeniging eu
Vrijdagsmorgens om half 8 de H. Mis
met preek door Mgr. Evers en alge-
meeoe H. Communie.
De gemeentereiniging had voor
bij baar in gebruik zijnde diverse re
gmgswagens een reserve noodig, welke
als uitbreiding bedoeld was. De
Directeur van dezen Dienst, de Heer
wensebte een auto, welke
kon dienst doen als sproeiwagen, als
veewagen, als asfallwasch- en droog-
wageu eo bovendien kon worden ge
bruikt als reserve faekalienwagen.
De idee van dezen wagen weid door
de directie zuiver omlijnd en met
schillende fabrieken werd ia verbinding
getreden om tot het vervaardigen van
dergehjken wagen te geraken. Ti
slotte werd de oporacht verleend ai
de AmsterdamscheRijluig-Maatschappij,
welke een Lsffly auto leverde va
bekende fabrieken van d en naa
Parijs, welke fabrieken zich uitsluitend
bezig houden met het vervaardigen van
bedtijfsautomob:elcn. Lalfly reiuigings-
automobielen zijn o.a. iu gebruik in
Amsterdam, Den Haag, Rotrrdam,
Utrecht, Gouda, Bussum, Ti burg,
Zwolle, enz.
is voorzien vaneen4cyl.
r, welke een normaal ver-
ca. 40 P.K. heeft. Deze
gebruikt zoowel voor he
wagen ais voor
een boogdrukcen
trifugsalpomp. Deze^pomp wordt ge
bruikt om den tanlqjjdesgewenscht met
water uit de gracht, te vullen en tevens
om het|water daarna w der onder hoo-
gen druk op de sproeikoppen te bren-
soodat met dezen wagen gemak-
sproeibreedte van 18 M. kan
ADRES voor 'alle soorten
x Tevens reparatie x
H, ELZET7AAR
LANGESTRflAT 84 x TEL. 528.
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
worden bereikt. De sproeikoppen be
vinden zich aan de voorzijde van den
wagen, waardoor verkregen wordt, dat
de chauffeur een zeer goed uitzicht op
het sproeien heeft en de sproeibreedte
nauwkeurig kan regelen, zoodat het
in het midden bevinden
zoogenaamde waschmonden, waarmede
de straten en in het bjjzonder de a;
wegen van slik en vuil kunnen wc
bevrijd, Om te voorkomen, dat de w
na het afspuiten i
wordt met gummiestrookên t
weder gedroogd. Op wegen w:
noodzakelijk is, kan tevens gebruik
worden gemaakt van een veegrol, «elke
zich in het midden van den wagen
bevindt. Al deze verschillende mani
pulaties kunnen door den chauffeur
vanaf de chauffeurszitting worden ver
richt, zoodat de geheeie wagen bediend
kan worden door écn persoon.
Ten slotte zij nog vermeld, dat de
meergenoemde centrifugaalpomp teveos
kan worden gebruikt als reserve brand-
weerpomp en voor het afspuiten van
straten en pleinen.
In het Tijdschrift voor Diergenees
kunde wordt over ons in aanbouw zijnd
gr
nog vermeld, i
een spooraanstuiting krijgt en er tevens
al reeds plannen bestaan, om tegelijk
zouterij te bouwen, dan kan ik gerust
zeggen, dat Amersfoort een geheel
modern slachthuis zal krijgen, dat aan
booge eischen zal voldoen en dat wij
gaarne later eens in vol bedrijf wenschen
te zien,»
la de Vrijdag a.s. in hotel •Natio
naal» te houden vergadering van de
R. K. Handelsreizigersver. «St. Theod.
van Embdeo zal de WelEerw.-adviseur
Kapelaan Tempelman een belangrijk
Eveaeensw
het" aandrijven
De wedstrijd Limvio I—S.D.O I
werd uitgesteld. Alleen werd gespeeld
Limvio II—De Ploeg uit Soest. De
Amersfoorters wonnen met 42 op
terrein.
31 Jan. aa
vrij voor het volgen van de 2e i'ei
over »Dr. Scheapman en de vrijmaking
der Katholieken» des avonds half-8 in
het gebouw »St. Joseph»,
