N.V. Middenstands-Bank
Simplex Radiotoestel
Pianohandel S. Duijker
Koopt ow Schrijfmachine
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 26 Juni 1928 No. 25
Twee en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne-
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOM1DDAQ
Advertentlén 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nQverheld
bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vódr
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Streef naar kennis,
gezond verstand.
Ze sterven niet uit
Nu is alles Klaar: er is papier, 'n
pen, inkt.
Bovendien Is het nog 21 Juni óók,
en een lieve jardiniere heeft een mooie
tak lelies in m'n blauwe vaas gestoken.
Aarzeling niettemin. Is 't toch te
moeilijk misschien? De lucht van de
bloemen doet me even denken aan een
chapelle ardente in de Amsterdamsche
Stadsschouwburg, jaren geleden
n alles rond
Maar mi denken we aan geen plech
tige uitvaart met cicpe-omfloerste Ion-
taarntjes. Alles is immers klaarpapier,
inkten zélfs de lelies. We zullen
het niet over den dood hebben, we
zullen 't hebben over 't leven, of beter
over een bepriuld leven. Over dat veel
te onbegrepen leven van een heilige,
voor wien de hemel werd geopend nog
vóór hij voor de aarde geboren was.
Daarom was hij een lelie, en bleef
het. En daarom had hij ook dat on
zichtbare waas van een niet te bena
deren mysterie om zich been, het witte
mysterie dat om lelies zweeft als een
eigen geur. Zoo staan ze steeds medi
tatief, eenzaam en onbegrepen, versloten
in die geur, in de sfeer van dit mysterie.
En tccb, we mogen niet behooren
tot de anderen, die niet begrijpen. Ten
vólle begrijpen zullen we rv't nog niet,
maar we kunnen het licht indrinken
van de eerste stralen, en deelen in de
vóórvreugde van een toch zéér spoedige
onthulling.
Het mysterie is het mysterie vi
God's Liefde. Van dat groot en licht
mysterie nu was St. Aloysius als door
trokken en het gaf hem een eenzame,
geïsoleerde plaats in de wereld, de
wereld van dat andere mysterie: 't
mysterie van de zonde. Want de zonde,
dat is een geheim van de duisternis,
en de Liefde van God en de Liefde
voor God, dat zijn geheimen van het
licht.
De lelie is beel eenzaam.
Wat hebben we in St. Aloysius ge
zien Een bleek, anemisch jongetje, dat
bad in plaats van te spelen, en dat zoet
en schuchter dood ging voor hij één
keer zijn moeder goed had aangekeken.
De lelie bleef eenzaam.
Wat hebben we van St. Aloysius
gemaakt, na zijn dood? Een beeldje
vanlfondant, met een suikeren kruisje
io de meelen handjes, met een hoofdje
als een praline
Dat was nu juist het onbegrepene
van bet mysteriedat hij sterker was
dan één, die een standbeeld kreeg in
ijzer en gegoten staaldat hij een wil
bezet, die we in zoete kindertjes-zonder-
meer niet vinden dat bij gevochten beeft
tot zijn vier-en-twinligste jaar méér dan
misschien een ander, die tachtig werd
in de Chineesche burgeroorlog.
Er bloeien echter nog lelies, omdat
God niet toelaat dat zij uitsterven.
Maar hoe schaarscb sten we ze in
vazen, hoe aarzelend steken we er onze
3 Uit droeve dagen.
„Hij heeft daar niets te doen. En,
buitendien, men blijft op een dorp zoo
laat niet op."
Hier werden zij in hun onderhoud
gestoord door het geluid van naderende
voetstappen,
„Daar is hij!" riepen beiden gelijk.
De man, die te Walcourt tweemaal
de aandacht van den heer Durel ge
trokken had, kwam hel huisje binnen.
Wij zullen dien man in weinige
woorden aan onze lezers voorstellen.
Te midden der onlusten, die van
1790 tot 1792 het vorstendom Luik be
roerden, had zich daar een bende boos
doeners gevormd, die hun treurig hand
werk hoofdzakelijk uitoefenden in Hes-
baye en Condroz, rijke landstreken,
welke een groot aanlal kasteelen, aan
zienlijke landhoeven en groote dorpen
bevatten, in welk laatste meestal twee
ol meer winkels werden aangetroffen.
De hoofdman van die bende was
iemand, wiens ware naam en afkomst
men niet kende. Men noemde hem de
Bannoyaard, naar men zeide had hij
in onderscheidene landen gewoond,
want hij sprak verschillende talen en
men verhaalde van hem talrijke trekken
van stoutmoedigheid en wreedheid.
ruwe handen naar uit in de tuiuen, be
angst als we terecht fijn ook maar iets
te breken van het witte geheim en hun
kelken. Toch stoppen we een prenije
van St. Aloysius diep weg in een kerk
boek, omdatwe er niets van be
grijpen. Dat was natuurlijk ook zoo'n
beetje de schuld van 't prentje zélf,.,,
maar van de andere kant geven we
ons heel weinig moeite geheimen te
onthullen, die we slater* wel zouden
leeren begrijpen.
Waarachtig: later I
Wie God in Zijn diepste geheim, Zijn
eeuwige Liefde op stater* stelt, die
weet niet wat hij doet. Op s'n minst
doet hij heel iets doms, want later is
altijd te laat en de hemel is nu een
maal een belooning en geen toegiftje-
n-de-pret-van-'t leven.
Van lelies en van Aloysius houden,
een kwestie van de wil, de goede,
eerlijke wil sich te vereenzamen in het
mysterie van de Goddelijke Liefde. Die
eenzaamheid heeft niets te maken
de desolatie van een woestijn, hoewel
ook die beproevingen het vertrouwen
op de uiteindelijke belooning vaak ver
sterkt. Willen beteekent hier juist 't
tegenovergestelde van die sceptische,
luasi nederige, maar in wezen heel
laksche en futloose houding, welke
zoo dikwijls tegenover heiligen a
:mcn: »Ach, zóó ken ik 't toch niet,*
Neeo, zóó misschien niet, maar
t wél kunneo, dat is met een open
ut en een open oog wat ontvanke
lijker worden voor de werking van
God's genaden en God's Liefde in onze
eige ziel, zoodat we lééren begrijpen
hoe wonder-mooi die werking werd
beantwoord in de zielen van de heiliger).
Daartoe moeten we veel in en buiten
genadeloos afbreken, afwijzen, uit
schakelen Want geen nieuw buis
wordt soliede gebouwd op de brokke
lige resten van een oud. Dilé'mede
bewandelen we geen andere weg, dan
die welke de heiligen opgingen.
Eenvoudig? Misschien. Eenvoud houdt
oog g«n gemak in. Maar waarom zou
den we complicaties zoeken, die er
Een lelie is tenslotte niet meer ge
compliceerd dan een andere bloem.
Alleen het mysterie van God's Liefde
is heilig. En 't heilige is alleen voor
de heiligeo, God's Liefde is voor allen.
We moeten dus allen heiligen zijo.
U lacht om de conclusie?
Welaande lelies aan den weg, waar
langs het leven in treinen van allerlei
wagens en in stoeten van kermisgangers
voorbij gaat, die lelies hulleo zich enkel
at dichter en veiliger in hun mysterie.
Maar ze sterven niet uit
N. de F.
Niet vereenigbaar.
Al zoo vaak is men er op terugge
komen, en heeft men er op gehamerd,
dat Socialisme en Christendom niet
vereenigbaar zijn.
Als de zóóveelste en voor de zóó
veelste maal, kwam ook de Domini-
ner Belgische socioloog, pater Rutten
weer eers op terug.
Voorzichtig is hij geweest bij 't op-
Evenals de meeste lieden van zijn slag,
was hij vooral bekwaam in zich te
vermommen, zoodat niemand, behalve
zijne medeplichtigen, met zekerheid zijn
•oorkomen en zijn leeftijd kon bepalen.
Op zekeren dag werd de troep van
den Bannoyaard, tijdens zij verblijf
hield in een ouden toren in de om
streken van Hoey, door het verraad
van een der zijnen door een groote
troepenmacht omsingeld en voor het
meereudeel gevangen genomen of neer
geschoten, terwijl zij zich verdedigden
of de vlucht namen.
Slechts twee mannen mocht het ge
lukken te ontsnappende hoofdman
en een zekere Borju, geboortig van
llemptinne, een dorp in het graafschap
Namen, in welke omstreek zijne moe
der woonde, die het handwerk van
skraamster uitoefende en de waren
aan den man bracht, welke de bende
in de winkels ontvreemddemaar nie
mand had eenig vermoeden daarvan
want de weduwe Borju stond in een
zeer goeden naam. Wat haar zoon be
trof, deze was steenhouwer en heette
Franktijk te werken terwijl hij haar
van tijd tot tijd wat overgespaard geld
ter ondersteuning toezond.
De Bannoyaard en zijn medeplich
tige besloten derhalve in afwachting
J.van DIJK
«tver-zwqlng
bouwen en verbreideo vin de demo
cratische gedachte.
En als zijn ondervinding, verkregen
door 't vorschen naar 'n totsverbetering
van de massa, door zijn werkzaam aan-
deel io de arbeidersbeweging, moesl
hij met volle overtuiging schrijven:
1. Het socialisme, beschouwd als een
geheel van wetenschappelijke leerstel
sels, kan door een Christen onmogelijk
aanvaard worden, en allerminst de
theorie: Godsdienst is privaatsaak.
2. De invloed die uitgaat vat
socialistische actie en de socialistische
instellingen blijft nadeelig
godsdienst.
Wij willen de rechtzinnigheid niet
betwijfelen van vele socialistische lei
ders, waar zij de onverdraagzaamheid
op godsdienstig gebied afkeuren, maar
daardoor zelf wordt bekend, dat bij
ontelbare en invloedhebbende socialis
ten, die onverdraagzaamheid niet is
verdwenen.
4. Onzijdigheid is voor ons ge\
lijker, ja, zelfs vernederender, dan
openlijke oorlogsverklaring. Men bewijst
ons doorgaaus meerdere
aan te vallen dan met ons te willen
doodzwijgen. Nieta is zoo on Christelijk
dan sHet eenige noodzakelijke
te stellen als een soort van liefhebberij
of als eeo troost voor die het noodig
hebben.
5. Voor een Christen kan er dus geen
sprake zijn van volop samengaan
6. Enkel bepaalde en beperkte
bintenisseo, verbonden of i
kingen kunnen geoorloofd
onvermijdelijk worden.
Het Sint Janskerkhof
van Laren
door T. PLUIM.
Nu dit jaar St. Jan (24 Juni) op een
Zondag viel gingen velen de jaarlijksche
processie bijwonen, 'l zij als deelnemen-
den 't zij als toeschouwers.
Daarom is 't misschien niet ondien
stig er iets naders van mee te deelen,
te meer daar het «boven den Moerdijk»
schier de eenige Katholieke Processie
is, die op den openbaren weg ia toe
gestaan.
Zooals men weet, verlaat de stoet
des morgens te 10 uur de St. Janskerk
op den Brink en trekt naar 't St. Jans-
kerkhof, waar bij het kapelletje een
plechtige dienst wordt gehouden, door
duizenden bijgewoond.
Over den oorsprong van dit kerkhof
zijn twee legenden io omloop, waarvan
één hier zal meedeelen.
:t was in den nacht van 22 op 23
Juni 893, dat een vroom pelgrim uit
t Heilige Land de hoogte opklom,
waarop thao9 het St. Janskerkhof ligt
en van welker top men een onbeschrij
fel ijk ruim panorama geniet. (Men sla
betere dagen bij haar hun intrek
te nemen. In de eerste plaats lag hun
woning afgezonderd en daarbij moest
de tegenwoordigheid van haar zoon,
in de omstandigheden waarin Frank
rijk destijds verkeerde, iedereen zeer
natuurlijk toeschijnen.
De man, die bij de weduwe Borju
binnenkwam, was dus niemand anders
dan de Bannoyaard. Hij hijgde, als had
hij lang achtereen hard gcloopen.
„De zaak van den notaris is onmo
gelijk!" sprak hij haastig. „Maar het
toeval heeft mij eene andere aan de
hand gedaan, die misschien wel niet
kwaad zal wezen. Het geldt eene uit
gewekene en twee kleine kinderen.
Een enkel man vergezelt hen. Een
achtereen heb ik hard geloopcn
tijdig hier te wezen. Gelukkig dat
het bijpad bestaat. Maak u dus spoedig
vaardig, Jacques, wij hebben geen
oogenblik te verliezen willen wij vóór
hen aan den Viersprong Wezen, de
eenige plek die geschikt is."
De oude wilde hem ondervragen
aar hij gaf haar een tecken om te
zwijgen en ging de achterkamer binnen,
Een minuut later kwam hij er geheel
van kleeding en voorkomen veranderd
daartoe bij den Tol het tietspad
't Bluk eo Baaro io, en eeo minuut of
vijf later ontrolt zich het zchoonzte
vergezicht uit den omtrek).
De pelgrim, komende uit de richting
van Baarn, had zich gehaast om nog
vóór het invallen der duisternis zijn
geboorteplaats Laren te bereiken en
daar zijn kleinen, maar kostbaren schat,
dien hij uit het H, Land meebracht, aan
de kerk af te staan n.l. een paar kleine
relieken van St, Johannes den Dooper.
Maar de duisternis viel sneller in dan
onze bedevaartganger gewenscht had,
zoodat hij, boven gekomeo, even moest
wachteo om te onderzoeken, welke
richting hij moest nemen. Maar plotse
ling vielen twee roovers uit het struik
gewas op hem aan en slaan hem dood.
Op zijn l$k vinden zj een zilveren doos,
waarna zij het ontzielde lichaam spoedig
in den grond begraven, om hun mis
daad te verbergen.
Haastig openen zij de doos, maar tol
hun teleurstelling vinden zij niets dan
een paar kleine beenderen. Woedend
werpen zij ze over den grond.
Den volgenden morgen kwam een
herder er met zijn kudde langs en ont
dekte een paar beenderen, die een
zachten lichtglans uitstraalden. Het ge
rucht van deze merkwaardige vondst
verspreidde zich snel, en reeds den
24eo Juni kwamen de menachen uit een
verren omtrek om het wonder te, aan
schouwen. Een hunner deelde den dorps
pastoor van Laren mede, hoe hij een
paar dagen geleden een pelgrim uit het
H. Land gastvrijheid had verleend. De
vrome man had hem verteld, dat bij
io een zilveren doos een paar beende
ren van Johannes den Dooper bij zich
droeg om ze aan de kerk te Laren af
te staan. En een tweede verhaalde, hoe
hij te Naarden van een paar woes
ziende mannen een zilveren doos had
gtkocht.
De Pastoor liet de klok (io Laren)
luiden en op de vindplaats der been
deren een altaar oprichten. Kort daarop
na een hevigen regen, kwam het lijk
van den pelgrim bloot. Op de plek,
waar 't gevonden werd, bouwde men
een kapel, waarin het altaar een plaats
kreeg, terwijl de relieken in de altaar-
lade geborgen werden. Op het kerkhof,
dat men bij de kapel voegde, werd de
pelgrim als de eersteling in dezen ge-
wijden grond begraven.
Het werd gewoonte, dat jaarlijks op
den St. Jansdag een plechtige processie
uit Laren naar de kapel en de relieken
trok.
In dit relaas wordt reeds van een kerk
te Laren gesprokendoch dit is niet
juist, Immers 't eerste Christelijke bede
huis vbo Laren (en tevens 't oudste van
heel Gooiland) was de kapel op 't St,
Janskerkhof. Reeds vroeg moet dit kerkje
daar gebouwd zijn en wel op de plaats,
waar te voren een heidensche tempel
zal gestaan hebben. De plek lokte als
vanzelf daartoe uit: het is 't hoogste
punt uit de buurt eu dus in een verren
omtrek te zien, terwijl er bovendien
zeven wegen op uitkomen. Reeds om
streeks 700 moeten hier de eerste Evan
geliepredikers bun zoo moeitevollen en
gevaarlijken arbeid begonnen zijn, en
zoodra zij (enigszins vasten voet kregen,
bouwden zij op deze aloude heilige
weder uit. Hij droeg een kiel, zijn
baard was verdwenen en zijne haren
waren kort afgesneden, Men zou hein
toen op dertig ;'i vijfendertig jaar ge
schat hebben en zijne trekken vertoon
den niets dat zijn vreeselijk handwerk
verried.
In dien tusschentijd had Jacques
Borju zijn aangezicht zwart gemaakt
en een bruin wambuis aangetrokken.
Daar ieder ziclt met een paar pisto-
n eu een in een lederen schede ste
kend mes wapende, zclde de weduwe
op den toon VU Itcl diepste medelij -
den; „Die arme vrouw! gij zult haar
>ch zeker geen leed doen, niet waar?
et is al reeds genoeg, dat gij haar
ontneemt hetgeen zij bezit."
„Bemoei u mei uwe eigen zaken,
grootmoeder," antwoordde de Ban
noyaard barsch. „Gij stelt dus belang
in de aristocraten want het is er ze
ker een.... Men kan wel zien, dat gij
niet gelijk ik door dat verfoeilijk ge
spuis geleden hebt. Overigens, als zij
en haar geleider zich gewillig betoonen
hebben zij nicls voor hun huid te vree-
zen. Nu geen ijdelc praatjes mee
het zal te laat wezen."
De beide mannen gingen heen.
Tien minuten later lagen zij op dc
loer achter de kapel staande aan een
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 Telefoon no. 304
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelsoredieten Inctwseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
Ken geheel nieuw type met vereenvoudigde bediening. Geen enkele
batterjj meer, één enkele aunsluiting op liet lichtnet.
Ocheel compleet in luxe eiken kaat f 250*-
Havik 29
Amersfoort
Telefoon 773
plaats den eersten Chiistelijken tempel.
Hierbij volgden tij den raad op, dien
Paus Gregorius in 001 aan Auguslinus
van Canterbuiy gat, om »de heidensche
feesten te veranderen in Christelijke
feesten* en daartoe de oude heiligdom
men tot een plaats voor den Cbriste*
lijken eeredienst te maken. Vermoede-
lijk is dsn ook de St. Jansprocessie in
de plaats gekomen van het heidensche
midzomet- of Balderfeest.
Eeuwen lang stond de kerk op den
heuvel in hoog asnsien, maar langza
merhand begon tij in verval te geraken.
Wat toch was het geval? Het oude
bedehuis was eeuwenlang de eenige
parochiekerk van Gooiland geweest
maar tusschen de jaren 1400 en 15C0
was de bevolking in de dorpen zóó
toegenomen, dat ieder van heo een
eigen kapel bouwde, die later tol pa
rochie-kerk werd verbeven. (Huizen,
Biaricum, Hilversum, enz.) Daardoor
bekommerde men zicb ten slotte niet
veel meer om de oude kerk op 't St.
Janskerkhof. Zelfs Lareo, dat toch vlak
bij de oude kerk lag, bouwde een eigen
kapel, die op St. LambertuiJag 1321
werd gewijd ^thans de Herv. kerk van
Laren).
Zoodoende verviel het oude kerkje
meer en meeralleen 't kerkhof en de
processie bleven onverkort in eerc.
In den Hervormingstijd, 1586, beslo
ten de Staten van Holland 't oude ge
bouw af te brekeozekere Willem
Michelae van Naarden, kocht 'l voor
f 215.—, zoodat van dit eerste Christen
kerkje niets meer over ie.
Alleen zooals gezegd is het
kerkhof bleef in eere en ook de Pro
cessie. Maar de Staten verboden de
openlijke uitoefening van den Katho
lieken Godsdienst en zoo kwam men
in Laren langen tijd in boerderijen in
't geheim bijeen, terwijl de procetsie
des nachts in atle stilte werd gehouden.
Eerst toen Pieter Corn.*. Hoott (tn 1609)
Baljuw van Gooiland werd. kwam er
eenige verademing voor de Katholieken,
der hoeken vnn den Viersprong, welke
in den omtrek de gevloekte genoemd
werd.
Gedurende den tocht lutd du Ban
noyaard den tijd gehad zijn metgezel
op de hoogte te brengen van hetgeen
te Walcourt had plaats gehad. Hij
had Item verhaald hoe, terwijl hij een
nog openstaande herberg binnengegaan
was om een glas bier te drinken, een
rijtuig, dat hij kort le voren voorbij
gegaan was, voor de deur had stilge
houden: hoe hij vernomen had, dal de
w, die daarin zal, een uitgewekene
die, te oordeclen naar naar Mee
ding en een zwaren gouden ketting,
welke zij om den hals droeg, iemand
een aanzienlijken rang moest we-
welke gewis geldswaarden bij zich
had. Hij zeide voorts, dat zij vergezeld
werd door een lieer uit Beaumont, die
ook niet van geld ontbloot moest we
zen, Hij voegde er bij dat het een ge
spierde man was, waarschijnlijk ge
wapend en zij bijgevolg met omzich
tigheid moesten te werk gaan om een
worsteling le voorkomen. Hij eindigde
met hem zijn plan van aanval le doen
kennen en nauwelijks had hij uitge
sproken of het geratel van het rijtuig
liet zich in de verte hoorenspoedig
kwam dit nader, helder verlicht door
of neemt een abonnement voor
uw Schrijfmachine bij
N. ELZEHAAR
KANTOORBOEKHANDEL
LANGESTRflAT 84 f TEL. 528
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
daar hij oogluikend eenige diensten
duidde. Zoo gaat 't verhaal, dat in 1613
in het Zevcnend dc cctste noodketk (in
een ichuur) werd opgericht. Later kwam
er een nieuwe, grooterc noodkerk met
paatorie, thans nogaludeoudepaatorie*
bekend (een boerenwoning). Eerat In
1845 kreeg Laren weer een eigen Kath.
Kerk, waarvoor de Wed. Velthuysen
een geschikt perceel aan den Brink
schonk. Later (in 1893) heeft men 't
aangrenzende huis sis pastorie aaogc-
kocht. Zooals men weet, werd op 28
Oct. 1925 de nieuwe, tegenwoordige
St. Janskerk ingewijd.
Dc processie ia steeds voor Laren
n drukke tijd. Reeds een paar dagen
voren, is alles In de weer om sich
tot bet plechtige feest voor te bereiden
de kerk op den Brink wordt versierd,
vóór den ingang prijken prachtige
schilderstukken met tafereelen uit het
leven van Johannes den Dooper, en de]
weg naar 't kerkhof is getooid merl
eerepoorten en altaren. In 1886 werdl
vergund tot meerderen luister, dat voort-
het schijnsel van de lantaarns.
Op het oogenblik, dat het rijtuig dc,
kapel van den Viersprong voorbij reed
vestigde dc heer Durel er de oogen
op en ontblootte het hoofd, zoodat hij
Jacques Borju niet op dc wlize der
Indianen langs den grond zag kruipen
en het paard naar tien toom grijpen
het (e doen staan. Hij zag even-
de beweging van den Bannoyaard.
die zich met een krachtigen sprong op
hem wierp om Item van de zitbank te
trekken en zoodoende buiten staat van
tegenweer le brengen.
juist steigerde evenwel het paard,
hetgeen zulk een geweldigen schok
veroorzaakte, dat dc aanval mislukte
en de koopman tegelijk de tegenwoor
digheid van Jacques Bor)u gewaar werd.
Met ongemecnc koelbloedigheid en
vlugheid greep dc heer Durel, die den i
toestand dadelijk overzien had, een I
zijner pistolen, spande den haan en
brandde los op Jacques, die ongeluk
kig niet getrolfcn werd.
No vuurde dc Bannoyaard en trof
den koopman aan den linkerarm.
(Wordt vervolgd.)
