Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken ÜHÉ] R. K. Spaarbank - Amersfoort H. ELZENAAR Bel dan op No. 42 Abonnementen kunnen 'elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10 De Eembode Advertentiën 2ö cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid hij geregeld adver- t eer en. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag' vóór H uur in den morgen zijn bezorgd. Kantoor on Orokkerlj Langogracht 28 to Amersfoort - Tolofoon 314 Drie en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag - Post-giro no. 44254 Dinsdag 23 April 1929 No. 7 Zichzelf te zijn is het eenige, wat waarde heeft en het eenige wal zeker voldoening geeft. Anderen dienen heeft precies evenveel waarde voor ons wezenl lijk geluk en ons hoogste welzijn, als het werken aan ons eigen persoonlijk welzijn. Niemand leeft alleen voor zichzelf. Amerstoortsch Dlenstbodenrecht. Door A. F. van Beurden. Het dienstbodenvraagstuk brengt voor menige huismoeder veel zorg. De mo derne dienstboden vatten hare taak dikwijls niet zoo ernstig op als de oude vroegere getrouwen, die op den duur een stuk der familie werden en die sterk voor de belangen van het huis gezin opkwamen, en de vrouw des huizes krachtig steunden in hare vaak zoo moeielijke taak. Veel vrije tijd. weinig werk. veel huur, veel afleiding en weinig sparen wordt door vele dienstbaren als de weg van 't geluk beschouwd, waarbij dure kleederen ook nog moeten helpen. Gelijkstelling van plichten en rechten is een redelijke eisch. maar de eersten geraken vaak in 't achterschip, zoodat er ambulanlen gevonden worden, die minstens eenige keeren per jaar haar adres veranderen. Daarentegen zijn er ook „dames", die er zich op kunnen beroemen, aanhoudend nieuwe dienst boden in huis te hebben, als gevolg van hare minder beminnelijke eigenschap pen en onhebbelijk optreden tegen de dienstbare, wat voor den goeden gang al even fnuikend is. We- derzijdsche goede omgang en toege vendheid voorkomt dergelijke toestan den, terwijl goede leiding noodig is. De dienstboden van vroegeren tijd, zooals ze in de werken van onze oude schrijvers geschetst worden zijn zeld zaam geworden. De wereld draait te snel. de toestanden zijn veranderd, leder wil zijn eigen meester zijn. Wel be staat er een dienstbodenrecht, dat echter bij onwilligheid en een beetje handig heid van den eenen of den anderen kant. dikwijls ontdoken en krachteloos gemaakt wordt. Als men de wet er bij moet halen, is 't over 't algemeen toch al te laat. In oudere tijden, waar het recht bin nen de muren, de stad dus, van Amers foort beoordeeld werd, de klachten door heeren onderzocht werden, die de inwoners en hunne kinderen over 't algemeen persoonlijk kenden, was het gemakkelijk de verhouding van patroon en knecht, van dame en dienst maagd in een reglement vast te leggen. Wanneer dit overtreden werd, kon inen beter en sneller wettige middelen aan wenden. om nadeelige gevolgen te voorkomen. Aldus werden te Amersfoort na rijpe deliberatie en overweging lOFebr. 1678 nieuwe artikelen vastgesteld, gelijk aan die van Amsterdam en Utrecht, om alle „inconvenienten te voorkomen". Om een blik te gunnen op de wijze, waarop de Amersfoortsche vroede va deren de zaak regelden, geven we uit die resolutie, uitgegeven en gedrukt bij I No hot prooven von K I MG pepermunt I bljjft U do aangename, I krachtige smaak in hor. 1 I innering.M Joannes Clerck, 18 Febr. 1678, stads drukker wonende op de Langestraat, herdrukt anno 1709, de volgende uit treksels. De regeerders nemen in consideratie de klachten die verscheidene ingeze tenen uitbrachten, over degroote licen tie. de ongeregeltheijt, liet quaet com- portement of gedrag, dat toen door de knechten, dienstmaegden en minnen, gehouden werd tot groote vexatie van hun meesters ol vrouwen. Zij hebben tot voorkoming van zoo- danigen last. het volgende geordon neerd en gestatueerd le. dat alle knechts, dienstmaagden n minnen, die een handpenning r.nt- angen hebben, gehouden zijn op den goeden, overeengekomen lijd in hun nen dienst te treden erl zich in dien tijd tot een anderen te verbinden op boete van twintig gulden cn verdere strat. terwijl zij bovendien gehouden zijn toch in dien dienst te treden. 2e De meesters en vrouwen mogen evenmin die aangenomen huur opzeg gen op strafte van 1 der jaarhuur 3e. De knechts, dienstmaagden en minnen zijn gehouden binnen 2 dagen, dus voor den derden dag in te treden op straf van een gulden daags voor iederen dag verzuim, in te houdet door de meesters van het loon. 4e De dienstboden zullen hun dienst getrouw waarnemen, hunne meesters, vrouwen en familie met behoorlijk respect be|egcncn en bedienen, in stiiligheid, eerbaarheid en matigheid, zoodal hunne meesters in hun handel en wandel groote tevredenheid onder- 5e Wanneer zij niet voldoen, kan de huur onmiddellijk opgezegd worden, mits betalende het loon tot het einde van liet halve vierendeel 'sjaars, en dit zonder opgave van redenen. Wanneer de dienstboden moedwillig of bclee- digend optreden, moeten zij dadelijk irt rekken. 6e. De dienstboden zullen den tijd mogen gaan of wegloopen op strafte van jaarloon. 7e. De dienstboden moeten hun hui insiens li weken voor den vervaertijd opzeggen en omgekeerd. 8e." De besteedslers en besteders llen geen dienstboden verhuren, die hun tijd niet uitgediend hebben en geene onderhuren op boete van 20 gld. De verhuis of vervaertijd was I Mei. In 1681 had de Gemeente, die erg et schulden bezwaard was, besloten ook de dienstboden te belasten. Zij moesten van hun niet groot loon ook aan de gemeentelijke kas bijdragen, wat in vele gevallen wel tot last der meesters en vrouwen gekomen zal zijn. De belasting bedroeg negen gulden 'sjaars, wat b.v. in het algemeen in 1749 volgens vaststelling door Stad houder en Staten, behoudens uitzon deringen, nog geheven werd. 7 Mei 1681 vond de Magistraat goed. it men al de dienstboden binnen de stad zou opschrijven. Dit wordt opge dragen aan de stadsdeurwaarders en Breunis Joosten, ieder voor de helft van een kwartier der stad. 10 Sept. 1681 werd goedgevonden dat des namiddags de taxatie der dienstboden plaats zou hebben. 9 Juni 1684 zullen de dienstboden met I Mei ingetreden, weer voor de belasting opgenomen cn opgeschreven worden. De nood moet wel hoog gestegen jn in de stad, dat men ook de dienst boden belastte. Sproeten komen vroeg in het voorjaar, koop tijdig een pot Sprutol. Bij alle Drogisten Uit droeve dagen. «Uitmuntend, mijn zoon, goed be dacht! Maar hoe zijt gij op die inval gekomen?" „Niets eenvoudiger dan dat, die torentjes zijn eertijds juist voor het ge bruik bestemd, dat wij er nu van ma ken zullen." „Gezegend zij dan degene, aan wicn wij ze te danken hebben.» Laat ons nu gerust ons avondmaal gaan gebruiken," hernam de jongman, „daarna kan ieder zich naar zijn post begeven." „En de vrouwen?" O! die zijn verwittigd en gerust gesteld. Bovendien, Joris zal bij haar blijven, en wij kennen hem als een man, wien het niet aan talent ontbreekt haar geest goed bezig te houden als het tot treffen komt, en ik hoop dit vurig, want mij dunkt dat wij bestemd zijn die schurken een les te geven, die hun den lust voor het handwerk wel zal doen vergaan.» XVIII. De pachter Albert en de beide knechts waren reeds te elf uren op hun post, na overeengekomen te zijn, dat die het eerste de aanvallers zou Schoonmaak geeft menige huisvrouw en dienstbode ruwe en roode werkhanden. Deze worden wederom spoedig gaal, zacht en blank door Purol BERICHTEN UIT AMERSFOORT - Voor April, Mei en Juni zijn op het carrillon van den Lieve Vrouwetoren 'ezel bij heelslag Dans van |ac. Ruygrok en bij h&lfslag Rondedans van A. Tetterode. Door het Drankweer-Comitê is aan alle predikanten en geestelijken en leiders van Jeugdorganisaties een aan schrijving gericht om vóór 12 Mei, hetzij in een preek of op andere wijze op te wekken tot detr strijd tegen het drankkwaad, zulks met hel oog op de Blauwe Week, welke gehouden wordi van Hemelvaartsdag tot den 2en Pink sterdag. De opbrengst van de Emmabloem- collecte bedraagt f914 58. De Amersfoortsche Bond vo< Lichamelijke Oefening houdt zeswaï doltochten voor de leerlingen der lagere scholen en wel 18 Mei richting Soesterduinen22 Juni richting Tree kerbosch 13 Juli richtingLeusderheide 10 Aug. richting Hamersveld; 14 Sept. richting Stompen; 12 Oct. richting Stoutenburg. Leerlingen, welke aan minstens 5 tochten deelnemen, ontvangen hiervoor een diploma. Vrijdag zullen de „Verdun"-film- vertooningen aanvangen in Cinema Royal aan de Langestraat. Deze film wordt als een der beste vredes-films beschouwd en door vereenigingen als .Nooit meer Oorlog-Federatie" aan bevolen. De Orchestvereeniging „Sl. Cecilia" geeft haar 11e Instrumentaal Volks concert op Zondag 5 Mei 1929, des avonds 8 uur. Entree 25 cent. Kaarten verkrijgbaar en plaatsen bespreken Zondagmiddag 5 Mei li schen 12 en 1 uur in St. Aechtena het Zand. In „Het Boompje" werd de jaar vergadering plaats van de Amersfoort- zien naderen, terstond de anderen zou waarschuwen en allen zich naar het bedreigde punt zouden begeven, Er verliepen twee uren, {waarin niets de doodsche stilte kwam verstoren, welke rondom de behuizing heerschte. Hoewel de maan niet scheen, stelde het licht der tallooze sterren toch staat op tamelijk groeten afstand te zien; doch naar het oosten strekte zich een groote boomgaard uit waar van de dicht opeenstaandc boomen, ofschoon bijna geheel van bladeren beroofd, een donkere massa vormden. Aan die zijde hielden Albert en knecht de wacht. Het was omstreeks een uur na mid dernacht. toen [de jongman dofte schre den op het gras van den boomgaard meende te hooren. Even daarna zag hij inderdaad {verscheidene mannen verschijnen, waarvan er twee een lad der droegen. Een stem mompelde half fluisterend „Ik heb gisteren avond waargenomen dat de achtermuur lager is dan de overige en een klein dak er aan de binnenzijde tegen aan gebouwd is: daarlangs moeten wij binnendringen, Zij liggen thans stellig allen in diepe slaap, en gij zijt er zeker van, niet waar, Baptiste, dat zij nog in dezelfde sche Vrijwillige Burgerwacht gehouden. De voorzitter de heer Q. H. J. Bon- niet .verwelkomde de aanwezigen. Aan de orde kwam de verkiezing n twee bestuursleden wegens perio dieke aftreding van de heeren Bonnier en iVan Eimeren De heer Bonnier rdt met algemene stemmen herko zen. terwijl in de vacature, ontstaan door het vertrek van den heer Van Eimeren wordt gekozen de heer Th. van Ouwerkerk. A!s technisch leider van de oefeningen wordt benoemd de heer H. van der Vlugt. De heer H. van der Vlugt werd ge huldigd Ier gelegenheid van het door hem voor de tweede maal behaalde Schutterkoningschap van Nederland. Naar wij vernemen heeft 't Inlich- lingsbureau voer Chilisalpeter te 'sGra- venhage alhier een bijkantoor geopend voor de provincies Utrecht, Gelderland ten Noorden van de lijn Amersfoort— Apeldoorn—Hattum, Zuid-Holland be noorden de lijn Gouda - Leiden en Noord-Holland voor de Haarlemmer meer cn het Gooi. Met de leiding van dit bijkantoor is belast de heer P. H. Dohmen. Land- bouwonderwijzer, vroeger hoofd der gemeenteschool van Stoutenburg en leider van tal van landbouwcursussen. Aanvragen voor lezingen en voor proetvelden kunnen worden gericht en inlichtingen worden ingewonnen aan het bijkantoor: Randenbroekerweg 3. De heer Dohmen zal voorts iederen Vrijdag van half-II tot half-1 uur zit ting houden in Caté „De Keizerskroon" te Amersfoort, voor het geven van be mestingsadviezen enz. Lijst van onbestelbare brieven en briefkaarten, van welke de afzenders onbekend zijn, le helft der maand April. A. Brieven Binnenland: 1. Boekhandel Zuid, Amsierdam (we gens port geweigerd). 2. Mej. M. v. Doorn, Amsterdam. 3. EindhovenscheDassenfabriek.Eind- hoven. 4. E. Englander, Amsterdam. 5. Theo Hendriks, Groningen. 6. N.V. Olanda, Amsterdam (wegens port geweigerd). 7. Reorganisatie-Commissie N. Z. B. Zaandam. 8. Mevr. v. d. Wiel-Ruys, Utrecht (wegens port geweigerd). B. Briefkaarten Binnenland. 9. Mevr. Banders der Kinderen, Baarn. 10. I. Bos. Zeist. 11Mej. 'M. Ester, (p.a. Franken Tjeenk Willink), waar? 12. üeurtsc—Nijverdal, waar? 13. H. Meyer, Den Haag. 14. Mej. R. Fijnenberg, Amersfoort. 15. L. Vlaar. Amersfoort. 16. Jet v. Zommel, Bussum. C. Brieven Buitenland. 17. G. J. v. Gelder, Barcelona. D. Brieikaarlen Buitenland. i. Paul Lery, Dipl. Ing„ Berlin (we gens port geweigerd). onder controle Centrale ncconntantsdlenit Ned. Boerenbond Goedgekeurd hij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 o 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot II uur. pCt. Dadelijk ingaande rente 3°/io Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kassier Amsterdamsche Bank. vertrekken slapen als toen gij hier dienst waart?" Ik herhaal u, meester dat wij even zeker zijn hen in hun bed te vinden als de kippen in hun hok: er is der halve geen weerstand te vreezen., „Vreezengij gebruikt daar een woord dat ik niet ken, Baptisle; maar ik heb toch ook liever dat alles geleidelijk gaat, zonder dat wij onze toevlucht moeten nemen tot geweld. Mits wij de kleine Meer kon Albert niet verstaan: de boosdoeners waren den hoek huis omgegaan. Terstond snelde hij naar de plaats waar Hubert Defrêne de wacht hield en zij zagen inderdaad de bandieten bezig hun ladder op te rchten tegen den muur, dien zij voor erklimming uitgekozen hadden, et uur van handelen zal spoedig slaan!" sprak de omstuimige jongling ,n blijdschap opspringende. Den beiden knechts werd bevolen zich naar het tegenoverliggend toren tje te begeven en op het afgesproken teeken te schieten, zoodat de aanval- Jers tusschen twee vuren beklemd raakten. Toen de ladder geplaatst was, klom hij, die de aanslag scheen te leiden, ijlings de sporten op, na fluisterend Kath. Radio Omroep. Aan de Katholieken van Amersfoort wordt medegedeeld, dat zij, die daar voor in aanmerking wenschen te komen, zich als week-abonné kunnen opgeven van .De Katholieke Radiogids" (met inbegrip van lidmaatschap van den K.R.O.) tegen 16 cent per week. Deze regeling is in hoofdzaak ge troffen om ieder in de gelegenheid tc stellen lid te worden van de K.R.O. en lezer van haar orgaan, tegen zeer gereduceerden prijs. Men kan zich op geven bij de correspondenten en bij M. A. van den Berg, agent Kath. Radio Gids, St Bonifaciusstraat 27. Aan de parochianen van St. Henricus zij meegedeeld, dat Zondag a.s. de propagandisten weder aan de kerk zijn om na de H. Missen de inteekenkaar- ten. die Zondag 21 April zijn uitge reikt. in ontvangst te nemen. M. A. VAN DEN BERG. Correspondent. De leergangen in de School voor Wijsbegeerte aan den Doodenweg te houden, zijn vastgesteld als volgt: 22 en 23 Juni. Ant. van der Horst over „Twee muzieken". 15—20 Juli. Prof. de Hartog over Kunst en Wereldbeschouwing". 15—20 Juli. Mevr. L. de Hartog- Meyer over „Mythologie en Mystiek" 22—27 Juli. Prof. Jordan over „De vorming van den mensch als taak der wetenschap". 23—25 Juli. Dr. G. C. Hirsch ,De opbouw van het dierlijke orga nisme en haar beteekenis wijsgeerig denken". 29 Juli-3 Aug. B. de Ligt over .Erasmus en de Vrede". 29 Juli—3 Aug. Dr. v. d. Bergh v. Eysinga-Elias over „Oe aard van he' denken van de Middeleeuwers, de Hu manisten en die van het moderne den ken sinds Kant". 5 10 Aug. Prol. G. v. d. Bergh v. Eysinga over „Indische en Westersche Theosofie". 6—7 Aug. Dr. Snethlage nieuwe Amerikaansche psychologie van Behavorism". 8—9 Aug. Dr. E. v. der Brugh over „Humor". 12—17 Aug. Prof. dr. Th. Spoerri te Basel over „Paradiso". 19—24 Aug. Prof. Paul Haeberlin te Basel over „Zur Charakterologie". 21—22 Aug. Dr. Rombouls „Psycho logie, Psychopatologie en Religie". 30 - 31 Aug. Dr. Bierens de Haan Kantoorboekhandel Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestraat 84 Telef. 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- SchO' >i Schrijf- en Teekenbenoo- digdheden. Advertentie-Bureau Hebt een Taxi of auto noodig Amersfoort eenige woorden gewisseld te hebben met zijne manschappen, waarvi" twee hem onmiddelijk volgden. Hij verscheen op den top van Vier schoten knalden gelijktijdig. Hi. viel voorover, gleed met het hooft vooruit langs het dak naar beneden en plofte op het steenen plaveisel de binnenplaats neder, terwijl een der beide mannen, die hem volgden, aan den anderen kant op den grond tui melde. Eene nieuwe losbranding eerste spoedig opgevolgd. „Verraden! wij zijn verraden!,, lie ten verscheidene stemmen zich hooren .redt u!" En allen die staande waren gebleven, tarnen ijlings de vlucht; maar de kreten, gzeiden dat meer dan een hunner erustig gekwets was geworden. Dit alles had plaats gegrepen in minder tijds dan wij noodig gehad hebben om het tc verhalen. „Ziedaar een beleg dat even snel verdwenen is als de kruitdamp van onze geweren," sprak Albert lachende „Laat ons spoedig naar beneden gaan om kennis te maken met den hoofd man der bende die, dood of levend, ons niet kan ontkomen. Wat over „Kuituur en wereldorde". 3 Sept. Prol. v. Hinloopen Lab- berton over „De beteekenis der Hindoe wijsbegeerte". Radio-luisteraars worden uitgenoo- digd wanneer hun radio-toestel in wer king is. ramen te sluiten om hinder voor de buren te voorkomen. In plaats van A. Herschel is geko zen tot bestuurslid van „Volkshuisves ting" J. van der Plank De directie van 't „Birkhoven-Hotel" voornemens tijdens de wintermaan den in het hotel een „hotel-vakschool dames" in le richten. De Vrijzinnig Hervormden zijn er in geslaagd een fonds te vormen voor het oproepen van een predikant hunner richting. K.R.O.-nieuw». Zondag werd bij de R. K. kerken aan de parochianen een kaart ter hand gesteld betreffende de Katholieke Radio Omroep. De parochianen worden verzocht deze kaarten ingevuld aan hunne pas torie in de bus le werpen of (wel te bezorgen: voor de parochie St. Ans- fridus bij den correspondent K.R.O. F. Letschert, Kapelweg 25; voor St. Henricus bij den agent M. v. d. Berg, St. Bonifaciusstraat 27 en voor de pa rochiën O.L Vr. Hemelvaart en St. Fran- ciscus Xaverius bij G. J. A. Verweij, Krommestraat 27. Zondag a s. zullen aan de uitgangen der kerk propagandisten de nog niet ingeleverde kaarten gaarne in ontvangst gaat," ging hij voort, zich tot de knechts wendende, „gij moet hier blijven voor het geval dat die schur ken mochten terugkomen om den kameraad weg te halen, die daar aan den voet van de ladder ligt." Eerst begaven Hubert Defrêne en Albert zich naar de keuken, waar de vrouw van den huize hare beide doch ters en de meid nedergeknield lagen voor een kruisbeeld, terwijl de oude bedelaar Joris ernstig zijn pijp rookte bij een ketel dampende koffie, die klaar gemaakt was om de bewoners van de hoeve beter wakker te hou den. De verschijning der beide mannen werd met een vreugdekreet begroet. „Verlost!" riep Albert uit, „allen op de vlucht, uitgenomen den kapitein en een der zijnen, die in het zand ge beten hebben 1" „Is het mogelijk!" riep Margaretha uit,„ en zoo spoedigmaar het is alsof wij een-benauwden droom heb ben gehad." „Joris." beval Hubert, „neem de lamp en vergezel ons naar de binnen plaats. Een van hen die onder onze kogels gevallen is, moet daar liggen," Wacht even," merkte Albert aan, „hij is misschien niet doodik zal mijn jachtmes medenemen om er mij geval van nood van te bedienen." XIX. Toen zij op de binnenplaats ge komen waren, riep de bedelaar, die er op aangedrongen had de voorste te wezen, zeggende, dat als er eenigen stoot van den gekwetste le verwachten was, het beter was dat hij die ont ving, bij het zien van eene dankere en heweginglooze massa, uit „Daar ligt hij! Hij verroert zich niet hij heelt stellig genoeg!" Hubert Defrêne naderde den ge kwetste, die met het aangezicht tegen den gronJ lag, keerde hem om en legde de hand op zijn hart. „Het komt mij voor, dat hij nog ademt." zeide hij. „Wat zullen wij met hem aanvangen?" „Goed dat hij nog leeft," hernam Albert. „Een booswicht van dat slag moet niet als een krijgsman op het slagveld sterven: hij moet den dood ondergaan op het schavot met al de angsten en verschrikkingen, welke dien vooraf gaan en vergezellen. Wij moeten dus niets verzuimen om hem in het leven te behoudent. (Wordt vervolgt.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1929 | | pagina 1