Katholiek Orgaan voor
Amersfoort en Omstreken
IPr
N.V. Middenstands-Bank
NORA RADIO
H. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
nWM
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort 1.10
De Êembode
Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
leere.i. Advertentièn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd.
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314
Drie en veertigste Jaargang
Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234
Dinsdag 17 Dec. 1929 - No. 75
In de handen der burgers werd de
moraal allengs een reeks van regels om
netjes, fatsoenlijk door de wereld te
komen zoo dat men aan het eind van
zijn leven zijn schaapjes op het droge
had Men versta mij niet verkeerd. Ik
wil niet heiveren dat zulks op zich selj
niet goed zou zijn. Maar het werd tot
het hoogste gemaakt, bewust oj onbe
wust. li" daarin schuilt een ernstig ge
vaar. Daarmede vertint de moraal haar
glans, daarmede vervallen de riddetijk-
heid, edelmoedigheid, heldhaftigheid
welke tot de schoonste deugden belmoren
De klank die de term deugd tegen
woordig heeft, is at een aanwijzing voor
deze ontluistering. Wat een schrik heb
ben velen vooral in de jeugd voor woor
den a/sdeudgzaamen braafDie wo orden
hadden eertijds den gloed van wijn in
ridderbokalen. Zij doen thans velen
eerder denken aan de stroop in de pap
van den burger, lieu braaf ridder be
teekende vroeger dapperheid en kracht
lien broaf burger heeft thans de klank
van koestheid en genus aan kracht
Prof. W Pompe.
STEEDS
DE GROOTSTE SORTEERING
VULPENHOUDERS
KANTOORBOEKHANDEL
I F. A. TULP m
straal 68 t.o. Krommestraat - TEL 326
Repetitie-Ellende.
Heele lagen onzer bevolking, aldus
schreet S. in De Morgen, lijden tegen
woordig zwaar aan de H.B.S.-obsessie
buiten het einddiploma schijnt voor
hen geen zaligheid meer mogelijk.
Dit heeft in vele gevallen voor vele
leeraren, ouders en kinderen
de meest rampzalige gevolgen. Op
onze H.B.-Essen zijn tegenwoordig
hoopen jongens, en meisjes niet te
vergeten, die er heelemaal niet hooren,
Het is natuurlijk zeer toe te juichen,
dat begaafde kinderen tegenwoordig
een kans krijgen, die ze vroeger nooit
kregen. Wij voor ons gelooven, dat
het een heilig recht is van het begaafde
kind, hoe arm ook. dat het een kansje
krijgt om zijn gaven tot volle ont
plooiing te brengen.
Maar de groote misère met het H.B.S.-
onderwijs vindthaar.oorzaak ook hierin,
dat het einddiploma H.B.S. langzamer
hand de norm geworden is, die voor
toelating tot zelfs de meest bescheiden
werkkringen wordt aangelegd. Waar
door onze H.B.S. bevolkt is geworden
met zwermen kinderen, die voor dat
onderwijs geheel of gedeeltelijk onge
schikt zijn. Dat dit onderwijs op zich
zelf niet deugt, is een andere kwestie
iedereen beseft dat nu zoo lang
zamerhand, maar niemand weet welk
geneesmiddel te baat moet worden
genomen.
Ik weet zeker, dat in deze dagen,
in de meeele gezinnen de repetities
op het oogenblik al het andere over-
heerschen. Want in haast alle gezinnen
met half volwassen kinderen wordt
gerepeteerd!
Bij mij thuis is tenminste alles in
volle actie. Mijn oudste boy zit meest
al rustig bij mij op kantoor te werken.
De wiskunde-vakken gaan er bij hem
als koek in, maar voor de talen moet
hij zwaar blokken. Numero twee, die
in alles middelmatig is en dus waar
schijnlijk zeer goed in de wereld slagen
zal, wil altijd hardop leeren zoodat
vader en eerstgeborene samen hem
naar een ander vertrek drijven. Waar
hij het dan, luidop recitecrend, te
kwaad krijgt met jongere uitgaven, die
zich wreken door eveneens hardop
sommen te gaan uitwerken of cate
chismusvragen voor te dragen. Hij
vlucht dan tenslotte naar grootmoeders
kamer en verbaast de goede oude
vrouw door zijn veelzijdige pogingen
om wetenschap in zijn hootd te krij
gen. Mijn lieve echtgenoote meent dat
het haar plicht is te helpen en gaat
rond, lessen overhoorendc.
De boys hebben liever dat moeder
het doet dan ik, vooral wat de talen
betreft, want ik ben het schoolaccent
kwijt geraakt op 's Heeren wegen
zwervende over de aarde en hoewel
overal de inboorlingen me verstaan,
beweren ze dat mijn uitspraak niet
„je dat" is. Maar zooeven kwam ze
bij me en zeide: Je weet wel dat ik
geen dier- en plantkundevragen kan
stellen Direct sneed ik haar het
woord af en zei: Vraag ze of ze weten
of eenboaconstrictor 'n microorganisme
oi een zwam is. Waarop ze voorloopig
tevreden gesteld heenging. Ik meende
rustig door te kunnen werken, maar
even later was ze alweer terug. En?
Wisten ze het? Neen, en ze hebben
alle twee gezegd: Vader is niet goed
Nu vraag ik u! Het tegenwoordige
geslacht kent geen eerbied meer. Het
groeit op in algeheele verwildering.
Enfin, ik zal maar geen strafexpeditie
ondernemen naar de andere kamers
en tracht door. te werken.
Maar mis hoor. Ik werd geroepen
om mijn licht te iaten schijnen ineen
lex-vraagstuk. Het bleek dat ik niet
eens wist wat lex was. Het vak moes!
in mijn H.B.S.-jaren gelukkig nog
worden uitgevonden, waardoor ik ten
minste één drie ben misgeloopen. Ik
hoorde dat het voluit lexicologie heel.
Makkelijk en eenvoudig woord voor
14 jaar oude hersens. Met een testi
monium pauperlatis ben ik afgedropen
naar mijn kantoor, waarvan ik voor alle
zekerheid de deur op slot heb gedraaid.
Later zijn ze goeden nacht komen
wcnschen met het verzoek om vooral
om kwart voor zevenen gewekt te
worden. Dan gaan ze weer repeteeren."
Wie IÜIIIRIII6 pepermunt goed proeft,
I in verrukking komen over den heerlijken smaak.
Binnenland
WEGEN.
Blijkens de Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer inzake de be
grooting van inkomsten en uitgaven van
het Wegenfonds voor 1930, zal naar de
thans bekende gegevens in 1929 aan
de wegen rond 20 millioen verwerkt
zijn. In 1930 zal aan de wegen (met
inbegrip van de bruggen) ongeveer
18.4 millioen verwerkt worden.
De vraag naar de grondslagen, die
bij de voorziening van Nederland met
een aan de nieuwe eischen van het
verkeer beantwoordend wegennet tot
richtsnoer zullen dienen, zal bij de
herziening van het Rijkswegenplan,
althans voor de door het Rijk uit te
voeren verbeteringen een antwoord
ontvangen.
Zoo spoedig het herziene Rijkswe
genplan is vastgesteld, zal op grond
daarvan een programma van urgentie
en een financieel werkplan worden
samengesteld.
Ook de Minister is van meening, dat
maatregelen behooren te worden ge
nomen om de lintbebouwing langs de
Rijkswegen tegen te gaan.
Het ligt in het voornemen, het door
gaande verkeer op de wegen van het
Rijksplan, wanneer de doorgangen door
de bebouwde kommen geen voldoende
ruimte voor dat verkeer bieden, buiten
die kommen om te leiden, ten be
hoeve waarvan nieuwe wegen om die
kommen zullen worden aangelegd of
bestaande wegen verbeterd.
De Minister wijst er voorts nog op,
dat de kosten van hetgeen voor rijwie
len geschiedt, geenszins onbeduidend
zijn. De rijwielpaden zullen in zeer
vele gevallen grondaankoop vorderen.
Bij een groote lengte van wegen,
die reeds over een voldoend wegdek
beschikken, zal de verbetering in
hoofdzaak uit het aanleggen van
rijwielpaden bestaan.
DE ZUIDERZEE.
Op dit oogenblik zijn in uitvoering
de afsluiting van de Zuiderzee en de
droogmaking van de Wieringermeer.
Over voortzetting van de droogmaking
zal later worden beslist. Alvorens voor
stellen voor volgende droogmakingen
te doen, zullen eerst de huidige
ringen bekend moeten zijn.
De kosten van uilvoering bewegen
zich vooral in het laatste jaar in dalende
richting.
De Minister deelt mede, dat, naar
het zich laat aanzien, de afsluiting van
de Zuiderzee reeds in 193?, dus nog
worden. Daar is gebleken, dat de kosten
van de dijkwerken lager zijn geweest,
mag worden verwacht, dat de kosten
van den afsluitdijk op 120 millioen
zullen kunnen worden gesteld.
Voor de vrees, dat de raming der
totale kosten in ecu stijgende lijn zou
bewegen, bestaat geen aanleiding.
De moeilijkheden die zich bij de
bedijking van de Wieringermeer hebben
voorgedaan, zullen zich niet in gelijke
mate doen gevoelen bij volgende be
dijkingen, omdat deze gemaakt zullen
worden binnen de afgesloten Zuiderzee.
Nu de Wieringermeer weldra in cul-
luur zal worden gebracht zal daarmede
worden belast een dienst, waaraan de
noodige ter zake kundige krachten ver
bonden moeten worden.
De vraag ot en in hoever het op
den weg der regeering ligt financieelen
steun te verleenen bij de voorziening
in de godsdienstige behoeften van de
toekomstige bevolking der droogge
legde polders, is nog niet overwogen.
KATHOLIEKE FILMCENTRALE.
Wat is het doel der Katholieke Film
centrale?
Mede te werken tot verheffing van
het zedelijk en artistiek niveau der
filmkunst en de film te maken tot een
apostel van waarheid en schoonheid,
tot een machtig propaganda-middel
voor katholieke godsdienst en cultuur.
Hoe wil zij tot doel komen?
Ie. Door het organiseeren van een
centrale kath. keuring, om 't kwaad
der slechte film te weren en de resul
taten dier keuring kenbaar te maken
een filmorgaan, om eenheid te bren-
i in de keuring; om belangstelling
te wekken voor de filmkunst en de
aandacht te vestigen op de goede films,
die door verschillende maatschappijen
in verkeer worden gebracht.
2e. Door steun te geven in aankoop
en exploitatie van goede films aan
onze exploitatie-maatschappij „De film-
afd. der K. S. A., Steenschuur 17 te
Leiden."
3e. Door het beschikbaar stellen van
goede, door de K.F.C. gekeurde eerste
klas amusementsfilmwerken, tegen bil
lijken prijs aan onze patronaten en
vereenigingen en te komen tot een
goede collectie leerfilms.
4e. Door het vormen van en het
geven van steun aan een vereeniging
van bezitters of directeuren van locali-
teiten voor filmvertooning, die zich
onder toezicht stellen (zie art. 21 - 22
Als het hoogste kerkelijk gezag ons
voorgaat, dan weet Kath. Nederland
wat het doen moet.
Hoe moeten de Katholieken sleunen?
Ie. Door contributant of donateur te
worden van onze stichting.
Wil onze stichting ook in de toekomst
krachtig en vruchtbaar blijven werken,
dan is de vorming van een groot stam
kapitaal noodzakelijk.
2e. Door zich te abonneeren op de
„Kath. Fiimgids", waarin de mededee-
lingen der stichting worden gepubli
ceerd, de nieuwe in circulaire gebrachte
films worden besproken en beoordeeld
en de aandacht wordt gevestigd op de
werkelijk goede films en haar morele
of aesthetische waarde.
3e. Doordat eigenaars of directeuren
van localiteiten voor filmvertooning,
b.v. patronaten, vereenigingslokalen of
die als zoodanig kunnen worden in
gericht, zich bij ons aansluiten en de
door ons gekeurde programma's be
trekken.
Hierdoor is men zeker van goede
programma's en geniet men den steun
van de K.F.C.
4e. Om het bovengenoemde beter te
bereiken, is het noodig dat er in iedere
plaats een kern van actie gevormd
worde, een groep propagandisten tot
het werven van contribuanten, dona
teurs en abonné's op de „Katholieke
Fiimgids".
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
PI AN OH AN DEL S. DU IJKER
Koffer-Gramaphoon vanaf FIS— a HAVIK 29 - TEL. 773
BERICHTEN
UIT
AMER8FO ORT
der Bioscoopwet) van de Kalh. Film
centrale en alleen door ons goedge
keurde films verloonen.
5e. Door het bevorderen van op
richting en steun in exploitatie van
localiteiten enz., waargoede films ver
toond worden.
6e. Door het petitlonneeren bij Rijk
en gemeenten ten voordeele vao het
kath. filmvraagstuk.
7e. Door een nationaal fundament
te vormen voor de komende interna
tionale en kath. filmbeweging
dustrie;dee! te nemen aan internatio
nale congressen en mede te werken
aan de productie van katholieke kunst
werken op filmgebied om aldus te
komen tot volkomen oplossing van het
filmvraagstuk.
Een uitgebreid program dus, dat
alleen en dan nog met veel moeite en
na veel tijd door eendrachtige samen-
king kan verwerkelijkt worden.
Daarom wil onze stichting alle kath.
krachten op filmgebied vereenigen en
verwacht zij van Katholiek Nederland
krachtigen, zedelijken
steun.
MELKCONTRöLE. Men verzocht
ons plaatsing voor de volgende mede-
deeling:
Het Melkconlrcïlestation voor Amers
foort en Omstreken heeft zijn levens
vatbaarheid en bestaansrecht reeds
tamelijk duidelijk aangetoond. Geopend
en in werking gesteld op 22 October
j.l. zijn de werkzaamheden nu al vrij-
wat uitgebreid, waaruit afgeleid kan
worden dat belanghebbenden dat
zijn de Consumenten, Melkveehondets
en Melkverkoopers meer overtuigd
beginnen te worden van hun belangen
bi) aansluiting aan het Amer^foortsch
Melkcontrölestation.
In slechts 8 weken na de opening
van het „M.C.S." zijn reeds 1300 maal
monsters melk van Veehouders en van
Slijters in het Laboratorium onderzocht
op Soortelijk gewicht, Vetgehalte,
Vuilheidsgraad, Zuurheidsgraad, Alco
hol, Storche reaclie, Katalase, en door
den aangesloten Dierenarts bacterio
logische onderzoekingen o.a. op het
wel of niet aanwezig zijn van Strep-
tococcen in de melk (Uierziekte).
Van elk onderzoek ontvangt de be
trokken Veehouder of Slijter onmiddel
lijk een schriftelijke opgave
■erkregen uitkomsten.
De goede resultaten daarvan be
ginnen zich reeds te ontwikkelen.
De aansluitingen nemen bij beide
Categoriën geleidelijk loe, maar zijn
nog niet zóó, dat van „algemeene"
aansluiting gesproken mag worden.
Het laat zich echter aanzien, dat daar
aan niet getwijfeld behoeft te worden.
Het aantal aangesloten Consumenten
(Donateurs tegen een geringe jaarlijk-
sche bijdrage) kon grooter zijn. Daar
mede zal het, evenals met het nemen
van rentelooze aandeeltjes f5.—
(jaarlijks bij uitloting te restitueeren),
ongetwijfeld langzamerhand ook beter
financieelen gaan.
Het publiek wordt er op attent ge-
Het hoogste kerkelijk gezag te Rome maakt, dat dezer dagen alle bij het
moedigt onze actie aan en roept alle Melkcontróleslation-Amersfoort aange-
katholieken der gansche wereld ten sloten Melkslijters, op hun karren of
strijde tegen de slechte film en ter rijwielen een duidelijk zicht- en lees-
-jjaar p|aatje (roodgekleurde grond,
waarop in witte letters „Melkcontróle-
station-Amersfoort") zullen voeren. Men
behoeft dus slechts even aandacht te
verovering van het katholieke terrein
op filmgebied.
Ons Doorl. Episcopaat heeft ons zijn
een jaar eerder dan laatstelijk werd zedelijken steun geschonken en onze
verwacht, tot stand gebracht zal kunnen statuten goedgekeurd.
schenken aan het vervoermiddel, waar
mede de melk ter verkoop aangeboden
wordt om te weten, of men zijn melk
betrekt van een slijter, die zich vrij
willig heeft onderworpen aan een ge
regelde, zorgvuldige en deskundige
contröle van zijn melk.
Gewaarschuwd wordt voor aankoop
van melk beneden den normalen, alge
meen bepaalden verkoopprijs. Goed
koop kan in die gevallen duurkoop
blijken.
„ST. FRANCISCUS VAN ASSISlE."
Vrijdagavond vergaderde de R. K.
Bond v. Handels-, Kantoor- en Winkel
bedienden „St. Franciscus van Assisië"
onder presidium van den Voorzitter,
den Heer Lubberts. Na opening en
installatie der nieuwe leden sprak het
Hoofdbestuurslid, Mej. A. Vleugel uit
Hilversum, over „De beteekenis van
het Werktijdenbesluit voor de Winkel
bedienden."
Spr. begon met de herdenking van
den voor de Winkelbedienden zoo
grooten datum: 29 Juni 1929,het Werk
tijdenbesluit in de Staatscourant.
Dat deze wet niet eerder in werking!
is gesteld, heeft als oorzaak, dat de
Winkelbedienden niet zoo zeer aan
den weg timmeren, maar óók, omdat
de Winkelbedienden uiet voldoende
georganiseerd zijn. Want, aldus Spr.,
het is wèl opmerkelijk, dat de Werk
tijdenbesluiten het eerst komen voor
die groepen van personen, die het
best georganiseerd zijn.
Een korte uiteenzetting volgde over
het tot-stand-komen van een Werk-
tijdbesluit, waarna de voornaamste be
palingen uit het nieuwe Werktijden
besluit werden voorgelezen en be
sproken.
Spr. wijstop het bezwaar aanteekenen
der organisatie tegen overwerk, Daar
voor moet de organisatie in die branche
een zeker aantal leden tellen. Zaak is
dus, zoovéél mogelijk leden te hebben
Verder wijst Spr. op verschillende
bepalingen van de Arbeidswet 1920,
die nog steeds niet nageleefd worden
(tocht, privaten, zitgelegenheid).
Tenslotte wenscht Spr. de Winkel
bedienden geluk met hun behaald
succes en wekt allen op om propa
ganda te maken voor de R. K. Vak
beweging. Juist omdat de Minister wéét,
dat slechts 25 pCt. der Bedienden achter
de Organisatie staat, daarom worden
deze laatsten zoo dikwijls afgewezen
en hebben de Bedienden 10 jaar langer
moeten wachten dan anderen, die beter
georganiseerd zijn.
Een dankbaar applaus beloonde Mej.
Vleugel voor haar belangrijke lezing.
Ook de Voorzitter bedankte en drukte
zijn spijt uit over de geringe opkomst.
Het request aan den Gemeenteraad
wordt hierna besproken. De mede
werking met de diverse Middenstands
organisatie^ was, zooals in ons ver
slag over die vergadering reeds is
ledegedeeld, geheel zoek.
De voorzitter was ten opzichte van
dit request, niet erg optimist.
Na rondvraag volgde sluiting.
In het Adres van de diverse Winkel
bedienden-Organisaties aan den Raad
der Gemeente Amersfoort, waarin oor
spronkelijk voorkwamen de bepalingen:
één vrije middag na 1 uur en sluiting
na 7 uur, Zaterdags na 8 uur, zijn de
laatste twee geschrapt en vragen zij
dus thans enkel de uniforme sluiting
des Donderdagsmiddags na 1 uur.
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 Telef- 628
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
UITSPRAKEN KANTONGERECHT.
Wielrijden onder invloed van alcoh.
drank: F. v. D. Amersfoort f25 of 10d.
Autorijden onder genoemden invloed
I. J. J. Hoogland f25 of 15 d.
Straatschenderij: L. de G. Spaken
burg fiO of 1 week tuchtschool.
Loopen op verboden grond J. v. N.
Amerongen f 10 of 1 v/eek tuchtsch.,
J. R. Veenendaal f 10 of 5 d.
Dronkenschap: J. V. Soesterberg
f25 of 15 d.A. R. Soest f 10 of 5d.
Hinderwet: A. R. Soest f 10 of 5d.
VeiligheidswetM. E. V. Mierlo
f35 of 14 d.
Ongevallenwet: W. v.d. O. Spaken
burg f 10 of 5 d.
VisscherijweiG. v. d. G. Spaken
burg f5 of 2 d.
Invaliditeitswet: P. N. Amersfoort
13 maal 50 cent of 1 d.
Leerplichtwet T. Amersfoort f 10
of 5 d.; P. W. Amersfoort f5 of 2d
J. K. id.; J. R. Bunschoten id.; C. R.
Amersfoort f2 of 1 d.; C. K. Amers
foort f6 of 2 d.; A. de G. Bunschoten
f 3 of 2 d.J. H. Hoogland id.; K. K.
Bunschoten 125 of 10 d.
Arbeidswet: J. G. B. Soest f 15 of
10 d.; W. K. Bunschoten f5 of 2 d.
A. P. Scherpenzeel 2 maal f 10 of 5 d.;
P. F. R. Amsterdam f10 of 5 d.
Rijden met voertuig zonder licht en
verl. reflector: G. v. D. Hoevelaken
f10 of 5 d.
Als voetganger een rijwielpad niet
verlaten op waarschuwing van een
wielrijder: C. v. V. Soest f 10 of 5 d.
Waren verkoopen niet voldoen aan
wettelijke eischen: J. V. Amersfoort
f 15 of 10 d.
Bouwverordening StoutenburgJ. v.
L. aldaar f 10 of 5 d.
Autorijdende de veiligheid van ver
keer in gevaar brengen: P. V. Pulten
f 15 of 10 d.
jden zonder goede remmen r
icherpenzeel f 10 of 5 d. plus
f5 of 3 d. voor gemis van rijbewijs.
Autorijden zonder rijbewijs: A. J. V.
Arnhem f 10 of 2 w. tuchtschool.
Te Amersfoort de orde verstoren:
Th. H. J. M. Hilversum f 10 of 5 d.
Met auto te snel rijden in Baarn
G. S. Amsterdam f5 of 2 d M. J. N.
Amersfoort id.; E. A. id.; G. S. Bun
schoten id.; C. v. Z. Heemstede id.;
L. J. V. Hilversum id.; C. E. W.
Maarssen id.; G. L. v. W. Hilversum
vrijspraak.
