Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
F. A. TULP
NORA RADIO
PUROL Ui ifrind-™frufwcmien'
N.V. Middenstands-Bank
h. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prjjs
per 3 maanden f 1.00. Builen Amersfoort f 1.10
De €embode
Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd.
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314
D:ie en veertigste Jaargang
Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234
Dinsdag 14 Jan. 1930 - No. 82
Zeg niet alles wal ge weet, maar
weet altijd, wat ge zegt.
Voor de bekeerin^
der Heidenen.
O Goede Vader, die
HcbrcCn en on-hebreeuwen
Tot ééne onsterfelijkheid
en 't Rijk, dat tijd en eeuwen
Verduren zal, en van
geen starren wordt bepaald,
Geschapen hebt, zie neêr
op al wat afgedwaald
Van 's levens oorsprong, en
het onbegrepen Wezen,
Den afgrond dient uit vreeze.
in steê van God te vreezen;
Of gansch verwilderd, noch
van God, noch afgod weet,
Nog min van Christus' Naam
en Waarheid, die zoo breed
En wijd gedonderd heeft
in afgescheiden hoeken;
Hetzij door erfgewoonten
of langzaam onderzoeken
Van d'oorzaak der nature
of 't Licht, dat hooger rijst,
En hun den Schepper en
Herschepper teffens wijst.
O goede Vader, straal
met uw genadige oogen
Op dien verdwaalden hoop!
Zie neder uit den hoogen
Op al 't verbasterd bloed,
dat nog in schaduw duikt,
En, met de reen begaafd,
de rede niet gebruikt,
Nog oefent onder 't wild,
en menschenjacht en schennis;
Schaf middelen, herbaar
ze en breng ze, God tot kennis
Van U, en 't Eeuwig Woord,
dat licht en duister scheidt!
Aldus bereikc uw Kerk
liaar volle heerlijkheid.
Naar Vondel.
bankier van New York heeft een butler
en drie huisknechten."
„Wij zouden geduldig en lijdzaam
aan den armen man deze twee gerust
stellende feiten uiteenzetten. Ten eerste,
dat het bevelen van zijn butler in
Devonshire door den bankier een
kleine kleinigheid is, vergeleken met
zijn bevelen van de banken in de
heele wereld. En ten tweede, dat
het moge al of niet goed voor hem
zijn, om butlers te hebben wij in
ieder geval zijn butlers niet zijn. Hij
kan ons op die manier niet meer be
velen geven dan tevoren, hoezeer hij
het altijd moge hebben gedaan in an
deren zin."
Waarin dan logisch de conclusie
volgtNiemand kan sterker en duide
lijker aantoonen, dat de geestelijke
souvereiniteit van den Paus geen
wereldlijke is dan door Hem een ge
ringe wereldlijke souvereiniteit te ge
ven, welke in schril contrast staat
met zijn geestelijke souvereiniteit. Men
kan niet duidelijker maken, dat zijn
politieke heerschappij niet strekt tot
de einden der aarde, gelijk zijn gees
telijke zending, dan door Hem metter
daad een politieke heerschappij te
geven, die eindigt bij een bepaalde
straat in Rome.
Souvereiniteit.
In Engelsche anti-papistischen kring
werd een merkwaardige opwerping
gemaakt die hier via ds. Lingbeek ook
wel te eeniger tijd zat opduiken. Het
is deze, dat na het herstel van den
Vaticaanschen Staat de katholieken
ook de onderdanen zijn geworden van
den tijdelijken souverein van dien
Slaat, omdat zij hem als hun geeste
lijken Opperherder erkennen.
Om de onzinnigheid van die be
wering in het licht te stellen, trekt de
Engelsche schrijver Chesterston een
merkwaardige parallel en wel met de
macht van het Geld in onze dagen;
„Zoo ver is de wereld verwijderd
van de dagen, toen een bijgeloovige
Kerk woeker of bedrog veroordeelde,
dat de invloed der haute finance inter
nationaal is in zijn macht, hoewel niet
strikt nationaal in zijn gezag. De Bank
is evenals de Kerk, in alle naties aan
wezig. Maar de Bank is evenals de
Kerk in theorie nog een particuliere
onderneming in al die landen. De
bankier is dikwijls machtiger dan de
regeerder; toch is hij in theorie de
regeerder niet. Godsdienst wordt nog
altijd verondersteld een particuliere
aangelegenheid te zijn, even particu
lier als een bank-balans; en alleen de
bankier kent die balans. Hier hebben
we dus een ander ruw voorbeeld van
een internationale macht, die niet
indentiek is met eenige nationale re
geering; en in zekeren zin werkend
op een ander plan.
„Nu kunnen we alle mogelijke soor
ten van gezichtspunten hebben ten
aanzien van dit eigenaardige moderne
monopolie. We kunnen den cosmo-
politischen financier als vuil en corrupt
beschouwen, zooals ik hem vuil en
corrupt vind. Wc kunnen hem onver
mijdelijk en nuttig vinden, zooals ik
nationale regeeringen onvermijdelijk en
nuttig vind. Er kunnen zelf zonder
lingen zijn, die den cosraopolitischen
financier schoon en troostend vinden,
zooals ik het katholiek geloof schoon
en troostend vind. Maar hoe het ook
zij, het is duidelijk, dat hij een enorme
macht heeft van een bepaalde soort,
welke niet van een andere soort is.
„Als nu iemand bijvoorbeeld zei, dat
de drie rijkste bankiers ter wereld
onfeilbaar waren in zaken van theologie,
dan zouden wij ijverig trachten een
fijne distinctie te trekken, zooals ik
hier doe. Maar wat zou men zeggen
van het verstand van hem, die bij ons
kwam binnenstormen en uitriep; „Nu
is alles verloren! Nu zijn we eindelijk
allemaal slaven geworden I De grootste
Van de on bezon
mV '.-'y,..
gde jeugd to) den bezadigder) ouderdom
t iedereen in verrukking over k ma pep ermunf
WorD)
Na ds Wasch
Lectuur.
Het doel eener Openbare Leeszaal
i Bibliotheek moet zijn een paeda-
gogisch doel.
De leiding moet boeken geven, die
ormend werken en helpen de per
soonlijkheid van den lezer te vormen.
Wie iemand een boek geeft, grijpt
in de ontwikkeling van een zieleleven.
Of een boekerij geestelijke voordee-
len brengt, of ze meewerkt aan die
groote en grootsche opgave: persoon
lijkheidscultuur, is dus in zeer sterke
mate afhankelijk van de leiding.
Zij die leiding geven moeten daarom
in staat zijn zelfstandig de kracht van
een bock te kunnen taxeeren en tact
menschenkennis hebben om spoedig
diagnose te stellen omtrent de
Binnenland
VERWEER.
De R. K. Kerkbode voor Apeldoorn
neemt gewoonlijk wekelijks de onder
staande raadgeving aan de lezers op:
Ik ben Katholiek.
En dus:
ga ik naar de Katholieke Kerk;
zend ik mijn kinderen naar de Kath.
school
lees ik een Katholiek Dagblad;
ben ik lid der Katholieke Vakbe
weging;
sluit ik mij aan bij de Katholieke
Sportbeweging
ben ik lid der Katholieke Kiesver-
Bibliotheken
bevorder ik den Katholieken Radio-
Omroep
En zulks met uitsluiting van alle
uitingen van niet-Katholieke levens
beschouwing.
De Christelijk Historische Neder
lander heeft daarop vlam gevat en
verwijt aan het blad, (hoewel niet bij
name genoemd), dat het zijn lezers
opzweept tot anti-nationalisme en sepa
ratisme en schrijft o.a. het volgende:
„Ons volk zal dus moeten worden
.gesplitst in groepen: roomschen, or-
KANTOORBOEKHANDEL
L ANGE8TRAAT 65 t.o. KR0MME8TR.
TELEFOON 326
Kantoorboeken in alle
liniaturen.
Kaartenkasten.
Briefordners.
Het Centrum dient hierop De Neder
lander van repliek en vraagt hoeveel
andersdenkenden eenigszins geregeld
een katholieke courant lezen.
Inderdaad, het zullen er niet veel
zijn. Daarentegen zijn er nog vele
katholieken, die een z.g. neutraal dag
blad lezen. Een katholiek, die zijn
katholieke lectuur ongelezen laat, maar
dagelijks zijn Nieuwe Rotterdammer,
Handelsblad of Telegraaf leest, zal
zonder cenigen twijfel in zijn geloofs
leven verflauwen en ongemerkt allerlei
liberale ideeün, die met het katholi
cisme in strijd zijn, in zich opnemen-
Pleegt zoo iemand feitelijk geen verraad
aan eigen zaak De halfslachtige hou
ding van vele katholieken, die maar
niet willen inzien, dat ze door steun
aan de niet-katholieke pers hun eigen
vijand versterken, dient ten zeerste ge-
lezer die lectuur vraagt. i
Want met ieder boek hetwelk wordtlaakt te worden,
uitgegeven is er kans, dat er wordt Ook het verwijt van „nooit samen te
ingegrepen in het zieleleven van een werken" is onverdiend.
ander, hetzij ten goede of ten kwade.
Praktisch gebeurt zulks natuurlijk
niet steeds, maar de kans bestaat
evenzeer als het feit bestaat dat
onze simpelste daad de kiem van een
igedie in zich kan hebben.
Leiders, die hun plicht begrijpen,
wachten zich voor lectuur van geschrif
ten die het onkruid van zedelijke be
dorvenheid zaaien, ontevredenheid met
lot en leven wekken en met liet heilige
leeren spotten, ook al geschiedt dat in
schoone taal en fraaien zinsbouw.
Elke openbare Leeszaal stelt natuur
lijk wel zooveel prijs op zijn eigen
zedelijk crcdiet, dat de leiding als van
zelf een zekere boekenkeuzetoepast.
De goede smaak bedervende roman
lectuur, moet worden aangemerkt als
een terugtred op den weg der volks
ontwikkeling.
Het is een feit, dat een groot deel
der zoogenaamde ontspanningslectuur
in haar aard en strekking zich zelf als
niet geschikt voor opname in eene
openbare bibliotheek brandmerkt.
Kan verpoozingslectuur niet geheel
gemist worden in de leeszaal, juist
omdat ze zeer beperkt kan zijn, zij men
nauwlettend in de keuze van wat men
biedt en die keuze zij zoo, dat wat er
is zonder ergernis kan worden inge
zien.
WISSELSTROOM-TOE
MET LUIDSPREKER
PI AN OHANDEL S. DUIJKER
Koffer-Gramaphoon vanaf FIS— A HAVIK 29 - TEL. 773
De geschriften wijzen het uit, zegt
Het Centrum terecht, dat Schaepman
de eerste was, die op politieke samen
werking aandrong; eerst 10 jaar later
kwamen Kuyper en Lohman tot de
overtuiging, dat deze noodzakelijk was.
Door wiens toedoen is.de coalitie, die
zulk een zegenrijk werk verrichtte, ver
broken? Door de christelijk-histori-
schen. Wordt er bij de katholieken een
anti-protvstantisme aangetroffen of in
tegendeel bij de protestanten een anti
papisme?
Lang genoeg zijn de katholieken
ons vaderland verdrukt en verguisd.
De aaneensluiting en de actie van
tegenwoordig zijn niet anders dan een
uiting van verzet tegen eeuwenlange
achteruitstelling.
Toch zijn de katholieken altijd goede
vaderlanders gebleven, op wie in de
ure des gevaars gerekend kan worden
(1918 b.v.). Nooit of nimmer is
hen opstand tegen het wettig gezag
te vreezen, wanneer dit niet met hun
geloof in strijd komt Alteen naleven
van de strenge zedeleer der katholieke
kerkisjin staat het volksleven gezond
en krachtig te houden en de natie te
bewaren van den ondergang.
VERWORPEN.
In de Algemeene Synode der Neder-
landsch Hervormde Kerk is lang ge
debatteerd over een voorstel tot reor
ganisatie. Het is tenslotte verworpen
met 10 tegen 9 stemmen. Van vrijzin
nige zijde was de bedreiging geuit, dat
men zou overgaan tot georganiseerd
verzet bij een eventueele aanneming,
ook door de classicale vergaderingen.
KAPITAAL,
fn „Het Volk" verscheen een over
zicht van den stand der vakbeweging
in ons land, waarin o.a. aan de hand
van gegevens, vermeld door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, cijfers
worden gegeven betreffende het col
lectief vermogen der centrale organi
saties. Deze cijfers luiden:
„Het totale vermogen van alle vak
verenigingen met inbegrip dus van
die niet bij een vakcentrale aangeslo
ten was op 1 Januari 1929 pl.m.
21.9 millioen gulden. Hiervan hadden
het N.V.V. en de daarbij aangesloten
organisaties pl.m. 13.2 millioen gulden,
het R.K. Werkliedenverbond 3.6 mil
lioen, het Chr. Nat. Vakverbond 1.8
millioen en het N.A.S. ongeveer 67
duizend gulden.
Per lid beteekent dit een weerstands
vermogen
in het N.V.V. van f60.61
R.K.W. f31.63
C.N.V. f30.72
V.V.H. f34.53
N.A.S. f 4.14
Hierbij is niet het vermogen der
werkloosheidskassen, zoodat het voren
staande een graadmeter is van het
weerstandsvermogen der vakvereni
gingen."
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
AMERSF. OPERA-VEREENIGING.
Zaterdagavond half acht en Zondag
middag half twee gaf bovenstaande
vereniging in Amicitia de Opera
comique „De Klokken van Corneville"
van R. Planquette.
Een specimen van goede amusements
kunst kunnen we deze opéra comique
gerust noemen en we vinden het jam
mer, dat ter vermijding van een al te
groot financieel échec de weinige kaar
ten, die voor onze „schouwburgzaal"
maar kunnen verkocht worden, zoo
duur moeten gehouden worden. Aan
costumes en décors worden door de
A.O.V. nimmer kosten gespaard, waar
door reeds bij voorbaat een paar voor
name factoren tot behalen van succes
aanwezig zijn. Dirigent Piet Tiggers
en Regisseur P. J. Schwersel werden
na afloop met recht gehuldigd met
kransen en bloemen door alle mede
werkenden. Ook dezen keer hebben
beide heeren getoond tot ongewone
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no 304
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
praestaties in staat te zijn. De hoofd
rollen werden door prima krachten
vervuld, aan wie dan ook grootendeels
het succes der opvoering te danken is.
Als immer was het echtpaar Jonckers
goed op dreef en vooral voor den heer
Arend Jonckers hadden we in z'n rol
van den verdwaasden vrek Gaspard
de grootste bewondering. Twee andere
hoofdpersonen, de Markies (Tabe Bas)
en Grénicheux (Th. v. Roo) vertolkten
zeer goed hunne partij, vooral de eerste
beschikt over een magnifiek geschoold
orgaan. Minder kon ons bekoren de
Baljuw (Alb. Boode), wiens rol een
zeer moeilijke was; in verschillende
parlando's viel deze acteur van het
komische in het komiekerige, het lag
er vaak al te dik op.
Mevr. M. v. Haselen, nog immer de
A'foortsche sopraan, vervulde de zeer
beduidende roi van Germaine, met zeer
veel succes en toonde zich nog een
der meest te waardeeren krachten der
Amersfoortsche Operavereeniging.
De Burgemeester en de raadsleden
Forinard en Grippardin zongen ge
lukkig maar heel even, zoodat zij later
niets meer te bederven kregen. (Plan
kenkoorts?). Ongerechtigheden in de
koren werden door het sla J'~
optreden van dirigent en Or
handig verdoezeld. Toen we hoorden
hoe weinig er slechts met het Orkest
gerepeteerd werd, voelden we slechts
bewondering voor de slagvaardigheid
van deze Musici. Met deze bezetting,
uist van sterkte voor Amicitia, kon
5iet Tiggers gerust in zee gaan.
Het departement Amersfoort van
de Ned. Maatschappij voor Nijverheid
en Handel organiseert a.s. Donderdag
avond een film-avond in Amicitia. Ver
toond zal worden de film der bedrijven
der algemeene Kunstzijde Unie, N.V.
Groep Enka. De heer Mr. B. A. van
Schaick zal deze film toelichten.
In de v. Effenlaan belt een heer aan
en vraagt om gemeubileerde kamers.
Als de keus gemaakt is, vraagt meneer
naar een garage. Die is er niet, maar
meneer zal er een in de buurt huren.
Daartoe gaat ie een bakkerswinkel
binnen en belt Garage M. op. Als
eindelijk de wagen verschijnt, deelt de
juffrouw hem mede, dat ie voor 5 cl.
heeft vertelefoneerd. Hindert niet, want
bij zijn ontbijt heeft hij een cake van
van f 3 noodig, dus die 5 spie kan er
wel bij opgeschreven worden. Met zijn
auto (die natuurlijk niet van hem is!)
kart hij vervolgens naar Baarn, gaat
kleedingmagazijn binnen en bestelt
nieuwe jas. Deze moet wat ver
anderd worden. Hindert niet, want
meneer komt straks weer terug. Ook
zal hij binnenkort voor zich en „zijn"
chauffeur „confectiepakkies" bestellen.
Vervolgens ging de reis naar Amster
dam, waar bij een cigarettenwinkel ge
stopt werd. Meneer ging naar binnen
en kwam direct daarna verstoord weer
terug, zeggend: „Kun je misschien
briefje van f25 wisselen?" Nee, oat
kon de chauffeur niet, wel had hij
zoolang f 2 voor „zijn baas". De ciga-
retten werden betaald en in Hoofddorp
kon meneer van het overschot der
f 2 voor het eerst iels koopen, n.l. een
kop koffie. Na een bezoek aan Leiden
gaf hij last om naar Amersfoort terug
te rijden, doch nauwelijks buiten de
muren bedacht hij zich, liet de chauf
feur naar zijn baas om nachtpermissie
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbertoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort
telefoneeren en reed naar Haarlem. In
een hotel werd gedineerd en onder het
rooken van des chauffeurs cigaretten
opperde meneer het plan om een Radio
van f 350 te koopen. Hij kwam echter
f 25 te kort, of de chauffeur hem
daaraan kon helpen? Deze moest nog
olie en benzine koopen en had het
niet. Dat ging dus niet door. 'sAvonds
ordonneerde hij half zeven wekken en
chaufleur en baassliepen welgerust in.
'sMorgens werd de chauffeur op fijd
gewekt en de man had nog niet eens
zijn sokken aan, toen hij zijn „chef"
de trap at af hoorde ijlen. Toen pas
kreeg de chauffeur argwaan. Hij haastte
zich naar beneden en hoorde, dat
meneer „even" een brief was posten!
Meneer had gevraagd of het ontbijt al
klaar was. Toen de kellner hem hierop
bevestigend antwoordde, had hij ge
antwoord, dat hij enkel een paar flinke
uitsmijters noodig had!!! De meneer
is inmiddels nog niet van het post
kantoor teruggekomen! Naar den man
wordt gezocht.
Afgaande op het luttel aantal in
schrijvers voor den Cursus over socio
logie en economie voor de Volks-uni-
vcrslteit te houden door professor
Veraart, zou .men geneigd zijn te ver
onderstellen dat men in onze kringen
op dat terrein algemeen voldoende
onderlegd en met behoorlijke kennis
is toegerust.
We zijn echter zoo vrij, op grond
van ruime ervaring, deze veronder
stelling als absurd te verwerpen.
Reden waarom we bij deze nogmaals
aansporen tot het volgen dezer nuttige
lessen te geven door een zoo bij uit
stek bevoegd docent als prof. Veraart.
Bestuursleden van onze vak- en
standsorganisaties, onderwijzers en
onderwijzeressen en allen dit op
eenigerlei wijze aan maatschappelijk
werk doen, vinden in prof. Veraart
~n ervaren leider.
De kosten kunnen niemand afschrik
ken: Eén gulden voor den geheelen
cursus van zes lessen. De lessen wor
den gegeven in het Algemeen Militair
Tehuis aan de Kortegracht op de
Maandagen 20 en 27 Jan., 3, 10, 17
en 24 Febr., telkens des avonds half
acht aanvangende.
De cursus van prof. Veraart wordt