Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken F. A. TULP NORA RADIO Koopt uw Schiijfmachino Belangrijke Vergadering. De Ziektewet. Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort 1.10 De €embode Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adver- teeren. Advertentièn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd. Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Drie en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Vrijdag 17 Jan. 1930 - Post-giro no. 44234 No. 83 Epistel en Evangelie. Evangelie verklaring 2e Zondag na Driekoningen. Het Evangelie van dezen Zondag Les uit den brief van den H. apostel Paulus aan de Romeinen; XII, 6—16. Broeders! Daar wij gaven bezitten, verschillend naar de ons geschonkene genade, hetzij profetie-gave overeen komstig den regel des geloofs; hetzij een dienstambt in het -dienen; hetzij iemand leeraar is in het leeraren; is hij vermaner in het vermanen; die uitdeelt in eenvoudigheid; die overste is met ijver; die barmhartigheid doet met blijmoedigheid. De liefde zij on geveinsd. Haat het kwaad, hecht u aan het goedbemint elkander met broeder lijke liefde; voorkomt elkander in eer betoon; zijt niet traag in den ijver; weest vurig in den geest; dient den Heer; verblijdt u in de hoop; zijt ge duldig in de verdrukking; volhardt in het gebed; weest mededeelzaam voor de behoeften der heiligen oefent gaarne de gastvrijheid. Zegent die u vervolgen, zegent en vloekt niet! Verblijdt u met blijden, weent met weenenden; zijt eensgezind onder elkander; tracht niet naar het hooge, maar hebt smaak voor het nederige! EVANGELIE volgens den H. Joannes; II, III. In dien tijd was er eenc bruiloft te Kana in Galilea; en Jesus' Moeder was daar. En ook Jesus en zijne leer lingen werden Ier bruiloft genoodigd. Toen er nu gebrek aan wijn was, zeide de Moeder van Jesus tot Hem: Zij hebben geen wijn. Jesus zeide haar: Wat heb Ik met u, Vrouwe? Mijn uur is nog niet gekomen. Zijne moeder zeide tot de bediendenDoel alles wal Hij u zeggen zal. Er stonden nu daar, ingevolge de reiniging der Joden, zes steenen kruiken, houdende elk twee of drie maten. Jesus zeide hun: Vult de kruiken met waler! En zij vulden ze tot boven toe. En Jesus sprak tot henSchept nu en brengt het aan den hofmeester! En zij brachten het. Als nu de hofmeester het water, dat wijn geworden was, proefde, (hij tocli wist niet van waar die was; doch de be dienden, die het water geschept hadden, wisten het); riep de hofmeester den bruidegom en zeide tot hem: leder mensch stelt eerst den goeden wijn op, en wanneer men goed gedronken heelt, dan den minderen; doch gij hebt den goeden wijn tot nu toe bewaard! Dit eerste der wonderteekenen deed Jesus te Kana van Galilea; en Hij openbaarde zijne heerlijkheid, en zijne leerlingen geloofden in Hem. Liturgische Kalender. Week van 19—25 Januari 1930. Zondag 19. 2e Zond. na Driekon. Mis Omnis terra, 2e geb. H.H. Marius enz., 3e geb. H. Canutus, Pref. H. Drievuldigheid. Maandag 20. H.H. Fabianus en Sebas- tianus. Dinsdag 21. 11 "Agnes. Woensdag 22. H.H. Vincentius en Anastasius, 2e geb, Deus, qui salutis, 3e voor Kerk of Paus. Donderdag 23. H. Raymundus, 2e geb. H. Emerentiana, 3e geb. Deus, qui salutis. Vrijdag 24. H. Timotheus. Zaterdag 25. St. Paulus bekeering, 2e gebed H. Petrus, Credo, Pref. v. d. Apostelen. toont ons den Christus zich openbarend aan het Joodsche volk door zijn eerste wonder. Sinds dien zou Hij zich nog door andere teekenen aan het loodsche volk openbaren, daardoor zijn woorden bevestigend dat Hij was de Messias, de Zoon van God. Aangezien de won derbare verandering van water in wijn geschiedde op een bruiloftsfeest, biedt dit feit gelegenheid nog eens te wijzen op de verhevenheid en heiligheid van het huwelijk. De Katholieke Kerk leert dat het huwelijk is de overeenkomst waardoor man en vrouw zich vereenigen in één ondeelbare levensgemeenschap tot voortplanting en opvoeding van hel menschelijk geslacht. Toen God den mensch schiep, schiep Hij hen man en vrouw, gaf hun de neiging en het vermogen voort te blijven bestaan in een hun gelijkende nakomelingschap. Hoe zal echter de opvoeding der kinderen verzekerd zijn, wanneer man en vrouw vrijelijk ieder huns weegs kunnen gaan, zonder zich eerst door den huwelijksband verbonden te hebben? Van den beginne af is de huwelijks overeenkomst een natuurlijke instelling Gods geweest en volgens de overleve ring der H. Kerk heeft Christus de eehivereeniging verheven tot een Sa crament om de dikwijls zware en moei lijke plichten en offers aan de voort brenging en opvoeding der kinderen verbonden naar behooren te vervullen. Hoog en heilig ig de taak der gehuw den wanneer ze, staande in den dienst van den Schepper, medewerken aan het voortbestaan van het menschelijk geslacht, run welk doel te bereiken God de Heer den mensch neigingen ter bevrediging heeft ingelegd. Helaas, welk een verkrachting van Gods ver ordeningen cn ontheiliging van het ver heven doel des huwelijks is het der halve wanneer man en vrouw het huwelijk ingaan enkel aangedreven door de bonze begeerlijkheid met uitsluiting van het eerste en voornaamste doel des huwelijks. In plaats van de poort des hemels wordt het huwelijk dan het voorportaal van de hel. Hoevelen zijn daardoor reeds naar lichaam en ziel ten onder gegaan. Hel Neo-maHhusia- nisme is volgens de leer der H. Kerk een zware, wraakroepende zonde, recht streeks in strijd met het wezensdoel des huwelijks, een ramp waardoor ge- hecle volkstammen dreigen ten onder gaan. Geen staatsmacht en geen premiën-stelsel is bij machte daarin verandering te brengen, doch slechts één middel is er: dat de echtgenooten een hooge opvatting hebben van het huwelijk overeenkomstig de leer der Kerk en derhalve het huwelijk beschou- niet als een middel van zingenot als een middel tot voortbrenging van evenbeelden en kinderen Gods. Dat de Katholieken onzer dagen het woord van den H. Paulus ,.het huwelijk zij in eere" wel behartigen, want reeds veel katholieke gezinnen schijnen door de besmetting van het Nieuw-Malllni- sianisme aangetast. Dat ze in hun moei lijkheden en zorgen vertrouwen op de genaden van bijstand van het Sacrament des huwelijks! KANTOORBOEKHANDEL ANGESTRAAT 65 t.o. KROMMESTR. TELEFOON 326 Kantoorboeken in alle liniaturen. Kaarten kasten. Brieford ners. Vervolging. Bizonder groote beteekenis voor de geschiedenis der Kerk heeft verkregen het woord des Zaligmakers„Indien Mij vervolgd hebben, zullen zij ook vervolgen." Dit woord werd steeds Christus' Kerk verwezenlijkt. Geene eeuw, ja tnen mag haast zeggen, geen tiental jaren gaal voorbij, zonder dat de Kerk hier of daar bestreden wordt, hoewel de beschaafde staten zich meer voor bloedige vervolgingen wachten, toch worden er nog in iedere eeuw aangetroffen. En juist die bloedige vervolgingen hebben de wondervolle macht der Kerk grootendeels bewaar heid. „Het bloed der martelaren is het zaad voor nieuwe christenen," zoo sprak Tertullianus reeds in de derde eeuw. Immersgroote daden wekken tot navolging. Vooral de drie eerste eeuwen tot in Constantiju den Groote waren het heldentijdperk der Kerk. Het lijdt geen twijfel, of duizenden gaven te dien tijde met vreugde hun leven Geloof en de heiligheid der chris telijke wet. Reeds onder keizer Nero (54 —68) begon de rij der vervolgingen, Deze wreedaardige en woeste romeinsche keizer had in het jaar 64 het grootste deel van Rome in brand laten steken, omdat de huizen hem te klein en on aanzienlijk schenen, Ten einde de hierover ontstane opgewondenheid des volks af te wenden, wees hij de chris tenen aan als de brandstichters. Men sloeg er gaarne geloof aan immers, volgens den beroemden heidenschen geschiedschrijver Tacitus werden de volgelingen dezer „Joden-secte" aan gezien voor de verachtelijkste lieden en het uitvaagsel van het menschelijk geslacht. Dezelfde Tacitus geeft ons ook een beschrijving van de uitgezochte gru welen. die men tegen eene „ontzaglijke menigte" dezer arme lieden aanwendde, bijaldien zij hun geloof niet verzaakten en zich niet tot vereering der heiden- sclie goden en des keizers bereid toonden. „Bij hunne terechtstelling dreef men rog den spot met hen velen werden in dierenhuiden genaaid en door honden verscheurdanderen werden gekruisigd of verbrandan deren nog werden bij het invallen der duisternis tot verlichting in brand ge stoken (nadat men hen te voren met afval van hennep omwonden had). Voor dit schouwspel had Nero zijn tuinen beschikbaargesteldenhij gaf een circusspel, in hetwelk hij, als wagen menner gekleed, zich nu eens tusschen het volk mengde, dan weer op zijn wagen stond." Onder de latere keizers waren vooral Domitianus, Marcus Aurelius, Septimus Severus, Decius en Diocletianus, hevige - ijanden en vervolgers der christenen. Groot was de ellende gedurende het eerste vervolgingstijdperk, doch grooter nog was de heldenmoed der slacht offers. jnatius van Antiochië (die omlrent het jaar 107 naar Rome gesleept en den leeuwen werd voorgeworpen), spreekt in een brief aan de Romeinen met bovenaardsche koenheid over den dood, die hem wacht. „Ik ben Gods tarwekorrel en moet onder de tanden der dieren gemalen worden, om een zuiver brood voor Christus te worden.. Vuur en kruis en troepen van wilde dieren, vermorzeling van al mijne beenderen dit alles moge mijn aan deel worden, indien ik slechts Jesus Christus mag genieten." Zijn tijdgenoot op den bisschopszetel in Smyrna, de H. Polycarpus, moest nog op zes-en-tachtig-jarigen leeftijd een gruwzamen dood tegemoet gaan. „Wees uw ouderdom indachtig en vervloek Christus", zoo vermaant hem de rechter. Doch met wonderbare over geving antwoordt de edele grijsaard: Zes-en-tachtig jaar dien ik Hem en geen leed heeft Hij mij gedaam; zou ik nu Dezen kunnen haten, dien ik immer als mijn Koning en Heiland bemind heb?" Zelfs zwakke maagden, zooals de dertienjarig edele Agnes (onder Dio- clctiaan) toonden onoverwinbaren moed; zooals de H. Ambrosius doet opmer ken, .kon geene jonge vrouw zich met zulke blijdschap naar hare bruids kamer begeven, dan deze maagdelijke martelares snelde naar de plaats harer terechtstelling". Stippen wij onder de latere vervol gingen slechts deze aan, die tijdens de hervorming op de Britsche eilanden eveneens zoo talrijke bloedige offers eischte, waaronder dat van kardinaal Fisher en van den gevierden staats man Thomas Morus. Onbloedige, doch niet minder wreede vervolgingen krijgen wij ook in onzen tijd nog genoeg te aanschouwen. Op de verschrikkelijkste wijze heeft wel het katholieke Ierland honderden jaren lang geleden onder zulke vervolging, voornamelijk stdert de regeering van Elisabeth van Engeland (1558—1603) tot het einde der achttiende eeuw. Het grondbezit der leren werd na genoeg geheel door den staat inge vorderd en op Engelschen overgebracht. In handel en bedrijf werden de leren zoodanig beperkt, dat het hun on mogelijk was tot welstand te komen de staatsburgerlijke rechten werden ontnomen. De katholieke Ier stemrecht ontroofd: het ambt rechter of advokaat was voor hen ongenaakbaar; van leger en vloot mocht hij geen deel uitmaken, noch wapens bezitten; hij mocht zich geen grond aanschaffen en geen paard van meer dan vijf pond (60 gulden) in waarde houden. Geen katholieke Ier kon voogd worden, een school houden of eene buitenlandsche school bezoeken. Moedig echter hield het volk zich aan zijn Geloof. De vervolgingen in Mexico en Rus land liggen nog zoo versch in het geheugen, dat wij daarover niet be hoeven uit te weiden. Welke Kerk heeft zooveel onrecht verdragen als de katholieke? Welke heeft zooveel harer kinderen zulke WISSELSTROOM-TOESTEL c» UC MET LUIDSPREKER r PIANOHANDEL S. DUIJKER Koffer-Gramaphoon vanaf F 15.- Jt HAVIK 29 - TEL. 773 wreede vervolging en bloedigen dood zien trotseeren? Daarom jok zijn wij aan haar met onverbrekelijke trouw verkleefd. Verheven toch moet hare leer zijn, voor welke zoovelen onver schrokken getuigen; wondervol de kracht, die zij aan arme menschenkin- deren meedeelt om de grootste moei lijkheden te onderstaan. De heldenmoed der vervolgde christenen overtreft verre die der soldaten, die voor zichtbare aardsche goederen strijden en daarbij nog hooge onderscheidingen te wach- n hebben. Maar daarom ook gaat van de martelaars en belijders der H. Kerk zooveel kracht en geestdrift uit, zelfs op onbeschaafde menschen. De H. Kerk zelve gedenkt met groote liefde en trouw al die voor haar ge leden hebben. Zij weet dat zij niet kan vergaan, zoolang zij nog zulke helden- kinderen bezit. Zij weet ook, dat de geest van opoffering en zelfverlooche ning bij hare volgelingen nooit geheel kan verdwijnen, zoolang zij op zulke voorbeelden kan wijzen. of neemt een abonnement voor onder houd van uw schrijfmachine bij H. ELZETMAR KANTOORBOEKHANDEL LAN6E5TRAAT 84 TEL. 528 Internationale Bidweek. Van 18—25 Januari wordt de inter nationale bidweek gehouden met het doel God te smeeken, dat er eenheid van Kerk moge komen. Deze bidweek wordt gehouden door Protestanten en Katholieken onder het ééne motto: „Ut omnes unum sint", „dat alien één mogen zijn". De gedachte tot het houden dezer bidweek is uitgegaan van een Angli- kaansch geestelijke en verwierf reeds zeer spoedig de goedkeuring en zegen van den toenmaals regeerenden Paus Pius X. In 1920 nam het wereldcongres van Protestantsche en Oostersche Kerken deze Bid week voor hun geloovigen over. Wij, Katholieken, doen ook mee. Wij durven zelfs verwachten, dat velen onzer gedurende deze Bidweek dage lijks de H. Mis komen bijwonen en communiceeren tot deze intentie. Paus Benedictus XV heeft aan alle deelnemenden een vofle aflaat verleend, te verdienen onder de gewone voor waarden (biechten, communiceeren en bidden tot intentie van Z. H. den Paus, bijv. 5 maal Onze Vader en 5 maal Weesgegroet), mits men daarbij ook eiken dag der Bidweek het voorge schreven gebed verricht.Ditgebedluidt: i,Opdat allen één zijn, gelijk Gij, Vader, in Mij, en lk in U, dat ook zij in ons één zijn, teneinde de wereld geloove, dat Gij Mij gezonden hebt." V.: Ik zeg U: Gij zijt Petrus. A.En op deze steenrots zal Ik mijne Kerk bouwen. Laat ons bidden. Heer Jesus Christus, die tot Uwe Apostelen gezegd hebtden vrede laat Ik u, Mijn vrede geef Ik u, sla geen acht op mijne zonden, maar op het geloof van Uwe Kerk en verleen haar genadig volgens Uw wil vrede en eendracht. Die leeft en heerscht QffÖ in alle eeuwen der eeuwen. Amen. R.K. Werkliedenvereniging St. Jo2el 0. L. Vronwestraat, Amersfoort. Maandag 20 Januari 's avonds 8 uur Spreker H. BROUWER, Hilversum. Onderwerp SS^ Toegankelijk voor alle Roomsche mannen en vrouwen Kerknieuws AARTSBISDOM UTRECHT. De Hoogeerw. Vicaris Kapitulaar van het Aartsbisdom Utrecht, heeft aan den Weleerw. Heer H. B. G. van Bijlevelt op diens verzoek om gezondheids redenen eervol ontslag verleend als pastoor te 't Goij en heeft benoemd tot pastoor aldaar den weleerw. Heer H. E. Elberssen en tot pastoor te Wa teren den Weleerw. Heer H. v. d. Brink, die Kapelaan was te Utrecht. PREEKEN. In aansluiting aan de encycliek, welke Paus Benedictus XV uitvaar digde over het prediken, heeft de Con- gregatio Consislorialis regelen ontwor pen en met goedkeuring van Z.TH. den 28en Juni 1917 voorgeschreven, welke bij het prediken moeten in acht ge nomen worden. Onder die regelen is vooral één die de aandacht verdient van journalisten. Regel 25 luidt„Het gebruik, dat hier of daar is ingeworteld, om door middel van bladen of aanplakbiljetten vóór de prediking toehoorders te lok ken, en na de prediking den predikant te verheerlijken, moet teneenenmale afgekeurd en veroordeeld worden, met welke goede bedoelingen het ook ge schiede. De Bisschoppen hebben naar best vermogen te zorgen, dat dit niet gebruikelijk worde." De oude postwagens door Het Gooi door T. PLUIM. 3. De Postkar. Beide voorgaande diensten (Floor's snorwagen en Schimmels glazenwagen) waren particuliere ondernemingen vo-- personen en eenig goederenvervoer. Voor de brievenpost liet het Rijk een eigen kar, de „postkar" rijden. Hij vertrok uit Amsterdam 's avonds om 7 uur en stopte o.a. om half 12 's nachts aan het hotel Groeneveld, waar het postkantoor voor Baarn was. Naast de deur van het hotel ziet men nog altijd de krammen in den muur, waaraan destijds het bord der „Koninklijke Pes terij" bevestigd was. Ook staat op het dak nog steeds de bel, waaraan de postiljon 's nachts trok, om den post meester (tevens logementhouder) te wekken. In den hoek van den muur ziet men nog de krammen, waardoor de ketting liep. Was de post afgegeven en waren de nieuwe brieven in ontvangst genomen, dan ging het weer verdereerst werd in Soest halt gehouden en daarna door gereden tot Amersfoort, dat de postkar oin half één 's nachts bereikte. Om half 2 vertrok hij weer naar Amster dam, waar hij tegen 7 uur aankwam en in de Gravenstraat stalde, 't Hotel Groeneveld bleef nog tot 1 |anuari 1866 het postkantoor voor Baarn. toen er op den Brink in een winkel een hulp kantoor werd geopend. Van Amersfoort uit (en de tusschen- lisgende plaatsen in 't Gooi) kon men met dezen postkar dus ook op één dag heen en weer, maarer was slechts één plaats naast den postiljon op den bok; immers de kar reed alleen voor 't vervoer van brieven. Er waren wel eens meer dan één liefhebber, zoodat het niet gemakkelijk ging een plaatsje te veroveren, al deed de postiljon gaarne een oogje dicht om er twee naast zich toe te laten. Wanneer mijn zegsman uit Baarn 's nachts om half 3 op Groeneveld naar Amsterdam wilde instappen, dan moest hij zich daarvoor reeds den vorigen avond half 12 heb ben opgegeven, n.l. bij 't vertrek van den postkar naar Amersfoort. De pos tiljon noleerde de aanvraag en bleek het, dal in Amersfoort geen liefhebber was, dan mocht de Baarnschc reiziger mee. Had deze laatste evenwel ver zuimd den vorigen avond zich op te geven, dan ging éérst Soest voor. Jarenlang is de toestand zoo geble ven, al werd nu en dan wel eens een proef met een nieuwen dienst geno men. Zoo liet Floor, toen de Rijn spoorweg van Amsterdam naar Utrecht geopend werd (23 Dec. 1843), eer diligence loopen van 'l station Vree land naar Hilversum. Als men van Baarn Hilversum wandelde, kon men op die manier ook op één dag heen en weer naar Amsterdam. Op 18 Sep tember 1844 werd aan Floor vergund, de spoordiligence ook naar Baarn en Soestdljk te laten rijden, maar veel gebruik werd er niet van gemaakt: het die Baarn toen had, reisden er mee, hoewel de meesten hunner met eigen equipage naar Amsterdam (de Beurs) reden. Toen in 1863 de Centraalspoorweg van Utrecht naar Amérsfoort geopend werd, richtte een stalhouder in Baarn een dagelijkschen dienst op van Baarn naar 't station Soesterberg (thans Soest- duinen geheeten). Aan dit station stapte men dan in voor den trein naar Zwolle, soms ook naar Amsterdam via Utrecht. Wat een omwegen Maar toen in 1874 de Oosterspoor weg geopend werd, reed deze trein alle andere „diensten" dood. Voor het stoompaard, met zijn fabelachtige snel heid van 50 A 60 K.M. per uur, moest alles wijken, tot de Postkar incluis Verbeeld u ook eens, in 40 minuten kon u naar Amsterdam vliegen in plaats vanin 4 uur, zooals Floor's wagen deed. Geen wonder jdat op dien dag der opening, 10 Juni 1874, heel Baarn, was te duur. Alleen de enkele „foren-JEemnes, Spakenburg en Bunschoten itgetrokken en langs het pas gegraven ravijn (even voor het station Baarn) zich hadden genesteld, om hier den eersten' trein, dat wonder van snel heid, uit Amsterdam te zien voorbij stuiven. Het is nu ruim 50 jaar gele den, maar ik sprak menschen, die het zich nog als gisteren herinnerden, wat een sensatie die eerste trein hier te weegbracht. Het algemeene refrein was, toen hij voorbij was gevlogen: „Daor kriegen ze me nooit niet inda je wel gek wezen!" Maar niets is veranderlijker dan de mensch; zij, die het hardst ge schreeuwd hadden, stapten er later., het eerst in. Een anecdole (een historische) tot besluit: Niet lang na de opening der lijn begon de brug of 't viaduct bij het station te Amsterdam bedenkelijk te hellen. Een der dagelijksche reizigers in de zomermaanden was jhr. mr. J. P. van Herzeele (raadsheer in Amster dam), die het oude, monumentale Schoutenhuis op den Brink te Baarn bewoonde (thans staat er ons Raad huis). Toen hij eens langs heil] wan delde en de bedenkelijke overhelling der leeuwen van 't viaduct zag, durfde hij er met den trein niet meer over. En zoo reisde hij jaren lang gemoede lijk van Baarn via Hilversum-Utrecht- Nieuwersluis naar Amsterdam of om gekeerd, een omweg, waarbij de mijl op zeven nog niets is. Mr. van Herzeele is al jaren lang overleden (in 1889), maar... de Am- terdamsche leeuwen staan nog altijd even scheef en de brug... is nog altijd niet ingestort. Een mensch kan zich toch ook vóór dai tijd wel eens bang maken, dunkt u tok niet? Eens bleef de postwagen te Eemnes in de sneeuw steken, en nam de heer Pastoor de reizigers den geheelen nacht in huis. lk heb ergens daarover een uitvoerig verhaal gelezenkan een der lezers mij er soms aan helpen of de bron opgeven?

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1930 | | pagina 1