Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken R. K. Spaarbank - Amersfoort V olks-universiteit ELZENAAR Bel dan op No. 42 De €embode Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch I jA M A y\fl A ^.duertónflidh 26 cent per regel. Billijke tarieven opzegging van abonnement moet geschiedeti #m «oor Aandei «n nijverheid bg geregeld adver- voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prjjs fl/ «1 II U U loeren. Advertentièn moeten per 8 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort 1.10 V WT I I I m. I vC vóór 8 uur in den morgen t#n Kintoor en Drukkerl| Langegriehl 28 ie Amersfoort Telefoon 314 IM Q VendiIJnt aften Dlnufef en Sr1|d«tn,ld<Ug roet-jlro no. 44234 Vier en veertigste Jaargang StUÖW Dinsdag 14 Oct. 1930 - No. 57 Een rijkelijke dosis Kerkelijke ge schiedenis is voor de Katholieken het beste medicijn tegen pessimisme. Maar men moet de Kerkelijke geschiedenis niet met dat doel studeeren, om zich een pro-memoria vit te reiken van alle zwakheden en menschelijkheden der Kerkelijke gezagdragers, maar alleen om in de historie de lijnen der goddelijke voorzienigheid na te speuren. de Matthies. Winkelen. De Middenstanders hebben dezen zomer weer vergaderd en gepoogd soelaas te vinden in gezellige beraad slagingen over maatschappelijke koetjes en kalfjes, en nog gezelliger samenzijn buiten de vergaderingsuren, waarvan ze huiswaarts keerden met al hun oude nooden, doch met een aangename her innering aan het verzetje dat het con gres of de jaarvergadering hun bood. Het geval zelf is niet belangrijkde heeren worden nu gesust met wat vertoon van vooruitgang en wetgeving en zoo; de maatregelen zijn niet alle kwaad op zich zelf, maar ze helpen den kleinhandelaar toch niet tegen de aangroeiende functies van het groot kapitaal, en al dat congresseeren leidt op den duur tot teleurstelling. De positie wordt moeilijker, omdat ze moeilijker moet worden. Die vergaderingen van den handel- drij venden en industrieelen middenstand brachten mij een boekje in herinnering, dat eenige jaren geleden verschenen is, en dat velen zal interesseeren, omdat er geheimen van den midden stand in zijn ontsluierd, die nog niet zoo openlijk werden verteld. Het is een voordracht van den heer O. Muller, indertijd een der voormannen van'de Amsterdamsche middenstands-bewe ging. De titel is: „Het winkelbedrijf en wat daarmee in verband staat." De geachte schrijver, wiens treffelijke kristalwinkel wijd en zijd bekend was, begon over de bediening in den winkel en gaf dan voorschriften, die ook voor menigen klant een oplossing bevatten van veel liefelijks wat hij ondervond. Hier volgen eenige van die voor schriften „Er vertoont zich een bezoeker aan den ingang. Indien niet alle bedienden op dat oogenblik met den verkoop bezig zijn, bewijze één hunner den aspirant-kooper al dadelijk de eerste beleefdheid door de deur voor hem te openen, een lichte buiging te maken en na 't binnenkomen ook weer de deur te sluiten." „Bij slecht weder ontlaste men den bezoekeronmiddellijkvande parapluie". „Bij 't doen van zijn inkoopen is de Hollander zeer penibel en verlangt beslist een beleefde en goede bedie ning. Is hem iets onaangenaams in een winkel overkomen, dan kan hij 'tniet onder zich houden en zonder babbel ziek te zijn bazuint hij 't overal rond tot groot nadeel van den winkelier. En dan eerst de dames bij de thee visites „Is een zaak soms na lang praten beklonken, men slake alsdan geen zucht als blijk van opluchting en zette ook niet plotseling een blij gezicht, alsof men zeggen wildezie zoo, dat is eindelijk afgeloopen" „Komt er bij slecht weer een rijtuig voor den winkel aangereden, men spoede zich met een gereedstaande farapluie naar buitenEen dergelijke leirte galanterie wordt altijd gaarne aanvaard." „Zoolang er bezoekers in den winkel zijn, mag het personeel evenals de patroon, slechts op gedempten toon onder elkander een gesprek voeren." „Het komt wel eens voor, dat dames bij het delibereeren over den aankoop, plotseling in een andere taal beginnen te spreken; de verkooper houde zicb| dan alsof hij die taal niet verstond, al is hij ze nog zoo goed machtig." „Er zijn er onder onze kostgevers, of laat ik liever zeggen „kostgeefsters", velen die zich niet tevreden stellen met het noodzakelijke „kaufmannische" ze verlangen dat er een gezellig praatje bij gehouden wordt.... In dat geval kan ik de verkoopers toeroepen de woorden welke Generaal Koeropatkine indertijd bij zijn vertrek naar het oorlogsterrein den heeren journalisten toeriep„Ge duld, mijneheeren en nog eens geduld 1" Dan moet men bij „burger-aristo- kraten", die vlugge afwikkeling ver- KANTOORBOEKhANDEL I F. d. TÜLP Langestrut 65 to. Kromm**trut - TEL. 526 DOOZEN HUISHOUDPOST Inhoudende: 50 Enveloppen 30 vel gelinieerd papier 20 Correspondentiekaarten 10 Briefkaarten 1 vel vloei Posttarieven voor bh en buitenland PRIJS fl.— langen, niet te veel pratenbij lachzieke koopers trachten mee te lachen, want: „Een verstandig koop man voegt zich naar de nukken, kuren en gewoonten van zijn begunstigers.... Dat is heusch geen karakterloosheid, dat is „koopmanschap". „Men geve zooveel mogelijk toe en vermijde iedere quaestie, al meent men nog zoo goed in zijn recht te zijn." „In gemoede kan ik u, geachte ne ringdoenden, dus den raad geven schipper zooveel mogelijk. Ik meen daarmee volstrekt niet dat men zich alles moet laten welgevallen; meent men verongelijkt te zijn, men trachtte den cliënt door een beleefd briefje van zijn onbillijkheid te overtuigenin den winkel zelf kraait echter altijd de haan der afnemers koningzoo behoort het." „Men blijve altijd beleefd, ook al kookt het inwendig." Bij lastige dames die alles over hoop laten halen en niets koopen, moogt ge dus alleen zeggen zeer wel, dames, ik houd me aanbevolen. Meer niet, en de vuist moogt ge slechts in den zak ballen. Dit alles betreft de burger-cliëntèle. Ten opzichte der high-life-cliëntèle, die helaas slechts sporadisch winkelt, geldt, volgens Muller, maar één regel, namelijk „op een grooten afstand blijven en de vormen nooit uit het oog ver liezen." „Men late zich niet verleiden ook maar één stapje verder te gaan; ten slotte krijgt men toch de pitten naar het hoofd." De heer Muller vertelde nog heel veel andere belangrijke dingen in zijn brochure. Zijn boekje is in zijn geheel een bijdrage tot de hedendaagsche zeden en bevat veel humor. Maar Ik laat hef nu bij deze aan halingen. Het winkelbedrijf met den snob als kooper en een personeel dat hem op de meest serviele wijze bedient, doch in alle stilte hem uitlacht of vervloekt, dat is wel een voorbeeld van de nega tieve beschaving van dezen tijd. Zoo eenvoudig glimlachende weg vertelt de heer Muller ons gruwelen van veinzerij. Het is een voortdurende komedie die gespeeld wordt, en het personeel, de bedienden die zich om het brood deze vernederende bezigheid moeten laten welgevallen, leeren de lieden voor wie ze dat vertoon moeten maken, hartgrondig verachten. Ten onrechte dikwijls, maar het kan niet anders. Zoo staan in dit voorbeeld twee klassen wel scherp tegenover elkander. De eene moet terwille van het bedrijf, haar karakter prijsgeven, omdat de andere, die de rijksdaalders op zak heeft, dat gaarne wil. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, en gelukkig zeer vele,' zoowel bij de klanten als bij het personeel. Maar hoe „fijner" de vyinkel is, des te meer worden de eischen van het bedrijf, door den heer Muller 'geschetst, eene noodzakelijkheid. Het is een stukje zaken-moraal. T. G. De Gemeente. Het bestuursstelsel der gemeentewet werkte in de vroegere gemeente vol doende. Maar de gemeente is iets anders geworden. Zij beheert groote ondernemingen van verschillenden in dustrieelen aard; in de koopsteden zijn havenwerken en entrepots tot groote uitbreiding gekomen, de ge meentelijke hygiëne kwam tot ont wikkeling, en nieuwe wetten van aller lei aard moeten door het gemeente bestuur worden uitgevoerd. Een ge meente besturen is dus thans heel wat anders dan dertig jaren geleden. Van het college van B. en W. wordt een ontzaglijke kennis en werkkracht ge- ëischt, van den Raad een overwogen oordeel over de meest uiteenloopende onderwerpen. Alle bestuur is gecen traliseerd, en volgens de arbeidsver deling der wet komt een vroeger ongekende reeks van de belangrijkste en moeilijkste beslissingen voor de beantwoording en verantwoordidg van B. en W. en van den Raad. Kunnen deze colleges zulken zwaren last dragen? Ik zou de vraag niet in alle gevallèn bevestigend durven beant woorden. Er zijn in het gemeentebe- heer onderwerpen van louter techni- schen aard, waar menschen die niet juist in dat vak van techniek zich hebben ontwikkeld, niet bij kunnen. Decentralisatie van beheer dringt zich op als eene noodzakelijkheid. En feitelijk is deze decentralisatie reeds eenigermate aanwezig, want in groote technische vraagstukken spreekt de niet-deskundige wethouder namens het evenmin deskundige college van dage- lijksch bestuur, wat is uitgedacht door den bedrijfsleider, die naar den nog bijna algemeenen regel achter de coulissen "ijft of in het souffeurshokje En de Raad? Hij luistert als item zooveel vinken; enkele deskundigen onder zijn leden zeggen hun meening, studieuzen pogen de deskundigheid te benaderen, en de vergadering komt onder een algemee nen indruk welke der verdedigde stel lingen dc sterkste is. .ulk stelsel geeft geen afdoenden waarborg. Wordt de stelling van den techni- schen adviseur of directeur knap aan gevallen en door een voor het doel minder geschikten wethouder onbe kwaam verdedigd, dan blijft de moge lijkheid bestaan dat de wezenlijk zwak ste stelling aan niet speciaal bevoegde beoordeelaars de sterkste voorkomt, i omgekeerd. De Raad moet ten slotte stemmen, i een voldoende waarborg dat hij zich niet te goeder trouw vergist, be staat niet. En de materieele gevolgen eener vergissing kunnen soms erg genoeg 'in. Bestuur dan door specialiteiten, en verminderde invloed van de gekozen raadsleden? Men kan er niet meer aan denken I Want dan komen, behalve de be langrijke technische beslissingen, ook bestuursdaden die voor allen van ge wicht zijn, in handen van enkelen buiten den invloed der gekozenen. Het democratisch beginsel kan niet meer worden opgegeven, al heeft het moeilijkheden te overwinnen. Integen deel de toepassing ervan moet verder worden ontwikkeld in het zorgzaam besef dat de te verrichten taak eischen stelt, die moeten verhoeden dat door al te fantastische ontwikkeling de de mocratie overslaat in hare karikatuur. Het Engelsche stelsel van beheer der takken van dienst door commissies, die vrij talrijk zijn, met een centraal bestuur als uitvoerder en het plenum der commissie als overwegende en in eersten aanleg controleerende factor, wijst den weg. De definitieve contrOle komt dan aan den vollen raad. In die commissies komt de invloed der tech nische adviseurs van de gemeente tot zijn volle recht. Ook bij zoodanige decentralisatie zou de volle Raad altijd de credieten moeten verleenen, maar dan in zulk een zin, dat hij al het gewone en dagelijksche voldoende door de com missie voorbereid acht, en alleen met eigen oordeel ingrijpt, wanneer er groote beslissingen zijn te nemen, of als er wat buitengewoons is voorge vallen. Tusschen den Raad en zijn eigen commissies een houding van ge wapend vertrouwen, waarin de raad zijn volle bevoegdheid van begrooting en contröle behoudt, doch daarvan een door zijn fiducie in de commissie be perkt gebruik maakt. De moeilijkheid van groote techni sche beslissingen blijft voor de ge kozenen bestaan. Maar het is toch beter dat de democratie een enkelen keer mistast, dan dat zij hare macht delegeert aan ambtenaren. Trouwens, dezen zijn al evenmin onfeilbaar als de Raad. Het gaat er vaak meê als met de juristen, als éen deskundige een stel sel verdedigt, zijn er dadelijk minstens dier die het afkeuren. En dan wordt het werkelijk lastig genoeg. De democratie moest dus de werk wijze in het gemeentebeheer doorde centralisatie practischer inrichten dan zij thans is. Splitsing van den Raad in beheercommissies, zoodat het ple num niet met elk detail zich te be moeien heeft, en het centraal uitvoe rend bestuur enkel de taak behoudt van voorbereiding der groote beslis singen en algemeene leiding zou goed kunnen werken. Maar geen delegatie van democra tische macht aan bedrijfekomnkjes, wier deskundigheid zou willen gaan hcerscben In plants van te dienen, waartoe zij bestemd is. De uitgegroeide gemeenten eischen en wetgeving die hare bepalingen put uit de feitelijke ontwikkeling zelve. En ook het mechanisme van het be stuur kan alleen deugen, als het zich aanpast aan die ontwikkeling en op haren verderen voortgang berekend is. Als men nog eens een courant op slaat van 20 jaren geleden en daar leest van de vernietiging van het «particulier initiatief" door de naasting der groote bedrijven, en men legt er één van deze dagen naast, dan ziet men wat de kracht der economische ontwikkeling hier heeft tot stand ge bracht Maar onder alle omstandigheden de autonomie behouden, onder democra tisch bestuur, dat de verantwoordelijk heid voor zijn taak niet afstaat aan anderen. In het groote democratische werk der sociale ontwikkeling hebben de gemèenten een groote taak. T. G] oader controle Centrale accountantsdienst Mod. Boerenbond Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit d.d. M Maart 1913, no. 68 De zittingen voor bet inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTftAAT bij de LANQEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAOAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk ingaande rente 36/i0 pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kaasier: Amsterdamsche Bank. In Pauselijke Audiëntie. Te Rome is een internationaal con gres gehouden van medici-historici. Den eersten dag zijn de deelnemers ontvangen door Z. H. den Paus en door den gouverneur van Rome. Van de audiëntie ten Vaticane ver- lt een Nederlandsch congressist, onze stadgenoot, de gymnasium-leeraar dr. F. C. Unger, als volgt in het «U. D." We verzamelen ons indrukwek kend momènt reeds voor de Bronzen Poort, de machtige deur van het Va- ticaan, rechts naast de San Pietro met hatr hoogen koepel, de heeren in rok, de dames streng in het zwart met den flatteusen sluier, eenige jonge meisjes in het wit. Den meesten ging het wel als uw correspondent. Wie de betee- kenis heeft leeren aanvoelen van Religie en Historie, aandoening moet hem, welke zijn godsdienst zij, aangrijpen, als hij dit paleis gaat betreden en zoo dadelijk zich bevinden zal tegenover den kerkvorst, die voor ieder, zelfs maar eenigszins in de historie onderricht en fijnvoelend mensch, een gestalte van indrukwekkendheid heeft. Weer gaan we hooge trappen op. Overal staan garde-Zwitsers in hun middeleeuwsche dracht en pauselijke 'endarmes in meer modern uniform. >Iechts een klein gedeelte doorloopen we van het reusachtig gebouwen-com plex en toch is het al een heele tocht. Men stelt ons in de troonzaal op, in een enkele rij langs de wanden. Een secretaris aan zijn purper herkent men den monseigneur en een func tionaris van lageren rang, treffen laat ste regelingen en daar treedt Zijne Heiligheid binnen. Een vriendelijke grijsaard, gekleed in vlekkeloos wil. Het gevolg bestaat slechts uit twee secre tarissen, een kapitein der edelgarde met een kleinen staf in de hand voorop en twee jongere officieren, die volgen, in schitterend uniform, met denzelfden mooien Romeinschen helm, die ons bij het stadhuis al trof, thans de hooge kam zwaar verguld, Een der medeleden van ons congres bevindt zich, gekleed in het fijne gala- costuum van geheim kamerheer, mede merkwaardigerwijze in functie bij deze gelegenheid. Langzaam schrijdt Z. H. onze rijen langs. Prof. Capparoni maakt den rondgang mee en stelt ons, g-J" legeerden der vreemde landen, een een voor. Aan alle aanwezige congres sisten en. dames reikt Z.H., terwijl het gebruikelijk eerbetoon gebracht wordt, de hand. Dan zet Z. H. zich neer op den een- voudigen troon en begint ons toe te spreken, eerst in het Fransch, vervol gens, op verzoek van Prof. Capparoni, verder in het Ifaliaansch. Deloonlreft door vriendelijkheid, zooals humaniteit uitgaat van den ganschen persoon. Het is de toon van een vader. En als de Amersfoort Inschrijving voor de cursussen op MAANDAO 13, DINSDAG 14 en WOENSDAG 15 OCTOBER des avonds van half acht tot half tien In het GEBOUW VAN DE OPENBARE LEESZAAL, MUURHUIZEN 9, bovenzaal. Cursussen over en door: Prof. Mr. Bonger «Inleiding tot de Criminologie", met lichtbeelden. B. Molkenboer O. P.: «Joost ran den Vondel'', met lichtbeelden. Dr.. Joh. van der Spek: «Wat moeten onze Jongens en Meisjes worden?" met lichtbeelden Drs.. Tenhaeff: «Inleiding tot de Parapsychologie", met lichtbeelden. Piet Tiggers«Hnis-moziek", met muzikale illustratie en lichtbeelden. Otto van Tussenbroek'. «Oude en Nieuwe Kunst", met lichtbeelden Cursusin Esperanto: gedurende den geheelen winter, op Donderdagavond, Vraagt GRATIS uitvoerig Programma bij H. H. Boekhandelaren nis, ook die der geneeskunde, leert fouten verbeteren en nieuwe dingen vinden, 's Pausen rede wordt een schoone uiteenzetting van het doel van het congres en van het wezen der Historia Medicinae. Het programma van het congres blijkt 's Pausen aandacht niet te zijn ontgaan. Z. H. spreekt over den aard der onderwerpen, die ter sprake zullen komen. Daarna over Leonardo da Vinei, wiens portret het titelblad van het eerste der twee pro gramma-boeken siert. Z. H. spreekt er van hoe Leonardo door zijn anatomi sche studiën tot lof van den Schepper komt, hoe de studie der natuur niet tot materialisme behoeft te voeren: Z.H. stelt naast elkaar het gewijde ambt van den geestelijke, die de zorg heeft voor de ziel, en het beroep van den geneesheer, die voor het lichaam zorgt. Aan het einde van de rede spreekt de Paus den zegen uit over alle aanwe zigen met hun familie en aanhoorigen, met „de groote familie ook", zooals Z. H. het uitdrukte, „hunner kranken". Daarna verliet Z. H. de zaal in een zelfden optocht als bij het binnenkomen. Het was een treffende plechtigheid, die een onvergetelijke herinnering bij allen, die er bij aanwezig waren, na laten moet. Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestraat 84 Tefef. 528 Speciaal adres voor üw Kantoor- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. I Iw Haai5 wordt zacht, blijft UW naar keurig zitten,krijgt mooier glans en valt niet uit, indien U1 of 2 maal per week een weinig Purol in het haar wegwrijf t zoodat het daarin wordt opgenomen. BERICHTEN UIT AMERSFOORT ingedacht in de beteekenie der weten schap, welke hetcongres dient. De spreuk: „historia vitae magistra" wordt het thema van de rede. De geschiede De Burgemeester is Woensdag ver hinderd zijn spreekuur te houden. LOTERIJ „HULP IN NOOD". Bovengenoemde vereeniging hield Zondag 12 October j.l. hare trekking, waarvan de hoofdprijs viel op Nr. 315. De overige prijzen vielen op de vol gende nummers. 19 212 107 316 43 426 70 36£ 56 55 173 312 191 247 341 63 472 351 176 285 355 119 450 425 256 323 172 18 483 219 286 197 118 198 226 457 478 442 424 447 499 477 221 188 38 495 89 127 98 67 321 428 284 41 80 337 224 240 311 64 259 32 437 484 206 108 374 167 - Burgerlijke stand. 7 Oct. Gehuwd: A. Leijnse enC.v. Gelder. OverledenEverdina Zijsvelt, 57 j., echtg. v. J. H. Bauland—Jacob S. J. de Jongh, 66 j., echtg. v. G. v. de Stadt. Oct. Geboren: JannetjeDina,d.v. A. Walet en B. v. Effrink Johannes, z. v. J. Groene8tein en A. M. v. de Aalt, z. v. A. Verheij en H. de Weerd Geertje, d. v. T. Ham en M. H. v. Leijenhorst Wilhelmina Anfonia Cornelia, d. v. G. G. v. Wes- terlaakenA. C.Mostertman. Gehuwd: C. Zwagerman en M. Weemeijer. Overleden: Wilhelmina Mets, 3 m. 9 Oct. Geboren: GerardusJohannes Hendrikus, z. v. G. L. Reijmers en M. H. de Groot Johanna, d. v. H. Hen driks en E. Kieft. GehuwdJ. A. Al- denkamp en G. A. Schooleman B. P. Buijs en M. Vink. OverledenWil helmus Pot, 11 w. 10 Oct. GeborenTheodorus Timo- tius Johannes, z. v. A. J. J. v. Nimwe- genenM. Hartman Cornells Henri, z. v. C. B. v. d. Bent en H. M. de Jong. OverledenSimon Bearda, 54 j., echtg. v. H. v. d. Leen. 11 Oct. Geboren: Hermina Maria, d. v. G. J. v. Ommen en G. C. v. d. Hooff Cornelis, z. v. E. v. d. Berg en L. de Rijke Jan, z. v. J. Dijkhuis en W. v. Kooten. OverledenJohanna P. Itz, 72 j., wed. v. J. Loog. Voor den Utrechtschen Politierechter stond terecht de 57-jarige voorman- stoker A. van B. uit Amersfoort, ver dacht van mishandeling van zijn buur man J. van V. Eerst hadden de kin deren van verdachte en getuige ruzie gemaakt. De oudere waren er bij te pas gekomen en verdachte, in de ver onderstelling, dat van V. zijn dochtertje wilde slaan, gaf van V. een klap tegen het hoofd, welke getuige een blauw oog bezorgde. Depolitierechterveroordeelde tot f30 boete of 15 dagen hechtenis. Donderdag 16 October a.s. zal een slipjacht gehouden worden door de Kon. Ned. Jachtvereeniging. De meet is des middags 2 uur bij het wacht lokaal op de Leusderheide, het eind punt zal Maarn of Maarsbergen zijn.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1930 | | pagina 1