A. H. v. Nieuwkerk w.
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Haarvelours en Bouclé Karpetten
Fa. H. Elzenaar
Het beste Adres
G. A. Keuneke
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
Verschijnt eiken Dinsdag en Vrijdagmiddag.
Uitgave van de R. K. Stichting De Eembode
De €embode
Vrijdag 19 Februari 1932
No. 91 - 45e Jaargang
Abonnementen kunnen elke week
ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang
van een nieuw kwartaal. Prijs per 3
maanden f 1.00. Builen Amersfoort i 110
Advi rten iëo 25 ct. per tegel. Billijke
ta;ie--en vo«r handel en nijverheid bij
geregeld adverleeien. Advertentifin
moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
in den morgen zijn bezorgd.
Een aanvallende oorlog is een mis
drijf. De stalen zijn voor de menschen
en de menschen niet voor de staten. De
slachtoffers van den oorlog zijn geene
bijzaak maar een deel van de hoofdzaak.
Alleen de verdedigingsoorlog is recht
vaardig.
Epistel en Evangelie.
Tweede Zondag van de vasten.
Les uit den eersten brief van den H.
Apostel Paulus aan de Thessaloncen-
sen; IV. 1-7.
Broeders! Wij bidden en smeeken u
In den lieer Jesus, dal, gelijk gij van
ons ontvangen hebt hoe gij moet wan
delen en Oode behagen, gij aldus ook
wandelt, dat gij overvloediger worden
moogt. Immers weet gij, welke voor
schriften ik u door den Heer Jesus
gegeven heb. Want dit is Qods wil
uwe heiligmaking: dat gij u onthoudt
van ontucht, dal een ieder van u zijn
vat wete te bezitlen in heiligheid en
eer, niet in drift der begeerlijkheid,
gelijk ook de heidenen, die God niet
kennen; en dat niemand zijnen broe
der vetdrukke of in de zaak bedriege
want de Heer is een wreker van dit
alles, gelijk wij u te voren gezegd en
betuigd hebben. Want God heeft ons
niet geroepen tot onreinheid maar tot
heiligmaking, in Christus Jesus onzen
Heer.
EVANGELIE
volgens den H. Matlheus; XVII, 1—9.
In dien tijd nam Jesus Petrus, Jacobus
en diens broeder Joannes met Zich en
leidde hen, afzonderlijk, op een hoogen
berg; en Hij werd voor hen van ge
daante veranderd. En zijn aangezicht
blonk als de zon, en zijne kleederen
werden wit als sneeuw. En zie, hun
verschenen Mozes en Elias, met Hem
sprekend. Pelrus nu nam het woord en
zeide tot Jesus: Heer! het is ons goed
hier te zijn! Laat ons, zoo Gij wilt,
hier drie tenten maken, voor U ééne,
voor Mozes ééne en voor Elias éénel
Terwijl bij nog sprak, zie overschaduw
de hen eene lichte wolk; en zie, eene
stem uit de wolk, zeide: Deze is mijn
beminde Zoon, in wien Ik mijn wel
behagen heb; hoort Hem! En de leer
lingen, het hoorende, vielen op hun
aangezicht neder en vreesden zeer. En
Jesus naderde en raakte hen aan; en
Hij sprak tot hen: Staat op en vreest
niet! En hunne oogen opslaande zagen
zij niemand dan jesus alléén. En terwijl
zij den berg afdaalden, gebood Jesus
hun en zeideOpenbaart dit gezicht
aan niemand, totdat de Zoon des
menschen van de dooden is opgestaan
JOH. DE HEER
Piano's - Orgels - Radio
Liturgische Kalender.
Week van 21—27 Februari.
Tweede week van de Vasten.
Zondag 21. 2e Zondag v. d. Vasten.
Mis Reminlscere, zonder Gloria, 2e
geb. A cunctis, 3e Omnipotens, Pre
fatie van de Vasten.
Maandag 22. St. Petrusstoel te Antio-
chifi, 2e geb. H. Paulus, 3e geb. en
laatste Evang. van Maandag in deze
week- Credo. Prefatie v. d. Apostelen.
Dinsdag 23. H. Petrus Damianus, 2e
geb. en laatste Evang. van Dinsdag
in deze week. Credo.
Woensdag 24. Mis van Woensdag in
deze week, 2e geb. en laatste Evang.
t v. d.Vigiliev.H.Matthias,3eConcede.
Donderdag 25. H. Matthias, 2e geb. en
laatste Evang. v. Donderdag in deze
week. Credo. Pref. van de Apostelen.
Vrijdag 26. Mis van Vrijdag in deze
weeK, 2e en 3e geb. als Zondag.
Zaterdag 27. Mis van Zaterdag in deze
week, 2e en 3e geb. als Zondag.
blijven. De Heer had zijn Apostelen
reeds verwittigd van het lijden en den
dood die Hem te |erusalem wachtten.
„Komt, laat ons opgaan naar Jerusalem
en ziet de Zoon des menschen zal wor
den overgeleverd in de handen Zijner
vijanden.' Jezus voorspelde hun dit
opdat zij, als het gebeurde, niet klein
moedig zouden worden en twijfelen
aan Zijne Godheid. Voorzeker zij had
den vele wonderen Zijner goddelijke
almacht gezien Petrus had wel openlijk
op Zijn vraag „voor Wien houdt gij
mij" getuigd „Gij zijt de Christus, de
Zoon van den levenden God" doch er
werd van hen een buitengewoon sterk
geloof vereischt om den Meester als
den Zoon Gods te blijven erkennen,
wanneer Hij werd gevangen genomen,
openlijk des doods schuldig verklaard,
tusschen twee moordenaars voortge-
sleurd en ter dood gebracht. Om nu
allen twijfel te voorkomen en om hun
een overtuigend bewijs van Zijne God
heid te geven, nam Jezus, komende
langs den berg Thabor, drie Zijner leer
lingen met Zich om Hem op den berg
in at den luister Zijner goddelijke Ma
jesteit te aanschouwen.
Dit verhaal van Jezus' verheerlijking
moet ook ons in het geloof versterken,
bijzonder nu wij de Vastcn-meditaties
aanhooren over het lijden vgn den
Zaligmaker, oVer Zijn diepe vernede
ring en versmading onder de handen
der booswichten. Hij had legioenen
van Engelen kunnen gebieden om het
geweld Zijner vijanden te verijdelen,
maar Hij heeft al Zijn lijden vrijwillig,
uit liefde jegens ons, willen ondergaan.
Maar bovendien wordt ons deze ver
heerlijking van Christus door de H.
Kerk voorgesteld in de vasten tci onze
troost en onze opwekking, om ons te
doen zien wat ook wij te wachten
hebben als wij nu in vasten, in ver
sterving en berouw voor onze zonden
boeten en oprecht rouwmoedig tot God
terugkeeren, volgens de vermaning van
den Profeet Joë: „Bekeert u tot Mij,
uit geheel uw hart, in vasten, in tranen
en geween." Dan zullen ook wij een
maal en wel voor eeuwig verheerlijkt
worden en het goddelijke Wezen aan
schouwen, gelijk Het is. Petrus was
reeds verrukt van vreugde toen hij nog
maar een straaltje van dien hemelschen
glans zag. Met welk een zaligende
vreugde zullen wij dan verzadigd wor
den als ons in den Hemel de heerlijk
heid des Heeren zal geopenbaard wor
den en wij niet alleen in het gezelschap
van Mozes en Elias maar in het zoete
gezelschap van millioenen Engelenen
Heiligen zullen opgenomen wdrden
Laat dit ons dan aanmoedigen om ons
door vasten, versterving en boetvaar
digheid tot dien gelukkigen staat voor
te bereiden. Om met Jezus verheerlijkt
te worden moeten wii ook met Hem
langs den weg van lijden tot die heer
lijkheid opklimmen.
Vulpeninkten
Teekeninkten
Plakkaatverven
Hectngrafeerbladen
KANTOORBOEKHANDEL
«F.A.TULPBS
Langestr. M to. KrommMtr. TEL 326
wat haar onaangenaamheden bezorgt
en daarom graag overhelt naar wat de
'nnen bekoort.
De natuur moet er onder, wil de
geest leven en de geest moet leven,
wil ze niet voor eeuwig ongelukkig zijn
en daarom wijst de H. Kerk ons de
middelen aan door Jezus-zelf ons ge
leerd en voorgedaan, n.l. boete en ver
sterving en dat vooral nu in dezen tijd,
nu we met Christus den lijdensweg
gaan om op Paschen ook met Hem te
verrijzen.
Met Christus den lijdensweg gaan
at een gewichtige, geweldige woor
den. Jezus droeg een zwaar kruis op
open schouders, 'l kruis van onze zon
den en die van alle menschen. Wij
dragen ons eigen kruis, door ons zelf
gewoonlijk veroorzaakt, en we hebben
er al meer dan genoeg aan, ja soms
zelfs meenen we, dat 't eigenlijk wel
wat minder kon. Soms verveelt ons 't
kruis en meenen we lang genoeg ons
best gedaan te hebben en willen we
ons kruis afschudden. Maar dat deed
Jezus toch ook niet, toen Hij aan den
Calvarieberg gekomen was. Neen, vlak
vóór Hij stierf, zei Hij: „Het is vol
bracht" en zouden wij dan eerder klaar
willen zijn en ophouden met onze
i; stenliefde?
Laten we dezen tijd nuttig besteden
om ons te zuiveren en te heiligen voor
't Paaschfeest, door 't blij en geduldig
diagen van de kruisjes, die 't gewoon
dagelijksch leven meebrengt, en laten
we voor elkander bidden, dezen lijd
zoo goed mogelijk door te brengen.
Frater CRISPUS.
Vastentijd.
Evangelie verklaring.
Tweede Zondag in de Vasten,
Het voornaamste oogmerk, waarom
de Zaligmaker zijn heerlijkheid aan
eenige zijner Apostelen openbaarde, is
geweest hen tc overtuigen van zijn
Godheid, hun geloof te versterken en
hen voor te bereiden opdat zij bij zijn
aanstaanden dood getrouw zouden
Vasten, 'n tijd van boete en ver
sterving, twee woorden, die niemand
van nature graag in daden omzet. En
toch is er zooveel voordeel aan ver
bonden, vooral voor onze ziel en
later leven, ons eigenlijk leven, 't leven
waarvoor God ons in Zijn oneindige
goedheid geschapen heeft.
God bestaat van eeuwigheid en ge
noot van Zichzelf eerr volmaakt Reluk:
ons heeft Hij geschapen om Hem te
verheerlijken, voor Zijn geluk. En als
wij alleen daarvoor zouden geschapen
zijn, zouden wij al dankbaar naar Hem
op moeten zien en Hem blij onze hulde
moeten brengen, omdat wij zoo'n ver
heven bestemming hadden ontvangen.
Maar dit was Hem nog niet genoeg,
Hij wilde ook ons van Hem laten ge
nieten, zoodat wij zelf er plezier in
vonden Hem te prijzen, zelf 't genot
smaken van Gods schoonheid en liefde
en beminnelijkheid.
Maar omdat Adam gezondigd heeft
en wij in de gevolgen deelen, moeten
wij ons eerst losmaken van 't stoffe-
llijice, van 't toegeven aan onze ver
keerde neigingen en daarin beslaat juist
de strijd op deze wereld.
Van den eenen kant onze ziel, onze
geest, die naar God wil en Hem ge
heel en al wit toebehooren en van den
anderen kant ons lichaam, onze natuur,
die zichzelf zoekt, en die alles vlucht,
Recht.
Voor een groot deel leven wij in
onze samenleving nog onder de heer
schappij van het romeinsch recht. Het
recht voor de machtigen en rijken bij
zonder geschikt, voor de kleinen echter
zeer drukkend. Dit was dan ook oor
zaak, dat het christelijk-germaansche
recht, zooals dat in de 12e, 13e en
14e en in de 15e eeuw zelfs nog in
onze landen gold, met het romeinsch
recht werd bestreden door allen, die
een onbeperkte vrijheid wenschten om
goed en goederen te verkrijgen, ook
door uitbuiting des volks.
Er is niets belangrijkers in de
schiedenis te lezen, dan over de bloeien
de toestanden en de volkswelvaart in
de middeleeuwen, toen het christelijk
recht nog gold en daarbij het lang
zaam aantredend verval, dat gepaard
ging met de opkomst en den bloei
van hel romeinsch recht en waardoor
de toestand van het volk hoe langer
hoe ongunstiger werd.
Ongelukkig is deze studie
officieele wetenschappelijke wereld die
er uit den aard der zaak niet op uit
is nóch was de superioriteit der
middeleeuwen op den voorgrond te
stellen, nooit op bijzondere wijze aan
gekweekt. Het romeinsch recht is nu
eenmaal sinds de rechtsgeleerden van
de hooge school van Bologna er de
groote propagandisten en glossatoren
van werden, de neergeschreven wijs
heid, het recht, door geen ander ge
ëvenaard. laat staan overtroffen, en
nog wordt aan onze universiteiten het
romeinsch recht als eer. onmisbaren
factor jaren gedoceerd, terwijl men
oud christelijk germaansch
vaderlandsch recht bijna geen nota
neemt.
Trouwens, waar ons eigen burger
lijk recht voor een groot deel romeinsch
recht is, zou men het ook voor de vor
ming van rechtsgeleerden niet kunnen
ontberen. Te meer daar het. van den
formeelen kant beschouwd, als een
voortreffelijk werk mag worden ge
roemd.
Maar de geest ervan deugt niet voor
een waarlijk christelijke maatschappij.
Wie de volle vrijheid en de volle recht
vaardigheid voor de kleinen wil, moet
geen romeinsch recht nastreven en dat
zegt genoeg:
„Zij brengen het vreemde recht in 't
(land.
Het is een jammeren en klagen,
die wijze heeren vol onverstand
die zal men allenlverjagen."
Maar waarom was het romeinsch
recht voor het volk zulk een ramp, en
was het zoo achteraf toen bet chris-
telijk-germaansch recht werd losge
laten?
Het antwoord kan vrij kort zijn.
Terwijl het romeinsche recht uitgaat
van den staat als bron van het recht
en er. in zijn individualistfsch karakter,
het egofsme aan ten grondslag ligt.
steunt het christelijk recht over dè lex
aeterna (eeuwige wet) heen op Gods
wil als bron van recht en rechtvaar
digheid.
Het spreekt van zelf, dat de terug
slag van beide beginselen voelbaar is
in het geheele maatschappelijk leven,
in het lamilierecht zoowel als in dat
van handel en arbeid.
Om bij het laatste te blijvenarbeids
recht hield het romeinsch recht er niet
op na en de onnoozele paar artikeltjes,
waarmede ons burgerlijk recht een eeuw
lang den arbeid mede heeft neerge
drukt, zijn wél een getuigschrift dier
armoede.
De Romeinen hadden immers slaven
en met de prachtige strenge logica was
de regeling spoedig klaar: een slaaf
is een zaak en een zaak behoort aan
zijn eigenaar, die er dus Jmee mag
dodn wat hij wil en al wat de zaak
voortbrengt behoort mede aan den
eigenaar. Dat was zoo zuiver mogelijk
geredeneerd en meer had men niet
noodig ook. Als men eens met een of
anderen vrijen ambachtsman of zoo te
doen had, wel dan kwam het geniale
verbintenissenrecht te pas en waar
toe men zich verbonden had, dat moest
men nakomen en daarmee uit. Al ging
zoo'n ambachtsman noodgedwongen
een hongercontract aan, de wil was
toch vrij geweest en wie ieder het zijne
gaf had een der drie rechtsregels ver
vuld. „Het zijne" was dan hetgeen in
de iïvereenkomst was gestipuleerd. Het
was juridisch logisch geen speld
in er tusschen.
Het christelijk recht kon echter zoo
streng logisch niet zijn.
Vooreerst: een recht om een zaak
te misbruiken bestond natuurlijk niet.
Punt van uitgang was immers, dat de
Schepper ook de Heer aller dingen
was. In benarde tijden een voor het
volk noodzakelijk voedsel terughouden
om het onredelijk duur te maken mag
bijv. volgens christelijk recht niet. En
dat is niet eens het échte misbruiken,
dat bijvoorbeeld in het vernietigen be
staat. Neen, geen recht tot
misbruik, waar zelfs het recht op
gebruik niet onbeperkt werd gehuldigd.
In de middeleeuwen kende men immers
den in zoovele geschriften uit dien tijd
geciteerden beroemden regel van Sint
Thomas van Aquino: „Tijdelijke goede
ren, die den mensch van Godswege
worden toevertrouwd, zijn van hem
wat den eigendom betreft, maar wat
het gebruik aangaat behooren zij niet
alleen van hem te zijn, maar ook van
anderen, die er uit gesteund kunnen
worden uit datgene (n.l.) wat hij (de
eigenaar) in overvloed heeft". T. G.
Heden geëtaleerd
IJzersterk Prachlige dessins
Bouclé 200 X 300 (33.75 Haarvelours 200 X 300 f39.00
Ziet onze Etalages
K. Beekstraat 6, TeL 545 - Beekensttaan 10 - Amersfoort
UW ADRES voor Complete Meubileering
I
Piano's - Vleugels
Fa. R VAN DRN BURO
manier; of zij ook liegen, meineed doen,
stelen, bedriegen en geregeld anderen
trachten te misleiden, zij willen toch
overal de eersten zijn; wat bun door
hun geld gelukt".
Uit Erasmus' minieme waardeering
kan men niet besluiten dat de handel
in dien tijd op hoog peil stond. Wel
licht berustte de afkeer van den handel
voor een groot deel op het uitbuiten
van het volk door monopolisten en
maatschappijen, die woeker dreven met
geld en levensmiddelen en zeker is dat
men voor het slechte beurswezen van
tegenwoordig, dat prijzen opjaagt en
neerdrijft alleen uit speculatiezucht,
niet veel meer eerbied zou hebben
betoond.
Men kan dat ook op maken uit hetgeen
Trithemius, een schrijver uit de zes
tiende eeuw, over den handel zegt en
waarin het juiste christelijk standpunt
wordt aangegeven: „Een eerzaan koop
man", aldus Trithemius, „die niet
louter geldverkrijgen uitgaat en in h
del en wandel zich richt naar de godde
lijke en menschelijke wetten en den
behoeftigen graag geeft van zijn ver
mogen en gewin, verdient dezelfde
achting als welke arbeider ook. Maar
het is geen gemakkelijke taak in koop-
msnszaken altijd eerlijk te zijn en in
het bedrijf zich niet schuldig te maken
aan hebzucht. Zonder handel kan de
gemeenschap niet bestaan, maar
matige handel is haar eer schadelijk
dan voordeeiig, omdat hij zucht naar
geld en winzucht kweekt en door ge
notzucht het volk verweekelijkt en ont
zenuwt. Daarom waarschuwen de kerk
vaders en 't geestelijk recht er tegen".
het ware standpunt, waaraan
geen christen, die oprecht tegenover zijn
beginselen en zijn geweten staat en het
niet op een accoordje zoekt te drijven,
kan ontkomen. T. G.
Kiest voor Uw Administratie
Boeken met
Uitschuifbaar Hoofd
Enaraa Tljdtbstpsrlag mmh
Langestraat 54 - Telef. 528
mogendheden. Het moge ongeloofelijk
klinken, maar het is een feit, dat ook
zelfs tijdens den oorlog via de neutrale
landen de wapenleveranties werden
voortgezet. Frankrijk leverde via Zwit
serland oorlogsmateriaal aan Duitsch-
land en Duitschland naar Frankrijk.
Engeland heeft toen zooveel oorlogs
materiaal aan Duitschland geleverd,
dal, volgens het oordeel van den En-
gelschen admiraal Consett, de oorlog
daardoor twee jaar langer geduurd
heeft.
Zeer veel menschen zijn nog raili-
tairistisch gezind, omdat zij in de
meening verkeeren, dat de verdediging
van hun edelste goederen zulks eischt.
Als zij toch eens wisten, dat God in
deze egoïstische combinaties buiten
gesloten is, maar dat de Vorst der
duisternis hier regeert, wiens wapens
zijn leugen, bedrog, tweedracht, ge
weld en de zucht naar vuig gewin,
Ontwapening kan alleen verwerkelijkt
worden door menschen, wier geest
helderder en wier wil meer vastberaden
is dan in den tijd, die achter ons
ligt. Als deze ontbreken, komt zij
nooit!
DR. FR. STRATMANN, O.P.
Zangers-Retraite.
Van Vrijdagavond 26 Februari tot
Maandagnamiddag 29 Februari wordt
er te Amersfoort een Retiaite voor
Kerkzangers gehouden. Zestig plaatsen
zijn bezet; twintig bleven nog open.
Deelnemers gelieven zich spoedig aan
te melden bij de Directie Retraiten-,
huls. Amersfoort.
De Handel.
Oudtijds heeft men wel ingezien dat
het verplaatsen van goederen van den
producent naar den consument ook
moest gebeuren enjtot op zekere hoogte
productief werk kon heeten, maar al
te veel hoogachting voor den handel
had men toen niet.
Men wist te goed. dat aan den handel
vele gevaren van woeker en oneer
lijkheid veibonden waren. En bestond
er niet een gezegde van Sint Thomas
van Aquino, dat een volmaakte staat
maar matig van handelaren moet zijn
voorzien. En onze beroemde Erasmus,
Ontwapening.
President Hoover heeft, naar De Tijd
mededeelt, onlangs berekend, dat de
bewapening der verschillende landen
ieder jaar totaal een bedrag verslindt
van 12'/, milliard gulden (dat is 70
procent meer dan voor den oorlog).
En als eenmaal uit dezen gewapenden
vrede een oorlog losbarst, dan zal de
industrie fabelachtig hooge winsten
maken.
De bewapeningsindustrie heeft
ternationale vertakkingen. Feitelijk
moest zij nationaal zijn, omdat zij in
het leven werd geroepen voor de ver
dediging van het eigen land. Maar
wat leert de geschiedenis? De wapen
industrie voorziet niet alleen het eigen
land, waar zij gevestigd is, van oor
logsmateriaal, maar ook die landen,
die in de toekomst heel goed vijanden
kunnen worden. In den laatsten oorlog
zijn een massa soldaten doodgeschoten
met munitie, die in hun eigen land
gemaakt was.
De Duitsche wapen- en munitiefa
brieken te Karlsruhe hebben in de
laatste twintig jaar vóór den oorlog
voor 300 millioen gulden wapens ge
leverd 20 procent voor het eigen land
en 80 procent in opdracht van vreemde
geen luiueiiibLn iclhi nastreven en uai vuuilicii. ui uiik utiutiuut L-moum.?,
heeft het volk in de vijftiende eeuw! wiens standbeeld nog wel in Neerlands
ook heel goed begrepen toen het zich
tegen het op leggen van het vreemde
recht, dat de landvorsten in de hand
werkten, dikwijls met geweld verzette.
Een vlugschrift uit 1493 tegen de ju
risten, die met het inlandsch recht ook
dtn welstand van het volk wegnamen,
koopstad, Rotterdam, is neergezel
schreef een oordeel over de kooplieden,
waarvan de handel zal verschrikken.
„De kooplieden", zeide hij, „zijn de
dwaaste en smerigste menschenklasse:
zij oefenen het verachtelijkste van alle
bedrijven uit en dat nog op de minste
Binnenland
Nationale Bedevaart naar Loordes.
Het comité tot samenstelling van Ne-
derlandsche Bedevaarten bericht, dat
de groote Nationale Bedevaart naar
Lisieux en Lourdes dit jaar zal vertrek
ken op 18 Juli a.s. naar Lisieux en op
19 Juli naar Lourdes.
Elect rifi ca tie Spoorwegen.
Meer dan 5 jaren zullen in beslag
fenomen worden, aldus Spoor- en
ramwegen, met de uitvoering van de
uitbreidingsplannen van de spoorwe
gen rondom Amsterdam, waartoe o.a.
behooren hef hooger leggen van den
spoorweg ten oosten van het Centraal
Station naar de halte Muiderpoort, als
mede de vervanging van de dubbel-
sporige door een viersporige baan al
daar. Tot zoolang zal met het invoeren
der electrificatie van den spoorweg
Amsterdam—Amersfoort moeten wor
den gewacht.
Inmiddels doet de directie der spoor
wegen thans nagaan, van welke andere
op het bestaande net of op den Oos
terspoorweg aansluitende lijnen elec-
trische tractie in de naaste toekomst
overweging verdient.
voor Damestasschen
Koffers en alle soor
ten fijne Lederwaren
LAN6ESTRAAT I05-AMER8F00RT
