Dc €embo(te A. H. v. Nieuwkerk n.v. PIIROL lijk aan gaatesMi Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10, franco per post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan. Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 8 April 1932 ADVERTENTlEN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur Telefoon 314 in den morgen zijn bezorgd. Zes en Veertigste Jaargang - No. 3 Het St. Elisabeths Oast- of Ziekenhuis Maandag 4 April was het 25 jaar geleden dat het Sr. Elisabeths Oast- of Ziekenhuis aan de St. Andriesstraat werd ingewijd om op II April daarop volgend In gebruik Ie worden genomen. De Stichting Is ontstaan uit de in de St. Joriskerk gevestigde Broederschap van de H Drievuldigheid, bezittende in die Kapittelkerk een altaar gewijd aan de H. Drievuldigheid of de 21e Vicarie, gefundeerd in 1495 door Aleyt Karmans en Griet Willas, genaamd het altaar der Weduwen De leden dezer Broederschap wilden zich Ier eere Gods ook naar buiten oefenen in de Christelijke deugd van barmhartigheid, gelijk blijkt uit een Acte vervat in een registertje berustend in het Archief van het St. Elisabeths Gast- of Ziekenhuis. De instelling kon zich in den loop der eeuwen met groote moeite als Katholieke Stichting handhaven, y In 1880 werd de verpleging der zieken aanvaard door de Eerw. Zusiers van St. Jozef. De Congregatie ontving destijds daarvoor totaal f 500. In 1896 werd Dr. Jorissen aangesteld als geneesheer van het in de Muur huizen gelegen oude Ziekenhuis. In 1905 rijpte bij regenten het voornemen een nieuw ziekenhuis te bouwen, en het oude gebouw, waarin men 3 eeuwen gehuisd had, te verlaten. De heer C. T. van Beek. Regent-secretaris, had diverse perceelen grond daarvoor afgestaan, waardoor het plan vasten voet kreeg en in 1906 besloten werd een naar de nieuwste eischen ingericht Ziekenhuis te bouwen. Dr. Jorissen gaf zich veel moeite voor het verwezenlijken van dit plan 17 Februari 1906 betuigden de Regenten hem dank voor de veie moeite, zorgen en opofferingen, die hij zich in het belang van het nieuwe ziekenhuis had willen geven en voor de keurige bewerking van het nieuwe reglement. In plaals van het oude ziekenhuis was, onder architectuur van Herm. Kroes n de St. Andriesstraat een nieuw gesticht verrezen. Met de Eerw. Zusters van Liefde van den H. Carolus Borromacus te Maastricht werd een overeenkomst aangegaan om hei Huis Ie bedienen. Het Huis mocht voor de kapel een groote gilt van den heer J. A. Hamers en van de Vereeniging van het H. Sacrament kerkelijke gewaden ontvangen. In 1906 werd het nieuwe Reglement voor de Stichting vastgesteld en door den Aartsbisschop goedgekeurd. Het Gasthuis ontving begin 1906 ten legaat van 4000 gulden onder last van uitkeering van Maria Walbertha van der Maalh en een gift van 1000 gulden van Mevr? Rikkers—Hamers. Het bestuur was begin 1907 samengesteld als volgt: Voorzitter C. Th. van Beek; vice-Voorzitter L. A. F. X. Fock; A. T. R. Vermolen, Secretaris; H C. A. de Jong, Penningmeester en regent; J. A. Hamers; de dames F. G. Thies-Lagerweij, M. F. Duchateau-Ruijten, M. C. L. Hamers-v. Beek, M. de Wit-van Berkensteijn, Regentessen; J. W. Jorissen, directeur-geneesheer. Het nieuwe ziekenhuis werd 11 April 1907 in exploitatie gebracht. He oude huis aan de Muurhuizen werd gesloten en later verkocht aan de firmat Wagenaar en Dieckerhof. Bij de opening van het nieuwe Gaslhuis waren tegenwoordig: het Bestuur der Gemeente en bijna alle gemeenteraadsleden, de Kath. geestelijken en vertegenwoordigers van alle gezindten, vele burger- en militaire autoriteiten, alle geneesheeren der stad en omgeving en vele genoodigden. Het aantal patiënten steeg spoedig tot meer dan het dubbele. De voorzitter der regenten, de heer Cornelis Theod. van Beek, overleed 28 Sept. 1908, en legateerde onder meer aan het Huis f20 000, een heeren huis en twee woningen. Aan het portret van President C. T. van Beek, geschilderd door A. Fock, kunstschilder te Antwerpen, werd een eereplaals in de Regentenkamer gegeven. De vergaderingen van het bestuur worden den 3en Vrijdag van iedere maand gehouden in de Regentenkamer. In 1912 werd hel gebouw uitgebreid. Als bijdrage voor de kapel séhonk Mej. Brouwer Ancher in 1915 duizend gulden en Mevrouw Van Sonsbeeck honderd gulden. In 1916 werd Dr. Aghina als chirurg aan het Ziekenhuis verbonden en kwam wederom een uitbreiding tot stand. Een in 1919 aanvaarde rcglements-wijziging bepaalde, dat het bestuur zal bestaan uit ten hoogste zeven mannelijke personenéén geestelijke en 6 leeken, De tijdsomstandigheden waren toen niet gunstig. De exploit; verlies van ongeveer f8200. Later werd de inrichting nogmaals uitgebreid en verbeterd. De nieuwste vindingen werden benut en toegepast. Het Regenten-college streefde steeds naar verbetering en geen offers waren te groot wanneer de eischen eener goede verpleging die vergden. Als regenten vinden we vanaf 1878 genoteerd: 1878 |hr. Mr. H. J. L. van Sasse van Ysselt; 1878 C. T. van Beek, op richter nieuwe ziekenhuis; 1890 J. A. G. de Jong; 1891 A. T. R. Vermolen, 1906 J. A. Hamers; 1906 L. A. F. X. Fock, Deken; 1906 H. C. A. de Jong; 1909 H. J. L. M. van Schevichaven, Maj.-Ing.; 1911 J. Th. H. Mingels, Kolonel; 1919 O. P. A. L. te Leuken, Notaris; 1923 A. F. van Beurden, Hypolheek- (bewrarder; 1924 P. J. Hamers Wolters; 1927 Majoor H. Verberne. Het college van regenten is thans samengesteld als voigt: Deken L. Fock, voorzitter; A. F. van Beurden, secretaris; H. C. A. de Jong, penningmeester G. P. A. L. te Leuken; P. Jos. Hamers Wolters; H. Verberne; 1 vacature. Na het overlijden van Dr. Jorissen werd de directie tijdelijk waargenomen door Dr. Aghina, waarna in de vacature werd voorzien door de benoeming van Dr. Emile van Schoonhoven van Beurden, internist, op wiens initiatief weer tal van verbeteringen zijn aangebracht. Als een monument van Katholieke Charitas uit het verre verleden geslacht overgedragen, werd de Stichting, door de offervaardigheid van velen, meer en meer een zegen voor de lijdende menschheid. Moge zij door de voorbede van St Elisabeth steeds meer in staat zijn aan haar verheven doel te beantwoorden tot heil van zieken en lijdenden in lengte van dagen. e exploitatie gaf een BERICHTEN UIT AM ER8POORT „Pro Ecclesia et PontlHce." De heir S. Kraan, oud-voorzitter der Kath. Werklieden Vereeniging, hier ter plaatse, mocht van Z. H. den Paus als hooge onderscheiding ontvangen het eerekruisPro Ecclesia et Pontifice. De zeer velen van onze stad en daarbuiten, die den heer Kraan kennen, I zullen zich van harte verheugen over' dit blijk van waardeering, door onzen H. V3der zelf gegeven. De Oud-voorzitter van de Stands- organisatie St. Jozef, heeft 20 jaren lang als praeses de katholiek-sociale be langen van zijnstadgenootenopeminente wijze behartigd. Hij heeft dit al die jaren gedaan, zooals de Paus zelf in Zijn encycliek „Quadragesimo anno" heeft neerge schreven .Niet minder lof verdienen de leiders der arbeidersvereenigingen, die zoo onbaatzuchtig en alleen be zorgd voor het heil der aan hen toe vertrouwden, hun billijke eischen trach ten te behartigen en ze beleidvol Ie doen strooken met de welvaart van het geheele bedrijf, zonder zich door hin derpalen of verdachtmakingen, van welken aard ook, te laten afschrikken van deze heerlijke taak." En is deze laak, door den Paus zoo hoog geprezen en zoo lange jaren waar genomen, ook vooral niet geweest een leeken-apostolaat in den waren zin dts woords? Het leeken-apostolaat, door Christus' Plaatsbekleeder zoo nadrukke lijk lelkens geprezen! Hoe toepasselijk is ook hier weer het woord van onzen grooten Paus over den leeken-apostel „Van hel Evangelie maakt hij een gids der zielen, inaar ook een wetboek der volken, de wet der beschaving". Ik wil hier niet in bizonderheden treden, en vermelden alles, wat hij zoo belangloos heeft gedaan voor zijn ver eeniging en de geheele katholieke zaak. Daarvoor kennen wij zijn degelijke eenvoud en nederigheid te goedl Hij heeft dit alles ook niet gedaan, om menschenlof en menscheneer te oogsten! Neen, hij heeft de vele talenten, door God hem geschonken, gebruikt als katholiek, het beschouwend als van zelf sprekend voorde meerdere eere Gods Vriend Kraan, draagt dit welverdiende eerekruis nog lange jaren met katho lieke fierheid! En daarna zij deze on derscheiding van Christus' Plaatsbe kleeder op aarde, U een titel voor de de onderscheiding van Christus zelf! En zoo moge ik vertalen het adagium ,Per crucem ad lucem"door dit kruis tot de kroon! Kapelaan W. DE JONG, Geestelijk Adviseur der Kath. Werkl. Vereeiiging. K. J. V. I. Drie geheimzinnige letters staan hier boven dit kleine artikeltje geschreven, en toch beginnen deze drie geheim zinnige letters overal in het land zoo'n beetje het onderwerp van den dag te worden. Ze zijn op vele plaatsen al even eigen en gewoon aan de menschen geworden als K. R. O. Ook in Amersfoort zijn ze sinds enkele maanden doorgedrongen en ze zijn daar de oorzaak geworden, dat men elkaar dikwijls nieuwsgierig de vraag stelt„Wat is dat toch eigenlijk de K. J. V.?" De een zegt dit ervan, de ander dat, maar met dat alles blijft er toch nog altijd een waas van ge heimzinnigheid omheen hangen, omdat er maar heel weinigen zijn, die een Eoed volledig antwoord kunnen geven, ie meesten die over K. J. V. praten hebben wel de klok hooren luiden, en dan nog heel in de verte, maar ze weten eigenlijk niet waar de klepel hangt. Zoodoende zijn er heel wat verkeerde en onware en half-onware opvattingen over de K. J. V. gekomen, zoo zelfs, datU zelf zoo hier en daar al eens een soorf huivering door de leden zal gaan, als er over K. J. V. gesproken werd. Door tusschenkomst van den alge- meenen directeur vari het K. V.-werk in het Aartsbisdom, ontving onderge- teekende van Zijne Hoogwaardige Ex cellentie den Aartsbisschop van Utrecht de opdracht om voor de vier parochies van Amersfoort het K. J. V.-werk te organiseeren-.lntusschen is reeds over gegaan tot de aankoop van een huis in de Asch van Wijckstraat no. 5, wat zekeren, heb ik gemeend, om U eerst eens kennis te laten maken met dit moderne werk, waar elders reeds zicht baar zooveel goeds van uit gaat. De Eembode is zoo welwillend om aan een paar ariikelijes een plaatsje te gunnen, waarin we zullen trachten om iets van het doel, de inrichting, de werkwijze van de K. J. V. Ie vertellen. Veel tijd behoeft niemand aan het lezen van deze artikeltjes op te offeren; een tien minuutjes van de vrije Zondag is genoeg, want we zullen zoo kort mogelijk zijn. Volgende keer beginnen e. Wie intusschen bij hel moeilijke be gin een handje wil helpen, vooral bij het aanschaffen van alles wat noodig is voor de inrichting van het K. V.- huis in onze slad, kan in de pastorie van de Matthias Wilhoosstraat 34 iemand vinden, die dankbaar alles aanvaardt: J. A. VERNOOY, Kapelaan Directeur K. J. V. Telefoon, 2'/i cent. Hallo! Met Secretariaat K. J. M. V. Jawel, mijnheer. Wij voeren op „Jim de Schrijver" van G. Nielen. Een zeer goed stuk. Wanneer? Zondag 10 en 17 April, entrée 10.50. Woensdag 13 April, en- trée f 0.20, werkloozen op vertoon van kaari vrij toegang. Heden geëtaleerd in onze groote hoek-etalage Een pracht collectie Clubfauteuils IN ETALAGE No. 2 Complete Eetkamer Enorme sortcerlog Dressoir* voorradig. IN ETALAGE No. 8 Een prima eiken Slaapkamer-ameublement Zeer apart modern model. Groote keuze Spiraal- en Kapokmatrassen Bezoekt onze Toonzalen Wij bieden U een groote sorteering Tapijten en meubelen. K. Beekstraat 6, Tel. 543 - Beekenst.laan 10 - Amersfoort UW ADRES voor Complete Meubileering Om mij nu van de sympathie en de steun van Katholiek Amersfoort te ver 3 kaarten voor Zondag? Ik zal ervoor zorgen, mijnheer. Plaatsbespreken 'sZondags na Hoogmis tot één uur. Wat de K.J.M.V. feitelijk is? De Katholieke Jonge Middenstands Vereeniging. Heel iets anders dus dan KJ.M. of K.J.V. Doel en werkwijze vindl U omschreven in het voorwoord van ons programma. Ja, leest U dat vooral goed! Tot uw dienst, mijnheer! R. K. Vrouwenbond. Het Bestuur deed de leden een noodiging toekomen tot bijwoning van het tooneelspel: „Jim de Schrijver", op te voeren door eenige leden der K.|.M.V. in St. Aechten, hedenavond te 8 uur precies. Een gezellig strijkje zal de avond opluisteren. Woensdagmiddag a.s. te halt-3 ge zellige Kindermiddag in St. Aechten. Entrée 10 cent. Loterij Verkenners Gabriëlgroep. De uitslag der trekking is als volgt le prijs: No. 906 18e prijs No. 581 2e 831 19e 312 3e 12 20e 634 4e 284 21e 951 5e 74 22e 948 6e 9 23e 959 7e 552 24e 858 8e 334 25e 730 9e 50 26e 515 10e 868 27e 106 11e 112 28e 616 12e 921 29e 181 13e 802 30e 266 14e 442 31e 236 15e 308 32e 154 16e 138 33e 424 17e 667 34e 953 De nog niet afgeleverde prijzen kun nen tot en met 15 April worden afge haald op vertoon van het lot Lange- straat 49. Voor de vacante betrekking onderwijzer aan een der openbare scholen meldden zich 104 sollicitanten. R.K.Werkliedenvereeniging St. Jozef Het Triduum ter gelegenheid van het Patroonsfeest der Kath. Werklie- denvereeniging wordt gehouden in de kerk van O. L. Vr. Hemelvaart aan de Langegracht. Donderdag 14 en Vrijdag 15 April 'savonds 8 uur Lof met i predikatie door een Zeereerw. Pater. Zaterdag 16 April 7 uur Lof met predikatie door een Zeereerw. Pater. Op Zondag 17 April 's morgens 7 uur H. Mis voor de levende en over leden leden van de R. K. Werklieden- vereeniging St. Jozef. Onder de H. Mis Alpemeene H. Communie. Na de H. Mis gemeenschappelijk ontbijt in het Bondsgebouw, Woensdagmiddag opende met een korte inleiding de heer W. Croockewit tentoonstelling in het museum „Fle- hité" op het gebied van het Apotheek wezen van vroeger en thans. Door de heer D. Bollen werd vervolgens een uiteenzetting gegeven van de boeken, platen en voorwerpen welke in groote verscheidenheid lagen uitgestald. Veel is er te zien uit de verzameling Bollen. Een aandachtige beschouwing toont de uitbreiding van het apotheek- :n en de veel betere middelen, welke heden ten dage de geneeskunst ten dienste staan. De heer Bolten wees ook vooral op de vroegere instrumenten, waaruit blijkt, dat er voorheen vrij ruw met patiënten werd omgesprongen. Velen zullen ongetwijfeld deze belang wekkende tentoonstelling bezoeken en daarmee van oud en nieuw kennis kunnen nemen. Burgerlijke Stand. GeborenDavina Adriana, d. v, A. N. Opstelten en A. A. Millenaar Hermanus, z. v. G. Hoogendoorn en E. Lammers Riemer Lijkele, z. v. d. Veer en A.Jansen—Jannetje, r. R. Schukking en J. de Vries. Gehuwd: J. de Vries en J. Vos. 6 April. Geboren: Erik |an, z. v. J. Spaander en M. A. Duyvis Bernar- dus Leendert Johannes, z. v. M. B. Rond en G. M. W. Lacet. Gehuwd: T. G. Verschuur en J. P. v. Hamcrs- veld J. O. Geldhof en M. H. Bon set J. L. Kamphuis en G. A. M. de Gans F. F. K. Alischewky en H. J. Schuiten. Overleden: Nicolaas Kok, 68 jr., echtg. v. H. J. Helderman Pelronella Hofman, 76 jrwed. v. C. W. Borstlap Matje Kriek, 49 jr., ongehuwd. R. K. Oudersvereeniging. De fancy-fair die door deze vereeni ging werd georganiseerd en die aan vankelijk was vastgesteld op 18 April is wegens het niet beschikbaar zijn van de zaal, uitgesteld tot 21 Mei d.i. een week na Pinksteren. In verband hiermede is de trekking voor de daaraan gepaard gaande verloting uitgesteld tot 24 Mei. Op deze loterij wordt nog eens de aandacht gevestigd van de leden en stadgenooten Wel zijn reeds vele loten verkocht, toch is de voor raad loten nog vrij aanzienlijk. En toch is dit een zeer aantrekkelijke loterij. De loten kosten slechts 25 cent en er is een groot aantal zeer mooie prijzen Ier beschikking. Als ieder lid medewerkt dan zal met een beetje goeden wil binnen kort kunnen wor den bericht: Loten uitverkocht. De boekjes inhoudende 50 loten zijn nog verkrijgbaar bij den onder-voorzitter de heer C. E. Schutijser, Militair Ma- jazijn van Levensmiddelen Inf. Kazerne .eusderweg of bij den voorzitter Lan- gestraat 49. Nog een stormloop en we zijn er. Zoowel het verkoopen als het koo- pen dezer loten zal voldoening geven om de mooie prijzen zoowel als om het schoone doelsteun bij gezins vermeerdering en bij overlijden. De Commissie van toezicht op het Lager Onderwijs vergaderde onder voorzitterschap van G. A. L. Spelberg. Na vaststelling van de notulen en het doen van mededeelingen, wijdde de voorzitter eenige woorden aan de nagedachtenis van het overleden lid der commissie, Mevr. Eysink. Vervolgens werden de nieuwe leden Mevr. van der Veer en de heer Vossen geïnstalleerd. Daarna werd door de verschillende sub-commissies verslag gedaan van schoolbezoek. Eenige opmerkingen, waartoe dit schoolbezoek aanleiding heelt gegeven, zullen ter kennis van het gemeentebestuur gebracht worden. Als centraal gebouw voor de Kath. Meisjes-organisatie te dezer stede, zal worden betrokken het heerenhuis aan de Van Asch van Wijckstraat no. 5. Uit de Katholieke Leeszaal. Eenigen tijd geleden vroegen we uw aandacht voor onze expositie van lec tuur over: godsdienst, techniek, natuur wetenschappen, land- en volkenkunde Deze week roepen we alle belang-l stellenden op om kennis te maken met] hetgeen de Katholieke Leeszaal heeft] op 't gebied vanrecht, handelsweten-' schappen, staats- en maatschappijleer, huishoudkunde, land- en tuinbouw. Nu de lente in aantocht is, zullen zeker alle liefhebbers van bloemen en planten (wie is dat niet?) eens even willen kijken wat er van dag tot dag in de tuin te doen is. De rubriek „huishoudkunde" waarin boeken zijn over: koken, moderne en practische huishouding, nuttige en fraaie handwerken enz., zal zeker de belangstelling van alle dames hebben. Vanaf heden verwachten we velen. Ieder kan weer gratis een catalogus meenemen. Hartvelt-kwartet. Het Hartvelt-kwartet, dat onderhand n meer dan locale vermaardheid be gint te krijgen, vindt ook hier reeds zijn vaste kern van vrienden en ver eerders; nog een paar meer en het zaaltje van de Theosophische Veree niging is te klein. Wat in zooverre jammer zal zijn, dat juist binnen deze kleine afmetingen het intieme karakter van de „kamer"-muziek het best tot zijn recht komt. Van dit intiem musiceeren was Schu berts Es-dur-kwartet een verrukkelijk staaltje: alles wat dood en banaal had kunnen klinken in dit vrij lange werk was levend en charmant geworden. Het kwartet no. 1 van den zeer jon gen komponist B. van Lier leek (voor zoover dit bij een eerste auditie te beoordeelen is) een Irisch en met goede techniekbeheersching geschreven werk, met groote gedeelten van werkelijke inspiratiebizonder revolutionnair was het niet (hoeft ook niet) en het publiek, dat zich zoo enthousiast toonde voor Debussy, zal zeker op den duur ook deze sonoriteiten leeren genieten. Debussy werd op een ongewoon forsche manier gespeeldmeestal hoort men deze muziek anders, maar de hier gegeven opvatting wist zich zeer aan nemelijk te maken. Enfin, over de juiste Debussy-voordracht is het laatste woord ig niet gesproken. Met medewerking van den heer G. v. d. Burg werd lenslolte het kwintet in F-moll van Franck gespeeld: een werk over het algemeen prachtig van klank, maar le weinig geaccentueerd van opbouw om de lengte geheel te doen vergeten. Pianist en kwartet ver stonden elkaar over het algemeen zeer geed, alleen had het klankvolume van den vleugel, door deze geheel te slui ten, beter iets verminderd kunnen worden. v. B

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1932 | | pagina 1