Allerlei
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijn! eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 1 Dec. 1933
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Blllllkc tarieven
voor handel en n^verheld bij geregeld adverteeren
Advertentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vódr 8 uur
In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314
Zeven en Veertigste Jaargang - No. 70
TWEEDE BLAD.
Wat voor 'n boek zal
Ik cadeau geven met
Sinterklaas
.Opvoeders, waakt over de lectuur
van het kind. Goede lectuur ontwikkelt
den geest, verrijkt het geheugen, ver
sterkt de overtuiging, kweekt kunst
gevoel en goeden smaak, vormt den
schrijftrant en verdiept den levensernst.
Slechte boeken en slechte dagbladen
bederven.
Kleurlooze of zoogezegd neutrale
bladen (boeken, Th. W.) en tijdschrif
ten, die schijnbaar den godsdienst ver
zwijgen, zijn zeer schadelijk voor de
jeugdzij nemen de werkelijkheid van
den godsdienst uit het leven weg; zij
laten de deugd onbeholpen, en geven
zoo een valsche voorstelling van het
leven.
De ouders en meesters moeten zor
gen, dat door de kinderen goede boeken
gelezen worden."
Naar aanleiding van 'I aanstaande
St. Nicolaasleest meenden we goed te
doen de bovenaangehaalde uitspraken
van Jozef Joos C.s.s.R. in zijn pas ver
schenen werk Moderne Jeugdbeweging"
(zie pag. 116 en 117) onder de oogen
van de lezers van dit blad te brengen.
Het moge hen aansporen voor hun
kinderen, verwanten, vriendjes of vrien
dinnetjes alleen degelijk-Katholieke lec
tuur als Sinterklaasgeschenk te koopen.
Bij de keuze helpt U de keurlijst 1933-
1934, waar de boeken zijn ingedeeld
naar leeltijd van hen voor wie ze meest
geschikt zijn en tevens in jongens- en
meisjesboeken.
Als attractie ligt dit jaar in elk ge
stempeld keurraadbock 'n bon, die recht
geeft op mededinging naar 'n groot
aantal prijzen. Onze Koomsche boek
handel zal, zoo noodig. U gaarne over
de actie van de keurraad voor Koom
sche Jeugdlectuur inlichten.
F. WISS1NÜ.
Amersfoort'»
ontwikkelinijsgang
door A. F. Van Beurden.
IX.
Zevenhuizen. Hof, Spuij.
Wij komen nu in ons solieil blauw
pak met den driesteek op, als 18e eeuw-
sche poirters op onze schreden terug
via de Langestraat tot aan de Zeven
huizen. De breedte der Langestraat is
bijna een derde ingekort door de ban
ken op de stoepen en de pothuisjes.
Rechts ligt op no. 77 de Rooster, al
dus genoemd naar den Kerkenrooster.
die voor den ingang der St. joriskerk
ligt; achter de Zevenhuizen door liep
smal straatje, later gedicht, omdut
daarin veel ongerechtigheid neer
wierp. No. 77 de Rooster ligt daar goed
den verkoop, alle buitenlieden ken-
hem, thans in 1755 woont er Maria
Wed. van Wijnand v. d. Hoo-
genboom in (later Evert van Schenk-
bergen. Frans van Nimwegen).
Daar tegenover ligt op no. 672 het
Rad ran Arontuijren van johan van
Voskuijlen. wed. Aart van Eemdre la
ter Bart. dan jan van Pipping). Het
van avontuur eene verzinnelijking
len loop van het menscheli|k leven,
:en geliefkoosd beeld, al in de mid
in de Zuidzij van t Hof zien wij
vele karakteristieke met hout bekleede
gevels, veelvuldig Ingedeeld door raam
pjes en voor de huizen, den ingang vrij
latend, pothuisjes.
In den hoek aan dezelfde zij bij di
smalle Pepersteeg ligt no. 680 liet Pa
radijs. van de wed. jordaan van Hou
ten (later van Siddrc).
Op den Hoff aan de Crommeslraat
zijde zien we verschillende opmerkelijke
trapgevels en op den hoek aan het Pe-
persteegje meergenoemd op 688 eerste
huis de Zeepton, een kruidenierswinkel
en zeep- en oiiehuis van Hendrikjen van
Wulven, wed. Wijnand van Assenraad
(nu van Tijn). dan vijf Noord no. 693
het vergulde A BC. van den bakker
Bartholomeus Kerknian, wter twee ver
der op den Zuidhoek van hel Haver
steegje iio. 69 het Compas. een tapperii
van Caspar Krul. een eigenaardige
naam voor een beklante herberg, waar
men de kans had zijn richting en goed-
stuur wel eens te verliezen.
Weer drie verder de herberg van
Bernardus de Wilde, no. 698, een groot
gebouw de Keijzerskroon (later Jacob
de Roode. Pietcr van der Maath. wed
Willen van Butselaar. Joannes Lager-
wcij. Marcus jan van der MaathMid
den op t Hof het Raadthuis, een groot
gebouw met torentje, met het naastge
legen Comptoir met een luifel dan tegen
de St, joriskerk aan de Wnagh. naast
|dcn Gotischcn zij-ingang van de kerk
Het groote Spuij. waarop men een
fraai beeld ziet van de verdedigbaar
heid der stad te water met de Koppel
poorten. telt ook enkele benaamde nul-
n. waar schippers en dragers verkee-
n. men vindt er veel taveernen.
No. 1018. Meelzakwas een grutterij
bchoorendc aan Otger Cramer mid
den op 't Spui) (later van Albert van
Beeck
No. 1022. de Watermolen, was ook
de Tabaksplant
een grutterij. 5 huizen verder van Wil
lem Damcn grutterservcn.
No. 1022. Dragers welvaren of f
Glazen deurt/e. lag op den hoek van
het steegje de Bocht van Guinee (in
Flehite is een steen overgebracht bij
dc.i verbouw in 1887, waarop een zei
lend schip). Verder op t Kleine Spun
1 Je Spijziging i an FJias of het Scheepje
I Op het Zand vinden wij nog herinne-
ring aan Amersfoorts bron van welvaart
1 Flehite. daar gebracht toen in 1905 het
tabakspakhuis no. 10 afgebrand was.
Herschel
Aan de Smalle pad. buiten de kle.ne
Koppelpoort Jerusalem, no, 1662, Gijs-
bertus van Dijkserven (later Gerarda
en Arnolda van Lunen. Wilem van
Eden Senior), dan nog Bethlehem, aan
het Smallepad. Verder aan den Wal
tusschzn de Coninckstraat. Wal en
Zogstraat de St. Anna Molen. no. 543.
(Wordt vervolgd.)
Inkoopen
Koop raakl. zoo luidt een artikeltje
..de Maasbode", dat wc ook onzen le
zers willen voorzetten.
Koop maar raak?
Neen lezeres, dien raad zouden wi|
niet graag willen geven!
Zeker niet in dezen tijd
Nu de inkomsten steeds meer dalen;
nu allerlei artikelen met cnsishclfin-
gen worden belast om daaruit
sisstcun tc kunnen betalen:
nu de lasten op de gezinnen
bijna ondraaglijke hoogte zijn gestegen,
nu gaat het zeker niet aan om maar raak
te koopen.
Maar nu komt het er dus te meer op
aan om raak tc koopen!
Nu gaat het er om. de tering zoo goed
mogelijk bij de nering aan tc passen,
zijn inkomsten zoo juist mogelijk tc be
steden. de koopkracht waarover men
beschikt, zóó tc gebruiken, dat men
daardoor het welvaren van zich en zijn
gezin en van ons Ncdcrlandschc Volk
zoo goed mogelijk bevordert.
De tijd komt weer aan. waarin U.
Mijnheer de lezer en vooral U. Me
vrouw de lezeres, in het bijzonder koo
pen gaat. November-December konden
in de kalender gerust als „koopmaand
te boek staan!
Dit zijn de weken, waarnaar de win
keistand hel gehcelc jaar met spanning
uitziet; dc weken, die het jaar goed
moeten maken: die beslissen O'
of verlies.
Onnoodig er op te wijzen, hoezeer dc
winkelstand dit jaar dc komende weken
met spanning verbeidt!
In dezen crisistijd zal de December
maand voor den handeldrijvendcn mid
denstand stand, die in het alg' meen
gelukkig!, nog niet voor crisissteun ir
aanmerking kon komen van bijzon
dere beteekenis zijn.
Nu heeft de koopster veler lot in han-
Zal het Nederlandsch publick zijn
koopkracht zoo besteden, dat het den
handeldrijvendcn middenstand uit di
klauwen van het crisismonstcr houdt?
Zal ons volk zijn roeping verstaan,
om wat wij van dc nationale welvaart
over konden houden zoo breed moge
lijk tc verspreiden?
Zullen wij het nationaal belang
ten te dienen, dat een bescheiden wel
vaart voor velen, vooral in dezen tijd,
zoo goed mogelijk wordt bevorderd?
Dc klant is koning! zegt terecht de
moderne verkooper.
Of beter; de klante is koninginl
Mogen vorst en vorstin zich hun
vereine waardigheid
zijn!
Koopt: en koopt raak!
MERCUR1US
HAVERMOUT
25 •nt par pondspak
NëOfRlANDSCH FABRIKAAT
Achter het Raadhuis de Olifant
(Jaarverslag Flehite. 1929. blz. 32). Op
het Kerkhof of dc Appelmarkt 't schild
van Frankrijk (Flehite. jaarverslag
1929). In den Vijver het Rosbeijaert.
het sterke paard met dc vier Heemskin
deren uit de Sagenwereld.
Verder ligt aan de Appelmarkt dc
Papenhofstede met de Montade. waar
oudtijds de Kanunniken, verbonden aan
St. joris. gewoond hebben. Ook nog dc
Cortegaard. cenc verbastering van het
Fransehe Corps dc garde of wachthuis.
In het verslag van 1929 van Flehite
wordt nog op 't Hof genoemd het Vos-
In dc Bloemendaalsche Binnenpoort
|t 'f Vergulde Poortje, een afstraling
,n den roem der stadspoort, terwijl in
dc Bloemendaalsche straat verschillen
de uithangborden tot binnentreden
noodigen: de eigenaars zijn ons niet be
kend. maar de namen zijn ..de Rustende
Landman", want het rusten scheen bij
voorkeur in dc herberg tc moeten i
schieden; het Anker, het Ploegjc.
liet Dolhuijs ook er lag. zeker om al
die rustenden en ankcrenden op den
duur op tc bergen en in „verzekerde
plaats" te brengen.
Het lot der zinneloozcn is weinig be
nijdenswaardig: de onrustigen worden
dwangbuizen gesloten, de hokken
i klein, bekrompen en vuil.
wonderlijke liefdadigheid, waarbij
dwang en geweld de middelen zijn
verbetering.
Gaan we nu naar de Breestraat. die
haar naam met eerc draagt, want zc
breeder dan andere, dan treffen wc daar
behalve weer ccne Ark. ook no. 1217
het Blauwe Huis van den bakker Ba
rend van Leuven (later Hendrik Burgh-
man, dan Olof Wasmoct). Er ligt ook
een distclecrderij van gebrande wateren
naast van Dirk van Bennckom. gros
sier. Hier gebeurde het disteleeren ir
't groot, vele boeren maakten hun eigen
jenever en brandewijn. Ook treft men
daar het Lcijenhuis en de Infermeric
voor zieke soldaten.
WELKOM VREEMDELING.
Gevestigd in de gem. Amersfoort.
GEVESTIGD.
827 November 1933.
J. Drenth. N.H., Zuilen, Socstcrw. 408,
Opz. fabr.
A. Hofman. N.H.. Zwolle. Socsterwcg
402. Hfd. cond.
J. Hilhorst. R.K.. Soest. Kamillestr. 14,
los arb.
Theodora ten Noever Bakker. Utrecht.
P. Bothl. 4.
Adriana Valk, N.H., Pocdcroijcn,
Wijersstraat 21, dienstb.
Elconara Clar. E.L.. Duitschlond. Vlas-
akkcrw. 46. dienstb.
macht bewust Bertha Smit. N.H.. Hilversum, Kamp
11. sig.
Gerritdina Gouma, N.H.. Hillegersbcrg.
Heiligcnb.w. 103. verpl.
J. Bcij. den Haag. Soestcrw. 78.
J. Boekstal. N.H.. Amsterdam. O. Soes
terw. 195. magz.ch.
R. Vreekamp, N.H., Hoogland,
Koppel 16. voerman.
Idcma. H.A., Amsterdam, Tulpstr.
24.
Jenneke v, Berghem, N.H., Soest, Utr.
weg 167.
F. Valkenburg. G.K.. Canada, Lcusder-
weg 280.
j. v. Nes, N.H., Amsterdam, v. Ostadc-
plcin 17. kant.b.
Anna Heitauer. R.K.. Duitschland, St.
Ansfridusstr. 1„ dienstb.
L. Kleijberg. R.K.. Baarn, Brederol. 20,
kcllncr.
P. Leonards, R.K., Amsterdant. Kapel-
E. Schwarz. Brussel. Utr. weg 148.
chem. mg.
E. v. Aroerongcn. R.K.. Rotterdam.
Bloemend.str. 56. bakker
Johanna Mendijke, R K Duitschland,
KI. Nachteg. str. 26J. dienstb.
Leenarts. R.K.. Noordwijk-Binnen.
Lcusdcrw 251. drogist.
Femmetje Willing, N.I.. Utrecht. Re
gcntessel. 35.
Aartje d. Kraats. N.H.. Amsterdam.
Arnh. str, 20, dienstb.
Antoinette Wilms, R.K., Duitschland.
Langestr. 106b. dienstb.
Pieterdina Zwiers. N.H.. Hilversum.
Beekenst. laan 2. dienstb.
H. Hanckamp, N.H., Utrecht. Soester-
weg 436, sergeant verpl.
Aaltje Abels, N.H.. Cocvorden. Lupine-
jongepier. N.H., Soest, Spaarnestr.
131. wachtm.
v. d. Struijs. Ermclo, Schimmelp. str.
15. kok.
D. Vecnstra. Groningen. Berg en Dal-
straat 9.
I. Manné. Soest. Spaarnestraat 53,
schilder.
v. Berg, N.H.. Rhenen, v. Asscnraad-
straat 29. sig.m.
Gcrdina de Heer. N.H., Hagestein. Utr.
weg 257.
johanna Bosch, R.K., Duitschl., Tuin
straat 9.
v. Nimwegen. G.K.. Amsterdam, O.
L, Vr. Kerkhof 2.
Pieterke Groenendal. Schoterland. Ber-
kenweg 13, juff. hh.
Catharina v. Daatsclaar. R.K.. Soest.
Zand 39. dienstb.
Johanna Tolboom. R.K.. Soest. Utr. w.
288. dienstb.
Carolina v. d. Pol. N.H., Gouda, Hein-
siuslaan 10. dienstb.
johanna Tuinman. N.H., Apeldoorn.
W. v. Mechelenstr. 7.
Hcndrika Huter, E.L., Apeldoorn, W.
v. Mechelenstr. 7.
Gerarda v. Munster. R.K., Zeist. Lan-
Arnhem. A. de
Arnh. Prtw. 50. dienstb.
Rudolphina Heckman, G.K.. Soest.
Schimmclp.str. 39.
jacoba v. Westendorp. N.H.. Nederl.
Iridic. Fr. v Blankenhstr. 16.
J. Wcsthoevc. N.H.. den Haag. Pun-
tenb. laan ó3. watcrb.k,
Chr. v. Waarden, N.H., Amsterdam,
Langestraat 129.
Gcrda Ruths, Amsterdam, Utr. weg
161. verpleegster.
Aartje v. d. Beck, R.K.. Baarn. Arnh.
weg 20, dienstb.
Helenc Bcrnoth. R.K., Duitschland. Ha
vik 24, dienstb.
Gi|sbertje v. Dam. N.H., Laren (N.H.)
Muurh. 33. dienstb.
Hcnrlettc Takje, Duitschland, Franklin-
Bloemend.
Marie Koenen, R.K.. Hoogland, Hes-
senstr. 6.
H. de Haas, Alkmaar. P. Pijperstr. 37.
kellner.
Trijntje Sinncma, Rem., Stad-Delden.
P. Bothlaan 23.
M. Coster. N L, Amsterdam. St. v. d.
Hagenl. 23. handeUr.
Anna Groenevelt, N.H., Gouda. Utr.
I215-
de Boog. G.K.. Haarlemmermeer. O.
Soesterw 112, mil. apoth. ass.
Edith Hawranck, R.K.. Amsterdam.
Anjerstr. 38. dienstb.
Anna Kuipers. R.K.. Rijswijk. Puntenb.
laan 70. damesk.
laan 70. damesK. bounsche oflicieren doodgeschoten, die
Pieternella v. Mourik. N.H., Scherpen- oo UMJiDOft wuten flegteld naac Sun.
zeel. Regentcssel. 2. dienstb.
|0. Rietveld. G.K. J. v. d, Heydenstr.
21.
IJ V, Nimwegen. N.H.. Nljkerk, Reseda-
i straat 18. machinist.
Teuntie s Uffelen. N.H. Stoutenburg. MACnrnnnnn hnnrlon
Fr v. Blanker,ii str 24 dienstb. gesprongen nanoen
Th Versteeg. R.K.. Utrecht. Langestr, DOOS jj|
Bij Apothekers en Drogisten
mogelijk wordt gemaakt, dat onderwij
zers na het bereiKen van den 65-)#rigen
leeltijd nog in dienst blijven, wat meer
malen het geval schijnt te zijr
TeBirmingham in CaliforniC kwam
h auto met studenten van de Stanford
Universiteit op den terugweg van San
Francisco door tot nu toe onbekende
oorzaak in botsing met een tegemoetko
mende auto. Vier personen werden ge
dood en 7 gewond.
Met machine-geweren gewapende
onbekende personen hebben vijl Cu-
C. Nicuwendijk. R.K.. Amsterdam, v.
Effenlaan 4. ass. acc.
A. Kerkut, Isr„ Naarden. Hcllcstr. 8a.
bontw.
K. Abelman. Utrecht. Westerstraat 27.
schilder.
H. Hiensch. Zwolle. O. Soesterw. 177,
marktkoopman.
v. Voorn, R.K., Utrecht. P. Borstr.
Klok? N.H.Nljkerk, Pulstr. 23.
boekdrukker.
Stefanie Tintrop. R.K., Duitschland.
Muurh. 63. dienstb.
J. Vos. Isr„ VenJo. Torenstr. 1. schoen
maker.
H. Voskuilen, R.K.. Rotterdam, 4e Inf.
Kaz. str. 12a, korporaal.
Antonia Weigraven. Ned. Indië. Ver-
meerstr. 97.
Catharina Pouwels. R.K.. Eindhoven,
Coornhcrtl. 12.
E. Scheffer. N.H.. Rotterdam, Coninck
straat 15. slager.
W. Hes, Amsterdam. Vermeerstr. 4,
Uit Chingan (China) wordt ge
meld, dat aldaar een uit 22 man be
staande wacht van soldaten is doodge-
In België verblijven op moment
ongeveer 20.000 Joodschc vluchtelingen
uit Duitschland.
r. 85.
Klasina v. Gardcren. G.K.. Lcusden,
Vcrhocvcnstr. 16. dienstb.
J. Koenders. R.K., Amsterdam. Ver
meerstr. 48, kant.b.
Een Poolseh militair vliegtuig, dat
deelnam aan militaire oefeningen, is Of
50 K.M. afstand van Warschau om
laag gestort. De piloot werd op slag ge
dood en de twee andere inzittenden
werden zwaar gewond.
Uit Mandsjoerije wordt gemeld,
dat drie japansche vrachtauto's met 3C
soldaten een ontmoeting hadden mei
een bende van 200 bandieten nabij Lioc-1
shan. Er ontstond een vuurgevecht, fTL-
waarbij 9 japansche soldaten werden rjJ I I CfTVjp'i
gedood on 11 gewond.
Minister Marchant heeft een wij
ziging der Lager Onderwijswet 1920
aanhangig gemaakt, waardoor het on-
In de mijn Bonifacius bij Essen
twee mijnwerkers door vallend ge
nie bedolven.
- De chef der exploitatie van de
Ned. Spoorwegen raamt de ontvang
sten over 1933 op twintig millioen lager
dan die over 1932.
Het pantserschip „Tromp" is voor
n halve ton aan den slooper Simons
te Pernis verkocht.
In New-York rijden dc taxi's met
muziek. Vijftig taxis, voorzien van
radio-ontvangtoestel, zijn in gebruik ge
nomen. Zi) zijn de eerste van dc 5000
„super-de-luxe'taxi's, die in dienst zui
len worden gesteld. Zoodru de taxa-
meter ingeschakeld wordt, begint het
radiotoestel te werken. De nieuwe taxi's
ijn wit met een grijs dak. terwijl op de
carrosserie twee radiomasten geschil
derd zijn.
De Koningin cn Prinses juliana
hebben, in haar hoedanigheid van cere-
doctores der Rijksuniversiteit tc Lelden,
haar portretten geschonken ter plaatsing
in het Academisch Historisch Museum.
De fraaie foto's van zeer groot formaat,
zijn voorzien van een eigenhandige op
dracht der koninklijke schenksters.
In de nabijheid van Ka'iro is een
autobus, waarin 12 passagiers zaten, in
een kanaal gereden. Zes der inzitten
den verdronken, waaronder de chauf
feur: de overigen konden worden gered.
Onder dc geredden bevond zich een
moeder, die een baby in den arm hield.
Chineesche zecroovers hebben 't
Fransehe stoomschip „Commandant
Henri Rfvièrc" overvallen, dut zich op
wq bevond van Hongkong naar Hai
phong De zecroovers namen vier rijke
Chineezen mede als gijzelaars. Zij maak
ten zich van het vaartuig meester en
brachten het naar Chilan,-, vanwaar zij
op dc vlucht sloegen met de gevange
nen cn de buit.
