F. A. TULP
Taxidienst
1935
F
A
Fa. H. Elzenaar
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
nF FEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag De abonnementsprijs bedraagt één gulden
drié maanden; buiten Amersfoort f MO, franco per
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De Eembode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 15 Febr. 1935
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bfl geregeld adverteeren
Advertentlïn moeten Dinsdag en Vrjdag vóór 8 uur
in den morgen zQn bezorgd. Telefoon 314
Acht en Veertigste Jaargang - No. 92
Hel bewustzijn Ie slaan voor een
publiek, dal elk onzer bewegingen op
merkzaam gadeslaat, maakt dat teder-
in meerdere of mindere mate
komedie speelt.
Het «oclale vraagstuk
Kardinaal Schulte, Aartsbisschop van
Keulen beeft eens zeer duidelijk de
l d ng vin Kapitaal en Arbeid ge-
eckend. belicht door de Katholieke
beginselen.
Voor de beoordeeling der tegenwoor
dige maatschappelijke orde. zoo con
cludeerde deze Kerkvorst, moet van
christelijk standpunt uil het volgende
worden in acht genomen.
1 Ook aardsclie goederen zijn ge-
.chciiken üods. Men zondigt pas door
liet slechte gebruik, dat men er van
maakt. Zo., behoort ook de tegenwoor
dige sociaal-economische orde. voor
tover zij verband houdt met den
chnischen vooruitgang der goederen
productie. evengoed als de vroegere
ck'inistigc maatschappelijke orden,
et plan der Voorzienigheid. Elke
i door een terugkeer tot
uatschappelijke verhoudin-
rbetering van .hel tijdseuvel
leu Z"U dwaasheid zijn.
in moet het nogmaals, zoo
•gelijk worden uitgesproken,
liristelijk standpunt de op
nuk en kapitaalvcrmccrdc-
dveste sociaal-economische
veroordcclcn is.maar.dat
vorden
poging
Jelijk lil
i be
t dig
van die
die bet
bet plan der Goddelijke Voorzienig
heid. „Beschouwt de aarde en maakt
haar aan U onderdanig'' luidde het
Goddelijk bevel onmiddellijk na den
zondeval: Zoekt eerst het Kijk Gods
en zijn gerechtigheid, voegde de Hci-
I daaraan toe. „En zijt kinderen van
Vader, die in den Hemel is", d.w.z.
biedt elkander de behulpzame hand.
>m dat doel te bereiken, is <Mk de
erdcr-strekkende vermaning en de
diepere zin van hel gebod der naas
tenliefde,
Aldus opgevat wordt de maatschap
pelijke arbeid van een loutere be-
siaansijuaestie, een roeping. Daarom zal
ondernemer niet alleen zien naar
grootst mogelijke winsten in zijn
idrijl, maar ook hebben te zorgen,
dat zijn onderneming de gemeenschap
van hel noodige voorziet en zijn arbei
ders een beslaan verschaft ovcrccn-
tig de cischeii van het menscti-
iig bestaan; daarom ook zal dc
arbeider met vlijt en met een nauw-
geweten, den liuogsten arbeid
prestveren.
rde. De schijn alsof
msvhe orde. liet kapitalisme als
ji-i\"iiomiscli systeem moeten
oiideiseheiden van de opvat
tic er eenzijdig op gericht is.
i! ie verwerven en te gebruiken
•nie der lioogcrc, mensclivlijke
i i)e uitdrukking „kapitalistische
ng" drukt deze geestesrichting
koincn duidelijk uit. omdat daar
veel te gemakkelijk ook deze
ijze woidi verstaan welki
titling tot de communisten het
•idigc k.ipitalistisclie systeei
houden.
derhalve al
de
iheid I
doo
uclit naar ge-
nnischc werk
s een middel
rving v
uil. Iinoger levensgenot of lui
'Matschappelijke of economische
ie verkrijgen; liet winstbejag,
iisluitend er op uit is nog meer
dienen, zonder rekening te hou-
iiet liet lot van de in hunnen
i werkende incnschen; de ik-zucht
ir eisclullig is tegenover het sire-
i.uir geestelijke en zedelijke vol-
en geene verplichtingen kent
'oer de maatschappij
cliheid.
:>i dezen „Mammondienst" is dc
ictie doel-op-zich-zelf.
geest van het verdienen, terwille
i verdienen, het winstbejag ter-
van het winstbejag, die de sa-
•"ling is van alle misstanden, die
spruiten uit de verkeerde toepas-
van de kapitalistische orde. Deze
twerking zijn te ver-
In Kerk tracht naar een juiste op-
.lUmg voor den economischen arbeid,
i'e nienscli in de economische samen
ging, hetzij hij werkgever of werk-
'vini i is, moet zijn arbeid opvatten
us mi hom n„or God geschonken
opdracht, die hij in dc volksgemcen-
heeft te vervullen. En de mensch
I juist zijii liefde tegenover God,
ordc<
KANTOORBOEKHANDEL
Lingeilr. 66 to. Krommestr. TEL. S26
Schrijfmachines
Duplicators
Stsncil-duizendstempsls
NIC. BOVEE
Telef. 1093 Tel. 1830
Buitenritten 6 ct. per K.M.
Vraagt prijs voor onze
LUXE 6-PERS. AUTO'S
Hoofdkantoor: Kamp 49
f - fte/vrijd U tan km V""*
2ËSESS&Ï
.-jDampol.,
i|BflBvTTVin|Vvvv
schuivi
veroon
huldigen boven geloofsverdeeldheid.
Een der eerste grondstellingen onzer
Roomsche scholen is: met ieder vak
een godsdienstige opvatting te verbin
den, in geheel hel onderwijs een
zedclijk-godsdienstigc vorming op den
voorgrond te plaatsen.
De godsdienst is voor ons het hoogste
en het meest dicp-werkende opvoe
dingsmiddel. De godsdienst leert ons,
dat de mensch uit een natuurlijken
toestand lol een bovennatuurlijken
werd verheven die twee toestanden,
in werkelijkheid met elkaar verbonden,
kunnen nergens meer gescheiden wor
den; ze moeten harmonisch In elkander
verbonden blijvenze moeten elkaar
wederzijds sterken. Geheel den invloed
dus der opvoeding in al haar vertak
kingen opdat in elkaar sluitend natuur
lijk en bovennatuurlijk leven richten is
een eiscli van liet gezond versland,
van geheel onze mcnschclijkc natuur,
een etsch dus ook van alle lijden.
Roomsche kinderen moet men in dien
toestand laten gedurende bun vormings
laren, waarin ze door bun opname in
de H. Kerk werden gebracht. Men kan
en mag ze niet in een opvoedtngs-
ringen,
kelijkheid
van het schoolpersoneel zal voortaan
in den regel een onderzoek aan een
consultatiebureau voor tuberculose
vooraf moeten gaan. Al het in dienst
zijnde personeel zal geleidelijk gekeurd
moeten worden, terwijl te allen tijde
keuring van ieder lid van het personeel
kan worden gevorderd.
De Boerenstand.
Bij het onderzoek van de boeken
van notaris F. Langeweer (Fr.) die
failliet is verklaard is gebleken, dat
débacle vooral hel gevolg is van het
verleenen van hypotheken aan kleine
veehouders. Wordt dit faillissement
ten uitvoer gelegd, dan zullen meer
dan 60 verkoopen van boerderijen
klein en groot in het Zuiden van
Friesland moeten volgen en tal van
gezinnen zullen daarvan dc dupe wor
den Er wordt nu actie gevoerd om
een dergelijken massa-verkoop, met
zijn ernstige gevolgen alsnog te voor
komen.
Nitow toevluchtsoord.
De regeering is voornemens een
interneenngsinnchting in het leven te
roepen, waarin de vreemdelingen, die
voor de openbare orde of veiligheid
hier te lande gevaarlijk geacht worden,
zullen worden opgenomen.
Boekaankondiging.
Er zijn weer twee nieuwe en zeer
fraaie deeltjes van dc bekende Libellen-
Serie verschenen.
Ze be-alten elk 15 reproducties van
schilderijen en tekeningen, niet alleen
met zorg uitgekozen uit hel werk resp.
van Sari Goth en Roeland Koning,
doch ook van een korte inleiding
voornen.
Maria Viola wijst er op dat Sari
Qoth elk kindje portretteert „in zijn
gen sfeer van droom of bedrijvigheid
bij de opvoeding!en met de fijne bevalligheden
Opvoeding.
incnschen, die een soort al-
Jlirisieiidoin verdedigen, een
Christendom boven geloofsverdeeld
heid, die mtcnen, dat al de kinderen,
n welken godsdienst ook, gerust
ar eenzelfde school kunnen gc/on-
n worden, zo» daar maar het alge
mene van 't Christendom, dat, wat
Jcre belijdenis aanvaardt, wordt
derwezen en practise!) beoefend.
Tegen hen zouden we op de vol-
ndc wijze aldoende kunnen rede-
l.vii godsdicnstig-zcdelijk karakter
innen, dat vrij en zelfstandig zijn
tijdelijke roeping zal vervullen, maar
lat tevens zijn eeuwig geluk zat be-
eiken, is zeker het doel van hen. die
preken over opvoeding onder den
nvlood van dat algemeen Christendom.
Zoo echter een eeuwige bestemming
,an den mensch wordt aangenomen,
dan moeten ook die middelen gebruikt
arden welke door het gezag werden
lorgeschrcveri, dat door God zelf als
gids en lecraar dier bovennatuurlijke
bestemming werd aangewezen. En zulke
opvoedingsmiddelen gebruikt de liij-
zondcrc school.
Zeker geven de voorstanders van de
school, die zich met een niet mogelijk
Christendom wilden tevreden stellen,
•nclusie niet toe. Zij blijven
ilhouden, dat er een algemeen
Christendom beslaat, dat onafhankelijk
van de verschillende belijdenissin
olgens hunne opvatting zijn deze
slechts onderdeden
zeilde Christendom.
De zekere waarheid echter, die door
ons, Katholieken als onwanKelbaar zal
blijven gehuldigd, is, dat het Katholi-
een onderdeel is van 'i
Christendom, maar het eenig wart
Christendom. Een Christendom zor.dei
een bepaalde belijdenis is een onding
dat bestaat niet; doch het ware Chris
tendom kan zich ook maar in éénc
belijdenis openbaren. Het ware Chris
tendom en ons katholiek geloof zijn
voor ons een en hetzeltde.
Op een dergelijke wijze zullen ook
de gcloovige Protestanten redeneeren,
die even beslist voor de bijzondere
school opkomen als wij.
Deze gevolgtrekkingen worden echter
niet uit de opvoedkunde alleen afge
leid. Maar op die beginselen moet de
katholieke school hare theorieën over
de opvoedkunde opbouwen. Zij kan
niet alleen niet meegaan met degenen,
die allen positief-christelijken invloed
verwerpen, die iedere inwerking, uit
.-n edel li
sten-zijn, i
inspraak,
.crhetfiiigi
irlijke orde alleen in
de klassen van godsdienstonderricht
■gen en kunnen aangeroerd worden.
onpacdagogisch, onwaar, ja. als
rwerpelijk en hoogst verderfelijk ver-
Een grondbeginsel der opvoedkunde
luidt„De vorming van 't kind moet
enkelvoudig en harmonisch zijn. Maar
r ze tij
delijke en eeuwige bestemming in ge
heel haar werkingsk-ing muutuit het
oog verliest. Doelt is de' vorming wel
•ndeelbaar en enkelvoudig, zoo de
leekcnonderwijzer alle godsdienstige
kleuring ver moest houden van zijn
I ip de gods-
dtenstwaarheden. die de Kerk den
kinderen voorhoudt, durfde te wijzen?
karakter en teeltijd eigen."
an het werk van Roeland Ko
ning zegt Herman Hana„Roeland
Koning opent u een deur. Hij noodt
's het ware. bij zijn ezel om hem
het werk Ie zien en dan erlangt
w volle deel aan het gehei
wezen, zonder nochtans eenigerlei
geheimzinnigheid."
'leze nieuwe .Libellen" zullen grif
•pers vinden.
Vastenavond-
feestavonden in zicf
Geeft L'w orders voor Programma'
Liederenbundels. Agenda's, enz. bij
VITESSE
KON. W1LHELMIN ASTRA AT 10
BILLIJK EN VLUG!
Binnenland
door bereidwillig mede te werken in'de openbaring voortkomend, op zijde
Politiek advies.
Het politiek advies van de R. K.
Staatspartij voor de I'rov. Staten-ver-
kiezingen in Gelderland, luidt voorde
samengevoegde Statenkringen Arnhem
F.de, Oldebroek—Voorst, als volgt
1, j. J VV. IJsselmuiden. Arnhem; 2.
J. van Westerlaak, Apeldoorn3. J.
W. II. M Meijer, Arnhem; 4. J.
Koelman, Nijkerk5. Ch. G. Matser,
ArnhemB. J. A. Nijdam, Wage-
geningen7. I. J. Biesterbosch, Apel
doorn.; 8. B. J, Mom, Renkum.
Crisis en Vermaak.
In dc maand Januari heelt Den Bosch
de stad telt 47000 zielen aan
vermakelijkheidsbelasting betaalt het
sommetje van f3200, hetgeen betee-
kent, dat er f 16.000 a3tt vermaak
buiten de café's is ten koste gelegd.
In 1932 bracht de gemeente aan ver
makelijkheidsbelasting f34 800 in het
laatje, 1933 ruim f38 000 enhetafge-
loopen jaar ruim f36.000,
Vermenigvuldigen we deze cijfers
et vijf de stad helt 20 pet. ver
makelijkheidsbelasting dan komen
we voor de genoemde jaren aan amu-
sements-uitgaven tot bedragen onder
scheidenlijk van f174.000; f190.000
i 1180.000.
T. B. C.-bestrijding.
Op 1 Januari 1935 is een beknopte,
maar hoogst belangrijke wet in wer
king gelreden. Deze wet raakt alle
scholen, van het bewaarschoolonder-
wijs al tot het middelbaar onderwijs toe.
Voor alle nieuw aan te stellen leden
Amersfoort
uw schilderiw;eirk
eens uitvoeren door
JAN ZWART
huis- en reclame.
schilder, behanoer
hessenstr. 10 h00geweg 36
telefoon 1481
EN U ZULT TEVREDEN ZIJN
„Geloof en Wetenschap".
Kantoorboeken
in elke gewenschta
Liniatuur
Kantoorboek- en
SchrIJtmachinehandel
Langeatraat 84 TeeL 528
Gezelschap „Stille Omgang"
Afdeeling Amersfoort en Omstreken.
De Nachtelijke Omgang te Amsterdam
zal dit jaar gehouden worden in den
nacht van 9 op 10 Maart a.s.
De jaarvergadering van de afdeeling
Amersfoort zal gehouden worden op
Dinsdag 19 Febr. 1935 des avonds
ten 8'ure in de groote zaal van he'
gebouw der R. K. Werkliedenvereni
ging te Amersfoort.
Op deze vergadering zal de Weleerw.
Heer H. W. A. M. Tervoert, Kapelaan
te Utrecht, een woord van opwekking
spreken.
Voorts jaarverslagen Secretaris en
Penningmeester.
Vaststelling Bedevaartprogram en
Bestuursverkiezing.
Deze vergadering is voor een ieder
toegankelijk.
Het bestuur zal in bovengenoemd
gebouw ook zitting houden op Zater
dagen 23 Februari des avonds van
7 Va8'/» ure en op 2 Maart des avonds
van Tl,-9 ure, voor opgave tot deel
name aan den Stillen Omgang. Bij
deze opgave moet het verschuldigde
reisgeld en contributie gestort worden.
De bestelde plaatskaarten zullen op
Vrijdag 8 Maart tusschen 7 en 9 ure
worden uitgereikt in het gebouw voor
noemd. De kerk te Amsterdam is
slechts toegankelijk voor deelnemers,
die voorzien zijn van een bewijs van
toegang, afgegeven door het Bestuur.
Het Bestuur:
W. J. de Jong, Kapelaan-Directeur
H. J. C. Venings, Voorzitter
W. A. Hertog, Secretaris
A. Pordon, Penningmeester
L. van den Ham, Lid.
K. vereeniging Geloof
Wetenschap vergaderde onder leiding
van Dr. F. C. Huygen.
Naar aanleiding van het 12'jarig
Priesierfeest van Kapelaan B. Veltman
op Vrijdag a.s.. werd besloten om hem
als Geestelijk Adviseur van de veree
niging. een bloemstuk te doen bezor
gen met begeleidend schrijven.
Ingekomen was een schrijven van
vr. Pordon, waarin zij bedankt ais
bestuurslid. Mevr. Pordon werd dank
gebracht voor de accuratesse waarmede
zij jarenlang de finantiën van de ver
eeniging heeft beheerd. Op een vol
gende vergadering zullen 2 vacature's
moeten worden aangevuld.
Het jaarverslag van de secretaresse
mej Kuntz, wees op het geringe ver-
gaderbezoek en maakte gewag vanjde
oprichting van Katholiek Amersfoort
op initiatief van Geloof en Wetenschap
en van de Cultureele groep met dr. F.
C. Huygen als voorzitter.
Het finantieel verslag sloot met een
batig saldo van 16.86.
De heer E. A. Galesloot hield
volgens een leerzame rede over: „Een
ander uil het rijk der Bacterieën".
Aan den eenen kant, aldus spr., be
staat er vaak overdreven angst voor
bacteriën, aan den anderen kant licht
zinnigheid. Ook heeft men vaak een
verkeerde voorstelling van bacteriën,
dat ze je maar ziek maken of etens
waren bederven en men vergeet de
talrijke bacterieën die een nuttige func
tie verrichten.
De wetenschap van bacteriën is van
de laatste halve eeuw. De vader van
de bacteriologie kan genoemd worden
de Nederlander Ant. v. Leeuwenhoek.
Een felle strijd is gevoerd over de vraag
of bacteriën uit doode stof konden
ontstaan. Pasteur kwam uit dezen strijd
als overwinnaar. Al wat leeft moet uit
levende wezens voortkomen. Ook is
strijd gevoerd over de vraag of bacte
rieën tot het planten- of dierenrijk
behooren. Ze zijn te eenvoudig van
stof om tot het dierenrijk gerekend te
worden, zoodat men ze bij het plan
tenrijk heeft ingedeeld. De studie var
bacterieën is vruchtbaar voor ziekte
gevallen en voor landbouw en veeteelt.
De wetenschap kan de praktijk helpen.
Vervolgens schetste spr. met tal van
voorbeelden dat niets vrij is van bac
terieën, b.v. in straatvuil komen 78
millioen bacterieën voor per gram. De
meeste bacterieën varieeren van 2-6
micra, d.w.z. 2—6 duizendste milime-
ter. De bacterieën worden verdeeld
drie hoofdgroepen: Coccen, Bacillen
en Spirilien. Voor de herkenning van
bacterieën maakt men gebruik van
kleuringen.
Bij de determinatie is van belang
beweeglijke of onbeweeglijke bacteriën
Vervolgens schetste spr. de levens
voorwaarden van de bacterieën als
temperatuur, voedingsbodem, licht,
vochtigheidstoestand enz. Voor ziekte-
veroorzakende bacterieën is de beste
temperatuur 37 graden de bloedwarmte
in den mensch.
De voedingsbodem van bacterieën
zeer verschillend, zoodat het kunstmatig
kweeken van de voedingsbodem bui
tengewoon afwisselend is.
Vervolgens werd een en ander ver
teld over het verband tusschen mensch
en bacterieën. In vele gevallen deert
het den mensch niet dat hij met bac
terieën in aanraking komt. Het aantal i
schadelijke is zeer gering. Sommige)
personen schijnen onvatbaar te zijn j
voor bacteriën die schadelijk zijn. Van I
het wezen der onvatbaarheid is nog
niet veel bekend. Bacillendragers echter
kunnen zeer gevaarlijk zijn voor ande
ren. Vaccinatie kan niet voor iedere
ziekte worden toegepast. Vervolgens
gaf spr. nog een uiteenzetting van bac
terieën in verband met de levensmid
delen, hun schadelijke werking en hun
nuttige en noodzakelijke werking.
De spreker werd hartelijk dank ge-
gd en werd als voorbeeld gesteld
voor de andere leden. Immers hei ideale
van Geloof en Wetenschap is, wanneer
de leden zelf-studie maken van bepaalde
onderwerpen en deze behandelen op
de bijeenkomsten. De heer Galesloot
heeft dit thans reeds driemaal gedaan
waarvoor allen hem dankbaar zijn.
Jengd-Orchest „St. Caecilia".
Woensdagavond had in St. Aechten
een tweede optreden plaats van het
Jeugdorkest van St. Caecilia onder
leiding van den heer J. Wielaert en
n bate van het jeugdwerk.
Het optreden van de jeugdige orkest
leden was af, terwijl de kleeding, rood
met zwart en de leider groen, het ef
fect bijzonder verhoogde. De succes
nummers waren wel „Het orgel op het
pleintje" en „Tante Alida". De band
tusschen leider en leerlingen is bij
zon Jer goed en de heer Wielaert slaagt
erin om de jeugdige muziekbeoefenaars
als het ware spelende en zeker met
animo te doen studeeren. Het Amers-
foorts Klein Tooneel onder regie van
den heer J. v. d. Last verleende wel
willende medewerking en voerde op
een drama in twee bedrijven „Werk
loosheid" gevolgd door een blijspel in
één bedrijf en tot slot van den avond
„De Zwarte Zigeuner".
Het eerste optreden van dit klein-
tooneel is een buitengewoon succes
geworden. Er werd met gevoel ge
speeld, vooral in het eerste stuk, waarbij
het muisstil bleef in de zaai. De pauze's
duurden te lang, terwijl er al dien tijd
niets werd gegeven, zoodat de avond
te laat werd beëindigd en meerde'e
de zaal reeds hadden verlaten. Een
vlotter tempo en de avond was geheel
af geweest.
R. K. Mannenkoor „St. Jozef."
Het R. K. Mannenkoor „St. Jozef"
Directeur H. Ramselaar geeft op Dins
dag 26 Febr. in 't gebouw „St Jozel"
een propaganda-uitvoering met het doel
om meer leden aan te winnen voor 't
K. Mannenkoor. 34 leden is een
gering aantal als onderafdeeling van
een 800 leden tellende vereeniging.
Daarom is dezen avond vrij entree
voor personen boven 18 jaar. Men
kan zich als lid opgeven bij L. Koekoek,
St. Willibrordusstraat 9.
Bioscopie.
Zondag a.s. zal Amicitia worden her
opend en worden geëxploiteerd door
de N.V. Franco-Films. Als eerste film
zal worden vertoond de Fransche film
Le Chant du Marin.
Pastoor Heumann's
Geneesmiddelen
verkrijgbaar bij het Depot:
L. MULLER, Apo'heeK
Amsterdam C 378 KalverMr. 199
Tel. 41674. Postgiro 58639
Het groote Pastoor Heumann-Boek
345 bladzijden, 150 afbeeld., ontvangt
gratis en Iranco ieder lezer, die zijn
adres inzendt aan
L. HEUMANN Co,
Slaat kade 4 Amsterdam C 378
Oclisro a( te scheuren1 Daidilyk scbrilt!
RDM De geheel kostelooze toezen-
DUtl ding van een Pasloot Heumann
Boek wordt gewenscht door:
Naam en v<
Straat en huisnummer