5P
AANBIEDING
SPORT
DE EEMBODE
VRIJDAG
19 NOVEMBER 1937
De Chaldeeërs schreven in klei
MAAR WIJ OP PAPIER 1
JAARLIJKS EEN PAPIER.
STROOK VAN EEN ME
TER, ZESTIG MAAL
ROND DE AARDE.
Had df RK Typografische Studieclub
Vakt*" durven hopen op een zóó groote
belangstelling. Dinsdagavond? Dc zaal
van Concordia was op enkele :toelen na
geheel bezet toen ..Vakta' met medewer
king van de Kon Papierfabriek Van
Gelder en Zot.en Amersfoort eens wilde
laten kennismaken met de geboorte
het artikel dat een »oo groote plaats ln
mie samenleving ls gaan Innemen: f--*
papier.
En zt). die de ultnoodlglng van ..Vi
nen. hebben er geen spijt
it de hooge verwachtingen,
den misschien reeds koesterden, w
den verre overtroffen.
De voorUtter. de heer Heyman. hee
de talrijken hartelUk welkom o* de;
eersten openbaren studie-avond, ln
oljrondcr den causeur, den heer Pels s
le Kon. Papierfabrieken Van Oelder en
Sonen.
VAK DEN OERTIJD TOT NU
Dese vertelde op een geestige wijze,
noe men vana den wieg. warmee, de ge-
boorteclrculalre ln zee gaat. tot na zijn
lood. wanneer het testament wordt ont
vouwen. met papier te maken heeft.
Reeds ln de vroegste JJden beeft men
naar een mldde. geaocbt om als onder
grond te dienen voor het uitbeelden
rijn codachten: de rotswand diende
voor dan de steenen tafelen, de houten
tafeltjes en de kleltafeltjes van de Chal
deeërs De Romeinen krasten ze ln ho
ren platen en omstreeks 3000 Jaar vóór
Christus had men ln Egypte al de papy
rusrollen Deze werden gemaakt van hel
merg eener moerasplant. d Cyprus pa
pyrus, die aan de N1J1 groeit. De merg-
«chtlg- plantenptt we-' geklopt,
droogd. gepolijst en ln vederolle ge
drenkt De hierdoor verkre-m smalle
«trooken verbond men met lijm tot
vel papyrus Spr. toe 11e een vel. t
vaar.l'.gd door de een ge nog werkc
papyrustabrlek ln Italië. waarvan
producten nog slechts dienen voor t
kenden e.d.
Omstreeks 900 kende men het perga-
ment". ei n uit dierenhuid vervaardigde
stof die het eerst vervaardigd werd tr
Pergamon Klein-Ariêi en die thans noi
dienst d >ct voor historische en bijzon
dere documenten. Het Verdrag van Ver
sa. - bv. Is op perkament geschreven.
O omslagen van boeken worden nog
van perkament vervaardigd.
Het lompenpapier stamt uit China,
wa - men oorspronkelijk schreef
de er. bamboe Tsal Lun. j"
s-ar. een M netiolsche stam was het. me
in Jij r.a Chr het ln zUn hoofd haalde.
cm haren en allerlei andere stoffen tot
eer dun pupje te verwerken, ter dro-
e r.g lezen denmuur te plakken, vol ver-
-oe -,- nI 3t dn voor een vlltsoortje zou
i hij kreeg het eerste vel lompen-
s viltmaker
iiuiuuLix i schilderes daarentegen
blijkt te zijn van een meeuw. We volgen onderwern
den vogel cirkelend door de lucht en 1 °Ia/. h".p,,.,,n
ïttJgzxsfTJisgr***-1
papier
i Chlr.eesche krijsgevangenen n
Samarkand
Ara bi# werd gevoerd en papierproducten b
WIELRENNEN
ten kon AZ. en PZ. zijn meerderheid niet
ln ren doelpunt uitdrukken Eindelijk gcluk-
wedstrljd 'e maken door den Nejvun iado-1-
man var. dichtbij te passeeren A Z en PC. 3
won op verdiende wijze.
De Pedaalriddara U Amersfoort
Bcyunj - d a goed weer vond wederom
f. VOETBAL
van 3»"kmDese*dit <a «en ujdrace. Dc
renner» werden ucn de 3 m-nuten fester.
F d> ln d»r;»l!!ke rltien altijd «en
If iigi|] Gooi- en Eemland
rajfuher? maakte den snel-
r. van ih-r. dag. HU Md al. 48 minu-
cn r .-n de 35 K M ef te latfCB.^H»
cirée jonge renner ga! blijk, goed tegen he:
ra de B-k 1 a a e «tartten weinig renner*.
,7-..-i o .- - erk en Panhuis hebben ferm
reden li-- onderlinge tijdsverschil zegt
dleraar.»- lande t doende.
een gore uithoudmgavermoceo hebben. A
v. d. Waskcr maakte hier een heel goeden
•••- s-.eehf> «1 minuten 83 see nad hij noo-
I—iaiiu-oompeitie
Wvabw van 16 November
LTV -e—LV.V.-d 1—0
Lvv -fs.D.o.-f itntgegt).
Uitriepen van 14 November;
Oiympia-a—V BCl-» 8—8
LVTa-'iACa tuugest f
-I- recordhouder :n dez,
■••nde 'gelijke krach-
merite hebben om zUn
K se A 1 C van Uliert. 43 min. 43
.1 M It Min M see 3. Tb Gouw
17 rr 38 sec.. 4. A. Tholenaar», 49 min
1 Programma voor 31 November:
K e B l J van Ouweriterk. 47 min.
i p Pir-hui» «^«W» 43» «ec; 3
I Ü4yms4*a—LV.V.-a l.W uur, KMM-a—
Acilf-a. 2 uur; 8 DO-a-V B O-a. 1330 uor.
Zander': DAC-«-RKBWa. 3 uur. ie
Konenhoef.
Klasse C 1 A v d Wakker. 4» min
1 3 H v Leyenhorst 47 min. 381
LV.T.-t>-aD.O-b. 'l2«g uur, B W Oul-
ting. V BO-b—Achterveld-a. 3 30 uur
X - s: m.n. S3 sec5 R Behui-
WATERP0L0
Afdeeliog C:
I Artu-b—0DO-d 13 uur. DIOS-a—R.K.
B.V.V *0 12.30 uur, H J Bunnlk. Be Qulck-a
A«uf-«. 1330 uur. Th. Bnljders E M-M--d—
Mar.-weUa. 1230 uur. B Bouwman.
Prwiwme voor 34 Novel
8D.O.-»-I.VV -df öalf' dra
Voorloopvg programma voi
L V Ve-t'ltMi','
Ulympta-e-Actif-a, RK.B.V
n Toen de echterhoede
tüytïïtlB
>1 P. C. 3—Nept anus 1 1—S.
Neptunu» Is hel eerst bij den bal en
meteen inat* Vierdag een schot datt ver
naast ging 1> ongro fendheld speelde beid-
partijen perten D* scheidsrechter moeet dei le kis
- wrteTll overtredingen Excelsior 3~OIympia 3
-b—Mewrogelti' "sDO-d-DXO.B
V.V.-bE.M.M.-C, E.M.M.-d—Actlf-c.
Goolscbe en UlreehUche KerfbsllMnd.
onderbreken Asi
grwehoten De ru
d llech: Bamoe J->
was Neptunu» ge
ms-ech'erhoede rr
ebt. Door slecht at
brachten te daar de kunst, om lompen
papier te maken In 1793 stond ln Bag
dad reeds een groote papierfabriek. Vla
Noordkust van Afrika iFei) leerde volgens de v
n ln 1100 ln rrankrUk papier maken
ln IMS verrees de eerste der vele Ne-1 p""u h
derlandsche papiermolens Vooral ln de ln de 2e k
Zaanstreek kwamen er vele en welbe- »-» overwinning op d
kend was de molen .De Kauwer" naar *u_!_v_°*el 5„m"..?roo,c..1'
welke de Zaanlanders den naam kregen
..Zaansche papterkauwers" Die molen
kwam er ln 1660. toen er een belaatlm
op lucht werd geheven, want
laan moest i ponden pet
voor het ..recht van de
molens werden de lomper
schept, geperst, gelijmd
Totdat Robert ln 1799 de
uitvond Er ls eens een
waarbij de kinderen op een slijpsteen
kersepltten aan weerszijden afslepen tot
op de kem. zoodal ze er kralen vo
halssnoer van maakten. In 1840 o
te Gotfrted Keiler, dat dit plttenslljpsel
goede stof voor paplerfabrlcatle lever
de- de houtslijp war ontdekt.
Ook ln de moderne fabrieken wordt i
het houtallp gebruikt verkregen van fl'
sparren, die geschild en ln palen
een meter gezaagd, -an de fabriek w
den aangevoerd.
VAN HOl|
Door een chemische behandeling ve
krijgt men uit hout cellulose: dit ls e«
stof waaraan de plantensappen zUr on
trokken. De houtstof werd gekookt, vt
kwasten enz. ontdaan, zoodat er een pi
ontstond, die gedroogd en op rollen a__
cellulose de fijnere papiersoort oplevert. -
Want hoe hooger he'. geh-lte cellulose.
De mindere soorten hebben e
ger gehalte houtslijp ln het papier
Krantenpapier bestaat voqr 18 pCt. uit
cellulose. 76 pCt. houtslijp en 16 pCt.
Chlnaklel.
De Van Gelder-fabrieken leveren per
week twee mlllloen kilogram c
papier!
DE FILM: „PAPIER" j
Na de uiteenzetting van
werd de knap-gemontee'de
pier" vertoond. Het eerste bedrijf laat
zien. hoe men van kleuter tot grijsaard
het panier gebruikt en geweldig goea ls
de vondst om van dit paplergebrulk •-
komen op het chapiter papierfabriek
Wanneer een oude heer heel genoegeltjk JJ"JJ? y o1M.
ZUn krantje zit tc lezen en Juist een ar- - *e Jen hot2elfde
tik el voor rich heef over een excursie rjBjjLPÏÏÏ-ÜL
naar -n papierfabriek, voelt WJ lets
neerkc..-en op zUn hoofd dat afkomstig
onderwerp ln een ..geeft
1 hetgeen
'ogelvlucht op het doek
De verdere film verduidelijkte het ge- Wat de ceramiek betreft.
sprokene en de laatste acte gaf een Kamerling!) Onnes moe"
treffend beeld van de snelheid waarme- heer Tutein Nolthenlus
de het bedrijf dat jaarlijks een papier-
band van een meter breedte produceert j voor de proeven en samenstellingen ln
met een lengte van zestig maal de om- substantie en «lazuur een product
trek van de aard. de productie aflevert leverden da1 het oude Chine:
Aan het eind van den avond sprak de i pnnsche en Perzische aar dew-
heer Heyman namens allen een welge- aart. Hierna verklaarde spr dc
•neend dankwoord tot den spreker die In stelling voor geopend i
de pauze gelegenheid had gegeven een té's gelegenheid hadden, het gcexposeer-
klelne tentoonstelling van grondstoffen de te bezichtigen.
