De Eembode
HAAT TECEN ROME
F. A. TULP
\qu<V
52ste JAARGANG NUMMER 24
r. Bum: Karkstr. *0.
Tltgsve H.V. Uitgever» Ml). Nssrtandin.
WAARIN OPGENOMEN HET „WEEKBLAD VOOR B A A R N
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN EO.
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1958
Angst of haat?
i hsel e
HU heeft 't me dien
UJlc bekend, dat bU 'n haat heeft togen
alles wat „Roomach" Is. Toen Ik hem 'n
reden vroeg en 'n verklaring van dat
gevoelen, heeft hij geen ander ant
woord gegeven, dan dat hij 't niet wist.
t Was zoo zei hij als 'n lnstlctn»-
tlge afkeer. Tegelljkertlld zat er Iets bil
van 'n zekere angst voor 'n macht, die
verkeerd ls. Want ,4e Kers 1» mach
tig." De Kerk probeert zich ln te drin
gen ln de poUtlek; misbruikt daarvoor
't moreelc overwicht, dat ze over do
massa heeft; dreigt met gewetenswroe
ging en doodzonde, zelfs vanaf den
preekstoel en ln den biechtstoel wan
neer de schaapjes niet gedweo naar
hun herder luisteren. Zoo wordt voor
de eenheid, die macht ls. de vrijheid
van de menschen verkracht. Enzoo-
voorta, enzoovoorts.
Ik heb geprobeerd hem te verklaren,
dat 't heel Iets anders ls. waar 't om
g».at.
Sinds Christus op deze wereld kwam
met Zijn Evangelie, Ztln Blijde Bo
schap, sinds dien zijn er nu eenmaal
vensinzichten en levcnsprlnclpen.
diametraal staan tegenover levcni
zichten en levcnsprlnclpen van andei
die ZUn Evangelie niet tot norm wil
maken. De Kerk heeft tot taak, dat
prlnclpen zich ln deze wereld doon
ten. niet allecu bij de Individuen, maar
ook ln de gemeenschap. Om die prlncl
pen tenminste 'n kans te geven ln 't
openbare leven. Is er In dit staats-In
richting. waaronder wil nu eenmaal
leven, absoluut 'n sterke eenheid van de
katholieken noodlg- Aan wie zouden we
anders de mogelijkheid van handha
ving dier prlnclpen kunnen toevertrou
wen. Hieruit volgt meteen, dat. wie de
eenheid breekt, schuldig staat voor t
geheel of gedeeltelijk mislukken van de
doorvoering dier prlnclpen. Dat de Kerk
bil monde van haar priesters ln deze
kwestie voorlichting geeft. U daarom
niet alleen haar goed recht, maar zelfs
haar plicht. Dat diezelfde Kerk naat
klhderen wijst op gewetensplicht In de
ze Juist om 't principe mogelijkheid
vau handhaving der Evangelische
ginselen ls geen machta-wellust.
maar werkelijkheidszin met betrekking
tot haar taak. Dat t mogelijk wel eens
op 'n ontactische manier gebeurt, ls te
betreuren, maar doet aan de redelijk
heid en 't recht niets af.
HU was niet te overtuigen, al moesl
hij oegeven, dat van zoo'n standpunt
machine. Beslist 'n andere BU mU
dat niet 't geval. Ik ben In +Uf-en-
twlntlg Jaren niet 'n ander ,.lk" gewor
den. Ik ben gebleven. Wat ls dat voor
'n geheimzinnig Iets. dat mUn „Ik-een-
taeid" ln stand houdt? Dat noemen we
..ziel."
Het „ik" van de Kerk
Zoo kunnen we ook bij de Kerk van
'n „ziel" spreken. Daardoor ls ze Mn.
Daardoor blUft ze dezelfde Daardoor ls
ze dezelfde nu al negentienhonderd
Jaar.
Ik geloof dat dit geheimzinnige ln de
Kerk oorzaak Is vsn dien angstlgen
haat tegen Rome.
Samenvattend, wat we In onze vorige
artikelen behandelden, kunnen we de
Kerk op deze manier detallleeren. De
Kerk ls 't Lichaam van Christus. WU zUn
de ledematen. Christus ls 't onzichtbare
Hoofd, Petrus de Paus.
plaatsvervanger hier op aarde.
WU de Kerk organisme. Lichaam zUn.
dan ls 't niet voldoende, dat we bij haar
spreken kunnen van „Hoofd en ledema
ten." Daar moet 'n eenheid zijn
lichaam 'n Eenheid
binding Is de ziel Dan
zelf tot de vraag Wie of wat U
der Kerk? En 't antwoord hierop
gens de leer der Kerkde HeUlge
'n Zeer schoone parallel ls er P
ken lusschen de „bezieling" van de Kerk
en de schepping vsn den mi
Toen Ood. zoo vertelt op
■rite pagina's de heilige Schrift, toen
od Adam schiep, nam HU kleiaarde.
HU bouwde daarvan 'n menschenge-
1 kort en goed zeggen
Ood dwong met ZUn almachtigen wil
menschengedaante ln 't stof. Toen
ademde HU den levensgeest ln dien
stof-mensch. 't Is wel heel bUzonder.
dal de 8chrlft bU de schepping van den
mensch daarop wUst en niet bU de
schepping van 't dierenrijk De
-nsch leefde. Menschen-oogen zagen,
menschenharl klopte, 'n Menschen-
verstand wist. menschen-ltefde beminde.
Het lied van de Liefde.
O* hebt het gekend en graag gesongen.
Maar nu wilt ge het niet meer hooren. Hebt
ge gegeten van den boom der valache
tenechap? Van de giftige vruchten van het
wellustig genei? zjjt l
wereld geworden?
Qe segt. blij te BJtt. omdat ge
HET VULPENHUIS
uit b
'n Algemeen verschijnsel
i 'n verschUnsel. dat zl
t Is tl
heel veel voordoet, om niet te zeggen
algemeen. Laat 'n monnik 't eens wagen
ln z'n monnlks-kleed
„Hollandsche steden" te loope.il HU zal
heel zeker de pUnUJke sensatie van alt
'n voorwcreldlUk dier te worden aange
zien ofschoon "n massa menschen.
vooral vrouwen er veel gekker bU loo-
pen. dan hU ook nog 't piJnlUke ge
voel ondergaan, dat hU als „vUand"
wordt getaxeerd. ZUn kleed stempelde
hem tot „een van Rome". Daarmee
hU 'n zeer doemwaardig mensch.
Oaat 't tegen dien eenen mensch. dien
eenen monnik ln z'n pU? Ik geloof
niet 't Oaat tegen Rome! 't Gaat Juist
tegen de eenheid, die. zooals ze zeggen,
word opgedrongen en afgedwongen in
hei en verdoemenis. Daar moet toch
verklaring zUn voor dien coUectlevi
haat of angst wat van die twee 't
dan ook mag zUn die „ze" nu
maal tegen Rome. dus -ook tegen
ran Rome" hebben.
Eenheid
De eenheid ls er. Inderdaad. Niet 'n
politieke eenheid. Als 1 dat was, dan
was 't met ons al lang gedaan. Want
politiek groeit en wisselt naar de dwaas
heid en 't egoïsme, die ln menschen-
hoofden en menschen-harten opkomen.
Bn politieke macht groeit of krimpt
naar de kapltaalkrachtlgheid. die voor
kalkemmers vlugschriften en affiches
lean zorgen.
Daar ls onder ons katholieken 'n mys-
terteuze eenheid. Die mysterieuze een
heid ls des te geheimzinniger, omdat zc
niet afhangt van de verschillende per
sonen. die die eenheid vormen, maar
van Iets, buiten die personen, dat hen
tot 'n eenheid binct. Even geheimzinnig
als ln 'n menschenllchaam alles en
dat ls veel tot een eenheid gebonden
ls en blijft. Ik dat lk dezelfde ben
als vUf-en-tw jaar geleden. Toen
zUn In die vUf t -ntlg Jaar al de
duizenden celletjes, waaruit mUn orga
nisme ls opgebouwd, verwisseld en ver
anderd. En toch ben lk dezelfde ..lk'
dezelfde jjersoon gebleven. Hoe kan da
en hoe komt dat. BU een machine ls dat
anders. Wanneer lk ln vUf-en-twlntlg
Jaren tUd de onderdeelen van een
chlne stuk voor stuk veranderd heb. dan
heb lk na vUf en twintig Jaar een ande-
De „bezieling" van de Kerk
Dit kunnen we zien als "n beeld van
'at op den eersten Pinksterdag ge
beurde. Vóór Pinksteren was de Kerk
materiaal
't Hoofd was er, de ledematen
Maar de ziel ontbrak. De leerling
Apostelen waren op-zlch-zelf-i
de Indivlduën, God zendt den heiligen
HU ademt dien Geest ln de Kerk-
gestalte ln. De Geest verbindt,
i. maakt levend. Want de ordening
eenheid alleen kan 't leven geven Zoo
gauw uit 'n mensch 't eenheids-beginsel,
ziel, wijkt. val', de eenheid uil elkaar.
wUkt
Van een knappen professor
Aan 'n groote universiteit van West-
Europa heeft een tijd geleden 'n bui
tengewoon knappe professor knap is
'n relatief begrip want menschenknap-
held Is voor God dikwijls dwaasheid
de „hobby" gehad ..'t leven'
Omdat le zoo knap was kon hij In z'n
laboratorium zoo goed als alles ontleden.
Zoo heeft hU de zaadpitjes van appelen
en peren onüeed. HU wist
welke stoffen zoo'n zaadpitje was
mengesteld. Omdat le zoo knap was
kon hU bovendien zoo'n zaaf.UtJe in el
kaar zetten. Dat heeft hu geuaan. HU
heeft misschien wel twintig of
van die zaadpitjes nagemaakt. Toen zou
t gebeuren. HU heeft die zaadjes ln
besten grond gezaaid. HU heeft dat
stukje grond bewaakt en verzorgd, of
En hU wachtte.
zaadjes zouden In den grond
kiemen en sprieten. Leven! HU
En hU zal wel altijd
wachten. Die man kon alles maken be
halve juist dat. waar 't op aankomt, 't
Eenheid-vormende, leven-gevende prin
cipe. De knapste chemlker, die de ln-
verblndlngen
brengen, zal toch nooit t leven aan die
verbindingen geven.
Zoo ongeveer zag 't er uit bU de Apos
telen vóór den eersten Pinksterdag. Ze
waren op-zlch-zelf-staande menschen,
die 't overigens wel goed met elkander
konden vinden behoudens wat Jaloe
zie en klein-menschelUkheden. dlc nu
eenmaal aan menschen
Maar ze hadden niet die ee
die we „leven" i
verbonden wordi
ora Christus si
Die eenheid Is nooit
ken. Dat leven
't Instinctmatig aanvoelen
mysterieuze ls de grond
haat.
GEEN SPAARBANKBOEKJE!
Ditmaal wil lk het kijkglas Iets noor
delijker richten dan gewoon. Ik tie U-
telt en den Lageblrk, de Oude Bern en
het Vallelkanaal. lk zie een houtxagerU
aan den Koppel, allemaal gebied dat tot
oog toe bulten de Amersfoortacbe gren
zen Ugt.
Maar de Kelenstad heeft zich de
laatste tientallen laren zóó ontwikkeld,
dat het nauwe keuraUJf van de gemeen
tegrenzen op sommige punten al u
Is geworden, zoodat zelfs de be-
le kom al aan t altpullen Is. Daar-
i bet geen eronder dat Amersfoort
steeda sterker ging aandringen op een
Mu ls het heel menscheUlk en begrU-
elUk. dat niemand graag Iets weggeeft
an xUn bezit en daarom ls er van den
kant die terrein moet verliezen, nogal
gesputter opgegaan. Met name de Boos
ters weren zich flink en zU hebben een
uitgebreide UJtt argumenten opgesteld
om aan te toonen, dat Amersfoort onge
lijk heeft met z'n verlangens. En aelfs
wordt het heelemaal niet mooi gerem
der. dat Amersfoort ln den loop van den
tUd stukken grond ln de gemeente Soest
heeft getocht. Ik nou nu Juist leggen:
dat pielt voor de noodzaak van dt
Amersfoortsche uitbreiding. Is het nle
logisch, dat men grond erbij gaat Zoo
goed Legt men nu eens de Soes-
waren naast de Amersfoortsche
argumenten, dan klinken de laatste
overtuigender en allee* Iemand met een
vooropgezette meenlnf' zou het tegen
overgestelde kunnen beweren.
Het UJdt daarom geen twUfel. ol de
Amersfoortsche plannen sullen worden
verwezenlUkt. De stukken staan ten
minste steviger dan'dle van het Bosch-
bad. waar de Minister roet In t eten
kwam gooien Juist toen men dacht dat
alles In kannen en kruiken was.
Msar die aangroei van grond brengt
not een ander geval mee: we gaan er
op vooruit wat lnwoneital betreft en
Juist op een heel merkwaardig oogen-
bUk.
kort voor onzen
Rn de tradltl-: In
lie dit feit beleven
voor kort Breda) toont ons. dat
dan de burgervader zich begeeft naar
het huls van den 50 000sten gemeente-
naar om daar een geschenkje van d«
gemeente aan te bieden.
Het ls merkwaardig, dat die gelukkige
altUd een baby ls en nooit een nleuw-
gevestlgde. fin baby ls meestentijds een
heel aandoenlijk geval en wanneer er
een foto verschijnt van den burgemees
ter naast de wieg. een spaarbankboek
je overhan<*' *"nd aan den gelukkigen
vader (die oevalllg altUd hard noo
dlg heeft omdat hU op zwart zaad alt
tt de burgerU: „Och, kUk toch
e schattig!"
dat ls toevallig.
ou evengoed kunnen gebeuren,
burgemeester met een spaar
bankboekje van f 25 stapte naar net
buitengoed van Jhr. mr. dr van Dinges
tot Dattes om daar de feestgave aan
bieden. Wat zou het resultaat zUn?
mopperende burgerij die zou zeg-
dat Juffrouw Sloof uit de Teut er
.- aan zou hebben, al werd haar Kre-
i een half uur te laat geboren. Voor
baar be teekent f 25 een kapitaal, ter
wijl het voor den andsr een fooi ls.
En men zou ook niet zeggen: „Och.
kUk toch eens hoe schattig", als de
burgemeester den kruidenier Giutten-
bove. die van Breukelen naar Amers
foort verhulst, aan de grens der gemeen
te met een bankblljetje stond op te
wachten om hem dat aan te bieden, wUl
bU de 50.000ste Amersfoorter werd.
En aangezien het al een hééle tref
zou zUn. als Juist een doodarme baby
werd geboren als SO.OöOste Amersfoor-
ter ls het maar het veUlgste een stuk
van een andere gemeente te annexeeren
zoodat we meteen een stuk over de 60.000
heen zUn.
Dat voorkomt pUnUJke situaties, een
nieuw argument vóór het annexatie
ontwerp.
En we houden er 'n bankblljetje meer
door tn de gemeentekas. O zoo.
betalen." mopperde
de schade
de kantonrechter
De Ambtenaar elschte 36 of '0
„Hoe laat gebeurde dat ongeluk?'- vroeg
de kantonrechter.
12." zei de verdach-
oentle Inriep, om-
„Zoo. Is u getrouwd? Dan hoort u on
dien tijd thuis te »Un." vaderde de kanton
rechter. ..Twintig gulden ol 10 dagen."