De Eembode
OVERWELDIGING
7h -
F.A. TULP
33ite JAARGANG NUMMER 3
DM IN IBT Jk ATI E
- r«xiiwnirawpnji.
^y»R«PJU ksrtslUks bUlgga. /Lpmr
MKAOTTE EN AD!
Ungefroeht 38. TaL II
en Ol
°ona*pood*nU*-adros Bum: Kerkstr. 10.
AdvartenUa-adm v. B»«n: NleuwaWaat vg.
OitfgT* N.V. Uitgeven MIJ. NaarUmUa.
WAARIN OPGENOMEN HET ..WEEKBLAD VOOR BAARN"
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE-VOOR BAARN EO.
VRIJDAG 14 APRIL 1939
JOEGO-SLAVlè AAN EEN ITALIAANSCHE
BINNENZEE
DE BETEEKENIS VAN EEN
„STATUS"
OP Goeden VrUdag, juist toen om
vorli nummer werd verspreid, bom
bardeerden de Italianen Albaansche ste
den en kwam „het kortste eind van de
as", zooals we Italië In een vorige In-
ternatlonaal-politlekc beschouwing
noemden, sterk ln beweging.
Het merkwaardige van de Itallaan-
sche „uitbreidingen" wil men zoo detv
gewelddadlgen groei van Italië aandui
den ln tegenstelling met de Dultsehe
Is. dat hfcssollnl het militaire apparaat
ln beweging brengt om met een oor
logsdaad gebied te veroveren. We zagen
het bil de In bezit neming van Abessy-
nlë. we hebben het zoo pgs weer gezien
bij de verovering van Albanië.
Een andere mogendheid we hebben
haar belangen *i dit gebied al genoemd
Is Engeland, dat zich gehaast heeft
te verklaren dat aantasting van het
Grlcksche gebied oorlog zou beteekenen,
ook wanneer Italië het ln den zin zou
hebben het zoo gunstig gelegen Korloe te
bezetten.
Strategische be teekenis
Ier superieure ras dei
nen. Zij hebben aan den bodem waarop
zij leefden niet genoeg: zy willen gebie
den met rijke grondstoffen waardoor zU
zooveel mogelijk onafhankelijk van an
dere volken en vreemde gebieden ko
men te staan. Mineralen, landbouwpro
ducten, Industrieën.
Italië schijnt meer het oog gericht, tc
hebben op sleutelposities, op milltaue en
voor den handel belangrijke punten. Bij
zonder ln dit licht zagen wij ook de
elschen Tunis, Suezkanaal en Dzjlboetl.
Wl) hebben ook gewezen op Engeland»
ste.-ke posities langs den weg naar In-
die, die door het ln vervulling gaan van
de Itallaansche wenschen wel niet
waardeloos, maar dan toch sterk gehin
derd zouden worden. Engeland was dan
ook hevig geïnteresseerd bij het bewa
ren van de oude verhoudingen In het
Mlddellandsche Zee-gebied, die het „ln
evenwicht" achtte.
Vandaar, dat het op 2 Januari 1937 tc
Rome geteekende accoord door Enge
land hoog werd aangeslagen. Italië en
Engeland verklaarden ln dit accoord, den
tegenwoordigen toestand rond de Mld
dellandsche Zee niet te willen wijzigen
en eikaars rechten en verplichtingen ln
de Mlddellandsche Zee te zullen eerbiedi
gen.
BIJ de overweldiging van Albanië
was de eerste Engelsche reactie:
het accoord van 1937 wordt door
Italië geschonden! Maar, redeneerde
men tc Rome. Albanië heeft niets
met de Mlddellandsche Zee te ma
ken, omdat liet aan de Adrlatlsche
Zee ligt.
Dit ls echter, zoo voelt leder die de be
doelingen van het accoord aanvoelt, een
spitsvondigheid om woordbreuk te ca-
mouflceren. Trouwens, over woordbreuk
gesproken, er bestond nog een tractaat
dat op 27 November te Tirana werd ge
sloten. waarbij Italië zich Jegens Albanië
verplichtte, den staatkundigen, rechts-
cn gebleds-tocstand van AJbanlë onver
anderd te laten. BU tractaat van 16 Ja
nuari 1938 werd dlc belofte uitdrukke
lijk aan Engeland bevestigd! Hier kun
nen geen spitsvondigheden de uit
spraak redden, dat er woordbreuk is
gepleegd.
Het ls een feit. Albanië ls bezet. En
Albanië biedt geen dlrect-stoffelUke
voordeelon. Het land heeft noch vrucht
baren bodem, noch belangrijke minera
len. Asfalt wordt ontgonnen en bU Va-
lone Is is de aanwezigheid van rijke pe-
troleumbronnen aangetoond. „Levens-
ruimte" kan Albanië niet bicden. Wel
een sterke positie tegenover andere
staten. En dan denken we allereerst aan
Joego-Slavlë, dat door de Itallaansche
van den scepter der rechtvaardigheid de
instrumenten van het geweld stelt,
mag niemand verwonderd zijn als ztj
den horizon ln itedi
vrede, do afgrijselijke schijnsels van den
oorlog liet. Maar. als de rechtvaardig
heid tot taak heeft, om de beginselen te
vestigen en te verstevigen van die orde,
die de onwrikbare basis la van den waar-
achtlgen vrede, den ls sU. aan zich zelf
overgelaten, toch niet In staat om de zeer
krachtige beletselen
rich tegen haar toepassing
SI f' q
.f
Koning Zog van Albanië, die na ver-
geejschen strijd tgeen dc Italianen
de uitjk naar Griekenland moest
afsluiting van de Adrlatlsche Zee geen
vrije verbinding met de Mlddellandsche
cc meer heeft.
Alleen door de verovering van een klein
ind. 'n strook gronds van 100 kilometer
breedte, waarop ruim een mlllloen men-
rehen leven, heeft Italië een belangrijke
eutelposltie bemachtigd.
Maar behalve Joego-Slavlë ls er ook
Griekenland dat zich bedreigd gevoelt,
des asgenoolen tot onmid
dellijke buur heeft gekregen. En Grie
kenland met z'n vele .tunstlg gelegen
eilanden vreest met recht voor z'n ber.lt.
Waar het einde?
Nu Italië blijkbaar de Dultsehe me
thodes het niet of naar belleven ge
stand doen van het gegeven woord
gaat overnemen, vraagt men zich allcr-
:orgd af: waar zal hot einde zijn
veroveringstocht? Italië heeft
de tactiek van den minsten 'weerstahd
toegepast. Het slaat daar toe.
het verwacht dat geen wereldoor-
gevolg zal zijn en waar het den
:n weerstand verwacht. De primi
tief gewapende negers van Abessynlë wa
al spoedig overweldigd en Albanië
geen weermacht van bcteckenls te
genover de Itallaansche. En zeker zon
geen groote mogendheid haar volk en
bezit aan een oorlog wagen terwllle
van landen van ondergeschikt belang,
Maar eens nadert de dag dat de
kruik. die zoolang te water ging. breekt.
Wat dan over ons zal komen?
Moge het oogenbllk komen, dat dt ver-
overlngs-hartstochten van de dictatoren
ln dit drijven t.aar een wereldbrand
worden gestuit.
Mogen de heerscher» toch. voor het te
laat ls. tot het inzicht komen dat dc ziel
de hartstochten dient te beheerschen en
zich, volgens St. Augustlnus dan behoort
te onderwerpen aan Hem. die daar
oorlogsdreiging v
ZU z
wat h
vrede zal met
Wat Is dan die vrede, vraagt St. Augus
tlnus? „God beveelt aan de ziel, de zlei
aan het lichaam. Geen schooner rang
orde bestaanbaar."
In zijn homilie op Paasch-Zondag
heelt de H. Vader deze woorden van St
Augustlnus aangehaald en er het vol
gende aan toegevoegd:
Ziedaar den ccnlgen en onwrlkbaren
grondslag, waarop dc ware vrede be
rust: God, en God gekend, geëerbiedigd,
gehoorzaamd. Die gehoorzaamheid aan
den Schepper verschuldigd verminderen
of opzeggen staat gelUk met verstoren
of compleet verwoesten den vrede der
enkelingen zoowel als der huisgezinnen,
den vrede der volken cn dien van go-
heel de wereld.
God alleen, Inderdaad „spreekt van
vrede voor ZUn volk. voor hen die Hem
volgen en voor hen die welgevallig zUn
aan ZUn Hart." Alleen onder de oogen
van den Almachtige den opperston
Vader der gerechtigheid en den opper
sten Schenker der Vredes zullen „de
rechtvaardigheid cn den vrede elkaar
omhelzen," omdat, gelUk de profeet
Isalas zegt. „do vrede het werk zal zijp
van de rechtvaardigheid cn de recht
vaardigheid tot effect heeft de altUddu-
rende rust en veiligheid."
Evenals het Inderdaad onmogelijk ls
vrede te hebben zonder orde, zoo kan
men ook geen orde hebben zonder recht
vaardigheid. Deze elscht gehoorzaamheid
aan de wettige autoriteiten, zU elscht
dat de menschclljke vrijheid en waar
digheid worden geëerbiedigd, en dat (le
rUkdommen rechtmatig verdeeld zlln.
De rechtvaardigheid vraagt bovendien,
dat geen belemmering ln den weg wordt
gelegd aan de heilzame werking van du
meesteressc der waarheid, bron van
geestelijk leven en weldoenster van de
menschhold. Want, Indien men ln plaats
TER STATEN-
STEMBUS
Van welken kant de verlok
kingen voor de katho
lieken komen
Het hcofd slaat ër
sze dagen van latente
aandacht aan te
met de moeliykhe-
den, verbonden aan het oproepen van
manschappen uit eigen omgeving. We
volgen de bewegingen der zoogenaamd
'e politiek met Intense aandacht,
zouden we ons dan nog druk rna-
over zoo let* gerings als de samen
stelling der Provinciale Stalen?
Zulk een oovattlng ls begrUpelUk.
Maar ze houdt toch een groot gevaar ln.
Want uit het kleine wordt het groote
opgebouwd. Temidden a de wereld
spanning wil Ncoerland zlrhzelf blU-
Daar draalen onze zorgen toch ln
lzaak om. We kunnen alleen ons
zelf blUvcn, als leder zUn belangstelling
weft aan de publieke zaak. Onze staats
instelling ls niet zóó opgezet, dat ann
één man alle verantwoordelUkh.ld
wordt gelaten en de rest des volks zon
der verder nadenken den stelregel
volgt: „Die man heeft wls-en-zeker ge
lijk". wu moeten ons voelen als mede-
vcrantwoordelUken voor ons gezamen-
lUk lot. DaarbU mag men geen onder
deel verwaarloozen. Ook het provinci
aal bestuur is van beteekenls vooi hat
geheel. Vooral de mensohen van het
platte land zullen zich dat kunnen rea-
llseeren, als ze aUeen maar eens denken
aan de verschillende waterschaps- en
wcgenkwestles. welke voor rekening van
het Provinciaal Bestuur komen.
En dan stUgen deze verkiezingen nog
hooger ln beteekenls, als men bedenkt,
hoe de samenstelling der Eerste Kamer
daarvan afhankelUk ls. Geen wonder,
dat de nieuwste politieke strooming In
ons vaderland vier Jaar geleden deze
verkiezingen aangreep, om haar eerste
krachtmeting met de overige pattljefli
te beginnen.
Het ls goed, dat de menschen zich nu
niet opwinden met heftig gekrakeel.
Ons ls ook een rustige, prlnclpleele ver
kiezingsstrijd het liefst. Doch deze rust
mag niet overslaan ln apathie en on
verschilligheid. En zou daarvoor geen
gevaar bestaan?
En melden zich weer tal van partUen
aan de stembus. Wie door de stad wan
delt. ziet allerlei namen en cUfers op
kleurige biljetten met nadruk naar vo
ren gebracht. Of ze bU elkaar en stuk
voor stuk veel Indruk maken, wagen we
to bétwUfelen. Wie echter ontbreekt,
komt ln het nadeel. Vandaar dat we de
propaganda voor de katholiek* lUit
met genoegen tusochen de andere
latten hebben gezien. Het lUitnummer
is ook heel gemakkelUk te onthou-
Waarom k
deze lUit 1? Waar-
mei een anr andere lUston? Er illn
paar partijen, die geen moeite doen.
kleaers te halen uit het katholieke
volksdeel. De Antl-Rovolutlonalren niet.
de C hrU lelijke-Hlstorlsehrn niet. de
Staatkundig Gereformeerden nok niet.
Het aantal «temmen van katholieken,
dat zich op deze UJaton vastzet, ls ver
moedelijk op de vingert van twee han-
tollen.
ordt echter veel ln meerdere of
mindere mate onder onie duiven ge-
hoten door Liberalen. Roctallsten ven
lerlel «lag en de NB B.'ert Aan hun
opaganda hopen we ln de komende
_igen eenlge nadere beschouwingen te
•wijden.
lezer zal echter *1 wel begrijpen,
we daarna tot geen andere conclu-
kunnen komen dan deze:
OU
GERUSTGESTELD
Het w
en ln een garnlzoensted heeft
zUn voor en zUn tegen. In zekere mate
leeft de bevolking mee met het wel en
wee van het garnizoen, liet viert Jubilea
mee. het volgt den bouw van nieuwe ka-
urncgebouwen. de militairen zUn een
voornaam element In het stadsbeeld. En
omgekeerd ls het evenzoo. De militaire
muziek bU de „msrzch door de stad"
brengt wit meer leven: bU de burgerlUke
feesten doet de militaire medewerking
het altUd erg good en zoo l» er een vas-
KAN TOOK BOIKH ANDBL
HET VULPENHUIS
Laagaitr. M to. (naiw*. - TaisL ON
STENCILS
CARBON
INKTLINTEN
Op het uiterste
Het ls daarom, dat by rrnlg militair
evenement de weerslag by de burgerbe
volking terstond wordt gevoeld. En
daarom merkt men ln een stad als
Amersfoort meer van militaire bedrij
vigheid dan ln .een „niet-mllltalre" ge-
bedrUvlgheld
Door de radio
rede van dr. ColUn en de regelmatige
kennisgevingen van den regeerlngspers-
dlenst blijft men zU 't dan la groote
lUn op de hoogte van wat er zich af
speelt.
En de kalme wijze waarop commentaar
wordt gegeven bU de medegedeelde feiten
□t had e«n lijst gekregen met de
van de min of meer gevaarlUkc
zieken: onder, hen was n vrouw, die
myn diensten vrU onvrlendeiyk «twee*
met de bemerking, dat *y niet Katho
liek »r federen dag sprak Ik haar aan
met 'n paar beleefde woorden, maar sU
volhardde steeds In hardnekkige ontoa-
gankeiykheldeindelijk sag Ik van ver
dere pogingen af. Een week later werd
Ik opgebeld voor 'n spoedgeval. Toen Ik
binnentrad, waren dokter en verpleeg
sters druk beslg om het wegstervende
leven van den patient nog eenlge oogen-
bllkken te verlengen. Met lulde kreten
blUdscbap werd Ik ontvangen door
de moeder en den broer van den sleke
.Pater wat zijn we gelukkig, dat U nog
op tud gekomen la." En Inderdaad, vóór
afnterven, kon Ik nog alle Sacramen-
i. BU het ver'aton van de
.de ProtesUntsche vrouw
rechtop ln haar bed zitten. ZU wenkte
mU. ..Pater. Ik zou graag biechten." tel
de zU.
„Maar U Is toch niet Katholiek." ant
woordde Ik.
„Ik ben wel Katholiek." was het ant
woord.
„Dan zal Ik morgen terugkomen om
Uw biecht te hooren."
doe het nu alstubllet
Jen waan. dat bU deze plot
selinge ommekeer, aangezien bovondlcn
geen onmlddellUk gëvaur dreigde, eenlg
gewenscht was en daarom her
Ik: ,Jk zal morgen tcrugkeeren
Maar toen kwar er op haar gelaat soo n
Innlg-droevlge trek. dat Ik van opinie I
eranderde en de biecht afnam sinds
laar kinderjaren had zU nooit meer
eenlg Sacrament ontvangen. En nauwe-
lUkw had ik haar de oheolutle gegeven j
of «U Vel achterover neer. doodl Vans? I
dat oogenbllk heb lk nooit meer 'n biecht l
uitgesteld."
EEN ZILVEREN JUBILARIS
MR. D. P. HAMERS
Morgen, is April,
zal het 25 jaar geleden
2Un, dat de Heer Mr.
Daniël Petrus Hamers
2itting nam tn het be
stuur van het Liejde-
werk voor Voogdij en
Kinderbescherming te
Amersfoort. Eerst als
Secretaris, daarna als
Vice-President, terwijl
hij den 28en Augustus
1920 wijlen den Heer L.
J. Luycx als President
opvolgde. Wij ken
nen het Liefdewerk uit
zijn verslagen en we
ten ook met hoeveel
tact en toewijding daar
gewerkt moet worden
om goede resultaten te
verkrijgen. Hier geen
philantroplsch geltej-
hebber, maar grondige
studie en buitengewone
goedhartigheid naast vaste leiding, dlc hel ij
ken niet alleen bU lijn medebestuurders, maar vooral v
ren, die onder de zorg van deze Instelling zijn gesteld.
Schoone gave vruchten sagen wU rijpen als het resultaat van deze
in alle stilte met onbaatzuchtige naastenliefde verrichte arbeid, waar
aan Mr. Hamers zich nu 25 jaar met hart en ziel heeft gewijd en
waarvoor geen after hem te zwaar, geen moeite hem te groot ts.
Een kwart eeuw Is hij voor de kinderen geweest een vaderlijke
vriend en vertrouwd- leidsman in hartelijke eenvoud en warme ge
negenheid. Voor zijn medebestuurders een immer bereidvaardige
hulp. dte door rooord en voorbeeld meedraagt de groote verantwoor
delijkheid, die aan dit Liefdewerk ts opgelegd. Een leider die vaak te
hooge elschen stelt aan zichzelf en niet spoedig over zijn eigen werk
tevreden Is.
Ook wil bieden den jubilaris gaarne onze hartelijke gclukwen-
schen, maar voor alles onzen dank voor het vele moeilijke werk tn
dienst der Katholieke Charitas ter eere Gods verricht tot heil van
Kerk en Maatschappij. Moge het Liefdewerk nog tal van jaren onder
zijn beproefde en toegewijde leiding zijn schoone taak verrichten en
door zijn geest bezield worden.
Evenals het vorig jaar bij zijn zilveren eest als Vincentlaan, heeft
de jubilaris zich ook nu door ultstedlgheld aan alle huldebetoon ont
trokken; evenwel zal het nog binnenkort In intieme kring worden
herdacht. De grootste waardeering voor het niet in woorden en cijfers
tc brengen belangeloose werk, door Mr. Hamers verricht, zal voor hem
ongetwijfeld zijn: steun aan dit mooie sociale werk.
Alburda
mr Klein Inge
le Amersfoort en dus diende eigenlijk
loneole rubriek eenlge wijziging te
ondergaan.
In DEN ROTSTVIN hebben we nog
heet veel te doen wat we een vorig
maat onbesproken Heten. Want er Ij
veel txin te vertellen, horneet het een on
begonnen werk le, In Hdn bestek alle
oor een Nederlandechen roteiutn li»
Iinwerking komende plantjes en plan-
in te noemen en te bespreken.
Jiederlandsche rolstuln- de woerd
combinatie doet wat vreemd aan en er
Ij al heel wat papier beschreven over
deze kwestie. Behoort een roUtutn eigen
lijk wel ons land win polders en
plassrn thutsT Velen zeggen neen. ande-
zeagen ja. Laat ons concludeeren.
heel wat rntstulnen een verkwikking
voor liet oog rijn, en daar hebben
we al het belangrükzte argument voor
hun bestaan.
Alleen moet men er voor torgen, dat
rotetuin nlrt uitsluitend op het oog
a/gesteld, ten moet er door kunnen
wandelen, men moet zorgen voor ver
rassende hoekjes, voor rijke hhremutU-
stllng r- men moet l"n ro'sfutn nier
zoo inrichten, dat men rn gasten moet
waarschuwen niet z'n voet hier en niet
Z'n voet daar te zetten. Het genot van
ren wandelingetje door den tuin Is dan
vergald en de bezoeker» sul/en meer oog
voer den goeden stand van hun voeten
dan imr de planten en uu) combinatie
ermogen hebben.
En nu noemen uic nog enkele planten
>e de aandacht verdienen
Rneenkrunsle. dat van
mei jljweoee htoempl".
de hoogte van het
Noemp/ee.
Een hee
cult doordat tiet
hooge. stervormige goudgele
■was. dat zoo lUnÉ
uitstoel! le het la
athorden Eet de plants
enkele pollen JVrpefa en
nllleke combinatie.
Trouwens, de Nepeta bt
lllkheden, uw
lurlo roode
i schaafwonde
Zoo ss
mr. Muller Massis als
Albsrd* sis Ambtensar
-n mr. Vonkenberj sla de steeds zwijgsame
-n sleed» pennende griffier En ze stuurden
ledrleen naar een vrij leeg zaelije Want
le deurwaarder dreunde r.l|n litanie vsn
illerhelllgen af, maar bijna memand ver-
choei: voor hel hekje
De oude heertjes, die anders staan of
langen te genieten van Vrouw* Justltls's
ihr.de weegkunst, zien we vsndasa niet. Ze
'clen (engs de paden van den Berg om
militaire oefeningen te kijken
st schouwspel der oude heertjee le'ver-
«orgea Met andere woorden, ze dragen
Inga rok en oefenen slch In het hentee-
van wsponen, eetketeltjes en stro»
Aangenomen Verweer
van dc weinigen die we voor het hekje
ischouwen kregen, wns de Baarnsche
leur die het opgewekte uiterlijk en
en alUtia de „Veil
bezorgde,
Een passagier vsn de Veluwsche kwam ge
tuigen. dat het waartUk ren ongelukje was.
HIJ herinnerde er aan. dst de veidachte pas
:n oleuwe bus bestuurde, die iieduidrnd
■nger was den de oude wear hO op placht
- rijden, zoodat de misrekening wel crnlga-
na begrijpelijk was.
De Ambtenaar hield in vtvhand met de-
se aanrijding een ftl betoog tegen concur-
rccrendc busdiensten HU wo* van plan,
de chauffeurs gewoon aansprakelijk le
plicht als ciiauffeur la doen.
Ditmaal wilde hU echter nog - maar dan
uk voor het laatst de aanrijding als ecu
ongelukje beschouwen en hl) clschte f 0, -
dagen. De Kantonrechter veroordeelde
Johan zit ijt Indië
had. Hl) zou Iemand in dienst hebben,
niet np de arbeidslijst staat vermeld,
le „iemand" was verdnohtes zwager, die
boeken bijhield, zoon snderhslve uur
dag. De verdachte plakte uil Ismlllo
sympathie wel rentezejeh Jes voor den boek-
leek bij vcreehlllende si
De Ambtenaar was t
r zorgde dat
ro bedrijven h
Hel laatste Busongeluk-per-
Ongeluk.
Het zat niet meer geschieden, det auli
bussen elkaar per ongeluk aanrijden Voort-
san zal concurrenilenljd de drijfveer zijn.
waardoor koplampen sneuvelen, waardoor
krasjes verschijnen op de glimmende lak of
waardoor spatborden worden ingedeukt.
Het laatste ongeluk-per-ongeluk had plaats
bij hotel J. op de Utrechtseheetrast i«
Amersfoort, Hier stond een bus van de
llng-slager werd aan-
henal MJ een slapers
en toen had hij
8, het was de e,
De Kantonrecht
Vooroefening!
argeloos op
....i i.eu uievev urcouie hl Soesterberg
«anpeddelen werd aangereden door n
t prikkeldraad
haak-
ilfwsrr werd
En tnplaau
oorloga-at'r
de schade t«
de aanrijder
dealen. In den b
er. er achter stond een spiksplinternieuw
bus van d* firma v. M. Des* laatst* bu
behoefde niemand op te namen en vond hi
welletje* met 't wachten. HU draalde di
Kantonrechter De uitspraak w
1 dag en voldoening vnn de
f II— waa hg rakend. Had