De Eembode
F. A.TULP
JAARGANG NUMMER 29
a de kerkelUke bUlagn. f
volkaabonnementen t ets. p. week.
EN ADMINISTRATIE.
>1 28. TeL AMERSFOORT
ros Bum: Kcrkstr.
enlle-adres v. Burn: Nleuwitrut ia.
Uitteren Ml) Neerlsndls.
WAARIN OPGENOMEN HET „WEEKBLAD VOOR BAARN"
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN EO.
VRIJDAG 13 OCTOBER 1939
tl elder» «IHHltlMH. ol op 9»
.nlnetene VS toaolM. Voor ur
l. d. gedrukt tarief Bewtjerax 1 ek
ERST RECHTVAARDIGHEID
DAN VREDE!
!ELE WERELD snakt naar
vrede en zU vindt hem niet. De
le bestaat niet ln het feit, dat een
Jpaar staatslieden bijeenkomen en
n verdrag onderteekenen. Wanneer
de vrede meer wil zijn dan een vodje
j papier, dat men over een paar Jaar
i stukken scheurt, dan moet
f hij méér zijn dan het werk van
diplomaten. De vrede ls allereerst een
overtuiging en wel een religieuze
overtuiging, voor hij een oorkonde
kan worden.
Deze religieuze overtuiging bestaat
hierin, dat de menschheld zich als een
eenheid beschouwt, zooals Paulus In zijn
brief aan de Epheslërs schrijft: „Doet
Uw best, de eenheid des gccstes te bewa
ren door den band van den vrede.Er
Is slechts één Heeréén Ood en Vader
van allen". (Eph. 4. 3-5).
Het geloof aan 'de eenheid van de
menschheld ln Christus Is het begin en de
waarborg van alle vredesverdragen. De
weg echter Is de rechtvaardigheid. Het
pontificaat,vlevtes van den H. Vader
Plus XII heet: Opus justltlae pax! De
vrede Is 't werk van dc rechtvaardigheid,
Wat is rechtvaardigheid?
Rechtvaardigheid ls de maatschappe
lijke deugd, waardoor men leder het zijne
geeft. Rechtvaardigheid ls de grondslag
van alle orde. Er is géén vrede ln de
wereld, omdat er geen rechtvaardigheid
ln de wereld Is. En er ls geen rechtvaar
digheid, omdat niet leder heeft, wat hem
Suum culque! Ieder het zijne! zegt
dc rechtvaardigheid. Ieder volk het zijne.
Het behoort tot het wezen der rechtvaar
digheid, dat zU het recht geelt en be
schermt. Maar het behoort evenzeer tot
het wezen der rechtvaardigheid, dat zij
het een leder geeft. Er bestaat geen
recht van den een zonder het recht van
den ander. Er ls geen recht van den
mensch zonder het recht van Ood. Oeen
recht van den staat zonder het recht van
den burger. Geen recht van de onder
danen zonder het recht van het gezag.
Geen recht van den werkgever zonder
het recht van den werknemer. Geen recht
van den verkooper zonder dat van
kooper. Geen recht van een natie zor
dat van het nabuurvolk.
Waar een recht is. ls daarom ook
plicht, om het overeenkomstige recht
den ander te erkennen. Recht zonder
plicht, eigen recht zonder erkenning van
het recht van den ander, ls onrecht.
Nu we weten, wat rechtvaardigheid ls,
moeten we weten, wat recht ls.
Recht is, wat rechtvaardig is.
Rechtvaardig is echter alleen, wat en
zooals God, de eeuwige Rechtvaardigheid,
wil. God ls het recht en daarom het begin
en de maatstaf van alle recht. Alle recht
komt van Ood en niet van den staat
Wat niet uitdrukking ls van een bijzon'
dere clsch van het van Ood uitgaande
recht, ls rechteloos recht. Rechteloos
recht echter ls geen recht en een onrecht
vaardige wet Is geen wet. En daarom Is
het geen wetteloosheid en onrecht'
digheld, wanneer de christen kracl
gewetensplicht een wet niet erkent
geen uitdrukking is van het door
gegeven recht.
Daaruit volgen twee conclusies. De
eerste is deze: Het recht dat door
gegeven Is, moet recht blUven. De
God geplaatste grondzuilen der zedelijke
wereldorde mogen niet aan het wankelen
gebracht worden. Wanneer zij wankelen,
dan wankelt de wereld. In plaats van de
orde komt do wanorde. In plaats van dc
gehoorzaamheid de opstandigheid. In
plaats van de eenheid dc verdeeldheid.
In plaats van het evenwicht de Ineen
storting. In plaats van den vrede de
Rechteloosheid ls een oorlogstoe
stand en wordt bron van oorlog. Van
oorlog lusschen de menschen. tus-
schen de families .tusschen de klas
sen. lusschen de volkeren. Of daarbij
bloed vloeit, ls ln zekeren zin slechts
bijzaak. Er zijn ook oorlogen zonder
bloed. Maar er ls oorlog en er komt
in een of anderen vorm altijd oorlog,
als er geen rechtvaardigheid ls. Opus
injustltlac bellum. De oorlog ls de
vrucht van de onrechtvaardigheid.
De andere conclusie ls deze: Waar
recht recht blijft, daar ls vrede. Wanneer
de regeeringen de rechten der burgers
dc burgers de rechten der regeeringen,
de rijken de rechten der armen e
armen de rechten der rijken, het
volk en ras de rechten van het andere
eerbiedigen, dan ontstaat er
men dc atmosfeer van wcderzljdsche
achting, van vriendschap, van vertrou
wen, van vrede noemen kan. Men spreekt
dan niet van nlet-aanvalspocten, van
militaire bondgenootschappen en vredes
verdragen, omdat de atmosfeer van den
vrede meer ls dan dat alles, namelijk dat,
wat welzijn en gezondheid ln het orga
nisme zijn. Iets, wat vanzelfsprekend Is.
En daarom lets, waarover men noch ln de
op conferenties of In de
parlementen veel behoeft te spreken.
Dan blijft er tenslotte nog één vraag
„Wie zegt, wat recht en
rechtvaardig is?" -
Het ls duidelijk: Vrede Is onmogelijk,
als wU niet allen ln onze gedachten o'
recht en rechtvaardigheid overeenste
Wanneer de één recht noemt, wat
bij den ander onrecht heet, hoe
dan vrede zl)n? Er moet dus a
stemming bestaan ln het geweten der c
ln de wetten der menschen.
Wat r
recht, en wat onrecht is, overal onrcc
Jn.
Daaruit volgt dc noodzakelijkheid v
loreele macht, die wij Katholieke Ki
oemen en die allen zegt, wat recht
rechtvaardigheid In leder bijzonder geval
de wereld, nöch
ln de volken, nóch onder volken, behalve
en daarmee komen we weer terug op
sn brief aan de Epheslërs,
sld van geloof.
„Pax Chrlstl In regno Chriatl", zeldc
Pius XI. De vrede van Christus ln hel
Uk van Christus.
De vredesvoorwaarden zijn dus deze:
Vrede, geboren uit rechtvaardigheid,
of het ls geen vrede.
Vrede, die leder het zijne geeft, ol
et ls geen vrede.
Vrede, die God geeft, wat God toc-
smt, of het ls geen vrede.
Vrede, verbonden met den pltcht, ol
et ls geen vrede.
Vrede, geboren uit de atmosfeer van
irtrouwen, of het Is geen vrede.
Vrede van Christus In het RUk van
Christus, of het ls geen vrede.
Vrede door de vredesduif op de rots
in Petrus, of het ls geen vrede.
KANTOORBOIKHANDIL
HET VULPENHUIS
Langeetr. M I.e. Krommeatr. - Ttlef. MZé
VERDUISTERINGPAPIER
SOBRIëTAS
Een oud lied ir
groolo schreiende ellende gezien,
'volg ls vim drankmisbruik. De
en ware volksgeesel, Tnlloozo g
orden naur den ondergang g
ir dit vreeselijk kwaad Ik behoel I Sobrièta»
tere noodrakelljkheld Is dit euvel met al
kracht te bestrijden Drankbestrijding Is ei
hetlln plicht
bij le dragen.
Uw steun ls onontbeerlijk, e:
geboden moet worden Is hels.
n zij tegen zichzelf
plicht ls dl
1000 KWARTJES
ACTIE
Totaal van laatste verar
roordlng
kwartjes Pastoor N. N
<9 kwartje» „Pro Pace"
Mooie giften, w.o. een zeer groote gift
voor Het prachtige doel, waarmede we
de verbreiding van on» H. Geloof dli
SCHRIJFen
STENCILMACHINES
Fa. H. Elzenaar
AanfoorftoeAAaaWei
Longrttraal 101 - Tti. 5723
over de menschen komt d
brink. DU. alles Is zóó over I
dikwijls geschreven, dat het
hebben van het treden In hr
Iedereen die weet wat er n
O. A. HENDRIKS,
Voor». Dr, ArlCns-Verccnlglng,
rijn. toch «ouden 44 zever» elk van
kwartje ervan zelulgen. dal onder
geheels Amrrsfnortsche katholieke
hel enthousiasme leefl om de missie vol-
ZU onder ons
nog met offerd'
Inzendingen voor de 1990 kwartjes,
aetle kunnen geschieden aan hel kantooi
van „De Eemhode", l.angegraeht 19.
Amersfoort, of aan het adres van
familie Uulkers. v. Aaeh v. WUekstraat
'a ln het Jaarverslag le lezen.
UIT AMERIKA TERUGGEKEERD
Prof. Vening Meinesz weer in
het vaderland
een alwezigheld van bijna vier maan-
s de bekende hooglee-aar prof. dr. Ir.
F. A. Vening Meines» Dinsdag in zijn
ïg „de Bremburg" aan de Potgieter-
te Amersfoort teruggekeerd,
een kort vraaggesprek, dat hij een ver
slaggever van het A.N.P, welwillend toestond.
'de de hoogleeraar. dat hij einde Juni
reisde hij door
September het congres der
Geodetische- en Geophysische Unie werd ge
opend. Belde congressen zoo vertelde dc
hoogleeraar hadden de Amerikanen uit
stekend georganiseerd. De bijeenkomsten
waren goed geslaagd: er werden belangrijke
incdedeellngen gedaan. Van veel belang acht
te prof. Vening Meinesz het contact mot
Amcrtkaansche geleerden, dat hier werd ver-
kregen,
Even dreigde het congres ln Washington
ln het wster te vallen. Eenlge dagen voor dt
opening was ln Europa de oorlog uitgebro
ken en men overwoog derhalve dc vraag, of
het onder deze omstandigheden niet moest
doorgasn. Gelukkig heeft men hiertoe niet
besloten. Uit den aard der zaak waren er nu
vele nlet-Amcrlkaansche geleerden, die an
ders ronden zijn gekomen, afwezig.
EEN „SHAKE HANDS" MET
Prof. Vening Meinesz herinnerde In dit
•rband aan zijn expeditie met Hr. Ma. O.
t onder commando van luitenant ter zee
•rate klesse van Waning, heen en terug
Jaar geleden. In Februari 1937 was men ln
Washington. In gezelschap van onzen toen-
allgen gezant aldaar, Jhr. mr. H. M. ven
aersma de Wlih, heeft de hoogleeraar toen
ik een bezoek aan het Witte Huls ge
acht.
„Wat zegt men ln Amerika van den oor-
g ln Europa, professor? Heeft u een be
paalden Indruk gekregen 7"
„Ik heb daarover niet veel gehoord. Ik heb
-1 den Indruk gekregen, dat men sterk
sympathiseert met de Polen en natuurlijk
"iet Engeland en Frankrijk.
EEN BIJZONDER VOORRECHT.
Vening Meinesz vertelde verder, dat
alleen als particulier, maar levens
als koerier van onzen gezant In Washington,
Jhr. dr. A. Loudon, op IS September met de
.Noordam", een der nieuwste schepen van
le Holland—AmertkalIJn, van New York ver
trok. De gezant had den hoogleeraar ver-
willen ne-
rhandlglng aan den Minister
In zijn kwaliteit van voorzitter van de In
tern. Geodetische vereenlging bezocht prof.
Vening Meinesz met enkele andere vooraan
staande congresdeelnemer» tijdens het ver
blijf te Washington ook het Witte Huls. waar
president Roosevelt het gezelschap ontving.
„Veel tijd had de president niet voor ons
beschikbaar" zoo zelde de hoogleeraar
lachend. JilJ had het vanzelfsprekend
-jn ern .jhaite hands" was
Zaken
bijzondere omstandigheden
bemoeiingen van onzen gezant te Londen,
ir. E. F. M. J. Mlchlcls van Verduynen
m de Brltache marine-autoriteiten den
hoogleeraar vergund do „Noordam". die van
34 September af In de Downs had gelegen
nu nog ligt, Zondagmorgen j.L te ver-
om i„<ar Nederland door te reizen. Dit
privilege kreeg geen der andere passagiers:
moesten aan boord blijven en zij zitten
g. Het was erg vervelend zoo zelde
prof, Vening Meinesz dat elke comi
catle met den wal en natuurlijk ook
familieleden ontbrak: er mocht niet worden
getelegrafeerd of getelefc
dot een marlnevaartulg i
naar Ramsgate bracht Zondag dus
Is hierin gelukkig verandering gekomen.
ag nu wel geschreven of getelegrafeerd
:n. alles natuurlijk vla den „censor".
dc ,.G. anje Nassau" van de maat
schappij „Zeeland" ls prof. Vening Meiness
Msandag naar Nederland overgestoken.
„En nu professor?" zoo was do laatste
Het gewr i wertt wacht weer: college ge
ven. De oorlog heeft veel wetcnscltappolljk
werk uitgesloten: Ik noem slechts de expedi
ties met onderzeebooten, waarvan, zoolang
de oorlog duurt, wel nleta zal komen. Mijn
opvolger wat betreft deze onderzoekingen,
dr Nleuwenkamp, zou oorspronkelijk met
Hr. Ms, K "0 naar IndIO varen, maar zoo
als vanzelf soreckt. Is ondci deze omstandig
heden hiervan niets gekomen.
OUD^.
De Commissi* voor Mor.utnenlencort
heeft Indertijd na het verschUnen van
Loupe" ln „De Eembode" betreffen-
den toestand van de 8t. Jorlakork.
ondersoek ingesteld en i|j kwam tot
de bevinding dat »r inderdaad Ingegre
pen diende te worden. ZU heeft de con
clusie van haar ondersoek In een pers-
schrUven neergelegd en daarin tevens
den aanvang van de sedertdien gereed
gekomen herttelwerksaamheden aange
kondigd.
-eehrljven werd enkele ma
naar „een publicatie in De
Eembode". In andere bladen verscheen
pers-MhrUven ongewljslgd. behalve
le Ameratoortache Courant, die slch
blUkbaar zoo ernstig ln haar reputatie
bedreigd gevoelde, dat sU zorgvuldig den
„De Eembode" schrapte en
i-publleatlea" sprak, d.w.s. dit
don mond van de Commissie
legde, die dit woord heelemaal niet had
geuit.
Alweer wU Ik een staaltje van zulk
m bekrompen eoncurrentle-„lUUg-
heldje" signaleeren. In het Transvaal-
ache blad „Dlo Vaderland" heeft een
correspondentie gestaan over het contact
tusschen Amersfoort In Nederland en
het Amersfoort ln Zuld-Afrlka.
De Amersf. Courant „dteert" als volgt:
(Van ons «le Korreapondentl
AMERSFOORT. IS Augustus - 'n te
•onder intereaeanle artikel hel In (11e
Amerafoortache pen venkyn oor toeaprake.
We hadden nog altijd een onafgewerkt pa
ngzaakje liggen. - we moesten 't staartje
>g afkluiven. R. uit Spakenburg, die be-
;urd was wegens het voorradig hebben van
korte paling, had toen venvezen naar de
suing, waar men toch .goede" palbig ont
vangt. Wanneer men daar een maasa in
koopt, ls het onmogelijk tusschen al die
.krinkelende winkelende waterdingen" Juist
sschen en daarom
verklaarde hl) zich onmachtig om aan wet-
voorschrtften dienaangaande te vol
doen.
„Dan zullen we er den verbalisant maar
ns bijhalen," had de kantonrechter gezegd
i dus zagen we Inderdaad nu een.Amera
foortache politieman verschijnen. Want het
proces-verbaal was opgemaakt op het Lieve-
Vrouwe Kerkhof In 'Kelenstad, waar de Spa
kenburgers Vrijdags hun pa.lngnn aan den
man of aan do vrouw brengen.
.Ja," tel de agent. ,er zaten maar vier,
hoogstens vijf ondcrmaatsche palingen ln
zijn kist van 33 pond."
En hoeveel gooJe u
8t nog hadden gewaarschuwd. Ze
hadden luidkeels geroepen en één was er
op de treepbuj-
ets had bemerkt en dat ee
stilstaand voertuig zich ook In t*
gezet. De waarschuwing sou hU i
„O Ja, dat wel," u
„Dan had Je er t<
sche uit kunnen hnl
zei de kantonrech-
Maar deze betoogde bij hoog en las.
hij zich onschuldig bleef voelen: „Je weet
voor Jezelf dnt Je op de velling goede paling
koopt. Daar ls bij ons toch een beéedlgd dl-
eerlijk onschuldig a
en arme kerel met vr
De uitspraak was
De wildeman
Er was de vorige maal
deeling gevallen. A. 81.
markt met zijn auto maar dwars do..
heengereden. Een kist werd gekraakt en een
mijnheer die Juist bezig was met zijn klp-
penmnnden, werd van de sokken gereden,
waardoor hU bijna 'n maand geen werk kon
schenen („ik kon onmogelijk !"i en nu was
hl) Ui verzet gekomen van het vonnis: 30
gulden boete en 3 maanden ontzegging van
de bevoegdheid lot het rijden van een mo
torvoertuig. Vooral dat laatste zat st dwars
HIJ gaf alles tou: |a. die schade had hl) be
rokkend en hij wilde dat allemaal vergoe-
,(Van om
„AMERSFOORT. IS A
•onder Interessante artisei nel in 'lie
„AmerafctorUcJ, Dagblad vrttkyn oor too-
sprake, om,...."
Het camoufleerer van gemis aan gé-
zag, Invloed en populariteit door het
als het meeat elementair gemla aan pers-
fatsoen en tevens als een zeer veeg tee-
en aanzien van d« positie van de
„clteerende" courant.
Copioarinrichting VITESSE
Vakknndlg onderhoud van ichrl|lm»chlnes
LINTEN - STENCILS
SCHRIJFMACHI NES
KONINGIN WILHELMINASTRAAT 10
d St. die nog
s'» pleitte voor weglaten van do ontzeg-
g. „al was hU dan geen braaf broekje'
le Ambtennnr, die eerder I Jaar ontwe
lt h«d geeischt. vond de opgelegde straf
teel erg clement en vroeg bevestiging ven
vonnis. En de kantonrechter
ir D. toe.
heel geselschap van
ulternloopende typen uit verdachten- en ge
tuigenbanken. Voorop de
wat plukluuig
een klein,
Ulk van e. |R
De verdachte had In Voorthulzen hakhout
ifgehakt en zich dit wederrechlelUk toege
ëigend. HU zou dat gemogen hebben van dr
eigenaar van hel terrein, zekeren P. Want r
loest hel onupltten en ontginnen en da
•aa het „natuurlijk" dat hu zich ook h
out mocht toeClgenan. „En Ik heb vier g'
ulgen en dan le t'er een advocaat die
eb:" riep het plukhartg wezen.
Toen kwam de vroegere eigenaar, die ve
lang geleden 1
verdachte al
..elkenwal" mocht werken, nu
lam verder niet toegestaan. c*r
leen het coede hout uithaalde
terrein verder schandalig achterliet. Daarna
was het mlssleklndle aan 't werk
werkte «00 mooi. dat Je meteen
op den grond die eervt 1
Maar toen kwam de heer P. die de boer- „Ja,
n de voorgeeehledenla Toen nieuwe
n. Maar ook wie de verdachte o|
„Ja. |e mag wel rene «pitten en dan
Ik wel eene kUken en we kunnen er
later nog wel earn verder over spreken".
wo» een aaneenrUgeel van.
rechtbank l
rechter mei verdachte
aan den verdacht» En deze mompelde
dat men kon verstaan ala .diefstal van
eigen geld", maar waarvoor hl| toch een
veroordeeling bleek l» hebben gekregen
Maar de Regeertng «ou hem geld hebben
en Inwoning willen aanbieden", tri de kan
tonrechter gaitvrU De ambtenaar «lachte
40/— of 30 dagen.
„Ik ga onherroepelijk In eppMI" riep het
plukhartg wezen, „ft heb vier beeedlgde gr-
„Dat m
«dvUrerde de k
of 10 dai
goede herinneringen «i
„Wanneer ksn ik in nooger beroep? v»n-
»i?r
a 14 d
I