Helderziendheid
1
EVANGELIEsFRAGMENTEN
OP POTSCHERVEN
Er zijn menscben die „helderzienden"
lijn. En onder alle vakken ia er wellicht
geen écn dat zoo weinig koat aan ex
ploitatie™ iddelen en aoo'n winst op
brengt als het vak van „helderziende:",
„waarzegger" ol horoscooptrekker", 't
Gilde van dexe menscben heelt zijn le
vensonderhoud verzekerd door "t te plaat-
de ro; en dat is de Uehtgeloovigheld
de goedgeloovlgbeid van zeer veel mede-
menschen. De dames van de koffiedik
en de beeren van het papiertje dat van
zelf (lil beschreven wordt i
beeft en die tb
nand, den vermaarden Oosten. .Jkscb—
ongaarschen troonopvolger
Frans Ferdinand schatte den bisschop
*r hoog om diens diepen godsdlenst-
tn en vooral om zijn echt mannelijke
openhartigheid, die van geen hoofsch
wereld wil bedrogen zijn; laat ie dan
bc-drogen zijn!
Toch gaat bet ook niet op om
kennis van dingen, die een ge<
mensch niet we'en kan eenvoudig
mogelijk te noemen. Er zijn nu i
maal menscben, die toegerust zijn met
een bepaalden aanleg, die dingen kun
nen weten en kunnen doen, die een an
der. die een dergelljken aanleg mist nlel
kan weten en niet kan doen. Natuurlijk
moet men een dergelljken aanleg niet
gauw in Iemand aannemen vooral niet
wanneer zijn heele persoonlijkheid een
beetje erg aan den verdachten kant is
en zijn aanleg zijn kostwinning uit
maakt! Op dit gebied is bedrog, oplich
ting en misleiding schertog
Maar 't wordt Iets anders v
persoon met den eigenaardlgen aanleg
een hoe. aand persoon ls, die hrele-
maal gee.i geldelijk voordeel uit zijn
prestaties trekt. Dan staat men eenvou
dig voor een ongewoon mas
heel natuurlijk verschijnsel, dat i
mannen van de wetenschap heel i
lijk verklaard kan worden; bedr
lichting en misleiding zijn sow
meer uitgesloten. Dergelijke gevallen
In üjn
blad „Relchspost" had nog kort gele-
mgr. LanyL Het
toen ook op Frans Ferdi
nand. De bedoelde medewerker vroeg
den bisschop wat er waar was van 't be
richt, dat ln de dagen van Serajewo de
ronde deed. dat hij in een droomgezicht
de vermoording van Frans Ferdinand
zou hebben vooruit gezien. De bisschop
vertelde hem toen:
.Op 28 Juni 1914 ontwaakte ik
nachts om half vier uit zwaren
droom. Ik droomde, dat ik "s morgens
vroeg naar mijn schrijftafel ging, om de
binnengekomen post door te zien. Bo-
„Occulte verschijnselen" vertelt Prof.
Feldmann het volgende absoluut be
trouwbare en hoogst merwaardige geval,
waarover to 1931 door het dagblad ,Dc
Tijd" een uitvoerig verslag Regeven
.Maandag 28 September 1931 over
leed de Hongaarsche tltulair-blsschop
mgr. dr. Joseph Lanyi. De ontslapen
prelaat was van 1900—1908 leeraar to
de Hongaarsche taal van Frans Ferdl-
Over de vriendschap Gods.
Het was op M Mei UW. Aan Pirn XI werd
Ihft decreet voorjtlen.il over oen der wonde-
iren, die op voorspraak van den zaligen broe-
ider Conrad waren gewrocht
kgenheld sprak de H. Vader
Schap Gods.
wapen van Frans Ferdinand. Ik her
kende op den eersten Wik het schrift
van den Aartshertog.
bet papier
m afbeelding als op
briefkaart van een straat en
steegje. De
echtgenoote in een
aal, naast den chauffeur
'n officier. Aan belde zijden van den weg
stonden drommen menscben. Plotseling
i jongens vooruit en scho-
het aartshertogelijk paar.
'kst van den brief luidde: 1
Serajewo, 28 Jol 1914,
nen sprong ik tot bed en zag op de klok.
die precies op half vier stond. Dan liep
Sc direct naar mijn schrijftafel en
schreef op wat Ik to mijn droom gezien
en gelezen had.
Toen mijn bediende binnenkwam zatj
ik doodsbleek in mijn stoel en bad den
rozenkrans. Hij vroeg me of ik ziek was.l
tl hem: „Roep direct mijn Moeder l
en onzen gast, want Ik wil de H. Mis le-j
t. Ik hebl
mijn nieuwsgierigen bediende
droom. Daarop las ik de H. Mis
h tos kapel. Den heden dag was ik ang
stig. En om half vier kreeg ik "s middags
achrlkkelljken moord van
meldde".
De bisschop, deelde nog n
a elkaar gelflk. De
naakt ons gelijkvor
mig a*n den goddelijke i Vriend. In het
'stand, doordat wfl denken -
Dat ls de opgang naar liet wondervolle
Hoogtepunt van do vrt-rd v l ..i Ood«. Hebt
gij al een begin gemaakt met den w«t naar
>en heeft met een vaststaand feit.
Het ontkennen zou kinderachtig wezen
en daarmee ls bewezen dat zeer eigen
aardige dingen mogelijk rijn maar
men zij nimmer te goedgetoovlg en neme
nooit den eersten den besten zwendelaar
of koffledik-juffrouw ernstig op. De ge
wone gang van zaken la dat men dan te
doen krijgt met oplichting, bedrog en
misleiding.
Ondanks de hooge uitzondering van
die altijd dankbaar profltceren van de
oude wijsheid:
„De wereld wil bedrogen zijn".
De „Onzichbare"
oorlog!
POSTZEGELS, MUZKKPAP1KR,
ONSCHULDIGE LETTERS,
MOORDDADIGE WAPENS DIE
VEEL SLACHTOFFERS MAKEN.
Een „onzichtbare oorlog" noemt men
den «tillen geheimzlnnlgen strijd op leven
en dood, die wordt gestreden tusschen
De ontcijfering van de sleutels, die, ge
bruikt worden voor het geheimschrift,
waarvan men zich aan weerszijden be
dient, ls van het grootste belang vooi
den geheimen dienst van alle oorlogvoe
rende mogendheden.
,Oe heldendaden van sluwe mannelijkt
en vrouwelijke spionnen, die hun leven
dagelijks op het spel zetten, zooali
worden opgedlscht ln boeken en films,
geven ln den regel een sterk romantisch
getinte voorstelling van den werkelijken
staat van zaken. Dit neemt evenwel
weg, dat splonnage en contra-splonnage
te allen tijde, en ook ln den tegenv
dlgen oorlog, een belangrijke ral sp
Achter de hermetisch gesloten deuren
der geheime diensten worden dagelijks
veldslagen geleverd, welke niet minder
belangrijk zijn dan die, welke aan
De Jacht op spionnen vormt een onder
deel van eiken oorlog, waarvan
groot* "publiek weinig gewaar wordt,
omdat daarbij uiteraard de stipe te ge
heimhouding wordt betracht. Het komt
er niet alleen op aan, dergelijke tegen
standers onschadelijk te maken, ma
ook, om den vijand hiervan onkundig
laten, ten einde latere eventueel aan
deze Heden gerichte mededeeltogen te
kunnen onderscheppen.
Overigens gelukt het niet zoo licht, mi
een spion te ontmaskeren. Het beste be
wijs daarvoor ls wel, dat men to der
wereldoorlog slechts weinigen hunner of
het spoor is gekomen, hoewel hun aan
tal legio moet zijn geweest.
bi) de opsporing uit van de
■eer begrijpelijke theoreti
sche stelling, dat het voor een spion niet
de groots kunst ls. om bepaalde bijtra
den voormiddag van 28 Juni
Bet hij zijn aanteekenlngen door twee
getuigen onderteekenen.
Ook stuurde hij een brief over den
droom naar zijn broer den Jesuieten-
pater Eduard Lanyi en voegde er boven
staande schets bij. Later bleek dat de
bisschop in'zijn droom de plaatselijk»
en moord in Serajewo vol
komen Juist bad geschouwd".
De persoon die vertelt, de emit waar
mee het merkwaardige feit onderzocht
word stgan er borg voor dat men hier
deze berichten ln handen te spelen aan
lijn opdrachtgevers. Alle naar het bui
tenland verzonden brieven, drukwerken,
enz., genieten derhalve de bij
zondere aandacht van den geheimen
dienst. Natuurlijk doet men zijn voor
deel met de ln den vorigen oorlog op
gedane ervaringen. Bladen rauztekpapler,
bedekt met notenschrift, konden een tljd-
de aandacht ontsnappen, tot
taal aangelegde beambte het
wijsje trachtte te spelen, hetgeen tot
zonderlinge resuHa'or !-!<* -i- trh'ur-
zljde van een postzegel, op een onbe
nullige prentbriefkaart geplakt, bleek
vaak den sleutel te bevatten tot een ge
heime code. Of er waren, bijna onmerk-
r, bepaalde tandjes uit de landing
den postzegel verwijderd, waardoor
een sleutel ontstond. Het gemakkelijkste
geheimschrift, dat leder kan toepassen,
doch dat ook het vlugste kan worden
ontraadseld, ontstaat door opschuiving
van de letter». Bijvoorbeeld: a wordt b,
enz. Men kan natuurlijk ook
leer letters icgelmallg laten
verspringen. Dit geheimschrift verraadt
zich door het veelvoudig viorkomcn van,
zekere letters, in de meeste Europeesche-
talen de letter e, in het Russisch de o,|
en ln de meeste Oasterachc talen de a.
Dergelijke codes zijn aan de hand van'
zulke bijzonderheden spoedig te ontcijfe-
ONTCUFF.REN VAN GKHEiM-
De zaak wordt echter veel ingewik
kelder, waaneer schrijver en geadres
seerde een afgesproken woord als sleutel'
bezigen, bijvoorbeeld KAISER. Nu wordt
tot de vijf-en-twtotig letters van bet
alfabet (de letters 1 en worden voor
één geteld) een vierkant gevormd Tan.
vijf maal vijf letters. De b komt onder
de A van KAISER te staan en verder'
wordt het alfabet gewoon voortgezet.,
zooals hiernaast aan
gegeven. De letters die K A I S B-.
fa het overeengekomen R B C D F
woord voorkomen, wor- G H L M NJ
flen natuurlijk niet her- O P Q T U'
haald. Nu kan men V W X Y ZJ
verschillende afspraken
maken. Men kan, om een voorbeeld te.
noemen, elke letter vervangen door de,
daaronder staande, zoodat „Papa" wordt'
WBWB, ..groot" OGWY, enz. De laatst»
letter van een regel kan 'worden ver-'
vangen door de eerste letter van dien-'
zelfden regel, en zoo zijn er natuurlij*
ontelbare combinaties te maken.
Men kan ook voor lederen dag oti
Iedere week een ander woord overeen
komen, zoodat als het woord is ont
cijferd, dit fa het geheel niet meer toe
passelijk ls op de mededeellng van de
volgende week, enz.
Het is dus bijna onmogelijk, zou de
buitenstaander denken, om het systeem
op het spoor te komen; maar toch heeft
de ondervinding geleerd, dat de geheime
dienst slechts zelden een geval al3 hope
loos opgeeft. De ontcljferaar heeft steeds
twee feiten, waaraan hij houvast heeft
in oen geval als het bovenstaande: do
tekst en het alfabet, dat hij telkens op
nieuw ta rijen van vijf letters kan ver
deden. Br zijn natuurlijk ontelbare va
riaties denkbaar, doch met behulp va»
een groot aantal deskundigen, als taal-
BaUonnetjesplui
Daar bl
Id rilke overvloed.
Een bloem, wier gouden wei
Het oog wel trekken moet
En ls haar goud geweken
Voor zachte rilvergloed.
Dan sieren füne pluimen
Haar lichte bloemenhoed.
En Jaagt de ranke p:
De Zomergloed mag tanen.
De bloeitijd henenspoen,
Dan ls de tUd gekomen.
Dat t zaad rijn werk mag
let zllvren kaarsje uit,
Maar hier en ginds hervinden
Ve groen en bloeiend kruid!
aevoea-ns en gedachten,
Wil houden moedig stand;
WD bloeien en wij zaaien
Voor 't eeuwig Vaderland!
Contact! M
De laatste halve eeuw, die de weten
schappelijke wereld verrijkt en bijna
overstelpt heeft met oudheidkundige
vondsten van allerlei aard, waarbij de
bijbelcritlek cn exegese ruimschoots" ge
baat zijn. heeft Evangelieteksten uit de
oude tijd aan het licht gebracht ln een
vorm, waarvan men zelden boort: op
potscherven.
De verbinding: evangelieteksten en
potscherven zal misschien vret
ken. Klasslek-geschoolden herinneren
zich het schervengerecht dat vier of vijf
eeuwen voor Christus ln Griekenland ln
zwang geweest ls. Hieronder verstaat
men een onderdeel van het werkprogram
der jaarlijkse volksvergadering.
BIJ die gelegenheid werd door het
■ameldc volk gestemd of er iemand, cn
•eventueel wie, der medeburgers vooi
iporlode van tien jaar tot het land
bannen diende te werden. Deze s
mtog vond plaats met behtop van pot
scherven, waarop de stemmer di
van zUn balllngschaps-candidaat
BIJ opgravingen te Athene, omstreeks
het begin dezer eeuw, zijn nog enige dier
scherven, voorzien van de naan
staatsgevaarlijk burger, te voorschijn ge-
Het gebruik van potscherven en aller
lei steen- of aardewerkafval voor schrijf-
doelelndcn te benutten, is overigens veel
ouder dan de tijd van Clisthenes, die
bovenbedoeld schervengerecht Invoerde.
In het oude Egypte werd meer dan 1000
Jaar vóór onze tijdrekening reeds ge
schreven en gekrast met tokt en rletstok
op waardeloze brokstukken van gebroken
vaatwerk. Zelfs tot in de 8e eeuw
worden sporen van deze econi
schrijfwijze waargenomen. Het spreekt
vanzelf, dat vooral de armen zich
dit goedkope materiaal bedienden, ter
wijl de meer gegoeden papyrus of perka
ment gebruikten voor hun oorre
tie en geschriften.
In 1809 publiceerde Wikken, de grondleg
ger der scherven kunde en beroemd pa
pyrusverzamelaar. niet minder dan 1624
ostra ca jt teksten op scherven, welke alle
ln de droge, hete bodem van Egypte be
waard waren en daleren van 300 v. Chr.
tot 700 nu Ctor., dus een tijdvak van
duizend Jaar omvatten.
lHcrult blijkt wel, dat scherven als
schrijfmateriaal veelvuldig werden ge
bruikt. Dit getal 1024 zou thans aan
merkelijk hoger aangegeven moeten
worden en beperkt zich enkel tot Egypte.
Wat de Inhoud betrert. ontbreekt het
de verzameling van Wilckcn niet aan af
wisseling. Daaronder treffen we aan
brieven, schrijfoefeningen van school
kinderen, kwitanties, belastlngformu-
Heren en overschrtften van beroemde ge
dichten.
Voor de kennis van het land en de
WIST DAT.
de dochter van Generaal Mannerhelm
de dappere verdediger van Finland,
Carmelites is en verblijft ln een kloos
ter ln Engeland.
dat de Orieksch-Orthodoxe Archiman
driet Bonzcrescu van Rlnescu in Roe
menië tot de Katholieke Kerk is over
gegaan.
dat de Zusters van Liefde ta China
gedurende één Jaar meer dan 23000 kin
deren hebben gedoopt In de weeshulzen
die aan hun zorgen zijn toevertrouwd.
dat ln het ziekenhuis der Francisca
nessen ln China te SJlng Fu een boe-
distlsch priester tot het katholieke ge
loof bekeerde en gedoopt werd.
dat ln Belglé meer dar, 700 katholieke
ziekenhuizen zijn met 60.000 bedden.
dat ongeveer 10.000 katholieke zieken
zusters daar de verpleging verzorgen,
dat to Engeland te Amble de pastoor
van de H. Hart-kerk zUn zilveren pries
terfeest vierde en dat zijn vader, dlo
drie Jaar geleden priester werd gewijd,
daarbij dc feestpreek hield.
IJSt. B
taal. waarin dc Griekse vertaling des O.
T„ de z.g. Septuagint, ontstaan Is. zijn
deze scherven teksten van groot gewicht.
Ook voor de taal van hot Nieuwe Testa
ment. dat to de volkstaal gesch.cven ls.
Daar enige ostraca letterkundige teksten
bevatten, b.v. fragmenten van den dich
ter Euripides, was de hoop niet onge
grond. dat er ook eens bijbelteksten
on'dekt zouden worden.
In 1899 moest Nestle ln zijn uitgave
van het N. T. met leedwezen vaststeken,
dat er nog geen plaatsen uit het N. T. op
scherven bekend waren. Spoedig evenwel
kwamen ze voor de dag. In 1901 publi
ceerde R. Reitzensteln een ostracon uit'
met een-tekst, die
veel gelijkt op twee verzen va
„gegroet gij vol van genade"'
zegend zijt gij onder de
zegend ls de vrucht van i
Een aanmerkelijke vooruitgang in de-
schervenliteratuor met betrekking tot de
Evangelies bracht het volgende Jaar 1902,
toen W. E. Cru mm zijn verzameling uit
gaf: Coptic ostraca from the collections
of the Egypt Exploration Fund etc.
Hierbij bevonden zich ook enige C
se Evangelie-teksten. De collectie stamt
nlt Opper-Egypte, vermoedelijk ta
klooster dat ten westen van Thebe
ruïnen van de oud-Egyptische tempel
van Der-eb-Bahri gestaan heeft.
De behoeftige monniken, die het dure
papyrus niet
vermoedelijk hun liturgische gebeden op
*lt goedkope materiaal geschreven.
Van groter belang voor de wetenschap-
Ongerijmde rijmen
OVERPIJNZING
Ik ben loopjongen
Nog Jong en ol
Ik doe daarom
Om wijsheid te
Mijn baas bezi
Tlp-top van alle kamen.
Ik tracht nu om het pell v
Ervaring le doen stijgen,
u Tc tot op beden
Mijn ijver afbreuk deden.
'k Moet elke Maandagmorgen weer
De week opnieuw beginnen.
Mei een verwoede poging om
Kwitanties te gaan tonen.
Ik merk daarbij, dat menscben graag
AlUjd maar koopen willen.
Betalen echter vinden «ij
Blijkbaar slechts geld verspillen.
Want kom ik bij Mevrouw van Z.
Om daar wat geld te halen.
Dftn ls Mevrouw Juist naar tie stad.
En kan dus nlel ootalen.
Bij juffrouw X. wordt hel gordijn
(Het slot blijft op net kettinkje).
De deur haast uit te snauwen
Tc Heb. als Ik te allen heb beaoeht
Ik denk dat ik mijn H
Beter looojongen blijven.
Al ls mijn kxsi dan ook wat kleto.
Men aal mij steeds betalen.
Terwijl mijn baas de zorgen heelt.
Vrouwen, wat staat U
te doen
Dat heeft Plus XII eens duidelijk geul
toen hl) ter gelegenheid van het 10de t
bcldscongres van dn unie der ksUiollekc
vrouwenvc-eenlglngeo een tocsprank lileld
tot ongeveer 1000 vert«(,inwoordlgiteri uit,
30 venclilllcndc tanden.
jt naar «ome gekomen", al
behandelen: de scholing v.
die de herker:
zich t<
kon beperken. Tegenwoordig ls dat niet
zoo: het hecle gezinsleven staat nood
zakelijkerwijze onder den invloed van het so-
mllieu. waarin het zich ontwikkelt. Van
ïlUeu hangt voor een groot deel de gees
telijke atmosfeer, d wz. de godsdienstige «n
Het a|
woorden tevreden stellen, maar zie*
tot bepaalde sociale groepen wenden.
ta alle groote werken der m
heeft God ol
goddelijk w
stetdo plannen vervallen meestal in dezelfde
fout. omdat zij van dezelfde kwaal uitgaan,
die z() eigenlijk moesten wegnemen.
Men «al de diepe wonde van onze todlvl-
jduallstlschc cn materialistische maatschap
pij niet door een of ander uiterlijk systeem.
I welken naam bet ook moge dragen, kunnen
[genezen, wanneer men zelf tn het materialls-
mcchanlsche toepassing der ge-
pelijke beoefening van het N. T. Is da
verzameling, uitgegeven door Gust. Le-
febvre, hoofdinspecteur van de oudheid
kundige dienst to Assloet. Dit werk ver
scheen in 1904 onder de titel: Fragments
grecs des ErangUes sur ostraka. en ls te
het Bulletin dc l'Institut fran-
sals d'archéologie oriëntale.
zijn twintig langere en kortere
brokstukken uit onze Griekse Evangelies.
Naar de vorm der lettere te oordelen be
rekent men dat ze tot de 7e eeuw da
teren. Toevallig zijn od deze twintig
scherven alle vier de Evangeliën ver
tegenwoordigd. Twee der ostraca bevat-
een doorlopend Lucasfragmont (12,
13—16) en tien andere bicden een door
lopend gedeelte van Lucas' lijdensverhaal
(22.-4071). Deze laatste zijn zelfs ge-
"""ïmerd e" behoren dus bij elkaar. Op
ander ostracon volgt op een tekst uit-
Lucas Iets uit het 9e hoofdstuk van Mar
cus, welk fragment weer op een andere
scherf wordt voortgezet. Duidelijk heb
ben we hier dus met een verzameling te
oen.
Indien we hier een gedeelte van een
sehervenbllbllothcek voor ons hebben en
wol aaneensluitende fragmenten, dan
vervalt vanself de door enige rationalis
ten geopperde bewering, dat die scherven
niets andere waren dan bijgelovige amu
letten. Niemand draagt Ucn potscherven
als amulet bij zich. alleen reeds om de
practiscbe reden, dat *e veel te zwaar
De door Leiebvre ontcijferde ostraca
vormen vermoedelijk "n goedkoop ouder
wets Evangelieboek, to voorleesboek voor
kerkelijk gebruik, met uitgezochte peri-
copen voor de verschillende Zondagen
Mogelijk ook was bet privaat-bezit van
"en priester of diaken, zoals anderen
icenen.
Waardeloze overblijfselen van gebroken
oliekruiken of stukgevallen deegschotels,
die eens ren plaatsje gevonden hadden
op de vuilnisbelt van een armoedig dorp-
Je ln Egypte. zUn door arme monniken
bijeengeraapt en met btjtoeltekstcn be
schreven! Wat eens geen beschaafd man
zou hebben willen aanraken om zijn vin
gers niet te bezoedelen, prijkt thans to
musea en wordt afgewassen en onder
zocht door geleerden!
Zouden we uit dit voorval niet een nut
tige beschouwing kunnen afleiden met
betrekking tot de wisselvalligheid van al
het aardse? Zeker ls dat de ostraca-lite-
ratuur, als ze zich door nieuwe vondsten
blijft uitbreiden, een waardevo. hulpmld-
de: kan bieden bij de studie der bijbelse
tekstcrltlek en een nieuwe schakel zou
kunnen vormen tussen de oorspronke
lijke handschriften der Evangeliën en de
bestaande bijbeloodlces
ONTIJDIG TESTAMENT
Nu is betman zo ver, mijn God en mijn Verlosser,
dat heel dit volle lange leven zal vergaan.
Met ied're ademtocht worden de banden losser
en ga ik meer van Uwe stem
En zo alleen als ik steeds ben gebleven
lig ik ook nu, geen zuster is meer bier:
mijn laatste wil wordt hiernaast opgeschreven
ik hoor gepraat, de deur staat op een kier.
Eens hebt G'Uw Woord aan mijne ziel gegeven.
Sinds ben ik van dc wereld afgedreven
en met de golfslag van Uw eeuw'ge Oceaan
ben ik, verloren voor zoveel, aan land gegaan
Geen klank meer tussen ons dan dc accoorden
die slechts Uw priesters stemmen mogen
daalt niet Uw schemer reeds in mijne ogen,
breekt niet Uw stem in mijne laatste woorden?..
Mijn ondertekening voor dit mijn testament?
Geen kracht meer dan voor 't 6ne. eeuwig teken
waarmee Uw Zoon Zijn liefde heeft bekend:
het kruis waarmee ik alles nu vcrrókcii.
