Dken van tnbode
F. A. T U L P
54.te JAARGANG NUMMER 23
VenWUJnt 1 x
Inbegrepen de
kwwrt. zt,
RKdactte en adminib
AAngegnchl sa. Tel. AMERSFOORT
P~-1'- -ironummer 44234
Bum: Kerfcstr. 10.
®*TeepcodenUe-adrea
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1940
Advertentieprijs per regel.
aa m u br10 et.: enkel ad'
U WJ ede.-a
Bum: Nieuwe But 1«.
uilgsve N,V. Uitgever. Ml) Neerlandla,
WAARI
KATHOLIEK NIEUWS- EN
DE LIJNEN WORDEN SCHERPER
Groot Nederland als punt
van verschil
SEDERT 2 AUGUSTUS hebben wij
herhaaldelijk den nadruk gelegd op
die eigenschappen, welke de Nederland-
ache Unie en het Nationale Front ver
binden. Daarmede hebben we niet be
doeld te beweren, dat toenmaals de tijd
reeda rijp waa, om samen te gaan. Het
oogenbllk daartoe zien wij echter steeds
naderkomen.
Elke week. eiken dag teekenen zich
steeds duidelijk die HJnen at, welke
horizontaal de verbinding aangeven
van het een met het ander en welke
vertikaal. Immer scherper de afschei
ding markeeren.
Moge voor den oppervlakkige» be
schouwer het autoritaire stelsel, het
Joden- en Vrtjmet.ielaarsvruagsluk, het
volksche beginsel, zich uitend In een
Oroot-Nederlandsche verbondenheid, de
uiterlijke teekenen van overeenkomst zUn
tusschen de N S B. en 't Nationaal Front,
onze vorige beschouwingen hebben wel
voldoende aangetoond, dat een zeer sterk
verschil In mentaliteit deze uiter
lijke overeenkomsten niet slechts te niet
doet, doch volledig uiteenslaat tot een
scheiding die niet te overbruggen valt.
Als symptoom vinden wij een uitlating
die door een verslaggever van het „Alg.
Handelsblad" werd opgeteekend uit den
mond van den heer Meijer, toen deze in
Amsterdam een propaganda-rede hield:
„Het driemanschap van De Nederlandsclie
Unie ls tot zUn ecnheldsstreven gekomen on
der den druk der bezetting. Toch ware hel
wcnschelUk, dat wij ten spoedigste tot een
eenheid kwamen. Van alle kanten geworden
ons ultnoodiglngen tot eenheid er. concen
tratie. WIJ hebben ons daarteser. nooit ver
zet: Integendeel, steeds hebben w|J ons bereid
verklaard alles te doen. wat tot eenheid kan
voeren. Men moet echter niet het onmogelijke
van ons vragen. WH zijn overtuigd van de
goede bedoelingen van hen, die zich opwer
pen om de eenheid te bewerkstelligen".
Deze uitlating heeft „De Maasbode" een
,r in de pen gegeven. Het blad
1, dat uit deze tirade wel te lezen
n ook ir
ft „Na-
tfonaal Front" de noodzakelijkheid
een hechtere aaneensluiting der nationale
krachten. Dat deze erkenning geschiedt in
onmiddellijke aansluiting op een tirade over
de Ncderla.iusche Unie. schijnt erop te wU-
ult te zonderen van de pogingen, waartegen
„Nationaal Front zegt ztch nimmer te heb
ben verzet, waartoe het integendeel zich
steeds heeft bereid verklaard".
Ten aanzien van het feit, dat de leider
Van „Nationaal Front" tevens verklaarde
dat de Nederlander, die zich niet schaart
onder de vaan der werkelijk-natlonale be
weging ln leder geval verraad pleegt aan
zijn volk, meent de Maasbode, dat de
heer Meijer niet in de Juiste stemming
verkeert om „alles te doen wat tot een
heid kan voeren". De Maasbode besluit
dan:
goede bedoelingen, ook bij den heer Meijer,
willen we niet twijfelen. Mochten er spoedig
wederzljdsch begrip voor de werkelijkheid!
„De Maasbode" heeft wellicht niet
overwogen, dat het niet zoozeer ln de
bedoeling lag het „alleenzaligmakend ka
rakter" van het Nationaal Front te pre
diken, dan wel zijdelings te beklemtonen,
dat het verraadplegen is aan zijn volk,
zich te scharen onder de vaan van een
n 1 e t-werkelijk-Nederlandsche beweging.
En dan heeft de goede verstaander
maar een half woord noodig, vooral wan
neer hij kennis heeft genomen van som
mige artikelen van het „Nederlandsch
Met dat al verheugt het ons. dat de
drang naar eenheid ln steeds wijder
kringen weerklank vindt.
Het VrUmetselaars-probleem ls reeds
gellkwideerd. BlUven het vraagstuk van
het leiderschap, van de Joden, van de
kwestie Groot-Nederland als de belang
rijkste punten waar overeenstemming op
moet worden gezocht.
Het laatstgenoemde probleem lijkt ons
niet zeer opportuun. Immers, de beslis
sing van dezen oorlog zal tevens met zich
brengen de beslissing van dit vraagstuk.
Dultschland heeft den krijg aanvaard
niet zoozeer om materléelc motleven, dan
wel om Ideëele, zich uitend In een sterk
streven naar een nieuwe ordening ln
Europa, waarbij het volksch beginsel
zeker een belangrijke rol zal spelen.
Volgens dit volksch beginsel vormen nu
eenmaal alle Nederlandsch-sprekenden
ook een staatkundige eenheid.
Zal Dultschland eenmaal als overwin
naar uit den strijd komen, dan heeft
dc overwin., aar zijn clschen te stellen
aan de landen waarmede hij ln oorlog
was (en dat waren ook Nederland en
Belglcj en zullen zoowel Nederland als
Belglc volgens het volksch beginsel wor
den geordend.
De geschiedenis van een kwart-eeuw
terug heeft bewezen, dat het thans wel
ondenkbare slagen van dc Brltsche kan
sen aan alle Groot-Nederlandsche ver
wachtingen zeker den bodem Inslaat, om
dat de ligging van kleine, militair mach-
teloozc staten aan de Noordzeekust In 't
Britsch-Fran8che belang ls, zooals de
verdeeling ln 1839 openlijk heeft bewezen.
Waarmede we maar zeggen willen, dat
de Groot-Nederlandsche kwestie er een
ls, die o p d 11 o o g e n b 11 k geen reden
tot verdeeldheid behoeft te geven, omdat
welhaast zeker niet wIJ dit probleem
zullen oplossen.
'EEKBLAD VOOR BAARN"
EEMBOO ST DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN E.O.
DE VERSTERKINGEN lus.
BI) AMERSFOORT pa-
En de helden van de Grebbelinie =h"
Kapitein Baron von Medem heeft een on
tocht gemaakt door ons land en daarbij
een bezoek gebracht aan de stellingen
van Rhenen tot Amersfoort.
Van zijn bevindingen deed hij mede- jC
decllng aan de „Berliner Boersenzci-
tung", van welke mededeellngen de Te
legraaf weer een samenvatting gaf. Wij
ontlsenen daar hét volgende aan:
In enkele zinnen zegt de schrijver ziin
KANTOORBOEKHANDEL
IET VULPENHUIS
iniettr. 85 to. Kromme.tr. - Telef. 4826
V ulpenhouders
^E/?ö
out**
LAVELOOS LAVEEREN
„Hoe zou het toch komen", vroeg nüj.i
buurman, die een verwoed tempelier Is.
u „dat ze tegenwoordig toch zoo dronken
langs den weg loopen?"
En hij gaf zichzelf het antwoord door
te veronderstellen, dat het 'm wel ln de
verhoogde loonen zou zitten, die som
mige arbeiders verdienen.
„Ze zijn", vertrouwde hli me toe. „In
een beetje overmoedige bul, krUgcn nu
een paar handen geld. terwijl ze vroeger
UIT DE
GOUDEN FEEST FATHER
o. i. DEIJSSEL
paar gulden.
„Nu rekenen ze niet meer, maar d
ken, dat ze zonder dat rekenen i
moeder de vrouw tóch maar die paar
gulden hoeven af te geven. En de resl
van de verdienste... die ls voor 't .weel-
deleven" van den borrel.
„Heeft U wel eens gezien", vervolgde
hij, „dat dagelijks onder de polltlebe-
richtjes ln de krant een of meer dron-
kenmannen zijn vermeld? U moet nu
vooral niet denken, dat Ik met „die ar
beiders" bedoel een smet te werpen op
„de arbeiders", want er zijn er heel veel,
die de waarde van het geld wèl kennen
en het nuttig besteden of het sparen
En mUn buurman zuchtte.
„Ze zeggen", ging hU onvermoeid
voort, „dat die lui ln het politiebureau
als ze opgebracht worden, over een »tlp-
„Nu heb Ik den laatsten tUd de
vol atlppellUnen gezien, maar Juist op
kromme trottoirbanden. Nu neem lk
aan, dat die niet zUn aangebracht voor
dronken lieden, maar voor 't verkeer,
hetgeen zeer lovenswaardig Is, wan
hadden hier zoo Iets dringend noodig,
vooral op wegen met een hoog geboom
te of vrij hooge hulzen. Die flauw ge
bogen trottoirband ln dc van Fersljn-
straal heeft me zeventig textielpunten
gekost, want toen lk ln 't donker tegen
die gebogen trottoirband fietste die
tot nogtoe vergaten te schilderen, ging
mijn goeie pak heelemaal naar
„Maar dlc dronken lui. om daar
eens op terug te komen, hebben een
dere voorziening noodig. Onze singels
en grachten zijn heel erg smal en u
vorige week ln Delft was, zag lk dat de
gemeente daar wit geschilderde houten
hekken langs de wallekanten heeft laten
plaatsen. Zooiets moeten we hier
hebben, dunkt me. Op een goelen dag
verdrinken er een paar lui en dan ls 't
natuurlijk te laat. Nu wil dat nauurlUk
niet zeggen, dat die hekken uitsluitend
er moeten staan voor dronken mannen,
maar ook du nuchtere burger heeft er
behoefte aan, want onze singels
grachten zijn allesbehalve recht en
drinkt een goede tempelier liever water
dan bier, hij snakt toch niet naar 1
water, vooral nu de laatste Jaren
kwestie van de Eemvervulllng wet
het tapijt werd gebracht.
„Maar kom. lk ga weer eens naar
nen. Goelenavond!"
Staan en staan is twee
Paulas te Soest heelt Father van
6el Zondag zijn vijftigjarig i
gevierd. Nadat Pastoor M- W. V
tentje van den Jubilaris een F
opgedragen, vond d
oorlogsvoering. HIJ heeft de ka-
en veldstelüngen ton Rhenen tot
bezichtigd en heeft moeten
vaststellen, dat „veel onvoltooid was.
dat het schootsveld voor den Greblieberg
niet vrij was." „Men had met het 'inhak
ken van de kostbare boomgaarden een
zuinigheidsmaatregel tot dc laatste mi
nuut willen wachten. Toen was het te laat."
Des te opmerkelijker is zijn warmeming:
„Desondanks handhaafden do Nederland
sclie Infanteristen zich hier twee tot dnc
dagen. Men moet rechtvaardig zijn. Ik hen
ook de kazematten en stellingen der Magi-
notUnte tusschen Longwy en Verdun ge
zien. Vergeleken daarmee zag de Grebbelinie
speelgoed, goedbedoeld.
t 135 jaar geen oorlog
s massieve MaglnotUme
drie dagen stand
t den Dutt-
doch behept met
penleidlng. die v
hield echter geer, tv
a Greóbeberg streden n
i. Dat t"
n hebben beslist."
,vi ede-lijden.
w aandacht hierop trokkeu
It Iemand kan berouwen
•t hekje
Hij kende dc ten lasto legging: hij had
1 op 25 Augustus met een ljscokarretje op het
1 Borneoplein te Amersfoort een standplaats
ingenomen zonder dat hij daartoe van B.
en w. een vergunning hod.
En wat had hit er nu wel op gevonden?
Hij had wel stil gestaan, zeker, maar niet
op „de plaats". En de plaats had hij niet
„ingenomen". Met dat Ingenomen bedoelde
hij zooiets als men in den oorlog doet; een
plaats veroveren en bezetten. En „dc plaats"
was een plek aan de zijde yan den Leus-
derweg, vlak voor een bankje, „op het abat
toir of hoe ze zooiels noemen", waarmee
hij dan het voetpad oltowel trottoir bedoel-
de. Deze plaats is de officleele standplaats
en dc kantonrechter poogde wel zeven maal
aan het verstand te brengen dot het niet
ging om deze „officleele" standplaats, maar
om het Borneoplein ln het algemeen.
Ja. maar onze ijscoman mocht toch ook
wel eens tien minuten op een bankje zit
ten Niemand hoefde er zich nu meer
bezorgd- over te maken dat hij nóg eens de
verordening zou overtreden, want hij liep
„Hij scheldt er mee uit", zet dc kanton
rechter tot den Ambtenaar. ,.'t Wordt nou
zeker tijd voor slemp, hé?"
.Ja. nou ts 't afgeloopen met het ijs Als
er petroleum afkomt, kan tk weer wat doen"
Vijftig cent boete.
Die meisjes, die meisjes
J L.. een jongeling, had toen hij uit de
Nijverheidsstraat te Amersfoort kwam en
links af wilde, zijn
't bellen
b je te veel naar rechts ge-
e weinig op links gelet", vulde de
GOUDEN PRIESTERFEEST. Wij meldden reeds de viering van het vijftigjarig Priester/eest van Father Van den
Deijssel te Soest. Na afloop van de receptie werd bovenstaande groepsfoto gemaakt. In het midden Imet baard) de
jubilaris; links van hem Pastoor M. IV. Voss; geheel rechts Kapelaan Te Rle'.e en voorts tal van familieleden van Father
Van den Deijssel. (Foto de Keljzer)
antonrechtcr a
„Die meisjes zullen dc lx
nerkte het O.M. op.
„Nee. wc moesten zoo lachen omdat we
zoo schrokken".
„Nou, ik kan dat lachen en die hand en
dat paard niet met elkaar in verband bren
gen. hoor", zei de kantonrechter. „Verdient
U nogal?"
„Ik ben maar een dienstmeisjebegon
juffrouw D.
„Méér een dienstmeisje? Daar moet U
niet zoo minachtend ojcr sproken. Dat ts
een behoorlijk beroep. En U hebt er de kost
Landbouwschool en leer
plichtwet
er uit Hamersveld
en naar Hoogland was ge-
zijn zoontje Willem de R.K,
School aan den Langenoord bezocht. Willem
had- gedurende enkele dagen In April en
Mei de 5«hool verzuimd en vader had er
op beroepen, dat Willem
ui uien uja ais leerling waa ingeschreven
op de R-K. 'endbouwschool. die begin Mei
aan den Lcusderweg te Amersfoort was g(
Als getuige was verschenen het hoofd der
R.K. School te Hoogland, de heer S. Deze
bevestigde, dat de R.K. Landbouwschool
van Rijkswege gesubsidieerde Instelling
en dat Willem daar als leerling naar
Maar die dagen ln April dan? Er bleek
een klbbclaUJtJe te zijn geweest tusscb
en het hoofd der school en H. had zijn Jon
gen van school genomen en verteld, dat
Willem maar weer naar de school In I"
mersveld zou gaan. Later was getuige
achter gekomen, dat dit niet was geschied
en daarom had hij de dagen ln April, dat
Willem niet ln do klas verscheen, als
zuimd opgeteekend.
Nu kwam H. met de verontschuldiging,
dat Willem ln die Aprildagen JeellJk ziek"
was geweest, maar de kantonrechter bezat
nóch een doktersverklaring, noch wist
tuige S. Iets van die ziekte af.
De Ambtenaar vroeg vrijspraak van
ten lasteleggtng wat de maand Mei bel
aangezien dc Landbouwschool moest v
den bescliouwd als eene, bedoeld ln de
derwijswet, aansluiting gevende, op het ge
woon lager onderwijs Voor dc dagen ln
April vroeg hij echter t 2.— of een dag.
De kantonrechter veroordeelde overeen
komstig de elsch „zoodat daarmee dit dra
ma is geëindigd, tenzij V ln cassatie wil
gaan", aldus de kantonrechter.
„Dat zullen we dan nog eens zien", zei H.
„Goed. misschien is deze kwestie dan ook
wel zóó belangrijk, dat de Hooge Raad er
rechter.
Fraaie vertooning: dronken
luchtbeschermers!
De verdachten H. en van V.. die ln Voort
huizen lot taak hadden, de duisternis te be
schermen, Heten verstek gaan. maar de
wachter was aanwezig en het verhaal
fiets
i. Die luchtbeschermers
biertje.
Dat viel dien veldwachter nogal tegen,
want luchtbeschermers zijn toch in zekeren
zin dragers van gezag. Hij vermoedde, dat
de een den ander had verleid-.
Toen de luchtbeschermers iemand waar
schuwden, dat bij hem Ucht brandde, wer
den ze binnengeroepen en flink onthaald.
Ook op huu post werden ze later met een
fleschjo bier aangetroffen en ze namen nog
een paar hartige slokken voor ze op pad
togen. Het bleek ook. dat ze aan fietsende
jongeiis sigaren en sigaretten hadden ge
mopperde do kan-
„Een rare geschiedrol)
tonrechter, „dan is dat
verkeerde keus geweest, temeer daar een
hunner nu Juist niet als een toonbeeld be
kend stond. Zijn ze nog bij de
Ie 2'„ maand
„Als ze dan weer aan
an maar: hoeren, bllif t
opknappen", a
tonrechter. do kat
De Ambtenaar wilde, gezien het feit dal
de bewuste heeren een officleele positie In
nemen, niet onder de maximum straf gaan.
Tegen een hunner, die als de verleider werd
m volgens den getuige geen splj
eisclitc hij f 15.— en tegen dei
ie zijn daad betreurt I 12.—.
enjovdeelde conlonu.
Op VULPEN-gebM
beeft
ELZENAAR
ta weerga niet.
LANGESTRAAT 101 - Til. 5J23
Distributie
Brood:
Van 2 tot en met 8 September waren
de met 4 genummerde bonnen van
het broodbonboekje geldig. De dan
nog niet gebruikte tot en met 12
September.
Van 9 tot en met IS Sept. waren de
met 5 genummerde bonnen van het
broodbonboekje geldig. De dan nog
niet gebruikte lot en met 17 Sept..
dus niet meer vier dagen, maar
twee dagen.
Thee of koffie:
Bon 73 (alg. dtstribulleboekje). Gel-
dig van 31 Aug. fot en met 27 Sep
tember, recht gevende op Vr pond
kot/Ie of W ons thee.
Bon 72 (alg. distributieboekjef. t
K.O. Geldig van 1 Sept. tot en met
27 Sept.
Boter, margarine en vet:
Van 24 Aug. tlm. II Oct. de met 05
i/m. 12 genummerde bonnen van de
boterkaart voor boter; de met 05, 01
en 07 genummerde bonnen van de
vetkaart voor margarine of boter;
de met OS genummerde bon voor
gesmolten spljsvet of boter; de met
09, 10, tl en 12 genummerde bonnen
van de vetkaart voor boter tegen
logeren prijs (10 cent per bon re
ductie).
Grutterswaren:
Bon 71 alg. dislrlbutieboekje, van t
Sept. tot en met 4 Oct. voor tarwe
bloem of tarwemeel, of roggebloem,
of roggemeel, of zeljrijzendbakmeel,
of boekweltmeel.
Bon 41 alg. distributieboekje van 7
Sept. tot en met 4 Oct. voor rijst
of rijstcmeel of rijstebloem.
Bon 54 alg. dlstributleboekje, van
7 Sept. tot en met 4 Oct. voor haver
mout, havervlokken of gort of grut-
Bon 15 alg. dislributieboekje van
9 Sept. tot en met 1 Nov. voor ver
micelli of macaroni spaghetti.
Bon 28 alg. distrlbutlcboekfe. van 9
Sept. tot en met 1 Nov. voor gries-
meel, maïzena, puddingpoeder etc
Zeep:
Van 31 Aug, tot en met 74 Sept. bon
115 van het alg. distributicboekfe
voor 150 gram toiletzeep (nieuwe
samenstelling) óf 120 gram huis
houdzeep óf 200 gram zachte zeep,
óf 250 gram zeeppoeder, óf 125 gram
zeepvlokken, óf 250 gram zelfwer
kende waschmlddelen, óf 200 gram
vloeibare zeep.
Wasscherfjen zullen van 31 Aug. tot
en met 24 Sept. bon 115 van hun
cliëntile In ontvangst kunnen nemen
en wel één bon per acht kilogram
droog waschgoed.
De bonnen voor extra-rantsoen ge
ven van 31 Aug. 1940 lot en met 24
Jan. 1941 elk recht op het koopen
van een stuk toiletzeep (oude samen
stelling) van gemiddeld gewicht.
Van 31 Aug. tot en met 31 Dec. kan
op bon 116, welke tegelijk met de
textlelkaart ie uitgereikt, 50 gram
scheerzeep of een tube scheercrëme
dan wel een pot scheerzeep worden
mag slechts worden afgeleverd op
recept van een arts of tegen over
gave van een, door een tn Nederland
gevestigden arts, afgegeven bon. Een
■grootere hoeveelheid dan 200 cc. per
hoofd en per week fs niet toegestaan
Per bon mag de arts niet. meer uit
schrijven dan noodig Is voor weken;
voor meer personen uit één gezin
10.000 dubbeltjes voor
Pater de tfüde
Eindbedrag van de vorige ver
antwoording f 264.65
N.N. f 0,50
N.N., voor de genezing van een
*'ekef 0,25
N.N., voor de bekeering van de
tondaars en jfgcduaaiden van
par. St. Francisrus Xavrrius f 0.2S
de bekeertng
N.N..
Afrika
N.N
0,25
T°l*»»l f268,15
Giften, gestort aan het kantoor van
„De tembode" of op onze gir rekening
mïl verme'ding: „Voor Pater de
Wilde of gestort bij de ouders van Pa
ter de Wilde. SchUnmclpennlnckstraat
52 of hij Pastoor W. Oostveen. pastorie
t Zand 31 (giro 116328 met aparte ver
melding) zullen in ons blad worden ver
antwoord.