De Eembode F. A. T U L P 'oorden kantonrechter 55«e jaargang nummer 10 Vrijdag 13 juni i94i: ge^f cider» sllïêwuand. DtrVht. W A A RIN OPGENOMEN HET „WEEKBLAD VOOR BAARN KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN E.O. vanger: 01 u0I"lalu' l'""" M V4N ÖCHIJNDEL torHleir'Nuverfif^er Over varkens, gasthuizen en stadsmuren De offergezindheid van de burgerij van Amersfoort n cleotrlcltelt. gepast, aan het huidige, met sis eenlge steunpunten de gebouwen, die bewaard ble ven en dit» Is In rijn geheel onjuist- Iedere stad had wel haar en grachten, dl» door steegjes, slopjt straatjes met andere stadsgedt den r dit stadsbeeld v 1 hout, als voo het ontbreken van elke straatverlichting, en het gemis van gepla- velda wegen We kunnen ons. vooral in de ren tijd. wel levendig Indenken, dat dit een versteviging der familiebanden tot gevolg had. Het was dan ook om andere redenen geen pretje, zich des avonds buitenshuis te moeten begeven, daar vuilntshoopen tui mestvaalten obstakels 'n, die Juist bi) «vond niet al to best. wallen en toch be hoorden zij met de kippen en varkens. <Uo er op rondscharrelden, tot het. beeld van Het mag In dezen dlstributletljd misschien vreemd klinken, dat deze nu onvolprezen beesten het stadsbeeld levendig hielden maar toch is dit zoo en Utrecht bezat zelfs geprtvthgeerde varkens, die het eigendom der stadsgeeslelljfcheld, waren, St. Anthonie- vsrkens. genoemd worden, en. een bijzondere aanspraak hadden op de publieke mild dadigheid Deze. dieren hadeen kort afge sneden ooren en droegen een halsband met. bellen. De goedkoope wijze, waarop deze e stadsburger aanleiding ook zijn varkens aldus uit te rusten. Dit bedros kwam natuurlijk spoedig aan het licht en de Stadsraad: ..die aldus met Gode ende de heyllgen verschalkt" was. stelde in 1419 vast, dat niemand „met argellst" d» dubbel zooveel poorten als Utrecht zelve. n.l. Utreehtsche poon, de Oroote Koppel- r*. de slljkpoorl: do St. Andrlespoort Kamppoonde Bloemendalerpoort pn Kleine Koppel-, Heeren-, Konings-, St. :1e- cn Varkenspoort. Deze poorten waren onderling verbonden door den stadsmuur, die daarbij nog twintig verdedigingstorens t recht van poorter! f' moest, van den sheer, in dit geval van den Bisschop Ui recht, gekocht worden Eigenlijk zag ilecht» noode dat een stad zich op deze manier versterkte, omdat het een inperking ,'eldnood werd afgedwongen. Had men (Ut recht eindelijk verkregen, dan begon de „omiulning" der stad, d.w.z. het graven van stadsgrachten, waarbinnen de wallen te geven, wat natuurlijk nikc verhooging van het Op dergelijke dagen kw 'dort o, In andi het burgerschap vereerd ver bepaalde gedeelten van de vuil en gras schoonhielden, er aan de gemeentelijke rcl- con Jtorreltji de vroedschap •t burgerschap dikwijls met Uitrekkng moest dreigen, om deze „t Nog verwonderlijker is het. dat een der gelijk klein Inwonergetal zulke uitgestrekte middelen ter. verdediging der stad kon wen en onderhouden; want de siadsm van Amersfoort besloegen in lengte bijna fl» helftvan die der stad Utrecht. De offergezindheid der dwingt ook in andere opzichten den naam Gasthuis m de veronderstelling vcrkecren, dat Amersfoort, evenals goeden en grooten naam ophield verzorging en verpleging J"" sing, dat gasthuis in 0 onderdak Ie verlecnen ami landloupers bedelaars, mr-nr ook aan trekkende pelgrims cn reizigers. De ziekenverpleging va, J— hygiëne ontbrak. Later v zen z.g armenhuizen: zo tersgasthi blljfplaats e gnstbill- s het S tucht o. De buitenste omwalling van Amers foort. naar een gravure uit de 16e eeuw. Rechts ziet men de afbeelding van een terechtstelling op den „Gal- genberg". de strafplaats van de ge meente. die men thans nog herkent in het heuveltje achter de Hoogt WUte" aan den UtrechLscheweg. tCollectie Consthvgs St. Joris.) H-t bouwen van den muur o loot cn waarbij deze plaats als dant vezen diensten dm 24en Juni op ziel i IS-roeden (Ier '.vellen te 'leggen' o len en het volgend Jaar nogmaals I want ui geval deze beloft werd: „mag de en nemen en gijzelen. Deze prestat ie werd door de Amcrsfoorters let een andere beantwoord, n.l dat de laarnuara hun toevlucht In do stad inoch- nemen bij naderend krijgsgevaar of nn- erszln». waarvan In het. jaar 1481 een urkbnar gebruik gemaakt werd. Ben andere manier om tot. ar voltooiing pgelfgdi- ..steenboeten Misdaden konden cat-raft worden tnet het bouwen van één of teer roeden van den stadsmuur De veroor- eelde moest zelf maar ztc.n noe hl) aan e sirenen kwam en deze waren betrekkelijk eldzaam .'tl duur, omdat de meest- hui- en nog van hout opgetrokken werden. Do leluste steenboete beliep ln Amersfoort OflO MUks, de grootste 25000. Eigenlijk Ls Amersfoort tweemaal om- h overgebleven: worden- tuoemd: en. aan derzel- zelve geslaan heelt, zlln daarna, vt rondom hnlzen gebouwd; cUc daavo noch heden de Muurhulzcn genoen worden. En. deze zijn des to nangenam i.- bewonen, dewijl z* van achter g KANTOORBOEKHANDEL HET VULPEN HUIS Langeitraet 65 t.o. Krommeatraat. Telef. 4626 De nieuwe inkomsten belasting kom.vtenbolast.lng door dc Nederlandocne pers gunstig ontvangen. ..Do Volks krant constateerde dat Inkomsten, uit waren arbeid verkregen, meer worden ontzien dan Inkomsten, welke met. wei nig of zeer weinig arbeid gewonnen wer den 'o.a. de vaak zeer groote lnkom- Onze staatshuishouding heeft veel en zeer veel geld noodlg en ook daarom Is 't even hania wordt waar het is. en ten tweede dat het verschil tusschen verdienste uit urbeld en verdienste uit wejntg of geen arbeid m de heffing tot uitdrukking komu .De Telegraaf" legt den nadruk op de bevoorrechte positie van het groote gezin, al beteekent het totaal van den belastingaanslag een verzwaring van den flnancleelen druk. Het blad schrUft o.m.: het klnderr I te dragen, is spe- Een kostbaar werkstuk voor het herstelde Leidsche stadhuis zal vervaardigd worden volgens nieuwe inzichten ln de wevertI van Edmond de Cneudt te Soest staan, zooals ge meld. gobelins op de getouwen, be stemd voor het nieuwe Leidsche stadhuis. Hun gezamenlijke opper vlakte zal 00 vlerk, meter beslaan. Het is een heel groot toerk, waar mede verscheidene jaren gemoeid ztjn. Het blijkt niet de bedoeling te zijn de Leidsche wandtapijten, die Indertijd met den brand van het oude stadhuis groo- tcndeels werden verwoest, ln oude glorie herstellen. Dal zou ook niet mogelijk n geweest omdat de Indeeling van het :uwe stadhuis totaal veranderd 1». xlal. ook de zaal. waarvoor de nieuwe wandtapijten bestemd zlln, in vrijwel geen enkel opzicht op een der oude za len gelijkt. kunstenaars, die het tapijt moes- ontwerpen en weven, hebben dus den bouwmeester een volkomen we opdracht gekregen en ln overleg hem wordt thans een geheel nieu we werkwijze toegepast, zoodat men als het ware een vernieuwing der gobelin kunst krijgt, welke pas ln 't beeld van dezen tijd. In de eerste plaats moest er natuurlijk rekening worden gehouden iet dé Indeeling van de zaal. Tegenover den langsten wand zijn vUf imqn en ln den langsten wand zijn twee deuren. Voor de belde kleine wan den ls' een soort podium aangebracht- De ontwerper. Chrlstlaan de Moor. heeft nu de oplossing zoo gezocht, dat hl] op soortgelijke wijze als met de mo- rlug plaats gehad, binnen nergroepeenng zeer ingrlj- ardoor dn klndcrriike ge en steeds relatief begunstigd zijr De „Neerlandia-Pers" geeft een glo baal overzicht van de verschillen van de nieuwe Inkomstenbelasting met de oude en komt dan lot de conclusie dat de groote sociale Inslag van deze nieuwe heflingswijze speciaal de voldoening van de katholieken zal wekken: Overziet men globBal het geheel cn neem', men ook al ln aanmerking, dat het tarief van de nieuwe Inkomstenbelasting hoog ls het kan voor ongehuwden tot maximaal 85 pCt. cn voor ongehuwden tot maximaal 55 pCU van het Inkomen loopon dan zal men toch moeten erkennen, dal de nieuwe belastingregeling verschillende elementen beval. elke. verbet-ringen mogen heeten. De belangrijke kinderaftrek. de grondslag van het rréele inkomen, de toegelaten af schrijving op huizenbezlt. daarbij een zoo genaamde hardheidsclausule om eventueeie grove onbillijkheden le verzachten, het zijn nieuwe bclasung zooveel gemakkelijk) len maken. Een hoog tarief was In d dige omstandigheden niet te ontgaat: behoeft nu eenmaal groote noet voldoening wekken, speciaal ook de katolieken, die daarvoor steeds - bres hebben gestaan. Ooi hier geldt het. woord: „De hoofdzaak Ls ntct. wie het ie op do Binnengracht uitkome Alhoewel de meeste Binnenpoorten, i dert dezen nieuwen uitleg, afgebrok- werden, zijn echter noch tweo' staan- gebleven, die dc ceiic de Kamper en i andere de Bloemendaler Binnenpoort genoemd wol-den.Zedert deze vergroo- ilng heeft de Stad haarc tegenwoordige gedaante ontvangen: die ongelijk der ln de lengte uitgestrekt is, van i Noordoosten, dan. i hot Noordweten zijnde m haarc ligging ongelijk nan een ovaal eirond. De straat welke dezelve naar dc lengte var ccno naar de andere Poort door wordt daarom met recht de Lange Straat genoemd." Hoe de Amersloorters steeds voor 1 ad lil de bres sprongen en haar doo iviiticnden handel groot, ma we In een volgend artikel zien veel gestraat icramcntsgasthnls aan de Lan- n oude mannenhuis en bot 81. ilhuls kon alleen ook aanspraak maken op den naain ziekenhuis oindul du ..strekkende was Zieken, diebehoeftig zijn - en van voedsel cn van de noo „irirfoun ie voorzien." Tenslotte H. Geest, of „Pot- dige geneesmiddelen u was Amersfoort nog w huls rijk. dot „lot geen w<m! uit welker inkomsten vveekc'i cn Boter aan bchotlHgeu w 1 uitgedeeld," EEN BRON VAN ONTEL- BARE ZEGENINGEN De dagelijks toenemende ver breiding en verdieping der ver- eering Van het allerheiligst Hart van Jesus is voor de christenen eén bron geweest van waarlijk ontelbare zegeningen, als een „krachtige stroom, die de stad Gods verblijdt". En was er ooit een tijd die meer behoefte had aan deze zegeningen dan onze ,ijd? Paus PU., XI. Luchtbescherming en Organisatie Vele huisvaders zullen het ten volle b?amen. dat het verkrijgen van een aanstelling bij den luchtbeschermings dienst voor hen 'n uitkomst heeft be nd. Vooral voor diegenen onder hen. die nergens ln vasten dienst wa- doch op provisie werkten ln een artikel dat ln verband met grondst'f- ten ol transportmoeilijkheden niet „ging" als vroeger. Het vast bearag ..et. moge dan wellicht bescheiden zlln dat zij thans ontvangen, geeft tenslotte eenlge bestaanszekerheid. Voor zoolang het duurt, natuurlijk. zal de luchtbeschermingsdienst zeker als overbodig worden opgeheven. De aanstelling bU den luchtbeschermings dienst moet dus als van tildelljken aard orden beschouwd. Door hun tewerkstelling bij den Luchtbeschermingsdienst zlln de r'~" gekomen en het li organisaties van overheidspersoneel haar best doen, onder lieu nieuwe leden tc werven. Het gebeurt daarbij, dal de vorden overgcschre- organtsatles naar de zal er gebeuren, wanneer vrede gesloten en de Luchtbescher mingsdienst wordt opgeheven? Sommi gen meenen, dat zij dan weer ln hvn oude organisatie kunnen worden opge nomen met volledige oude rechten, dut dat zll ook rechten kunnen doen gelden op ultkeertng uit de werkloozenkas. ..De B.K, Transportarbeider" noemt deze opvatting onjuist. Het blad sïhrUIt: „Aangezien aan dc verschillende orgsni- rattes van overheidspersoneel geen werk- ken nienschcn dus zonder kasrcch'.cii over geschreven en gelden voor hen, precies als voor leder volledig nieuw lid de bepolir-gen zooals die il 33 van reiU-m volledlg- Art. 23 Recbl. op lUtkeerlng Is perst aan wezig, nadat ïn-ii gedurende tenminste N weesl. daaraan over tenminste 52 weken bijdragen heeft betaald cn na zijn toetre ding als lid tenminste 100 dagen arbeid ln loondienst heeft verricht Om later diepe teleurstelling bij de betrokkenen te voorkomen meenden wij goed tc doen. deze stem van het boven genoemd vakorgaau hier weer te geven. GOBELIN-WEVERIJ TE SOEST deme wandschildering het geval Is ter vergelijking denke men aan het werk van Joep Nicolas. Charles Eyck of Wlm Bostna ook voor het gobelin „kern punten" heeft gezocht- Die kernpunten kan' men ztch bet beste voorstellen door 1e denken aan flgurale. Ingewikkelde voorstellingen op een achtergrond, op een fond van meer egale kleur. Dus eigenlijk een vast omlUt de voorstelling, die tn het oog springt. Als het niet ln strijd was met het typische karakter van het gobelut. zou men kun- spreken van een silhouet, alleen t duidelijker t- EEN KERNPUNT Een kernpunt is voor een gobelin on gewoon. Tot dusver was het altijd ge bruikelijk alle beschikbare muurvlakte met gobelin qp te vullen zoodat het go belin desnoods doorging in dc smalle strook langs een deur. Dc noodzakelijke ruimten voor deuren e.d. werden In de voorstelling, die den geheelén wand be sloeg, daarbU dus uitgespaard. Met deze wijze van uitvoeren "wordt ln dc nieuwe Leidsche. gobelins gebroken. Wel wordt overal gobellnsto! aangebracht, maar deze wordt ulct overal van een voorstel ling voorzien. Men krijgt hierdoor een moderner wandversiering en hoewel dit niet de opzet was het werk wordt ookveel minder kostbaar ln uitvoering. In tegenstelling met oude gobelins zijn de voorstellingen van de nieuwe wand tapijten ln het Leidsche stadhuis ge heel berekend op ruimtewerking, het geen voor gobelins een modern begrip ls, daarmede zijn dus ook nieuwe mo gelijkheden voor het prachtige hand werk geopend. De voorstellingen, die de drie wonden zullen sieren, zijn: wijsbegeerte eu we tenschap, kunst en techniek, sociale voorzorg, de lijd Ivoorgesteld door een doodendansi en gemccnschapsarbeid. Op KANTOOR MEU BELEN-gebied heeft ELZENAAR z'n weerga nle» LANGESTRAAT 101 - T«l. 5723 Ontroerende plechtigheid te Leusden Gedachtenis-monument voor d< gesneuvelden van het 16de R.I. onthuld r dé donkergroene dr nnen van „Rust hof', dc vrlendelllk-vredlge begraafplaats t l-Leusden, lag een eenvoudige steen, d roerende hulde van de nabeslaanden van ee ng' luitenant, mr. A. Vreeken, die op 11 Mt -le dat In de nabijgelegen kazei ;nstplicht|gen hun eersten oefi lakten ln Amersfoort's omgeving. Regiment zou Toen op. 18 Juni orden opgeheven, be het li i "R3- t n gedenksteen te laten plaatsen en toen oe vraag ter sprake kwam wèar het te plaatsen, lag het voor de hand dat aan Amersfoort's omgeving en aan het graf van luitenant Vreeken werd gedacht. Dc reserve-kapitein van het Regiment A. C. Barten maakte het ontwerp en de beeldhou wer W. Kuilenburg ontving de opdracht, hel .oeren, zóódanig, dat het in geheel zou vereenigen Vreeken geplaatsten steen. Aldus geschiedde en toen Zaterdagnamid dag het gedenksteen zou worden onthuld, be gaven zich honderden en honderden naar „Rusthof", om van de plechtigheid getuigen HUN TRANEN vaderlandschc driekleur een heuveltje. Op waren gekleed al de dirigent, die rich ln jacquet bad gestoken, fn hem^herkenden we anders zfln dan het voormalige reglmenis- Tildena genheid op zijn w(j» vol gevallenen te bidden. De weduwe van luiteni daarop het vlaggedoek w, voudlge. doch mooie mon Daarbl) speelde het murii waarbij hij "wees op nog een ander gedenk- teeken dat behalve het pas-onthulde, voor de gevallenen ls opgericht. Het staat tn ons hart en geen woorden z|jn ln staat het te beschrtji it 16e R Het schoonste grafschrift dal denkbaar ls, ls \an toepassing op alle gevallenen san het Regiment: zij hebben hun plicht gedaan, ook teen het Vaderland het grootste offer van □e berusting ln Godrs wil bracht de spre- grljpende strofe van ons Volkslied: Op*die'tUó had Had lekjtheem Da n v aan en voor het monument, zoovele, dat net er geheel onder schuil ging. Deputaties van de Ree. Officieren afd. Amersfoort, van d» 16de batterij 6 veld. van de ollicieren van liet 18de R.L. van de officieren cn onder- offlcleren van het 16de depot bataljon, van het grensbataljon van 16 R.I-, kwamen en HET LAATSTE APPEL Bisouder treffend waren de woorden, dia de commandant van laatstgenoemd bataljon bij de aanbieding van de bloemen zelde: „Ons bataljon heeft zijn plicht gedaan, OU Po. WE HEBBEN OOK NOG... Meer dun ooit is ln deze dogen er d«a nudruk op gelegd, dat wU na het ver- ontspunulng tobben Wie zal het daar niet mee eens zlln? Misschien de Utter, tegen wlen Henrl de Oreeve pr„ nog onlangs In zijn „Lichtflitsen" uitvoer. „Als het verarmde gezin van dc toe gestane gelden met zijn allen een goedkoop bloscoopje heeft genomen, komen direct de hoogmogenden In be weging an schreeuwen schandaal. „Je begrijpt toch wel dut als Je on dersteuning noodlg hebt om te leven. Je dit geld ntet kan weggooien", i aan dt bioscoop." Alsof arine mensclten, Juist om hun groote misère, afleiding en droomwereld niet. veel harder noodlg hebben dan de gesitueerde deftigheden, die zes weken nemen om zich te ont spannen van hun goed gevoed léven. Maar als we behoeite hebben aan vreug de bulten dc vreugde die uc arbeid ana reeds moet geven, dun mogen we zeker kieskeurig zijn. Een prachtig seizoen als dat waarin we nu leven, doet den ollK niet richten op donkere zalen. In welke de v atmosfeer is verworden. Amersfoort ls een Boschtheater rijk, zoo schoon van ligging en zoo buiten gewoon van acoustiek. dat het zich voor meer leent dan ulleen voor het opvoeren van mysterie- en klassieke spelen Ik heb zoo'n Idee. dat inen ons Bosch theater niet voldoende gebruikt. De da gen zijn langer, in den vooravond staat de zon nog hoog, de boschlucht ls heer lijker dan het fijnste parfum dat-de industrie kan opleveren';.... men vergete DE VADER DANKTE De vader van luitenant Vrcekeu vertolkte de gevoelens van de nabestaanden „er ge vallenen. Hij gewaagde van deu goeden re- glmemsgeest. die hieruit bleek, dat de sol daten geen vrede hadden met het lelt. dat zijn zoon een soldaungraf had gevonden. Zij zorgden voor een kist en mede donk rij kon het stoffelijk overschot van lulto- Vreckon hier rusten, eiken naam. in dezen steen gebeiteld. Helde en moed. men is dooi» heel ■enschappelljk verlies. Ben verin*. dat ech- den geest staalde en ongebroken liet. De heer Vreeken hoopte, dal Gods woord s volk houvast, zou geven en dat ons volk, mende op dit woord, geloutorc' leltkroes zou komen. Niet uit, tra den diepsten grond van het bart t zeggen „MtJn schilt ende betrouwen SIJt ghl), O Godt mijn Hoer." e, doch Men behoefde het njaar aan te nemen hulsmoeders. Als er een meneer met post papier bij haar aan dc deur komt en htj vraagt: .Kimt u nog postpapier gebrui ken?" wat antwoordt de Amersfoortsche huismoeder dan tn den regel? „Nee meneer, niet noodlg." Ze gaat daarbij uit van de ■ronderatellmg, dat ze er voor Imn tonrechter bU gezegd." elite 12 of 1 dag. fl of rus dc jongeman nog mei i tivee „zaukjes" op hem anderen van richting op De veelverguisde Raad van Arbeid E»n Baarnsche meneer, gekleed ln Schll- erhemd en getooid met een bos haar. waar like geboren en getogen Papoea Jaloersch >p zou worden. ,md voor liet hekje. Zijn laren waren „wilde haren", zooals later zou Op zekeren dag verscheen aan -zl; een ambtenaar van den Raad van die wilde weten, waar hij gewerkt h woorden gesproken Dit w intonrecbler den indruk. i. d. Roemer. le kwam hrólemual n Integendeel, hij beweerde ltjkc schare hlei- toch ma kies" zat, waarbij hij met gcr een geldtel-beweging i De wnd. Ambtenaar, evolueerde van krijtwit tel en riep uit; „Hoe kómt u daarbij?" DT wordt bier heelemaal niet geplukt. U trekt die woorden tn, hè?" Een dergelijke misken nlng van net opvoedend karakter der rechi spraak is inderdaud diep teleurstellend. Berouw luid de schcungclokte Baamaar i ook niet gehad, hij haid geen stappen onder- naar wist T nog beter ai t« zeggen." merkte hij b< Een en ander was aard elsch van tlS of 10 dagen tn een boete van gelijke zwaarte werd omgezet. Het Middel erger dan de Kwaal? Op een kwaden dag een Bondag nog wel had het dienstmeisje vrijaf en daar door was mevrouw zeil genoodzaakt gewor den ecus te gaan kijken, hoe de kachel er bij stond. Ze was de niet-vordulsterde voor kamer bmnengetreden, had eén minuut het licht aangeknipt, zag dat haar bron van deur, terwijl het gangll. '«lijk onrechtvaardig. Ut en stond plots tegen, lie haar kwam bekeuren, [ent sloegen lien minuten ireeren ui de open voov- gangUchi ln volle gloria s bestjnhgeltjk. Voor zooleis ale uitlokking .En die agent vroeg me alles. Eerst moest mijn naam opgeven. En toen 1UJ vroeg mieet ik geboren was. tel ik: dat duurt zoo lang. vraagt u het maar bU de pointe.* De kantonrechter moeet waarlijk glim la. chen Geboortedata zijn vaak pijnlijke aan gelegenheden. eischic f 10 of 5 dagen De eld rckeidng met het ééue minuutje eu veroordeelde tot f 3 of 1 dag.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1941 | | pagina 1