De „WilLiti Barendsz"
bij nagereed voorvertrek
Engeischen dragen
Buitenzorg over
„Spoken" in de ruine van
Loenen's kerk
Verbroedering der geleerden
noodzakelijk
Rubens-expositie
in 1947
Tuschinski 25 jaar
Op den preekstoel zat een uil
Oriëntatie op Amerika gewenscht
Permanente
uitwisseling
Weer naar Londen
Het Centraal
Plan Bureau
Donderdag 24 October 1946
3
INTERESSANTE BIJZONDERHEDEN
Een walvis weegt gemiddeld
130.000 kg. en bestaat voor
25% uit vet.
Van één walvis verkrijgt men
evenveel vet als de boter
productie van 350 koeien in
één jaar.
VCPWWE
Op de helft van hel I
seizoen gooi een tonker
r.oor de „W. BARENDSZ"
om troon over te nemen
Amsterdam
EUROPA
ATIANITISCHE
ÖCEAAN
AFRIKA
Evenaar
INDISCHE OCEAAN
Z.-AMERIKA
Her fobriektichip „WILLEM
BARENDSZ" meel 15.000
ton en verwerkt zelf de ge-,
vongen walvissen
-"Hier worden 8 jager-
"jschcpen toegevoegd
Om de 20.000 ton troon tc bemachtigen
moet de expeditie gemiddeld 100 dogen
lang 11 walvissen per dog vangen
De expeditie hoopt 20.000 ton
traan naar Nederland te brengei
■ZUIDELIJKE IJSZEE
1 Seizoen der walvisvaart
van 8 Dec. 8 Maart
ZUIDPOOL
CARTO 4620
De Enfcelschoji hobbori van
daag Buitenzorg officieel aan
do Nederlandsche troepen
overgedragen
Tevoren had een samenkomst
plaats gehad tusschen den briga
dier-generaal Scott. als vertegen
woordiger dor Britschc strijd
krachten te Buitenzorg, dr. P. J.
A. Idonhurg en dr. Herman! als
vertegenwoordiger van het Indo
nesische ministerie van Binnen-
landsehe /aken.
Ondertusschen is I-Iermani, met
oon delegatie, onder wie de repu-
hlikeinsche onderminister van Fi
nanciën, Loökman Hakim, per
vliegtuig uit Batavia naar Sufna-
tra vertrokken, om den toestand
aldaar in oogenschouw te nemen.
Von Papen vertrekt
Y.in Papen zal uit Xeurenbeig ver
trekken en naar Beieren gaan. Het is
echter zoo goed als zekev dat hij
door de Duitsehe politic gearresteerd
zal worden om terecht te staan voor
oen dona/.ificatie-gerechtshof. Kolo
nel Andrus, de commandant, van do
gevangenis tc Neurenberg zal hem
naar Beieren doen brengen.
Prizaohe woont nog op kamers in
Neurenberg, waar hij wacht op €en
oproep om te verschijnen voor het
denazificatie-gerechtshof.
Dezer dagen is de gemengde Tech
nische Commissie \oor dc* uitvoering
van het Belglsch-Ned. culturcele ver
drag te Den Haag bijeengekomen De
commissie is ten aanzien van de. uit
voering van het Groot-Ncdcrlandsch
Woordenboek tot overeenstemming
gekomen; voor dit doel is een sub
commissie ingesteld De commissie
heeft voorts besloten den uitvoer van
Belgische boeken naar Nederland
zooveel mogelijk tc bevorderen, hoe
wel men van meening is. dat de Bel
gische zwarte markt hierbij een ern
stige belemmering vormt Met het
oog op een doeltreffende organisatie
van tentoonstellingen en andere cul
turcele manifestaties werd een artis
tieke sub-eommissie ingesteld Over
eengekomen werd in de tweede helft
van 1047 een Rubens-tentoonstelling
in Nederland te houden, en in België
een expositie van werken van Brcit-
ner 1c doen plaats vinden. Belgic en
Nederland zullen in geval van vraag
stukken van artistieke belcekenis ge
zamenlijk bij de U.N O optreden.
Op 29 Oct a.s bestaat bet bekende
Amsterdamsche bioscoontheater Tu-
schinskv 25 jaar Het gebouw is een
ontmoetingspunt «ewee-t voor vele
beroemdheden op filmisch gebied. Na
het vermaarde vlag-incident op 31
Aug 1940 toen plotseling van het
gebouw de Nederlandsche en de En-
gelsche vlag hingen, werd het theater
tijdelijk gesloten. Daarna vertoonde
het onder den naam „Tivoli" uitslui
tend Duitsehe films.
De stichter van 't Iheater. Abraham
Tuschinski is in den oorlog naar Po
len vervoerd en omgekomen.
Koningin bedankt voor
schildersvereenigingen
Indertijd heeft H.M. de Konin
gin opdracht gegeven aan een
door haar tot dat doel samenge
stelde Commissie een onderzoek
in te stellen naar de gedragingen
gedurende den bezettingstijd van
die vereenigingen, waarvan zij
lid of beschermvrouwe is, of waar
aan zij het recht heeft verleend
het praedicaat „Koninklijke" te
voeren.
H.M. de Koningin heeft thans,
na het advies van deze commissie
te hebben ingewonnen, besloten
als lid van het schilderkundig ge
nootschap „Pulchri Studio" te
's-Grayenhage te bedanken en niet
langer als beschermvrouwe van
dit Genootschap en van de Maat
schappij „Arti et Amicitiae" te
Amsterdam en van de vereeni-
ging „St. Lucas" aldaar op te tre
den.
De beweegreden hiertoe ligt in
het feit, dat. deze vereenigingen
zich tijdens de Duitsehe bezetting
bij de Cultuurkamer hebben aan
gemeld.
Het onderzoek der commissi^
naar een aantal andere vereeni
gingen is nog gaande.
Drie wagons met landschapsschil
deringen en fresco's van Rottermanft
uit de nieuwe Pinakotheek van MUn-
chen. 5000 boeken uit de bibliotheek
van Baldur von Schirach en acht ton
boeken van de voormalige Academie
van het Duitsehe Recht zijn op de
centrale verzamelplaats te München
aangekomen
Ilct Nederlandsche vliegdekschip
„Karei Doorman" arriveerde dezer
dagen in de Indische wateren.
Vice-Admiraal A S Pinke, com.
mandant der Kon Ned Zeemacht
in de Indische wateren verwel
komt officieren en bemanning van
HrMs. .Doorman", (P.)
Gaan Rijksbureaux op
in bedrijfschappen?
Zullen de Rijksbureaux op den
cluur opgaan in de bednjisschap-
pen, die een publiekrechtelijk
karakter zullen dragen? Prof dr.
P Kuin. secretaris-generaal van
hei ministeriq van Economische
Zaken, die Dinsdagavond voor de
radio over „De toekomst der
Rijksbureauxsprak, wilde op
deze vraag geen antwoord geven
maar uit zijn betoog viel toch
wel op te maken dat hij aan de
mogelijkheid ongetwijfeld ernstig
denkt.
Prof Kuin stelde vast dat on
danks de zeer vele critiek zelfs het
bedriifsleven tot de overtuiging is ge.
komen dat in dezen tijd van
schaarschte. de Rijksbureaux nog niet
gemist kunnen worden Er zal ook in
de naaste toekomst een nuttige samen
werking en wisselwerking tusschen
de Rijksbureaux en de bedrijfsorga
nisaties moeten komen. Nu dienen de
Rijksbureaux veelal reeds als advies
organen van de regeering en zij zijn
ten deele al de knooppunten waar de
gegevens, wenschen en verwachtin
gen althans in vele concrete zaken
van het georganiseerde bedrijfs.
leven samenkomen.
Ook zullen zij waarschijnlijk kun
nen dienen als steunpunten voor de
structuurpolitiek, die de regeering ten
aanzien van het bedrijfsleven en de
totale ontwikkeling der Nederland
sche volkshuishouding denkt te voe
ren. Hoewel dus een inkrimping van
het lagere administratieve personeel
verwacht kan worden zal aan een
kern van specialisten en leidende
functionnarissen op ieder Rijksbureau
nog langen tijd, misschien wel per
manent behoefte blijven.
Een gröote zen
ding dieren, be
stemd voor 'den
Londenschen
dierentuin arri
veerde in de
London Docks.
De giraffen wor.
den man boord
gebracht. P.)
Eendoor radar geleide raketbom. Bovenstaande foto toont een Priva-
teer"-bommenwerper van de Amerikaansche marinedie een door radar
geleide raketbom afwerptDe radar- installatie, welke zich in de neus van
de bom bevindt, zorgt ervoor, dat het projectiel precies op zijn doel
belandt(p
I\7 ELAAN, dacht de uil) kijkend
naar de droeve resten van het
afgebrande Loenensche kerkgebouw.
De verkoolde balken en de scheef
getrokken steenbrokken bevielen
hem best, zoodat hij zijn intrek
(Foto Lamme)
nam in het geheimzinnige donker
van de holle ruimte. Hij leefde er
gelukkig, overdag droomend, in het
duister krijschend en jagend.
Ook de bewoners van het dorpje
interesseerden zich voor de ruïne,
's Avonds hoorden zij, die langs de
bouwvallen wandelden, zacht steu
nen en soms afgrijselijk kreunen.
Verschillende geruchten deden de
ronde, met het gevolg, dat de ge
moederen danig in opschudding ge
raakten. Velen waren ervan over
tuigd. dat de voormalige kerk werd
bezocht door een spook.
Gelukkig bleken anderen bereid,
een onderzoek in te stellen naar de
herkomst van de mysterieuze gelui
den. In het donker slopen zij naar
de plaats des onhcils, zij klommen
op eikaars schouders en keken naar
binnen. Een resultaat behaalden zij
echter niet. want jutrt op het oogen-
blik, dat een der dapperen een blik
naar binnen wilde werpen, krijschte
het „spook" zoo angstwekkend, dat
zijn belagers op de vlucht sloegen
Des anderen daags slaagde een foto
graaf er in, den kerkbewoner op
het klankbord van wat eens de
ireekstoel was, te doen pQseeren.
De rust in Loenen is terug ge
keerd....
Mysterieuze schat
Op aanwijzingen van een par
ticulieren detective heeft de Am
sterdamsche recherche in een
villa in Amsterdam-Zuid een ijze
ren geldkistje, waarin zich een
aantal byoux ter waarde van
ongeveer 150.000, 150 ringen en
een hoeveelheid industrie-goud
bevond en in beslag genomen.
Het staat vast, dat deze schat
in 1943 in het bezit was van den
bewoner, een Duitschen immi
grant, die thans ln een krank
zinnigengesticht vertoeft. Deze
werd in Maart 1944 gearresteerd
en ln verband met dreigende
huiszoeking bracht de vader van
den bewoner de kostbaarheden
over naar een adres in Amster
dam-West. Later is de helft, even
voor de bevrijding, teruggehaald
terwijl de rest daarna door een
groep van de B S. in beslag is ge
nomen.
Over de herkomst van deze ju-
weelen is nog niets bekend.
Ridderkerk 500 jaar
Ridderkerk, het stadje op het
eiland IJselmonde bij Rotterdam,
bestond Zondag 500 jaar. Ter ge
legenheid van dit feit besloot de
gemeenteraad, die in feestelijke
zitting bijeen was. het nieuwe
plein voor het raadhuis te noe
men naar Magriete van Comene,
„Vrouwe van Heestert ende
Heemsroede, ambachtsvrouwe
van Rieder Ambacht", die op 20
October 1446 het handvest uitgaf,
waarbij de .administratie ende
justitie" van het ambacht Ridder
kerk geregeld werden.
Bep v. Schaik sneller dan
Hannie Termeulen
Gisteravond organ iseerdc de
A.D Z. in het A.M.V.J.-bad to Am
sterdam zwemwedstrijden. die
door het deelnemen van drie Bel
gische zwemsters een internatio
naal karakter droegen.
De groote verrassingen van de
zen avond waren wel de overwin
ning van B. van Schaik. die op
de 100 m. borstcrawl 1/10 seconde
sneller was dan Hannie Termeu
len en de goede lijd van Jannie
de Groot op de 200 m. schoolslag
in welk nummer zij als tweede
achter Nel van Vliet eindigde in
den tijd van 2 min. 57.9 sec. De
tijd van Nel van Vliet was 2 min
54.5 sec.
De Belgische deelneemsters, me).
Caroen, mej. Vandekerckhove en
mej Oeven wisten het niet tot
overwinningen te brengen.
Bij de heeren won Sindorf de
100 m. borstcrawl in den goeden
tijd van 1 min. 0.9 sec., tweed"
werd hier Slikker in den tijd van
1 min. 2.1 sec.
Dc -100 m borstcrawl dames was
voor Hannie Termeulen in 5 min.
36.1 sec. voor de Belgische Caroen
die een tijd van 5 min. 46.6 sec
noteerde.
De estafette 3x100 rrt. wisselslag
dames was voor de YD.Z in tien
tijd van 3 min. 58 sec-, tweede
was hier Meeuwen, derde de Bel
gische combinatie.
Tot slot werd nog een waterpo-
lowedsttijd gespeeld tusschen
ADZ «?n RDZ die door ADZ met
1—0 gewonnen werd.
oprichting) achter den naam
doch zelfs al zou het Bureau een
dergelijke macht wel bezitten,
dan nog zou het geheele appa
raat ontbreken, noodzakelijk om
eventueële 'verordeuingen door le
voeren. Terwijl immers eenerzijds
de rijksbureaux in vlug tempo
worden geliquideerd, laten de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisa
ties nog steeds op zich wachten.
Deze laatste zouden op het gebied
der „planning" juist zulk bijzon
der vruchtbaar werk kunnen
doen. want wanneer de bedrijfs-
genooten eenmaal zoover zijn ge
komen, dat ze het nut der orde
ning zijn gaan inzien, dan is nie
mand beter dan zijzelf in staat
de importproductie-, afzet- en
exportplannen van den eigen be
drijfstak te ontwerpen. Zou men
eenmaal zoover zijn dan zou de
taak van het C.P.B. veel meer
worden het coördineeren van al
deze, door de bedrijfsgenooten
zelve ontworpen „deelplannen".
Eerst dan zal de controverse tus
schen het bedrijfsleven en „Den
Haag" kunnen worden overwon
nen en eerst dan zal het C.P.B.
de uiterst belangrijke taak. die
het bureau zonder twijfel heeft,
goed kunnen vervullen.
Najdorf wint te Praag
Het internationale schaaktournooi
te Praag is gistermorgen beëindigd.
Met 10V2 punt uit veertien partijen
heeft de Argentijn Najdorf ie eerste
plaats bezet. De tweede plaats wordt
gedeeld door Stolz en Trifunovich.
die elk negen punten verzamelden.
Foltys en Glogorich volgen met ieder
S'.'j punt. Golomek 6V2 punt. Pach-
man en Sajtar ieder 6 punten. Ka-
tetov en Kottnauer ieder 5'A punt,
Guiinar.l en Zita ieder 4Vz punt.
Opoccnsky en Rohachek ieder 3J4
punt.
r7 ATFRDAGOCHTEXD om acht uur zal de „Willem Barendsz" het
moederschip van dc Nederlandsche walvisch-expeditie de ankers
lichten voor een Zuidpoolreis die ongeveer zeven maanden zal duren.
Na een maandenlange periode van voorbereidenden arbeid begint
daarmede het zwaarste werk: de strijd met de nog onoverzichtelijke
moeilijkheden in een bar en eenzaam gebied, vanwaar men hoopt
terug te keeren met een waardevolle lading, die onze \etpositie aan
merkelijk en zonder kostbare deviezen kan verbeteren."
Vierhonderd Nederlandsche kinde
ren, die als vluchtelingetjes gedu
rende den oorlog in Australië ver.
blijf hielden, zijn op weg naar huis
met de ..Voleudam" Bhjkens bo
venstaande foto is de stemming
aan boord opperbest P
Zware straffen tegen
cleviezensmokkelaars
Dc economische' polilie-rechtcr te
Amsterdam heeft gisteren enkele he
kende deviezensmnkkelanis tot rw.n.
re straffen veroordeeld .1. C. A. Hel
mig die grootè zaken deed in Zwit
sersche franken, werd verooi deebl
tot twee jaar gevangenisstraf met
aftrek en f 10.000 boete subs, zes
maanden hechtenis: C. F Jibben
kreeg één jaar en 4.000 boete: 1
D Rienen zes maanden met aftrek
en f 3.000 boete: N. A. van Gelderen
f 2 000 hoelc en I. .1 da Costa twee
maanden met aftrek en f 1.000
boete.
Ir. J. van den Broek
overleden
Ir. J. van den Broek, directeur
van de Billiton-Maatscbappij. is in
Den Haag op 63-iaripni leeftijd
overleden. HU was minister van
'financiën in verschillende Londen
sche kabinetten. Voor het eerst werd
hem hor vervullen van deze hooge
functie opgedragen op 15 September
1942. Op 2 Februari 1944 is hij her
benoemd vervolgens nogmaals op
19 Juli 1944. In Februari 1945 trad hij
definitief af.
Ir. van den Broek trof reeds in
oorlogstijd voorbereidende maatre
gelen voor de geldsaneering. Hij was"
voorzitter van lief Nederlandsche co
mité voor gebiedsuitbreiding.
Jar. Fabricius is ook in Amster
dam gehuldigd Na opvoering van zijn
„Een ridder kwam voorbij" door de
Leidsche Studenten in het Minerva-
paviljoen te A'dam hebben Jaap v d.
Poll. Albert van Doorn en Henri A.
van Eysden den 75-jarige toegespro
ken
Voor alles is gezorgd
WAAR ongeveer 350 mannen,
verspreid over het „fabrieks-
schip". twee vliegtuigen en acht
jagers kleinere schepen die
voor het eigenlijke vangen wor
den gebruikt deel van de expe
ditie uitmaken, heeft men tal van
voorzorgen moeten treffen. Er is
gezorgd voor cultureele en spor
tieve ontspanning, alsmede voor
lichamelijke en geestelijke verzor
ging, waarbij vooral de medische
dienst extra vermelding verdient.
Naast de scheepsarts maken een
chirurg, een verpleger en vier hel
pers deel uit van de bemanning
Zij beschikken over een klein hos
pitaal benevens een behandelka
mer, waarin een schaduWlooze
operatielamp en een röntgenap-
paraat niet ontbreken. Ook dc
apotheek is welvoorzien. Zelfs
van een belangrijke11 hoeveelheid
van het nog zoo moeilijk te ver
krijgen penicilline.
Moeilijkheden, zooals de scheeps
journalen der 17e eeuwsche vval-
viscljvaardors ze vermelden, heeft
men weten tc voorkomen. Het zal
op de .Willem Barendsz" wel niej.
gebeuren' dat .de Commandeur op
dringend verzoek van eenige der
schepelingen hun toestond hem
den baard af te likken, waaraan
zijn bevroren adem zich in ijs-
pegeltjcs had afgezet", want ei-
is een installatie aan boord waar
mede men van zeewater bruik
baar zoetwater maakt en boven
dien beschikt men over 2000 ton
drinkwater, dat. evenals het in
voorraad te houden voedsel, aan
de hoogste eischen voldoet.
De „fabriek"
A LS de walvisch door een ja-
1 gër is geharpoeneerd, wordt
hij bij de Willem Barendsz aan
boord gebracht, waar $ri.eh hel
enorme dier ontleedt en in ge
deelten naar de onder het dek ge
legen traan kokerij transporteert
Ilier l>e\ inden zich zestien draai
ende kook ketels, die door een
gelijk aantal stoommachines be
diend .vorden. Voorts zijn er se
paratoren en andere hulpmidde
len. die zorgen, dat het noe dieper
gelegen reservoi» gevuld wordt
met de kostbare traan.
Rondwandelend usschen de enor
me installatiesi er gat en we bijna op
een schip te zijn, zoozeer gelijkt de
traankokerii op een groote fabriek,
waarin reeds nu de machines proef
draaien.
Hoewel de expeditie een com
mercieel doel heeft, reizen ver
schillende wetenschappelijke wer
kers mede, om in het weinig be
kende Zuidpoolgebied onderzoe
kingen te doen. waartoe hun zelfs
laboratoria ter beschikking staan.
Naast een meteoroloog treffen
we op de Willem Barendsz twee
chemici, two natuurvorschers en
een tweetal biologen aan, onder
wie de Utrechter dr. E. S. Slijper,
die gepromoveerd is op een proef
schrift over walvisschcn. Voorts
gaan een cineast en een journa
list mede. van wie laatstgenoem
de voor regelmatige berichtgeving
aan Nederland zal zorgen en de
redactie voert van ..De Walvisch-
courant'. een blad. dat dagelijks
aan boord zal verschijnen
Volgens mededeeling van den
gezagvoerder, kapitein K. Visser,
worden tal van organen, levers en
klieren der visschen ingevroren
voor hormoonpreparaten-produc
tie in Néderland en zelfs zal men
op dezelfde wijze een kleine hoe
veelheid vvalvisch-vleesch thuis
brengen om hiermede proeven
met de Nèderlandsche consumen
ten te nemen.
Als alles gaat zooals men zich
dit voorstelt, zal de expeditie, zoo
deelde de eerste administrateur
Hansen het op de Woensdag ge
houden persconferentie mede. on
geveer 20.000 ton traan opleveren,
zijnde twee-derde deel van de
voor-oorlogsche productie.
Moge deze schoone verwachting
worden verwezenlijkt in een wel
slagen der expeditie die, naar de
Kleurenfilms van opératies
In Stockholm zijn met mede
werking van een hersenchirurg
en een hartspecialist kleurenfilms
gemaakt van twee operaties, n.l.
het wegnemen van een hersenge-
zwel en het verwijderen van een
aorta-vernauwing. Bij de laatste
operatie werd de aorta boven en,
beneden de vernauwing doorge-"
sneden en de einden werden aan
elkaar genaaid. Deze uiterst ge
vaarlijke operatie is voor 't eerst
door Clarence Crafoord, die haar
nu ook demonstreerde, uitge
voerd.
Prof. Vening Meinesz:
Tn zijn werkkamer op het Kon Ned Meteor. Inst, te De Bilt heeft prof.
dr F H Vening Meinesz ons een uitvoerig verslag gegeven van zijn
reis door Amerika en ons daarbij perspectieven geopenbaard op het gebied
van internationale wetenschappelijke samenwerking
schappen in Amerika groote vorde-
De hoogleeraar vertelde allereerst
over de sympathieke ontvangst
hem door de Amerikaansche univer
siteiten bereid „Het doel van mijn
reis was. in de ee-"ste plaats polshoog
te te nemen van de wetenschappelijk?
vorderingen in dat deel van de we
reld. waarvan wij zes jaar afgesloten
waren en in de tweede plaats op te
komen nu de vestiging van Neder
landsche oriëntatiepunten in de V.S
toont, aldus prof Vening Meinesz. het
is noodzakelijk dat Nederland np de
hoogte blijft en
zoo het mogelijk
is, een actieve
rol speelt in de
wetenschappe
lijke onderzoe
kingen van we
reld-hervormden
aard door Ame
rika verricht en
nog te verrich
ten, En dat ,s
reeds voor een
deel gelukt.
In eerste in
stantie was er
voor te zorgen
daj Nederland
een blijvende
uitwisseling toe-
Pro dr. F. H.
Vening Meinesz
gestaan wordt niet alleen van stu
denten en hoogleeraren Aan dq laat
ste zijn echter verschillende moeilijk
heden verbonden
Zoo zijn o^n de Amerikaansche
universiteitenV- mede door het foi-Lt
dat de wetenschap in de Statos zoo'n
hooge vlucht heeft genomen over
vol.
Nochtans was prof Vening Meinesz
er in geslaagd de toezegging te krij
gen van verschillende universiteiten
om Nederlandsche studenten op te
nemen. Daartoe zal men in Nederland
'Ie mogelijkheid openstellen om stu
denten die reeds hun doctoraal exa
men achter den rug hebben, te solli-
citeeren
Indien men het deviezenprobleem
kan overwinnen, verwacht prof Ve
ning Meinez, dat er ca 50 studenten
'n Amerika hun studie kunnen vol
tooien
Contact punten
\/T en wil met deze uitwisseling be-
1 reiken, dat er een eenheid ont
staat tusschen deze fwee wetenschap
pelijke werelden, die van groote be-
eekenis kan zijn omdat ons land fi
nancieel totaal berooid is en o.m
dank zij zijn wetenschappelijke vor
deringen kan blijven meepraten in de
wereldordening
En ten tweede wil men en dit
geldt voor alle andere landen op dit
halfrond door oriëntatie op dc V.S
een inzicht krijgen in de toegepaste
wetenschap op industrie en nijver
heid.
In Amerika heeft de industrie zich
n.l. omringd eu dat zal een steeds ver
dei groeiend proces zijn cloor de
eigenlijke wetenschap, doch meer nog
door de toegepaste wetenschap Het
/al nu zaak zijn dit proces in Ne
derland te bevorderen, niet alleen
omdat het direct materieel voordeel
geeft maar meer nog. opdat men
'ich kan rangsschikken onder de
toonaangevende mogendheden
Het is overigens gebleken, dat al
leen op het gebied der oorlogsweten.
ringen gemaakt waren, doch dat op
andere gebieden Nederland practisch
niets ten achter staat.
Geleerden-bond
Hierop sluit direct aan de moge
lijkheid om te komen tot stich
ting van een wereldbond van natio
nale wetenschappelijke organisaties
Vele geleerden verkeeren in angst
over de huidigé situatie, nu zij mach
tige instrumenten vervaardigen doch
niet geraadpleegd worden over het
gebruik ervan. Kunnen de geleerden
over de geheele wereld zich verceni-
gen. dan zullen zij een leidinggevende
taak krijgen, hun invloed kunnen
doen gelden bij volksleiders en het
gevaar voor oorlog nivelleercn
mede door het feit, dat geleerden die
elkaar ln dc wetenschap zoo nauw
teurfen er met veel voor voelen hun
landen tegen elkaar in het harnas te
jagen
Spiekend ov»r prof Vening Mei
nesz' eigen terrein hoopte hij over ca
2 jaar weer in staat te zijn. in samen
werking met onze marine bodemon
derzoek en slingerproeven te kunnen
nemen in den oceaan tusschen Indo
nesië en Japan alsmede in de zeeen
tusschen Sumatra en Britsch-Indie.
Bijondcrlingen afspraak met de ge
leerden in de V S is bepaald dat elke
natie een bepaald gebied zal onder
zoeken om daarna de gegevens uit te
wisselen Zoo voleindigt Amerika zijn
onderzoekingen m W -Indie. om daar
na m de Stillen oceaan te gaan expe
rimenteeren.
Weersinstituut
In opdracht van het K.N.M.I heeft
de hoogleeraar in W.-Indië de mo
gelijkheden nagegaan voor de Vesti
ging van een weers-instituut op Suri
name ten dienste van het vliegver
keer
Tv»ee uitgebreide rapporten zullen
eerstdaag- de gouverneurs van Cura
cao en Suriname hierom bereiken
Naar wij vernemen bestaan er
plannen voor een tweede bezoek
van het Concertgebouworkest aan
Engeland in Let begin van 1917.
Juffrouw gescalpeerd
Een buffetjuffrouw in een ijssalon
aan de Jan Everrsenstraat te Am.
.sterdam wilde gistermiddag nieu
wen voorraad scheppen uit de ijs
machine die nog in beweging was.
De draaiende stang greep de haren
van het 21.jarige meisje en rukte
een groot deel van do hoofdhuid
mede na behandeling in het Wilhel.
mina-Gasthuis kon het slachtoffer
huiswaarts keeren.
Voor de tweede maal, eerst voor
1946, nu voor het komende jaar,
heeft het Centraal Plan Bureau
een schets gegeven van de econo
mische ontwikkeling van ons
land. Dit laatste plan bevat ech-
echter meer. het geeft tevens
eenige mogelijkheden volgens wel
ke ons land de oorlogsschade in
de komende zes jaar zal kunnen
inhalen.
Zonder op de beteekenis van de
afzonderlijke cijfers van het glo
bale plan hier ter plaatse nader
in te gaan kan de vraag worden
gesteld, welke beteekenis aan
deze cijfers moet worden toege
kend. Het is bijvoorbeeld bekend,
dat in het eerste plan werd ge
schat, dat in den loop van 1946
de arbeidsproductiviteit 80 van
het vooroorlogsche peil zou bedra
gen, doch in het plan 1947 zien wij.
dat dit percentage omstreeks 70
zal zijn. Zonder ons te wilfen
verdiepen in de vraag welke ge
volgen een dergelijk verschil voor
de leiders van een Centraal Plan
Bureau in de Sovjet-Unie ten ge
volge zou hebben gehad, lijkt het
gezien de beteekenis, welke een
Centraal Plan Bureau in een stel
sel van geleide economie heeft
van groot belang na te gaan hoe
een dergelijke fout kan ontstaan.
EXACTE GEGEVENS ONT
BREKEN.
Allereerst natuurlijk, omdat de
samenstellers van het plan met
Onnauwkeurig materiaal moeten
werken bij gebrek aan exacte ge
gevens. Dit zegt echter niets tegen
het plan, want niemand in ons
land heeft de beschikking .over
beter materiaal dan het C. P. B
zoodat wij zonder Plan Bureau
zonder twijfel minder van den
feitelijken toestand zouden weten
dan nu het geval is. Het bezwaar
tegen het C.P.B. moet men dan
ook minder zoeken in het gebrek
aan gegevens daar ook voor
den oorlog in ons land en elders
de regeering bij het bepalen van
haar economische politiek door
gaans te kwampen had met een
een groot gebrek aan juiste statis
tische cijfers doch in het feit
dat het C.P.B. geen enkele be
voegdheid heeft de realiseering
der plannen te doen bevorderen.
Dit zou slechts mogelijk zijn In
dien de Staten Generaal, na in
hoofdlijnen een plan voor econo
mische politiek te hebben aan
vaard. aan het C.P.B. de Uitwer
king daarvan en de maatregelen,
welke genomen moeten worden
om deze uitvoering mogelijk te
maken, zou delegeeren.
Wat nu dit laatste betreft, niet
alleen heeft tot dusverre het Cen
traal Plan Bureau nog geen en
kele executieve macht wij le
ven zelfs in de wonderlijke si
tuatie, dat het Bureau formeel
juridisch nog niet bestaat, van
daar het steeds angstvallig ver
melden van de letters i.o. in
heer A. Warnderink Vinke, direc
teur der N V. Mij- voor de Wal-
vischvaart in zijn Woensdag tot
de pers gehouden rede zeide:
nieuwe wegen zal openen voor de
welvaart van ons vaderland cn
werk zal bieden aan duizenden
vakbekwame arbeiders.
