SPEELGOED
EN VEEL TE
BLIJFT SLECHT
DUUR
Nederlandsche eischen in hoofdzaak
op economisch terrein
Over Zwanenbroeders
en Proosten
Republikeinen veroveren de
meerderheid in Congres
2
Hoe zijn thans de
posttarieven?
„Badende vrouw"
kreeg een bad
Duitsche mijnen in Nederlandsche
economie ingeschakeld
TYloottd
Unieke instelling in Nederland
Bewogen historie
Vergoeding voor door geallieerden of
M.G. gevorderde auto's
Woensdag 6 November 1946
Nu Sinterklaas nadert
Het schaarsche materiaal wordt
ondoelmatig verwerkt
(Van onzen specialcn verslaggever)
tj* EN goede gewoonte in ons land is dat een kind twee keer
per jaar jarig mag zijn: op zijn geboortedag en (tiet Sinter
klaas of Kerstmis. Dan moet de jeugd een geschenk ontvangen,
zegt de traditie en aangezien dus in December een paar millioer,
cadeautjes gereed moeten zijn, beleven handel en industrie reeds
maanden van te voren hun drukste periode.
Voor den oorlog zorgde Japan voor porceleinen kinderser
viesjes, Duifschland en Tsjecho-Slowakije stuurden de betere
soorten massa-speelgoederen, de heel goede soorten locomotiefjes
en stoommachines kwamen uit Engeland.
Dat alles is voorbij. Er wordt in vele landen speelgoed ge
maakt, maar Nederland kan het niet meer koopen: we zijn zoo
arm als de mieren. Andere producten zijn noodiger dan speelgoed,
dat in ons land ook gemaakt kan worden!
De industrie is nog niet op gang. Er zijn weinig materialen, en
het is triest om te zien hoe het beschikbare beetje wordt misbruikt
om zooveel mogelijk te leveren en te verdienen.
T-T EN wagentje met hoekige wielen,
onvoldoende geschaafd, slecht
Dat. het, ondanlis het feii, dat voor
speelgoed alleen afvalhout gebruikt
mag ivorden, mogelijk is ook goed
speelgoed te fabriceeren, bewijst
deze foto (P.)
Het blijkt voortdurend, dat men
no£ niet precies weet hoe thans de
poststukken crefrankeerd moeten wor
den. Daarom publiceeren wij nog
maals de tarieven, zooals die gelden
van 1 November af.
De portie voor binnenlandsch post
verkeer zijn verhoogd voor brieven
t.e.m. 20 gram van 71A op 10 cent,
voor locaal verkeer van 5 op 6 cent,
briefkaarten van 5 op 7}A cent. voor
locaal verkeer van 4 op 5 cent. Druk
werken t.e.m. 50 gram van VA op
2 cent.
Buitenland: brieven te.m. 20 gram
van 12^ op 20 cent, briefkaarten
van 7/2 op 12V2 cent en drukwerken
van 2Y2 op 4 cent_
Voor aanteekenen voor binnen- en
buitenland is in plaats van 10, 15
cent verschuldigd.
De porti voor brieven naar België
zijn ongewijzigd evenals de tarieven
voor luchtpostverkecr met Indonc.
siö.
SLACHTOFFER VAN DEN S.D.
OPGEGRAVEN
In de bosschen bij Norg (Oosler-
duinen) is opgegraven het lijk van
den inspecteur van politie te Gro
ningen R. Pentinga, die op 4 Decem
ber 1944 door den S D. te Groningen
werd gearresteerd en eenige dagen
later in Norg werd vermoord.
geverfd, met taalfouten in het op
schrift, dat is te krijgen Het beste
exemplaar gaat eerst naar de codee
ring. waar het geprijsd wordt, en
dient dan als monster Wat daarna bij
den winkelier komt is nog slechter.
Of men kan een voetbalspel koopen
waarvoor de fabrikant ongeveer 25
mag rekenen Het monster ging er
mee door, dóch de geleverde exem
plaren draaien niet Maar omdat er
t.e weinig speelgoed is, zijn de ouders
verplicht dit soort dingen te koopen.
De kinderen moeten toch iets hebben!
„Het tegenwoordige speelgoed
is dikwijls slecht en duur'',
vertelde een vakman ,,Het zou
anders kunnen zijn, als de be
trokken instanties meewerkten."
De commissie, belast met het
vaststellen van de prijzen, moest be
ginnen met rommel af te wijzen De
heeren zijn helaas dikwijls niet vol
doende deskundig om de groote ver.
scheidenheid van aangeboden artike
len te beoordeelen
Mecanodoozen
ONZE zegsman verhaalde van een
mecanodoos, die een fabrikant
kan leveren tegen een winkelprijs
van 13.50 Goed werk, zoodat bij de
eerste aanbieding een order volgde
van 500 stuks Later kwam er een
briefje van den fabrikant met het
verzoek dit speelgoed to verkoopen
voor 14.50. want de codeering had
dien prijs vastgesteld
Een poppenwagen, aangeboden
voor 39.50 werd door de co-
deeringscommissie gesteld op
ƒ47.50.
Wij hebben autootjes gezien, prach
tig afgewerkt, met groote aanhang
wagens. die een forschen indruk
maken en toch zoo licht zijn. dat
elk kind er mee kan spelen. „Onge
schikt", zegt de codeeringscommissie,
die een rommelig wagentje prijst
voor 9.75. Maar de vakman zegt er
van: ..Prachtig voor export. Zooiets
zou, als de codeering meewerkte,
overal verkoopbaar zijn!"
Een tweede grief in vakkringen
is deze: men stelt een prijs vast
en controleert dan nooit meer of
de fabrikant zich houdt aan het
monster, dat hij ingezonden heeft.
Het kan anders
F) AT het anders zou kunnen be-
wijst Zwitserland. Daar is in de
oorlogsjaren een speelgoedindustrie
ontstaan, die het beste van het beste
kan leveren. Men heeft ons electri-
$che locomotieven en hijschwerktui-
§ea laten zien, die het ideaal zouden
&ïjn van eiken jeugdigen knutselaar.
Een locomotiefje, trekt met gemak
vijftien koligram. het kan tegen een
extra stootje en de constructie is zoo.
dat er geen kortsluiting ontstaat.
Ons land kan deze treintjes niet
koopen. Het zou ze wel kunnen
bouwen in licentie, ook voor export,
want de kostprijs in Nederland ligt
veel lager dan in Zwitserland. Maar.,
een aangevraagde vergunning is na
een jaar nog niet binnenAanvragen
voor machines, die uit de herstelbe
talingen zouden te verkrijgen zijn,
blijven zelfs na een jaar nog onbe
antwoord! Intusschen veroveren an
dere landen .de buitenlandsche markt.
Kan men het 't Rijksbureau voor
keramische producten, waaronder
speelgoed ressorteert, wel kwalijk
nemen, dat het van speelgoed niet
zooveel verstand heeft? Van een kop
en schotel naar een electrisch loco
motiefje is wel een heele sprong!
Als de speelgoedindustrie zich ging
toeleggen op betere productie, als de
codeering wat meer oog kreeg voor
de nooden en behoeften van de jeugd
cn als de betrokken instanties wat
zakelijker werden, zou de speelgoed
voorziening in ons land er beter voor
staan
Luxe auto verbrand
Twee jonge menschen
vonden den dood
Gisteravond omstreeks kwart over
zeven is er ter hoogte van het viaduct,
dat deel uitmaakt van den Rijksweg,
onder voormalig Overschie, een ont
zettend ongeluk gebeurd, waarbij twee
slachtoffers zijn te betreuren. Door tot
nu toe onbekende oorzaak is een met
steenen beladen vrachtauto in botsing
gekomen met een luxe wagentje, waar
in twee personen gezeten waren.
Door den schok vloog de luxe
auto in brand en was weldra één
vlammenzee. De inzittenden moe
ten wanhopige pogingen hebben
aangewend om het portier te ope
nen en zoodoende te ontsnappen.
Vermoedelijk heeft de steenenlast
van de vrachtauto zulks belet.
De bestuurder van de vrachtauto
heeft nog al het mogelijke gedaan om
hulp te bieden, maar tengevolge van de
door de benzine aangewakkerde vlam
men moest hij lijdelijk toezien, hoe de
in de cabine opgesloten menschen een
zekeren dood tegemoet gingen.
Toen de geneeskundige dienst met
een tweetal wagens arriveerde, vond
men niets anders dan de verkoolde
resten van twee vermoedelijk jonge
menschen, van wie de identiteit nog niet
kon worden vastgesteld. Het stoffelijk
overschot van de twee slachtoffers is
naar de algemecne begraafplaats Croos-
wijk te Rotterdam vervoerd. De luxe
auto was blijkens dc letters uit de pro
vincie Zuid-Holland afkomstig.
Rombrandts „Badende Vrouw",
die zich in do National Gallery be
vindt, heeft bij een schoonmaak
beurt een bad gekregen dat ver
schillende kunstliefhebbers, blij
kens ingezonden stukken in de
„Times", aanleiding gegeven heeft
tot kritiek. Men kan bij de exposi
tie van dc verjongde Nachtwacht
moeilijk anders verwachten.
BEN VAN EYSSELSTEIJN
Het blijspel van Ben van Eyssel-
steijn ,,De Dubbelganger" is onder
den titel „Double Redoubled" io
Glasgow opgevoerd in tegenwoor
digheid van den schrijver, die met
zijn vrouw per K.L.M. naar Schot
land was gevlogen. Zij waren do
gasten op een lunch, aangeboden
door de Schotsche P.E.N.-club, en
maakten een autorit langs de Schot,
sche meren. Het stuk is voor drie
weken op het repertoir genomen en
boekte reeds veel succes.
Vervolg van pagina 1)
HET letsel dat aan de nationale economie door de Duitsche
bezettingsmaatregelen is toegebracht, zoo wordt in het Ne
derlandsche memorandum aan de Groote Vier gezegd, heeft der
gelijke afmetingen aangenomen, dat een herstel in den vorm van
toewijzing van Duitsch gebied, tengevolge van den omvang die
deze annexaties zouden moeten aannemen, practisch niet te ver
wezenlijken zou zijn. De Nederlandsche regeering heeft daarom
gemeend de compensatie in hoofdzaak op andere wijze te moeten
zoeken. Zij heeft zich daarbij laten leiden door de gedachte dat
het Nederlandsche volk traditioneel tegen annexionisme is gekant,
en zij wenscht bovendien geen oplossing die de kiem in zich zou
kunnen bergen van toekomstige conflicten.
T_T ARER Majesteits regeering be-
oogt daarom, zoo gaat de nota
verder, haar territoriale eischen te be
perken tot kleine grenscorrecties, en wil
verder dc toegebrachte schade in hoofd
zaak op economisch terrein nastreven.
Zij is zich daarbij wel bewust dat van
een volledige vergoeding der schade op
deze wijze geen sprake kan zijn. Met dc
inwilliging van de gestelde eischen zal
het vraagstuk van de economische be
trekkingen tusschen Nederland en
Duitschland echter nog niet zijn opge
lost. Bij de behandeling van het Duit
sche vraagstuk zullen van Nederland
sche zijde nog andere problemen aan
de orde worden gesteld.
Het wordt volstrekt noodzake
lijk geacht dat de mijnen, waar
van Nederland de concessies op-
cischt. geëxploiteerd worden bin
nen de Nederlandsche economie.
De handel in de geproduceerde
kolen zal uitsluitend een Neder
landsche handel moeten zijn, en de
financieele afwikkeling zal moeten
plaats vinden binnen den Neder-
landschen valuta-kring. Loopende
exploitatieultgaven in Duitschland,
zooals mijnwerkersloonen. zullen in
marken worden uitbetaald.
Het Nederlandsche kapitaal dat in de
mijnen zal worden gestoken, zal als pre
ferent moeten worden beschouwd, zoo
wel tegenover oude aandeelhouders als
tegenover bestaande crediteuren.
De regeering denkt zich de conces
sies voor een tijdvak van veertig of vijf
tig jaar. Indien Duitschland na dien tijd
weer een normale economie heeft zal
een definitieve regeling moeten worden
getroffen, indien niet, dan zal de termijn
mogelijk verlengd moeten worden.
Op de nog niet geëxploiteerde
kali-concessies bij Wesel en Xan-
then wordt eveneens aanspraak ge
maakt.
Controle op tarieven
SINDS het Duitsche imperialisme
een wereldgevaar werd, met na
me na den eersten wereldoorlog, onder
vonden de Nederlandsche havens een
oneerlijke mededinging van Hamburg.
Bremen en Emden. Kenmerkend voor
deze concurrentie waren de uitzonde
ringstarieven ten gunste van deze ha
vens bij de spoorwegen en de kanalen.
In de havens werd een tariefpolitiek ge
voerd die eveneens de Nederlandsche
scheepvaart benadeelde. Aan deze un
faire concurrentie moet thans een einde
worden gemaakt. Een loyale uitvoering
van de op te stellen regelingen zal al
leen mogelijk zijn door een algemeene
controle op de tarieven.
De Nederlandsche regeering acht het
van het hoogste belang dat de Duitsche
monetaire politiek de Nederlandsche
levensbelangen zal ontzien. Sinds
Duitschland in 1931 overging tot een
reglementeering van het buitenlandsche
betalingsverkeer werden de in dat op
zicht genomen maatregelen in toene
mende mate in discrimineerenden zin
toegepast ten nadeele van den Neder-
landschen handel en zelfs ondanks de
toendertijd sterke economische positie
van ons land kostte het groote moeite
tengevolge van de Duitsche deviezen-
bepalingen de Nederlandsche belangen
te beveiligen.
De nota vat dc handels-politieke
eischen als volgt samen:
De positie van Nederland als transi
to-land en internationaal handelsland
werd door energie en kunde der bevol
king en geographische ligging van het
land verkregen. Voor den oorlog werd
deze positie aangetast en gedurende den
oorlog vernietigd door Duitschland.
Thans zal deze positie weer hersteld
moeten worden, doch hiertoe is een
waarborg vereischt, dat Duitschland
niet meer de gelegenheid krijgt de Ne
derlandsche welvaart aan te tasten. Dit
kan gezien worden als een voordeel
voor Nederland, maar dit is een voor
deel. dat gebaseerd is op eischen van
recht en billijkheid.
Twee en half jaar voor
sigarenfabrikant
De Veeirendaalsche sigarenfabri
kant J. W. van Schuppen, beschul
digd van heulen met de. Duitschers,
lidmaatschap N.S.B.. Ec. Front, eed
op Mussert. is veroordeeld tot 2 jaar
cn 6 m. met aftrek, met verlies van
burgerrechten.
Parlementsleden uit
drie landen bijeen
Op 30 November en 2 December zal
in het Senaatsgebouw te Brussel,
onder voorzitterschap van graaf Car.
ton de Wiart. voorzitter der Inter
parlementaire Unie. een bijeenkomst
worden gehouden van Belgische, Ne
derlandsche en Luxemburgsche par
lementsleden. Van ieder der deelne
mende landen zal 'n spreker de rege
ling van het lager onderwijs in het
eigen land behandelen, voorts zal een
afgevaardigde het woord voeren over
de economische samenwerking tus
schen de drie landen
De Nederlandsche delegatie zal
waarschijnlijk bestaan uit de volgen-
de personen:
Van de Eerste Kamer de leden Rei-
nalda, van de Kieft en Molenaar; van
de Tweede Kamer de leden Serrarens
voorzitter der groep Nederland),
Ruys de Beerenbrouck, Bachg. Neder-
horst, freule Wftewaal van Stoetwe
gen, Peters. Schmal, van der Feltz,
mevr. Fortanier-de Wit, van den
Heuvel. Kortenhorst, van der Goes
van Naters. Smeenk, Schilthuis, Joe-
kes, Hofstra. Lucas. Goedhart, mej.
Tendeloo, Roolvink en Donker.
Knaapje, dat met kruit
speelde, verbrand
In Duiven (Gld.) vond een driejarig
jongetje een hoeveelheid buskruit. Met
een lucifer bracht hij het in een hon
denhok tot ontbranding. Omwonenden,
die op het geluid van de explosie toe
snelden, vonden het kind over het ge-
heele lichaam in vlammen. Nadat eer
ste hulp geboden was. werd het kind
naar het ziekenhuis te Zevenaar over
gebracht, waar het aan de bekomen
brandwonden is overleden.
Duo-passagier gedood
Doordat een militaire vrachtauto met
een snelheid van ongeveer vijftig kilo
meter door de Anna Paulownastraat te
Den Haag reed en niet tijdig genoeg
kon uitwijken voor een motorfiets, die
van het Anna Paulownaplein kwam
ontstond een botsing. De duorijder, een
50-jarige Hagenaar, werd met een
zware hersenschudding naar het ge
meentelijk ziekenhuis aan den Zuidwal
overgebracht waar hij is overleden.
Een door de Duitsche bombardementen verwoest gebied in de Londen-
sche city met een oppervlakte van ongeveer 25 vierkante K.M., ivordt
gebruikt als verzamelplaats van puin en steenen, afkomstig 'van ge
bombardeerde huizen en schuilkelders, welke opgeruimd wordenDit
puin, dat op sommige plaatsen een hoogte van meer dan 10 meter be
reikt, zal worden gebruikt bij den opbouw van nieuwe huizen in de
Engelsche hoofdstad(p.)
l)E Amerikaansche republikeinsche partij heeft bij de verkie-
zingen voor het Congres den democraten een zwaren neder
laag toegebracht. In het Huis van afgevaardigden hebben zij de
meerderheid behaald. Het ziet er naar uit dat zij ook in den Se
naat, waarvan een derde der leden periodiek is afgetreden, het
grootste aantal zetels zullen bezetten.
DE democraten zullen na
tuurlijk winnen," had Tru
man gisteren verklaard toen hij
zijn stem uitbracht. De voorloo-
pige uitslagen stellen hem echter
in het ongelijk.
In Haetford (Connecticht)
De leden van de U.V.Vzijn druk bezig met het breien van babykleertjes,
waarmede vele moeders op den dag der blijde gebeurtenis in liet Prinse
lijk gezin verrast zullen worden. (Anefo P.)
moest de democraat J. E. Conn
als candidaat wijken voor Robert
Baldwin, voormalig gouverneur.
In West-Virginia hebben de repu
blikeinen uit democratische krin
gen versterking gekregen door
het verzet van dc mijnwerkers
onder leiding van John L. Lewis.
Zij hebben hier reeds een zetel in
het Huis van Afgevaardigden op
de democraten veroverd. Te Phi
ladelphia (Pennsylvanië) wijzen
de tot nog toe bekende uitslagen
op een meerderheid van de repu
blikeinen.
Drie uur na de sluiting der
stcmbureaux erkenden de de
mocraten officieel dat Tho
mas E. Dewey als gouverneur
van den staat New York was
herkozen. Zijn kansen voor
het presidentschap in 1948
zijn hiermee aanzienlijk ver
groot,
Herbert Lehmann, de voorma
lige directeur-generaal van de
UNRRA, moest in den staat New
York voor den republikein Irving
M. Ives wijken. Het democra
tische biad „Philadelphia Record"
voorspelde na de nederlaag van
den democratischen candidaat Jo
seph Guttey tegen den republi
kein Edward Martin een republi
keinsche overwinning in Penn
sylvanië die „de afmetingen van
een aardverschuiving" gaat aan
nemen.
Feuilleton
onder getuige
door Anthony Berkely
10
TOT verbazing van mijnheer Chit-
terwick vervulde de lounge nog
steeds haar functie van het lesschen
van Londens dorst. Theedrinkers
hadden nu beslag op de zaal gelegd.
Maar geen van al die bezoekers had
ook maar het minste idee. dat achter
die decoratieve schermen een doode
lag; en daar zij het niet wisten, wa
ren zij onbezorgd( Gelach en gepraat
klonk van alle zijden. Er was meer
noodig dan een doode om 'de dage.
lijkschc sleur van de lounge van het
Piccadilly Palace te verbreken Er
was nauwelijks iemand, die er op let
te, dat mijnheer Chitterwick en Mo
resby achter de schermen verdwenen.
Het scheen, dat de inspecteur, die
de leiding had, zich wat ongerust had
gemaakt over mijnheer Chitterwick's
afwezigheid Hij begroette hem ten
minste met een gebaar van opluchting
en wilde hem juist een vraag stellen,
toen Moresby hem in de rede viel
..Het is in orde. Parker Ik heb al
met mijnheer Chitterwick gespro
ken".
Verrast draaide de inspecteur, die
nog geen acht op mijnheer Chitter
wick's metgezel had geslagen, zich
om. „U hier, mijnheer Moresby? Ik
had U in het geheel niet verwacht!"
„Mijnheer Chitterwick belde mij
op", verklaarde Moresby, ,,en daarom
kwam ik hier om hem behulpzaam te
zijn". Dit was de waarheid, maar niet
de geheele waarheid
„Oh!" de inspecteur keerde zich op
nieuw tot mijnheer Chitterwick. „U
kent mijnheer Moresby dus".
„Zeker, zeker", antwoordde mijn
heer Chitterwick, „ik ken hem".
„Dan is het in orde Ik begon al le
denken, dat U er vandoor was Ge
tuigen verdwijnen dikwijls nog voor
dat wh hun namen en adressen ge
noteerd hebben. Zij schijnen te den
ken, dat er iets oneervols in schuilt,
in een zaak gemengd te worden".
„Mijnheer Chitterwick behoort niet
tot dat soort menschen", verklaarde
Moresby, „en. Parker, wat denk je
van de zaak?"
Parker keek verbaasd ..Wat ik er
van denk? Wel, hef is duidelijk ge
noeg, niet?"
„Wat is duidelijk genoeg?"'
Parker keek opnieuw verbaasd.
„Zelfmoord natuurlijk"'.
„Hm!" Moresby keek in de richting
van liet lijk. Je hebt het lichaam nog
niet verplaatst, wel?
„Neen! Ik heb de verklaring van
den dokter gehoord en op dezen ge
tuige gewacht" Hij wees op mijnheer
Chitterwick
Moresby wendde zich tot den dok
ter. „En wat is Uw oordeel?"
„Wel. klaar als een klontje. Het
buisje houdt zij nog in haar hand ge
klemd Zelfmoord!"
„Dat zullen wij wel uitmaken".
merkte Moresby op met een joviali
teit, die de scherpte var» zÜn woorden
verloren deed gaan „Ik bedoel, wat
is de doodsoorzaak?"
„Al even voor de hand liggend",
antwoordde de dokter, niet het minst
uit het veld geslagen Hij was nog
een jonge dokter en voelde zich niet
spoedig beschaamd. ..Pruisisch zuur.
Je kunt bet meters ver ruiken"
„Hm!" zei Moresby, maar hij gaf
geen blijk van afkeuring „Ik wil dat
buisje hebben", voegde hij er aan
toe.
„Ik zal het U geven", zei de dokter,
„verstijving der spieren is nog niet
ingetreden".
Moresby stapte haastig naar voren.
„Dank U, dokter, ik haal het liever
zelf uif haar hand" Een oogenblik
lang stond hij de hand van de doode
aandachtig te bestudeeren, maar
maakte geen aanstalte het buisje uit
haar vingers te nemen ..Misschien is
het beter eerst den fotograaf zijn
werk te laten doen", merkte hij op.
„heb je iemand meegebracht, Par
ker?"
Parker knikte. ..Hij is op het kan
toor Men had er bezwaren tegen,
dat hij de lounge in uniform zou be
treden De verschijning van een po-
litie-agent kan het dividend voor de
aandeelhouders van het Piccadilly
Palace in gevaar brengen"
„Laat dan de Yard opbellen en zeg,
dat ze Grey met zijn camera sturen.
Oh, ja. en Matthews moet ook maar
meekomen".
(Wordt vervolgd
In verschillende gebieden van Zuid-Drenthe, welke van overstroomingen
te lijden hebbenworden werkzaamheden ter verbetering van den water
afvoer verricht. Arbeiders bezig met het graven van een af waterings-
kanaal. (p.)' i
TV 7 u Prins Bern hard onlangs geïnstalleerd werd tot „Zwanenbroeder" van
d Y de lllustre Lieve Vrouwenbroederschap willen wij onze lezers eenige
historische gegevens over dit genootschap mcdedcclen.
De oprichting der Lieve Vrouwebroederschap moet als een der vele gods-
vruchtige daden der geloovige Christenen in de middeleeuwen worden bc
schouwd. Zij dateert uit 13IS. Dc stichtingsbrief wordt nog in het archief dcc
Broederschap bewaard.
helft R.K., en dc helft Protestant, ouder
dan 23 jaar. De oudste vier Broeders
van elke geloofslijn voeren den titel van
Proost: worden zij te oud dan worden
zij benoemd tot Proost Honorair. Be
halve de 36 Broeders kunnen in elke
lijn nog twee candidaten worden be
noemd ouder dan 20 Jaar. Daarnaast
kunnen een onbepaald aantal candi-
dandi worden benoemd en kan de eere-
titel Zwanenbroeder worden verleend
aan vorstelijke personen. Alle Oranje
vorsten hebben tot dusver dezen titel
aanvaard. Een der Proosten wordt voor
een jaar Regeerend Proost, waarbij de
geloofstichtingcn elkaar elk jaar afwis
selen. De Griffier wordt uit de Broe
ders voor zes jaar verheven en beheert
het archief met de vele kostbare stuk
ken: rekeningen (waaronder er bij zijn
van Gerven Bosch den schilder van
het Broederschapshuis), bisschoppelijke
aflaten.
De nieuw verkoren Candidaten en
candidandi betalen bij hun intrede
300, die de Broederschap belegt. Op
't moment is deze intrede-som faculta
tief gesteld.
Alle Broeders en candidaten dragen
het ordeteeken: een Lelie tusschen door
nen: de Proosten aan purper lint, de
Broeders aan groen en candidaten en
candidandi aan wit lint. Het lidmaat
schap is thans geen kwestie meer van
adel maar v.n.l. van verdiensten.
Elk jaar worden tusschen Kerstmis en
Paschen aalmoezen uitgedeeld: elke
Proost krijgt daartoe 400 brooden. On
der de Broeders vinden we namen van:
Prof. dr. R. de Josselin de Jong, Dr.
F. H. Fentener van Vlissingen; onder
candidaten en candidandi: Prof. dr. J.
F. Nuboer, G. M. Fentener van Vlis
singen.
HET doel der instelling was: God's
Barmhartigheid door Maria's voor
spraak te verwerven. Zooals men ziet
is dit een zuiver R.K. doel. dat men
wilde bereiken door gebed en naasten
liefde. Bij hun intrede moesten de broe
ders op het Evangelie trouw zweren.
Door legaten en giften geraakte de
Broederschap in goeden financieelen
staat. In 1483 werd het huis, waarin
dc Broederschap gevestigd was, eigen
dom. Jaarlijks waren er plechtigheden,
waaraan de broeders in veel statie deel
namen. De naam Zwanenbroeder kwam
later in zwang, toen op de jaarlijksche
maaltijden een zwaan werd verorberd.
Doch het was niet altijd gemakkelijk
deze kostbare vogels te bemachtigen en
de schenkers betitelde men met „Zwa
nenbroeder".
Zwanenbroeder
Onder dc goede vrienden der Broe
derschap waren er. die regelmatig zwa
nen schonken of leverden. Doch er
kwamen strubbelingen in 1553, na het
overlijden van keizer Maximiliaan. Zijn
gemalin weigerde zwanen toe te zeggen
en vele boden keerden met leege han
den van het landgoed te Vianen terug.
De broeders hielden echter vol en al
was er dan wel eens een maal zonder
zwaan-gebraad, meestentijds kreeg men
deze dieren toegewezen. Ook Prins
Willem van Oranje zond in 1562 twee
zwanen met de toezegging, dat hij die
elk jaar zou schenken.
Na het jaar 1580 echter zijn er geen
zwanen meer op tafel geweest. De Her
vormingen van Luther in Duitschland
brachten den ommekeer in de Broeder
schap. De nieuwe geloofsovertuiging
overwoekerde het Roomsch-Katholicis-
me en bracht tweedracht in dc gelede
ren van de geloovigen. Het heiligdom
van de Broederschap deelde het lot van
vele kloosters en kerken, hoewel vele
kostbaarheden gered konden worden.
De uitreikingen aan armen (brood en
geld) moesten worden stopgezet, doch
de Broederschap bleef voortbestaan. In
1580 trof nog een zwaren slag de Broe
derschap, toen de Spanjaarden goud- en
zilverwerk opeischten en de brand in
1584 vernietigde nog een deel van het
gebouw.
In het geheim
Na de rampjaren van den godsdienst-
krijg, bij het „Twaalfjarig Bestand"
werkte dé Broederschap na verkoop
van vaatwerk en kristal in het geheim
weer verder, onder het spiedend en be
straffend oog van Ds. Voetius, die op
zijn beurt weer eangevallen werd door
Ds. Maresius. Men wilde de Broeder
schap niet opheffen, omdat men een
„Roomsch complot" vreesde. Frederik
Hendrik, wiens vader lid der Broeder
schap was geweest, wist echter te be
werkstelligen. dat ook Hervormden lid
zouden worden. Na eenige onderhan
delingen ging de Broederschap hiermee
accoord en zag daardoor zijn bezittin
gen beveiligd. Het karakter veranderde
nu in zooverre, dat de Broederschap op
humanitairen grondslag bleef voortbe
staan. met eerbiediging van elkanders
geloofsovertuiging. Zoo is het gebleven
tot op heden.
In den oorlogstijd trok het zwerk bo
en de Broederschap weer dicht: de
N.S.B. wilde alle bezittingen in beslag
nemen, doch dank zij handige manipu
laties werden de schatten gered, slechts
het geldelijk bezit werd verbeurd ver
klaard.
Dis is dan ook de oorzaak, dat, nu de
Broederschap weer voor 't eerst na zes
jaar bijeengekomen is, geen uitdeeling
is gehouden.
De Broederschap thans
Op het oogenblik wordt de Broeder
schap gevormd door 36 Broeders, de
Jongeren Vredes Actie
opgericht
Tijdens een conferentie van jonge
ren, welke op 23 November bfj
/Zwolle is gehouden, is de Algemeene
Jongeren Vredes Actie opgericht. Na
goedkeuring van het reglement is de
volgende beginselverklaring opge
steld.
„De A.J.V.A. is 'n groep van jon
geren tot een leeftijd van 30 jaar, die
zich vereenigd voelen, doordat dat zij
allen de meening zijn toegedaan, dat
een moderne oorlog in strijd is met
de menschelijke waardigheid, met
den wil van het overgroote deel cn
met het werkelijk belang van de ge
heele menschheid
Zij heeft tot taak belangstelling te
wekken voor de problemen van deze
maatschappij, opdat men tot inzicht
kan komen van de werkelijke oorza
ken van den oorlog".
De A.J.V.A. werkt samen met de
Algemeene Nederlandsche Vredes-
actie
Luxemburgsch elftal
Voor den wedstrijd tegen Zuid-
Nederland op 10 November a.s. te
Luxemburg is de Luxemburgsche
ploeg als volgt samengesteld:
Doel: Michaux (£tade), achter:
Dumonfc (Union Lux) en Marehetti
(Chiers), midden: Feyer (Nieder-
korn). Feller Victor (Stade) en
Wagner (Stade): voor: Feller Paul
(Stade), Libar (Stade), Kettel (Sta
de), Schumacher (The National) en
Schammel (Union Lux).
Oranje-team vliegt naar
Engeland
Naar wij vernemen, zal het Ne-
derlandsch elftal op Maandag 25 No
vember a.s. per vliegtuig naar Enge
land reizen. De terugreis vindt, even
eens door de lucht, op Vrijdagoch
tend na den wedstrijd plaats.
In de Staatscourant is opgenomen
een beschikking Van den minister van
financiën inzake de vergoeding voor
gevorderde motorrijtuigen
Deze beschikking is toepasselijk op
alle door de geallieerde strijdkrach
ten of door het militair gezag gevor
derde motorrijtuigen.
In het algemeen geldt voor oudere
typen van m eigendom gevor
derde motorrijtuigen als grondslag
van de vergoeding de catalogusprijs
van 1939, vermeerderd met 35 of
wanneer geen catalogusprijs 1939 be
kend is. de verkoopwaarde van het
type in het overeenkomende bouw
jaar. Voor vrachtauto's cn autobussen
wordt de vergoeding bepaald naar
den catalogusprijs Van het chassis,
vermeerderd met 35 en een rede
lijk bedrag voor de carrosserie. Voor
motorrijtuigen van de jaarklasse 1945
neemt men tot grondslag den catalo
gusprijs van het bouwjaar.
In geen geval zal de vergoeding
hooger komen dan de catalogus
prijs 1946 van hetzelfde of het
meest benaderende type motorrij
tuig of chassis.
Het bedrag zal worden verminderd
met een bedrag voor afschrijving en
een reductie, welke afhangt van den
algemeenen toe?tand van het gevor
derde motorrijtuig
Vooi de in gebruik gevorderde
motorrijtuigen js een regeling getrof
fen. welke vooTziet in een maande-
lijksche vergoeding van 2 van het
hedrag. dat zou zijn uitgekeerd, in
dien het motorrijtuig "in eigendom
zou zijn gevorderd
