Nederlandsch-Indonesische Unie onder de Nederlandsche Kroon Republiek Indonesia de facto erkend QThnoAet K VP voor vreedzame regeling van Indonesisch probleem Zeventien punten van Linggadjati: COMMISSIE-GENERAAL NAAR NEDERLAND Mijnbedrijf breekt eigen record 8 10 11 12 13 14 De regeering van de Republiek erkent de aanspraken van alle niet-Indonesiërs op her stel van hun rechten en teruggave van hun goederen voorzoover deze worden uitge oefend of zich bevinden in het gebied waar over zij de facto gezag uitoefent. Een gemengde commissie zal worden inge steld om dit herstel of deze teruggave te bewerkstelligen. 15 Teneinde de regeering van Indië te hervor men op zoodanige wijze dat haar samen stelling en werkwijze zoo nauw mogelijk zullen aansluiten op de erkenning van de Republiek en op de ontworpen staatsrechte lijke structuur, zal de Nederlandsche regec ring inmiddels bevorderen, dat wettelijke maatregelen worden getroffen om in af wachting van de totstandkoming der Ver eenigde Staten van Indonesië en der Neder landsch-Indonesische Unie de staats- en vol kenrechtelijke positie van het Koninkrijk der Nederlanden aan den nieuwen toestand aan te passen. 16 17 Eerste lid: Voor de in deze overeenkomst beoogde samenwerking tusschen de Neder landsche regeering en de regeering der Republiek, zal een organisatie in het leven worden geroepen, bestaande uit delegaties door elk van beide regecringcn aan te wij zen met een gemeenschappelijk secretariaat. Nieuw station te Nijmegen Beeldhouwers over monumenten Nieuwe methode van oplichters Schepen uit de VS naar Nederland Dr. Van Mook dankt de Britten Daders van den moord te Amsterdam bekend Ch. Despiau overleden onder getuige 2 Dinsdag 19 November 1946 DE inhoud van de overeenkomst die bij de besprekingen te Linggadjati tot stand is gekomen, en op 15 November te Batavia werd geparafeerd, is vandaag te Batavia bekend gemaakt. In de overeenkomst wordt bepaald dat de beide partijen zullen samenwerken tot de vorming van een souvereinen staat, de Ver- eenigde Staten van Indonesië, die met Nederland zal zijn verbonden in een Nederlandsch-Indonesische Unie, met aan het hoofd den Koning (Koningin) der Nederlanden. De Nederlandsch-Indonesische Unie zal worden gevormd vóór 1 Januari 1949. De regeering der republiek Indonesia wordt de facto erkend als het gezag uitoefenend over Java, Madoera en Sumatra. De tekst van de overeenkomst, die aan de parle menten van Nederland en Indonesia zal worden voorgelegd, luidt als volgt: cxjcooccocccoocooccodooooocoooocoooooocooocooooccoooc- Aneta verneemt uit betrouwbare bron. dat de Commissie-Generaal be sloten heeft nog deze week naar Ne derland te vertrekken. De heer van Poll en zijn adviseur dr. C C J Maas. sen zullen op 21 November per Sky- master vertrekken, prof. Schermer hom en de heer de Boer vertrekken een dag later. De weekproductio van de Ne derlandsche steenkolenmijnen nadert de 200.000 ton. In de week van 4 t'm 9 November werd 101.129 ton kolen geproduceerd, de hoogste weekproductio sinds do bevrijdthg. De productie per werkdag bedroeg 31.905 ton, d.i. ongeveer 900 ton per dag meer. Vrijdag 8 November werd bijna 35.000 ton omhoog gebracht. T~\E Nederlandsche regeering, vertegenwoordigd door de commissie-generaal, en de regeering van de republiek Indonesia, vertegenwoordigd door de Indonesische delegatie, beide geleid door een oprecht vei langen om een goede verhouding te verzeke ren tusschen de volken van Nederland en Indonesië, en zulks in nieuwe vormen van vrijwillige samenwerking welke de beste garantie bieden voor een gezonde en krachtige ontwikkeling van beide landen in de.toekomst, en welke het mogelijk maken dat een nieuwe grondslag wordt gegeven aan de verhouding tusschen de twee volken komen als volgt overeen en zullen deze overeenkomst zoo spoedig mogelijk ter goedkeuring voor leggen aan de respectievelijke parlementen J De Nederlandsche regeering erkent de regce- ring van de republiek Indonesië als de facto uitoefenend het gezag over Java, Madoera en Sumatra. De door geallieerde of Neder landsche troepen bezette gebieden zullen ge leidelijk, door wederzijdsche samenwerking, in het republikeinsche gebied worden inge voegd. Hiertoe zal aanstonds een aanvang worden gemaakt met de noodigc maatrege len, zoodat uiterlijk op het tijdstip in artikel 12 genoemd de invoeging zal zijn voltooid. De Nederlandsche regeering en de regeering van de republiek werken samen tot spoedige vestiging van een souvereinen, democrati- schen staat op federaticven grondslag, ge naamd: de Vereenigde Staten van Indo nesië. De Vereenigde Staten van Indonesië zullen omvattenhet geheele grondgebied van Nederlandsch-Indië met dien verstande dat indien de bevolking van eenig gebiedsdeel ook, na overleg langs democratischen weg, te kennen geeft r.iet of nog niet tot de Ver eenigde Staten van Indonesië te willen toe treden, voor dat gebiedsdeel een bijzondere verhouding tot deze staten en het Koninkrijk der Nederlanden in het leven kan worden geroepen. zj Eerste lid: De samenstellende staten van de Vereenigde Staten van Indonesië zullen zijn de Republiek, Borneo en de Groote Oost, onverminderd het recht van de bevolking van eenig gebiedsdeel om langs democrati schen weg te kennen te geven, dat zij haar plaats in de Vereenigde Staten van Indonesië op anderen voet geregeld wenscht te zien. Tweede lid: Onverminderd het bepaalde in artikel 3 en in het eerste lid van dit artikel, kunnen de Vereenigde Staten van Indonesië een bijzondere regeling treffen ten aanzien van het grondgebied van haar hoofdstad. Eerste lid: De grondwet van de Vereenigde Staten van Indonesië zal worden vastgesteld door een constitueerende vergadering, die zal zijn samengesteld uit op democratische wijze aangewezen vertegenwoordigers van de republiek en van de andere toekomstige deelgenooten der Vereenigde Staten met in achtneming van het bepaalde in het vol gende lid van dit artikel. Tweede lid: Partijen zullen in overleg treden omtrent de wijze van deelneming aan deze constitueerende vergadering door de republiek, door de niet tot het gezagsgebied van de republiek behoorende gebiedsdeelen en door de niet of onvoldoende vertegen woordigde bevolkingsgroepen, een en ander met inachtneming van de onderscheidene verantwoordelijkheden van de Nederland sche regeering en van de regeering der Repu bliek. Eerste lid: De Nederlandsche regecring en de regeering der Republiek zullen ter behar tiging van de gemeenschappelijke belangen van Nederlanders en Indonesiërs samen werken tot de vorming van een Neder landsch-Indonesische Unie, waardoor het Koninkrijk der Nederlanden, omvattende Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname en Curasao, worden omgezet in genoemde Unie, bestaande uit eenerzijds het Konink rijk der Nederlanden, omvattende Neder land, Suriname en Curasao en anderzijds dc Vereenigde Staten van Indonesië. Tweede lid: Het vorenstaande laat onver kort de mogelijkheden tot nadere regeling van de verhouding tusschen Nederland, Suriname en Curasao. yt Eerste lid: Ter behartiging van dc belangen van het Koninkrijk der Nederlanden en de Vereenigde Staten van Indonesië, zal dc Nederlandsch-Indonesische Unie beschikken over eigen organen. Tweede lid: Deze organen zullen worden samengesteld door de regceringen van het Koninkrijk der Nederlanden en van de Ver eenigde Staten van Indonesië, eventueel mede door de volksvertegenwoordigingen dier landen. Derde lid: Als gemeenschappelijke belangen zullen worden aangemerkt: samenwerking inzake buitenlandsche betrekkingen, defensie en voor zoover noodig financiën, alsmede onderwerpen van economischen en cultu- reelen aard. Aan het hoofd van de Nederlandsch-Indo nesische Unie staat de Koning (Koningin) der Nederlanden. De decreten en de beslui ten ter behartiging van de gemeenschappe lijke belangen zullen door de organen der Unie worden genomen in naam des Konings (der Koningin). Ter behartiging van de belangen der Ver eenigde Staten van Indonesië in Nederland en van het Koninkrijk der Nederlanden in Indonesië, zullen door de onderscheidene regeeringen hooge commissarissen worden benoemd. Het statuut van de Nederlandsch-Indonesi sche Unie zal voorts o.m. bepalingen om vatten over: a. verzekering van de rechten van beide partijen jegens elkander voor de nako ming hunner wederzijdsche verplichtin gen; b. de wederzijdsche uitoefening van het staatsburgerschap door Nederlandsche en Indonesische staatsburgers c. een regeling houdende voorzieningen voor het geval door de organen der Unie geen overeenstemming kan worden ver kregen d. een regeling van de wijze waarop en de voorwaarden waaronder de organen van het Koninkrijk der Nederlanden bijstand zullen vcrleenen aan de Vereenigde Staten van Indonesië, zoolang deze niet of onvoldoende over eigen organen be schikken c. de verzekering in beide deelen van de Unie van de fundamcntccle en mensche- lijke vrijheden waarnaar ook het Hand vest der Vereenigde Naties verwijst. Eerste lid: Het statuut van de Unie zal worden ontworpen door een conferentie van vertegenwoordigers van het Koninkrijk der Nederlanden en van de toekomstige Ver eenigde Staten van Indonesië. Tweede lid: Het statuut zal ir. werking treden na goedkeuring door de onderschei dene volksvertegenwoordigingen. De Nederlandsche regeering en de regeering der Republiek zullen er naar streven dat de vestiging van de V.._'enigde Staten van Indonesië en van de Nederlandsch-Indone sische Unie haar beslag krijgt vóór 1 Januari 1949- De Nederlandsche regeering zal inmiddels de noodige stappen ondernemen teneinde onmiddellijk na de totstandkoming der Nederlandsch-Indonesische Unie de toe lating van dc Vereenigde Staten van Indo nesië als lid van dc Organisatie der Ver eenigde Naties te verkrijgen. Aanstonds na het tot stand komen van deze overeenkomst zullen beide partijen overgaan tot vermindering der strijdkrachten. Zij zullen in overleg treden omtrent mate en tempo van deze vermindering en omtrent hun samenwerking op militair gebied. Tweede lid: De Nederlandsche regeering en de regeering der Republiek zullen alle ge schillen, welke naar aanleiding van deze overeenkomst mochten rijzen en die niet door partijen in ondérling overleg in een conferentie tusschen deze delegaties tot-een oplossing kunnen worden gebracht, door arbitrage doen beslechten. In dat geval zal door dc delegaties bij overeenkomst of indien zulk een overeenkomst niet kan wor den bereikt, door den president van het Internationale Hof van Justitie een voor zitter van andere nationaliteit met beslissen de stem worden benoemd. Het station te Nijmegen is weer opgebouwd en Vrijdag in gebruik ge steld. Het werd ontworpen door ir. H. G. J. Schelling, en uitgevoerd door het Spoorwegbouwbedrijf. Zaterlag en Zondag js in Utrecht het kader van de Katholieke VoIks- partïi hijeen geweest voor bespreking van het Indonesisch probleem. Na ir*. leiding van prof Romme vereenig ion de aanwezigen zich met de volgende concluésies. Gestreefd wordt naar een hehande- ling van het vraagstuk der vei hou dingen in de overzeesche gehiedsrtec- len en die tusschen de rijksdeelen onderling, in dier voege, dat: a) de autoehtbone bevolking in dp overzeesche gebiedsdeelen haar nationale verlangens evenzeer vervuld ziet als het. geval is met het Nederlandsche volk in het rijk in Europa; b) de grondrechten van de ver- Op het voortgezette congres over monumenten, georganiseerd door den Ncd. Kring van Beeldhouwers te Amsterdam heeft onze stadgenoot, arch. G. Rietveld gesproken over de verhouding van momnumenten en architectuur. De plaatsing van een groot monument in een stad is een probleem voor den architect of ste- debouwkundige, daar zich hierbij ruimteproblemen voordoen, die niet meer liggen op het terrein van den beeldhouwer. Samenwerking tua schen beiden is dus noodig, doch al te veel in elkaar grijpen van archi tectuur en plastiek is schadelijk, daar dan de kunst doodloopt Vervolgens hield dr. Rostrup uit Kopenhagen een lezing over het Skandinavische monument door de eeuwen heen. Het congres werd besloten met een rede van Robert Rev, Directeur d«-b Arts Plastiques te Parijs, over bei oorlogsmonument in Frankrijk. D«* Fransehman dio als individualist aan elke verzetsgroep haar deel wil ge ven, wil tot in het absurde in zijn monumenten een verha.Tl ten besie geven. Deze dingen bezorgen spre. ker groote moeilijkheden en zoo tracht hij door een oude Fransche wet de staatscontrole op monumen ten te herkrijgen. Rey prees het ini tiatief van de Ned. beeldhouwers en zou daaraan ia Frankrijk een voor beeld nemen. schillende volken en bevol kingsgroepen in alle rijksdee len worden gewaarborgd: c) de zelfstandig geworden regee ring in de overzeesche gebieds deelen erkent, dat de he<-te waarborg voor bet algemeen welzijn van elk der samenstel lende deelen en van het geheel van het Koninkrijk voorshands gelegd zijij in de handhaving van dat geheel als staatskun dige eenheid onder liet huis van Oranje als hoofd. Naar dit doel worde gestreefd langs vreedzamen weg. Het ge- zagsapparaat van bet. Konink rijk strekt onder geen beding tot het voeren van een kolonialen oorlog, maar uitsluitend lot her stel en handhaving van rust, orde en veiligheid. Er behoort geen beslissing te wor den genomen dan met instemming van het Nederlandsche parlement Feuilleton De commissaris, chef van de re cherche te 's-Gravenhage, waar schuwt de winkeliers en andere over kasgeld beschikkende zaken- menschel met den meesten na druk tegen de praktijken van ver moedelijk een drietal zeer geraffi neerde winkeldieven. Een van hen komt in den winkel of het kantoor om een bankbiljet te wisselen. De winkelier wisselt het biljet, waar na de man weggaat. Eenigen tijd. soms een half uur of een uur daarna, komt de tweede in den winkel, meestal zich uitgevende voor ambtenaar van bouw- en wo ningtoezicht, van den evacuatie- dienst of een andere functie- Tij dens het gesprek dat deze tweede met den winkelier heeft, wordt de aandacht van dezen afgeleid, bij voorbeeld doordat wordt opgebeld, terwijl tevens een derde man den winkelier onder een of ander voor wendsel weglokt. Wanneer de winkelier daarna terugkomt ont moet hij in den winkel no. 2 die vervolgens ..even zijn fiels op slot moet zetten". Deze komt dan niet terug en heeft ondertusschen het geldkistje, waarvan de plaats hem door no. 1 precies is aangeduid, bemachtigd. Reeds plm. 6 a 7 dief stallen hebben zich in de afgeloo- pen maanden op deze wijze voor gedaan, waarhij bedragen van penige duizenden guldens werden buitgemaakt, soins in een keer plm. f ROOD. De Amerikaansche maritieme commissie heeft de namen be kend gemaakt van de S2 tijdens «len oorlog gebouwde schepen, wélke aan andere landen en par ticulieren zijn verkocht. Daarbij zijn zeven voor Nederland be stemde schepen aamelijk drie kustvaartuigen, twee vrachtsche pen, een Liberty-schip en een Victory-schip. De Indonesische danser Indra Kamadjojo. zal met zijn dansgroep en niet gamelang-be- geleiding een tournée door Neder- land maken. „U kwam om te redden en u bleef om te beschermen. Uw ver trek, dat samenvalt met het glo ren van vrede ip dit land. laat bij ons gevoelens van dankbaar heid en leedwezen en een herinne ring aan een zware, goed ver richte taak achter." Aldus was de tekst van een boodschap, die dr. van Mook Za terdagavond overhandigde aan zijn gasten op de door hem in het palcis gehouden receptie, als af scheid aan de Britsche en Britsch- Indische strijdkrachten. Op de receptie-waren o.m. aan wezig Lord Killearn. dc leden van dc commissie-generaal, luit.-gen. S. H. Spoor, de Britsche opper bevelhebber, generaal Mansergh, en vele vooraanstaande Britsche en Nederlandsche militaire en ci viele autoriteiten. Lord Killearn ië Zondag in den vroegen ochtend naar Singapore vertrokken. Hij zal echter weer tijdig terugkomen voor dc plech tige onderteekening van de Ne derlandsch-Indonesische overeen komst. Er komt licht in den moord in de Warmoesstraat te Amsterdam, waar van de 61-jarige mej. A M. Marsman het slachtoffer werd. Leo van der Helm, die zich bij de politie in Den Haag meldde, heeft tegenover hoofd_ inspecteur H. Dijkstra, die hem da genlang heeft ondervraagd zijn aanvankelijk afgelegde onwaar schijnlijke verklaring niet vol kun nen houden. Hij heeft thans bekend, dat hij de twee jonge mannen, die volgens hem de ongelukkige vrouw hebben gewurgd, kende en heeft hun namen opgegeven. Het zijn de 22.jarige Ja cob Hoogenboom en diens 24-jarige broer Cornelis. De twee Hoogen- booms zijn voortvluchtig. In den ouderdom van 72 jaar is in zijn atelier te Parijs overle den de beeldhouwer Charles Des piau. die vooral beroemd is tre- worden door zijn gave. fiinvoelige portretten. Niet ten onrechte ver leek men zijn werk. dat ook door Rodin zeer werd gewaardeerd met de Florcntunsche portret kunst. Zijn Apollo, een moderne versie van den Olympischen Apol lo krijgt een. plaats op het terras van het Museum van Moderne kunst. Despiau zal hegraven wor den in Le Landes, waar hij gebo ren is. Oprichting legermonur ment Grebbeberg De stichting ..Nationaal Leger Monument. Grebbeberg" stelt zich voor op den Grebbeberg op te richten een nationaal legermonu- ment met de bedoeling de nage dachtenis te eeren van de geval len Nederlandsche soldaten in de Meidagen. Het werkcomité en het bestuur van deze stichting kwamen daar toe Zaterdag j.l. in het hotel „Ter minus" te Utrecht bijeen. In overleg met den minister van Oorlog, A H .1 L Fievez, zal binnenkort een actie worden ge" voerd. Op korten termijn zal het co mité zich richten tot het Neder landsche volk. in het bijzonder tot hen, die deel hebben uitge maakt van het Nederlandsche le ger in 1910. Bij de besprekingen, welke stonden onder leiding van den vice*voorzitter majoor C L de Vries, waren o-a. aanwezig gene raal H G Winkelman, luit. gen. J J G Baron van Voorst tot Voorst, oud-kolonel hoofdaalmoezenier J J J Noordman. terwijl tevens de medewerking verzekerd is van oud-kolonel leger- en vlootpredi- kant in nlgomeenen dienst dr. W, G Harrenstein. Het dagelijksch bestuur van de stichting is samengesteld uit jhr. F W M van Grotenhuis van On- stcin, voorzitter, M Kroes, Haar lem. secretaris, mr. D Bosscher, penningmeester. door Anthony Berkely 21 TOEN volgde er een onderbreking. Een deur in een van de zijwan den weid plotseling geopend en een rijzige jongedame stapte binnen Bij het zien van de beide mannen schrok zij en staarde hen aan. Mijnheer Chitterwick keek haar öp zijn beurt aan. Zij was geen innemende ver schijning. Haar zwarte haar was strak naar achteren gekamd; zij droeg een grooten uilenbril en een dl heel weinig Uatteerende japon-, alles aan haar was op doelmatigheid gericht. Mijnheer Chitterwick deed wat particulier detectivewerk en mompelde in zichzelf: „De juffrouw van gezelschap". Slechts even onverschrokken, her stelde zij zich onmiddellijk. Hoewel zij tenslotte kon veronderstellen met twee brutale inbrekers te doen te hebben, verraadde haar stem geen angst toen zij vroeg: „Mag ik vra gen, wat U hier uitvoert? Deze ka mer is bezet". „Juffrouw Goole?" vroeg Moresby kalm. De jonge vrouw keek argwanend. Klaarblijkelijk had zij wel eens ge hoord van bedriegers, die door het gebruiken van een naam. zich in het v rtrouwen van anderen trachtten in te dringen. „Dat is mijn naam", gaf zij koel toe. „Ik ben van de politie", zei Mores by rnet zijn gebruikelijke vriendelijk heid, ..en ik vrees, dat ..Mag ik Uw penning zien?" on derbrak miss Goole hem. Met een humoristisch knipoogje in de richting van mijnheer Chitterwick legitimeerde de hoofd-inspecteur zich. De jonge vrouw werd onmiddel lijk een en al hulpvaardigheid. In het kort vertelde Moresby haar, wat er gebeurd was, zonder daarbij gewag te maken van de mogelijkheid van moord en de door hem verrichte ar restatie. De jonge vrouw luisterde aandachtig en stelde zich nadat Mo resby zijn verhaal geëindigd had. ge heel tot zijn beschikking. Moresby bedankte haar en gaf te kennen, haar eenige vragen te willen stellen. „Misschien kunnen wij beter naar de kamer hiernaast gaan", stelde juf frouw Goole vooi en zij bracht hen naar een kleine zitkamer. Zij ging op een stoel zitten en noodigde de bei de mannen uit hetzelfde te doen. Haar mededeelingen voegden jntus- schen weinig toe aan hetgeen Mores by en mijnheer Chitterwick reeds wisten Op verzoek van den hoofd inspecteur vertelde zij eerst eenige bijzonderheden omtrent haarzelf en haar betrekkingen tot de doode. Zij was acht en twintig jaar en de doch ter van 'n dorpsadvocaat. Eerst had zij op het kantoor van haar vader ge werkt. maar> nadat deze gestorven was, zonder haar veel na ie laten was zij naar Londen vertrokken en had daar een betrekking gekregen bij een notariskantoor. Zij kreeg daar een goed salaris, maar had haar ont slag genomen, omdat een rijke Ame rikaansche dame. een cliënte van haar patroon, haar een betrekking als secretaresse had aangeboden. Met haar nieuwe werkgeefster was zij naar Amerika vertrokken en nadat deze overleden war, had zij nog twee dergelijke betrekkingen in Amerika vervuld In het geheel was zij vijf ja ren in de Nieuwe Wereld geweest. Daarna vertrok zij voor een korte vacantie naar Engeland en leerde daar juffrouw Sinclair kennen, die haar voorstelde bij haar als secreta resse en dame van gezelschap in dienst te komen Zij had het aanbod aangenomen. Dat, was acht maanden geleden en nu scheen er ook aan dit hoofdstuk uit het nuttige leven van juffrouw Goole een einde gekomen te zijn. „Dank U wel". Moresby knikte te vreden, „indien alle getuigen zich zoo uitdrukten als U. zouden wij het een stuk gemakkelijker hebben" Juffrouw Goole glimlachte wat uit de hoogte, alsof zij te kennen wilde geven, zeer goed van haar gaven op de hoogte le zijn. „En hu", zei Moresby, „wilt U ons misschien wel wat over de oude da me vertellen?" ..Omtrent juffrouw Sinclair?" ver beterde juffrouw Goole hem. „Zoo als ik U al verteld heb. ben ik slechts acht maanden bij haar ge weest, maar zonder twijfel kan ik U alle inlichtingen geven, die U wenscht". „Daarvan ben ik overtuigd", zei Moresby, die geen moeite deed zijn bewondering voor haar te verbergen. (Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1946 | | pagina 2