DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Alle twaalf van Dakota gered
Nog steeds Triest....
Spaansche republiek is
geen vijand der kerk
SKI- VLIEGTUIGEN LANDDEN
OP TWINTIG METER SNEEUW
Eereraad voor de
letterkunde
treedt af
Amerika gaat ons
staal leveren
Kleine spaarders dupe
van conversie
2 in December
de schoenenbon
Enorme groei van
aantal studenten
Franco zou bij vrije verkiezingen
hoogstens 10% stemmen krijgen
Ons zelf zijn...
blijven
en
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 031 per week
of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 ct.
UITGAVE VAN DE STICHTING HETPAROOL
Maandag 25 November 1946 Nr. 503 6e Jaarg.
Red. en Adra.: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
MAJOOR MUZ, chef-instructeur van het militaire vliegveld
van Meiringen, en kapitein Hug zijn er Zondagmiddag
met acht vluchten in twee vliegtuigen op ski's in geslaagd de
twaalf Dakota-passagiers van den Wetterhorn-gletscher te red
den. Ook een Zwitsersche reddingsploeg over land had de veron
gelukten reeds bereikt.
Ondanks de zware ontberingen, die zij gedurende vijf dagen en
vijf nachten in sneeuwstormen en vries-koude hebben geleden
was hun toestand zoodanig, dat slechts twee van hen op draag
baren moesten worden vervoerd. Van het vliegveld Meiringen
werden zij direct met auto's en ambulance-wagens naar Inter
laken gebracht, vanwaar zij, gisteravond per trein naar Weenen
zijn vertrokken.
De Zwitsersche reddingsploeg
die de verongelukten over land
trachtte te hereiken, heeft met
bijna onoverkomelijke moei'ijk he
den te kampen gehad. Zi* kon het
vliegtuig slechts bereiken 'an, r
een zeer steile helling met het ge
vaar een lawine te veroorzaken
doch toen geen andere weg open
stond. heeft zij het risico genomen.
De Zwitsers werden verwel
komd door generaal Haves, die
hen hartelijk de hand schudde,
doch daar zij geen Eugelsch ken
nen en de passagiers geen
Cuitsch. konden redders en ge
redden elkander niet verstaan.
Het bleek dat de inzitten
den van de Dakota ternauwer
nood aan den dood waren
ontsnapt. Het vliegtuig had
een noodlanding moeten ma
ken en was vervolgens over
de sneeuw gegleden tot op 18
meter van een ravijn. Boven
dien werd het vliegtuig, dat
onbeschadigd was, op CO me
ter na gemist door een gewel
dige lawine, die het in een
afgrond had kunnen vegen.
Toen om 11 uur Zondagmorgen
de eerste Storck-Fieseler met ma
joor Ilitz en brigade-generaal
Ralph A. Snavely, chef van de
\merikaansche luchtmacht in
Oostenrijk, in zicht kwam. was de
reddingsploeg mot de geredden
reeds ongeveer een kilometer don
berg afgedaald. Hitz sloeg een
dringende waarschuwing van de
De eereraad voor de Letterkunde
heeft aan den minister van Onder-
wij?. Kunsten en Wetenschappen een
brief gericht van den volgenden in
houd: q
..De Eereraad voor'de Letterkun
de heeft de eer U mede te deeïen
dat hij kennis genomen heeft van
onderscheidene uitspraken van den
Gentralen Eerenrand, dateerend ui
den laatsten tijd. waarbij in honger
beroep uitspraken van eereraden
zijn vernietigd met het gevolg, da
de betrokken kunstenaar of wel ge.
heel vrij uitging, of wel werd on
derworpen aan een maatregel van
voor hem zeer licht karakter.
Dat den Eererand daarbij gebleken
is. dat de Centrale Eereraad zich
stelde op een standpunt, dat onover
brugbaar afwijkt van datgene het
welk Je eereraad van den aanvang
af tot heden hoeft gemeend als het
eenig juiste te moeten innemen.
Dat op dien grond de Eereraad
van oordeel is geen vruchtdragend
werk meer te kunnen verrichten
der supervisie van de Centralcn
Eereraad.
En dat derhalve deN Eereraad voor
de letterkunde in zijn geheel
voorzitter, plaatsvervangend voor
zitter. leden en plaatsvervangende
leden zich genoodzaakt ziet, boe-
zeer ook met diep leedwezen. U bij
dezen zijn ontslag aan te bieden.
Indien de Nederlandsche regee
ring de bentodigde dollars ter be
schikking stelt zal binoenkort de
United States Steel Corporation
ons land weer staal leveren. Deze
medédeeling deed de heer E. van
Essen, firmant van den Amsterdam
sohen metaalhandel H. J. v. J. Rijn,
die een bezoek aan de V.S. heeft
gebracht om te trachten de oude
conneeties met dit Amerikaansche
concern weer aan te knoopen.
Het is den heer van Essen ge
lukt de alleen-vertegenwoordiging
van de U.S.S C, voor Nederland te
verkrijgen. Wat de betalingen be
treft kreeg de heer van Essen den
indruk dat de Amerikanen, ge
ïmponeerd door de grcotsche plan
nen voor (Wizen wederopbouw, be
reid waren een tegemoetkomende
houding aan te nemen.
Bij het afdeelingsonderzoek van
de Tweede Kamer over het wets
ontwerp tot het aangaan van lee
ningen ter conversie van uit
staande schuld verklaarde men
vrïi algemeen met de strekking
van het wetsontwerp te kunnen
instemmen. Wel erkende men dat
aan elke conversie ernstige be
zwaren verhonden zijn.
Tegen de wijze, waarop do
minister thans voorstelt conver
sie te doen plaats vinden, had
den zeer velen van hen echter
ernstige bezwaren.
Wat hier wordt voorgesteld,
zoo betoogden zii is niet meer
een normale conversie, waarbij
dc- houder van staatsobligaties
vrij is genoegen te ncmbn met de
nieuwe voorwaarden of ziin geld
terug te ontvangen, dit is niet an
ders dan een gedwongen verande
ring in de leeningsvoorwaarden.
De keuze, die men den houder
laat. is in wezen geen keuze.
Door de methode van gedwon
gen conversie zullen de kleine
spaarders in overwegende mate
getroffen worden. De bezitters
van grootere vermogens zullen
immers eerder in staat geweest
ziir, hun obligatie-bezit af te stoo-
ten.
Joodsche bibliotheek
in de Hollandschc
Schouwburg
Het aantal boeken, afkomstig uit
Joodsche bibliotheken, dat zich
thans onbeheerd in Duitschland be
vindt. wordt geschat op 100.000 a
200.000 exemplaren. Men is reeds
geruimen tijd bezig voor deze boe
ken een geschikte plaats te vinden.
Aanvankelijk werd daarbij gedacht
aan Kopenhagen.
De bedoeling is thans deze
boeken naar Nederland over te
brengen en er bestaat een goede
kant. dat de Unesco er in toe
stemt ze onder te brengen in den
..Hollandscben Schouwburg" te
Amsterdam.
Op het oogenblik bevinden zich te
Amsterdam de bibliotheek van de
Portugeescb-Joodscbe gemeente en
de Bibliotheco Rosentbaliana. welke
tezamen ongeveer 30.000 boeken be
vatten.
Noodtoestand in
New York afgekondigd
De burgemeester van New Vork
heeft den noodtoestand afgekon
digd. Deze stap volgt op een op-
oep om drastische maatregelen op
economisch gebied te nemen ten
einde aan de door de mijnwerkers-
staking veroorzaakte crisis het-
hoofd te bieden. Deze'maatregelen
zouden zoo noodig omvatten het
bet sluiten van scholen en amuse
mentsbedrijven, bet staken van de
straatverlichting en bet beperken
an hf'Daaldc industrieën.
In Denemarken ziin reeds drasti-
che maatregelen afgekondigd ter
bezuiniging in het gebruik van ko-
als gevolg van de Amerikaan,
sche staking.
reddingsploeg in den wind en
landde op een 20 meter lange
strook sneeuw. Om 11.40 landde de
Storch veilig met brigade-gene
raal Hayes, die er het slechtst aan
toe was, op het vliegveld Meirin
gen en 4.45 uur werd de piloot
van dc Dakota, kapitein Tate, in
dc bewoonde wereld terugge
voerd. In de volgende vluchten
werden alle passagiers van dc
Dakota en een der leden van de
reddingsploeg, die gewond was
geraakt, door de Storchs in vei
ligheid gebracht.
Dc geredden zijn: brigade-gene
raal Loyal Havnes, chef van den
Amerikaanschen militairen ad
viesraad in Oostenrijk (gewond),
zijn vrouw, kolonel William Mc
Mahon, afgetreden chef van den
Amerikaanschen staf in Oosten
rijk, zijn vrouw en elfjarig doch
tertje, mevrouw Ralph Tate,
vrouw van brigade-generaal Ralph
Tate, en kapitein Ralph Tate Jr.
(gewond: een been gebroken), me
vrouw Snavely, vrouw van den
generaal, luitenant Irving Ma
th ew. bestuurder, sergeant Wavne
Folsom, tweede bestuurder (ge
wond: bevroren voeten), en ser
geant Lewis Hill, radio-telegra
fist. Er zijn nog geen bijzonder
heden bekend van den twaalfden
passagier, die in oe Dakota ge-
onden werd en wiens naam als
mr. Ilarvey uit Detroit opgege
ven werd. In alle .ot dusverre ge
geven berichten is »'an slechts elf
inzittenden, gesproken.
In December krijgen zij,
wier stamkaartnummer
9
eindigt op het cijfer 2, een
schoenenbon.
Waarom nog weinig
radio-toestellen
Dit jaar worden door de Neder
landsche radio-industrie 70.000 tot
80.000, voor het meerendeel klei
nere, radiotoestellen in den handel
gebracht. Men zal zich wellicht af
vragen, waar deze toestellen blijven
en waarom men dan geen radio
in de Winkels ziet. Het antwoord
luidt, dat de vraag ongeveer het
tienvoudige van net aanbod be
draagt en dat de handel daarom
lijsten voor de aflevering aanlegt.
Hoewel ongeveer 50% van het aan
tal in 1939 verkochte Nederland
sche toestellen in den loop van dit
jaar de Nederlandsche huiskamers
bereikt, kan slechts ongeveer 10%
van het aantal gegadigden tevreden
worden gesteld.
In het Haag--ch Gemeentemu
seum is in tegenwoordigheid van zijn
weduwe en een aantal Belgische
autoriteiten een tentoonstelling ge
opend van werken door wijlen Rik
Wouters, etser, schilder en beeldhou
wer. die in 1916 in Amsterdam over
leed.
DE NIEUWE STATUS VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
NEDERLANDSCH-INDONESISCHE UNIE.
t MQQFO DE KDMHBdN) DEQ NEOEOfKDEN J
OMVAT
Bovenstaande kaart geef' een overzicht ran de nieuwe samenstelling
van het Koninkrijk, zooair clic in de overeenkomst van Linggadjati is ont
worpen.
HET Italiaansche vredesverdrag is nog altijd niet gereed. De
ministers van Bnitenlandsche Zaken komen vanavond op
nieuw bijeen; luin plaatsvervangers, die liet over zesendertig pun
ten nog niet eens zijn. vanmiddag. Byrnes vroeg zich Zaterdag af
of op deze manier de discussies niet tot 1950 zouden duren.
Moerkapelsche roovers
gearresteerd
De veronderstelling, dat de voor
den moord in de Warmoesstraat
te Amsterdam gezochte en nog
steeds voortvluchtige gebr. Hoo-
genboom de daders zouden zijn
geweest van den op 18 Nov. ge-
pleegden roofoverval op het post
kantoor te Moerkapelle (Z.H is
oniuist gebleken
In samenwerking met de rijks
politie uit Moerkapelle heeft die
uit Zevenhuizen Zaterdag in Ha-
zerswoude de twee 21-jarige da
ders gearresteerd.
- Bij KB zijn benoemd: tot
mbtennar van het openbaar minis
terie bij de kantongerechten in het,
arrondissement Utrecht mr. J C v
d Berg; ambtenaar voor de tucht
rechtspraak voor de voedsel voor
ziening in het arrondissement
Utrecht, wonende aldaar.
Zaterdag is artikel vier (rege
ling van de grens tusschen Italië
n Triest) naar de plaatsvervan
gers verwezen. Molotofs voorstel
om artikel 10-a (inzake de rech
n van Duitsch sprekende bewo
ners van de prövin 'ie Bolzano) te
aanvaarden, wanneer de weste
lijke mogendheden de spoorweg-
overeenkomst tusschen Italië en
Joegoslavië accepteeren, werd op
nieuw verworpen.
Vervolgens kwam het statuut
an Triest ter sprake. Bevin stelde
een bepaling voor, inhoudende dat
de voorloopige regeering van het
autonome gebied zou worden ge-
ormd in overeenstemming mat
het. statuut (inclusief de afbake-
ing van de bevoegdheden van
den gouverneur), maar Molotof
verlangde eerst kennisneming van
den geschreven tekst.
De sub-commissie zal een nieuw
ontwerp besluit voor Triest ma
ken.
en veto
De Groote Vijf hebben geen
overeenstemming kunnen berei
ken ten aanzien van de kwestie
van het recht van veto der groote
Vliegtuig werpt voorraden uif boven meteorologisch station in*de Alpen.
Het meteorologisch station van het Amerikaansche leger op den top van
den Sonnblick, op ruim 3000 meter hoogte n de Oostenniksche Alpen,
is gedurende 6 maanden van het jaar door sneeuw geïsoleerd. Een leger
vliegtuig der Ver. StatenC.-47, werpt boven het gebouw brandstof en
voedsel uit voor de beide Oostenrijkers, die er werkzaam zijn, (P.)
mogendheden in den Veiligheids
raad.
Molotof verklaarde, dat hij geen
der drie voorstellen, gedaan door
Engeland, de U.S.A. en China kon
aanvaarden. Molotofs voorstel was
onaanvaardbaar voor de vertegen
woordigers der vier andere lan
den.
Men besloot geen vergaderingen
der Groote Vijf over dc kwestie
van het veto meer te houden.
De kwestie gaat thans, naar
men meent te weten, terug naar
c/e politieke commissie, die haar
besprekingen o-;er dit onderwerp
had uitgesteld om dc Groote Viif
dc gelegenheid te geven middelen
te vinden waardoor het recht van
veto in zijn huidige» vorm effec
tief kan zijn.
Uit mededeelingcn van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen blijkt, dat het
totaal der volledig ingeschreven
studenten sinds 1938/"39 is toege
nomen met 66%. De toeneming der
eerste jaarsstudenten over dezelfde
periode bedroeg in totaal 366%.
Voor de verschillende universi
teiten waren de percentages der
volledig ingeschreven studenten als
volgt: Leiden 9%; Utrecht 64%;
Groninger. 74%; Amsterdam 70%;
Vrije Universiteit Amsterdam: 38%
en R.K. Universiteit Nijmegen 46%.
Voor de hoogescholen waren de
percentages: technische hooge
school Delft 107%, landbouwhooge-
school Wageningen 133%; econo
mische hoogeschool Rotterdam
100% en katholieke economische
hoogeschool te Tilburg 146%.
De percentages van toeneming
van 't aantal eerste-laarsstudenten
waren: Leiden 273%Utrecht
467%; Gron'ngen 415%; Amster
dam 390%; Vrije Universiteit Am
sterdam 130%: Nijmegen 128%;
Delft 492%; Wageningen 307%;
Rotterdam 329% en Tilburg 290%-.
Dimitrof premier
Georg Dimitrof. de leider der
Btjlgaarsche communisten heeft
een regeering van het patriotti
sche front gevormd.
DE minister zonder portefeuille uit het republikeinsclie Spaan
sche ministerie-Giral Rafael Sanchez-üuerra, die zich zelf
een bescheiden, maar geestdriftig vertegenwoordiger van de
Spaansche katholieken noemt, vertoeft momenteel in ons land om
voor de vereeniging „Vrij Spanje" een aantal lezingen te houden.
op van de republikeinsche grond
wet. waarmede hij aantoonde «Int
katholiek Spanje, de katholieke
wereld, de kerk van Rotne en de
Heilige Vader niets te vreezen heb
ben van een hernieuwde invoering
van de republiek in Spanje.
De republikeinsche regeering van
Giral heeft allo elementen in zich
opgenomen, waaruit het Spaansche
volk bestaat. „Zij is te vergelijken
met Uw eigen regeering. toen die
zich in Londen bevond", zei San
chez. „Wij bereiden maatregelen
voor. die onmiddellijk bij onzen te
rugkeer in Spanje ten uitvoer zul.
len worden gelegd. Onze eerste
daad zal zijn het houden van alge-
meene verkiezingen".
De vurigste wensch van Sanchez
Guerra is zoo spoedig mogeiijk
naar Spanje terug to keeren en dat
zal hij doen zei hij als ieder
in Spanje in plaats van met een
opgestoken hand of een gebalde
vuist weer groet door zijn hoed af
te ueuien.
Hulde van Mc. Arthur
aan de Koningin
Luitenant-Generaal W. Schilling,
hoofd van de Nederlandsche mili
taire missie te Tokio is door de
Koningin in audiëntie ontvangen.
By die gelegenheid heeft generaal
Schilling mededeeli<ng gedaan van
de woorden, welke tijdens de recep
tie op 31 Augustus 1946 door gene
raal Douglas Mac Arthur, geallieerd
opperbevelhebber van Japan, zyn
gesproken bij het uitbrengen van
een heildronk. Deze woorden waren:
„It is indeed an honour to me to
face the portret of H.M. the queen
of the Netherlands, whom I admire
most of all women of this period.
During het reign she has won not
only the lone and admiration of her
own people, but of all peace-loviog
peoples of the world."
De vertaling hiervan luidt:
„Het is een groote eer voor mij,
tegenover het portret te staan van
H.M. de Koningin der Nederlanden,
die ik het meest bewonder van alle
vrouwen van dit tijdperk. Geduren
de haar regeering heeft zij niet
alleen de liefde en bewondering van
haar eigen volk verworven, maar
van alle vredelievende volken dei-
wereld."
Geschiedenis van den
Duitschen aanval
Reeds in den zomer van 1940 is
in het toenmalige algemoene hoofd
kwartier van het Nederlandsche
leger een aanvang gemaakt met het
schrijven van een groot boekwerk
over „Nederlands verdediging tegen
den Duitschen aanval". De arbeid
voor dit hoek werd onderbroken
omdat in 1942 de beroepsofficieren
in krijgsgevangenschap werden
weggevoerd. Na de bevrijding heeft
het Krijgskundig Instituut vai. den
generalcn staf het werk weer op
gevat.
Het boek zal in vier deelcn ver
schijnen: ,,Dc voorgeschiedenis",
„De mobilisatie", „De oorlog" en
„De demobilisatie, de Bionenland-
sch strijdkrachten en de bevrij
ding". Uit dit groote werk is een
„Beknopt overzicht van de krijgs
verrichtingen van de Koninklijke
landmacht van 1019 Mei 1910"
samengesteld, dat binnenkort gaat
verschijnen.
Fransche communisten
behouden de leiding
Frankrijk is Zaterdag voor de zes
de maal in dit jaar ter stembus ge
gaan, ditmaal ter verkiezing van
75 000 kiesmannen, die over twee
weken op hun beurt een deel der
loden van den nieuwen Senaat zullen
kiezen.
Volgens de offioiëele uitslagen
van negen-en-tachtig van de ne
gentig departementen van het
moederland hebben de communis
ten 25.514 en de M.R.P. 25.151 kies
mannen. Van de overige partijen
ziin de gegevens nog niet bekend
C.V.P. leidt in België
Bij de Belgische gemeenteraads
verkiezingen hebben de katholieken
in veel plaatsen overwinningen ge
hoekt. Ook de liberalen zijn er naar
op grotid van de voorloopige gege
vens mag worden aangenomen, r»p
vooruit gegaan. De zetelwinst van
deze partijen ging in het algemeen
ten koste van do communisten.
In Brussel verkreeg de CVP 34
der stemmen hij de Kamerverkiezm.
gen 28.2 pet.), liberalen 29,4 pet.
(14 pet.), socialisten 23,1 pet. (32 5
pet.), communisten 14.1 pet. (32 5
pet.). Te Antwerpen behaalden de
katholieken 20 zetels (13). do libe.
ralen 5 (8) de socialisten 17 (13) en
dr> communisten 7 ffh zetels
Zondagmiddag heeft hij de Ne
derlandsche pers ontvangen. Hü
verklaarde, dat h'y na vijf jaar ge
vangenschap in 1946 Spanje had
verlaten. „Maar ik zal er eerder te.
rugkeeren dan velen denken. Er
zijn vele tastbare feiten die er op
wijzen, dat er een» kentering komt
in de wereldopinie over Franco
Toen ik Donderdag Parijs verliet
kreeg ik een brief van Giral. waar
in deze mij schreef er praetisch ze
ker van te zijn. dat België, Dene
marken Noorwegen. Uruguay, Chi
li, Frankrijk. Brazilië en Egypte
binnenkort de diplomatieke betrek
kingen met Franco-Spanje zullen
verbreken.
Tezamen met de 26 landen, die
geen betrekkingen met Franco on
derhouden ziin er dan reeds 34.
Over de houding der groote
democratieën bleek Sanchez-
Guerra niet zeer gerust. „Voor-
al in Engeland is men bevreesd
voor zijn positie in de Middel-
landsche" zee. ook de angst
voor het communisme is een
rem. Het percentage commu
nisten in Spanje schat ik ech
ter hoogstens op vijftien pro
cent".
Op de vraag, hoe de gevoelens
van Spanjaarden ten opzich.e van
Franco ziin antwoordde Sanchez
Geurra: „Ik ben er van overtuigd
dat bij vrije verkiezingen Franco
hoogstens tien procent der stem.
men zou krijgen. Franco's leger is
lang niet zoo betrouwbaar als men
wel denkt. Er zijn generaals, die
wachten op den dag waarop zij de
teugels in handen kunnen nemen".
Republiek en kerk
Tijdens zijn lezing in liet Concert
gebouw te Amsterdam, die tot titel
droeg: ..Katholicisme en vrijheid"
zei minister SanchezGuerra o.m
,.fk kan mij geen vrijheid in een
regiem denken zonder algoheele
ewetensvrijheid. De republiek is
volkomen vereenigbaar met de vrij
heid van de kerk. De eenigo voor
waarde is dat staat en kerk. hun
arbeidsveld goed begrenzen.
De kerk zal niet uit Spanje
kunnen verdwijnen, ondank? de
fouten, die haar vertegenwoor
digers inogpn maken. De repu
bliek is niet. kan niet en zal
nooit zyn de vyand van de
kerk".
Sanchez somde eenigc artikelen
„Maximum prijzen"
niet gewenscht
De besturen van de stichting
Centraal Belang", vakgroep detail
handel en de 3 landelijke bonden
aardappelen, groenten en fruit, kwa
men fe Utrecht in vergadering nij
pen ter bespreking van de maximum
prijzen voor groenten.
Dp besturen waren unaniem van
oordeel dat het invoeren van maxi
mumprijzen voor groenten, niet het
beoogde doel van de overheid zal
verwezenlijken, n.l. de meer gewilde
producten te brengen onder het be
reik van het minder financieel
draagkrachtige deel Jer bevolking
De nraetiik heeft geleerd, dat der
gelijke producten den consument
bereiken buiten de regeling om te
gen verhoogde prijzen..
De consument vraagt steeds den
kleinhandel naar die producten wel
ke schaarseli zijn en onvoldoende
aan de veilingen worden aangebo
den. waardoor de Drijs van bet pro
duet automatisch oploopt. Indien de
consument dezen stelregel liet va
ren, zouden de meer gewilde pro
ducten in prijs dalen, zonder vast.
stellen van maximumprijzen.
De besturen waren dan ook van
oordeel, dat liet instellen van ma
ximumprijzen voo»- groenten achter
wege moet hlijvpn en. indien Jeze
toch zouden worden ingesteld, de
kleinhandel hnv- medewerking niet
kan verleenen. Deze wenscht geen
verdeelsvsteem in welken vorm ook.
omdat dit praetisch het uitoefenen
van hun bedrijf onmogpjijk maakt,
zoo besluit de mcdedeeling.
Haagsch Vredespaleis
te duur?
De Russen verlangen, dat voor
het vredespaleis in Den Haag een
maximum-huurprys wordt vastge
steld. zo wordt uit New-York ge
meld.
Tijdens de bespreking van de
voorwaarden, waarop de UNO het
gebouw huurt van de Carnegie-
Foundation. maakte de Sovjet-ge
delegeerde bezwaar tegen verhoo
ging van dc huurprijs van 40.000
tot 48.000 Nederlandsche guldens
per jaar.
De Foundation heeft deze toe
slag gevraagd on het gpdeelte. dat
in gebruik is hij het Internationale
Hof van Justitie en zii is gebaseerd
op de stijging der loonen en de
kosten der levensmiddelen in Np
derland.
De betrokken UXO-commissie
heeft haar beslissing opgeschort,
nm (ie Russische bezwaren te be.
studeeren.
Buiig
B
Weersverwachting, medeoedeeld
door het K N.M.l. te De Bilt.
Vooral aan de kust nu en dan H
j nog krachtige Zwd-Westeliikc 'A-
wind. Wisselend bewolkt met en-
kele reoen buien Weinig verandc.
ring van temperatuur
25 Nov Zon op 8 14. onder 16.38
i maan op 10.03, onder 17.35
-c^.GiL?niiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
NOEMDEN wij oud-minister Bol
kestein anglophieï, zijn tweede
opvolger is blijkbaar Francophiel.
Wilt U geloven, lezers, dat wij onze
oogen hebben uitgewreven, toen \ylj
uit 2ijn mond de woorden vernamen:
.,ook moet het onderwijs in de Neder,
landsche taal volgens de Fransche
methode worden hervormd". Hebt U
ooit door een autoriteit een duidelij
ker verklaring van onmacht hooren
afleggen dan deze? Zouden wij voor
de hervorming van het onderwijs in
onze moedertaal geen eigen methode
hebben, moeten we daarvoor leentje
buur spelen jn Frankrijk, terwijl nota
bene cn dc Fransche taal èn het
Fransche onderwijs een totaal andere
structuur en traditie hebben dan het
Nederlandsch en ons onderwijs? Het
is eenvoudig niet te gclooven, dat 'n
Nederlandsch minister van Onder
wijs, die ten overvloede voordien in-
spectour van het onderwijs is ge
weest. een insider dus, een deskun
dige. dit maar zoo kalm weg durft te
zeggen.
De heer Giclcn staat blijkbaar ech
ter voor niets, want wat hij verder
laat volgen, is, zij het uit anderen
hoofde minstens even erg. .,In 1947
hoopt hij weer naar Parijs te gaan om
een speciale studie te maken van deze
methode, die hij zoowel stilistisch als
philologisch volmaakt acht". Met an
dere woorden onze minister van
O. K. en W. moet de methode, die hij
ook in Nederland wil imitceren cn
die hij stilistisch cn philologisch vol
maakt Het wel. lezer, volmaakt) acht
eerst nog in 1947 speciaal gaan be-
studeeren. Men zou toch zeggen, dat
een speciale studie vooraf hoorde te
gaan aan uitspraken als de minister
zich hier permitteert.
En als we nu afzien van deze
vreemdigheden wat krijgen we dan?
Minister Gielen gaat in 1947 naar
Parijs om die speciale studie te ma
ken Hoeveel tijd dit alles zal kosten,
weten wij niet. En dan zal hij dus,
op betere gronden dan nu overtuigd
van de volmaaktheid van het Fran
sche systeem de methode, die hij ïn-
tusschen goed geleerd heeft, moeten
gaan aanpassen aan ons onderwijs
systeem of dit laatste aan de Fran
sche methode, wat op hetzelfde neer
komt. Hoelang zal hij daarvoor noo
dig hebben? Oud-minister Bolkestein
is met zijn entingsproeven nu al wij
weten nief hoeveel jarnti bezig, zol de
heer Gielen vlotter werken?
SINDS den vorigen oorlog is men
het er in ons land wel zoo lang
zamerhand over eens geworden, dat
ons onderwijs behoefte heeft aan
hervorming, wat overigens niet weg
neemt. dat we er in de practijk nog
maar bitter weinig van hebben ge
merkt. Vlak voor dezen oorlog had
de toenmalige minister van O. K en
W. een wetsontwerp gereed gemaakt,
waarin althans ons V.H.O en M.O in
zijn geheel op de helling werd gezet.
De Meidagen c-n de jaren die volg
den. maakten uiteraard een in behan
deling nemén van dij wetsontwerp
onmogeliik Minister Bolkestein week
uit naar Engeland, hij leerde de prac-
tiik van hef onderwijs in hej land
zijner ballingschap en in de V.S. ken
nen. hij werd achtereenvolgens als
onderwijsman eerst Anglophiel en
toen Amcrcomaan, wat tengevolge
had. dat hij na zijn terugkeer en na
zijn aftreden als minister bezig is, om
zooveel mogelijk van de denkbeelden,
die hij in de landen van overzee heeft
opgedaan, te enten op ons Nederland
sche systeem van V.H.O. cn M.O.
Het resultaat van dit alles hebben
wij nog niet gezien, wij wachten dus
..geduldig" af. Maar in verschillende
dingen die wij intusschen hebben op
gevangen, jn een en ander wat WU
in woord en geschrift van den heer
Bolkestein hebben vernomen, vinden
wij aanleiding, om te zeggen, dat wij
niet heelemaal gerust zijn Eerlijk ge
zegd vertrouwen wij dit enten van
Angelsaksische denkbeelden en prac
tijk op den stam van ons Nederland
sche onderwijs niet zonder meer. Wij
willen graag loeren van het buiten
land. ook op onderwijsgebied, maar
wij zijn te zeer doordrongen van het
eigen karakter van ons onderwijs
systeem, te zeer er op gesteld, dat hij
een hervorming, die ook wij absoluut
noodzakelijk achten, zal worden aan
geknoopt bij onze eigen traditie, te
zeer overtuigd ook. dat dit mogelijk
is, om niet ietwat huiverig te staan
tegenover de geestdrift van den heer
Bolkestein voor alles, wat uit de An
gelsaksische landen komt
\\J AAROM wij dit alles ophalen?
Om een aanloop te hebben tot
iets anders, dat ons erg hoog is ko
men te zitten. De tegenwoordige mi
nister van O. K. en W., de heer Gie
len, js op het oogenblik in Parijs en
heeft daar in een interview aan het
Fransche persbureau A.F.P. eenige
dingen gedebiteerd, die U in ons blad
van Zaterdag hebt kunnen lezen en
waarover wij ons gedrongen voelen
hej onze op te merken, altijd in de
veronderstelling, dat het verslag van
dit onderhoud de woorden van den
minister juist weergeeft.
En dat Z"U allemaal niet zoo erg
zijn, wanneer ons onderwijs in hel
Nederlandsch. dat inderdaad zoo
dringend hervorming behoeft, intus-
fchen maar niet al dien tijd moest
blijven, zooals het nu is. ö.w.z. on
voldoende. Het zou rampzalig zijn,
als wij weer jaren moeten wachten
op die hervorming. Wij zouden mee.
ncn, dat wij dit oen oud-inspecteur
van het onderwijs niet behoefden te
vertellen, dat hij dit uit de practijk
van jaren net zoo weet als wij het uit
een andere onderwijspractijk van ja
ren weten. Of zij hef hem hierin, dat
inspecteurs zoo in beslag genomen
zijn door administratieve beslomme
ringen. dat zij de voeling met het
eigenlijke onderwijs en zijn belang
verloren hebben?
Maar om nu nog even op het inter
view terug te komen, wij herhalen,
daj wij niet honderd procent zeker
zijn. dat de tekst ervan, die ons uit
de derde hand heeft bereikt, de
woorden en de gedachten van onzen
minster van O K. en W. goed weer
geeft. Wij zouden ons ook nog kun
nen voorstellen, dat het geheel een
posing is. om de Franschen hoffelijk
heden en comnlrmenten toe te voe
gen Ts dif inderdaad zoo dan is de
heer Gielen. rijkelük ver gegaan naar
onze meening In ieder geval hebben
zijn uitspraken ons bepaald geschokt.
C. D J. BRANDT.
Arletty komt hier
In hef begin van hét volgend jaar
'.aI de bekende Fransche filmster
Arletty naar Nederland komen, ter
gelegenheid van de openbare pre
mière van dc film „Les enfants du
Paradis".
