November 1938: het bevel tot Hitier gaf persoonlijk de groote pogroms Regeeringsverklaring wekt tegengestelde reacties Nicolas, een verteller van formaat BIJKOMSTIGHEDEN Radio-programma Wieringermeer werd een jaar geleden drooggelegd Georganiseerd UIT HET DAGBOEK VAN ULRICH VON HASSELL Vervolgd In Berlijn Ook Himmler niet Opbouw energiek aangepakt De „Times" over het aecoord LINKSCHE BLADEN VERHEUGD, „TROUW" IS VERTOORND HUMOR VAN LIMBURGSCHEN HUIZE 9Tloohd onder getuige Deviezen per telefoon Koningin doctor h.c. Van Beiniim buiten gevaar 2 Vrijdag 13 December 194$ 2.1.11.38 EBENHAUSEN. Iv schrijf onder den verpletteren den indruk van de laaghartige Jodenvervolgingen, na den moord op Von Rath. Sinds den wereldoor log zijn wij nog nooit zooveel van ons krediet in de wereld kwijtge raakt als tegenwoordig. Mijn voor naamste zorg is echter niet het ef fect in het buitenland, een terug slag dus van het gebeerde op inter nationaal gebied, tenipinstc niet voor het oogenblik. Mijn werkelijk groote zorg betreft ons innerlijk le ven, dat steeds volkomen in de ijzeren greep geraakt van een stel sel. dat tot zulko dingen in staat is. Goebbels heeft wel zoo goed als nooit zoo weinig geloof gevonden met een bewering (hoewel er zon. der twijfel in Duitschland lieden zijn, die er invlogen) als met deze, dat eén spontane volkswoede tot deze daden van geweld zou hebben gcieid en dat er na een paar üur al een eind aan was gemaakt.Tegelijk heeft hij met deze bewering het overtuigende tegenargument opge roepen dat het als zulke dingen inderdaad zoo maar ongehinderd kunnen gebeuren toch vreemd gesteld moet zijn met het gezag van den staat. Feitelijk is er dan ook geen twijfel mogelijk, dat het hier oin een door de autoriteiten geor ganiseerde, op hetzelfde nachtelijk uur in hcol Duitschland begonnen pogrom gaat een schande! Na ïeve partijfunctionarissen hebben dat trouwens ook rustig tocgcge. veii. Een hunner heeft tegenover Hans Dieter zijn gebrekkige voor bereiding van een militaire inkwar tiering verontschuldigd met te zeg gen. „dat hij het zoo vreeselijk druk had gehad met den pogrom". Een burgemeester hier uit de buurt heeft zich bij doininé Weber erover beklaagd en dat wel reeds op Woensdag 9, dat hem bevolen was •tegen een fatsoenlijken Jood op te treden en hij heeft er bij gevoegd, dat dp den lOrlen alle synagogen in Duitschland in brand zouden staan. Men heeft er zich er ook niet voor gegeneerd, om heele school, klassen voor dit doel to mobilisee- ren (in Feldafing aan de Starnber- gersee heeft men zp, zelfs met dak pannen uitgerust; in een dorp in Zwaben. zoo vertelde Le3*en, heeft de katholieke onderwijzer zich la. ten ompraten, zijn protestantsche ccllega daarentegen heeft gewei gerd de jongens te laten uittrek ken 27.11.3S EBEXHAUSEN E Bruckmanns op de thee. De ontsteltenis over de schaaintelooze Jodenver volgingen is bij hen even groot als bg alle fatsoenlijke mënschén. Vol- L4 FT woord is zoo zwaar. „Pc- 1 tits ï'iens" zeggen de Fran- schen en „finishing touch" noe* men de Engelschen al die kleine bijkomstigheden, die de vrouw- niet verwaarloozen rnag. omdat zij het aparte, het persoonlijke ca chet aan haar verschijning ge ven, waar- tvi /an I VOOR DE VROUW j een ander is.. En zeg nu eens eerlijk is'dat voor veel vrouwen niet een hartewensch? Zorg dus altijd goed voor de détails. U bent niet klaar wanneer U alleen maar een dure japon of een royalcn mantel heeft; juist op de finishing touch komt het aan! Een nauw om het hoofd slui tend kapje van mauve vilt met als eenige garneering een strik in iets lichter nuance en elegant het gezichtje omsluitende rose „hane- veeren"; een tweede hanenstaart wappert vroolijk in de lucht, en over dit alles heen komt een kor te lila voilette. Behalve opgestikte zakken cn draperie vraagt de tegemvoordi* go»mode ook strikken. Die worden overal toegepast, niet alleen om den hals en aan de ceintuur, ook zoo maar voor op de japon, b.v. onder of boven een stolpplooi of op de borst. Tenslotte wordt er dit jaar ook veel ontworpen met opgestikte banden van hctzólfde materiaal als do iaponstof of van tres- Dit laatste bewerkt .men op de wijze van brandenhourgs, ceii militaire garneering. Ik zag laatst een mo del met over beide schouders ecu band. die op de heupen overging in enorme zakken: het maakte denzelfden indruk als de lcoren schoudertasschen; maar deze zak ken waren van japonstof gemaakt en veel minder dik; zi\ accentu* eerden hun dunne middeltje. Een fluweelen ceintuur was door lus* sen van de schouderbanden heen gehaald. ÏN het najaar van 1938 wees de Duitsche regeering een -*■ groot aantal Poolsche joden het land uit. Polen wilde ze echter niet toelaten en ze bivakkeerden geruimen tijd hulpeloos op het Poolsch-Duitsche grensgebied, bedreigd door de Poolsche grenswacht van voreti en de Nazi's in hun rug. Als wraak op de behandeling van zijn familieleden pleegde een Joodsche jongen een revolveraanslag op den Duitschen gezantschapssecretaris te Parijs Von Rath. De aanslag werd echter de aanleiding van prQgroms in alle d celen van Duitschland van een tot dusver ongekend en om vang. De Duitsche radio en pers verklaarde de progroms als een uiting van de „empörte Volksseele", maar Ulrich i'on Hassel geeft in zijn nagelaten dagboekbladen, waarvan wij vandaag weer een uittreksel publiceeren, het bewijs dat zij door Hitier zelf waren georganiseerd. 1.12.3 gons Bruckmnnn zijn door en door echte nationaal-socialisten nu vol. komen bekeerd, nadat zij de duivel- sche barbaarschheid hebben gezien, waarmee do SS de ongelukige, ge vangen genomen Joden hebben be. liandeld. Güntlier Schmitt (van de SS-Verfügungstruppe) vertelde ove rigens, dat Himmler eerst op den avoDd van den Oden van de actie tegen de Joden tusschen haakjes weer een bewijs, dat dc zaak wel degelijk georganiseerd is geweest had gehoord, dat hij haar had afgekeurd en daarom aan de Ver- fiigungstruppe twee dagen uit gaansverbod had opgelegd. Gesprek met B. en professor A. v. M. over de vraag, wat gedaan zou kunnen worden, orn onze af schuw van deze methoden tot uit drukking te brengen. Helaas zon der resultaat; zonder macht heeft men geen doelmatig middel hier. voor; het eenige gevolg zou zijn; tot zwijgen gebracht worden of nog erger. Juist de geleerden, do intel- lectueelcn die aanvankelijk een goede strategische positie hadden, hebben die door eigen schuld al lang verloren. Het leger de eenige instantie buiten dc partij, die nog over „inacht' beschikt, heeft daarvaD enorm ingeboet (in politiek op zicht). Behalve Beek cn Rundstedt is ook Adam van zijn commando ontheven, omdat hij te openhartig, gewezen heeft op de gebreken van he: leger. OP bezoek bij professor Cossmann(niet-arisch) die hier achter het bosch wpont. Hij leest geen krant, luistert niet naar .de radio, inaar begraaft zich in zijn wetenschap; hij zou nu pas inzien, hoeveel hij verzuimd had, hoeveel hij nog tc studeeren had! Ilij ont kende, dat het gerucht van zijn op nieuw gevangen genomen zijn, waarheid heette. Daarentegen had hel gemeentebestuur hem door den bode blijkbaar met goede bedoelin gen, den raad laten geven, om ge durende de critieke dagen van den pogrom op reis te gaan, wat hij gedaan had. Ifet is vernederend, om dezen dapperen strijder voor de Duitsche eer nu als een uitgcstootcne te zien. Hij is in de gevangenis terecht ge komen, omdat iemand, dien hij in. dertijd van den hongerdood heeft gered, hem belasterd heeft Hij was maandenlang vastgehouden, natuur-' lijk zonder verhoord te worden. Hij vertelde, dat hij door de lieden van d? Gestapo, mcnschen van het ou de slag, fatsoenlijk behandeld was. Maar wat zij hem over andere ge vallen hebben meegedeeld en wat hij intusschen van kennissen en fa milie die het zelf meegemaakt had. den, uit eigen mond had gehoord, dat tartte iodero beschrijving. Voor hem persoonlijk was nog het meest ellendige idee van alles, vooral na de jongste gebeurtenissen, dat hem de grondslag voor zijn heele cam pagne tegen do leugens over de Duitsche gruwelen tijdens den oor log 1914'18. nl. dat een Duitscher tot zulke beestachtigheden niet in staat was, nu volkomen ontvallen was. BERLIJN, 20 December 1038 DE dagen in Berlijn waar een hevige kou de lieerscht zij staan in het tee- ken van den zwaren druk, die op alle fatsoenlijke ernstige menschen, ZATERDAG 14 DECEMBER HILVERSUM I 301.5 M. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 9 15 Werken van Camille Saint-Saëns. 10.20 Radio-feuilleton. 10.40 Voor de Arbeiders. 1145 Familieberichten uit Indonesië.' 13.00 Strijdkrachten. 13 30 Nederlandsche Carillonklanken. 14 30 Sportpraatje. 14.45 Radio Philharmo- hisch Orkest. 15.45 Van boek tot boek 17 05 Boyd Bachman. 18.15 „Van Pacht. Eigendom en nog wat" 18.30 Strijdkrachten. 19 00 Nederland^ch Kamerkoor. 19.45 Rubriek voor den Wederopbouw. 20.20 Stafmuziekcorps van de Amsterdamsche Politie. 20.55 Socialistisch commentaar. 21.10 Brie ven aan iedereen 21.40 Jane Eyre, hoorspel. 22.15 „The Ramblers". 2315 Hobby-Hoek HILVERSUM JI 415.5 M. 7.00 Nieuws. 9.50 Nederlandsch program ma. 10 45 „Het derde Verhoor". 11.45 Uit onzen muzickkalender. 12.03 Pia norecital. 13.45 „De Tooneelkijkcr". 14 ló.Engelsche les. 15.15 Debutanten- concert 17.00 ,,De Wigwam". 18.15 Journalistiek weekoverzicht 1915 Uit de muzikale voorraadschuur". 19.30 Buffalo BUI. 20.30 Lichtbaken, 21.00 Cabaret. ligt door de beschamende gebeurte. nissen van November (pogrom). Men spreekt haast over niets an der» meer. Onze magistraten zijn nu wei van de verwoestende uitwer king, die deze gemeene en domme actie gehad heeft, overtuigd. In „camera caritatis" wordt zij zelfs wel door het grootste deel van de genen, die ervoor verantwoordelijk zijn, veroordeeld, men schuift tel. kaar, min of minder openlijk, de schuld in de schoenen en probeert beschaamd kleine correcties aan te brengen. Maar dit ^randert niets naii de zaak zelf: integendeel men krijgt den indruk, dat dit paroxis me op alle gebieden met dynami sche kracht voortgaat, zoowel naar binnen als naar buiten. Het ergste is misschien nog, dat Goering, die de actie tegen de Joden het meest scherp en openlijk ten overstaan van alle ministers en. van alle gouw leiders heeft veroordeeld, niet deze kans heeft aangegrepen, om arm in arm met Brauchitsch een prin cipieel „halt" te gebieden. Dit zou psychologisch een uiterst gunstig oogenblik voor zoo'n begin zijn ge. weest, dat Goering in één klap tot den open exponent van alle goede krachten in Diutschland ozu heb ben gemaakt. Het schijnt waar te zijn, dat hij zoo iets gezegd zou hebben als „dat dit do laatste ge meenheid zou zijn. die hij met zijn naam had gedekt." Maar dat 'doet me denken aan dien luitenant in een café, dien iomand een draai-. en V1jf Amerikaansche pompen. Met om zijn ooren heeft gegeven en die dar schreeuw!: Mijnheer, nog één zoo'n oorvyg cn ik daag U uit. Of aan de Engclsch-Fransche politiek tegenover dc aggressies van Hitier. IK vroeg Popitz (minis ter van financiën) naar Himmlers houding in de Jo denkwestie, die mij nogal ondoor zichtig voorkwam. Popitz was het hiermee eens: Himmler zou zich op geraffineerde manier gedekt heb ben, doordat hij aan Hitler per brief (of per telegram) zou hebben ver klaard dat hij de bevelen niet kon uitvoerpn. Maar om<1at hij geen ant woord kreeg, zou hij ze vervolgens toch hebben uitgevoerd. Hij kan dus nu zeggen, dat hij gedaan heeft, wat hij kon. Er zijn dus zeer precieze hevelen door Hitier zelf uitgevaar, digd; de regeeringspresidenten had den gohectografeerde voorschriften, waarin tot in bijzonderheden werd aangegeven, wat cn hoe er ver woest moet worden. Popitz bei Tt 1^gen Goering gezegd, dat degenen, die venntwoordelijk waren, ge. st»aft dienden te worden, waarop Goering had geantwoord: „Waarde P( pitz wilt U den Ftihrer straf fen?'' Het feit, dat hef, Woensdag precies een, jaar geleden was, dat de Wierin germeer droog viel, werd officieel he^dachf met het hijschen van de driekleur voor het gebouw der Do meinen. P WOENSDAGOCHTEND om ne gen uur was het precies een jaar geleden, dat het water in de Wieringermeer op een peil "van 5 meter N.A.P. werd gebracht, waar mee de polder weer droog kwam. Op 5 Augustus 1045 werd de 750 m. lange dijk, die men voor het gat in de Wieringermeer had gelegd, gesloten cn op 9 Augustus d.a.v. kwamen dc beide gemalen Lely cn Leeman in werking geholpen door zes noodgemalen van Werkspoor medewerking van het waterschap „De Vier Noorderkoggen" werd in hoeveelheid van 700 milliocn kub. m. water uitgeslagen en op 11 De cember was eindelijk het gestelde doel bereikt: de Wieringermeer was opnieuw aan dc zee ontworsteld. Wat te voorschijn kivam was niet erg bemoedigend, het oog ontmoet- t3 slechts slik en puin, maar onver saagd zette de commissie Wederop bouw Wieringermeer zich aan den arbeid en op dit oogenblik zijn met enorme energie en doorzettingsver mogen aanzienlijke resultaten be reikt. ïïonderd boerderijen zijn reeds volledig hersteld, 110 andero aanbesteed of gedeeltelijk weer opgebouwd, 200 Zweèdsche noodwoningen opgetrokken. De wegen bleken nog in tamelijk goede conditie te zijn. Met do wa terwegen was het minder goed ge steld. maar ook hier is een groot deel in den oorspronkelijken toe stand teruggebracht. Met het bin. nentalud van den Wieringermeer- dijk is men druk bezig. In de dorpen In de dorpen is met den bouw van arbeiderswoningen een aan vang gemaakt en zijn winkels en ncodwinkels verrezen, voor de .Linggadjati" in de pers „De ontwikkeling van het thans geprojecteerde volledige deelge nootschap tusschen de beide vol ken wordt met groote belangstel ling door het Engelsche volk af gewacht, omdat iiv ~oo gelukkig zijn, dat onze staatslieden en voor. al onze soldaten door hun zelf op- offering en discipline de overeen, komst mogelijk hebben gemaakt. Het besluit van de Nederlandsche regeering komt op het oogenblik dat de Britsche regeering zelf re gelingen treffen gaaf met het na tionalisme van Zuid-Oost-Azië, De problemen van Mólakka verschil len meer in graad dan in wezen van die in Ncderlandsch-Indtë en het geeft voldoening, dat tut de gisteren in het parlement gegeven verklaring blijkt, daf zoowel in de Britsche als in de Nederlandsche sfeer goede vooruitgang gemaakt is in liet werk voor herstel van vriendschappelijke betrekkingen tusschen Oost en West'f \J U de regeering bij monde van minister Jonkman zich uHgespro- ken heeft vóór aanvaarding van de basisovereenkomst van Lingga djati is het interessant te lezen hoe verschillend groote bladen rca. geer en op de regeeringsverklaring. „Het Vrije Volk", het orgaan van de Partij van den Arbeid toont zich voldaan. Het schrijft o.tn.: „Van onze generatie Nederlan ders wordt gevergd, dat wij ons de wereldomvattende visie op het Indonesische probleem öjgen ma ken, die het verslag der-Commis sie-Generaal en de Regeerings- verklarjng inspireerden on dat wij onweerstaanbaar voorwaarts gestuwd door onze verantwoor delijkheid jegens de toekomst ons aangorden om Linggadjati te ma ken van een goed doordacht bouwplan tot een sterke brug. die de volken van Indonesië en Nederland met elkander verbindt. Een volkomen tegengesteld geluid laat „Trouw", de spreekbuis van do A.R.-partij hooren: „Dc regeering gaat de Com missie-Generaal opdracht geven de overeenkomst van Cheribon te onderteekenen. Dit is een harde zaak. Hard voor het Nederland sche volk, hard bovenal voor In dië. De regoering heeft haar be slissing a.h.w. omzwachteld met woorden. De zaak in Indië ligt gecompliceerd, maar de regeering heeft elk element, dat daarin nog klaar en helder was boven dien verduisterd. Dat is 'n sjech. to politiek. Het Nederlandsche volk heeft weer een slag verlo ren. De regeering koos. Zij koos verkeerd en mystificeert dc keil de. Een kwaad geweten?" Vraag teekens Het „Handelsblad" zet op vele punten vraagteekens, omdat het do verklaring te va:lg acht. Eén der conclusies luidt: „Er is moer noodig dan een hocra-cnthousiasme om aan Indië een verantwoorden weg naar de vrijheid te wijzen zonder het hoo- gere rijksbelang doodelijk te kwetsen. Maar ook de oppositie zal zich bewust moeten zijn van haar verantwoordelijkheid. Zij zal constructief moeten handelen, zooals de ontwerpers van het te genvoorstel, dat wij onlangs be. spraken, probeerden te doen." „De Waarheid" toont zich in menig opzicht wantrouwend over de bedoelingen van de regeering. Toch stelt zij vast: „Het voornaamste feit is ech ter, dat de regeering zij het dan ook met scfiroom de over eenkomst van Linggadjati heeft aanvaard. Uit de mededeelingen van den minister is-al duideli|k komen vast te staan, dat de overeenkomst zelf niet aan de goedkeuring van de Kamer zal worden onderworpen. De regee ring beslist hier zelfstandig. Het is echter te verwachten, dat van reaction naire zijde eon tegen haar voornemen gerichte motie zal worden ingediend Wat Nan zuik een motie het lot zal zijn, zal eerst bij de stemming blijken. Het blijft zoo. de overeenkomst van Linggadjati moet worden aan vaard en progressief worden uit. gevoerd. Zij doet nog maar den eersten stap de strijd gaat ver der." De „Nieuwe Nederlander", het blad van de prot.-christelijke groep in de P.v.d.A. schrijft: „Dit stuk is geen zorgvuldig afgewerkt studcerkamerproducL maar een in strijd verkregen ha. sis van overeenstemming. In gees telijken strijd om strijd met, de wapenen te vermijden. De grond slag is goed. en het resultaat het beste, dat onder de omstandia- herlen mogelijk was. Laten wij (ook de oppositie) naar de toe komst zien en niet langer uitslui. tend naaj het verleden." Koninklijke stijl De R.K. „Volkskrant" acht de regeeringsverklaring op vele pun ten zeer belangrijk: ..Bestaat eigenlijk wel een over- •ccnstomming Linggadjati? Dext het ontwerp Linggadjati in wat w*e zouden willen noemen koiklijke stijl, zooals de regcc. ring die vertolkt, -wel het ont werp in wat wc net zon zouden willen noemen Docja.stijl, zooals die in flarden naar Nederland is komen overwaaien? De klanken uit Docja gaven meer dan aan leiding tot de vraag. Indien echter deze Doeja-stijl en de koninklijke stijl el kander wél dekken cn we hopen het van harte dan staat wel vast, dat het .werkelijke Linggadjati aanzienlijk afwijkt van Wat voor- en tegenstanders er dc laatste weken van gemaakt hadden. Heeft de regeeringsver klaring niets anders gedaan dan op dit moment dit zoo'fenel voort gewoekerde misverstand te snoei en, dan heeft zij reeds een bo lnngrijk deel van haar taak go. daan." De hoofdredactie van „Het Pa- mol", verheugt zich over dc verkla ring van minister Jonkman. Haar conclusie luidt; „Wij voor ons hopen van harte dat de Staten-Generaal, in het be sef van de verantwoordelijkheid, die voor èn tegenstander draagt, en met den diepen ernst, die door de bèteekenis van de overeen komst wordt verklaard Lingga djati met een forsche meerder, heid zullen aanvaarden, daarmee én in Indonesië èn in het buiten land het vertrouwen in onze spankracht en in onze bedoelin gen versterkend, dat in vrucht bare samenwerking tusschen de Comm.-generaal en de regëering derp Republiek geboren werd." Hoewel aarzelend, ziet de redac tie van dc Nationale Rotterdamsche Courant veel goeds in „Linggadja ti", als zij schrijft: ..Wij voor ons achten alle twijfel nog niet weggenomen, doch meenen, na afweging van de consequenties van andere tno- gelijkhcden. dat het accoord in derdaad uitgangspunt voor een hernieuwd samengaan tusschen Nederland en Indië kan zijn, der. halve voor de bevestiging van d0 Rijkseenheid op nieuwen grond slag." ambtenaren heeft men een aantal capt door het materialentckort, in Maycrete noodwoningen laten ver. rijzen. Het domeinkantoor in Wie- ringerwerf is hersteld en in- Kol- horn is een noodraadhuis gebouwd. Men is bezig met het iptrekken van tion scholen. Een drietal groote arbeiderskam pen wordt ingericht ter vervanging bet bijzoder is er gebrek aan hout, zoodat vele aanbestede werken niet kunnen worden uitgevoerd. Zoo is do bouw van twee scholen hier. door voorloopig stopgezet. Het historische oogenblik van do her-clroogmaking is officieel her dacht met het hijschen van de vlag var de noodkampen, die voor de op het domeinkantoor te Wierin. huisvesting van de arbeiders noo- gerwerf door burgemeester G. G, dig waren. Loggers en den rentmeester-dijk- Men is echter geweldig gehandi- graaf ir. A. Qvince. „De Heer van Jerichodoor Edmond Nicolas. Uitge verij Het Spectrum 1946. AAN vertellers is onze hedendaag- sche literatuur niet rijk. Echte vertellers, bedeeld met humor en fan tasie, die zonder geweld te doen aan de waarschijnlijkheid en dc logica, toch een variatie en verrassing weten te ge ven, die telkens weer spannend doen uitzien naar de stelselmatig verschoven oplossing. Herman dc Man was zoo'n verteller, die met evenveel vrucht uit dc dage- lijkschc realiteit als uit zijn verbeel dingsleven putten kon, maar zijn werk was nogal ongelijk en vertoonde meer malen dc nadeclen van zijn groote populariteit. In Edward Nicolas ontmoeten wij opnieuw een verteller van formaat, dien wij zeker in eere hebben te houden. Hij geniet nog geen algcmecne bekendheid cn zijn eerste roman, Dc President, be hield, naar ik meen, een beperkten lezerskring. Hij zal ook, vermoed ik, nooit zóó populair worden als Herman de Man dat was cn misschien is 't voor dc literatuur tc hopen dat hij 't niet worden zal ook. Dit wil niet zeggen dat zijn schrijf wijze moeilijk toegankelijk is voor den gewonen, „gemiddelden" lezer. Het bc- tcckent allqcn, dat de massa altijd wat wantrouwig staat tegenover een vorm van humor, die meer op elegante spcelschhcid van den geest dan op 't goedkoope grove effect steunt, die in tegendeel van het zuivere (klein-) mcnschelijkc uitgaat rn dit toetst aan het ideale. Het is een geestigheid cn humor, die eerder aan Rcné Clair dari aan Formby doet denken, of om bij Nederlandsche figuren tc blijveneer der aan Tciilinck dan aan Timmer mans, dichter bij Couperus staat dan bij Hans Martin. Gemoed en geest heb ben aan deze komica gelijkelijk deel, zij berust op ccn conditie, die niet bui ten 't hart omgaat. Limburgsche lafereelen E kostelijkste momenten bereikt de schrijver, waar hij specifiek Limburgsche toestanden en gebeurtenis sen beschrijft. Ik doel in 't bizondcr op de min of meer gewelddadige cn gro tesk in scène gezette bekcering met den daarop gevolgden massalcn doop etc. van de bewoners van den Lagen Kamp, ccn kolonie van teensnijders, die vol slagen heidenen gebleven zijn cn waar een pastoor, als die den moed heeft er te verschijnen, tot over de ooren met modder cn vuil gesmeten wordt. Hier TUINKALENDER 13 DECEMBER. Een zeer deco ratieve vaste plant, die een zware af- meting kan verkrijgen en zeer ge schikt is om ergens apart in een grasveld te worden geplant, is de Yucca Filamentosa, die ook wel Palmlelie wordt genoemdIn den zo mer vormt de zware bloemstengels met talrijke klokvormige, roomwitte bloemen. De forsche bladeren kunnen tot in den winter groen blijven. De Yucca kan wel in het laatst van den winter of in het vroege voorjaar wor den geplant Cok kan ze als kulpplanf worden gebruikt S. L. Feuilleton door Anthony Berkely 42 P)E majoor had het Jgebouw gemak. -L>' kelijk kunnen vfnden. Het was niet groot en gelegen in een weinig voorname straat in de buurt van Co- vent Garden. Hij was de drie trop- pén. die noodig eens schoon gemaakt moesten worden, opgeklommen en had gebeld aan de eenige deur, die zich op de hoogMe verdieping bé- vond. Daar er echter niet werd open gedaan, veronderstelde hij, dat Eccles nog niet Was teruggekeerd. Hij be sloot te wachten en hield zich bezig met het lezen van de middageditie van de Evening 'Standard. Het uiter lijk van het kantoor had geen al te besten indruk op hem gemaakt en hij verwachtte al zoo half en half, dat het Eccles' doel was, hem geld in een of andere zwendelzaak te laten be leggen; daar hij echter uit ervaring wist hij kende verschillende ad vocaten- en notarissenkantoren, die er geen haar beter uitzagen dat men niet alleen op het uiterlijk mag afgaan, besloot hij geen voorhang oordeel tc vellen en verder te wach- Hij wilde dit echter tot. uiterlijk ten. AXkj jruuc UI I ciurei jvj, ufpiuv» I <-»C JK u kwart over drie doen, daar zijn tante geen aanteckening van hem om half vier in het PiccadiUy 1 sprekken en er is ook niemand ge Hotel had besteld. Terwijl Sinclair'daar zijn geduld in lijdzaamheid versleet, had zich geen ander levend wezen op dc bovenste verdieping - vertoond. noch had iemand hem het gebouw zien betre den. Later had dc politie ontdekt, dat het kantoor al sinds maanden had leeggestaan en dat Eccles een con sulaire post in Birma bekleedde cn eerst over een jaar naar Engeland zou terugkeeren. „Hm!" zei mijnheer Chitterwick, in gedachten verdiept. „Ja, ziet U, het critieke punt is. dat wanneer de ma joor om half drie zijn club verliet, en rechtstreeks naar het Piccadilly Ho tel zou zijn gewandeld, hij daar moert arriveeren op het oogenblik, dat ]k hem of laat ons zeggen, den anderen man zag, namelijk om tien minuten over half drie". „Ja. maar dal is natuurlijk ook de bedoeling geweest. De man. die hem opbelde en vertelde, dat bij Eccles was. was natuurlijk de moordenaar en die wenschte den majoor naar een plaats te lokken waar waarschijnlijk niemand hem,zou zien". „Ja. het is lang niet uitgesloten, dat het zoo gebeurd is. Maar is het niet mogelijk geweest, te onderzoeken waar die telefonische oproep vandaan kwam?" Mouse schudde%ijn hoofd. „Neen. Ik heb daar zelf ook aan gedacht, maar de portier van de club houdt locale ge weest. die het gesprek van den ma joor bij toeval heeft afgeluisterd. Het eenige. dat wij bezitten, is Sinclair's beschrijving van 's mans stem. Die moet inderdaad veel op de stem van Eccles hebben geleken, beschaafd en wel prettig om aan te hooren; om zoo te zeggen, een wat overdreven uit gave van het taaltje dat men Oxford- Engelsch noemt". „Ja. da» zou óns misschien een draad in handen kunnen geven", gaf mijnheer Chitterwick toe, „maar ver der zullen we er niet mee komen, vrees ik". ..Oh, ik weet best tegenover welke moeilijkheden we ons "gesteld zien. Chitterwick. maar heusch we moeten iet* doen. Ik ken Lynn al jaren en bovendien is mijn zuster een van Judy's oudste vriendinnen. Agatha zou het me nooit vergeven, indien ik niet hemel en aarde bewoog. Ik heb natuurlijk ook mijn invloed al bij Scotland Yard beproefd, maar de handen van die lieden zijn gebonden, de vervolging van een verdachte is nu eenmaal hun plicht. En geen van hen twijfelt aan Sinclair's schuld. Vooral ook voor Judy is het ver schrikkelijk. Zij heeft altijd het vol ste vertrouwen in hem gehad en geen seconde aan zijn onschuld getwijfeld". Hij blie* een rookwolk uit en staarde naar den vijver Ook mijnheer Chitterwick voelde dat er iets voor die dappere vrouw ondernomen moest worden. (Wordt vervolgd werd ik herinnerd aan Cyriel Buysse cn andere Vlaamsche vertellers van dien stijl. En wellicht nog directer aan dc verhalen, die goede Limburgers el kaar kunnen opdisschen als zij in een beste stemming en met nooit gcleschte dorst aan de stamtafel zitten, die vol gepropt staat met glazen schuimend vocht. Ja, dan wordt cr geducht met spek geschoten, maar dat gebeurt zoo prachtig dat ge tijdens het verhaal geen oogenblik twijfelt. Eerst naderhand rijst de achterdocht. Zoo ongeveer ook is 't met menige episode in dit boek. Romantisch verhaal DE kern van het eigenlijke verhaal is nogal romantisch van sniteen rijke baron, heer van Jericho, die in zijn jeugd op vreemde wijze een uiterst mondaine Engelsche aristocrate ont moet cn op haar verliefd raakt. Zijn buurmeisje, dc lieve Ernestine, met wie hij vrijwel verloofd is, laat hij schieten tcrwillc van de brillante, wufte Cecily. Zij houdt ook wel van hèm, maar toch blijkbaar net niet genoeg, om hem naar zijn Limburgsche isolement tc volgen. Zü aarzelt voortdurend om hem het ja woord voor 't leven tc geven en omstan digheden van buitenaf komen haar daarbij steeds tc hulp. Haai' leven wordt één ontvluchting van haar „noodlot" en de heer van Jericho, trouw als ccn hond, verspilt zijn besten tijd met rei zen, achtervolging cn weemoedig, spij tig herdenken. Als 't verhaal begint is dc baron reeds over den middelbaren leeftijd heen en nog steeds vrijgezel. Na elk hoofdstuk over gebeurtenissen uit het heden volgt er een over 't verleden. Gaandeweg groeit 't verleden naar 't heden toe en eindelijk cn tenlcstc vallen zij samen cn dc twee hoofdpersonen be reiken dan toch nog een laat cn ietwat vergrijsd geluk. Aan dit procédé moet de lezer even wennen, wat des te moeilijker gaat, daar de eerste hoofdstukken mij lang niet de beste lijken. Dc humor doet hier cenigszins gewild aan cn irriteert in- plaats van tc amuseeren. Maar gelei delijk verbetert dat. In den omslach tige» kanselarij-stijl waarin de heer van Jericho zich pleegt uit tc drukken is Edmond Nicolas een meester. Epicuris- tische wijsheden zijn aan dc orde van den dag, wijsheden cn vertoogen, die een Van Deysscl zelfs in zijn meest lucullische verrukkingen niet zou kun nen verbeteren. Het is te hopen dat wij van Nicolas' speelschen geest en zijn stoutmoedige fantasie nog menige vrucht mogen te gemoet zien. C. A. S. Nederland heeft Denemarken aangeboden gebruik te maken van de Nederlandsche telefoon kabel naar Engeland tegen eon vergoeding van 1 millioen pond sterling. Dit is in Kopenhagen bekend ge-naakt. De Dcensche minister van Ver keer heeft het plan hij het par lement ingediend en de politieke partijen zullen het bespreken, voordat een beslissing genomen wordt. Denemarken heeft slecht* één telefoonverbinding met Engeland en de nieuwe kabel, waarover dertig gesprekken tegelijk ge voerd kunnen worden, zou de telefoonverbindingen van Stock holm Kopenhagen en Helsinki met Den Haag en Londen aan zienlijk verbeteren. Donderdagmorgen ontving de Koningin in het paleis aan het Lan ge Voorhout te 's-Graveuhage. prot. dr. Henry Leenhardt, vergezeld van zi.ir dochter, in particuliere audiën tie Hierbij overhandigde prof. Leenhardt namens de „Facultó Li. bro de theologie protestante de Mi.ntpellier" aan de Koningin de doctorsbul. Reuter meldt uif Parijs, dat Eduard vanvBeinum. die Zondag plotseling aldaar in het ziekenhuis moest wor den opgenomen, thans buiten gevaar is. Zijn toestand is goed vooruitgaan de.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1946 | | pagina 2