STEENKOOL: liet centrale probleem in de Britsche bezettingszone A s j e ei eli o m" Op weg naar een nieuwe literatuur Radio-programma door prof, dr. P. Geyl VROUWENSPIEGEL i-pak voor de kleine VARIATIES OP HET THEMA VISCH H Engelsche lof voor Van Kleffens 99 Een prachtgeschenk met f I Kerstmis: PHILIPS pmuShave Tfloohd onder getuige TUINKALENDER 2 Dinsdag 17 December 1946 j\J IETS remt de productiemo gelijkheden in de, Britsche zone zoozeer als de geringe op brengst van de steenkolenmijnen in de Roerstreek. Engelsche cri- tici, Duitschers en ook wel Ne derlanders mogen klagen dat de administratie zelf schuld is aan de economische stagnatie, hetzij omdat zij de Duitsche industrie haar ontplooiing niet gunt of enkel maar door de omslachtig heid en onberekenbaarheid van haar bureaucratische methoden; de Engelsche ambtenaren bobben het. wanneer eenmaal de ellcn- de van de Russische non-coöpc rntic als buiten hun competentie liggende met een schouderopha ling is afgedaan over niets an ders dan over de steenkool. Te weinig steenkool maakt het onmogelijk om de machins te be komen: bij gebrek waaraan het 'mijnbedrijf achterblijven moet; ziedaar a| aanstonds een vicieu ze cirkel, die men intusschen op allerlei manieren zoekt te door breken. Wij kregen daarover te hooren in Villa Hügel, dat befaamde pracht verblijf van Krupp op een heuveltop vlak bij bet grondig verwoeste Essen; een kostelijk staaltje van den wansmaak en den praalzucht van het „Wilhcl- minische Zei talter" is dat kolos sale, vierkante gebouw dat ge heel ongerept is gebleven; in de reusachtige, overdadige opge smukte hal, die men van het monumentale portaal onmiddel lijk betreedt, hangen de familie portretten nog, en ook een por tret van Hindenburg; nu huist daar het Engelsche steenkolen- beheer. Maar niet daar alleen, overal, ook in Lübbeckc, ook in Berlijn, sprak men ons over steenkool als de crux van heel de economi sche situatie. En eon harde, on handelbare crux vindt men bet. In de Russische zóne. in het steenkolenveld van Zwickau, wordt 100 van de voor-oorlog- sche productie bereikt. Vanwaar dat verschil? De communisten bazuinen het uit als een bewijs dat de arbeiders onder het com munistische stelsel zich moer in spanning getroosten dan onder het kapitalistische. Maar tegen die simplistische beschouwing valt wel iets in te brengen. Om te beginnen zijn er mcnschon dit hoorden we speciaal van Duitsche zijde dio de Russi sche cijfers eenvoudig niet ge- looven en men zit natuurlijk al tijd met do moeilijkheid, dat in do Russische zóne gccnerlei on afhankelijk onderzoek wordt toe gelaten. Toch is het heel wel mo gelijk. dat het verschil bestaat, maar dat het uit een samenstel van andero oorzaken verklaard moet worden. Ton eerste laat zich eon klein bedrijf als dat van Zwickau met de omvangrijke mijnen van de Ruhr slecht ver gelijken. Dan zullen de Russen een heel ernstige moeilijkheid waarmee do Engelschen zitten, niet hebben: het tekort aan ar beidskrachten. Zij toch kunnen hun krijgsgevangenen naar de mijnen dirigeeren. De Engel schen moeten met een zekere spijtigheid aanzien, dat cr onge veer 40.000 en 54.000 Duitfiche krijgsgevangenen in de Belgische en in dc Fransche mijnen te werk gesteld zijn. Arbeiders-tekort J AT er voor de Roer overschiet zijn meest arbeiders van de minder geschikte leeftijdklassen, te jong of te oud; do oorlog heeft onder de krachtigste groep opruiming gehouden. Öp alle manieren zoe ken de Engelschen ondertus- schen aan te werven en aan te moedigen. De slechte huisves tingsmogelijkheden juist in het zoo grondig verwoeste Roerge bied vormen een ernstige belem tnering; tekort aan kleeding evenzeer. En ook hier zit men in den vicieuzcn cirkel: productie van textiel wordt weer door l.et kulengebrok zelf tegengehouden Voorts is er verminderd phveiek vermogen. Men poogt aan dit al- Jes tegemoet te komen door aan de mijnwerkers prioriteit bij bet reparceren van hun woningen te verzekeren, en door extra-hooge rantsoenen Terwijl de gewone consument met 1550 calorieën te vreden moet zijn als hij ze krij gen kan. en daaraan heeft den laatsten tijd in de Roerstreek veel ontbroken: de lange queu*s voor bakkerswinkels getuigden daarvan krijgt de meerderheid Wï van de mijnwerkers er 4000. Het gevolg van die en dergelijke be gunstigingen is. dat de steenho Icnproductlc, die in de zomer maanden een daling vertoonde, de laatste zes weken weer op loopt on men hoopt nog hoogot Ie komen. Juist in de week van ons be zoek werd de vermindering van het uitvoer-quotum bekend ge mankt. waarin ook ons land moet deelon. Men betoogde tot ons, dat die vermindering uitein delijk ook in ons belang zal zijn Het is do bedoclig meer steen kool voor de Duitsche industrie beschikbaar te stellen, en dan in de eerste plaats voor het ver vaardigen van die machines '.vel ke de mijnen zoozeer behoeven. Zoodra met behulp daarvan de productie aanzienlijk boven het huidige peil is opgevoerd, zal de uitvoer niet slechts op de oude hoeveelheid maar daarboven kunnen worden teruggebracht. Samenwerking N D ERTUSSCHEN ^spreekt men ook veel van psychologische facto ren. Er gaat onder de Duitsche mijnwerkers nog altijd een praat je rond, dat het geheel van de steenkool, die zij winnen buiten lands gaat en bovendien dat wat wat dat betreft, niet slecht te spreken. Denazificatie Er wordt van communistische zi'de veel geklaagd over de slap heid van de donazificatie-metho- den der Engelschen. Nu is het bekend genoeg, dat de commu- rrstcn de zuiverings-lcus op de nicest demagogische wijze ge bruiken en alles ondemocratisch of fascistisch noemen wat niet van hun gading is. De sociaal democratische partijleiders, met wie wij te Berlijn een gesprek konden voeren, dreven den spot met do gedachte, dat de Russen in hun eigen zóne consequent met de zuivering zouden te werk gaan: ten deeie dient zij bun otn menschel), die zij gebruiken kun nen naar Rusland te sleepcn. cn als zij een nazi op ccn bepaal den post in do zone onmisbaar achten, zien zij er volsterkt geen been in hem daar te laten. Wat du de methoden der En gelschen betreft, ik heb den zeer beslisten indruk, dat zij in deze netelige materie (wij weten cr zelf van mee te praten) ernstig gestreefd hebben naar het schep pen van voorwaarden waaron der Duitschland zich in democra tischer) zin zal kunnen ontwik kelen, en dat zij niet meer dan r.oodig maaar het i s soins buitenlands gaat voor schade vergoeding dient cn Duitschland dus niets weerombrengt. Sommi ge Engelschen meencn, dat die waanvoorstellingen den arbeids lijst verminderen, anderen hou den het ervoor, dat de mijnwer ker enkel gevoelig is voor wat hemzelf onmiddellijk aangaat. In ieder geval tracht men nu stelselmatig die valsChe geruch ten togen te gaan. Mij werd ver zekerd dat men daarbij den steun heeft van dc verkozen vertegen woordigers der arbeiders, met wie over bet algemeen de sa menwerking goed is. Die verte genwoordiging is natuurlijk iets geheel nieuws. De Engelschen hebben op alio gebieden de er\a- ring opgedaan, dat het Duitsche volk aan democratische metho den ontwend was cn eenige lei ding nocdig had bij het opbou wen van vertegenwoordigende organen. Maar over den practi- schen gang van zaken zijn zij, TLIIER, is nu een warm winter- -*-* pak voor onzen bot/, qemak kelijk te maken van een deken, wanneer u er geen stof voor hebt. Het is heel doelmatig, de stof waterdicht te laten maken. De broek heeft het gewone skimodelHet voorpand van het jasje is aan een stuk met een schouder sluiting. De mouwen zijn aangeknipt en van onder nijd er dan van bovenals de be kende blousemouw. Op het jasje is een niet zeer practise lie zak genaaidalleen te gebruiken voor een zakdoekmaar door de opgeborduurde letters is het een aardige garnèering. De capu chon is op het jasje vastge knoopt en kan er dus afgeno men worden. Dit model is van een van de bekendste Parijsche modeont werpers, die, naar het blijktook onze kinderen niet vergelen. EEFT U v/el eens spreid daar de visch op visch-coteletten ge- uit (een laagje van 3 4 cm. dikte) en laat deze op een koele plaats staan, tot de laa2 stevig is geworden Neem dan telkens een (linken lepel vol er af. geef hier den vorm aan van een cote- lette. wentel deze in pa neermeel en laat haar geten? Die zijn lekker en niet moeilijk ie be reiden. Neem 250 gram resten van gekookte visch (zonder graat ge wogen). een dl melk. 60 gram boter. 20 gram bloem, v/at peper, zout, nootmuscaat. panecr- kaar gelegde tomaten- schijfjes. met wat ge hakte peterselie be strooid. En kent U vischbrood- jes? Die maakt U van 200 giam vischresten, een halven dl. melk of overgebleven botersaus; peper, zout, nootmuscaat, een eetlepel gehakte pe terselie. vier oude broodjes (liefst harde) en 60 gram boter. Snij de bovenzijde van de broodjes af; hol het liuuilltuouaai, j.unvi;. - - - -. meel een pannetje met gedurende een half uur- ondergedeelte uit cn bc- ii.„i. U/,n.. A,»nn hmnon frituurvet en 'n paar fris- schc takjes krulpeter- seïic. Maak de visch fijn en kijk goed na. dat er niet één graatje in blijft. Verwarm al roerende de boter met de bloem, voeg daar langzaam de melk bij. laat het meng sel even doorkoken, roer er dan de visch door heen cn maak het geheel op smaak af met peper, zout en nootmuscaat. Smeer den bodem van een schotel met boter in. tje opdrogen, bak haar dan in het vet. tot zij mooi bruin cn knappend is geworden. Laat haar even uitdruipen op grauw papier en Schik dan al de coteleRes rond een stapel aardappelpu- tée. Tenslotte versiert U het smalle boveneinde met een takje krulpeter- selie. Hef staat, erg aar dig. als U den schotel afmaakt met kleine ge stoofde tomaten of met een rand van over el- smeer dit van binnen met een klein beetje van de gesmolten boter. Vul de broodjes met de ge hakte vischresten. die vermengd zijn met dc kruiden en de helft van het broodkruim, ge weekt in de melk of de saus. Leg er nu de kap jes weer op, smeer den buitenkant van de broodjes ook met wat boter in en leg ze dan in den oven tot 2e licht bruin en knappend zijn. noodig rekening houden met de behoeften van het bestuur of van het bedrijfsleven, die door een al te radicale opruiming in het gedrang zouden geraken. REEDS sedert gerui me» tijd hebben zij het zuiveringswerk in hoofdzaak overgelaten aan speciaal daartoe ingestelde Duitsche raden, sa mengesteld uit betrouwbare ele menten. bekend met de verhou dingen Li den bepaalden tak die aan hen werd opgedragen. Hun ervaring is, volgens den Brit- schen kolonel die met een staf van Britsche politiemannen den denazificatie-dienet beheert, dat die Duitschers, onverdachte an- ti-nationaal-socialisten dus. meer geneigd zijn tot verdraagzaam heid dan zijzelf. Met de Duitsche politie stonden de Engelschen aanvankelijk voor de grootste moeilijkheden. Om het bewaren van de ordo niet onmogelijk te maken, zagen zij zich genood zaakt nntionaal-socialisten te handhaven, die inderdaad bij het publiek een slechten naam had den. Vooral te Hannover heeft zich een veel aanstoot gevend geval voorgedaan. Maar derge lijke gevallen behooren, zoo werd ons verzekerd, tot den eersten moeilijken overgangstijd, en tot het verleden. Over het geheel is nu de toestand zooiU hierboven aangeduid. Er is bijvoorbeeld geen sprake van. dat Lij de mijn werkers een grief in dit opzicht zou bestaan: voorzoover oud-le den van dc N.S.D.A.P. in techni schc of beheerspoetcn in het mijnbedrijf zijn gehandhaafd, ge schiedt dit in overeenstemming met hef inzicht van Duitsche zuiveringsraden, waarin de ar- heidersvertcgenwoordigers ruim zitting hebben. Men is wel ge noodzaakt onderscheid te maken tusschen kwaadaardige of actie vc Nazi's on „nominale Nazi's" en inderdaad is dat, waar zoo- \elen tot de partij toetraden on der dwang of althans onder pres sie, een reëel onderscheid al valt natuurlijk in tallooze geval len over de grenslijn te twisten. De kerken werden genoemd als organisaties die tegenover hun predikanten en priesters (elke kerk verricht de zuivering onder Britsch oppertoezicht door eigen raden) al bijzonder tot zachtzin nigheid geneigd zijn. Onderwijs "CM«IN van de meest he- 'moedigende gesprek ken, en dat tevens de Engelsche administratie van den aantrek- lulijkstcn kant te zien gaf. was rnct den Engelschen directeur van het onderwijs in dc Britsche zóne. De moeilijkheden zijn ook daar formidabel. Vijftienduizend leerkrachten moesten ontslagen worden; het onderwijzend perso neel was natuurlijk in het bij zonder gecompromitteerd. Men zit nu ook hier met een over schot, Waarin de middelste leef tijdsklasse heel zwak vertegen woordigd is. Om in bet tekort zoo snel (mogelijk te voorzien, tracht men juist uit de leeftijd groep van 2518 jaar geschikt» «nen6chcn voor bet onderwijs op te leiden in noodcursusscn van een jaar, gegeven in inwonende colleges. De bedoeling is, tevens een loopbaan te openen voor zpovelen die geen enkele be staansmogelijkheid zien en typisch Engelsch dc al te theoretische cn academische geesteshouding van het Duitsche onderwijs te verbeteren. Onze zegsman was zeer goed te spre ken over het succes van deze on derneming, over den geest van de kweekscholen, over de kwali teit en den ijver van de Duitsche lieders, dio men ervoor gezon den heeft. Tekort aan schoolgebouwen, ongeschikte leerboeken dat zijn nog een paap problemen, waarmee men te kampen heeft. Zelfs do wiskundeboeken bleken tot verbazing van de Engelschen vol te zitten met nationaal socia listische propaganda, anti-seini- tisme on oorlogsverheerlijking. Dt moeilijkheid is niet om be tere boeken geschreven te krij gen al9 schrijvers van geschie denisboeken voor de scholen wer den mij zeer bekende mannen genoemd als Franz Schanbei en Fritz Wuezing maar om ze te doen drukken: de papiernood laat hoogstenR oplagen van een paar duizend exemplaren toe. Dan is cr het beklemmend ver schijnsel van de volslagen ver- veemding van wat er in de laat ste twaalf jaar in do wereld aan nieuwe stroomingen en denk beelden is omgegaan, waaraan zelfs do bestgezinde en geestelijk actiefste ondenvijsmenschen Jij den. Hieraan trachten de Engel schen tegemoet te komen door boeken cn tijdschriften te ver spreiden; giften van andere lan den worden aangemoedigd. Lx vroeg naar het prachtige en met dc oude Pruisische traditie radi caal brekende werk van Eyck over Bismarck. Dit was nog vrij wel onbekend, ofschoon ik in Berlijn later vernam, dat men tracht Eyck, een uitgeweken Duitscher, die in Zwitserland vertoeft, voor een leerstoel in Marburg te krijgen. Zijn boek bleek in een zending uit Zwitser land voor te komen. Voorts or ganiseert. men („Anglo-German discussion-groups", waar geleer den cn onderwijsmannen uit En geland dc problemen van het vak met Duitsche collega's be spreken. Ook wij men een proef gaan nemen met soortgelijke bij eenkomsten va» jongere 'men- schen tusschen 18 en 30 jaar. Vertrouwen Ï-TR sprak uit dit al- les de oprechte wènsch om de Duitschers te hel pen, zich weer in West Europa in tc schakelen en niet door dwang, noch zelfs door propa ganda. maar door hot opwekken van hun eigen kracht; en tevens het vertrouwen dat daartoe on der hen de wil en het vermogen aanwezig zijn. Onwillekeurig kwam bij de Nederlanders, die deze uiteenzetting aanhoorden t verlangen op. dat ook in ons land aan dien bij uitstek opbou- w en dep arbeid meegewerkt mocht worden. Dat denkbeeld werd met sympathie Ontvangen en het zou de moeite loonen als bet van onzen kant meer opzettelijk cn in uitgewerkte» vorm met mede werking van onze regeering werd aangedrongen. De geruchten dat dr. Van Kleffens zich op 1 Januari uit de Nederlandsche regeering terug zal trekken blijken zon der grond te zijn, zoo schrijft do Daily Telegraph and Mor ning Post. Zij vinden zonder twijfel hun grond in het feit dat Van Kleffens als minister zonder portefeuille in het ka binet is opgenomen om Ne derland in den Veiligheids raad te vertegenwoordigen on het land met ingang van dien datun» geen deel meer uit maakt van den raad. Dr. Van Kleffens heeft zich in den Veiligheidsraad een reputatie opgebouwd, zoo gaat het blad verder, door zijn werk voort to zetten, dat hij begon als minister van Bui- tenlandsche Zaken in Londen tijdens den oorlog. Wij hopen dat zijn scherp intellect, dat zich in den raad de6 te meer heeft bewezen door zijn be- heersching van een helder Engelsch, niet voor do Ver- eenigdo Staten verloren zal gaan cn dat hij de leiding zal krijgen van de Nederland sche delegatie in de Alge- mcene Vergadering. de tijdschriften Prof. van Loon komt voor Naar het A.N.P. van bevoegde zijde verneemt, zal de oud-prerident van den Hoogen Raad, prof mr, J. van Loon, over eenigen tijd terechtstaan voor het Tribunaal te 's-Gravenhagc. KORT VERHAAL door HANS KIEVID Het mannetje slifferde behoed zaam met stafsteun over het smalle trottroir. Aan zijn door de kou paarsgekleurd neusje pin kelde een kleine zilveren druppel, die indien hij te groot werd met de Jasmouw werd wegeveögd. Zijn nauwe pijpen omvatten de ver- knokkelde spillebeentjes slechts tot hoven dc enkels daaronder slobberden lila kousen cn daaron der een paar afgestofte gerimpelde schoenen. Op zijn geplooide bol stond een viezig hoedje gedrukt, welks ont werper reeds lang ter ziele moet zijn geweest. 1-Iet manneke keek behoedzaam links, daarna recht dan weer links en stak dc straat over, naar een winkel met antiquiteiten. Het derde been hielp hem de stoep op cn voor dc etalage kwamen de voeten tot rust. Het mannetje keek naar binnen cn zocht in de win kelschab Eerst links, toen in hot midden en toen rechts. En plotse- link klaarde zijn gezicht op: „As- je-me-nou." Geen oógenblik bedacht dit mannetje zich en met oen voort* barendheid, die enkele voorbijgan gers deed omzien stokboendc hij het portiek in. de winkeldeur door, recht op een stoel aan. Daar zakte hij steunend op neer, ontdeed zijn neus van het groeiende pareltje en wachtte, terwijl zijn oogen dwaalden langs de kostbaarheden op toonbank en winkelplanken. De winkelier kwam binnen en ondervroeg den klant naar de be langstelling voor zijn zaak. „Dat zal ik U zeggen", repli ceerde het mannetje. „Ik heb een dienstmeisje, en dal is nogal nonchelant cn nu heeft ze eergisteren per ongeluk mijn stoof kapot gehakt om de kachel aan te maken. U snapt, ik heb haar een stevig standje gegeven en gezegd, dat ze van mijn meu bels moest afblijven. Maar met dat al, zit ik zonder sloof. Nu sprak ik gisteren mijn maat op de bank aan den singel en die zei, dat U nog een stoof bezat. Nu zou ik U willen vragen, kan ik die koopon!" „Zeer zeker," antwoordde de antiquar, die met verholen belang stelling hot manneke had aange hoord en hij schoof de vitrinegor dijnen opzij om het oude vergeten meubelstuk uit de kast op te die pen- „Hier is er een." ...Juist," sprak het oudje, „zoo een had ik." „Ik wil hom hebben, pakt U hem maar in De winkelier, cenigszins ver baasd over den vlotten verkoop, pakte een stuk papier cn wikkelde de stoof erin, terwijl het mannetje uit zijn jaszak een groezeligen geldbuidel op diepte cn in de cen ten vingerde. „Hoeveel kost me dat," vroeg het mannetje. „Dat kost f 14-75. alstublieft." „As-jé-tnc-nou, wat zegt U 14.75. Maar man, toen ik die stoof kocht, kostte die mij 25 stuivers, en nou 14.75- Dat meent U niet." „Hcusch meneer, ik houd U niet voor den mal. U koopt tenslotte een stuk antiek en antiek is geld waard, dat weet U." Neen, het mannetje wist van niets, hij kon niet begrijpen, dat zoo'n prul zoo'n houten tcst- houdcr zoo in waarde was geste gen, terwijl hij zelf, nog ouder dan zoo'n Voorwerp in waarde was ge daald. „As-jc-me-nou", prevelde hij cn vouwde zijn beduimeld bui deltje weer dicht „Dan moet ik hem niet „Zooals U wilt, meneer," sprak de antiquair die dc verbazing van hef mannetje wildé begrijpen. Het mannetje steunde zich overeind, grabbelde zijn wandelstok weer op cn strompelde naar de deur. „Dan zal ik die meid van me, nog een extra standje geven f 14.75. as-je-me-nou." De deur sloeg toe. Nog eenmaal keek hij naar de plaats waar het hegeerde voorwerp had gestaan cn slofte toon langzaam heen, niets begrijpend van deze maatschappij, waarin oudheden zoo verschillend gawaardeerd worden. DE redactie van het maandblad „Criterium" (uitg. J. M. Meu- lcnhoff. Amsterdam) is met in gang van het laatst verschenen nummer sterk gewijzigd. Zoowel W. S. A. Coleilbrander. H. Drion als R. van Lier zijn er uitgetre den wegens vei trek naar het. bui tenland. Zij blijven echter vaste medewerkers, evenals Bertu» Aat jes die ziin redacteurschap heeft neergelegd omdat hij reeds deel uitmaakte van een ander literair blad. dat naar hij meent, zijn steun het meeste noodig heeft. Hun plaatsen worden ingenomen door Maurico Gilliams. waarmee het contact wordt gelegd niet Zuid-Ncdcrland cn waardoor men hoopt bij te dragen tot do ophef fing van de cultureelo grens tus schen Noord cn Zuid, W. F. Her mans en Adr. van der Veen. Het nummer is voor een be langrijk gedeelte gewijd aan Ar thur van Schendel. liet opent met een verhaal van den overleden schrijver uit een eerlang tc ver schijnen bundel. Voorts zijn dc inleidingen opgenomen door Adriaan Morriën, Adriaan van der Veen cn W. F. Hermans bij dc Van Schendel-hcrdenking in den Boekhandel Brocso te Utrecht ge houden. Vooral Morriën geeft ccn belangwekkend overzicht van het werk van dezen meester, die veel van den Middeleeuwschen zwer ver Tamalone in zich had cn met de oogen en het gemoed van een dichter door dc landschappen van ons werelddeel is gegaan, met een voorkeur voor het Zuiden en in een verwantschap met al wat leeft, die soms het karakter aan neemt van een religieus geloof"- van den meester „die met ziin Hollandscho romans ziin werk ziin bekroning heeft gegeven, en die hem tot een met recht natio naal schrijver hebben gemaakt, onaantastbaar verheven boven de wisselvalligheden van den litte- rairen dag." Er is poëzie van Leo Woman, S. Vestdijk (een fragment uit Mnemosyne). Jan van Nijlen Adriaan Morriën. Adriaan van der Veen draagt een fragment van een roman bij. Het simultaneïsme U ET Novembernummer van A d A Interim (uitg. A. W. Bruna en Zoon. Utrecht) opent met een artikel von Emmy van Lokhorst „Het masker van den tijd". Ze wijdt daarbij een be schouwing aan het „simultaneïs me". een strooming die haar voor loopster had in het. unanisme van Jules Romains en die zij weer ziet als een voorJoópér van het exis tentialisme. Aan het slot van haar artikel zegt de schrijfster o.m.: „Wij staan aan den voor avond van een nieuw tijdperk. Onze gcheele samenleving is be zig, een anderen vorm aan te ne men, naar andere structuur te zoeken. Losgeslagen van onze an kers van traditie en normen, schijnen wij in een chaos rond te dolen, maar toch veronderstellen wij, dat de wereld krachten aan het verzamelen is. om tot een nieuwen communicatievel! vorm te komen... Wellicht, gaan we een tijdperk van hardheid tege moet. waarin, zooals Cocteau het reeds vroeger voorspelde: „Le coeur nc se porie pas Van hard heid cn afkeer van het leven, van wanhoop cn walging. Maar het zou niet dc eerste maal zijn, dat de mcnsch en daarmee de litteratuur, zich van een zware ziekte herstelt, om des te krach tiger, gezuiverd van beklem- (Ingezonden mededeeling) Verkrijgbaar bij eiken PhltiShavchandelaar W*i HET IDEALE ELECTRISCH ORDOGSCHEÈH-APPARAAT NV PHIUPS vfRX00P-MU VQ0R NE0ERUN0 EINDHOVEN Feuilleton door Anthony Berkely INDIEN U het aan mÜ over laten, zal ik er voor zorgen, dat men in Muchford tijdig bericht krijgt", zei de butler. „Uitstekend, Wilkinson. Dank je v/el". De butler verdween en de jonge man klopte zijn pijp leeg tegen den muur \an het paviljoentje. „Bent U Bent U een bracht mijnheer Chitterwick er vol verbazing uit. „Ja, ik kan er ook mets aan doen", zei de jongeman, bijna verontschul digend. „Ik had er geen flauw vermoeden van", zei mijnheer Chitterwick. „Agatha was altijd een beetje slor dig in hel voorstellen", viel de jeug dige hertog hem bij. Het is opmerkelijk, da) mijnheer Chitterwick's eerste geaachte was, hoeveel plezier dit ziJn tante zou doen. HOOFDSTUK VIII Mijnheer Chitterwick contra juffrouw Goole Na de lunch, waarbij bleek, dat de oude dame Riversmead verlaten had, nam mijnheer Chitterwick mevrouw Sinclair mee ,naar het terras, zooge naamd om met haar dc planten te bekijken, maar inderdaad om haar eenige vragen over haar huwelijk te stellen, Judith was volkomen eerlijk tegen over hem. „Ik was var. het begin af aan tegen die geheimzinnigheid. Maar hoewel Lynn beweerde, dat hij niet bang voor zijn tante was. zag hij er erg tegen op. haar kwaad te maken". „En wat dat dreigement met ont erving betreft?" vroeg mijnheer Chit terwick. ..Oh. dat nam hij nooit serieus. Ik weet wel, dat de politie dit een zeer belangrijk pun» vindt, maar hef was werkelijk niet meer dan een grap tusschen hem en juffrouw Sinclair. Zij was een wat bazige vrouw, die graag haar wil doorzette en het drei gement. hem te zullen onterven, kwam haar natuurlijk go^d van pas. Maar Lynn wist zeer goed, dat nie mand anders dan hij de erfgenaam zou zijn. wat ZÜ °°k mocht zeggen. En wat dien neef in Amerika betreft, die niet eens Sinclair heet Neen, het was enkel en alleen, omdat Lynn veel van zijn tante hield en ru zie met baar wilde voorkomen, dat hij ons huwelijk geheim hield", zei Judith ernstig. „Haar secretaresse schijnt te den ken. dat juffrouw Sinclair he> drei gement werkelijk meende", merkte mijnheer Chitterwick op „Juffrouw Goole?" vroeg Judith, nie» zonder een zekere geringschat ting, „oh, die heeft geen gevoel voor humor". Mijnheer Chitterwick sneed een ander onderwerp aan. ..Ik veronder stel. dat er n°S niets aan het licht is gekomen over dien Amerikaanschen neef?" Mevrouw Sinclair keek waf ver rast. „Ja, inderdaad, juist, vanmorgen kreeg ik een brief van Lynn - advo caat. dat hij gevonden is en met de eerste boot zal komen" „Komt hij hier?" Mijnheer Chitter wick voelde zich geschokt, De aas gieren schenen op den bui f af te ko men, nog voor het slachtoffer goed en wel aood was. Wordt vervolgd) mende angsten en doodsverlan gens, tot nieuw leven tc komen." Do dichter Bloem schrijft over Clare I.ennart. er is proza van M. Mok en poëzie van Gabriel Smit. Karei Meeuwesso en Alfred Kossrnann. Van Meeuwesse ci- tèeren wij „Utrecht", een vers waarin hij bepaalde aspecten van dc stad raak heeft getroffen: Rond de rijzige naald van de Domtoren zijf gij mij, oud, grijs Utrecht lief, ik raakte langzaam tot over mijn oren op uw eender grijze droefenis verliefd Voetstappen aarzelen, gaan dan en keren, cn blijven stilstaan op de blinde steen Waarom, denk ik, mij langer nog verweren: wie komt er ooit over zijn droefenis heen? Maar verderop legt ffO Uw bloemfestoenent bolwerkensingels, droomstille plantsoenen, waar k theedrink, wandel en gedichten lees. Zo zift gij. stad, mijn eigen evenbeeld, over grauwte cn arcadia verdeeld, tweevoudig als he[ hart, dat nooit geneest. Een nieuwe taak II) IJ het ingaan van den nieu- wen jaargang treedt voor 't lit teraire maandblad Columbus (uitg. A. A. M. Stols. 's-Graven hagc) een nieuwe redactie op, bestaande uit: Jan Praas, Paul Rodenko, Hans van Straten en Jan Vermeulen. In een verklaring wijst zij cr op, daat het haar, nu men een beeld heeft van de situa tie „een beeld dat, voor zoover het het binnenland, en met name dc jongeren, betreft, van een be angstigende kleurloosheid is" duidelijk is. dat alleen door een scherp en onvoorwaardelijk posi tie-kiezen de jonge Nederland sche litteratuur uit het drijfzand van provincialisme en onbelang rijkheid. waarin zij meer en meer dreigt te verzinken, is te redden. Hiertoe zal men zoo vervolgt zij moeten breken met de kiein-gel.uk- en dichters-in-een- windstilte traditie. De waarlijk levende dichter zal een dichtcr- in-ccn-storm zijn, Zii wil in de lit teratuur den afdruk van een compleet mensch zien, de reactie van een vitaal-gestuwde intelli gentie op de concrete situatie, waarin zij geplaatst is. Voor al les ziet zij in de litteratuur een wapen, een werktuig om dc situa tie om te hoot sen naar ónzen wil". Dc zin dien de redactie aan Co- iumbus wil geven is: te strijden' vóór de elementaire levenswaar den. vóór de realiseering en zelf bevestiging van onze diepste men- schclijkheid, vóór de intellec- tueele volwaardigheid tégen den alom veldwinnende» geest van verslapping cn vervlakking, tegen de vervalsching van men- schelijko waarden, tégen de natio nale domheid, in welken vorm deze verschijnselen zich ook aan dienen. Met belangstelling zullen wij de redactie en haar medewer kers volgen bij de pogingen tot verwerkelijking van haar in d.e, wat als een legerorder klinkende, verklaring gegeven doelstellingen. Moge daarbij de parodistische snakerij van Kees Stip, die dit .keer o.a. bij Vondel fe gast ging, niet te vaak ontbreken! WOENSDAG 18 DECEMBER HILVERSUM I 301,5 M. 7.30 Muziek bij het ontbijt. 9.00 Gramo- foonmuziek. 10.20 Voor de vrouw. „Onze keuken". 10.35 Lida Langeveld, viool, cn Herman Kruyt, piano. 11.00 Populair non stop programma. 11.45 Familieberichten uit Indonesië. 12j00 Orkest Carlo Carcassola. 12.35 Nieu- \vp Belgische gromofoonplaten, 13.15 Dansorkest „The Ramblers". 13.45 Chansons van Vincent Scottó. 14.00 Boekbespreking. 14.15 Gevarieerd Joodsch programma. 15.00 Voor de jeugd. 15.45 Op bezoek bij zieken. 16.15 Voor de jeugd 17.15 Musette- klanken. 17.30 Nederlandsch Volks herstel. 17.35 Orgelspel. 18 15 Fran cisco Canaro en zijn Argentijnsch Ti- pica-orkest. 19.00 Bekende walsen v. Johann Strauss 19.15 „Herstel van de Volkswelvaart". 20.20 Operette „Pri ma Donna". 21.20 „De Herberg Hal verwege". 21.55 Chanoeka-ultzending. 22.30 De mensch als doel cn middel." 23.15 Op Vleug'len van muziek. 23.30 24.00 Boyd Bachman. HILVERSUM II 415,5 M. 7.30 Het Boyd Neel Strijkorkest, 8.15 BBC-koor zingt met orkest- en orgel begeleiding. 9.50 Berl. Philharm. Or kest 11.00 Pianorecital. 11.45 The band of the Cold stream Guards. 12.15 N.C.R.V -koor. 12.40 „Advenis- dienst". 13.15 Giaconda ensemble. 14.00 Vioolrecital. 14.50 Gramofoon- muziek. 15.00 Kamerorkest „Ars nova et antiqua". 16.00 Kerstcantate „Oni het kindeke". 17.30 Afredo Campoli. 17.45 Rijk over zee. 18.00 Canadeesche muziek. 18.15 Orgelbespeling. 19.15 Hef nieuws uit Indië, 20 05 Reforma torisch appel. 2215 Grensland. 22,35 Sylvia Marlowe. 23.0023.57 Avond concert. 17 DECEMBER. Jn den winter verschijnen als bloeiende kamerplant wederom dP Azalea's i?» hun rose, roode, witle, zalmrose. lila en andere kleuren. Wanneer men een Azalea henft gekochf of ten geschenke ge kregen. dan houde men er wel reke ning mede, rfnf die plant tijdens haar bloei veel water noodig heeft. Indien de aarde uitdroogt, laat ze reeds spoedig haar blaadjes vallen Men houdt cle aarde dus goed vochtig en zet de plant in het volle hcht. Na den bloei worden de bloemrcstea ver wijderd en plaatse men de Azalea in een koele kamer S L. De Engelsche Louis Dellu^ prijs voor do beste Fransche film van het jaar is aan Jean Coc- toau's „La Belle ct la Béte" toe gekend.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1946 | | pagina 2