Museum van den Arbeid,
een vergeten schatkamer
Een wereldorganisatie
voor het onderwijs
VAN DEN OVERKANT
Haagsche bomaanslag
geheel opgehelderd
Slam in kleur
of in SA?
Eerste conferentie
in Amsterdam?
De e
Uit den boekenmolen
Daders werden door geen geheime"
organisatie gesteund
Kap. Van Heemstra
heeft bekend
KERSTNUMMER
Be Jëtfeine Ikrant
50ct
Koopt het heden!
onder getuige
Parade van de week
2
Zaterdag 21 December 1946
een be-
bij het
aankleeden van een menschen-
kind weet iedereen. Maar slechts
vakmenschen weten, waartoe een
simpel konijnenvelletje onder des
kundige leiding „in staat" is. Het
Museum van den Arbeid weet het
natuurlijk. Men zou bijna iedere
vrouw, die in dezen strengen
winter hunkert naar een bontjas-
je. moeten aanraden eerst eens
een uurtje te gaan studeeren in
het bontzaaltje van dit museum.
Want daar zou zij ontdekken,
hoeveel verscheidenheid alleen
al een konijn ter wereld heeft ge
bracht. Om nu maar niet te reppen
van marter, eekhoorn, echte of
imitatie vossenvelletjes en vos
senstaarten.
Zoo gaat het ook in de afdee-
ling wol en in de steenkool- en
oliczalen. Teerproducten er
zijn een dikke vierduizend be
kend, en men hoopt er nog tien
duizenden te vinden:
Aspirineslaap, en verdoovinr/s-
middelentot de fijnste parfumsge
kleurd in de tint der bloemen,
waarnaar ze ruiken en het kleursel
van de zuurtjes, die men snoept
hier liggen ze bijeen in de wonder
lijkste vondstenkamer, die men zich
kan bedenken.
Heyenbrock, die 25 jaar lang
werkte om deze verzamelingen
bijeen te brengen, heeft zijn
speelschen humor telkens den
vrijen loop gelaten en daardoor
een zeldzaam boeiende tentoon
stelling gebracht.
Het Museum van den Ar
beid heeft slechts een be
zwaar: dat men het in de
hoofdstad weinig en buiten
de hoofdstad vrijwel hcele-
maal niet kent. Hier leert een
kind in een uur tijds meer
dan in maanden lessen op
school. Want het ziet alles
voor zich en zijn fantasie
wordt hier werkelijkheid,
terwijl iedere onderwijzer U
kan vertellen welke waarde
het „aanschouwingsonder-
wijs" heeft.
Het wordt tijd dat dit museum
door Nederland wordt ontdekt,
ook om de zeshonderd pastels met
voorstellingen uit de Nederland-
sche industrie, die Heyenbrock
aan deze verzameling heeft toe
gevoegd.
I Herman Heyenbrock
i en zijn museum jj
Vijf en twintig jaar heeft de be-
kende kunstschilder Herman Hey.
enbrock, gewapend met schetsboek 5
en pastel, in alle Nederlandsche 3
fabrieken, werkplaatsen, laborato- 3
na enz gespeurd naar wetenswaar3
digheden over de wijze, waarop 2
alle mogelijke voorwerpen worden 3
gefabriceeerdHij verzamelde Z
grondstoffen, halffabrikaten en
volwaardige producten, maakte
prachtige pastels en bracht die
bijeen in een oud schoolgebouw jj
aan de Marnixstraat te Amster-
dam, dat keurig verbouwd en in-
gericht, den naam kreeg van het Z
Museum van den Arbeid,
(Ingezonden mededeeling)
Bij Ruwe Handen
Ruwe huid, Ruwe lippen
PUROL 30 ci. $un&C4/n,
met meer crème-karakter, daarom
geliefd door de vrouw. Doos 40 ct
Van onzen spedalen verslaggever
J-J ONDERDDUIZENDEN mannen en vrouwen werken in een
fabriek, een laboratorium, een werkplaats, een atelier en
hanteer en daar dagelijks allerhande materialen en stoffen, zonder
te weten, waar deze vandaan komen. In elke huishouding worden
velerlei voorwerpen gebruikt en als de weetgierige jongste vraagt:
Moederhoe maken ze dat?", dan krijgt hij dikwijls geen ant
woord, omdat moeder nu eenmaal niet alles kan weten. Zelfs
vaders, van wie verwacht wordt, dat zij op alle vragen kunnen
antwoorden, moeten er om heen praten. Geen mensch weet in
dezen modernen tijd, waar alles vandaan komt en hoe het ge
maakt wordt.
Maar er is een vergeten plekje
in ons land, waar al die vragen
direct een antwoord vinden. Het
Museum van den Arbeid, de stich
ting van den thans vijf en zeven
tigjarigen kunstschilder Herman
Heyenbrock, tooijt in 27 zalen, hoe
alles gemaakt wordt. Het is een
wereldje op zichzelf, waar iedere
bezoeker in zichzelf den ontdek
kingsreiziger voelt wakker wor
den en de wonderlijkste vondsten
doet Want die liggen er op elk
gebied voor hét grijpen.
Hoe maakt men glas?
1TJ ENK maar eens aan glas. De
kostbare ruiten voor een
door den oorlog vernield huis
hebben een zoo boeiende levens
geschiedenis, dat men er van te
kijken staat. Niet omdat rle rid
ders en edelvrouwen uit de mid
deleeuwen het' in hun burchten
en kasteelen zonder glas moesten
doen. ook niet, omdat de ruiten
vroeger geblazen werden als
groote flesschen, die dan open
gesneden moesten worden en
rechtgebogen. maar omdat eeuwen
achtereen dit handwerk door
duizenden naamloozen is uitge
oefend en men hier in enkele
oogenblikkcn het geheel kan
overzien. Heyenbrock teekende
het bedrijf in prachtige pastel
kleuren en bij elke teekening
verzamelde hij grondstoffen,
werktuigen en producten.
Hij laat zien, hoe een ruit ge
maakt wordt. En daarbij toont hij
tevens allerlei bijzonderheden
Bijvoorbeeld de beroemde rose
vensters uit de Amsterdamsche
grachtenhuizen van de zeven
tiende eeuw.
„Die kunnen we tegen
woordig niet meer maken,"
zeggen de Amsterdammers.
Maai- het Museum van den
Arbeid leert het anders. Dat
laat zoo'n ruitje goed bekijken
en vertelt er bij. hoe het
mangaan, één van de stoffen,
gebruikt om dit glas te ver
vaardigen, door de inwerking
van het licht weer zoo'n oude
kleur heeft aangenomen. En
langs, den rand, waar de
stopverf het licht niet liet
doordringen, is inderdaad dit
zeventieude-eeuwsche glas
kleurloos gebleven.
Dit nu is een van de vele vond
sten, die dit „vergeten hoekje"
van ons land voor zijn bezoekers
in petto heeft.
De glaszaal lijkt onuitputtelijk.
Het bewerken van glas. of men
flesschen vervaardigt dan wel
glazen beeldjes, het etsen en
kleuren, melkglas of zwart glas
hier wordt elk geheimpje ver
klapt.
Bontjasjes
F) AT het dierenhuid je
langrijke rol speelt
In regeeringskringen wordt het
gewenscht geacht, dat de ronde
tafelconferentie, welke aan de
Rijksconferéntie, vooraf zal moeten
gaan in het begin van 1947 in Ne
derland plaats vindt en het ziet er
naar uit, dat Amsterdam in dit ge.
va! de beste kansen maakt.
Het is echter nog geenszins zeker,
welk gebouw voor dit doel zal wor
den uitgekozen. Deze keuze zal
o.m. moeten worden bepaald door
de vereischte ruimte. Niet slechts
de vertegenwoordigers van Neder
land en van de drie hoofdgebieden,
welke straks te zamen, de Vereenig
de Staten van Indonesië zullen vor
men, doch ook de vertegenwoordi
gers van de Nederlandsche Antillen
on Suriname zullen aan deze ronde
tafelconferentie deelnemen, terwijl
ook pers\ ertegenwoordigers in
ruime mate de gelegenheid zal wor.
den geboden, haar bij te wonen
Met bet Amerikaansche oorlogsschip Adriazijn zes beroemde Neder
landsche schilderijen, behoorende in het Rijksmuseum te Amsterdam, in ons
land teruggekeerd. De gezagvoerder van den oorlogsbodem, li, commander
Karl, E_ Johansson, en jhr, D. C. Roëll, directeur van het Rijksmuseum, voor
van Vermeer's, Het melkmeisje", (P.)
der
eerste algemeene vergadering
Vereenigde Naties ten bate
van het wereldonderwjjs is voorbü
Gedurende drie \veken van 19 No
vember tot 10 December z\jn verte,
genwoordigers van 4-1 landen te Pa
rijs bijeen geweest om vast te stellen
op welke wijze deze wereldomvattende
organisatie zal werken.
In de groote gehoorzaal van de Sor.
bonne, de Parüsche universiteit, waai
de bortsbeclden vavn Pascal en,Mon
taigne neerkeken op de deelnemers
en de vlaggen der 44 naties de zaal
versierden, vond de plechtige opening
plaats onder voorzitterschap van den
Franschen eersten minister Bidault.
Voor de rest van de conferentie was
Léon Blum voorzitter. Van de groote
landen ontbrak Rusland. Het verre
Oosten was schaarsch vertegenwoor
digd.
Twee
onderneming
Twee gevaren
gevaren bedreigden deze
der Ver. Naties.
Zou het een organisatie worden op
smalle, academische basis, zooals na
1918 het internationale comité voor
intellcctueele samenwerking was ge
weest, waarin o.a. de Nederlandsche
prof. Huizinga een belangrijke rol -had
gespeeld? En zou men, ondanks de
groote politieke en ideologische ver
schillen, tot vruchtbaar werk kunnen
komen
De bijeenkomst te Parijs, die ver
der plaats vond in het Majestic Hotel,
heeft duidelijk aangetoond, dat men
zich niet in een onvruchtbaar debat
over beginselen wil verliezen, maai
den grooten nood op onderwijsgebied
energiek het hoofd wil bieden.
De opzet is van veel grootcr belang,
dan hetgeen na 1918 aan cultureele
samenwerking tot stand kwam.
Er is een uitvoerende raad van 18
leden benoemd. Voor Nederland heeft
prof. H. R. Kruyt daarin zitting He
laas ontbreekt er een vrouw. Een se
cretariaat werd opgericht, met aan
het hoofd de 'bekende Engclschc ge
leerde dr. Julian Huxley, die zoo'n
I N de oorlogsjaren was onze be-
langstelling in sterke mate
naar den „overkant" gericht en
na de bevrijding openbaarde dit
verschijnsel zich in nog versterk
te mate. We hadden zoolang ac-
tueele lectuur ontbeerd, dat we in
de rij gingen staan voor een tijd
schrift of een documentair ge
schrift over den oorlog. Het is te
hegrijpen dat die interesse nog
niet geluwd is. Een van de wer
ken, welke onze belangstelling
vragen voor een aspect van het
cultureele leven der Amerikanen
is de „Geschiedenis van
de Amerikaanse 1 i t e r a-
'tuur'welke door prof. A. G.
Kranendonk werd geschre
ven en waarvan het eerste deel
bij rle N.V. Uitgevers Maatschap
pij G. A. van Oorschot te Amster
dam verscheen. Het boek dat 20
illustraties bevat, is onderhou
dend en levendig geschreven en
behandelt de Amerikaansche lite
ratuur van het Koloniale Tijdperk
als het eerste Amerikaansche
„boek" beschouwt men gewoonlijk
het in 160S verschenen „ware ver
haal" van kapitein John Smith
over zijn bevindingen in Virginia
tot aan den „Realistischen ro
man en zijn Entourage". Het aan
trekkelijke is. dat de schrijver
niet alleen op de strikt literaire
waarde van het werk let, maar
dit ook plaatst in de maatschap
pelijke en historische entourage
J. II. Huizinga heeft ons
volk gedurende een aantal jaren
voorgelicht over het leven in het
voorooriogsch Engeland. Een aan
tal van deze bijdragen heeft hij
thans gebundeld onder den titel
„Postmerk Londen" (uitg.
P. N. van Kampen en Zoon N.V.,
Amsterdam). De „brieven en
briefjes verschenen in de N.R.C.,
de .prentbriefkaarten' in de Haag-
sche Post. Charlotte Christine
Pusch zorgde voor een luchtige
geslaagde boekversiering. De
schrijver drijft een lichten spot
o.a. met de Engelsche tradities en
met de dames toiletartikelen, hij
belicht de gemoedelijkheid van de
politieke verhoudingen, maar ver
geet niet zijn licht te laten schij
nen o\er een aantal aspecten van
de Engelsche samenleving, welke
hij ons daardoor dichterbij brengt.
Het lezen in dezen bundel heeft
eenzelfde aantrekkelijkheid als
het bladeren in een oude prent
briefkaartenalbum. Er zjjn kaar
ten in, waarvan de kleuren wat
forsch zijn aangezet, andere met
caricaturale voorstellingen, maar
ook de foto-kaarten ontbreken
niet.
Vrijbuiter op papier
AAN de overzijde was geduren
de de oorlogsjaren ook een
stuk Nederland te vinden. Naar
de levensteekenen daarvan heb
ben we in dien tijd met spanning
geluisterd. V r ij b u i t e r en H e n-
d ri k de Prater droegen met
hun rijmen en praatjes bij tot het
geestelijk verzet. Achter hen
stond H. B. Fortuin, die eerst in
de „Kleine Krant" van de Groene
de Nazi's te lijf was gegaan en
toen voor de B.B.C. zijn strijd
voortzette. Hij bundelde deze rij
men en praatjes en onder den ti
tel,, En nu hoort U Vrijbui-
t e rzagen zij bij Bigot en
Van Rossum N.V. het licht. Alles
uit die jaren gaat nog weer eens
aan onze herinnering voorbij
Het handhaven van de populair
wat platte spreektaal, welke ge
bezigd werd, doet in dezen ge-
drukten vorm gewild aan. Deze
had beter achterwegen kunnen
blijven. Overigens, interessant om
ook dit weer eens te lezen.
In New York is in 1944 een boek
verschenen „N i e u w N e d e r-
1 a n d", waarin door rnr. dr. A. A.
v a n R h ij n een aantal biidragen
werd verzameld, waarin Neder
landers. die meer of minder nauw
betrokken waren aan den arbeid
van de Nederlandsche regeering
te Londen, hun ervaringen en in
drukken verwerkten om deze
dienstbaar te maken aan den we
deropbouw van Nederland. Er
was nog altijd groote \raag naar
dit boek en daarom lieten de uit
gevers (N.V. Em. Querido's Uit
geversmaatschappij, thans weer
te Amsterdam) een tweeden druk
verschijnen.
groot aandeel had in de voorbereiding
van dit werk
Het jaarbudget werd vastgesteld op
ongeveer 6 mill, dollar, hetgeen nog
altjjd minder is dan 1/10 gedeelte van
de som die Engeland per dag uitgaf
in het heetst van en oorlog!
Geen vrome wenschen
EN wat het belangrijkste is: deze
eerste algemeene vergadering
wist zic'h te onthouden van vrome
wenschen en uitingen van-slechts prij
zenswaardig idealisme. Zy trof prac.
tisrhe maatregelen.
Reeds in het begin werd voorgesteld,
dat een aantal plannen voorrang zou
hebben, te weten: het herstel van de
oorlogsschade op onderwijsgebied in
de geteisterde landen, en de bestrij
ding van analfabetisme in de werèld.
Dat wil zeggen; het gaat om de ver
strekking van potlooden en krijtjes cn
abc. boekjes, net zoo goed als om de
laboratoriuminstallatics Meer dan de
helft der wereldbewoners is analfa
beet. En wjj kunnen er ons hier geen
voorstelling van maken onder welke
onhoudbare omstandigheden op het
oogenblik in Oostelijk Europa en op
den Balkan onderwijs wordt gegeven.
Met veel zin voor de werkelijkheid
heeft de internationale organisatie
haar eerste werk voor zich gezien en
aangepakt, met een eenstemmigheid,
die het beste doet hopen.
Na onderteekening van de vredes
verdragen zullen de werkzaamheden
ook de vroegere vijandelijke landen
bestrijken.
.In '47 Mexico
T ET volgend jaar komt de alge-
meene vergadering bijeen in de
hoofdstad van Mexico. Zoolang de
nood op cultureel gebied groot is in
de wereld, zal het werk van de
UNESCO (United Nations Educational
Scientific and Cultural Organisation-
organisatie der Vereenigde Naties ten
bate van onderw'ys, wetenschap en
cultuur) uiterst belangrijk zjjn.
Vanzelfsprekend ontbeerde deze
eerste algemeene vergadering groote
publiek belangstelling. Zulk werk be
gint in stilte en niet de resultaten zal
de wnardeeiing toenemen.
Reeds nu echter is van belang, dat
ieder weet: het begrip Vereenigde Na.
ties is mèèr dan het moeilijk proces
der politieke samenwerking; het 'is
ook de eendrachtige poging vele vol
ken te verlossen uit hun achterlijken
of benarden cultureelen toestand.
Dr. J. C. BRANDT CORSTITJS.
\T APITEIN F. J. J. baron van Heemstra, die als verdacht van
medewerking aan den bomaanslag in Den Haag, waarbij
de heer en mevrouw Boer en hun dienstmeisje om het leven kwa
men, was gearresteerd heeft gisteren een volledige bekentenis
afgelegd. Uit zijn verhaal blijkt, dat geen organisatie hem en zijn
medeverdachten steunde.
Vijftien dagen na het springen
van de bom aan de Prinsengracht
verklaarden gisteren commissaris N.
D. Pool en de auditeur-militair bij
deu krijgsraad te velde, majoor mr.
dr. J. M. J. Baak het onderzoek in
hoofdzaken aoor gesloten.
Commissaris Pools relaas komt
in hoofdzaken op het volgendb
neer: Het is duidelijk geworden, dal
kapitein Van Heemstra moeilijkhe.
den 'over den dienst had met twee
roeerderen, een overste en een ko
lonel. De namen van deze hoofdof
ficieren worden niet gepubliceerd.
Z j grepen in den dienst van kapi
tein van Heemstra in. omdat het
daar een beetje wild toeging. Van
Heemstra was namelijk comman
dant van het motortransport in de
nieuwe Frederikskazerne en com
pagniescommandant.
Zooals men weet, zijn indertijd
maatregelen cenomen om aan het
wilde .gelift", waarbij militaire
chauffeurs een aardig duitje ver.
dienden, een einde te maken, het
geen de militaire chauffeurs niet
best zinde. Bovendien schijnt kapi
tein Van Heemstra nog andere in
terne dienstmoeilijkheden met de
betrokken hoofdofficieren te hebben
(Ingezonden mededeeling)
Amsterdammer
Dubbele omvang
Zes verhalen uit
binnen, en buitenland
Zes teekenaars
Illustraties in zwart
en veelkleurendruk
Alle gewone rubrieken
èn
Aan alle kiosken
In den boekhandel
Vno: de kinderen
EEN PARAPLU IE
De knop van een pa- er om
rapluie die van
tiekje geweven is, komt
uit Manilla.
Het ringetje werd in
een Hollandse sehroe-
venfabriek gemaakt.
De zijde van de over-
trekking werd in Zwit
serland geweven uit
ruwe grondstof, die uit
China afkomstig is. De
bi.jgeweven katoen
groeide in de staat Vir.
logefabiiek in Zwitser sponnen en geverfd. De ginia in Noord-Amerika
ruwe zijde stamt uit en werd in Bradford in
een zijderupsenkwekerij Engeland gesponnen,
bij Milaan. De houten De aniline kleurstof.
ivoor is. is gemaakt van
een olifantstand, die
eeuwenlang in de ijs
vlakte van Siberië inge
vroren heeft gelegen,
en aan is
Het zijden koord en
de kwasten werden be-
De zilveren ring werd trokken uit Frankrijk
geleverd door een hor- De zijde is in Lyon g'
land. Het zilver komt
van Braziliaans zilver,
erts en het bijgemengd
koper werd in Mexico bolletjes aan de kwas- waarmee de zijde ge-
ten werden uit houtve- verfd is. werd in Duiis-
gedolven.
De ijzeren delen ko
men uit een fabriek van
wals- en perswerken in
het Saargebied.
De stok is in het Bei
ner Oberland vervaar
digd uit hout, dat in
Venezuela gegroeid is.
HU is gelakt met een
uit. Japan afkomstige
laksoort.
De baleinen knoopjes
stammen van een wal
vis, die door een Noor
sen walvisvaarder bij
Groenland gevangen is
en in Londen verkocht
werd.
zeis vervaardigd, die
door bomen uit de pyre.
neeën werden geleverd.
De knoop is gemaakt
van hoorn van een Duf
fel. die in de prairiën
van Argentinië geleefd
heeft en werd gedraaid
in een fabriek in Zwit
serland.
Het elastiekje, dat
aan de knoop bevestigd
is. is door een Duitse
fabriek vervaardigd uit
rubber die uit Centraal-
Afrika afkomstig is. De
hennep, die in het elas-
land gefabriceerd uit
steenkolenteer. afkom
stig van de gasfabriek
van Keulen.
De messingring a .n
de punt komt uit e°n
fabriek in de Zwitse se
Jura. Het missing dat
er i ooi gebruikt werd.
bestaat uit koper, d-i* in
Peru pi dolven werd uu
Belglsc1' zink eo uit
lood van C orad m
Noord Amerika. Hei an
timoon. dat werd toege
voegd. om het lood te
ha: den, kwam uit Chi
na.
Feuilleton
(ïïlüohd
door Anthony Berkely
WERKELIJK, ik vrees,
dat niet weet. Maar
49
dat ik
dringt
het met t°t U 'door, dat, indien zou
komen vast te staan, dat de afspraak
door den majoor was gemaakt, dit de
zaken voor hem nog maar erger zou
maken?"
„Oh ja. dat zou wel mogelijk zijn",
mompelde mijnheer Chitterwick wat
geschrokken.
Inderdaad wist hij dit natuurlijk
zeer goed, maar hij wenschte niet.
dat er in de aanwezigheid van zoo'n
echten Sinclair-aanhanger al; Mouse
den nadruk op gelegd Werd. Want
mijnheer Chitterwick was besloten
pro. noch anti-Sinclair te zijn. Indien
hij dan al gedwongen was om de zaak
te onderzoeken, dan wilde hij dit vol
komen eerlijk doen. ongeacht welke
resultaten dit ten slotte zou opleve
ren. En de kwestie van de afspraak
in het Piccadilly Hotel was door hem
van het begin af aan als van het
grootste belang beschouwd. Het was,
zoowel van psychologisch als mate
rieel standpunt bezien, uiferst on
waarschijnlijk. dat juffrouw Sinclair
deze ontmoeting zou hebben voorge
steld en mijnheer Chitterwick had
dan ook steeds verondersteld, dat het
oorspronkelijk een plan van den ma
joor was. Hoewel de lounge van het
Piccadilly Hotel zich er slecht toe
leent om een neef met onterving te
dreigen, het is een uitstekende plaats
om een tante ie vergiftigen en dit als
een zelfmoord voor te stellen. Mijn
heer Chitterwick had onmiddellijk in
gezien, dat indien kon worden aan
getoond, dat de majoor voor deze af
spraak aansprakelijk was. zijn schuld
des te vaster zou komen te slaan. Nu
hij gedwongen was. de waarheid aan
het licht te brengen, had hij dif punt
bijzonder graag willen ophelderen.
Helaas, dit scheen niet mogelijk te
zijn!
Mijnheer Chitterwick, die verder
niets te vragen had, stelde voor cm
te gaan theedrinken Judith wachtte
hen reeds op en na zich eenigszins
verkwikt, tp hebben, nam het gezel
schap afscheid van de zure juffrouw
Goolc. die hen klaarblijkelrk liever
zag gaan dan komen.
Op den terugweg die door Mouse wat
kalmer werd afgelegd, ging de con
versatie tusschen Judith en mijnheer
Chitterwick hoofdzakelijk over den
pas ontdekten neef
„Hij schijnt een roman ische loop
baan tp hebben gehad. Zijn ouders
lieten hem absoluut niets na. zoodat
hij van jongsaf in zijn eigen levens
onderhoud heeft moeten voorzien. Nu
zi< hij er. hoewel bij pas acht en
twintig jaar oud is, al warmpjes bij.
En hij is al van alles geweest ook.
gehad. Hij hield de moeilijkheden
met zijn superieuren niet onder zich
doch sprak hierover met zijn onder
geschikten en deze waren stuk voor
stuk verknocht aan hem.
Vooral sergeant A. T. de Boer
een man met een schitterenden
staat van dienst in de illegali.
tcit. ging voor zijn kapitein
door het vuur. Het zinde hem
in het geheel niet. dat Van
Heemstra moeilijkheden had en
hij schijnt vaak opmerkingen
gemaakt te hebben als: .Die
kerels moesten verdwijnen" en
dergelijk. TTet staat vast. dat
De Boer zijn kapitein hoeft
voorgesteld de beide hoofdoffi
cieren te ontvoeren. Dit plan
ging niet door bij gebrek aan
practische uitvoerbaarheid.
Berechting
Loopjongen, kellner. monteur, win
kelbediende. tooneelspeler en( zelfs
eigenaar van een klein circus!"
„Een van die menschen, die alles
aanpakken", zei mijnheer Chitter
wick. die er langzamerhand naar ver
langde. eens kennis tp maken met dit
veelzijdige jongmensch
Judith verviel daarop in stilzwijgen
en dit gaf mijnheer Chitterwick ge
legenheid een oogenblik rustig na te
denken. Al spoedig brach, dit hem toj
de conclusie, dat dp expeditie naar
Earlshaze practice!) geen resultaten
had opgeleverd Juffrouw Goole had
niets nieuws kunnen vertellen en ten
slofte hield slechts de episode van den
gevallen bril mijnheer Chitterwick
nog bezig. Hoe meer hij er over na
dacht. des te zekerder was hij er van.
dat juffrouw Goolc zonder bril hem
aan iemand herinnerde, die hij nog
niet zoo heel lang geleden gezien had
Maar aan wie?
En dan was er nog iets anders. Na
haar nierbui was zij een oogenblik
geheel van streek geweest Zij had
gebloosd en
.Ik heb het!" riep mijnheer Chit
terwick plotseling triomfan.elijk uit,
het is een vermomming!"
„Waf zei U, mijnheer Chitterwick?"
vroeg mevrouw Sinclair.
„Wij moeten oogenblikkelijk terug",
zei mijnheer Chitterwick in de groot-
stP opwinding.
„Terug9 Naar Earlshaze?"
,.Ja, direct!"
(Wordt vervolgd)
Intusschon hrocidt ook ontevre
denheid bij de daders over de be-
rchting van somtijds vermeende,
politieke misdadigers. De heer
Boer werd reeds lang verdacht van
verraad van twaalf Engelandvaar
ders Reeds eerder werd gemeld,
dat hieromtrent niets vast staat,
omdat deze kwestie niet te onder,
zoeken is.
In hef voorjaar zijn eenige mili
tairen onder aanvoering van korpo.
raai Peter se er op uit geweest om
den heer Roer neer te schieten bij
zijr. vogelhaan op Loosduinen of op
den Monstcrschenweg. Boer ver
scheen echter niet waardoor deze
„executie" niet doorging. Peters is
zelfs bij Boer geweest om de moge
lijkheid van een ander soort liqui
datiete onderzoeken.
Begin November kwam sergeant
De Boer met een teekening van een
z.g „Molotofeocktail" bij kapitein
Van Heemstra. Dit is een kistje
ter groott.e van een flinke ontbijt
koek, waarvan het. deksel schar
niert aan één der uiteinden. In dit
kistje zit een ei-ronde handgranaat
met «en beugelont6teking. Tegen
den beugel drukt een wijnflesch
met, benzine de kurk daarvan drukt
tegen het deksel.
De zekering van de granaat is
vorwisseld voor een koperdraad,
die buiten het kistje steekt en weg
getrokken kan worden. Indien het
kistje wordt geopend, verschuift de
veerende beugel, die dan zonder
zekering is. de ontsteking wordt
ingeslagen en ruim vier seconden
nadien springt de granaat. slaat
de flesch uit elkaar, zoodat brand
ontstaat..
Kapitein Van Heemstra en zijn
vriend Bakker keurden deze „cock
tail" goed. Bakker leverde zelfs
nog wijnflesschen om „cocktails" te
maken. Op 8 December was de eer.
ste bom klaar. Kapitein Van Heem
stra „vond het wel iets". Hij wist.
echter pas op 5 December, wat de
Boer van plan was.
De adressen werden uitgezocht,
de vier bommen waren bestemd
voor de twee hoofdofficieren,
voor den heer Boer -en voor een
anderen Hagenaar.
Heemstra op reis
Nadat de pakjes klaar waren
is kapitein Van Heemstra op
dienstreis naar Brussel ver
trokken, hoewel hij wist, dat
dien dag de vier bommen naar
hun bestemming gingen.
Hoe de zaak verder is afgeloopén
is reeds volledig gepubliceerd: al
leen de bom bij de fam. Boer sprong
een tweede explodeerd tijdens het
vervoer naar Amsterdam in de
motortasch van den soldaat Van
Haastrecht. Korporaal Petersc reed
wel langs de adressen van de bei
de andere uitgekozen slachtoffers,
doch gaf de pakketten niet af. hij
wierp ze den volgenden dag in het
water te De Delft Eén der bei Je
paketten is teruggevonden.
Van Heemstra en Bakker kwa
men na de arrestatie van De Boer
Peterse en Van Haastrecht danig in
het. nauw te zitten. Zij belegden een
conferentie bij een wederziidschen
vriend en besloten lol het laatste te
ontkennen iudien zij door de re
cherche gearresteerd zouden wor.
den. Dit is de reden waarom Van
Heemstra eerst gisteren een volle
dige bekentenis heeft afgelegd.
Commissaris Pool vertelde: „Van
Heemstra zat tegenover mij met
zijn hoofd in de handen. „Hoe heb
ik ooit zoo ondooi dacht kunnen
handelen", kieunde hij. ..Ik hoopte
door te ontkennen nog altijd een
gaatje te vinden om er uit te
draaien".
Sprekende over de arrestanten
zei commissaris Pool: „Juist omdat
z.v zoo hardnekkig ontkend hebben
dachten w'U, dat er meer achtei
moest zitten". Ook mr. Baak erken
de dit. volmondig en voegde er aan
toe. dat de gedachte aan „groot
wild" bij velen leefde. Achteraf is
echter gebleken, dat hiervan geen
kwestie was.
In Theater Krilerlon 1q Am er-
dam werd een persvoorstelling gege
ven van een korte Nederlandsche
speelfilm, ve.vaardigd doi r H. M Jc-
sephus. In deze film du- als Utel
voert „Op Drift" worden de hofd
rollen gespeeld door Tilly Per n-
Bouwmeester en Mat.hieu van Eijs-
den. De film is gemaakt »n opdrocht
van Volksherstel en za' als propagan
da voor de te voeren actit voor ge-
zinsherstel in enkele bioscopen ver
toond worden.
(Vervolg van pag 1)
Een burgeroorlog Inkt op bet
oogenblik zeer waarschijnlijk.
Wat moet Engeland in dat geval
doen? De positie der Britten is
vrij hachelijk, ongeveer net zoo
als in Palestina, alleen op veel
grooter schaal. Er zijn heel wat
Brillen, die er het meest voor voe
len, zich maar zoo spoedig moge
lijk uit het wespennest India te
rug te trekken. Churchill heeft de
zen weg, die hij overigens weinig
een oei noemde al eens gewezen.
„Wij kunnen onze vrouwen en
kinderen cn ongewapende burgers
verzamelen, en, gedekt door een
sterke achterhoede, naar de zee
marcheeren," heeft hij gezegd.
Ongetwijfeld zouden de Engol-
schen dan een land achterlaten,
waar oj) leven en dood gevochten
zou worden en waar tallooze dui
zenden om het leven zouden wor
den gebracht. I-Iet zou geen fraai
besluit zijn van liet Engelsche ko
loniale bewind. Engeland zal bet
dan ook wel niet doen Of de be
roemde Britsche staatsmanswijs-
heid ook hier de oplossing zal
brengen? Wij zullen het moeten
afwachten. Maar benijdenswaar
dig is de situatie, waarin de Brit
ten zich bevinden, niet. Dan kun
nen wij Nederlanders ons met bet
accoord van Linggadjati gelukkig
prijzen.
De speler ziet zich soms vóór de
keuze gesteld een slambod te doen
in een kleur of in S.A. Natuurlijk
zijn er veel gevallen, waarin er
geen dilemma is. omdat hii tevo
ren weet, dat hii een kleur moet
vrij troeven; in het algemeen is hij
ge ringen troefsteun van den part
ner slam in een kleur te verkie
zen, omdat:
1) het bod meestal iets meer
kans van slagen beeft;
2) bij downgaan het verlies dik
wijls grootcr zal ziin wanneer in
S.A. gespeeld wordt.
Weet de speler echter#, dat er
geen troefsteun te verwachten
valt, en dat slam waarschijnlijk
is alleen door de hooge kaarten,
dan is het soms veiliger in S.A.
te spelen, omdat dan slechts troef-
verdeeling niet bestaat.
Op wedstrijden, speciaal wan
neer met matchpunten per spel
gespeeld wordt, is een en ander
van groot belang: de 10 punten
meer kunnen het verschil betee-
kenen tusschen gemiddelde score
en topscore, eventueel zelfs laag
ste score. Natuurlijk moet men
zich dan niet voor die 10 punten
laten verleiden om k tort et a
travers in S.A. het slamcontract
te bieden, wanneer een kleuren*
contract veel meer kans zou
geven. Noord:
Schoppen: x.
Harten: a. h. v. x, x.
Ruiten: a. h. x. x.
Klaveren: a. h. x.
West:
Schoppen: b.
Harten: 10. 9. x, x. x.
Ruiten: v. x. x.
Klaveren: x, x. x.
Oost:
Schoppen: 10, 8, x, x, x,
Harten: x.
Ruiten: b, x. x.
Klaveren: x, x, x, x.
Zuid:
Schoppen: a, h, v, 9, x. x.
Harten: b. x.
Ruiten: x, x, x.
Klaveren: v, b.
Diverse paren bereikten groot
slam in Sch. of H., doch zij gin
gen door de slechte troefverrlee-
ling down. Een gunstige score
werd behaald door een paar, dat
zich met G Sch. vergenoegde. Z
kon dit spel tot winst voeren,
hoewel O oogenschijnlijk 2 Hoef
slagen heeft, door den dubbelen
grand coup. W was n.l. met H
uitgekomen, welke Z, met den
b. nam, waarna.......
deze.Sch. a en h;
trok. Op dat mo-j
ment was winst-
mogelijk, als Z er- mV
in zou slagen O te
verhinderen meer dan een Hoef
slag te maken. Z trok H. na,
welke O troefde. O speelde KI.
na, welke Z in den Blinde nam.
Uit N werd een kleine H. getrok
ken, welke Z troefde. O ecarteer-
de een R- Met R a kwam N aan.
slag. H. a volgde en O troef le
niet; hij speelde zijn laatste R.
bij. Z gooide ook R. af. Ook H.h
werd noch door O. noch door Z
getroefd; Z gooide R. M. Nu
volgde R, h, diep O w ederom
niet troefde. Z troefde wel. H'J
kwam met K. h weer in N aan
slag en maakte met Sch. v 9 de
resteerende slagen.
Een paar bood 7 S.A., m.i, een
zeer redelijk eindbod, want 12
slagen zijn voor het neerleggen,
en goed zitten van Sch. of H.
doet het spel zonder moeilijk
heid winnen. De uitkomst was
kleine KI., welke Z nam. IJ. b
werd nagetrokken en kleine H.,
waarbij de slechte verdeeling
bleek. Daar op dat moment dui
delijk was, dat. als de Sch. ook
slecht zouden zitten. O waar-
sohijnlijk deze kleur zou hebben,
moest er dadelijk op gespeeld
worden, dat er een dwangpositie
zou ontstaan, en wel een dub
bele dwangpositie n.l. Sch. en
R voor O, cn H. en R, voor W.
Met dit voor oogen werd na
H. v dan ook H.h en a getrok
ken (Z speelde 2 Sch.'s bij), en
ctearna KI a en h. Ten einde
zijn Scb.-dekking te houden
moest O (zooals verwacht) zijn
R.-dekking opgeven. Nu werd KI.
getrokken, en op de 3e KI. ronde
kwam ook W ip de klem: hij
moest zijn H. wegwerpen dan
wel R. dekking prijs geven Eer
der aanspelen van de Sch. zou
d»» dwangpositie, zooals analyse
aanstonds duidelijk miakt, heb
ben verijdeld. Zoo kreeg (lü
paar, dank zij goed bieden en
bedachtzaam spel, een verdien»
dc top-score. Mr. E. C. Goudsmit
Bridge- j
rubriek 1
