AUG. 1939: AAN DEN VOORAVOND VAN
DEN TWEEDEN WERELDOORLOG
Uit het dagboek van
Ulrich von
Wbohd
Radio-programma
mm
Spanning verminderd
nr usschen
Engeland vastberaden
Nog een kans open
Von Braucliitsch Nazi
Henderson geschokt
Gesprek met Goering
Middag jurken
uit Parijs
Wil men dan oorlog?
TUIN KA LENDER
Nieuwe complicaties
onder getuige
Alles is vergeefs
Mi
Scheepstijdingen
Directie Radio-Unie
2
Dinsdag 7 Januari 1947
DANZIG de laatste aller-
s laatste territoriale eisch van
den Fiihrer. De stadhuistoren j
5 van de vrije stad.
Zaterdagavond 26-S-'39.
'cTX/ï ORGTNS naar Ministerie v.
1 buitenlandsche zaken. Bij
"Wiehl met Ritter en Clodius. Al
les hangt in de lucht, geweldige
verwarring in de bevelen. De
Rijksdag binnen enkele uren. ja
misschien, driemaal bijeen ge
roepen en weer afgezegd. Situa
tie onduidelijk. Ik ging later met
Weizsacker naar de Rijkskanse
larij; hij was van 'meening, dat
de kans voor den vrede iets gun
stiger stond, W'.j zouden onze
eischcn misschien toch nog wal
maligen. In de gang van het
Ministerie van buitenlandsche
zaken sprak ik Attolico, die ken
nelijk gepreoccupeerd was
Voor mij is het vrij duidelijk,
dit de Russen het verdrag met
ons hebben gesloten mei dezelf
de bedoeling als waarmede zij de
onderhandelingen niet de Wes
telijke mogendheden sleepend
hebben gehouden, nl. om ons aan
Ie moedigen en de staten van
Europa tegen elkaar op tc hèt-
seri.
27 8-39.
Allerlei berichten maar niet te
controleeren. In ieder ge\:i!
heerscht in de hoogere regionen
.,de staat van oorlog", het volk
is zeer onrustig en bezorgd. le-
c* tc chauffeur vraagt, of er
heusch oorlog vkomt. Dc mobili
satie gaat geregeld door. Oor-
legshii wel ijken van huilende
paartjes. Ontvangstbewijzen, ge
brek aan levensmiddelen, alles
a: voor dat het er op los gaat.
Over den inhoud van onze
voorstellen aan Engeland heb ik
geen authentieke gegevens kun
nen krijgen. Het meest plausi
bele zou zijn: laat ons onze zaak
met Polen alleen uitmaken, dan
zullen we met jullie een royale
regeling treffen. Wat Mussolini
betreft, is de situatie zoo, dat wij
cr ons bij hebben neergclegd.dat
hij niet meedoet; maar hij moet
doen alsof! 1-Iij schijnt ook per
soonlijk ontstemd te zijn. Nostitz
vertelde, dat men op zoek was
naar iemand, die men naar hem
toe zou kunnen sturen, om de
plooien glad te strijken. Of ik
soni6 iemand daarvoor wist?
Wonderlijke veronderstelling, ik
weet ook niemand. Jemand zei
mij vandaag, dat ik gevaar liep,
omdat men mijn aanwezigheid
hier uitlegde als een aanwijzing,
dat ik mij erop voorbereidde, om
als de zaak mis zou loopen, als
redder op te treden
298-39
de
Dc
vereld gaat door met mobilisee-
ren, het normale leven der vol
keren en het internationale ver-
keer worden meer en meer afge
sloten. De angst voor oorlog
neemt onder het volk steeds toe.
Aangezien de regeeringen van
Engeland en Frankrijk alles wil
len doen om een oorlog ie voor
komen, ligt hierin voor Hitier een
kans om ondanks de zwakte en
geïsoleerdheid van zijn positie
toch nog een gedeeltelijk succes
in de wacht te sleepen, wat hij
dan voor de natie zou kunnen
opblazen als precies 't resultaat
„van zijn tot aan den rand van
den oorlog leidende vastbera-
dendheid", dat hij altijd bedoeld
en gewild heeft. Gisteren gaf
Weizsat^er het parool uit: de
spanning is verminderd. Alles
wacht op de komst van de Eii-
gelschen. Henderson is sinds gis
teravond terug.
's Avonds 7 uur. De algemeene
toestand schijnt in zooverre min
der gespannen te zijn, dat de
kans op oorlog met, eenige pro
centen is gedaald... Gevaarlijke
situaties zijn er anders nog ge
noeg. De vraag is, of Hitler langs
den weg van onderhandelen vol
doende resultaten kan bereiken
om daaruit ®en succes te con
strueerenIk zoek vervolgens
Wiehl in het Ministerie van buit,
zaken op, die uit de bespreking
van 's morgens het parool mee
bracht: heel weinig kans. dat de
„vrede" bewaard blij ft. Het ant
woord van de Engelschen schijnt
hierop neer te komen, dat zij
graag, bereid zijn op de door Hit-
11 -* veldslagen".
Ier aangeboden algemeene rege
ling in te gaan, mits eerst de
Duitsch-Poolsche ruzie door bei
dt. partijen in vrije onderhande
lingen op voet van gelijkheid is
bijgelegd; hiervoor zouden zij
hun bemiddeling aanbieden. Vol
gens Popitz zouden er ook posi
tieve aanwijzingen gegeven zijn
voor de wijze van oplossing
(misschien zijn deze de oorzaak
van het pessimisme van het mi
nisterie van buitenlandsche za
ken). Hitier heeft, Henderson la
ten weten, dat hij waarschijnlijk
vandaag zal antwoorden.
TEGEN den middag
bezocht ik Hender
son. I-IiJ was wat moo geen
vonder maar niet volkomen
pessimistisch. Terwijl Hitier den
iaatsten keer op den Obersatz-
berg in het Wilde weg had ge
fantaseerd over wurgingsplannen
an Engeland tegen Duitschland
(hij. Henderson, had het liefst
villen zeggen: allemaal non
sens!) was hij nu veel meer voor
ede vatbaar geweest. Henderson
schetste het Engclschc antwoord
jngevecr in den geest, waarin
net hierboven is aangeduid. Hit-
Ier zou nu moeten tooncn. of hij
een Djcngis Khan wild© wezen
dan wel een werkelijke bouw
meester van een staat. Engeland
wil den vrede, maar was vast
besloten tot den oorlog, voor het
geval dat wij geweld zouden ge
bruiken. Het grootste gevaar zat
hem in het feit, dat Hitier voor-
luisterde naar Ribbontrop, die
al onheil genoeg had aangericht.
Als do gewelddadige coup tegen
Praag er niet was geweest, zou
Mes gemakkelijk te regelen z'r.jn
geweest. Hitler had den Iaatsten
of voorlaatsten keer op den Obcr-
nlzberg verwijtend tegen hem
(Henderson) gezegd: „en ik heb
noemen van het woord Italië met
nadruk zei; „De Italianen? Die
willen vrede en niets anders".
31-8-39.
Vanmorgen om 7 uur 25 belde
Weizsacker inij op en vroeg mij
voor S uur 40 bij hem te komen.
1-Iij verklaarde, dat het om het
volgende ging. Omdat de Polen
tot dusver gezwegen hadden, had
Ribbentrop afgeloopen nacht
I-Iendcrson bij zich ontboden en
hem toegebruld, dat deze taktiek
van uitstel do Engelschen en Po
len onwaardig was. Dc Duitsche
regeering was bereid geweest
zeer tegemoetkomende oorstel
len te doen, die bij Henderson
voorlas en die hierop neerkwa
men: Danzig hij het Rijk, maar
gedemilitariseerd, plésbisciet in
de belangrijkste dcelen van den
Corridor en al naar dit zou uit
vallen een Duitsche verkeersweg
van Oost naar West of een Pool-
sclic van Zuid naar Noord, eind
punt Gcdynia, dat Poolsch zou
blijven. Maar deze beslist be
scheiden eischen waren nu afge
daan, omdat er geen Poolsch
onderhandelaar was gekomen en
dus had Duitschland nu geen
andere keus dan zichzelf recht
te verschaffen. Na deze audiën
tie, die wel onvriendelijk van
toon was, maar toch nog niet op
Gen breuk uitliep, gaf Ilitlcr luid
te verstaan, dat de tegenpartij
zich zelf nu op eclatante wijze
in het ongelijk had gesteld cn
dat de strijd dus nu vanmiddag
leen beginnen.
"\70LGENS" Weizsacker
is dc toestand bui
tengewoon ernstig; het is weer
net zoo als voiigcn Vrijdag. Men
moet zich afviaaen. of wij wer
kelijk door toedoen van twee
krankzinnigen in den afgrond
nog wel mijn hesten man naar
jullie gestuurd". Vandaag zou
Goering aan de besprekingen
deelnemen, wat Henderson voor
een goed teeken hield.
Lunsch met Popitz. Fischbein,
Heinrici. Kempner. Sybel. Laatst
genoemde vertelde in zijn kwali
teit van lid van den Rijksdag
over Hitler's rede van Zondag
j.l.. waarbij de Führer een heel
armzaligen indruk had gemaakt.
Hij heeft verklaard, dat bepaal
de minimumeischcn in ieder ge
val ingewilligd moesten zijn
'Or hjj zou afzien van oorlog,
te weten: Danzig weer hij het
Rijk" en do oplossing van de
kwestie van den Corridor. De
laatste zo» ook geleidelijk kun
nen gebeuren. Du6 heel beschei-
len! Maar waarom publiceert hij
dan den brief aan Daladier,
arin hij den Corridor zonder
meer opeischt? Over het \erdrog
met de Russen zei Hitier, dat dit
geen verandering bracht in z'jn
principieel anti-bolsjewistische
politiek; men moest den duivel
ook met Belzebub verdrijven,
ieder middel tegen de Sowjct-
insie was hem goed. dus ook een
verdrag als dit (dit is zijn typi
echo opvatting van „Realpoli-
lik Over de Italianen zeide hij,
dat wij hun houding niet ver
keerd moesten begrijpen, zij was
ook in ons belang. Dat doet mij
sterk denken aan de zure drui
ven
VfANiMORGEN bezoek
V van mevrouw von
Braucliitsch (nicht van den ge
neraal), die mij kwam vertellen,
fiat het beter was om voorloopig
geen poging te doen om den
generaal te beïnvloeden, aange
zien deze vooral door toedoen
van zijn 200 kwade vrouw
heelemaal den kant van de Nazi's
had gekozen.
30-8 39.
Ik vergat gisteren nog te ver
melden, dat Henderson bij liet
WOENSDAG 8 JANUARI
HILVERSUM I 301.5 M. 7.00
Nieuw; 7.15 Ochtendgymnastiek. 9.30
Zangrecital. 10.00 Kamermuziek van
Johan Sebastian Bach. 11.15 Vragen
aan voorbijgangers. 11.45 Familiebe
richten uit Indonesië. 14.00 Piano-
i Otal door Jan Odé. 15.00 Amster-
damsch Kamerorkest. 18.00 Meester
werken voor klavier. 19.15 Land en
Tuinbouw. 19.30 Engelsche les. 20.08
Radio Philharmonisch Orkest. 23*00
Koorzang.
HILVERSUM II 415.5 M. 7.00
Nieuws. 9.50 Rudolf Hindemith, cello
en Alice Ehlers. cembalo. 11.00 ,.De
bron der wijzen". 13.50 Bekende wal
sen van Josef Strauss. 14.15 Geva
rieerd Kamermuziekprogramma. 17.45
Het R'jk over zee 18.45 De geestelijke
achtergronden van het Socialisme,
20.15 Operette „De Circusprinses".
21.55 Oostenwind-Westenwind, hoor
spel. 22.00 „The Ramblers". 22.30
„Over het romantisch verlangen",
moeten storten. Natuurlijk kan
men van Hitier nooit heelemaal
op aan; hel is niet volkomen
uitgesloten, dat hij op het laatste
moment toch nog weer terug
leinst. Wij waren het er echter
over eens, dat dit nauwelijks nog
verwachten was, gezien het
feit, dat hij Vrijdag reeds tot
den oorlog besloten en de des-
bel reffentte orders uitgegeven
had. Gezien deze situatie zag
W eizsacker nog maar één moge
lijkheid, n.l. dat Henderson den
Poolse hen gezant en zijn eigen
regeeiincr er onverwijld toe zou
kunnen bewegen, om nog vóór
litji middag van Warschau ge
daan tc krijgen, dat men onmid-
d< IIijk een onderhandelaar niet
volmachten zou sturen, althans
diens komt nog vóór den mid
dag door Lipoki (Poolsch gezant)
bij Ribbentrop zou aankondigen.
Of ik misschien „als particulier"
in dezen zin invloed zou willen
oefenen op Henderson en of ik
ook misschien Goering zou kun
nen waarschuwen togen overij'de
besluiten van Hitier? Aan Goe-
ïing zou te verstaan gegeven
moeten worden, dat Ribbentrop
dc doodgraver van het Rijk en
van het Nationaal Socialisme
zou worden. Karinhall zou in
vlammen opgaan! Ik verklaarde
mij bereid mijn geluk te beproe
ven.
Mijn indruk was, dat Ribben
trop en Hitier natuurlijk ook
met misdadige lichtzinnigheid
het grootste risico voor het Duit
sche volk op den koop toe nemen,
om Ier redding van hun prestige
nog een naar verhouding klein
succes te kunnen behalen, dat
dan voor hen weer één stap be-
teekent. Voor mijzelf gaf de
doorslag, dat het er om te be
ginnen heelemaal op aankwam,
om den wereldoorlog te vermij
den.
K vond Henderson,
die om 4 uur in
zijn bed gekomen was, aan zijn
ontbijt- Mij was voor alles zwaar
geschokt door de grove manier
van doen van Ribbentrop. die
het er blijkbaar op aanlegde om
teu opzichte van dezen oorlog de
fatale rol van Bcrchtold (Oosten-
rijksch kanselier in 1914) te spe
len. Henderson zei rne. dat Rib
bentrop de voorstellen alleen
maar in snel tempo had voorge
lezen. „gabbled them down" en
ze hein niet op schrift had willen
mecgewu, omdat „ze immers
toch door de gebeurtenissen ach
terhaald waren". De wijze, waar
op wij onze laatste politieke zet-
1cO hadden gedaan, dat daar nl.
altijd een ultimatum aan vastzat,
verijdelde z.i. de besttc pogingen
om den vrede te bewaren.
Ik legde hem de situatie voor,
terwijl ik er den nadruk op legde,
dat ik bij hem was gekomen,
zuiver als particulier, zonder
opdracht van wicn ook. alleen
maar gedreven door den wensch
om mijn steentje bij de dragen
voor een vreedzame oplossing cn
met de bedoeling hem de kolos
sale heteekenis van de eerstvol
gende uren voor oogen te bren
gen. Hij (Henderson) had nog in
den nacht contact gezocht met
Londen, zoowel als met Lipoki
en hij was bereid om zich verder
in te spannen. De voornaamste
moeilijkheid zat hem in de ma
nier, waarop wij van de Engel
schen verlangden, dat zij do
Polen zouden eommandceren als
kwajongens. Ik zeide hem. dat
de Poolsche tactiek om niets van
zich te laten hooren ook iets on
mogelijks was. Deze Slavische
wijze van doen, die hem immers
ait Petersburg bekend was, was
bijzonder gevaarlijk. Hij meende
weemoedig, dat hij wel zou wil
len dat die goede oudo tijd er
i og was waarin lrij zooals ik
met een ietwat armzalige poging
lot schertsen interrumpeerde,
zijn chef bijna geworgd had; nu
had hot cr veel van, zoo leek het
mij. dat hij andere lieden wilde
wurgen. Henderson zei tenslotte
nog, dat het niet moeilijk zou
zijn om Engeland en Duitschland
tof elkaar te brengen, als die
fatale Ribbentrop er maar niet
was. met vvien zoo iets nooit
mogelijk zou zijn.
y Vervolgens singiu
om 9 uur 30 naar
Olga Ricgele, vertelde haar, dat
dc toestand vreeselijk ernstig was
en verzocht haar mij met haar
broeder Herman Goering in ver
binding te brengen, wat de brave
vrouw in tranen onmiddellijk
deed. Het lukte haar om hem op
zijn „Gefechtsstand", zooals hij
het later uitdrukte, te pakken te
krijgen en ik had een tamelijk
grondig onderhoud met hem. Hij
vroeg dadelijk, of ik hem wilde
spreken vanwege de Italianen,
Ï~^E twei
*-^te nar
ee zwar.
namiddag-
japonnetjes, dic
we bier afbeel
den zijn erg ge
schikt om in
schouwburg of
concertzaal ge
dragen te wor
den of bij een
thé-dansant.
Beide hebben
ze de weer mo-
«ler e V-vormige
hals, de gladde
mouw. een smal
le taille en ruim
te op de heupen,
factoren die wc
telkens weer te
rugvinden bij de
nieuwste crea
ties, en die de
japonnen zoo
veel eleganter
maken. De zeer
smalle taille zal voor menige vrouw
weer een probleem worden, maar
met een goed corset is cr wel wat
ft-,1 te vinden. en er 7*nn overigens
ook genoeg modellen voor de min
der slanken.
Bij het jurkje waarop gitten „stra
len" zijn genaaid, worden de plooien
vlak onder de taille ingestikt, dan
valt de rok verder los uit.
Bij het andere model werd een
gesmookte strook op den rok ge
naaid, die overigens nauw sluit en
alleen een naar binnen vallende
plooi in de voorbaan heeft.
dat ik een vriend was
van Henderson, die zich
met al zijn krachten in
spande om den vrede te
bewaren. Goering vroeg
waarom Henderson dan
in de laatste besprekin
gen zoo aanmatigend
was geweest. Ik ant
woordde. dat ik niet ge
loofde, dat dit zijn be
doeling was geweest,
maar dat het misschien
zoo was, dat bepaalde
lieden het slecht mét
elkaar konden vinden.
Goering zei. dat hij
Henderson graag mocht
maar dat hij te lang
zaam was. Ik gaf toe,
dat hij een Engelsch-
man was cn geen Ro- 1 --
maansch type, maar - zoo betoog
de ik hij spande in ieder geval al
zijn krachten in. Goering meende
toen, dat onze voorstellen toch
waarachtig bescheiden genoeg
waren, waarop ik antwoordde,
dat zij toch als door de gebeur
tenissen achterhaald waren be
titeld Daarop werd Goering zeer
levendig en vroeg, hoc Hender
son bij deze opvatting kwam;
onze voorstellen zouden eerst
achterhaald zijn, als er geen
Prolsch onderhandelaar kwam
opdagen. Ik antwoordde, dat ik
dit heel belangrijk vond. dat ik
dit onmiddellijk aan Henderson
zou vertellen en er bij hem op
zou aandringen om zijn pogingen
in dezo richting voort tc zetten
Goering: „Ja. maar hij moet
dadelijk komen". Ik: „Dat 'moet
technisch onmogelijk zijn, het
moet toch voldoende zijn, wan
neer de Polen verklaren, dat zij
Terwijl de geheele wereld het waanzinnig gevaarlijke politieke
spel volgde, waarvan Danzig dc inzet was en dc tweede wereld-
oorlog het resultaat, marcheerden, met vliegende vaandels en
lieil-geroep, grocpeeringen van de Danziger S.A. en de vrijkorpsen
voor gouwleider Foerstcr om te getuigen van hun wensch dat de
vrije stad naar het Rijk zou tcrugkcercn.
SIR NEVILLE HENDER-
SON, de Britsche ambas- j
i sadeur tc Berlijn (hier in
gesprek met Gocbbels) deed
nog op het laatste oogenblik
pogingen om Duitschers cn
Polen te verzoenen en zoo j
den oorlog te voorkomen. j
iemand zullen sturen." Goering'
„Ja. goed, maar hij moet heel
gauw komen. Vertelt U. wat l:
van Henderson hebt gehoord,
dadelijk aan den Minister van
buitenlandsche zaken". Ik: „Ik
weet niet, of ik dit doen kan.
maar in ieder geval zal ik het
Weizsacker zeggen."
Mijn indruk was, dat Goering
werkelijk vrede wil. Van te voren
vertelde Olga mij in tranen, dat
haar broer haar kort geleden
bad omhelsd en tegen haar had
gezegd: „Je ziet, ze zijn alleman!
voor oorlog, alleen ik, de soldaat
en de veldmaarschalk, niet."
Maar waarom zit deze man op
dit moment in Oraniénburg? En
Braucliitsch en Waldcr vliegen
in de buurt van den Westwal
rond.
Ik ging onmiddellijk weer
naar Henderson om hem te ver
tellen, wat Goering verklaard
had. Hij was zeer geïnteresseerd
en schreef het belangrijkste op.
Toen naar Weizsacker, uien ik
verslag uitbracht \an de door
mij gedane stappen.
C*EN uur later liet
Weizsacker mij weer
roepen. Henderson had verzocht
den tekst \an onze voorstellen te
mogen hebben om voor de Polen
iets in de hand te hebben. Offi-
7 JANUARIGebrek aan licht
kan oorzaak zijn van de mislukking
of het achterwege blijven van den
bloei van kamerplanten Zet daarom
Uw Cyclamen. Begonia's, Aronskel
ken. Primula's, Azalea's en andere
kamerplanten, d'e reeds in bloei
s'aan of binnenkort zullen gaan
bloeien, dichf bij het raam. He/
meeste hebt krijgt men ongetwijfeld
door een raam. dat op het Zuiden
ligt. Het raam mag echter ook wel op
het Oosten, Westen, en zelfs wel op
hef Noorden liggen. Geef Uw kamer,
bloemplanten in ieder geval veel
licht. S. L.
cieel kon hij ze hem niet geven.
Of ik meende ze precieser aan
Henderson tc kunnen meededen
het document lag voor mij op
tafel. Op dit moment kwam er
tweemaal achter elkaar een tele
foontje van Ribbentrop, heide
keeren met de boodschap, dat de
voorstellen niet aan Henderson
gegeven mochten worden, dat
hij zelf Henderson zou opbellen
en hem zeggen, dat uitdrukkelijk
tegen de Polen gezegd was. dat
zij dc voorstellen zouden krijgen,
als zij een onderhandelaar stuur
den. Bij dezen stand van zaken
waren Weizsacker en ik het er
over eens, dat liet nu onmogelijk
was, om Henderson de voorstel
len ondershands te doen toeko
men of nauwkeurig mede te doe
len. Ribbentrop had er nog bij
gevoegd, dat Hitler had bevolen
om alles „af te zwaaien". W. zag
hierin een bewijs ervoor, dat
Hitler en Ribbentrop den oorlog
wilden, terwijl zij zich verbeel
den, dat zij door die voorstellen
zichzelf een alibi hebben ver
schaft. Dit laatste lijkt mij on
zinnig. wanneer die voorstellen
de Polen niet bereiken. Verder
heeft Ribbentrop meegedeeld, dat
hij binnen een half uur zou be
slissen, of de voorstellen gepu
bliceerd werden of niet. Als dit
werkelijk ter discussie staat, is
het volslagen onbegrijpelijk,
waarom Henderson zQ niet mag
hebben, tenzij het zoo is. dat men
den oorlog per se wil. W. zei, dat
Rome tezamen met Londen zijn
best deed om te bemiddelen:
Mussolini zou in Londen hebben
laten verklaren, dat er een „fait
nouveau" moest worden gescha
pen en dat 't het beste was, als
Polen bij voorbaat Danzig aan
Duitschland afstond. W. twijfelde
er sterk aan, of de Polen dat
zouden doen. Van zijn kant heeft
Londen de Italianen laten weten,
dat het alleen nog maar ging om
oen point d'honneur. nl. of
wij Lipoki zouden ontbieden of
dat deze uit zichzelf zou komen.
In dit verband overlegde ik met
W., of ik misschien nog eens
naar Henderson zou gaan, oni
hem zoover te krijgen, dat hij
lipoki tc voorschijn zou brengen,
maar wij waren het er over eens,
dat H. den stand van zaken ken
de en bovendien alles zou doen,
wat in zijn macht was. Misschien
ga ik toch nog naar hem toe.
yT IDDAGS. Ik ben
-VI inderdaad naar
hem toegegaan en ontmoette hem
vóór de ambassade. Ik heb hem
duidelijk gemaakt, dat alles er
van afhing, of Lipoki zou komen
opdagen, niet met vragen, maai'
met een verklaring, dat hij bereid
was tot onderhandelen en
ri a t wel o n m i d d e 1 1 ij k.
Henderson zou er alles op zetten,
dat dit gebeurde. Verder heb ik
H. er op attent gemaakt, dat
Goering in Berlijn was gekomen.
Op het Ministerie van buiten
landsche zaken had ik Moltke
(gezant in Warschau) ontmoet
cn niet hem een afspraak ge
maakt voor een lunch in hotel
Ad Ion. Toen ik daar kwam. ver
scheen Kessel, die mij zeer be
zorgd kwam vertellen, dat Lipoki
zich gemeld had, maar dat er
groote lust bestond hem niet te
ontvangen. Een paar minuten
eerder bad Moltke mij al het
zelfde verteld en daarom p:*o-
door Anthony Berkely 59
i—t ET is toch te dwaas om aan te
jl nemen, dat die man ten slotte
niet schuldig zou zijn?" gaf Judith
met eenig ongeduld te kennen, hoe
wel niemand het. tegendeel had be
weerd.
„Oh, maar dat doen we toch niet",
stelde mijnheer Chitterwick haar
haastig gerust. „Hoe dit ook zij, wij
moeten het als een vaststaand feit
aannemen, dat. juffrouw Sinclair op
haar vroegst om vier minuten voor
drie van haar koffie dronk. Op het
zelfde oogenblik dus, dat ik in de
lounge terugkeerde".
,.Je hebt iets op je hart, Chitter
wick". zei Mouse
Mijnheer Chitterwick protesteerde
„Maar je ziet toch wel een moge
lijkheid om uit de moeilijkheden te
geraken", hield Mouse vol.
„Wel", zei mijnheer Chitterwick be
scheiden. ,,ik heb een theorie".
„Kom er dan mec op de proppen,
want ik zie er werkelijk geen gat in"
Mijnheer Chitterwick schraapte
zijn keel en keek wat nerveus in de
richting van zijn tante, die hem dit
maal echter goedkeurend toeknikte
een ongekende sensatie voor mijn
heer Chitterwick. „Het schijnt mis
schien wat, ver gezocht, dat weet ik,
maar werkelijk In ieder geval
geloof ik. dat we hier te doen hebben
met een zeer knap en zorgvuldig op
gezet complot. Ik behoef U natuurlijk
niet fe vragen, mevrouw Sinclair, of
Uw man onlangs getracht heeft Prui
sisch zuur te koopen. En toch gelooft
dc politie, dat zij dit bewijzen kan.
Ik heb gehoord, dat niet minder dan
drie apothekers in den majoor den
man herkend hebben, die getracht
heeft Pruisisch zuur van hen te koo
pen op den dag voor den moord".
„Wat?" riep mevrouw Sinclair ge
schrokken uit.
„Natuurlijk is dit ook een poging
Uw man nog verdachter tc maken.
Toch geloof ik, dat de misdadiger zich
in dit geval aan overdrijving heeft
schuldig gemaakt Niemand die bij
zijn verstand is, zou zoo iets doen,
hoewel er natuurlijk gevallen zijn,
waarin moordenaars nog dommer
streken hebben uitgehaald, Maar clat
waren dan altijd menschen niet wei
nig opvoeding en verstand. Heiaar
gelooft de politie echter niet in ver
gelijkende psychologie, naar ik meen.
zoodat het weinig nut heeft haar op
dit verschil te wijzen. Om nu echter
op mijn theorie terug te komen: wij
moeten rekening houden met een
overweging, die in de plannen van
een zoo intelligenten moordenaar ze
ker een rol zal hebben gespeeld, de
poging namelijk om den argwaan, die
ondanks alle voorzorgen op hem zou
kunnen vallen, bij voorbaat van zich
af te wentelen. En ik denk nu, dat 'k
mij ten sterkste vergiste, toen ik ge
loofde. dat de man mij zoo zat aan te
staren, omdat bij mij een andere
richting uit wilde doen kijken. Ik ben
thans geneigd het tegendeel aan te
nemen, namelijk, dar hij mij aan
staarde om mijn blikken tot zich te
trekken". Mijnheer Chitterwick bloos
de. als om zich jr verontschuldigen
voor een dergelijke eigenaardige
theorie.
„Nonsens", merkte zijn tanfe op.
die niet wilde gelooven, dat haar neef
een verstandig idee kon hebben
Mouse echter zag er in her geheel
niet naar uit, of hij mijnheer Chit
terwick een dwaas vond en Judith
keek hem vol verbazing aan. „Wat
bedoelt Ufcaarmede. mijnheer Chit
terwick9" vroeg ze vol spanning.
Met wat meer zelfvertrouwen
trachtte mijnheer Chitterwick het uit
to leggen. „Wel. U weet. dat wanneer
een persoon U strak aankijkt, het on
mogelijk is zijn blikken gedurende
langen fijd te ontwijken. Tenminste,
dat is mijn ervaring Ik wect niet, of
iedereen in zoo'n geval hetzelfde on
dervindt".
„Absoluut", gaf Mou«-e toe. ,,mij
gaat bet °°k altijd zoo".
(Wordt vervolgd)
beerde ik allereerst p^r telefoon
om via Olga Riegele, Herman
Goering tc pakken te krijgen met
het verzoek mij, indien maar
even mogelijk, te ontvangen.
Kessel vertelde, dat de zaak zeer
gevaarlijk stond. Weizsacker had
hem gezegd, dat 't het beste was
om Mussolini er toe te krijgen
om onmiddellijk nog eens met
Hitler te telefoneeren; of ik niet
naar Attolico (Ital. ambassadeur
te Berlijn) kon gaan? Voor het
laatste voelde ik niet veel. maar
gezien de situatie verklaarde ik.
mij er toe bereid. Attolico ont-
ving mij dadelijk en beloofde
over ons gesprek te zullen zwij
gen. Hij begreep onmiddellijk,
waar bet op aan kwam en be-
loofde dadelijk Rome te zullen
opbellen.
1-9-39. Gisteravond gegeten
bij onzen Braucliitsch. Ik drukte
er mijn spijt over uit, dat de
opperbevelhebber op een zoo bc-
slissenden dag niet aanwezig
was. 's Nachts werden de zgn.
voorstellen bekend gemaakt.
Vanmorgen om 10 uur hoorde
ik van mijn hotelkamer uit de
zwakke redo van Hitier. Weinig
menschen op straat, alleen maar
officieole geestdrift bij de solda
ten cn politie, die met de afzet
ting belast waren.
ÏJN eindindruk over
de gebeurtenissen
van dc voorafgaande week is
deze- Ilitiep en HibPenrrop wil
den den oorlog met Polen en
hebben bewust bet risico van
strijd met de Westelijke mogend-
neden op den koop toe genomen,
waarbij darj dc laatste dagen
nog de illusie kwam (en ging(,
dat ze toch nog neutraal zouden
blijven. De Polen van hun kant
hebben met de bun eigen laat
dunkendheid en met dc Slavische
eigenschap van laat maar gaan
in vertrouwen Op Engeland cn
Frankrijk iedere kans om den
oorlog tc vermijden ongebruikt
gelaten. De regeering in Londen,
wier ambassadeur alles heeft
gedaan om don vrede te bewa
ren, heeft in de allerlaatste da-
een den strijd opgegeven en een
politiek van „er korne van wat
cr van komen moet" gevoerd.
Frankrijk is veel aarzelender
denzeifden weg gegaan. Mussolini
heeft al zijn best gedaan orn den
oorlog te voorkomen. Zijn be
middelingsvoorstel van 2 Sopt.
kon geen resultaat meer hebben,
omdat Engeland niet terug kon
of wilde. De houding van Frank
rijk op dezen dag was niet
duidelijk.
In het. volk is ondanks alle
oorlogsmaatregelen het besef, dat
de oorlog nu werkelijkheid is,
nog niet doorgedrongen. Men is
overwegend dof en beschouwt de
zaak nog als een onderneming
van de Partij.
Noord-Brabant 1/1 te Los Angeles;
Rotti 3 1 van New Orleans; Randfon-
tein 5/1 voorm. vroeg te R'dam, Lek
haven verwacht. Van der Velde 31; 12
v Batavia n Makassar; Delft 3/1 te
Gallao; Amstclstad 3/1 v Genua; An-
tonia 2 1 ie Saigon; Alcinous 3/1 v
Newport n A'dam; Backhuysen 11 v
Abadan n Sydney; Beatrix, Margriet
en Soegioe sleepb. n Soerabaja 1/1 op
1.44 NB. en 97.27 W.L.; Coryda 11/1
te R'dam verw.; Cistula 10/1 v Port
Arthur te R'dam verw. (verb.); Cla-
vella 2/1 te Bombay; Cleodora 29/12
te Helsinki; Farmsüm p 2/1 Oues-
sant; Kota Baroe 3/1 te Suez, Mar-
prssa 3/1 te Bahrein. Murena 17/1 te
R'dam verw Stad Maastricht 3/1 te
Mormugoa; Sloterdijk p 3/1 Gibral
tar. Schelde sleepb. n 'Delingen p 3/1
Hoek v. Holland; Zaan 3/1 v Setubal
n Ferms.
Zooals bekend, wordt thans ge
werkt aan de .samenstelling van
de Radio-Unie. Naar „Het Parool"
meldt zouden hierin benoemd
worden, met den titel van com
missaris de heeren Vogt als tech
nisch directeur, Speets als pro
gramma-directeur, Lebon als fi
nancieel directeur en Van Dijk
als personeeldirecteur.
De Nederlandsche minister
van Economische Zaken dr. G. H.
M. Huysnians zal op 16 Jan. a.s.
te 20 uur in de groote aula der
Leuvensche universiteit voor de
studenten der economische facul
teit een lezing houden over het
onderwerp: „Eenige aspecten der
Belgisch - Nederlandsch - Luxem.
burgsche economische samenwer
king".