Nederlandsche cultuur heeft belangrijke taak in Indonesië Rheumatiek eischt veel meer slachtoffers dan t.b.c. VEE IN DEN STORM VOORHEEN EN THANS Mov/uU— Leven wij in een democratie? Radio-programma Gesprek met prof. C.D. de Langen j EEN RETOUR CURACOA-ARUBA Stoomschepen voor vee-export Aantal patiënten aan neurose valt zeer moeilijk te schatten onder getuige „Ja", zegt zeven en zestig procent der ondervraagde Nederlanders Levende ballast 2 Dinsdag 14 Januari 1947 IN Juni '46 nam prof. dr. C. D. de Langen afscheid van zijn naaste medewerkers en assistenten in het Stads- en Acade misch Ziekenhuis om voor een jaar naar Indonesië te vertrekken. Hij liet, toen hij op Schiphol in het K.L.M.-vliegtuig stapte zijn taak als directeur van het Ziekenhuis en als medisch hoogleeraar in handen van hen, die jaren met hem hadden samengewerkt en van wie hij wist, dat zij in zijn geest zouden voortwerken. Door de Regeering aangezocht om voor een jaar het presidentschap van de Universiteit in Batavia op zich te nemen, voelde hij, die een veeljarige praktijk bij het medisch hooger onderwijs in de Oost achter den rug had, deze nieuwe taak als een roeping. Hij zou hier n.l. niet alleen het hooger onderwijs, dat tijdens de Japansche bezetting deerlijk had geleden, kunnen reorganiseeren, maar bovendien drager zijn van de Nederlandsche cultuur. Een omgeving,' die hij door en door kent, en waar bovendien ver schillende leidende figuren uit de nieuw gevormde republiek zijn persoonlijke leerlingen of patiënten zijn geweest, of wel wier naaste bloedverwanten van zijn medischen bijstand hebben ge profiteerd. DE leiding van de nieuwe re publiek, men weet het, rust grootendeels in handen van aca demici, monschen die ofwel in Holland of wel in Indonesië zelf aan de Hoogcschool hun oplei ding hebben genoten, en daai de Indonesiërs, die studeerden, voor een groot deel de geneeskundige studie volgden, behoeft het niet te verbazen, dat ook onder de huidigo politici velen uit den stond der medici zijn gerecru- teerd. Eind December is prof. De Lan gen voor enkele weken in Neder land teruggekeerd, teneinde de nadere richtlijnen van zijn arbeid met verschillende personen uit de regeering en de universitcitswe- rcld te kunnen bespreken en ook in ons land eonige goede 'mede werkers tb vinden voor de ont plooiing van het toekomstige hooger onderwijs in insulintle Zoo heel gemakkelijk is dit laat ste niet, aangezien de animo in i. dezen troebelen tijd om zijn krachten voor den heropbouw vin de samenleving in den Archipel beschikbaar te stellen, niet zoo geweldig groot is. Toch ie te ho pen, dat hij slagen zal, omdat ook voor de toekomst van onze cul tuur in het Oosten bijster veel afhangt van de beschikbare krach ten in ons eigen land: menschon, die bereid zijn hun taak ook als een roeping in ruimeren zin te zien. Ondanks don krappen tijd,-hem hier toegemeten, was pro™ De Langen niet alleen zoo welwillend ons een uurtje te woord te staan, maar bovendien vertelde hij zon der eenige restrictie van zijp er varingen cn bevindingen die uiteraard ook niet heelemaal bui ten de politiek zijn omgegaan Hooger onderwijs WAT het Hooger Onderwijs in Indonesië betreft: naast do Nederlandsche Universiteit in Ba tavia en Bandoeng zijn tijdens en na de bezetting zuivere- Indonesi sche Hoogescholen ontstaan '-*net meer faculteiten zelfs clan de on ze. De hulpmiddelen echter zijn onvoldoende. De ziekenhuizen en hospitalen met Indonesische dok toren en verplegers zijn meestal goed in orde. Het gebrek aan medicamenten is evenwel een pijnlijk probleem. Hetgeen de lei ders. veelal bij do Nederlandsche wetenschap, hebben geleerd, we ten zij op de juiste wijze toe te passen. Het behoeft dus niet te verbazen, dat de hygiëhisch-medi- sche toestand, vooral op Java, on danks do zware jaren van de be zetting niet verontrustend is ach teruitgegaan, Alleen aan de Zuid kust, waar de Japanners op aller- lei plaatsen stelselmatig de rivie ren afgedamd hebben, heerscht meer malaria. Ook de colleges op do Indonesische Hoogescholen worden druk bezocht: de Indone siërs zijn leergierig en de weet- lust, de behoefte tot ontwikkeling is de laatste jaren onder de be volking in hooge mate gegroeid. In dit verband wees prof. de Lan gen er op, dat ook de vrouwen „politic-minded' zijn geworden cn een steeds grocienden invloed krijgen. De naaste taak van prof. De Langen is, om, als op de basis van Linggadjati nieuwe opbouw mo gelijk is, de hoogescholen van beide partijen in elkander te schuiven. Zijn opvatting is, dat het Hoo ger Onderwijs in Indonesië cen traal moet blijven, onder wel ken staatsvorm ook. Eerst dan blijft het mogelijk de be6tc mon schen als docenten aan te trek ken.. Als dit niet gebeurt, tuimelt het heele Hooger Onderwijs van zijn voetstuk. Wordt het Hpoger Onderwijs centraal en komt het direct onder den staat, dan kan het Middelbaar Onderwijs gede centraliseerd worden zooveel men wil. Het zal zich ten slotte toch moeten richten naar de strenge normen, die gelden voor de Iloo- geschool. „Wat omvat eigenlijk uw func- ti" van president? Dat is immers een ambt, dat wij hier in Holland niet kennen?" „Volkomen juist. Het doet don ken aan dat van Rector Magnifi cus hier, maar er zijn groote verschillen. Dc Rector Magnificus wordt uit dc hoogleeraren voor een jaar benoemd. Hij blijft in zijn vak colleges geven. Een pre sident behoeft geen hoogleeraar te zijn en behoeft ook geeji colle ges te geven. Dat laatste doe ik, in beperkte mate, wèl, vooral voor mijzelf, om aan den gang te blij ven. De president is van geen en kele faculteit lid, maar woont ambtshalve alle faculteitsverga deringen bij en heeft een advisee- rende stem. Ook de Technische faculteit in Bandoeng woont hij als gast bij." Tact noodig XJ EEFT U hoop, dat het tot »AAeen ineenvoeging van de bei de Hoogescholen komen zal?" „Ik heb op dit punt de beste hoop, mits er van beide zijden met tact wordt opgetreden. Dc Euro peanen dienen te beseffen, dat zij niet de eenigen zijn, die het kun nen en dat ook aan do andere zij de goed werk wordt geleverd. Gaan zij van dit standpunt uit, dan is het gemakkelijk hij de In donesiërs gehoor te vinden en hun hvpergevoeligheid, die vaak ook uit een zekere verlegenheid voort komt, niet te kwetsen. Doen de Europeanen dit niet. dan sluiten de Indonesiërs zich af. en is de zoo noodige samenwerking onmo gelijk, Dan wreekt zich de oude fout, dat wij totdusver op de sleu telpositie uitsluitend blanken ge. zet hebben en dc Indonesiërs in de leidende functies te weinig hebben opcenomen. Wat betreft dc Nederlandsche cultuur in het algemeen prof. De Langen gaat van de gedachte uit, dat deze minstens even be langrijk is als alle oconomischo relaties, hoe doorslaggevend deze ook mogen zijn. Hij formuleerde het in een enkelen slagzin aldus: „De strijd voor onze cultuur en onze taai is belangrijker dan rub. ber en tin." Dc Indonesiërs in de republiek hebben honger naar lectuur. Wij moeten zorgen voor Nederland sche boeken, romans en populairo literatuur, maar vooral ook voor wetenschappelijke werken, die voor de studie aan de universiteit noodzakelijk zijn. Daarmee dienen onze culturccle taak- Daarom is het dubbel jammer dat in Ne derland wel veel boeken verschij nen, maar dat onder invloed van niet geheel duidelijke redenen, juist de druk van noodzakelijke universitaire studieboeken zoo on begrijpelijk lang op zich laat wachten. Laat men in Nederland dit nog eens goed bedenken; juist door' t Nederlandsche studieboek- dienen wii onze cultureele taak in het Oosten. Een druk, die in Ne derland verschijnt, is bovendien daar zoo snel uitverkocht, dat voor Indië nauweluks iets over blijft Een ander punt, dat wij met het oog op onze cultuur moeten be denken is, dat de leidende figuren in Indonesië voor 80 pet. a 90 pet. PROF. C. D. DE LANGEN academisch gevormden zijn en dit zal de eerstkomende twintig jaren wel zoo blijven. Een middenstand van industrificlon. bankiers etc-, zooals wij dien kennen, bestaat daarginds nog niet. De invloed van cle academisch.gevormden is dus relatief groot en hiermee wordt opnieuw het belang bewe zen van dc wetenschappelijke standing der nieuwe Universiteit Tijdstip gunstig LJ ET spreekt vanzelf, dat het gesprek niet heelemaal hui ten het politieke vaarwater kon blijven. De overtuiging van prof. De Langen is. dat in onze toekom stige verhouding met Indonesië niet een of ander accoord het voor naarnste is, maar wel de mate van goeden wil en het juiste inzicht bij de partijen. Men zal tot het in zicht moeten komen, dat ook hier een volledige opleiding van over wegend belang is. De constructie ve elementen zijn in hoofdzaak te vinden bij lien, die tot weten schappelijke objectiviteit gekomen zijn. Wetenschappelijke en tecli- nischp onmacht voert gemakkelijk tot. destructieve verhoudingen Daaihij bracht Prof. de Langen in herinnering de bekende uitspraak, dat een land niet sterker kan zijn dan de kracht van zijn weten schappelijke hulpbronnen toelaat. De invloed van Linggidjati zal nog moeten beginnen cn prof. De Langen huldnigt de meeing, dat het tijdstip gunstig is. Aan beide zijden is er 'n waarneembaar ver langen naar rust. Zij. die betoo- gon, dat men moet aansluiten bij c!en toestand van '41, zien een be- iangriiqen factor over het hoofd. Een Indonesisch dokter zei het eens heel aardig: ..Dc republiek is een zevenmaandse!! kindje, rnnar als een zevenrnaandsch kindje eenmaal is geboren, denkt niemand eraan het weer in de baarmoeder terug te brengen, maar omringt nien het met extra- zorgen om het goed te doen op groeien cn stopt het desnoods l'j- de!ijk in een couveuse." Sjahrir is volgens prof. Do Lan en een groote figuur, absoluut een staatsman. Iemand, die ge woon is te zwijgen, maar wiens woorden dan ook inderdaad we gen. Hiermee hebben wij in korte trekken den inhoud van het ge sprek met prof. De Langen weer gegeven. Het doet ons genoegen in zijn medcdeelingcn een opti- mistischen toon te mogen beluiste ren. Tegenover hen, dio al maar bctoogen, dat alles is verloren, wijst hij ons op eon nieuwe taak en een nieuwe kans... 17 AN Curasao naar Aruba dc KLM vliegt hef. traject, ver schei- O dene malen per dag cn het is maar een half uurtje met de DC-4. 7 Net genoeg om den peper muntsmaak van de twee snikjes kauwgomC die de KLM verstrekt, af te eten en het nieuwe nummer van „Col- liefs'' door te bladeren. e Een kwartier, nadat. Curasao uit. het gezicht is verdwenen, kan X men Aruba in zijn geheel zien liggen. Een grijs-groen rotsplateau met in de verte de hooge schoorsteenen van de olieraffinaderijen de grootste ter wereld St. Nicolaas. Oranjestad, en de eenige bergtop x van Aruba, waar men hoog overheen vlieat37000 mcnschen wonen O er op dit eiland. Als men vanuit de lucht de schaarschc hutjes ver- x spreid ziet liggen, zou men denken dat het minder inwoners teldeX wie in Oranjestad of St. Nicolaas de vele auto's ziet, zou zeggen, dat O er méér woonden. Men is er gauw uitgekeken. De winkels zijn er propvol, voor de dames zijn er kousen vanaf f 1.30 en de heeren kunnen voor hetzelfde X geld de nieuwe Esquire Girl Calendar koopen met 12 mooie meisjes O Ï-T ET bericht, dat dezer dagen vermeldde hoe ruim honderd slachtkoeien aan boord van het Deensche stoomschip „Mercur" den dood vonden en door inwerking van zeewater on deugdelijk voor consumptie zijn geworden, is ongetwijfeld zeer ernstig te noemen en het doet ons terugdenken aan vroeger tijden, toen dergelijke gevallen veelvuldig voorkwamen. Men is echter ook op dit gebied door schade en schande wijs geworden, maar juist daarom rijst de vraag of op de „Mercur" wel de noodige maatregelen waren genomen. eropvoor elke maan.l i éénLoop een drug store binnen, waar men behalve drogerijen ook heele slaapkamers. Per. zischc tapijten, groen- Per K.L.M. van eiland tot eiland ten in blik cn gramo- foons kan koopenen die ook een bar bevat, waar de ice-cream.soda beter is dan in New- York. En vergeet ook niet even de krant te bezoeken. Het blad heette tot voor kort Aruba Post en verscheen in het Engelsch. Soms ver schijnt het ook in het Nederlandsch onder den naam „Arubaansche Courant". Men neemt een taxi terug naar het vliegveld. Het zal waarschijnlijk een Chrysler 1046 of iets van dat type zijn, maar schrik niet, als de chauffeur f 7.50 vraagt Het vliegveld van Aruba kan heel stil en verlaten zijnmaar er zijn ook uren, dat het nieuwe staf ionsgebouwtje te klein is om de passu. g<ers te bevatten. Dan landen er KLM-vliegtuig en uit Miami, uit Barranquilla, uit Maracaibo en uit Curagao. Als ge Uw glas pine-apple juice als men zegt: ananas-sap ver staan ze je n 'tt op hebt, worden juist de passagiers voor Curagao in het Nederlandsch, Engelsch cn Spaansch verzocht in te stappen. Een knikje van de ground.hostess: „Fasten Seat- Beits", kauwgom, de Caraibische ZeeIllustrated en Life, weer Fasten Seat Beits", Curagao. We zijn er weer. En of men nu van Leeuwarden naar Arn- sterdam naar Curagao of van Curagao naar Aruba vliegt,, altijd denkt men hetzelfde: „Wat gaat het toch vlug!" X>0000000000000<yX>00000000000000000000<XX>0000<X>0) VEE is. als men het als scheeps lading ziet moeilijk, volumineus en onberekenbaar, liet is niet, als balen en kisten, te stouwen of vast te sjorren. Weliswaar legt men de dieren in het ruim \ast. maar toch kunnen zij zich nog bewegen, dit is noodzakelijk, doch eveneens riskant en de gevolgen ervan heeft men op den Deenschen stoomer ondervon den. Waren de koeien in het gege- v,en geval steviger gebonden ge weest. zoo zouden er toch ongeluk ken zijn gebeurd, want door het he vige schommelen van het schip, zou een aantal dieren in de touwen ver ward geraakt zijn cn zich hebben verhangen. Komt er bij vee-vervoer per schip tegenwoordig nog heel wat kijken, in de dagen der zeilschepen was het vraagstuk van dit soort expeditie nog nmvangrijker. Ten eerste waren de schepen er niet op ingericht om De procureur-generaal te Arnhem is nog steeds bezig met de verhooren inzake het vreeselijke drama van Putten. Rauter en Christiansen werden opnieuw door den procureur-generaal verhoord. De aankomst van beide beklaagden. (P.) Onder een volksziekte verstaan wij een ziekte, die een groot deel der bevolking chronisch ondermijnt. In ons land was de als zoodanig meest bekende ziekte de tuberculose en men mocht met trots constateeren. dat deze ziekte in 1939 nauwelijks meer dien naam verdiende, zoo goed had men~haar in bedwang. Een andere ziekte, waarvoor de belangstelling niet zoo alge meen gewekt was, omdat ze niet doodelijk is, maakte veel meer slachtoffers en 'had veel grootere invaliditeitscijfers, namelijk liet rheunta. Juist voor den oorlog waren de plannen gereed om ook deze ruineerende ziekte energiek te gaan bestrijden. De derde ziekte, die ik als volks, ziekte zou willen qualificeei^n, is de neurose. Hierover is nog minder be kend in concrete getallen dan over het rheuma. Men sterft er niet. aan, men wordt cr niet lichamelijk inva lide van. Gec..telijke minderwaardig heid is moeilijk te beoordeelen, zoo lang ze nog niet tot onvolwaardig heid leidt. Hoe was nu in ons land de bestrij ding van deze ziekten"? De Nederlandsche Verecniging ter bestrijding der tuberculose was een sterke vcreeniging rnct oveihcidssub- siJie. Zij had een uitnemenden medi schen staf, zeer vele consultatiebu. reaux in den lande met een na medischen zoo- j lVlGQtSCSKZ jj wel als een so- eialen dienst. OYIQT VQTl Verder waren er j c mf uitstekende sa JULJuJ, natoria. waar- mede de Vereeniging nauw contact onderhield. Men mag zeggen, dat. in Ne derland voor den oorlog elke tuberculosepatiënt de zorg en behandeling kreeg, welke hij noodig had, dat er voldoende controle op zijn sociale omstan digheden bestond cn dat de voorzorg tegen deze ziekte maxi maal efficiënt was. Het was dan ook geen wonder, dat de sterfte cijfers per 100.000 inwoners sinds 1913 waren verminderd van 21,0 tot 4.6. Rheumatiek Dat zijn concrete getallen met ma thematische bewijskracht. Moeilijker was de bcoordeeling ten opzichte van het rheuma. Allen, die stijf en krom in een kamertje zaten, afhankelijk van hulp van vrienden of familie, bleven ongeteld. Alleen de aanvra gen om invaliditeitsuitkoeiing bij de RVB gaven een maatstaf voor een bepaald gedeelte der gevallen, van de verzekerde arbeiders namelijk. Deze uitkeeringon liepen voor rheu ma over veel hoogere getallen dan voor de tuberculose. De Vcreeniging ter bestrijding van rheumatiek was nog niet zoo ver ontwikkeld als haar zuster. Toch werd er reeds veel werk verzet aan de Consultatiebureaus, waarvan er een vijftal in het land functionnee- rcn. De moeilijkheid zat in 'do opna- door Anthony Berkely 65 jV/ToUSE, die over 'n notitieboekje 1V± gebogen had gezeten, sprong uit zijn stoel op, niet minder opgewon den ..Wat?" vroeg hij, ..heb je het bewijs van Lynn's onschuld gevon den?" Mijnheer Chitlerwick keek hem triomfantelijk aan. ,.Wel. misschien niet geheel en al. Maar ik ben er toch in geslaagd dar bewijs, hetwelk een veroordeeling onmogelijk zou moeten maken, te ontdekken. Wij hebben er allen om zoo te zeggen met onze neus boven op gestaan, jij. .ik. de politie, iedereen. En toch is he* niemand op gevallen cn dit zou wellicht ook nooit gebeurd zijn. indien wij niet onze eigen meening over de zaak hadden gehad". „Maar wat is het dan foch?" „Wel, zei mijnheer Chitterwick, „dat buisje. Wanneer de man, dien de politie voor majoor Sinclair houdt, onmiddellijk na mij de lounge ver liet. op een oogenblik dus, dat juf frouw Sinclair nog geheel bij haar positieven was. hoe kan hij dan het buisje in haar hand gestopt hebben?" De twee mannen keken elkaar aan. „Zeer scherpzinnig", mompelde Mouse, „zeer scherpzinnig". „En toch eigenlijk zoo eenvoudig", meende mijnheer Chitterwick be scheiden fe moeten opmerken „Dat beteekent de vrijheid voor Lynn", lachte Mouse. „Ik geloof hef ook", lachte mijn heer Chitterwick terug. ..Het maakt het voor de jury namelijk uiterst moeilijk de mogelijkheid van zelf moord uit le sluiten". Zij staarden elkaar opnieuw aan. „Maar wie", zei Mouse, „drukte bet dan in de hand?" Mijnheer Chitterwick's mond viel opnieuw open en ditmaal nog wijder dan in dtf studeerkamer van zijn tante, zijn bril viel van zijn neus en zijn oogen puilden bijna uit hun kas sen. ..Daar daar heb ik nog niet eens aan gedacht". De gebeurtenissen van het volgen de half uur kunnen misschien het best sis volgt beschreven worden: Teruggekeerd in de studeerkamer van zijn tante, zette mijnheer Chit terwick zich, zij het °°k met eenige moeite, opnieuw aan het neerschrij ven van zijn relaas. De vraag, die Mouse had gesteld, was wel in staat geweest, hem uit 2Ün evenwicht te brengen. Had de moordenaar dus een handlanger gehad? Mijnheer Chitter wick hacl deze mogelijkheid reeds eerder overwogen, maar toen van de hand gewezen; de geheele misdaad scheen zoo echt aan het brein van slechts een persoon ontsproten te zijn. Bovendien sloot de mededeeling van Moresby, dat vier menschen wil den getuigen, dat tusschen het ver- trek van den rcodharigen man en mijnheer Chitterwick's aankomst niemand hef tafeltje van de oude dame genaderd was, een handlanger zoo goed als geheel uit. Derondanks was het feit. flat juffrouw Sinclair reeds bewusteloos moest zijn geweest, tOc-n het buisje in haar hand gestopt werd en de roodharige man dit du* onmogelijk had kunnen doen. in de richting van een derde. Mijnheer Chitterwick wist voor deze tegen strijdigheid niet onmiddellijk een op lossing te vinden en besloo» derhalve. de beantwoording van de vraag tot nader order uit te stellen. Het was ongeveer een uur later, dat mijnheer Chitterwick de laatste woorden van zijn relaas neerschreef De nalezing er van bracht hem tot de overtuiging, dat hij van dit document wellicht nog veel nut 2°u kunnen hebben. (Wordt vervolgd) memogelijkheid of eigenlijk -onmoge lijkheid. Hoewel aan de Universi teitsklinieken enkele bedden ter be schikking van deze patiënten' ston den, was er geen sprake van ook maar meer dan een fractie der ge vallen. die in aanmerking kwamen, op tc nemen. Sanatoria, die ook voor deze ziek te van het hoogste belang zijn, wa ren- in ons land volkomen onbekend, uitgezonderd een tweetal kleine luxe inrichtingen. Dit in tegenstelling tot Amerika, de Scandinavische landen en Rus land, waar wel zulke instellingen niet staatshulp bestaan. Nu wordt er hard gewerkt om ook voor ons land het aantal consultatie- burcaux uit te breiden, er moet eon sociale dienst aan verbonden wor den. terwijl men de opnamemogelijk- hcid dient te vergrooten. Plannen in deze richting worden uitgewerkt cn als de oveiheid voldoende steunt, zal onze achterstand wel worcfen in gehaald. Nog moeilijker is een bcoordeeling van het voorkomen der neurose. Slechts enkele gevallen leiden tot in validiteit. De groote meerderheid de zer patiënten loopt door, werkt door, zoo goed en zoo kwaad als het gaat cn pas wanneer cr heelemaal geen uitkomst meer is, worden zc ziek, meestal „gewoon" ziek. Dc behande lende arts verbaast zich dan over de haidnekkigheid van zoo'n geval, dat op de gewone behandeling slecht reageert. De patiënt, die daarbij vol doende begrip van zijn medicus ont moet mag zich gelukkig prijzen. Vcela' is do neurose dan echter zoo diep verankerd, dat de orgaanziekte reeds een duidelijk kwaad is gewor den. Dit geldt voor een groot aan tal chronische maag-darmsl oornis sen, asthma, sommige vormen van rheuma ,om de voornaamste te noe men. In den tegenwoordigen tijd is er weinig geld beschikbaar voor de Volksgezondheid. Er moeten wonin gen gebouwd worden, hetgeen trou wens ook de volksgezondheid ten goede komt, er moeten devier.en vrij komen voor dit en voor dat. er moet een groot leger worden onderhouden. Terwille van liet moreel van dat le ger is er wel een goede sociaal-psy chiatrische dienst, geheel naar En gelsch model ingericht. In een volgend artikel zullen we hot princijre van dien dienst beschrij ven en tevens uiteenzetten, hoe men zich hetzelfde voor de burgerbevol king kan voorstellen. L^UNT U aangeven wat U ver ft staat onder democratie?". was de vraag, die do enquêteurs van liet Nederlandsch Instituut voor de Publieke Opinie onlangs aan liet publiek voorlegden. „Het Parool publiceerde de antwoor den op deze vraag. Niet minder dan 36% der onder vraagden v/as niet in staat of niet geneigd, deze vraag te beantwoor den. De vrouwen staken op dit punt zeer ongunstig af bij de mnnncn: 48% van haar kon geen omschrij ving van democratie geven, ter wijl 'slechts 25% der mannen het antwoord schuldig bleef. Een regeering, gekozen door hot volk, rustend op den volkswil, was dc omschrijving, die 29% van democratie gaf. Twintig procent verstond er vrijheid voor allen, vrije critiek op de overheid, vrij. heden voor het individu onder. •Een goed bestaan voor allen, so ciale voorzieningen, steun aan ar beidersbelangen en economische gelijkheid voor allen werd door 7 procent der ondervraagden als de essentie der democratie be schouwd. RECHTSSTAAT Zes procent vond den belang rijksten factor gelijke rechten, kansen en plichten voor allen, het bestaan van den rechtsstaat. Sa menwerking van allen, eenheid van alle klassen werd door 4% genoemd. De politieke overtuiging heeft natuurlijk grooten invloed op het antwoord. Volksinvloed op dc ro- gcering wordt dooi' dc anti-revo- lutionnairen vooral als het wezen dor democratie genoemd, terwijl aanhangers van de Partij van de Vrijheid volksinvloed en vrijheid het gewichtigst achtten. De meeste aanhangers van de economische democratie worden gevonden ono'er do communisten cn de voorstan. ders van de Partij van den Arbeid. Een dergelijk opinie-onderzoek werd kort geleden ook in Enge land gehouden, doch. dc uitslag daarvan weck in aanzienlijke ma te af van dien der Nederlandsche enquête. Veertig procent omschreef de mocratie als „vrijheid", terwijl slechts 15% volksinvloed op de re geering noemde. (In Nederland resp 20 cn 29%). Op de vraag van het N I.P.O., of er in ons land een democra tie bestaat, antwoordde 67% bevestigend, 15% ontkennend. Het waren voornamelijk de communisten, die van rnoening waren dat ons land niet de mocratisch was. Van de ondervraagden was 68% van meening, dat Engeland een democratie was, terwijl 10% En geland als ondemocratisch be-, schouwde. De Engelschen zelf zijn een ge heel andere meening toegedaan; slechts 50% vindt hun land demo cratisch. 32% gaf een ontkennend antwoord, terwijl 18% geen mee ning had. De Vereenigde Staten werden door 59%, België door 51% en Frankrijk door 47% der onder vraagden als een democratie be schouwd. Rusland werd door 11% der on dervraagden (voornamelijk com munisten) democratisch genoemd Spanje door slechts 3%; 6% der katholieken noemt dit land een democratie. vee, dat regelmatig gevoederd, en als het koeien betreft, gemolken moet worden, te vervoeren en het was dan ook beslist een uitkomst voor de vee-bevrachters toen de stoomboot haar intrede deed in het waterverkeer. Vooral werd voor onzen vee export naar Engeland, die in dien tijd ev.en groot als belangrijk was, druk gebruik gemaakt van de toen nog betrekkelijk nieuwe gelegenheid Ideaal was de toestand niet, want echte vee-booten kende men nog niet cn veel consideratie werd ten opzich te van de dieren niet gebruikt. Men bevrachlte vee als het uitde Noordelijke- cn Oostelijke provincies kwam te Harlingen en later in Hamburg en alles wat uit de overige deelen van het land kwam gin* scheep in Rotterdam. De reis moet voor de dieren een ware marteliDg zijn geweest, want eenmaal aan boord, liet men hen aan hun lot over, terwijl op verregaande wijze met ruimte werd gewoekerd. Als ergens het gezegde, dat er vele makke schapen in e-en hok gaan, opgeld deed, was dit op de stoomboten ze ker het geval! In een vergeeld tijdschrift lezen we over dit onderwerp: „Onbeschrij felijk is het- rumoer, dat op de kade wordt vernomen. Nabij de stoomboot is een enorm gedrang van ossen, kalveren en schapen, welke bijeen worden gehouden door koedrijvers en herders, die van hunne stokken en kelen een dapper gebruik maken. Slechts een enkele of weinige booten ziende en ontzaglijke groote kud den, vraagt men zich af hoe de boo ten die alle kunnen bevatten". MEN plaatste de levende lading, waar maar eenige ruimte was te vinden, niet alleen in het ruim en tusschendek een uitstekende plaats overigens doch zelfs op het scheepsdek, en met zoo weinig tus- schenruimté dat de schepelingen er niet meer konden loopen, doch zich over Ie ruggen der dieren naar vóór- of achterschip begaven. Meer dan eens kwam het voor, dat tijdens het laden reeds dieren te water raakten en verdronken, maar de ellende begon pas op zee. Wan neer dc vaart gunstig verliep bleken bij aankomst te bestemder plaatse vrijwel altijd een paar runderen te zijn doodgedrukt of van uitputting bezweken en vertrapt. Erger werd het, wanneer een storm opstak. „Om boot cn bemanning te redden", zoo zegt een deskundige geschiedschrij ver. „moesten dan de Tieren worden opgeofferd cn als ballast over boord geworpen worden." Waar dé oorzaak meestal bij over lading was le zoeken, werden bij de regcering klachten ingediend over onjuiste toestanden bij het vee-ver voer en het resultaat was, 'dat nien op dén duur beter ingerichte schepen bouwde, geschikt voor hun doel. Dit alles is reeds lang „verleden tijd", maar de noodzaak van vee- expeditic te water is blijven bestaan en vooral bij de huidige voedselpo sitie van niet te onderschatten be- lang.In noodgevallen zet men geen levende dieren meer over boord,-want de schepen zjjn op hun vracht bere kend. hoewel ongelukken niet altijd te vermijden zijn. Wanneer éémdier onder de omstandigheden waarin de „Mercur" verkeerde, losraakt, is het gevolg niet le overzien, terwijl het vrijwel onmogelijk is erger te voor komen. Wie meent, dat de beman ning. bij het ontdekken van den chaos de toen nog slechts enkele losgebroken dieren weer had kun nen vastzetten. vergist zich. Iedere poging, die gewaagd zou zjjn om 7.ich tusschen het in paniek verkee- rend vee te begeven, zou met den dood bekocht zijn. Men houdt rekening met. door vaak bittere ervaring geloerde mo gelijkheden, maar zelfs daarrpeo is niet al lijd het roer recht te hóuden; het fcit,^ dat een ramp als van 'de „Mercur" (hans een unicum is, pleit voor de wijze waarop men towerk TUINKALENDER l! JANUARI. De gewoonte van onze voorouders om allerlei keuken kruiden m eigen tuin te kweeken. is herleefd. Eenige der meest bekende overblijvende kruiden, die in het laatst van den winter of in het vroege voorjaar kunnen worden geplant, zijn: Bieslook, Citroen-Melisse, Dra gon, Lavas, Majoraan, Pepermunt Hyssop, Rosemarijn, Salie en Thijm. Daarnevens onderscheidt men ook nog de eenjarige gekweekte kruiden zooals: Basilicum, Boonenkruid, Ker vel, Dille. Peterselie, Selderij en Ven kel. die ieder voorjaar worden ge zaaid en eveneens in eiken tuin kun nen worden geteeld Breng deze teelt in dc practijkfj S. L. WOENSDAG 15 JANUARI HILVERSUM I 301,5 M. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek 7.30 Orgelspel. 8.00 Nieuws, 8.15 Hymns, 8.30 Morgenconcert. 9.00 Ochtendbe zoek zieken. 9 30 Zangrecital door Greta de Knegt ier Haar. 10.00 Kwar tet. 10.30 Morgendienst. 11.00 Trio Knibbeler. 12.00 Arnhemschc Orkest vereniging 12.30 N C.R.V.-koor. 13.00 Nieuws. 13.15 Orgelberpeling. 13.45 Ivletropole-orkest. 14.50 Swee- linckkwartet. 15.20 De componist Ho ward Ferguson speelj eigen compo sities 15.50 Cellorecital door Tom Harlvelt. 18.15 Kindcrzangklasse 16.45 Voor jongens en meisjes 17.30 Nederlandsch Volksherstel. 17.35 Mid dagconcert. 13 00 Meesterwerken v klavier. 18 30 Nederlandsche Strijd krachten. 19.00 Nieuws. 19.15 Land en Tuinhouw. 19 30 Engelsche les 20.00 Nieuws. 20.08 Omroeporkest o.l.v Hugo de Groot. Solist: Gijs Beths, viool. 22.00 Nieuws. 22 30 Hé- lène Ludolph. sopraan. 22.45 Avond overdenking 23.00 Marcel Dupré, or gel 23.10 „Vrij en Blij". 23.35—23.57 Londenrch Symphonie Orkest. HILVERSUM II 415,5 M. - 7 00 Nieuws. 7,15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Muziek bij het ontbijt. 8.00 Nieuws. 8 15 Gram.muzick.. 8.50 Voor de huisvrouw. 9 00 Het Stradivarius kwartet 9.50 Philharmonisch Orkest. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor de vrouw 10.35 Pianorecital door Willy Fens. 11.00 Non stop programma. 12 00 Adró de Raaff, plano. Jacques Schutte, orgel. 12 35 Miller-Sextet. 13.00 Nieuws. 13.20 Stafmuziekcorps van de Amrterdamsche politie 14.00 Voor de vrouw. 14.15 Haarlem's Trio. 15.00 Op bezoek bij zieken. 15.30 Voor de jeugd. 17.15 Orgelspel door Johan Jong, 17.45 Het Rijk overzee. 18 00 Nieuws 18.15 „The Ramblers"? 19.00 Licht muze 19.15 „Voorwaardelijke invrijheidstelling en vervroegd ont zag uit de interneering". door mr. J. D. van den Berg, 19.30 Ds, J. M. dt Jong. 20.00 Nieuws. 20.15 Stradiva. Sextet 20 45 Oostenwind-Westenwind 21.30 ..Paljas". Opera 22.45 Gram.mu* ziek. 23.09 Nieuw*. 23.15 Op vleug'le® van muziek. 23.2524.00 Dansmuziek»

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 2