Met dr. Julien naar Noord-Afrika
„De Olie", begin en einde van alles
Vleermuis - „oogen"
Twintig duizend Joodsclie
weezen naar Palestina?
SCHAAKRUBRIEK
i
i
g
1
Hof van den Caid van Telonte als
een kasteel uit 1001 nacht
Bloedonderzoek
bij de Berbers
Cortot in Parijs
niet welkom
Een ander, maar vreemdsoortig
stukje Holland
Groote actie van
het J.N.F.
Opzienbarende ontdekkingen met
y geluidsgolven
onder leiding van A. van Steenis
km
■?- fÈ'
i i i
t
Woensdag 22 Januari 1947
3
De Nederlandsche anthropo-
loog 'Dr. Paul Julien, schrijver
van Kampvuren langs den
evenaar.van welk boek eerst
daags een herdruk verschijnt,
is zoo juist van een nieuwe reis
naar zijn geliefd Afrika terug
gekeerd, uaar hij sinds het uit
breken van den oorlog niet
meer was geweest.
Deze tocht, welke hij evenals de
vorige tezamen met zijn vrouw
heeft gemaakt, heeft slechts twee
maanden geduurd en voerde hem
naar Fransch-Marokko, waar hij op
de zuidelijke hellingen van 't groo-
te Atlasgebergte en in het gebied
var de Boven.Draa-rivier bloedon
derzoek heeft ingesteld bij de Noor
delijkste negers van Afrika en bij
de Hamitische Berbers, om zoodoen
do evcntueele resten van de oude
negerbevolking terug te vinden, die
na het binnenstroomen van dc Ber
bers nog zijn overgebleven. Dit deel
var het onderzoek had evenwel
geen resultaat wegens do sterke
menging van de betreffende rassen.
Wel vond hij sporen van ecp oud
negerras. Het tweede deel van het
onderzoek betrof het onderzoek van
Berbers, hetgeen hoofdzakelijk ge
schiedde ten Zuiden van den Tisch.
kapas, waar dc Berbers het zuiverst
bleken te zijn.
Wij hebben naar aanleiding van
dezen tocht den heer Juliën in zijn
woning te Wassenaar een bezoek
gebracht Het is niet moeilijk den
ontdekkingsreiziger op zijn praat
stoel te krijgen.
Heet
Het was ontzettend heet. Nog
nooit heb ik in de tropen een
dergelijke temperatuur meege
maakt. Het was 120 tot 128
graden in de schaduw en ook
de nachtenbrachten slechts
weinig verkoeling; de tempera
tuur liep niet meer dan tot 110
graden terug. Van nachtrust
was dan ook practisch geen
sprake en wij zijn een stuk ma.
gerdcr teruggekeerd."
De excursies in het Atlasge
bergte, waarvan de hoogste
toppen ongeveer 4400 nu, zijn,
duurden steeds niet langer
dan eenige dagen, dan keer.
de dr Juliën weer op de cen
tra Ouarzazatnc of Irherm te
rug. Deze excursies maakte
hij por muildier, dat een ide
aal reisdier is; zeer veilig en
ook waar practisch geen pad
is, vindt het zijn weg.
De Berbers die hier wonen
zijn in wezen blank en in de
stad Fez bijvoorbeeld kan
men er tegen komen, die
blanker zijn dan Europeanen.
Hier en daar hebben zij even
wel een donkeren inslag, zijn
lang en slank gebouwd, waar
aan ook het vrij sobere leven
niet vreemd zal zijn.
Physiek zijn z\j knap en
men treft zelfs blonde en
Berbers met blauwe oogen
aan, hetgeen waarschijn li ik
nog verband houdt met de
invasie van Gerraaansche
stammen in het begin van Je
Christelijke iaartelling. Ze
zijn fier. goedlachs, doch te
vens gereserveerd.
Verzet
Het was niet gemakkelijk om
bij de Hamieten onderzoekin
gen te verrichten en vooral in
het begin pleegden zii lijdelijk
verzet. Kwam de heer Juliën
op den vastgestelden dag in
een of ander dorp. dan was de
Sheik afwezig en met hem was
het heele dori leeggeloopen en
de bewoners zaten boven in de
bergen achter de lotsen.
Hoewel de Franschen dit nog
„onveilig gebied" noemen, is het
dit in werkelijkheid niet. De bevol-
kig mag dan niet toeschietelijk
zijn, vyandig is zij zeker niet.
Bij zijn onderzoek heeft Dr. JuliëD
zich tot de klassieke bloedgroepen
moeten bepalen, daar de tempera,
tuur voor verder onderzoek te hoog
was. De sera die hij tot zijn beschik
king had, hielden z;ch bij deze
moordende temperatuur evenwel
uitstekend. Zij waren vervaardigd
door prof. Pondman uit Groningen,
die hem ook b(j voorgaande expedi
ties steeds ten dienste is geweest.
Vroeger moesten de sera steeds op
nul graden worden gehouden, het
geen uiteraard op £en expeditie
niet gemakkelijk is. Dit is thans
niet meer noodig en mede door dit
feit konden op dezen tocht meer
dan duizend analyses worden ge-J
maakt.
Aan het hof
Tijdens dezen tocht naar Nrd-
'Afrika hebben Dr. Juliën en
zijn echtgenoote ren merkwaar
dige belevenis gehad, toen zij
plechtig zijn ontvangen aan het
hof van den Caid van Teloute
een der Berbervorstcn. Het
enorme kasteel met zijn vele
torens met hoekkanteelen, ver
sierd met geometrische figuren
lag op de Zuidelijke hellingen
van het Atlas-qebergte. „Wij
kwamen er te paard aan", al
dus Dr. Juliën, passeerden
wel tien poorten en waanden
ons toen in een sprookje uit
1001 Nacht
„De Kalief ontving ons bij afwe
zigheid van den Caïd en hoewel wij
een introductiebrief in het Fransch
bij ons hadden, bleek dat niemand
van de 1800 inwoners van het kas.
tee' de Fransche taal machtig was.
Wij zagen vele menschen met
kostbare tapijten loopen en later
bleek dat deze alle naar onze ont
vangkamer werden gebracht, die er
dan ook ook luisterrijk uitzag. Ver
volgens kwamen uit een der vele
poorten ongeveer dertig in het
blauw gekleede figuren, die eeu
dans begonnen. Aanvankelijk dacb
ten wij met een religieuze plechtig,
heid te doen te hebben, doch dit
bleek een welkomstdans to zijn.
Het binnenste van het kasteel
waar zich de privé-vertrekken en
d? harems bevinden, krijgt men niet
te zien Daar is nog nooit een Euro
peaan doorgedrongen. Het eenige
wat men van vrouwen kon ontdek-
ken was als men naar boven keek
een tip van een sluier op een der
vele luchtbruggen en tinnen, als een
der vrouwen nieuwsgierig naar be
neden blikte. Indien zij evenwel be.
merkten, dat zij gezien werden, ver
dwenen zij schielijk. Wij werden
echt Marokkaanscbe wijze, zeer
royaal onthaald en hebben ook
den nacht in deze middeleeuwsche
omgeving tusschcn de metersdikke
muren, met de typische kleine ven
sters voorzien van hekwerk, door
gebracht".
Diner
„Ook de ontvangst en vooral
de maaltijden bij een dorps
hoofd., den Sheik, zijn zeer ty
pisch. Men krijgt een groote
mand voor zich op den grond
en als men 't deksel openklapt
ziet men een groote schaal,
waarin gebraden kippen en olij
ven in de olie drijven. Men eet
hier eenvoudig met zijn handen
en vïscht dus een der kippen
uit de olie en hetzelfde doet
.men met de olijven. Ook een
soort pap, die er bij geser-
\eerd wordt, eet men met de
handen. Na afloop kan men zijn
„ectgereedschap" reinigen in
een bekken en dan wordt men
overladen met enorme glazen
heete tlife. getrokken uit pe-
permuntplantcn.
Dit alles kan men beleven
mits men het vertrouwen heeft
verworven: dan is de bevolking
zeer gastvrij.
De Islam is in die streken de over-
heerschende religie, doch bii de Ber.
bers zit. dit niet zoo diep, daar hier
nog resten van den pre.Tslamiti-
HHHRÜ
Dr. Julien op een van zijn onderzoe
kingstochten met cen Pygmee.
Kolonel Dudok van Heel
verlaat den dienst
Op eigen verzoek verlaat Kolonel
H F. Dudok van Heel, commandant
var de eerste militaire afdeeling,
omvattende de provincies Noord;
Heiland en Utrecht op 1 Februari
a s den militairen dienst. De kolo
nel. die zoo juist den leeftijd van
51 jaar heeft bereikt, meldde zich
vrijwillig op 10 Mei 1940 na een
gevaarlijken tocht van het Gooi
naar Den Ilaag. als reserve.officier
om te helpen het vaderlaud to ver
dedigen. Na de capitulatie ver
dween hij weer en was een der eer
sten iu het Gooi. die actief aan het
illegale werk deelnam. Toen het on-
dergrondsehe verzet groeide werd
h;j benoemd tot gewestelijk com.
aiandant van het Gooi. Na do capi
tulatie van de Duitsche troe'pen
ging hij automatisch over naar de
B.S. Vcnolgens naar het M.G., de
gezagstroepen, om eindelijk als
commandant van de eerste militaire
afdeeling weer in normalen militai
ren dienst terug to kceren. Dc schei
dende kolonel heeft o.a. het initia
tief genomen tot, de herscholing
van ontslagen BS.ers en militairen.
Ook op sportgebied en vooral in de
zeilerswereld is de kolonel een be
kende figuur.
In liet Théatre des Champs Elysées
te Parijs heeft het Conservatoire or
kest geweigerd den pianist Alfred
Cortot te begeleiden. Een van de mu
sici stond op en deelde mee, dat het
orkest Cortot niet wilde begeleiden.
De vereeniging van toonkunstenaars
had besloten Cortot uit te sluiten we
gens diens houding tijdens de bezet
ting. Na 18 maanden uigesloten te
zijn geweest trad Cortot thans voor
de eerste maal weer in Parijs op.
Toen het orkestlid had uitgesproken
speelde Cortot na eenige aarzeling de
pianopartij van Schumann's Concerto
voor piano en orkest alleen Hij werd
stormachtig toegejuicht door een deel
der aanwezigen, anderen floten en
jouwden. Toen het. orkest het volgend
nummer La Mer" van Debussy wil
de gaan spelen, ontstond opnieuw tu
mult met het gevolg dat het concert
moest worden onderbroken.
schen heidenschen invloed zijn te
bemerken. Mogelijkheden voor het
Christendom zijn hier zoo goed als
uitgesloten.
Talen
Tenslotte over de talen in Afrika
nog 't volgende: Men onderscheidt
d-3 Semitische taal, in hoofdzaak het
Arabisch, voorts de Hamitische ta
len, welke ook voor cen deel in
Abessin ië worden gesproken en
door alles wat Berber is. Dan heeft
men de z.g. Bantoe, practisch in de
Zuidelijke helft van Afrika, met uit
zondering van de Bosjesmannen en
dv Hottentotten. De Bantoe wordt
door de Bantoelijn gescheiden van
de Soedan-talen, welke voor het
grootste gedeelte West-Afrika on
Nrd..midden Afrika omvatten.
De tergurois heeft het echtpaar
Juliën hoofdzakelijk over land go
maakt via Spanje i i Frankrijk en
hiermede was de dertiende tocht
naar het zwarte werelddeel achter
den rug. „Gelukkig ben ik niet bij
geloovig", aldus Dr. Juliën, „het
geen ik intusschen aan het einde
van dezen 13en tocht met cen ge
rust hart kan zeggen".
Ongetwijfeld zullen nog vele ex.
pedities volgen, docb voorloopig
blijft Dr Juliën nu weer in Neder
land. want al duurde de jongste
tocht dan slechts twee maanden,
studiemateriaal heeft hij voorloopig
weer genoeg. Dit kunnen wij even-
we! v\el verklappen, dat hij aan do
hand van de gegevens van zijn laai-
sten tocht het volgende jaar waar
schijnlijk een nieuwe expeditie zal
projecteeren, waarbij OosLAfrika
zal worden bezocht.
Handelsbesprekingen
met Engeland
De komende Nederlandsch.En-
gclsch© handelsbesprekingen in Den
Haag. welke informeel zijn, zullen
in hoofdzaak een oriënteerend ka
rakter hebben. Men zal wederzijds
de gehéél© positie der handelsbe
trekkingen aan een onderzoek on.
derwernen. opdat de weg kan wor-
der gebaand tot verdere regelingen,
welke langs de gewone kanalen
zullen loopen.
De conferentie zal dug niet
met een bepaalde overeenkomst
voor den dag komen.
Ned. studenten verliezen
in Davos
Tsjehco-Slowakije heeft heden on.
der ideale weersomstandigheden
een 120 overwinning (20. 59,
5—0) behaald op Nederland. De Ne.
derlanders speelden zonder hun
aanvoerder Van Heeswijk (die lij
dende is aan een mondontstelcing)
on gaven blijk van gebrek aan com
binatie. en doorzettingsvermogen.
De Tsjechen waren in alle onder-
deefèn beter. Doelverdediger Fisher
en de voorwaarts Wassonberg wa-'
reu de besten in de Nederlandscbo
ploeg.
De Nederlandsche 'koopvaardij hcejt
aan haar petekind, prinses Margriet,
ec-i. trap-aufo in den vorm van een
boot aangebodenDit verjaarscadeau
werd door een uit zes leden bestaande
delegatie aan het prinsesje /en paleize
Soestdijk overhandigd. Terw\jl de
leider der delegatie, de gezagvoerder
C. L. Aden Hamer, aanwijzingen
geeft, probeert prinses Irene zich in
de auto fe wringen, waarbij haar
vader en haar zusjes toekijken. (P.)
ENGELAND—AMERIKA 5—0
Engeland heef, te Nottingham den
zevenden ijshockey toetswedstrijd te
gen Amerika met 50 gewonnen zoo
dat beide landen nu gelijk staan met
elk drie gewonnen en drie verloren
wedstrijden. Een match eindigde on
beslist. Nog twee wedstrijden staan
op het program.
EEN NIEUWELING OP CURACAO
tropenavond tegemoet
zoclen
HET was avond, toen de groote j walmde,
tanker, die ons veertien da- j Aruba
was nog niet liet einde
gen lang over een spiegelgladden
oceaan had gevoerd, langzaam de
haven van Aruba inschoof. We
haddon twee dagen ten anker ge
legen, voor er plaats in de haven
was, en we hadden Aruba gezien
overdag, als het met zijn strandje
en de huizen daarboven onweer
staanbaar aan Kijkduin deed den
ken; wo hadden het ook 's avonds
gezien, en 's nachts, als een
sprookjesland van lichtjes* De
overdag zoo prozaische olie.instal-
latie. waar aan boord zakelijke en
nuchtere gesprekken over gevoerd
werden, werd als door een won
dere macht omgetooverd in een
onbekende, lokkende twinkeling,
waar wij zwijgend naar keken en
die ons vervulde van een loome
vredigheid en onbestemd verlan
gen naar het nieuwe land.
We voeren langzaam de haven
binnen, het licht tegemoet. Ilct
Licht, de poëzie... en 't proza dat
er onverbrekelijk mee verbonden
bleek in den vorm van een benau
wende olielucht, die ons door den
Miss Cecil Abraham, een Pa-
lestijnsch meisje, heeft voor verte
genwoordigers van dc Nederland
sche pers een uiteenzetting gegeven
van do werkzaamheden van het
Joodsch Nationaal Fonds en in het
bijzonder van de actie, die dit fonds
in Nederland wil gaan voeren ten.
einde gelden bijeen te brengen voor
het stichten van een kolonie in Pa
lestina. Geen gewone kolonie, zooals
het JNF er al 200 bezit, maar een
dorp uitsluitend bestemd voor rle
duizenden en nog eens duizenden
Joodsche kinderen, die. nog overal
in Europa verspreid, als oorlogswee*
zen zijn achtergebleven.
Het .JNF heeft zich reeds sedert
1933 met de jeugd-alijah (immigra
tie) bezig gehouden en zoodoende
vele onschuldige slachtoffertjes van
de naziterreur het leven kunnen red
den. Het directe doel thans is in ie
eerste plaats de 20.000 kinderen, die
onder zeer ongunstige omstandighe
den in kampen voor verplaatste per.
sonen verblijven, met den meesten
spoed naar Palestina te brengen.
Het Joodsch Nationaal Fonds be
staat nu ruim 45 jaren en heeft als
voornaamste taak den aankoop van
gronden voor het stichten van kolo-
1JTIENHONDERD duiven hadden zich genesteld in den
toren van het Paleis van Justitie te Washington. Zo ont
zagen zich niet om dc kleeren der heeren rechters met witte
plekken te decoreeren. Dit wekte ergernis. Maar een electro-
ingenieur, Leo Klos, genaamd, wist raad. Hij plaatste een ap
paraat in den toren van het gebouw, dat geluidsgolven van 04000
trillingen in de seconde voortbracht. Het menschelijk oor kan
geluidsgolven met meer trillingen dan 16000 niet waarnemen en
evenmin geluidsgolven met minder dan 16 trillingen in dc seconde.
Maar de duiven konden het in den toren niet langer harden: ze
namen voor liet helsche lawaai de vlucht.
t3 sporen. Hierdoor was ook de we:
Voor blinden van groote
beteekenis
DAT de zintuigen van dieren
heel anders werken dan die
van een mensch bleek ook uit het
resultaat, dat de tijdens den oorlog
naar Amerika uitgeweken Fransch©
natuurkundige Dr. Etienno Mautner
bereikte met een „geluidsgolven-
kanon". waarvan de constructie tij
deus den oorlog geheim werd ge
houden. Met dit kanon kunnen ge
luidsgolven van 10 millioen trillin.
gen per seconde door middel van
spiegels, op dezelfde manier als een
zoekliehtstraal, worden uitgezon
den. Voor het menschelijk oor zijn
deze geluidsgolven niet waar te n©
men. Ook kan men ze niet zien.
Maar Dr. Mautner „schoot" er o.a.
mee op cen konijn, dat op een al-
stand van 135 m. in cen houten hok
zat.
Vijf seconden lang zoo vertelt
Jay Howard in het tijdschrift. „Co
ronet", dat in Chicago verschijnt
werden ultra.geluidsgoh en op het
dier „afgevuurd", met het resultaat
dat het. volkomen werd verlamd.
Men kon geen enkele reactie meer
opwekken, liet dier lag absoluut
bewegingloos, alsof het plotseli: g
versteend was.
Onder water
DR. MAUTNER was jarenlang
assistent van den bekenden
Franschen geleerde I'rof. Lange vin,
die met zijn onderzoekingen op het
gebied van geluids"olvcn onder wa
ter zulke ontzaglijke resultaten be
reikte Hij ontdekte dat ultra-ge
luidsgolven onder water door rot.
sen cn andere hindernissen terugge
kaatst werden. Dat bracht hem op
de gedachte een ultra-geluids-..oog"
voor onderzeebooten te constru
eeren, op den grondslag van he*,
zelfde principe als het orgaan waar
mee de natuur de vleermuizen heeft
vror/.ion. Dit apparaat „Sonor" ge
lieeten, stelt onderzeebooten in
staat andere schepen te ontdekken,
terwijl 't deze schepen op hun berut
mogelijk maakt onderzeebooten op
onden voor het befaamde „Ra
dar". dat in het luchtruim op rlezelf
le manier werkt a's „Sonor" onder
water. Radar vangt dc in de lucht,
ruimte teruggekaatste electrogolveu
op. Sonor doet hetzelfde met de
onder water teruggekaatste ge
luidsgolven.
Nieuwe proeven
ry: MAUTNER heeft intusschen
nieuwe proeven genomen, die
in het bijzonder voor blinden van
groote beteekenis beloven te wor
den. Hij verklaarde dat het de we
tenschap spoedig gelukken zal aan
blinden apparaten ter beschikking
te stellen, die even bruikbaar en
deugdelijk zullen zijn als de organen
der vleermuizen. Het i0 bekend dat
'iinltn veelal oen hijzoner fijn ge.
hnr.r cr.twikkelcn Men zal nu voor
hen kleine, gemakkelijke draagbare
vibratoren maken, die geluidsgol
ven uitzenden. Deze voor nïct-blin
den onhoorbare ullra-geluidsgolven
worden dan door de hindernissen op
den weg der blinden teruggekaatst.
De blinde zal hierdoor precies kun.
nen weten hoever hij van cen huis.
een lantaarnpaal of van een voorhij
ganger verwijderd is eri zich met
bijna even groote zekerheid kunnen
bewegen als iemand, die in het ge
lukkig bezit van een paar goede
oogen is
RINK O WIERSMA
He/ Gooisch Tribunaal adviseer
de den oud-gezagvoerder der K L M
J. B Scholte te veroordeelen tot
twee jaar interneering ingaande 7
Mej 1945. en verbeurdverklaring van
f 5.000
Me* ingang van 1 Januari is tot
directeur van het Centraal Distribu
tiekantoor benoemd de heer J. G.
Japikse
In de eerste zitting van den Eco
nomischer! en Socialen Raad van de
Uno. die op 28 Februari fe New York
bijeenkomt, zal Nederland vertegen
woordigd worden door mr. E. N. vdn
Kleffens
Generaal-majoor D. A. Hawthorn,
de voormalige commandant van de
23e Britsch-Indischp divisie, die na de
Japansche capitulatie in Indonesië
heeft geopereerd, zal voor een parti
culier bezoek naar Nederland komen.
nies. Deze gronden zijn voor een deel
eigendom van groot-grondbezitters
buiten Palestina, die de meest fan
tastische prijzen voor huri landerijen
vragen, weten Je. dat de Joden, wil
len zij in Palestina wónen, wel ge
dwongen zijn te koopen.
De aankoop is ingevolge een land
aankoopwet van 1914 sterk aan ban.
den gelegd, niettemin heeft het JNF
sedert zijn oprichting niet min Ier
dan 800.000 dunam aangekocht,
waarvan Je helft gedurende de laat
ste zeven jaar (tien dunam is één
HA). Het totale Joodsche grondbezit
in Palestina omvat thans 1.7 millioen
dunam. wat echter niet meer dan
6,7% van de totale bode'nioppei vlak
te heteekent. Dit. land verhuurt het
JNF aan Jóodsche boeren, die het
zelf bebouwen, voor betaalde krach
ten zijn geen midJelen aanwezig.
Het meerendeel der gronden
is gelegen in de meest woeste cn
onvruchtbare streken van het
land. Zoo bijv. de Emek, die 25
jaar geleden nog een onbewoond
malariagebied was en thans, ge
heel ziekte vrij. tot de produc
tiefste declcn van Palestina be
hoort.
Behalve landaankoop is het boo-
men planten een zeer gewichtig on.
drrdeel \an de werkzaamheden van
het fonds. In ccn di'OQ°r en steenach
tig land, waar de bouwgrond ge
makkelijk door regens of verstui
ving weggevoerd kan worden
moet de beplanting helpen. Met
welke resultaten het JNF hier ge
werkt heeft, moge blijken uit het
feit. dat het momenteel vijftig bos-
schen met veertig millioen boomen
onder beheer heeft.
van de reis. De volgende dag zou
het vliegtuig ons brengen naar
het eigenlijke doel: Curacao, maai*
dit was dan toch onze eerste ken
nismaking met ,.de Westwaar
van we op school leerden, dat er
olie geraffineerd wordt, waar.
mede wc dan voldoende op de
hoogte werden gebracht^ met wat
er alzoo op deze kleine eilanden
omgaat.
Ilct was wel laat. maar wc wil
den hel lichtjcsland, dat we nu
twee dagen uit de verte hadden
aanschouwd, toch nog van dich-
terbij bekijken en dus zaten we
con uurtje later in een auto en
trachtten een indruk te krijgen
van dit nachtelijke Aruba.
't Viel tegen
MISSCHIEN inoet
meeste dingen
men de
inderdaad
maar van een afstand bezien; de
confrontatie met de onmiddellijke
werkelijkheid althans viel tegen.
Nadat we het donkere terrein van
dc installatie achter ons gelaten
hadden cn de „bewoonde wereld"
binnenreden* kreeg ik een zeer on
wezenlijk gevoel over me. ik zocht
naar het sprookje, on vond slechts
cen soort kampeerterrein met zo
merhuisjes» of een verzameling
noodbarukken in verwoest gebied,
of iets anders ongezelligs van
dien aard. De duisternis cn hot
late uur lieten ons trouwens niet
toe, om veel van het eiland te
zien.
In het licht van den volgenden
dag zetten we, wantrouwcndci
dan gisteren, voor de tweede maal
voet aan land. en namen thans
voorgoed afscheid van „onze" boot
on .onzenkapitein.
Weer reden we langs de vier
kante buizen cn de rare winkel
tjes zonder etalages, di© er stuk
voor stuk uitzagen als tweede
hands zaakjes en associaties op
wekten met dc llollandsche „ruil-
beui zen' uit het laat ste ooi log?*
jaar. Bij nader onderzoek bicken
deze winkeltjes echter alles te be
vatten, waar een mensch, die kers
versch uit Holland komt. maar
van kan droomen, al is alles uan
oen beetje zonderling uitgestald
cn al valt liet winkelen hier zon
Ier routine niet mee, omdat je in
elk van deze winkeltje? alles kunt
koopen, wat ze in ccn ander win
keltje ook hebben.
Het K-L.M vliegtuig bracht ons
in een half uur \an' Aruba naar
het vliegveld „Hato" op Curacao
Nieuw leven
Drooglegger der USA
overleden
Andrew Volstead, het vroegere lid
van het Amerikaansche Congres cn
geestelijke vader van de beroemde
„Volstead-wet" die Amerika droog
legde, is Maandag op 87-jarigen leef
tijd te Granite Falls (Minnesota)
overleden.
Volstead was in 1860 geboren en
was van 1903 tot 1923 lid van het
Congres Kort na den eersten we
reldoorlog diende hij het wetsont
werp in \oor de drooglegging van
de Voreenigde Stalen, waaraan
eerst onder Roosevelt weer een eind
werd gemaakt.
Dc Wet-Volstead die in 1919 werd
goedgekeurd, verbood den vei koop
.in iederen drank inet 'n hooger al
coholgehalte dan l/t procent.
Doodstraf voor Kabus'
liet Amerikaansche militaire ge.
ree htshof te Stuttgart heeft Sieg-
freid Kabus. den leider van de bom.
aanslagen te Stuttgart, ter dood
veroordeeld
Het nieuwe leven neemt een
aanvang. Thans hen ik niet lan
ger tourist, niet langer luierend
passagier op een tanker, niet meer
een belangstellend toeschouwster.
"Ik ben nieuweling'1 én mocht
dit feit niet direct in voldoende
mate tot mij zijn doorgedrongen
dan is hot rnij nu, nu cen 14*
daagsch verblijf, wol volkomen
duidelijk geworden.
De Nederlander in Curasao
krijgt bier volop gelegenheid zijn
bekrompenheid cn spionnetjes
kleinsteedschheid naar alle kan
ten uit te vieren. Jlet verbluf in
den vreemde heeft hem niet rui
mer van gee^t gemaakt, niet tot
een vrijer mens. niet tot een cos
mopolict. Hij is cn hij blijft dc
Nederlander uit Almelo, of
Den Bosch, of uit Leeuwarden, of
uit Amsterdam. I-Iij is en blijft de
man met of de man zonder inge
nieurstitel, met een hoog of met
ccn minder hoog salaris, met een
hoogc of een minder hooge posi
tie; hij beeft zijn landgenooten ge
splitst in de soort met wie je wel
en de soort met wie je niet om
kunt gaan, en bij bespiedt en ont
rafelt, becritiseert cn beroddelt
het leven van de anderen met
warmen hartstocht.
Ik ben een nieuwelinge cn \ocl
mij, alsof ik aan alle zijden een
stempel draag: pas uit Holland
Een nieuw gezicht geeft 3tof tot
nieuwe conversatie. Wat doet ze
wie is ze, waar komt ze vandaan,
wie is haar echtgenoot, al deze
vragen voel ik in de gezichten die
Oplossing probleem 26ste ru
briek: Ta6.
Van dc jonge Bussen, die in
Groningen meedoen, heb ik al
een partij gepubliceerd, behalve
van Boleslawsky. Ik geef hier nu
ten partij orn het kampioenschap
L'.S.S.R, 1944. Een Aljechin verde
diging, die hier voor Zwart cata-
strophaal verloopt. De theorie van
deze opening is zeer -bekend,
daarom vraagt men zich af hoe
het mogelijk is. dat theoretici,
zooals de Russen, die om liet kam
pioenschap spelen, stellig zijn, zoo
spoedig in een verloren stelling
kunnen komen. Tracht echter
niet te veel dezen stijl in eigen
partijen toe te passen, want dan
rnist de gemiddelde speler toch de
fantasie en den moed om op bet
beslissend moment door te zetten.
Aljechin verdediging Wit: Bo
leslawsky eri Zwart: Khavin.
1. eiFfG. 2 e5Pd5, 3. di—dG,
*1. Pf3 (moderne ariant)—Lg4, 5.
i:3Lf3:, 6. Df3:deö:. 7. de5:e6
S. a3PcG, 9. Lbo— Dd7. 10. ci-
Pi!e7 (belet de ontwikkeling van
Lf8, het alternatief PbO kan tot
gevolg hebben een vernielde pion.
r.enstellinir op den damevleugel).
11 0—0—TdS (zou 0—0—0 niet de
voorkeur verdienen?). 12. Pc3a6
(heeft niet veel zin. met een wit
ten pion op ci), 13. Tdl—DcS, 14.
Td8:—DdS:, 15. Lal—Ddl (nu lijkt
het of Zwart door het némen van
pion ci zijn spel zal bevrijden,
niets is minder waar!). 16. b3'
Ue5:, 17. Lf4— Df5, IS Tdl! (dreigt
Lc7: D\D? TdS mat)—16, 19. g4—
Dg6, 20. 1)4!c5 (dit is nu cen
punt waarop ik in den aanvang
doelde. Wit zet door!), 21 Pdó!
Kf? (op efl: volgt Pc7: 1Kf7 .cö
enz.). 22. c5!-ref4:, 23. Pf4:—Dgö,
24. DbSlKeS, 25. PeG (valt de
dame aan en dreigt Pc7: mat)
I)e5. 26. iZwart geeft op I-lij
kan het dreigend rnat alleen ont
gaan door DeG en staat clan toch
if> eenige zetten rnat.
Een hceezet Kin II By us II iniüous
uit British Chess Magazine"
zich nieuwsgierig omwenden bij
het- binnenkomen van winkel of
autobus, van café of zwembad.
Niet eenvoudig
HET is niet eenvoudig om spoe.
dig hoogte te krijgen van den
min of meer ingewikkolclen toe
stand, die bet leven van den Ne
derlander op Curacao vormt. Het
overgroot© deel van ben werkt bij
..de Olie"; dc Olie is bun feitelijke
regeering, die over ben waakt,
hun huizen, hun meubels cii hun
kinderen verzorgt, die hun ont
spanning cn studio verstrekt; een
zwembad, oen bioscoop, een club,
eon bibliotheek; die hen beloont
en straft- die een uitgebreide
transportservicc lot hun beschik
king stelt, die alles doet om hun
het leven te veraangenamen, doch
daarvoor in ruil een strikte ge
hoorzaamheid cischt aan do door
haar gestelde wetten, cen heilig
ontzag voor dc maatregelen, wel
ke zij noodig acht. De oliemaat
schappij is oppermachtig en al
om tegenwoordig. Men krijgt eigen
lijk niet het gevoel dat men in 'n
ander land is gekomen; men
komt niet in een land men komt
hij een maatschappij. De eigenlij
ke bevolking van het eiland ziet
men slechts als op cen verren ach
tergrond.
De bakker, dc melkboer- de tim
merman, de chauffeur van de
autobus, de dienstmeisjes, zij zijn
niet '„de bevolking". Zij zijn
slechts ondergeschikt uan den wa
ren- den blanken „bcvolker" Ze
zijn er om hem te dienen. Niet dat
dit met een slnafschc onderwor
penheid geschiedt; integendeel,
men krijgt wel degelijk den in
druk. dat zij zich bewust zijn van
hun taak, en er volkomen van
doordrongen, dat het aan hen is,
te beoordeclcn op wolkc wijze de
ze taak uitgevoerd zal worden.
De Curaqaoenaar haast zich uit.
principe nooit. Zijn wachtwoord
is: j)oco poco, oftewel zoetjesaan-
dan breekt het lijntje niet. Zij
laten zich niet op den achter,
grond dringen op hun eigen ter
rein, maar voor de blanken mees-
tor. mei zijn overdonderende vlot
heid. zijn Westersche brutaliteit,
zijn smetteloos witte pak en zijn
nieuwste type Studebaker, be
slaan zij slechts zoolang hij hen
noodig heeft.
Ander Holland
En door deze op het eerste ge
zicht vcroyercnd-vlotto Hollan
ders-heerschappij voelt men zich
slechts overgeplaatst in een ander
stukje Holland, een vreemdsoor
tig stukje Holland weliswaar, in
een entourage van, cactussen en
negerhutjes, van nauwe straatjes
met afgeschilferde gclo cn roodo
lunzen, straatjes die vermoeiend
stijgen om plotseling met oen stei
le trap weer naar beneden to da
len- een entourage van Curagaoe*
naars. Surinamer? en Vcnezuela-
ncn, die langs de De Ruyterkado
met hun schocnertjes zij aan zij
liggen *>n in een onverstaanbaar
taaltje bun sinaasappelen en ba
nanen, visch cn lemoéntjes, man
go's en groenten aanprijzen, maar
toch: Holland, en de rest is bij-
zaa k.
En in dit Holland is geen plaats
voor politieke problemen. Men
beeft het veel te druk met de in
terne politick van le maatschappij
om zich ook nog met de rest van
dc wereld te bemoeien. Dit is hun
leven-, wat gaan hun rle rest aan?
F.r heer.se4:1 een groote welstand
onder do Hollandsche bevolking.
(Evenals onder de overige bewo
ners). Do moesten hebben een
auto. iphcemsche hulp fn do huis
houding, een goedkoop huis van
do maatschappij Als zij (natuur
lijk met toestemming van de
maatschappij hun vrouw uit Hol
land laten komen, staat hun huis
klaar, gemeubileerd en wel. com
pleet met ijskast en electrisch for
nuis, licht en water gratis, enz-
Die
vrouwen
Tja, die vrouwen op Curacao...
Er zou ccn heel boek over hen te
schrijven zijn. of eigenlijk zou
men beter een boek kunnen schrij
ven over de vrouwen, die er niet
zijn, die belangrijke categorie van
jonge meisjes* Zijn er dan lieele-
rnaal geen jonge meisjes op Cu
racao? Natuurlijk zijn or onder
wijzeressen, en verpleegsters, en
meisjes die op de kantoren wer
ken. maar een feit en een pro
bleem blijft toch het tekort aan
-,huwbare" vrouwen.
Veel mannen varen. Zij vervoe
ren dc olie van Venezuela naar
Curacao; drie dagen varen, en 10
uur binnen- Voor den getrouwden
zeeman ideaal, voor. den jongen
man, die nog op zijn zooveeïsten
rang moet wachten voor hij zijn
vrouw over mag laten komen, cen
ramp. Tien uren binnen, tien uren
mot je ziel onder ja arm rond loo
pen. Je gaat zwemmen, of naar
de bioscoop, als ig nog je goede
godacl ten en herinneringen hebt
aan het meisje in Holland dat oji
ie wacht; cn al? Holland al zoo-
ver weg is. en zoolang geleden,
dan hang je aan de har in de
club- en kankert over jc boot te
gen andere mannen die op andere
krukjes r>m de bar hangen en op
hun boot kankeren, en ie kankert,
omdat je vindt dat je t© weinig
verdient, en omdat ie het beroerd
ste haantje hebt dat er op de we
reld te vinden is en dan neem je
een borrel, tot jc tenslotte alles
nog' maar op een nevelige manier
ziet cn een somber, onverstaan
baar lied aanheft, waaruit alleen
nog maar het woord rotzooi"
doordringt tot de vrouw di© pas
is aangekomen en met haar ge
lukkigen echtgenoot aan een ta
feltje zit. met voor zich de lang
ontbeerde weelde van cen groot
glas sinaasappelsap met cen riet-
je. .Met cen nieuwe jurk aan.
En dan zwaai jc weer terug
naar boord- om drie dagen te va
ren
