Montgomery komt met zichzelf in
het
reine
Carmen Mory
Clara Meyer-Wichmann, een
begaafde vrouw
spionne en avonturierster
Evenwicht maakt plaats
fanatieke energie
Ster rijst tweemaal
zoo snel als
vroeger
voor
Niet altijd de
kous op den kop
Zij stierf 25 jaar
geleden
Zie den onzienlijke
Radio-programma
SPLINTERTJE vertelt uit zijn jeugd'
Reeds in 1938 ter
dood veroordeeld
9Ylaohd
onder getuige
Prof. dr. L. E. J. Brouwer
Prijzen en opdrachten
voor componisten
2
Februari 1947
VIJF maanden lang bleef Mont
gomery alleen in het groote
leego hub in Portsmouth; hij
kwam slechts voor zijn werk de
deur uit- Dat werk deed hit »cdc-
ren dag met groote nauwkeurig,
heid, stiptheid en toewijding en
dan... ging hij naar huis terug.
Vrienden had hij niet. Zijn zus
ter Una en andere familieleden
probeerden hem tot andere ge
dachten te brengen, hem uit zijn
eenzaamheid te halen. Zonder re
sultaat, behalve dan dat bil hoos
werd en ze de deur wees. Hij wil
de eenvoudig met rust gelaten
worden, hij had niet de minste be
hoefte met iemand te praten over
wat er gebeurd was. Zelfs vlak na
het gebeurde, toen hij van Burn-
ham terugkwam bil de ma noen.
vres, verdiepte hij zich aanstonds
met de andere officieren in de mi
litaire problemen, die aan de orde
waren. Met geen woord sprak hij
over het verlies, dat hij net had
geleden en juist vanwege dit
strakke masker van onverschillig
heid had niemand den moed hem
een blijk van meeleven te geven.
Als er zoo iets als een mysterie
in Montgomery's leven is. dan
moeten wij bet vermoedelijk zoe
ken in deze donkere maanden van
het jaar 1937. Niemand weet pre
cies, wat hij gedacht en gedaan
heeft in die lange uren, dat hij al
leen in huis was met zijn zoon.
Heel duidelijk is echter wel. dat
hij hard heeft moeten vechten om
weer met het leven verzoend te
raken.
Periode van verzet
'y IJN huwelijk had precies 10
jaar geduurd en hij was te
gen de vijftig. Voor iemand, die
echt religieus was kon deze tra
gedie maal* één les betcckenon: de
Heer heeft gegeven, de Heer heeft
genomen. Maar Montgomery's
geest was actief, ja agressief 011
daarom kon hij zich niet neerleg,
gen bij deze volkomen nederlaag,
waartegen hii niets, maar dan
ook absoluut niets kon doen.
Maandenlang hield deze worste
ling aan. Wanneer hii later een
toespeling maakte, op deze perio
de uil zijn leven, dan zei hii kort
af- „Mijn huwelijksleven was vol
maakt. de dood van login vrouw
een verpletterende slag. waar ik
niet dan met groote moeite en
heel langzaam bovenuit ben geko
men.'' Tenslotte kwam hij toch
met zichzelf weer in het reine. 7.00
is werelds loop nu eenmaal en
op het eind van het voorjaar 193S
kwam hij uit zijn afzondering te
voorschijn.
Oppervlakkig bekeken maakte
het den indruk, alsof hii eenvou
digweg de meest voor de hand
liggende keus had gedaan: hij zou
„Om kort te gaan", zei drPlui
zer, U kreeg dus NIET de kous op
den kop!" Èn daarmede damde hij
der. woordenvloed in ran een
uiterst spraakzame Vriendin van
zijn vrouw, die geweldige verhalen
vertelde over een recent bezoek aan
België, waar zij ja te kust en ie
keur kousen had kunnen koopen,
kcusen, die men zich zonder punten
kon aanschaffen.
Mevrouw Pluizerdie onder het
verhaal steelsche blikken had ge
worpen op haar eigen beenbekleed
selswelke de sporen vertoonden
van een vaak gehanteerde naald,
luisterde aandachtiger dan haar
manWant die hadterwijl de woor
denvloed over hem heen kabbelde,
^«innrinoo>iiininnritiiiuiiiuuiiiunimmnnmmffliii|
S Zaterdngsche i
puzzle
al lang weer iets ontdekt om zijn
puzzle-vriendinnen en -vrienden
voor te zetten. Vluchtig was nl. de
prijs van de kousen Ier sprake ge
bracht. En zonder zich een oogen-
bhk rust te gunnen had de bezoek-
srer gezegd, dat zij even veel gul
dens voor drie paar Jcousen had
moeten betalen als Zij paren kousen
voor f 48.zou hebben gekregen-
Wellicht begreep ze zelf niet, dat
ztj in raadselen sprak. Maar dr.
Pluizer begreep het best. ja hij re
kende meteen zelf uit, hoeveel die
kousen per paar in België gekost
hadden.
Wie rekent dit ook uit?
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
Horizon taal:
1. Astronoom; 5. Bataillon; 9. Ge
zag; 11. Rogge; 13. Leed; 14. Dene
marken; 15. Elbe; 10. Tip; 18. Slaap
kamer; 20. Kat; 21. Avee; 22. Elbe;
28. Genève; 25. Konstabel; 20. Enk-
huizen; 27. Voormalig; 30. Schate
ren; 33. Ec; 34. Gedwee; 35. Lij; 30.
Urk; 37. De; 38.^ In; 39 KRO; 41.
Nabootsing; 15. Serie; 40. Lapaz; 47.
Minister: 48. Horloge; 49. Maretak;
50. Pannekoek; 51. Fantasten.
Verticaal:
1. Athlctiek; 2. Reeds; 3. Naad; 4.
Miserabel; 5. Boerhave: 0. Avon; 7.
Logee; 8. Negentien; 9. Ge; 10 Geul;
11. Rede; 12. el; 17. Pannekoek: 18.
Scharlaken; 19. Rechtmatig; 20. Kei
zerrijk; 23. Geurig; 24. En face; 27.
Vuurschip: 28. Re; 29. Gewoonlijk;
30. Sensitief; 31. El; 32. Noodzaken;
40. Violen; 42. Almelo; 43. Normenj
44. Namens
zich gaan wijden aan de opvoe
ding van zijn zoon en voor de rest
zou hij zijn carrière in het leger
voortzetten. Zoo leek het. maar in
Werkelijkheid had zich een veel
ingrijpender verandering voltrok,
ken. Hot evenwicht was uit zun
leven verdwenen, de onevenwich
tigheid van voor zijn trouwen was
er weer en tegelijk daarmee een
geweldige, hii oognnblikkcii haast
fanatiek aandoende energie. In
hel leger zou hij in ieder geval
geen nederlaag lijden.
Van <lii ©ogenblik af rijst zijn
ster zoo mogelijk nog tweemaal
zoo snel als vroeger. Hol is alsof
Montgomery het eind al voor zich
ziet, alsof hii in zichzelf altijd
maar weer dit ccne herhaalt;
„vooruit, vooruit, nooit ophouden,
p.ooil verzwakken, laat ie nooit
meer door iets anders leiden dan
door je verstand; er is een toe
komst, iets veel hoogers. dan
waarvan je nog ooit gedroomd
hebt. vooruit, vooruit!"
Waardeerirïg van Wavell
T N 1938 werd Montgomery's bri-
gade uitgekozen voor invasie
manoeuvres in het Zuiden van
Engeland. Zij deed uitstekend
werk. Montgomery kwam in dut
pas bii generaal Wavcll. toen be
velhebber van het Zuidelijk dis
trict, die zich in deze bewoordin
gen over hem uitliet:
„Brigadier Montgomery is een van
de helderste koppen, die wij in
de hoogste rangen hebben, iemand,
die zijn troepen voortreffelijk kan
trainen en alles wat hij doet met
enthousiasme doet. Zijn prestaties
bij de oefeningen met gas van dit
jaar stonden op zeer hopg peil. Ilij
beeft ceuige van de gebreken van
iemand, die enthousiast is: hii is
nu en dan ongeduldig en hij kan
niet uitstaan, als dc dingen niet
zoo vlug gedaan kunnen worden
als hij zou willen of hij als hij te
maken krijgt niet hersens, dio
minder vlug en helder werken
dan de zijne.''
Dit was een groot compliment
van een zoo goed menschenkenner
als Wavell was. Overigens was
het hier een kwestie van "twee
uitersten, die elkaar aantrokken-
Wavell. de humanist, de man van
studie met een ongelooflijk geduld
en 'n ongelooflijken tact had maar
één ding gemeen met den hoeki-
gen en ongeduldigen brigadier,
dat ook hij in opstand kwam to
gen do oude opvattingen over
drillen en een groot voorstander
was van het individueel® initia
tief. Van Wavell was de uitspraak
afkomstig: „De soldaat moet voor
de eone helft ecu gangster en voor
dc andere een geveltoerist zijn" en
ook: „jullie moeten voor '11 paard
op stal zorgen .alsof het 500 pond
waard is 011 er in het veld op rij
denalsof het geen halve kroon
waard is-"
Opnieuw Palestina
IN beginsel waren deze twee be
roepsmilitairen het volkomen
eens met elkaar- Trouwens behal
ve Wavell begonnen ook andere
figuren van betcokonis in het le
ger, zooals Alan Brooke b.v-, in
den toogewijdon en geestdrift!een
trainer van de gelo brigade een
raspanrdje en een heel bruikbaren
geveltoerist te zien.
Het conflict tusschen Joden en
Arabieren in Palestina had inmid
dels scherpere vormen aangeno
men. Er moesten twee divisies
heen onder hevel van generaal
Haining Eén daarvan werd toe
vertrouwd aan een energieken.
kleinen Ier, Richard O'Connor en
de andere, de achtste, kreeg Mont
gomery. Dit was een geweldige
sprong naar boven. Wavell's com
mentaar over den nieuwen cenc-
raal-major uit Portsmouth was:
„dat is cr een. die het uitstekend
zal doen."
Haastig trof Montgomery de
noodige maatregelen voor zijn
zoon. Voor de laatste maal sloot
hij het eenzame huis af en met
zijn oogen strak vooruit, als een
paard met oogkleppen, ging hij
scheep naar Palestina.
Alan Mooreheod Montgomery.
(Nadruk verboden!
Tc Haarlem is in den ouder
dom van 57 jaar overleden de be
kende looncelschrijver Gerard
Nielcn, die groote bekendheid
verwierf door zijn talrijke stuk
ken voor het dilettantentooneel.
DEN 15en Februari is het 25
jaar geleden, dat op 32-
jarigen leeftijd Clara Meyer-
Wichmann overleed, een van de
begaafdste vrouwen die ons land
in het eerste kwart van deze
eeuw op juridisch gebied heeft
bezeten.
Zij was de dochter van een
Utrechtsch hoogleeraar en stu
deerde alhier van 19081912 in
dc rechtsgeleerdheid. Haar groote
begaafdheid en rijke persoonlijk-
heul bleken reeds vroeg en haar
aanzien onder de studenten leidde
toi haar verkiezing tot president
van de Utr. Vrouwelijke Studen-
tcnverecniging. In 1912 promo
veerde zij op een proefschrift ge-
I Dr.J.C. Brandt Corstius
I schreef voor ons dit
herdenkings-artikel
titclcl „Beschouwingen over de
historische grondslagen der te
genwoordige omvorming van liet
slrafliegrip". een onderwerp, dat
en reeks van studies inluidde
nr.', liet strafrecht, waarin zij
tnig uitmuntte dat zij. nau-
Ujks 9 jaar oud. op de voor
dracht werd geplaatst voor hoog
leeraar in de rechtsgeleerdheid te
Amsterdam.
Vrouwenbeweging
Clara MeyerWichmann is een
zeer geziene figuur geweest in de
Ncderlandsche «sn Internationale
vrouwenbeweging, waaraan zij
haar beste krachten heeft gewijd.
Daarnaast hield zij meermalen
voordrachten in de Internationale
School voor Wijsbegeerte te
Amersfoort. Van 191G1922 was
zij hoofdcommies van de gerech
telijke statistische afd. van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek in Den Haag.
Tot groote ontplooiing kwam
haar werk ten aanzien van de
problemen van misdaad, straf en
maatschappij. De vele studies,
voordrachten en artikelen over
deze onderwerpen zijn na haar
dood uitgegeven in de bundels
„Mensch en Maatschappij" (1923),
„Bevrijding" (192-1), Inleiding tot
de Philosofie der Samenleving"
(1925), „Misdaad. Straf en Maat
schappij" (1931) en „Vrouw en
Maatschappij" (1936).
Dc waarde van haar belangrijke
werk ligt niet uitsluitend in de
scherpzinnige behandeling van de
vraagstukken van strafrecht en
maatschappij In haar harmoni
eerde een groote filosofische scho
ling met een sterke humaniteit,
een schroomvallig benaderen van
ae verschijnselen met een onbe
vangen radicalisme.
Zeer gewaardeerd als zij werd
in de kringen der feministen
en juristen aarzelde zij niet
voor het Socialisme te kiezen
en groote belangstelling te
koesteren voor het anarchis
me.
Breede geest
Zij deed dit niet een breedheid
van geest, die haar ver buiten de
gevaren van het doctrinaire en
het sectarisme hield. Wie met"
haar in aanraking kwam of haar
werken las, herkenden bij welk
verschil van opvatting ook. on
middellijk de grootheid, die haar
eigen was. Nog heden zijn haar
geschriften, zoowel die over de
behandeling van den misdadiger,
als die over het Marxisme of over
de plaats van de vrouw in de
maatschappij, een lectuur die tot
denken inspireert en geenszins
achterhaald is door latere stu
dies over deze onderwerpen.
Te vroeg overleed Op 15 Febru
ari 1922 een groote Nederlandsche
vrouw. Haar dood was een ver
lies dat. toen diep beseft, heden
wordt herdacht in eerbied voor
haar buitengewone persoonlijk
heid en haar werk.
Voor den Zondag
f N de bekende Penguin-scrie pu-
A bliceerde George R. Stewart een
novelle „Storm", geheel geïnspi
reerd op den metereologischen
dienst. In deze dagen, nu een ieder
uit krant en radio de vervulling
van zijn dooi-wenschen tracht af te
lezen, een merkwaardig actueel
boekje. Ergens in dit boeltje wordt
de merkwaardige opmerking ge
maakt: wanneer we een zeekrab,
die 4>ver den bodem der zee kruipt,
een waterdier noemen, is het dan
wel juist, den mensch, die over de
aarde gaat, bij de landbewoners in
te deelen. Zooals die krab wel op
den grond, maar toch in het water
leeft, zoo de mensch wel op de
aarde, maar in dc lucht. De lucht
tellen we zoo niet. Die is gratis ter
beschikking. Maar op het oogen-
blik, dat de atmosfeer om ons heen
het zou begeven, zouden we jam
merlijk omkomen. Dat, wat je niet
ziet, maar wat jc omringt, is het
eigenlijke. Lucht zie je alleen maar,
wanneer die in beweging komt, in
verschijnselen als de storm zelve.
Deze gedachte hield me bij myn
treinlectuur deze weck even vast.
Het was toch zoo dwaas niet, dat
Paulus in dcnzclfden geest spreekt
van een geestelijke atmosfeer, die
ons leven bepaalt, wanneer hij zegt:
„We hebben niet een strijd tegen
vleesch en bloed, maar tegen de
geestelijke boosheden in de lucht".
De ongeziene krachten, die ons le
ven beslissend beïnvloeden. Wel
dwaas de materialist, die niet ver
der kijkt dan de aarde en de stof.
Wel gezegend de mensch, die „ver
lichte oogen" heeft gekregen, die
de dingen van het leven is gaan
doorzien, en die niet alleen weet van
deze atmosfeer, wanneer de baro
meter op storm staat. En gelukkig
de mensch, die door dit leven gaat
als ziende den Onzienlijke!
V. D. M.
Meer belangstelling
voor Indonesische
studenten
De algemet-ne studentencommissic
voor overzeesche gebiedsdeelen
'racht de opname van Indonesische
studenten binnen de stuclentenorga-
lisaties te bewerkstelligen, ook
wanneer zij daartoe financieel niet
in staat zijn.
Om door het gchecle land dit idee
te propageeren en de kennis Van In
donesië te vergrocten, organiseert
het comité een cyclus van een zes
tal colleges/die in alle universiteits
steden van het land zal worden ge
houden.
De lezingen zullen worden inge
leid door drs. L. van Dijk, die zal
spreken over de beschavingsont
wikkeling in Indonesië 111 sociaal en
juridisch opzicht.
Bij beschikking van den min.
van Binn. zaken is op grond van
de desbetreffende bepalingen van
bet zuiveringsbesluit 1955 ontslag
uit zijn functie verleend, gerekend
met ingang van IC» Aug. 1944 aan
11. Jordans, 2e dirigent van het
Muastrichtsch Stedelijk Oikest.
ZONDAG 16 FEBR.
HILVERSUM I 301,5 M. 8.00
Nieuws. 8.15 Hoogmis. 9.45 Kerk
lied in dc orgelmuziek. 10.45 Kerk
dienst. 12.15 „In 't Boeckhuys".
12.30 Lunchconcert. 13.45 Uit onzen
muziekkalcnder. 14.00 „Gooische
Kring". 15.45 Opera- cn operette
programma. 17.00 Kerkdienst. 18.30
Strijdkrachten. 19.18 Sportrepor-
tage. 20.15 Nederlandsen kamer
koor. 20.45 Vastenavondviering.
21.15 „Een klein Reisoponthoud".
Luisterspel. 22.35 Kamerorkest.
HILVERSUM II 415.5 M. - 8.00
Nieuws. 8.30 Voor het platteland.
9.15 Geestelijk leven. 10.30 Kerk
dienst. 12.40 Dameskoor „Arti"
13 50 De spoorwegen spreken. 14.05
Boekenhalfuur. 14.30 Muziek Mo
zaïek. 15.05 Filmpraatie. 16.40
Sportflitsen. 17.00 „Het nieuwe
vers". 18.00 Nieuws en sport. 18.15
Sport. 19.00 Radiolympus. 19 30 Ca
baret „De Camera Obscura". 20.15
„Fidelio", opera. 21.15 „Dombey en
Zoon", hoorspel.
MAANDAG 17 FEBR.
HILVERSUM I 301,5 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
9 30 Klarinetquintet. 10.00 Zangre
cital. 11.15 „Van oude en nieuwe
schryvers". 11.45 Familieberichten.
13.20 Orgelbespeling. 14.20 Holan-
da-Sextet. 16.15 Pianorecital. 17.25
Muzikale zending. 17.45 Het rijk
over zee. 18.00 Sportuitslagen. 18.15
Sportpraatie. 18.30 Strijdkrachten.
19.15 Onder de NCRV-Leeslamp.
19.45 Ten behoeve van den land
bouw. 20 08 Omroeporkest. 21.00
„Beroepskeuze".
HILVERSUM II 415.5 M. - 7.00
Nieuws. 9.50 „Arbeidsvitaminen".
10.35 Piano-recital. 12.00 „Boite
matelots". 12.30 In 't spionnetje.
12.35 Stafmuziekcorps. 14.05 Kerk
orgelconcert. 15.00 „Bonbonnièrc".
16.30 „Grepen uit de opera". 17.30
The Skymasters". 18.15 Disco-
Promenade-coneert. 19.05 „Elclc 't
syne". 20.05 „Radioscoop". 22.10
Paul Godwin, alt-viool, Isja Rossi-
can, piano. 22.45 „Wat leeft cr on
der onze studenten". 23.15 Dutch
Swing College.
door
W. Meuldijk
273. Mijn grootvader cn ik begaven ons naar de
eetzaal, waar in het midden een tafel stond met
het lekkersle eten, opgediend in het mooiste ser
vies, dat je je maar denken kunt. Langs dc muren
stonden slaven gereed met schalen en kannen, om
nog meer lekkernijen fè brengen, als we niet ge
noeg hadden, „Grijze grootvader", zei ik: „Gij
zegt, dat er in dc stad welvaart en rust heerscht
en gij hebt dat vernomen uit den mond van den
listigen Inklvleccus. Maar hoelang is het geleden,
dat ge zelf in dc stad poolshoogte genomen hebt,
„Ah", zei grootvader: „Dat is twintig jaar gele
den. Toen was alles nog in orde; waarom zou
Inktvleccus liegen?" „Omdat" zei ik: „Dezelfde
Inklvleccus zoojuist in den tuin tegen Knokrinius
sprak over hongersnood en oproer!"
Mijn grootvader geloofde me niet. „Onzin", zei
hij: „Hoe kan er nu hongersnood zijn. De boeren
bebouwen toch hiln akkers, alles groeit toch op
tijdl" „Tjaja", peinsde ik hardop: „Maar ik denk
toch, dat ik morgen zelf eens in de stad ga kijken.
Ik ben er nog nooit geweest en ik vertrouw dien
Inktvleccus niet." Mijn grootvader schrok en zei
dat >k wachten moest, tot ik een volwassen prins
was cn voorloopig alleen in de bergen mocht
wandelen. Maar mijn besluit stond vast. Toen den
volgenden dag de zon opkwam trok ik een oud
pak aan en verliet liet, paleis onopgemerkt door
een achteruitgang. Vastbesloten begon ik de af
daling naar dc stad. Ik wilde de menschcn, waar-
overtik regeeren moest, wel eens zelf zien....
„Mijn grootste misdaad was mijn
te groote intelligentie..,"
CARMEN MARIA MORY, bijgenaamd de „Zwarte Engel van
Ravensbrück" vanwege haar gitzwarte haar, heeft zich
/Maandag schuldig hooren verklaren door het tribunaal, dat belast
is met het berechten van de beulen van het zoo beruchte vrouwen
kamp. Ondanks het feit, dat zij ter dood veroordeeld werd, was
Carmen Mory echter nog opgewekt genoeg, om aan een Associated
Fress-verslaggever een interview toe te staan, waarin zij hem
belevenissen vertelde uit haar sensationecle spionnage-carrière.
TIJDENS het interview kwam
de Britsche officier weer ter
sprake waarmee Carmen, naar zij
gedurende liet heele proces heeft
beweerd, verloofd is geweest.
„Laten wij niet over hem «spre
ken, wilt U? Het is een Britsch
officier. Denkt u niet, dat. ik hem
thans tegenzin z.ou inboezemen
nu ik tot oorlogsmisdadigstcr ver
klaard ben. beschuldigd, mij te
hebben gedragen als een lid van
de S.S.? Hij was zoo charmant,
zoo aardig tegen mij".
Carmen Mory is 40 jaar oud,
doch men zou haar niet meer dan
34 geven. Zij 2ci peinzend, dat zij
cr altijd naar had verlangd na
haar huwelijk in Engeland te wo
nen. „Ik houd erg veel van het
Engclsche landschap. Ik rijd goed
paard en tennis graag. Een klein
dorp in Sussex, Surry, Kent of
Yorkshire is een schoonc droom
r.a de acht jaar. die ik in vuile
concentratiekampen in Frankrijk
en Duitschland heb doorge
bracht".
Carmen Mory vertelde de ge
schiedenis van haar wonderlijke
carrière, vanaf haar jeugd in het
Berncr Oberland, waar haar va
der, dr. E. E. Mory, een sanato
rium had, lot en met den oorlog,
tijdens welken zij door de Fran-
schcn, beschuldigd van spionna-
ge. tor dood veroordeeld, door de
Duitschers gevangen werd gezet,
en de Britten, naar zij beweerde,
behulpzaam was bij de jacht °P
den voortvluchtigen nazileider
Martin Bormann.
Haar uit Zwitserland afkom*
stige moeder, was door haar eer
ste huwelijk Britsche, zei Carmen
Mory. Zij zei, dat zij twee Engel-
sche haif-broers en een Engelsche
halfzuster heeft en twee Zwitser-
sche zusters.
Tweede Mata Hari
Zij vertelde weinig van de re
den, waarom zij in 1938 door de
Franschen ter door veroordeeld
werd. Haar vonnis werd veran
derd in gevangenisstraf en uitein
delijk werd zij, naar zij beweort,
door president Lebrun begena
digd.
„Men Jiet mij doorgaan voor een
tweede Mata Hari", zoi ze. „Doch
ik had slechts 'n Duitschcn Gesta-
po-agent bespionneerd. die ook tot
den Franschen geheimen dienst
behoorde. „Ik kan nog steeds be
wijzen, dat hij een dubbelrol
speelde: voor de Gestapo werkte
cn den Frannschman bedroog".
Feuilleton
door Anthony Berkely
93
TjE voorbereidingen, die Mary
Goole trof, getuigen van groote
scherpzinnigheid. Als plaats der ont
moeting koos zij het Piccadilly Hotel
uit. Het is daar nogal rumoerig. Juf-
Irouw Sinclair zou zich er niet op
haar gemak voelen en uit haar gewo
ne doen raken. Bovendien zou zij zon
der bril (en juffrouw Goole zorgde er
voor, dat zij dien niet. had) slecht
kunnen zien, wat haar nog onzeker
der zou maken. Aj waf zij had te
doen. was den naam van deze plaats
in te vullen in den brief, welken juf
frouw Sinclair haar aan den majoor
liet schrijven, alsmede het tijdstip
van de afspraak een uur te vervroe
gen. Later vertelde zij Juffrouw Sin
clair, dat het de majoor was, die het
PiccadiLly Hotel had uitgekozen En
dat is werkelijk alles, wat juffrouw
Goole met deze zaak verbindt."
Mijnheer Chifcterwick leunde ach
terover. De gans en het nagerecht
had hij zich goed laten smaken en
he» wachten was nu op de koffie en
likeur. Nadat de kellner dc bestelling
had uitgevoerd, nam lady Mllborne
den draad van hef. gesprek weer op.
„En toen kwam Judith op het»too-
neel, omdat Of. neen, vertelt U
liever verder, mijnheer Chitterwick.
Uw verhaal zoo duidelijk."
Mijnheer Chitterwick liet zich niet
lang nooden. „Ja. toen werd Judith
in de zaak gemengd, omdat Benson
niet tevreden was over het aandeel,
daf juffrouw Goole hem wilde toe
kennen. Zij schijnt van hem geëischt
te hebben, dat hij met haar trouwde
en liet in de huwelijksvoorwaarden
een bepaling opnemen, welke haar
van het leeuwenaandeel in den buit
zou verzekeren. Onder deze omstan
digheden kwam Benson tot de over
tuiging. dat het misschien niet on-
voordeelig zou zijn. indien hij dubbel
spel speelde en eens onderzocht, wat
de majoor er voor over zou hebben,
indien hij rustig naar Amerika terug
ging Helaas, trof hij den majoor, die
hem ongetwijfeld de deur uitgezet
zou hebben, niet thuis, maar wel me-
viouw Sinclair, die hem met onver
wachte vriendelijkheid aanhoorde. Of
Judith Sinclair al eerder plannen had
gemaakt om zich op een of andere
drastische wijze van juffrouw Sin
clair's rijkdommen te verzekeren,
weet ik niet, maar uit de wijze, waar
op zij onmiddellijk gebruik maakte
van de voordeelen van juffrouw Goo_
le's plan. moet ik dit wel concludee-
ren. Zij was het. naar ik achteraf be
grepen heb. die er op stond, dat het
huwelijk geheim gehouden werd: '-Li
nam de dreigementen van juffrouw
Sinclair wel degelijk ernstig. In ieder
geval sloeg zij onmiddellijk mun, uit
deze gelegenheid en nam. voorzoover
het Benson betrof, de touwtjes zelf in
handen. Benson verzweeg natuurlijk
voor juffrouw Goole, dat hij gemeene
zaak met Judith maakte.
Benson zelf had er overigens niet
het flauwste vermoeden van, dat Ju
dith's doel moord was. Hij was niets
anders dan een onwetend werktuig ln
haar kundige handen Ik geloof, dat
zij hem geheel onder haar invloed
had gebracht, want zonder vragen
voerde hij dc instructies uit, die hem
bij dieper nadenken toch verdacht
moeten hebben toegeschenen. Judith
vertelde hem namelijk, dat hij met
hef Plan van juffrouw Goole door
moest gaan; zij zou wel zorgen, dat
hij niet met die vrouw behoefde te
deelen en alles zelf kon houden
Natuurlijk viel het Judith moeilijk
een goede reden te vinden voor het
feit, dat zij bereid was de erfenis van
haar man in vreemde handen te laten
vallen. Maar plausibel of niet, zij ver
telde Benson, dat de majoor een ver
kwister waSj dat hij haar voortdurend
cloeg, dat zij op het punt stond van
hem weg te gaan cn dat zij het een
schoone wraak vond. indien het geld
vbn zijn tante aan zijn neus voorbij
ging. Benson raakte zoo onder den
indruk van dit verhaal. d3t hij als
was in haar handen werd. In de eer
ste plaats zette zij hem aan om, als
majoor Sinclair vermomd, drie of
vier apothekers te bezoeken en daar
naar Pruisisch zuur te vragen. Al?
reden voor dit eigenaardige verlan
gen gaf zij op,"dat het goed zou zijn,
indien kon worden aangetoond, dat
de majoor plannen had gehad om zijn
tante te vergiftigen, daar dan de
breuk tusschen hen nooit meer ge
heeld zou kunnen worden. Om hier
aan nog meer kracht bij te zetten,
raadde zij hem aan eenige druppels,
ub een buisje, dat zii hem geven zou.
in de koffie van juffrouw Sinclair te
laten vallen.
("Wordt vervolgd).
Bij de bevrijding in 1910 werd
Carmen Mory gearresteerd door
de Duitschers. Toen zij in Berlijn
kwam, werd ze drie weken lang
aan een nijptangvorhoor" onder
worpen door Reinhardt Hcydrich
den „beul van Lidice", die toen
de naaste medewerker van
Him'mler wa6.
„Ik slaagde erin, hem ervan te
overtuigen, dat ik niets wist van
de activiteit van cle Gestapo in
Frankrijk. I-lij liet mij een verkla
ring teekenon, dat ik niet. zou
trachten Duitschland tijdens den
oorlog te verlaten, doch ik deed
alles, wat ik kon. om weg te ko
men. Ik werd echter door mijn
eigen landslieden op de Zwitscr-
sche ambassade, collaborateurs,
verraden. Ik zal dit Zwitserland
nooit vergeven" zei ze.
Haar poging om Heydrich om
den tuin te leiden, deed haar in
Ravensbrück terecht komen, en
vandaar in de beklaagdenbank
van het Hof voor oorlogsmisdadi
gers. tezamen met de S.S'. bewa
kers.
Boodschap aan Paus
Het moest vreemde gedeelte van
het verhaal van haar carrière is
de bewering, dat zij aan den Paus
inlichtingen zou hebben verstrekt
over de medische experimenten
welke op de gevangenen van Ra
vensbrück werden genomen. Zij
maakte hier voor het eerst gewag
van tijdens ec-n getuigenverkla
ring onder eede, en deelde in het
interview verdere bijzonderhe
den hieromtrent mede. In 1943
had zij door bemiddeling van een
katholieken priester volledige bij
zonderheden, met afzonderlijke
vermelding van de verschillende
operaties, doen toekomen aan
graaf Von Galen, den bisschop
van Munsteh
Ongeveer twee 'maanden later,
had de bisschop in een preek een
aanval gericht tegen de experi
menten, zei ze. En later werden
cle feiten gepubliceerd in een ka
tholiek blad. Het gevolg was. dat
ei* in Ravensbrück ec-n grondig
onderzoek werd ingesteld naar
degene, die de inlichtingen had
doen uitlekken.
Samen met de Britten
Mory betoogde, dat zij na haar
bevrijding met den Brit. inlich
tingendienst had samengewerkt
bij den speurtocht naar oorlogs
misdadigers, „ik bracht de zaak
tegen professor Gebhardt en nog
meer Duitsche artsen, die in
Neurenberg beschuldigd worden
van liet toepassen van vivisectie
op menschcn aan het rollen", zei
ze. en „ik gaf ook inlichtingen
over de mogelijke verblijfplaats
van dr. Slumpfegger, Hitler's
lijfarts, en van Martin Bormann"
Zij betoogde, dat zij de arresta
tie van zes of zeven oorlogsmis
dadigers bewerkt had, In dien
t'jd bad zij. naar zij zeide. samen
gewerkt met staf sergeant A. A.
Martin, van den Britschcn inlich
tingendienst.
Deze ongetwijfeld schrandere
vrouw, journaliste, muziekrecen
sent!?, taalkundige en spionne, be
ëindigde het interview met de
verklaring:
„Het is mijn grootste misdaad
geweest, dat ik te intelligent
was".
TUINKALENDER
15 FEBRUARI. Een zeer rijk
bloeiende klimplant., die thans of
not7 in hei vroege voorjaar kan
worden geplant is de Clematis',
vooral de groolbloentige trekken
door de prachtige kleuren der bloe
men de aandacht. Mooie soorten
zgut do blauwe „The Presidentde
roode „Ville de Lyonde purper
„Gr pst/ Queen" en de violette
JackmanniDe Clematis houdt
van een goeden, pareuzen cn koe
len grond. De kleinbloemige Clema
tis pan ieulat i, die wit bloeit ërr een
zware afmeting kan bereiken, gedijt
ook wel in de halve schaduw. S. L.
Woensdag 19 Februari a.s. zal
het 40 jaar geleden zijn. dat prof.
dr. L. E. J. Brouwer, hoogleeraar
in de verzamelingsloer, do functie
leer en do axiomatiek aan do
Universiteit van Amsterdam, met
lof het doctoraat in de wis- en
natuurkunde verwierf.
Wanneer Nederland zoowel op
wiskundig als op wtjsgeerig ge
bied thans een plaats onder de
groote mogendheden inneemt, dan
is dit ongetwijfeld voor een be
langrijk deel te danken aan den
arbeid van prof. Brouwer en zijn
volgelingen, onder wie in de eer
ste plaats dr. A Heyting moet
worden genoemd.
De Min. van Onderwijs, K. cn W.,
hoeft in 1946 aan een aantal Nedcr-
landsche componisten als blijk van
waardeer! ng voor hun werk en ter
aanmoed'ing daarvan prijzen toe
gel: end. Het betreft de volgende
componisten en werken: Sem Dres
den (concert voor piano en orkest);
Rudolf Eschor (suite piano Arcana
Musac Do na); Oscar van Hemel
(ballade voor orkest): Hans Henko-
mans (concert voor fluit en orkest);
Anthon van der Horst (symphonic);
Ja:. Mul („Egmond onthoofd", voor
gemengd koor on kamerorkest);
f.eon Ortliel (derdo symphonic);
Willem van Otterloo (Divertimento
voor koperblazers): Herman Strate-
cier (Maria-antiphonen voor ge
mengd koor en blaasinstrumenten);
Ilcnry Zagwijn („Jaarkrans". 12
gezangen a capella op gedichten
van Guido Gezelle).
Voorts zijn aan de volgende com
ponisten opdrachten verleend: Hcn-
riette Bosmans, cyclus liederen op
Noderlandschcn tekst voor zang en
piano: Andries de Braai, compositie
voor orgel: Jan Ingenhoven, compo
sitie voor blaasinstrumenten, ka-
mermuziekzetting: Piet Ketting,
compositie v. mannenkoor a capel
la* Willem Landre. compositie voor
mannenkoor a capella; Manus Mon
nikendam, oratorium; Robert de
Roos, cyclus liederen op Ned. tekst
voor zang en piano.
Gigli niel naar Engeland
Naar de dochter van den Italiaan-1
chen tenor, Benjamino Gigli onlangs
beeft medegedeeld, zou haar vader
14 Februari op grond van zijn con
tract naar Engeland vei'trekken. In
het Lagerhuis is echter op 6 Febr.
door een lid de vraag gesteld of het
den minister van binnenlandsche
zaken bekend was, dat Gigli in 1943
een boek heeft geschreven, getiteld:
„Waarom ik fascist ben". De Minis
ter heeft toen geantwoord, dat hij
de zaak zou onderzoeken, opdat, in
dien het feit wordt bevestigd stap
pen tegen Gigli kunnen worden ge
daan, wanneer hij in Engeland zou
aankomen.
Naar thans te Rome bekend is
geworden, zal Gigli niet naar Enge
land vertrekken.
Weer een Engelsche froep
in ons land
In Mei komt een Engelsch too-
neelgezelschap in ons land, n.l. het
vermaarde Bristol Old Vic Compa
ny. Gespeeld worden King Lear van
Shakespeare, SchoCfl for Scandal
van Sheridan, en „Inspector Ealls"
van Priestley.
Dc technische dienst van de NZHTM
is in samenwerking met de sneeuw-
ploegen begonnen met hei sneeuw
vrij maken van de trambaan Am-
sterdam-Monnikeriïtam-Edam. Een
d» r vele sneeuwbanken op het tra
ject wordt weggegraven. (P.)