DE BOEKENWEEK 1947
Onze werven bouwen weer schepen
Nederlands trots zal ook in de toekomst
onzen naam koog houden
Economische voorlichting
kost heelemaal niets
Voorwaardelijke vrijheid
voor delinquenten
Duitschlands
grenzen
Materiaalpositie thans niet
meer zoo ongunstig
De orders stroomen
binnen
T
Voor ons land nieuwe
balspelen
SPLINTERTJE vertelt uit zijn jeugd
Regeering geeft
service
Dikwijls pas later
een uitspraak
Hel motto: lezende menschen...
gelukkige menschen
Maandag 24 Februari 1947
3
AAN de Westzijde van de Waalhaven te Rotterdam bevindt zich
één van onze grootste werven, de Rotterdamsche Droog Acte
maatschappij, die mot de ran de overzijde vaa de rivier gelegen
werf ,.De Nieuwe Waterweg" in één onderneming is vereenigd, een
reuzenbedrijf, waarin vóór den oorlog ongeveer 4000 arbeiders werk
ten. Op het oogenblik bedraagt dit aantal 3500, doch er zou voor 5000
paar handen plaats zijn.
Ï~^)E Duitschers hebben op deze
werf een geweldige schade
aangericht, doch de Nederlander
toont zich in niets heter dan in 't
herstel van celeden verliezen en
dat gaat in het bijzonder voor on
zen scheepsbouw op. Men is na
tuurlijk nog lang niet waar men
graag zou willen zijn. Lang niet
alle machines konden in Duitsch-
land worden achterhaald en de
nieuw bestelde machines en kra
nen in Engeland en de Vereenigde
Staten zijn nog niet alle geleverd.
Wat te repareeren was is gerepa
reerd, wat uit het water moest
worden gelicht, is gelicht en wat
moest worden herbouwd is her
bouwd. En de leek die zijn oogcp
laat gaap over dezen mierenhoop
van menschcn. loodsen, kranen,
terreinen en schepen zal niet ver
moeden dat hier twee jaar gele
den ruïneuze toestanden heersch-
tcn.
Geen gebrek
T"\E materiaalpositie, zoo vortcl-
•*-^de men ons, is op het oogen
blik niet meer zoo ongunstig.
Duitschland was vóór den oorlog
de grootste leverancier van
scheepsbouwstaal en van machi
nes, doch de machinps werden
ook wel in andere landen gekocht-
Inderdaad missen wij de produc
tie van het Ruhrgebied. temeer,
omdat Duitschland het staal zeer
goedkoop leverde, een van de fac
toren die onzen scheepsbouw groot
hebben gemaakt. Het materiaal,
dat op het oogenblik in Engeland.
Amerika, Frankrijk, België, Lu
xemburg en Tsjcchoslowakije ge
kocht wordt, is zeer duur- Ons
land kan zelf niet voldoende
scheepsbouwstaal leveren, mede
doordat onze bescheiden walsc-
rijen nooit die groote variëteit van
platen en profielen kunnen leve
ren. waaraan de scheepsbouw be
hoefte heeft. Verwacht wordt ech
ter, dat de prijzen in het buiten
land binnenkort behoorlijk zullen
dalen, zoodat onze scheepsbouw
niet alleen goede, maar ook goed-
koope schepen kan leveren.
De scheepsbouw is een mate
riaal-verslindend bedrijf; hij kost
niet alleen tonnen en tonnen staal
en ijzer, doch ook een menigte
van andere metalen, als koper,
lood cn lichtmetaal. Voor de dek
huizen zal men, zulks ter bespa
ring va.n het gewicht der schepen,
wel binnenkort overgaan tot een
algemeen gebruik van veredelde
alluminiumlegeeringen, die in al
le eigenschappon de beste staal
soorten henaderen, maar slechts
wegen van hot gebruikelijke
metaal. Dan zijn er verder noodig
groote hoeveelheden hout, rubber.
Jtextiel en verf; hoewel de scheeps
bouw op verschillende punten
voorrang heeft, behoeven wij niet
nader te verklaren, dat het met
ide voorziening van deze goederen
bar slecht gesteld is. Ook hier kan
men gebruik maken van voor een
'deel in don oorlog ontdekte ver
vangingsproducten als plastics cn
'kunsthars. Dit neemt echter niet
weg dat wij in den scheepsbouw
bi een toestand van z g. „variable
bottlenecks" verkeeren.
Arbeidskrachten
PP R zijn natuurlijk ook nog
menschcn noodig, die niet al
leen in staat zijn om te werken,
doch ook lust in hun werk heb
ben. Het is al van verschillende
zijden beweerd, dat bet tempo der
industrialisatie in ons land veel
sneller plaats vindt dan het tem
po der arbeidsscholing.
Zeer veel jonge arbeidskrachten
zijn in militairen dienst cn hij de
ouderen bestaat op het oogenblik
de neiging liever een klein baasje
te zijn dan een groote knecht. Dit
is trouwens een algemeen Neder-
landsehe eigenschap, die samen
hangt met ons individualistisch
karakter.
Zeer veel vaklieden kunnen van
daag den dag met een eigen zaak
je veel meer verdienen dan in de
fabriek, waar zij aan betrekkelijk
vast loon gebonden zijn.
Men zet alles op alles om zoo
veel mogelijk kundige arbeiders te
trekken en te kweeken. De werven
hebben zelf ccn opleiding voor
jongens in het leven geroepen cn
krachtens deze „Bcmetel" schoolt
iedere .werf een aantal jongens
voor hun toekomstige taak in het
bedrijf. Dan is er ook nog in Rot
terdam een Ambachtsschool voor
den scheepsbouw, waar niet al
leen jongeren worden opgeleid tot
lasscher, klinker, enz., maar waar
ook ouderen worden herschoold-
En ton -lotto wordt er nog meer
dan voorheen aandacht besteed
aan de sociale zorg voor den ar
beider. De arbeiders van nu moe
ten zich ccn wezenlijk onderdeel
van het bedrijf voelen en niet een
stuk koopwaar dat men naar be
lieven gebruikt of afdankt. On
danks al dezen zorg is de arbeids
productiviteit nog onvoldoende,
doch dit naoorlogsche verschijnsel
slijt slechts met do jaren.
De Nieuw Amsterdam
\\7E loopen in den kouden win-
V* lerlucht langs de schepen,
dokken, kranen, hellingen en lood
sen. Schepen met domme, stompe,
intelligente en scherpe, neuzen.
Snelle cn sierlijke lijnen van haril-
loopers cn doodkistcnachtigc oude
tramps, die in tijden van hooge
vrachten met oplappen nog waard
zijn. Men treft onder hen aller
lei namen: Engelschc, Noorschc,
Fransche cn Nederlandsche.
Al deze schepen wachten op re
paratie of zijn reeds onderhanden;
een prachtige bron van deviezen
voor ons verarmde land. En aan
de groote werkkade ligt de mach
tige romp van het vlaggeschip
van onze koopvaardij, dc „Nieuw
Amsterdam". 11ij heeft zijn oor
logskleuren weer afgelegd cn zijn
reusachtige zwarte romp vertoont
dc sierlijke gele hand. De voorste
schoorsten moet nog worden ge
monteerd, want hij wordt voor
zien van een nieuwe rookafzuig-
installatie. Ook dc sloepen moeten
nog worden aangebracht; men
fluistert dat zij van een geheel
nieuw type zullen zijn.
Niet minder dan 1000 men-
schen krioelen aan boord van
dezen kolos, terwijl nog 3000
menschcn in den lande voor
het schip werkzaam zijn. Wat
die allemaal doen'? Meubels
moeten worden getimmerd,
vloerbedekking aangemaakt,
stoffen geweven, huishoudelij
ke artikelen, kramerijen, sa
nitair. aardewerk, sloten; kort-
De boeg wordt aangebracht
tion vindt ook op onze werven
toepassing. Gcheele dcelcn van
dubbele bodems worden in de
ioodscn klaargemaakt, evenals
spanten, wrangen, schotten en
dekhuizen. I-Icl voordeel daarvan
is. dat men het werkstuk niet
alleen droog kan behandelen,
doch dat men het ook kan wen
den. Het lasschen geschiedt daar
door beter en bovendien wordt dc
arbeidsefficiency verhoogd.
Lasschen of klinken?
Steeds meer wordt er op deze
werven gelaseht in plaats van
geklonken; op het oogenblik is do
stand half om half. Men neemt
graag het goede van de Ameri
kaansche methoden over, doch
met dc bekende Hollandschc voor
zichtigheid waagt men zich niet
te \er. Het is bekend dat de ge
heel gelaschte Libertyschepen
snel scheuren gingen vertoonen
en dat ook de Amerikanen tot de
conclusie zijn gekomen dat be
paalde declen moeten worden ge
klonken teneinde de sponningen
in de schecpsconstructie te ver
minderen. Nederlands grootste
bouwindustrie, de trots van ons
verleden, zal ook in de toekomst
den naam van ons land in het
buitenland verdedigen. Een be
zoek aan onze groote werven cn
een tocht door het havengebied
van Rotterdam leveren daarvan
het overtuigende bewijs.
om alles moet voor dit schip
opnieuw worden aangeschaft.
En als het werk over enkele
maanden in Nederland klaar zal
zijn, dan gaat het schip nog een
tijdje in Engeland dokken, omdat
de onderwater-reparaties cloor het
uitvallen van het 45.000 tons dok
hier to lande niet mogelijk zijn.
Er valt op een werf zooveel te
zien. Op do al of nier overdekte
hellingen liggen de nieuwe sche
pen op stapel; een kruiser voor
onze Marine, een prachtig slank
schip, dat de zeeën met een der
tigmij ls vaart zal klieven. Drie
groote kustvaarders voor de KPM;
de Bali, het door de Duitschers
bij Dordrecht tot zinken gebrachte
vrachtschip van de Maatschappij
Nederland, wordt in een dok af
gebouwd- Een modern motorschip
van den Rotterdamschen Lloyd is
reeds in den bouw en er liggen
nog opdrachten voor twee loods-
hoolcn, een schip voor Van Udcn
cn een schip voor do Maatschap
pij Vrachtvaart. Met dc tientallen
rcparaticcchépcn mee, werk voor
tenminste tien jaren-
Nieuive methoden
F^E werf van de Rotterdamsche
Droogdok Maatschappij kan
nog met enkele hellingen worden
uitgebreid; dan is de koek op,
want dc Heyschc Haven en dc
Quarantaine-inrichting roe-ncn
haar expansiedrift een halt toe.
Deze Heysche Haven vormt nu
oen prachtige aanvoerhaven voor
materiaal, dat op een groot sor-
teerterrein achter dc loodden ver
zameld wordt. Door middel van
reusachtige kraanhruggen worden
de zware platen en profielen naar
de groote loodsen gebracht waar
het materiaal wordt bewerkt.
De z.g. sectiebouw de Ameri
kanen noemen het pre-fabrica-
„Nieuw Amsterdam." zooals zij na een afwezigheid van zes
jaar in Nederland terugkeerde
In het dok
Boekbespreking
DE geallieerde soldaten brach
ten ons behalve dc bevrijding
ook basketball, volleyball en soft-
ball, sporten, die hier wel bekend
waren, maar slechts sporadisch
werden beoefend.
Basket- en volleyball zijn „in-
door"-spelcn, die er in een vrijwel
sportloozc periode als wij thans
beleven loc kunnen bijdragen,
dat beoefenaars van veldsporten
hun conditie behouden. Het zijn
echter volwaardige sporten, die bij
een serieuze beoefening zeker po
pulair zullen worden. In Amerika
bezet basketball zelfs dc eerste
plaats onder de wintersporten.
Nederlandsche litteratuur over
deze sporten bestond er tot nu
toe niet, waardoor van eenheid in
ile gebruikte spelregels geen spra
ke was. Bij dc uitgeverij Dijkstra
te Zeist verschenen nu van de
hand van leeraren M.O, lichame
lijke opvoeding dc eerste drie
deeltjes in een serie „Moderne
spelen" die zich met deze spor
ten bezig houden.
D. II. Schmüll vertelt in het
eerste deeltje over het ontstaan
van basketball, een sport die
eenigc overeenkomst met ons
korfbal vertoont. Vervolgens be
handelt hij den gang van het spel
bespreekt liet veld, het materiaal
en dc spelers cn geeft waardevolle
raadgevingen. Het boekje bevat
voorts dc officicelo spelregels,
aangenomen door de National
Basketball Committee of the Uni
ted States and Canada, die van
duidelijke toelichtingen werden
voorzien. In het derde deeltje be
handelt K. Rijsdorp het volleyball,
dat wij in navolging van het in
ons land heter bekende „Voetbal-
tennis" handbal tennis zouden
willen noemen. Ook hier vinden
we een uitvoerige opsomming
van dc historie, spelregels, tech
niek cn tactiek, methodiek cn
eenigc aanverwante spelen.
Het tweede hoekje is gewijd
a an softbalt, een variatie van het
bekende honkbal. H. A. Holtzap-
pel geeft een duidelijke handlei
ding voor beoefening van deze
sport, die door zijn snelle cn
krachtige bewegingen de lichaams
vaardigheid bevordert.
De hoekjes zijn keurig uitge
voerd en voorzien van duidelijke
en doelmatige illustraties
G. I.
door
W. Meuldijk
280. Terwijl ik dc paarden mende cn de afstand
tusschen mij cn het paleis steeds kleiner werd,
overdacht ik de gebeurtenissen van den veelbe
wogen dag Mijn grootvader was te oud en ik te
long geweest om goed te rcgecrcn en Inktvleccus
en Knokrinius hadden daar leelijk misbruik van
gemaakt. Ze lieten de bevolking honger lijden en
toen de menschen daardoor ontevreden en op
standig werden, zeiden ze, dat het de schuld van
prins Splintcrianus was Misschien zouden dc
menschen in hun woede het palcis bestormen en
dan zag het er voor mij en mijn grootvader slecht
uit -
Ik bereikte het paleis, toen dc avond begon te
vullen en zag mijn grootvader in de buitcngalcrij
wandelen Hij keek erg blij toen hij mc terug
hoorde komen, maar die blijheid veranderde in
verbazing cn schrik toen ik hem mijn belevenis
sen vertelde. „Het is echt waar, grijze grootva
der", hijgde ik; „Ik heb alles zelf gezien en ge
hoord Dc menschen beneden leven niet in vrede
en welvaart, zooals dc listige Inktvleccus ons al
tijd wijs maakte, ze zijn uitgehongerd cn kwaad
omdat ze denken dat het onze schuld is." „Oh,
blondlokkigc kleinzoon", zei grootvader ver
schrikt; „Wat verschrikkelijke dingen verneemt
mijn oude oor. Welke raippcn bedreigen dit
huis?"
(Eigen berichtgeving
BOEKEN. encyclopedieën,
dagbladen uit de geheele
wereld, tijdschriften en vakbla
den op economisch en econo-
misch-technisch gebied te kust
en te keur: dat alles wordt ge
borgen achter de deur van Be-
zuidenhoutscheweg 95 in Den
Haag, waar de Bibliotheek is
gevestigd van den Economischen
Voorlichtingsdienst.
In cintJelonzc rijen zijn hier in
rekken 40.000 wetenschappelijke
boeken geplaatst, voorts 500 zake
lijke en industrieele adresboeken,
waarvan sommige kilo's zwaar zijn
cr. tenslotte 1500 tijdschriften.
7ic hier een instelling, die lang
niet de belangstelling en waardce-
ru g geniet, waarop zij recht heeft;
want deze bibliotheek voor Handel
cn Industrie is een servicebureau
van bijzondcren aard, dat monde
ling telefonisch cn schriftelijk ant
woord geeft op vragen van de
meest uiteenloopende strekking.
7.01 wel jn drie regel? als in den
vorm van heele boekwerken en foto-
copieën, alles gratis en voor ieder
een Ingeschrevenen in het ahonne-
montonroiriRter ontvangen regelma
tig mededeelingen over dié nieuw-
verschenen lectuur, waarvoor zij
belangstelling hebben.
Iri do leeszaal is het steeds druk:
studenten, ambtenaren, zakenlieden
en fabrikanten komen en gaan den
giheelen dag. De één komt een hui
t< n'andseh handelsadres naslaan,
een ander wi| nauwkeurig worden
ingelicht over dc Zuid-Amerikaan
si-he koffiemarkt en de student leest
o.' interesse in het nieuwste boek
van Summer Welles „Guide for th"
peace".
Mej Van Andcl, het hoofd van
de Bibliotheek, vertelde iets over
verleden lieden en toekomst: ,,'m
1988 zijn wij feitelijk pas naar bui
ten getreden. Er bleek behoefte aan
I
IjE burger komt gewoonlijk zel-
den met den rechter in aanra
king.
Er moet dus wel buitengewone
oorzaken zyn die de Regeering in
Londen er toe hebben gebracht het
bestaande strafrecht aan te vullen en
uit te breiden met eenigc besluiten in
zake het buitengewone strafrecht en
tegelijkertijd naast de gewone rechts,
plcging -het instituut der bijzondere
rcchtspieginr in het leven te rotpen
De belangrijkste oorzaak was de mas_
saliteit van het landverraad cn dc
hulpvorlcening aan den vijand. Door
het groote aantal overtreders, komen
veel meer menschen in aanraking met
maatcregclen van strafrechterlijken
aard Van dio maatregelen worden d'1
invrijheidstelling cn rJc buitenvervol.
gingstelling verreweg het meest too_
gepast.
"TN E boekenweek 1947 is in aan-
tocht. Zij wordt gehouden
van 1—S Maart. Ook dit ïaar doet
de Commissie voor de Propagan
da van het Nederlandsche hoek
te Amsterdam, haar uiterste best.
om de belangstelling voor het
boek op alle mogelijke wijzen to
stimulceren en te ontwikkelen.
In de eerste plaats geeft zij dit
jaar, ter inleiding van de boeken
week. voor het eerst een boeken
gids uit. „Lezende Menschen" ge
titeld.
In een tiental artikelen van al
leszins bevoegden worden hierin
verschillende aspecten van het
boek aangeroerd.
Voorts kon de commissio voor
het eerst sinds 1940 wederom over
gaan tot dc uitgave van het be
kende „Geschenk" van vooroor-
logschen omvang. Het „Geschenk"
beslaat uit do novelle „De Ont
moeting", resultaat van een in den
zomer van 1946 onder een aantal
bekende Nederlandsche auteurs
uitgeschreven prijsvraag. De jury,
die bestond uit Clara Eggink, An
ne H. Mulder, Ed. Iloornik, Victor
E. van Vriesland en drie leden
der commissie, kon uit een be
hoorlijk aantal binnengekomen
manuscripten haar keuze doen.
Tijdens do boekenweek zal „De
Ontmoeting" door den boekhandel
worden aangeboden aan een ieder
die dan voor tenminste f 2-50 boe
ken koopt- Aan het „Geschenk"
is ditmaal nog een tweede prijs
vraag verbonden, en wqI één voor
het publiek zelf. Men vindt n.l.
achterin het boekje een bladzijde,
waarop de namen van een aantal
auteurs voorkomen, dio definitief
hun medewerking aan de eerste
prijsvraag hebben toegezegd, cn
onder wie zich dus de schriivcr
van het anoniem uitgegeven ..Ge
schenk" moot bevinden. Ieder nu.
die een exemplaar van het „Ge
schenk" ontvangt, kan on die
bladzijde invullen wie naar ziin
meening de auteur van „De Ont
moeting" is en tot 1 April a-s. in
sturen.
Een groot aantal boekprijzen zal
onder do winnaars worden ver
loot.
(~lELUK steeds vindt ook tiidens
do Boekenweek 1947 en wel
cm 4 Maart, een gala-avond plaats
ditmaal in het Concertgebouw te
Amsterdam. Ook op dit punt heeft
de commissie een nieuwe richting
ingeslagen. De gala-avond 1947
..Het Boek cn de Muzen" genaamd
zal zooveel mogelijk het karakter
ccncr litteraire manifestatie ver
krijgen. Na een openingsrede door
den Minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen, wordt een
concert gegeven door het Utr- St-
Oreheit, o.l.v. Willem van Otter-
loo, dat een aantal door letterkun
dige werken geïnspireerde compo
sities van Nederlandsche compo
nisten zal uitvoeren. Na afloop
van dit concert heeft een gala
feest plaats in de versierde zalen
van het Concertgebouw, waar on
der leiding van Carel Briels een
keur van artisten het gala-bal zal
opluisteren.
Opdat het publiek kennis kan
maken met de schrijfsters cn
schrijvers van Nederland heeft, de
commi-sio 130 auteurs op dezen
avond uitgenoodigd.
Allen, die een politiek delict hebben
begaan, vallen onder het Tribunaalbe.
sluit of onder het Besluit Buitenge,
woon Strafrecht. Geheel los daarvan
staat de kwestie of zu" al of niet ge
detineerd ziin geweest
Er zijn velen niet gearresteerd,
die toch schuldig zijn en ook berecht
zullen worden. Van de gearresteerden
zijn or in de eerste maanden na dc be
vrijdihg velen vrij gelaten. Daarmee
is hun zaak echter allerminst nfg™.
daan. Voor de vrijlating is thans ter.
officieel papier noodig. ccn acte van
invrijheidstelling. wolkc gctcckend
wordt door of vanwege den Procureur.
Fiseaal. Vanwege den Prncureur.Fi
enal mogen alleen dc Officiercn_Fis.
canl teekenen.
Al degenen, die dus in den loop der
maanden uit hot kamp ziin vrjj gela
ten zonder voorwaardelijke of on
voorwaardelijke buitcnvcrvolgingst. 1.
ling, zonder uitspraak van een Tribu
naal of «ententic (vonnis) van een Bij.
zonder Gerechtshof, kunnen dus nog
een uitspraak in hun zaak vcrwnch.
ten. Die uitspraak komt echter niet
altijd. Er zijn bepaalde gevallen, voor.
al van personen die zeer kort vast ge
zeten hebben, die terzijde worden ge
legd. De man heeft ten onrechte geze.
ten. of dc zaak is van te gering be
lang om aanhangig gemaakt te wor
den Dat ter zijde leggen nocnu men
seponecrcn. Dc maatregel wordt niet
vaak toegepast. Degene die ten on
rechte verdacht is geweest, is meer
gebaat bi) een onvoorwaardelijke bui_
tcnvervolgingstclling.
Vier redenen
De acte van invrijheidstelling, die
tegenwoordig wordt uitgereikt »ls
iemand uit een kamp wordt ontsla
gen. zonder dat hii tegelijkertijd
wordt berecht, vermeldt vier redenen.
Men kan worden vrijgelaten omdat
dc grond waarop de bewaring werd
gelaat niet aanwezig is. Dc ver
denking is dan ongegrond gebleken.
Rijzen cr geen nieuwe verdenkingen,
dan zal cr ccn o nvoorwaardelijke bui.
tenvcrvolgstellmg komen. Als men
wordt vrijgelaten, omdat dc gror.d
niet meer aanwezig is. is men te
recht gearresteerd, maar is verlenging
van dc bewaring niet noodig
Men kan in de tweede plaats wor-
den vro'gelaten, omdat de schuld van
zoodanigen aard is, dat oplegging van
een straf of maatregel niet gerecht
vaardigd is te achten. Er is dus wel
schuld, maar er volgt geen straf; of
geen straf meer. omdat dc detentie al
voldoende straf is geweest.
In dc derde plaats kan men wor
den vrijgelaten, omdat de Procureur-
Fiscaal (die immers dc vrijlating ge.
last) van mecning is, dat dc betrokkene
door Hof of Tribunaal niet langer van
zijn vrijheid zal worden beroofd, dan
hij al geweest i9. Er is dus uitdrukko.
lijk schuld. Er komt bovendien nog een
uitspraak En er kunnen ook nog an
dere straffen worden opgelegd, het.zü
vermogonsstraffen. hetzij ontzetting
uit bepaalde rechten. Het is zelfs niet
uitgesloten, dat cr nog een vrijheid-.
Scheepstijdingen
waarin opgenomen Lloydsberichten
Loppersum p. 21-2 Gibraltar: Co-
rilla verm. 17-2 te Brisbane; Mirza.
23-2 te Abadan verw.; Eerkei 21-2
v. Port Gcntil te R'darn; Veendam
21-2 v. R'dam n. New York; Doros
20-2 te New York; Cottica 21-2 v.
Curacao n. Paramaribo: Bacchus
20-2 te Barranquila; Arnhem 21-2
te A'dam; Hedel 21-2 te Barcelona;
Euterpe 20-2 v. Oporto n. Lissabon;
Orpheus 21-2 tc A'damIris 22-2 te
A'dam: Orestes 21-2 te Ebsjerg;
Rotti 20-2 te Batavia: Tjipondok 20
2 van Genua: Oranje 21-2 v. A'dam
n. Indië; Amstelstad 20-2 v. Bun
der Shapur n. Basra; Averdjjk 20-2
v. Willapa Harbour n. Londen;
Friesland thuish. 21-2 op de reede
van Vlissingen.
Nigerstroom 22-2 v. A'dam naar
Antwerpen; Amstelkerk 22-2 van
Antwerpen n' R'dam; Maaskerk 21
2 te Port Harcourt; Notos 21-2 te
Cristobal Randfontein ultr. 20-2 v.
Antwerpen Triton 19-2 te Maracai-
bo: Macuba 22-2 te A'dam; Nijkerk
22-2 te Pernis: Amerskerk (ex-
Rembrandt) 22-2 v R'dam n. Ant-;
werpen; Alphard 21-2 v. Rio de Ja
neiro n. Porto Alegrc; Alhaid p. 21
2 Finisterre, Amstelstad 21-2 te
Basra; Aalsdjjk 21-2 v. New York
York n. London; Clavella 20-2 van
Bombay n. Bahrein; Delftdijk 21-2
te Cardiff; Doros 20-2 te New York
Egmond p. 21-2 Madeira: Edam 21
2 te Antwerpen; Friesland 21-2 te
Antwerpen; Hilversum 21-2 te San
tos; Ittersum p. 21-2 St. Vincent
C.V.; Jobshaven 20-2 te St. Vin
cent; Jupiter 19-2 te Curasao: Kei-
lehaven 19-2 v. Tabou n. Gaborn:
Noordwjjk 22-2 te Vlissingen; Prins
Willem IV 21-2 v. Antwerpen naar
Aexandnë; Stad Maastricht 20-2
van Port Said: Straat Soenda 20-2
te Port Elisabeth: Taria 18-2 van
Pulo Samboe n. Abadan Thorbecke
20-2 v. Suez; Tjisadane 20-2 te
Shanghai; Zeeman 21-2 te Panama
Politieke berechtinp
door
dr. J. B. DREWES
straf volgt daar Tribunaal noch Hof
gebonden is aan de opvatting van den
Procureur.Fiscanl
Op dezen derden grond worden col.
laborateurs en profiteurs nog al een*
vrügelaten. Zij worden dan niet tege
lijkertijd buiten vervolging gesteld.
Een vierde grond voor invrijheid
stelling zonder berechting tegelijker,
tijd kan gelegen z\jn in don geestelijker
of lichamcliikcn toestand van bctroK.
kene. nis voortzetting van dc beworin.»
in verband met den ernst der feiten
niet gerechtvaardigd is tc achten.
Ga naar Den Haag
Bczuidenhoutschcwcg 05, Oen
Hang, ccn fraai, oud patriciërs-
gebouw, huisvest een interessan
te instelling: de bibliotheek van
tien Economischen Voorlichtings
dienst.
«leze voorlichting te bestaan on
dank zij de medewerking van de
har delssecrctarissen in hot buiten
land kunnen wij op hot gebied van
nieuwe hoek werken cn tijdschriften
over handel cn industrie up-to-date
zijn. De groote bedrijven weten
deze service te waardceren, d©
KLM. dc. BPM Philips en de Ned.
Spoorwegen behooren tot de vaste
„Klanten".
Externe dienst
Haagsche igstellingon hehhon
vr.or de bibliotheek minder interes
se dan die van buiten de stad. Do
cn terne service is dan ook onze be
langrijkste taak. al komen cn gaan
de bezoekers regelmatig. Boeken
worden meegegeven gratis na
tuurlijk en toegC7.ondon. Zoo heeft
vandaag-don-dag ons werk een
gri otc vlucht genomen en hei be
drijfsleven put dankbaar uit, do ge-
ge-ens. Regelmatig zonden wij lite
ratuurlijsten, zoodat handel en in
dustrie zonder kostbare uitgaven t©
doen op de hoogte kunnen blijven
vaa de laatst verschenen boeken cn
tijdschriften. En wat toekomst
hptreft". aldus, mej Van Andel,
..samenwerking mot dc bibliothoex
vae ..Landbouw" staat op net pro
gramma waardoor onze instelling
ongetwijfeld nog aan waarde zal
wirnen!"
250 maal naar Ba'.avia
Dinsdag zal de K L M haar
250-ste vlucht AmsterdamBata
via uitvoeren sinds dc heropening
van dezen dienst op 19 November
1945.
P)EZER dagen hebben wij
een beschouwing ge
wijd aan den toekomstigen staats
vorm van Duitschland of. nauwkeu
riger uitgedrukt, aan de onderschei
den standpunten van dc Groote
Vier ten opzichte hiervan.
Vandaag willen wij in deze
z„lfde lijn doorgaande, aandacht
vingen voor het vraagstuk van de
grenzen van Duitschland en voor de
opvattingen, die hierover bij de
Gi allieerdc-n zijn gebleken.
Het probleem van de Noordgrens
zal heel weinig moeilijkheden ople
veren, naar op dit oogenblik te
voorzien is. Vooral nu de Deensche
regcering ervan heeft afgezien om
in haar memorandum aan de Con
ferentie van Londen de inlijving van
het Zuidelijk deel van Slecswgk bij
Denemarken tc vragen en zich er
toa bepaald heeft om voor dit ge-
biet een vèr gaande autonomie in
den vorm van de oprichting eener
eigen staat binnen het Duitsche
staatsveiband te verlangen. Het is
bekend, dat niet alle leden van de
Deensche regcering noch alle Deen
sche inwoners van Zuid-Sleeswijk
dit de meest bevredigende oplossing
vinden; daar staat echter tegen
over. dat men in Kopenhagen ervan
op de hoogte is, dat Londen geen
annexatie van dit gebied door Dene
marken wenscht.
De Zuidgrens zal vermoedelijk
evenmin veel discussies uitlokken.
In een artikel over Oostenrijk heb
ber. wij cr al op gewezen, dat dc
Gioote Vier het in beginsel cr rver
een? zijn, dat een Anschluss van dit
land aan Duitschland in de vredes
verdragen zal worden verboden.
Verder heeft Tsjechoslowakijc nog
een grenscorrectie verlangd; het is
mogelijk, dat hiervan nog ccn kwes
tie zal worden gemaakt op de Con
ferentie van Moskou, maar dan toch
in hoofdzaak, omdat dit probleempje
aan andere, grootcre grensproble
men wordt gekoppeld.
MAAR waarom het vooral gaan
zal, dat zijn dc Westelijke cn
de Oostelijke grenzen van Duitsch
land. Dit is geen wonder, want hier
om is het de heele historie van het
Duitsche rijk. om zoo tc zeggen
van den eersten dag van zgn ont
staan tot nu toe gegaan: de dyna
miek in de Duitsche geschiedenis is
altijd weer op die grenzen gericht.
In het Westen vraagt België een
kleine grenscorrectie, Nederland
heeft heel wat verdergaande ver
langens en Frankrijk verlangt in
ieder geval het Saargebied econo
misch in te lijven, terwijl het ziin
oorspronkelijke wensch naar poli
tieke afscheiding van het Roerge
bied op dit oogenblik weliswaar met
meer poneert, maar zeker nog niet
heelemaal heeft taten varen. Welke
kansen hebben ueze verlangens om
te worden ingewilligd?
Over die van België behoeven wij
nauwelijks te praten: de verande
ring, die zij 'nhouden, is van zoo
weinig beteekenis, dat een inwilli
ging of afwijzing van deze grens
correctie voor België noch voor
Duitschland ncel veel te betcekenen
heeft.
Wat onze eigen annexatieplannen
aangaat, verwachten wtt hiervan,
gezien de ontwikkeling cler intern,
verhoudingen, o'.Uei weinig resul
taat. Wij zullen op den steun van
Frankrijk kunnen tekenen, de SU.
zal er hoogst waarschijnlijk niets
voor voelen om ons land In welk
opzicht clan ook trrwillc te zijn cn
wij kunnen ons tnna niet vooi stel
len. dat Engeland 'cn vooral de V.S.,
rrelot op de alg:mecnc tendens van
hun politiek t.o.v. Duitschlan i er
voor zullen voelen om onze eischen
te steunen. Ko-t gezegd, wij voor-
zien hier een fiasco: al krijgen wij
j misschien op i cn enkel punt van
onz^ verlanglijst nog wel onzen zin.
veel illusies zullen wij ons niet noe-
ven te maken. Wij zijn er trouwens
van overtuigd, dat de overgroote
meerderheid van ons volk niet
warm loopt voor de annexatieplan
nen van de r^geertng vooral niet,
nu wij er zz I00.0OÜ Duitschers bij
moeten nemen.
|_T N Frankrijk? Zal dat zijn zin
1—krijgen? Er lijkt ons een goede
kans te bestaan, dat het Saargvbied
inderdaad in net Fransche econo
mische systeem zal worden inge
voegd. Daarvoor is .trouwens niet
meer noodig Jan dat dc bestaande
toestand door de Groote Drie wordt
erkend, want Frankrijk heeft, zoo
als de lezer zich zal herinneren,
vlak voor Kerstmis j.l. een douane-
grens om het Laargebied gelegd,
waardoor dit :n feite reeds van het
overige Duitschland is gescheiden.
Maar zullen de Groote Drie bereid
•zijn dezen toestand de facto door
hun erkenning in een de jure tc ver
anderen? Wat Engeland betreft
lijkt ons dit zeer waarschijnlijk, hoe
wel wij toch niet over het hoofd
mogen zien, dat de Fransch-Brit-
sche onderhandelingen over een ver
bond volgens bepaalde berichten
niet erg vlotten, juist vanwege bei
der verschillende standpunten t.o.v.
het Duitsche vraagstuk. Het Saar
gebied zal daarbu echter aan den
anderen kant wel niet in dc eerste
plaats onder begrepen zijn; Bevin
heeft zich trouwens al herhaaldelijk
in goedkeurenden zin over dc Fran
sche verlangens in dezen uitgelaten.
Ook van de V.S. verwachten wij
niet veel bezwaren, tenzij het mocht
blijken, dat Marshall de Fransche
nlannen met het Saargebied niet
kan gebruiken In de algemeene po
litiek, die hg in Moskou gaat voe
ren. En de Russen? Die hebben zich
•igenlgk nog nooit uitgelaten over
dc verlangens van hun Franschen
bondgenoot. Begrijpelijk, want ze
zitten er in zoover mee in hun
maag. dat zij een keuze zullen moe
ten doen tusschen twee vrienden: de
Fransche en de Duitsche communis
ten. Die keuze zullen ztf zoolang
mogelijk willen uitstellen en als zij
haar niet langer kunnen ontkomen,
Jan zullen zij trachten er voor zich
zelf zoo groot mogelijke voordeden
uit te halen. Conclusie: het Saar
gebied is een van de vele pionnen
in het spel van :ie Groote Drie en
het zal van de verhoudingen tus
schen die Drie afhangen, of Frank
rijk zgn zin krggt ot niet.
En één van de dingen, waar dit
mee samenhangt. Ja dat mogelijk
een van de beslissende factoren zal
zijn, welke die verhouding van de
Groote Drie bepaalt, dat is de kwes
tie van de Oostelijke grens van
Duitschland, die wij in een atzon-
derlijkc beschouwing zullen behan
delen.
Dr. C. D. J. BRANDT